این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 245 صفحه می باشد.
پیشگفتار
فصل اول : تجارت الکترونیکی
۱ـ۱ـ مقدمه
۲ـ۱ـ مفهوم تجارت الکترونیکی
۳ـ۱ـ تاریخچه تجارت الکترونیکی
۴ـ۱ـ مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی
۵ـ۱ـ معایب تجارت الکترونیکی
۶ـ۱ـ مراحل تجارت الکترونیکی
۷ـ۱ـ مدلهای تجارت الکترونیکی
۸ـ۱ـ عواملی که باعث شتاب تجارت الکترونیکی شدهاند
۹ـ۱ـ تجارب کشورها در خصوص تجارت الکترونیکی
۱۰ـ۱ـ اثرات تجارت الکترونیکی بر کشورهای در حال توسعه
۱۱ـ۱ـ محدودیتهای رشد تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه
۱۲ـ۱ـ عوامل مؤثر در گسترش تجارت الکترونیکی
۱۳ـ۱ـ جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران
فصل دوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی
۱ـ۲ـ مقدمه
۲ـ۲ـ پول و نقش آن در تجارت
۱ـ۲ـ۲ـ نقشهای اساسی پول
۲ـ۲ـ۲ـ ویژگیهای مطلوب پول
۳ـ۲ـ۲ـ انواع تقسیمبندی پول
۳ـ۲ـ چگونگی پیدایش نظام بانکداری در جهان و سیر تکاملی آن
۱ـ۳ـ۲ـ تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری
۲ـ۳ـ۲ـ تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی
۳ـ۳ـ۲ـ مقایسه بانکداری سنتی و بانکداری الکترونیکی
۴ـ۲ـ انتقال الکترونیکی وجوه
۱ـ۴ـ۲ـ مقدمه
۲ـ۴ـ۲ـ مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)
۳ـ۴ـ۲ـ اهمیت و جایگاه EFT
۴ـ۴ـ۲ـ مزایای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه
۵ـ۴ـ۲ـ نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه
۶ـ۴ـ۲ـ انواع سیستمهای انتقال الکترونیکی وجوه
۷ـ۴ـ۲ـ معماری سیستمهای پرداخت الکترونیکی
۵ـ۲ـ سوئیفت (SWIFT)
۱ـ۵ـ۲ـ مقدمه
۲ـ۵ـ۲ـ تعریف سوئیفت
۳ـ۵ـ۲ـ تاریخچه سوئیفت
۴ـ۵ـ۲ـ مزایای سوئیفت
۵ـ۵ـ۲ـ کاربرد سوئیفت
۶ـ۵ـ۲ـ مکانیزم عمل سوئیفت
۶ـ۲ـ کارتهای بانکی
۱ـ۶ـ۲ـ مفهوم کارتهای بانکی
۲ـ۶ـ۲ـ تاریخچه کارتهای بانکی
۳ـ۶ـ۲ـ مزایای کارتهای بانکی
۴ـ۶ـ۲ـ انواع کارتهای بانکی
۵ـ۶ـ۲ـ مکانیزم عمل کارتهای بانکی
۶ـ۶ـ۲ـ الزامات و تجهیزات سیستم مدیریت کارت
۷ـ۶ـ۲ـ مسائل و مشکلات کارتها
۷ـ۲ـ پول الکترونیکی
۱ـ۷ـ۲ـ مقدمه
۲ـ۷ـ۲ـ تعریف پول الکترونیکی
۳ـ۷ـ۲ـ اهمیت و مزایای پول الکترونیکی
۴ـ۷ـ۲ـ انواع پول الکترونیکی
۵ـ۷ـ۲ـ معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی
۸ـ۲ـ پرداخت الکترونیکی صورتحسابها
۱ـ۸ـ۲ـ مقدمه
۲ـ۸ـ۲ـ تعریف پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
۳ـ۸ـ۲ـ اهمیت پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
۴ـ۸ـ۲ـ فرآیند پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
۵ـ۸ـ۲ـ مزایای پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
۹ـ۲ـ امنیت در سیستمهای الکترونیکی انتقال وجوه
۱ـ۹ـ۲ـ مقدمه
۲ـ۹ـ۲ـ مفهوم امنیت
۳ـ۹ـ۲ـ مسائل مربوط به امنیت
۴ـ۹ـ۲ـ فناوریهای امنیت اطلاعات
فصل سوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی و موانع گسترش آن در ایران
۱ـ۳ـ مقدمه
۲ـ۳ـ بانکداری الکترونیکی در ایران
۳ـ۳ـ مشکلات و موانع گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران
۱ـ۳ـ۳ـ مشکلات مربوط به زیرساختهای اساسی
۲ـ۳ـ۳ـ کمبود سرمایههای انسانی مناسب برای انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
۳ـ۳ـ۳ـ موانع قانونی کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
۴ـ۳ـ۳ـ موانع اقتصادی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
۵ـ۳ـ۳ـ موانع فرهنگی ـ اجتماعی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
۶ـ۳ـ۳ـ موانع سیاسی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
۷ـ۳ـ۳ـ موانع مربوط به مقاومت کارکنان و مدیران بانکها در مقابل تغییر حرکت از بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی
۸ـ۳ـ۳ـ مشکلات مربوط به نظام مدیریتی حاکم بر بانکهای کشور
۹ـ۳ـ۳ـ سنتی بودن سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطی سازمانها و مؤسسات دولتی و بخش خصوصی در ایران
۱۰ـ۳ـ۳ـ دولتی بودن بانکهای کشور و وضعیت غیررقابتی بودن آنها
۱۱ـ۳ـ۳ـ مشکلات امنیتی
۱۲ـ۳ـ۳ـ اثرات ناشی از تحریم اقتصادی آمریکا
فصل چهارم : راههای گسترش و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران
۱ـ۴ـ مقدمه
۲ـ۴ـ برنامه راهبردی تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران
۳ـ۴ـ نقش وظایف بانک مرکزی در برنامه تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی
۴ـ۴ـ شیوه ایجاد تحول در یک بانک
ضمیمه: تعریف واژههای کلیدی
۱ـ اباذری, فرشید, ”پول الکترونیکی و سیستمهای پرداختکننده اینترنتی“, پردازشگر, شماره ۹, سال دوم.
۲ـ ابراهیمی, صفر و بختیاری, محمد, ”دولت الکترونیکی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش, ۱۳ـ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۸۰٫
۳ـ ابلنسکی, نیک, مترجم: شریفی, منصور, ”مهندسی مجدد و مدیریت دگرگونسازی سازمانها“, نشر آروین, تهران ۱۳۷۴٫
۴ـ احتشامی اکبری, کاملیا, ”تجارت الکترونیکی“ صنعت و مطبوعات, دی و بهمن ۱۳۷۶,ص ۲۵ـ۲۳٫
۵ـ اذعانی, فاطمه, ”برقراری امنیت در سیستمهای انتقال الکترونیکی پول“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال ۱۳۷۹, صفحات ۱۹۶ـ۱۶۷٫
۶ـ اشعمی, محمدصادق و شیخانی, سعید, ”کارتهای بانکی و چگونگی کاربرد آنها در جمهوری اسلامی ایران“, مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی, سال ۱۳۷۷٫
۷ـ اشفعی, محمدصادق, ”پول الکترونیکی در قرن بیست و یکم“, تدبیر شماره ۵۶, مهر ماه ۷۴٫
۸ـ باجاج, ک.ک. و ناگ, دبجانی, مترجم: بهنام مجتهدی, دکتر ایرج, ”از مبادله الکترونیکی اطلاعات تا تجارت الکترونیکی“, مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی, تهران, ۱۳۷۶٫
۹ـ بختیاری, شهرام, ”پرداخت مبالغ کم از طریق اینترنت“, همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی جزیره کیش, ۱۱ـ۱۳ اردیبهشت ماه ۱۳۸۰٫
۱۰ـ بینام, ”تجارت الکترونیکی در ایران“, پردازشگر (رایانه / بازرگانی / صنعت) شماره ۵۳, صص ۳۷ـ۳۳٫
۱۱ـ بینام, ”پاسخ به چند سؤال در مورد کارتهای هوشمند“, پردازشگر, شماره ۹, صفحات۷۱ـ۶۹٫
۱۲ـ پدیدار, ”آیا چک حذف میشود؟“, فصلنامه بانک صادرات, شماره ۱۱, صفحه ۲۷٫
۱۳ـ جزوه منتشر نشده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص سوئیفت. (بخش سوئیفت).
۱۴ـ جلیلی, سعید و آبادی, مهدی, ”بررسی مکانیزمهای امنیتی سیستمهای پرداخت الکترونیکی در شبکه اینترنت“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال ۱۳۷۹, صفحات ۷۷ـ۴۱٫
۱۵ـ حسینی, مژگان, ”بانکداری الکترونیکی در ایران“, پردازشگر, شماره ۹, سال دوم.
۱۶ـ حسینی, مژگان, ”چشمانداز بانکداری الکترونیکی در ایران“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران. سال ۱۳۷۹, صفحات ۱۵۱ـ۱۳۹٫
۱۷ـ حشمی, علیرضا و فرید, حمیرا, ”آشنایی با مفاهیم تجارت الکترونیکی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش ۱۳۸۰٫
۱۸ـ رابینز, استفان, مترجم: کبیری, قاسم, ”مبانی رفتار سازمانی“, مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی, چاپ چهارم, تهران: ۱۳۷۷٫
۱۹ـ رادکی, لورانس, جی و ونیر, جون, مترجم: مشتاق, مصطفی, ”پرداخت صورتحسابهای الکترونیکی“, نشریه بانک و اقتصاد, شماره ۲, صفحه ۱۸٫
۲۰ـ راهوار, منصور, ”پول الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک ملی ایران, ۱۳۷۹٫
۲۱ـ رستمی, حبیب, حمزه و کوروس, ”مروری بر فناوری کارت هوشمند و کاربردهای آن“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, ۱۳۷۹, بانک توسعه صادرات ایران.
۲۲ـ رضایی, یوسف, ”نقش بانکها در تجارت الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک رفاه کارگران, شماره ۳۳, آبان ۱۳۷۹٫
۲۳ـ رضاییفر, آیت و کیانپور, مجید, ”نگاهی تازه و همهجانبه به کارتهای اعتباری“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی, کیش, ۱۳۸۰٫
۲۴ـ زمردیان, اصغر, ”مدیریت تحول“, سازمان مدیریت صنعتی, چاپ دوم, تهران: ۱۳۷۷٫
۲۵ـ زندی حقیقی, منوچهر, ”پول و بانک“, انتشارات پیام, چاپ پنجم, تهران ۱۳۵۲٫
۲۶ـ شرافت, احمدرضا, ”شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب)“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک صادرات ایران, سال ۱۳۷۹, صفحات ۲۰۸ـ۱۹۸٫
۲۷ـ شیخانی, سعید, ”بانکداری الکترونیکی و راهبردهای آن در ایران“, مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی, تهران: پاییز ۱۳۷۸٫
۲۸ـ صداقت, پرویز, ”پول الکترونیکی, تجارت الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک ملی ایران.
۲۹ـ علیپور حافظی, مهدی, ”تجارت الکترونیکی در مراکز اطلاعرسانی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش ۱۳۸۰٫
۳۰ـ فیدلر و لسترو, مترجم: سلطانی شریفالدین, ”اقتصاد, پول و بانکداری“, نشریه شرکت اکونومیکا, چاپ دوم, تهران ۱۳۵۰٫
۳۱ـ قاسمزاده, فریدون, ”مصاحبه پیرامون تجارت الکترونیکی در ایران“, ماهنامة وب, سال دوم, شماره ۱۳٫ تهران: تیر ماه ۱۳۸۰٫
۳۲ـ قیدرپور, سعید, ”تجربه کارتهای هوشمند“, نشریه داخلی بانک ملی ایران, شماره,صفحات ۲۸ـ۲۲٫
۳۳ـ کاوسی, لیدا, ”پول الکترونیکی“, فصلنامه بانک صادرات, شماره ۱۲٫
۳۴ـ کلباسی, دکتر حسن, ”تجارت الکترونیکی, از رؤیا تا واقعیت“, فصلنامه بانک صادرات ایران, شماره ۱۷, تابستان ۸۰, صفحات ۳۵ـ۲۸٫
۳۵ـ کهزادی, نوروز, ”بانکداری الکترونیکی: پیشنیازها, محدودیتها و روشهای پیادهسازی آن در ایران“, پیک توسعه, شماره ۲۷, خرداد و تیر ماه ۱۳۸۰٫
۳۶ـ کیارشی, حمید, ”تجارت الکترونیکی“, فصلنامه بانک صادرات ایران, شماره ۱۵, صفحات۸۶ـ۸۴٫
۳۷ـ ”گزارش تحقیقی درباره تجارت الکترونیکی“, مجله تدبیر, شماره ۱۱۲, صفحه ۱۰۲٫
۳۸ـ مشکوت, سید محمد, ”بانک“, انتشارات قاروس ایران, جلد اول, تهران ۱۳۵۲٫
۳۹ـ مقیمی, رضا, ”کاربردهای شبکه ماهوارهای VSAT در اتوماسیون بانکی“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال ۱۳۷۹, صفحات ۲۷ـ۱۳٫
۴۰ـ منوچهری, ساسان, ”سیر تحول فناوری اطلاعات و ارتباطات در بانکداری“, همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی جزیره کیش, ۱۱ـ۱۳ اردیبهشت ماه ۱۳۸۰٫
۴۱ـ مؤمنی, سید مجید, ”تجارت الکترونیکی با پول الکترونیکی“, بانک و اقتصاد, شماره ۱۸, صفحات ۳۳ـ۳۲٫
۴۲ـ میشلن, فردریک, مترجم: جهانخانی, علی و پارسائیان, علی, ”پول و بانک / پول و ارز و بانکداری“, انتشارات سمت, چاپ اول, تهران ۱۳۷۸٫
۴۳ـ نقشینه, شبنم و آقا محمدی, عباس, ”روشهای استفاده از شبکههای عمومی مخابراتی برای بانکداری الکترونیکی“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال ۱۳۷۹, صفحات ۴۰ـ۲۹٫
با توجه به پیشرفتهای فناوری روزمره و شتابان, جوامع به جوامعی مبتنی بر دانش و آگاهی تبدیل شدهاند. توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به مؤسسات و سازمانها این امکان را میدهد که فعالیتهای تجاری و مبادلات خود را با سرعت و انعطافپذیری انجام دهند.
در قرن بیست و یکم فناوری اطلاعاتی و ارتباطی با سرعت بیشتر پیشرفت و توسعه خواهد کرد. پیشرفتهای به وجود آمده در فناوری اطلاعات و ارتباطات در اواخر قرن بیستم باعث شکلگیری تجارت الکترونیکی شده است. تجارت الکترونیکی انقلابی عظیم در شیوه تجارت و کسب و کار به وجود آورده است.
تجارت الکترونیکی و به تعبیر وسیعتر کسب و کار الکترونیکی شیوه و نحوه زندگی کردن انسانها را نیز متحول میسازد. کشورهای پیشرفته چندین سال است که تجارت الکترونیکی را آغاز کردهاند و کم کم مسائل و مشکلات آن را تجربه کردهاند بنابراین تا حدودی بسترهای فناوری, قانونی و سرمایههای انسانی و مادی لازم برای توسعه و گسترش آن را فراهم ساختهاند و در آستانه تحول اساسی و کامل در شیوه کسب و کار و زندگی هستند, که در آن به میزان وسیع از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده خواهد شد.
علاوه بر کشورهای پیشرفته, کشورهای در حال توسعه نیز به منظور ایجاد زیرساختها و بسترهای لازم برای تجارت الکترونیکی, در حال برنامهریزی و تلاش هستند. در کشور ما هم تلاشهای پراکندهای صورت گرفته است, ولی این تلاشها تاکنون اثربخش نبوده است زیرا از یک طرف از انسجام و یکپارچگی لازم برخوردار نمیباشد و از طرف دیگر فاقد سرعت مناسب هستند.
از آنجا که هدف غایی کتاب حاضر بسترسازی برای گسترش تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی در ایران میباشد در این فصل در خصوص تجارت الکترونیکی بحث و بررسی به عمل میآید. هدف از ارائه این فصل آشنایی با ابعاد و زیرساختهای تجارت الکترونیکی و تبیین نقش و جایگاه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در آن میباشد.
رشد سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه پایانی قرن بیستم و شروع قرن بیست و یکم و افقهای جدیدی را بر روی کسب و کار و تجارت باز نمود. این افقهای جدید سبب تحول در امر تجارت گردید و با سرعت و شتاب وصفناپذیری در حال گسترش میباشد.
تحولات در زمینه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی به حدی زیاد و مؤثر بوده که بعضیها عصر حاضر را عصر اطلاعات و تحولات را به انقلاب اطلاعاتی تعبیر مینمایند. انقلاب اطلاعاتی سبب ایجاد شیوههای نوین و بیسابقه در تولید, پردازش و انتقال اطلاعات میگردد. شیوههای جدید به علت اینکه موجب افزایش کارایی, بهرهوری, اثربخشی و بالا بردن سرعت در برقراری ارتباطات, و کاهش هزینهها شده است, از طرف شرکتها و سازمانهای تجاری با استقبال زیادی مواجه گردیده است و در عرصه نوین رقابت, مزیتهای رقابتی زیادی را برای آنها به همراه خواهد داشت.
در سال ۱۹۹۱ اینترنت در سراسر دنیا فقط ۳ میلیون کاربر داشت و از طریق اینترنت تجارتی صورت نمیگرفت ولی در سال ۱۹۹۹ بالغ بر ۱۵۰ میلیون نفر به اینترنت دسترسی پیدا کردند و تقریباً آنها خریدهای خود را به صورت پیوسته از پایگاههای تجارت الکترونیکی انجام میدادند[۲].
با توجه به مزیتهای زیادی که تجارت الکترونیکی در بردارد پیشبینی میگردد در آینده نزدیک, با سرعت زیادتری مورد استفاده قرار گیرد و انقلاب دیگری را در عرصه تجارت به وجود آورد. این انقلاب جدید نحوه خرید و فروش کالا و خدمات توسط مؤسسات تجاری و اشخاص را متحول میسازد.
قبل از پرداختن به مقوله تجارت الکترونیکی لازم است تعریف روشنی از آن ارائه گردد. هر چند با توجه به عمر کوتاه تجارت الکترونیکی هنوز تعریف دقیق, روشن, جامع و مانع از این اصطلاح به ارائه نگردیده است, ولی این بدان معنی نیست که در این زمینه کاری نشده و یا تعریفی ارائه نشده است. بلکه تعاریف بسیار زیادی ارائه شده است, اما در بین اندیشمندان این رشته اتفاق نظر وجود ندارد. در ادامه به پارهای از تعاریف اشاره میشود و سپس یک تعریف جمعبندی شده ارائه و مورد استفاده قرار میگیرد..
”باجاج“[۳] تجارت الکترونیکی را این گونه توصیف مینماید: ”تجارت الکترونیکی یعنی مبادلة اطلاعات تجاری بدون استفاده از کاغذ است که در آن نوآوریهایی مانند مبادله الکترونیکی دادهها, پست الکترونیکی, تابلو اعلانات الکترونیکی, انتقال الکترونیکی وجوه و سایر فناوریهای مبتنی بر شبکه به کار برده میشود. تجارت الکترونیکی نه تنها عملیاتی را که در انجام معاملات به طور دستی و با استفاده از کاغذ صورت میگیرد به حالت خودکار درمیآورد, بلکه سازمانها را یاری میکند به یک محیط کاملاً الکترونیکی قدم بگذارند و شیوههای کاری خود را تغییر دهند.“[۴]
در تعریف دیگری تجارت الکترونیکی این گونه تعبیر شده است: ”انجام تجارت روی اینترنت, فروش کالاو خدماتی که به صورت ناپیوسته توزیع میشود و ]یا فروش[ به صورت پیوسته یعنی ارائه محصولات ]مثل کتاب الکترونیکی, نرمافزار[ که از طریق نرمافزارهای کامپیوتری به دست مصرفکننده میرسد.“ مبادلات میتواند بین بنگاههای تجاری, شرکتها و مصرفکننده انجام شود. اما اینترنت شامل یک طیف وسیعتر از فعالیتهای بالقوه تجاری و تبادل اطلاعاتی است. به عنوان نمونه اینترنت به شرکتها, اشخاص و دولتها یک زیرساخت الکترونیکی را پیشنهاد میکند که قادر است بازارهای مجازی مزایده برای کالاها و خدمات ایجاد کنند. مثلاً ebay.com جزو اولین سایتهایی است که موفق شد چارچوبی ایجاد کند که در آن مصرفکنندگان بتوانند کالاها و خدمات بسیار متنوعی را با افراد دیگر (C2C) و یا (C2B) داد و ستد کنند[۵].
هدف از بکارگیری تجارت الکترونیکی توسعه روشهای قدیمی تجارت نیست بلکه ارائه روشی جدید در انجام امور بازرگانی محسوب میشود. با توجه به این روش جدید بازرگانان قادرند محصولات خود را به شکل تمام وقت و به تمام خریداران در سرتاسر جهان مستقل از مرزهای جغرافیایی و ملتها عرضه کنند.
با توجه به نو بودن مفهوم تجارت الکترونیکی هنوز اغلب مردم فکر میکنند تجارت الکترونیکی معادل خرید و فروش از طریق شبکه اینترنت میباشد. در صورتی که این فقط جزء کوچکی از تجارت الکترونیکی محسوب میشود. تجارت الکترونیکی امروزه مفهوم بسیار وسیعی دارد که جنبههای مختلف تجارت, اقتصاد و بانکداری را دربرمیگیرد. تجارت الکترونیکی شامل خردهفروشی, عمدهفروشی کالاهای قابل لمس (مثل اتومبیل) و کالاهای غیرقابل لمس (مثل اطلاعات, نرمافزار), ارائه سرویسهای مختلف به مشتریان نظیر مشاورههای پزشکی, حقوقی, مشاورهای مدیریتی و تخصصی و دیگر موارد تجارت مثل راهاندازی مناقصات و مزایدهها و تبادل کالا با کالا و همچنین شامل هر گونه تراکنش مالی / تجاری بین مؤسسات و افراد مختلف میگردد.
کنسرسیوم صنعت کمرس نت[۶] از تجارت الکترونیکی تعریف زیر را ارائه نموده است:
”تجارت الکترونیکی“ عبارت است از استفاده از کامپیوترهای یک یا چند شبکه برای ایجاد انتقال اطلاعات تجاری که بیشتر با خرید و فروش اطلاعات, کالا و خدمات از طریق اینترنت مرتبط میباشد. رسالت تجارت الکترونیکی فقط ارتباط نیست بلکه پیریزی و تقویت روابط تجاری است[۷].
کلاکوتا و وینستون[۸] (۱۹۹۷) معتقدند که ارائه یک تعریف از تجارت الکترونیکی بستگی به این دارد که از نظر چه کسی بخواهیم تجارت الکترونیکی را تعریف نماییم:
از دیدگاه ارتباطات, تجارت الکترونیکی عبارت است از تحویل اطلاعات, کالا یا خدمات یا پرداختها از طریق خطوط تلفن, شبکههای کامپیوتر یا ابزارهای دیگر.
از دیدگاه فرآیند کسب و کار, تجارت الکترونیکی عبارت است از کاربرد فناوری به سمت و سوی اتوماسیون مبادلات تجاری و جریان کارها.
از دیدگاه خدماتی, تجارت الکترونیکی عبارت است از یک ابزاری که به وسیله آن شرکتها و مؤسسات, مشتریان و مدیریت, هزینههای خدمات را کاهش میدهند, کیفیت کالاها را بهبود میبخشند و سرعت ارائه خدمات را افزایش میدهند.
از دیدگاه پیوسته[۹] تجارت الکترونیکی باعث ایجاد توانایی خرید و فروش کالا و اطلاعات از طریق اینترنت و سایر سرویسهای پیوسته میشود.
تعاریف فوق هر کدام, جنبهای از جنبههای تجارت الکترونیکی را مد نظر داشته است ولی هیچ کدام جامع و مانع نمیباشد. زیرا هر کدام با زدن لنزی بر چشمان خود برای لحظهای چشمانداز تجارت الکترونیکی را به تصویر کشیدهاند.
به طور کلی تجارت الکترونیکی بر تولید (ایجاد) و بهرهبرداری از فرصتهای جدید کسب و کار تأکید دارد. و به عبارت دیگر ”ایجاد ارزش اقتصادی“ یا ”انجام کار بیشتر با هزینه کمتر“ در تجارت الکترونیکی مد نظر است.
تجارت الکترونیکی کوشش مینمایند فرآیند اجرایی مبادلات مؤسسات و کسب و کار را بر روی شبکههای گوناگون, قانونی نموده و تعمق ببخشد. توسعه این فرآیندها میتواند باعث عملکرد کاراتر (کیفیت بهتر, رضایت بیشتر مشتریان و تصمیمگیری بهتر در سطح مؤسسات و سازمانها), کارایی اقتصادی بیشتر (هزینههای کمتر) و مبادلات سریعتر (سرعت بالاتر, پرشتاب, یا مبادلات پیوسته) گردد. به طور خاص تجارت الکترونیکی اجرای تبادل اطلاعات بین دو یا چند بخش (مؤسسات, سازمانها, اشخاص) را با استفاده از ارتباطات شبکهای میسر میسازد. این شبکهها میتوانند ترکیبی از سیستم تلفن معمولی (POTS)[10], تلویزیون کابلی[۱۱], خطوط اجارهای[۱۲] و بیسیم[۱۳] باشند. مبادلات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در حقیقت راه جدیدی برای انجام امور کسب و کار و حتی انواع جدید کسب و کار را به وجود آورده است. به همین علت اخیراً مفهوم کسب و کار الکترونیکی[۱۴] به طور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته است.
هر چند اصطلاح تجارت الکترونیکی جدیداً مطرح شده است ولی استفاده از فناوریهای الکترونیکی در انجام امور بازرگانی و تجاری به سالهای قبل بازمیگردد. به عنوان مثال استفاده از کارت به جای پول در اوایل دهه ۱۹۵۰ در کشور آمریکا آغاز شد. در این دهه اولین کارت پلاستیکی جهت پرداخت هزینههای خرید کالا یا خدمات توسط مؤسسة آی دینرز[۱۵] تولید شد.
از آن تاریخ به بعد استفاده از انواع کارتها توسط مؤسسات خدمات عمومی به عنوان بلیط قطار, اتوبوس و راهآهن شهری, مؤسسات مالی نظیر بانکها و یا مؤسسات غیرمالی نظیر مخابرات, ثبت احوال و مؤسسات مالی اعتباری بینالمللی مثل ویزا[۱۶], مسترکارت[۱۷], آمریکن اکسپرس[۱۸], معمول و گسترش یافت.
با الکترونیکی شدن کارتها و به کارگیری پایانههای رایانهای در نقطه فروش
(POS)[19] در سال ۱۹۸۳ ابعاد استفاده از کارتها در تجارت گستردهتر شد.
علاوه بر کارتها که در شکلگیری تجارت الکترونیکی مؤثر بوده, بکارگیری وسیع رایانه توسط شرکتهای بزرگ در دهه ۷۵ میلادی نیز مؤثر بوده است. در این دهه شرکتهای بزرگ و چندملیتی شبکههای اختصاصی رایانهای بوجود آوردند تا از این طریق بتوانند با سرعت و سهولت بیشتری اطلاعات تجاری را بین خود و تولیدکنندگان دیگر مبادله نمایند. این روش انتقال الکترونیکی دادهها را ”مبادله الکترونیکی دادهها (EDI) [20] “ مینامند.
از مبادله الکترونیکی دادهها میتوان برای مخابره الکترونیکی مدارک و اسناد مانند سفارش خرید, فاکتور, اعلامیه حمل, تأییدیه وصول کالا و سایر مکاتبات استاندارد بازرگانی بین طرفین تجاری استفاده نمود. این فناوری را همچنین میتوان برای ارسال اطلاعات مالی و پرداختهای الکترونیکی بکار برد.
شاید آنچه بیش از همه بر تجارت الکترونیکی تأثیر گذاشت و سبب گسترش روزافزون آن شد, بوجود آمدن اینترنت بود. اینترنت شبکه بینالمللی متشکل از شبکهها و شاهراههای اطلاعاتی جهانی است. اینترنت همچنین منابع اطلاعات موجود در عرضهکنندگان سرویسهای بیشمار را در اختیار کاربران مختلف قرار میدهد. از طریق اینترنت میلیونها رایانه به یکدیگر متصل میشوند و شبکه جهانی را به وجود میآورد. در این شبکه جهانی هر نوع کاربری یافت میشود: افراد, دانشگاهها, سازمانهای دولتی, مؤسسات و شرکتهای خصوصی, فروشگاهها, بانکها و… . هر چند در ابتدا اینترنت جهت اهداف نظامی طراحی گردید و سپس در زمینه فعالیتهای تحقیقاتی و مطالعاتی مورد استفاده قرار گرفت. ولی به سرعت نحوه استفاده از آن در امر تجارت شناخته شده و مورد بهرهبرداری وسیع قرار گرفت.
تجارت الکترونیکی با استفاده از اینترنت از دو طریق انجام میشود: نخست اجرای مبادله الکترونیکی دادهها از طریق اینترنت, به این معنی که اینترنت به عنوان یک شبکه رایگان یا ارزان به جای شبکههای گرانتر ارزش افزوده (VAN)[21] برای ارتباطات بازرگانی مورد استفاده قرار میگیرد؛ دیگر وب جهانی[۲۲] یا بازاری است که کالا, اطلاعات و خدمات را برای فروش عرضه مینماید و خریداران میتوانند به وسیله مرورگرها[۲۳] این بازار را ببینند و در آن خرید کنند[۲۴].
در قرن بیستم میلادی در دهه ۹۰ میلادی به مرور تجارت الکترونیکی به مفهوم جدید آن از طریق شبکههای خصوصی و عمومی و اینترنت در آمریکا آغاز شد. در سال ۱۹۹۴ حجم معاملات تجاری به صورت الکترونیکی در آمریکا حدود ۳۲۵ میلیارد دلار برآورد شده است. آمریکا آن لاین[۲۵] کامپیوسرو[۲۶], پرادیگی[۲۷] مهمترین شبکههای تجاری الکترونیکی در آمریکا میباشند. علاوه بر آن شبکه خرید اینترنت[۲۸] که بزرگترین بازارهای خردهفروش را اداره مینماید, که کنسرسیومی از شرکتها است که استفاده از اینترنت را برای تجارت الکترونیکی ترویج مینماید, نقش برجستهای در گسترش اینترنت و تجارت الکترونیکی در آمریکا داشتهاند.[۲۹]
یکی از مواردی که در توسعه تجارت الکترونیکی در آمریکا و به تبع آن در جهان مؤثر بوده است, یادداشت تاریخی بیل کلینتون رئیس جمهوری وقت آمریکا در سال ۱۹۹۳ میباشد. وی طی یادداشتی به تاریخ ۲۶ اکتبر ۱۹۹۳ دستورالعملی به منظور ساده و روانسازی تدارکات صادر کرد که دولت را به محیط تجارت الکترونیکی وارد ساخت. به این ترتیب بزرگترین پروژه مبادله الکترونیکی دادهها با این فرمان موجودیت یافت. وی انتظارات خود را به شرح زیر مطرح کرد:
”به علت تشریفات اداری, کاغذ بازی دست و پا گیر, تأخیرهای غیرضروری و کاهش بهرهوری مصمم شدهام شیوه خرید کالا و خدمات از سوی دولت مرکزی را به طور بنیادی تغییر داده و بهبود بخشم و به منظور حصول اطمینان از این امر مقرر میدارم که تجارت الکترونیکی در خریدهای دولت مرکزی هر چه سریعتر به مورد اجرا گذاشته شود[۳۰].“
با امضای این دستورالعمل, دولت آمریکا موظف شد در کمترین زمان ممکن, تجارت الکترونیکی را برای خرید و فروش کالاها در سطح آمریکا به شکل عملی درآورد. طبق این دستورالعمل چهار مرحله برای رسیدن به تجارت الکترونیکی معین گردید:
۱ـ مرحله اول تا مارس ۱۹۹۴ : ساختار و معماری یک تجارت الکترونیکی که قابل استفاده در ایالات متحده آمریکا باشد تعیین شود و وظایف بخشها و سازمانهای مختلف برای انجام این امر معین گردد.
۲ـ مرحله دوم تا قبل از سپتامبر ۱۹۹۴ : یک تجارت الکترونیکی اولیه که دولت فدرال و تولیدکنندگان خصوصی را قادر به تبادل اطلاعات مربوط به خریدها و قیمت محصولات میکند به طور عملی در سطح کشور پیاده شود.
۳ـ مرحله سوم تا قبل از جولای ۱۹۹۵ : یک سیستم کامل تجارت الکترونیکی در سطح کشور پیاده شود که قابلیتهای سیستم اولیه را با پشتیبانی تبادل پول الکترونیکی و استفاده از بانکهای اطلاعاتی گسترش دهد.
۴ـ مرحله نهایی تا قبل از ژانویه ۱۹۹۷ : سیستم کامل تجارت الکترونیکی با تمام قابلیتهای ممکن در سطح کشور پیاده گردد.[۳۱]
به دنبال این دستورالعمل, گروهی تحت عنوان ”گروه فدرال تجارت الکترونیکی“ تشکیل گردید و برنامه جامعی تهیه نمود که در تمام ردههای سازمانی دولت مرکزی یک ظرفیت استاندارد برای تدارکات الکترونیکی ایجاد شود.
این دستورالعمل نقش بسیار مهمی در توسعه تجارت الکترونیکی در ایالات متحده داشت و شتاب آن را چندین برابر کرد.
علاوه بر کشور آمریکا, سایر کشورهای پیشرفته مثل کشورهای اروپایی و ژاپن نیز در زمینه تجارت الکترونیکی اقدامات مشابهی را به عمل آوردهاند. کشورهای تازه صنعتی شده جنوب شرق آسیا نیز با سرعت زیادی در حال گسترش تجارت الکترونیکی میباشند. در سالهای اخیر حتی کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال رشد نیز نسبت به مقوله تجارت الکترونیکی حساس شده و در حال انجام اقداماتی در این زمینه میباشند.
تجارت الکترونیکی در مؤسسات, سازمانها و دولتها از تقاضای روزافزون آنها برای استفاده از فناوری رایانه در جهت بهبود بخشیدن به فرآیند کسب و کار, مبادلات با مشتریان, و مبادله اطلاعات بین مؤسسات مختلف و داخل خود آنها, نشأت میگیرد.
با توجه به مطالب ارائه شده تاریخچه تجارت الکترونیکی را بشرح ذیل خلاصه میکنیم.
در دهه ۱۹۵۰ میلادی کارتهای پلاستیکی در عرصه تجارت ظهور کرد. در طول دهه ۱۹۷۰ با معرفی انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)[32] بین بانکها بر اساس شبکههای خصوصی, بازارهای مالی دچار تغییر اساسی گردیدند. انتقال الکترونیکی وجوه (EFT) پرداختهای الکترونیکی همراه با اطلاعات مربوط به وجوه ارسالی را بهینه نمود.
در طول سالهای بعد از ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ تجارت الکترونیکی در کشورهای پیشرفته به شکل پیامهای الکترونیکی (مثل مبادله الکترونیکی دادهها EDI[33] و پست الکترونیکی[۳۴]) در سطح وسیعی بین شرکتها رایج گشت. فناوری پیامهای الکترونیکی در حقیقت سبب شد کارهای مبتنی به کاغذ در فرآیندهای کسب و کار کاهش یابد و به دنبال آن اتوماسیون افزایش یابد. مؤسسات به طور سنتی برای مبادلات خود از شیوه کاغذ مثل چک, سفارش خرید, اسناد بارگیری و حمل, استفاده میکردند. این مبادلات به شکل الکترونیکی تبدیل شد. ”مبادله الکترونیکی دادهها“ به شرکتها و مؤسسات اجازه میداد که اسناد مورد نیاز و اطلاعات, دستورها و مجوزها را به شکل الکترونیکی بین خود رد و بدل نمایند.
در اواسط دهه ۱۹۸۰ نوع استفادة جدیدی از فناوری تجارت الکترونیکی بین مشتریان گسترش یافت. این شیوه جدید عبارت بود از خدمات پیوسته[۳۵], که تعاملات اجتماعی جدید (مثل مکالمه و گفتگوی[۳۶] الکترونیکی) و اشتراک دانش و اطلاعات علمی (مثل گروههای اخبار[۳۷] و برنامههای انتقال فایل[۳۸]) را به وجود آورد.
در طول سالهای آخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ فناوری پیامهای الکترونیکی به جزء تفکیکناپذیری از جریانات کاری مؤسسات تبدیل شد که به آن سیستمهای یکپارچه محاسباتی میگفتند. این شیوه باعث ایجاد کارایی و اثربخشی بیشتر برای مؤسسات گردید.
در دهه ۱۹۹۰ ظهور وبهای جهانی (www)[39] بر روی اینترنت, تحولی شگرف در عرصه تجارت الکترونیکی به وجود آورد. وب موجب گردید تا تجارت الکترونیکی به شیوه ارزانتر فعالیتهای تجاری را انجام دهد. وب همچنین سبب شده است تا مؤسسات کوچکتر بتوانند پابپای شرکتهای چندملیتی عرض اندام نمایند.
دانلود نمونه سوالات آزمون استخدامی بانک ملت (سوالات درس بانکداری )
فرمت فایل (pdf )
تعداد سوالات :(120)
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته اقتصاد انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 248
پیشگفتار
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصههای مختلف اقتصادی، بازرگانی تاثیرات شگرف این پدیده را بیش از پیش نمایان ساخته است. مزایای فراوان اقتصادی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و بازرگانی شامل صرفهجویی هزینه مبادلاتی، افزایش بهرهوری بنگاه و صنعت، تغییر فرایندهای مدیریت و تولید بنگاههای اقتصادی، کاهش هزینه جستجو، دسترسی بیشتر و آسانتر و ارزانتر به اطلاعات، کاهش محدودیت های ورود به بازار، شمار بیشتر عرضه کنندگان، افزایش رقابت، کاهش سود انحصاری ، کاهش هزینه تمام شده و قیمت کالا و تسهیل تجاری موجب توجه روزافزون به این پدیدة نوین شده است. سازمانهای بین المللی به رهبری سازمان ملل و سازمان های وابسته به آن همانند UNCTAD و UN/CEFACT طی چند سال گذشته، با ارایه استانداردها و راهبردهای پیشنهادی به کشورهای عضو، اقدامات عملی برای توسعه تجارت الکترونیکی و زیرمجموعههای آن یعنی بانکداری الکترونیکی، حمل و نقل الکترونیکی بیمه الکترونیکی و ... در جهان به عمل آوردهاند. دولتها نیز اقدامات گستردهای برای توسعه تجارت الکترونیکی انجام دادهاند. برخی دولتها در کشورهای پیشرفته با بسترسازی حقوقی، قانونی، اقتصادی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و با سیاستگزاری و هدایت کلان به توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی همت گماردهاند. در این کشورها بخش خصوصی پویا و کارآمد محوریت را به عهده گرفته و از آخرین تحولات فنی در فعالیتهای خود استفاده میکند. از سوی دیگر در برخی کشورهای در حال توسعه پیشرو همانند کشورهای آسیای جنوبشرقی، دولت ها علاوه بر سیاستگزاری و هدایت کلان، حمایت گستردهای از توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی به عمل آوردهاند. پیوند با اقتصاد جهانی، اصلاحات اقتصادی مناسب، توسعه منابع انسانی، بسترسازی اقتصادی، حقوقی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و بخش خصوصی نسبتاً کارآمد شرایط مناسبی را برای توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی در این کشورها بوجود آورده است. بدینترتیب فعالان اقتصادی در سراسر جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه پیشرو با بکارگیری آخرین یافتههای فناوری به ویژه فناوری ارتباطات و اطلاعات بطور فزاینده مبادلات تجارت الکترونیکی خود را گسترش میدهند. در این راستا برخی بنگاههای اقتصادی از جمله بانکها با مهندسی مجدد فعالیتهای مدیریتی و تولیدی و خدماتی خود و بکارگیری کسب و کار الکترونیکی توانستهاند سهم بازار خود را در بازارهای جهانی ابتدا حفظ و سپس ارتقاء دهند. بدیهی است برای بنگاههایی که در این رقابت عقب بمانند، کاهش سهم بازار اولین پیامد آن خواهد بود. مصرفکنندگان نیز در کشورهای مختلف تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات به صورت الکترونیکی از خود نشان دادهاند. کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت و بانکداری الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است. در ایران نیز طی چند سال گذشته دولتمردان با درک مزایا و اثرات تجارت الکترونیکی به طراحی و ایجاد تجارت الکترونیکی همت گماردهاند. بیگمان یکی از وظایف اصلی در توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی کشور، آگاه سازی عمومی است که در این راستا، معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی برنامههایی برای طراحی و پشتیبانی از برنامههای آموزشی و پژوهشی به مورد اجرا گذاشته شده است. مجموعه حاضر حاصل پژوهشی است که در زمینه نقل و انتقال الکترونیکی وجوه، به سفارش معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی و توسط مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران انجام شده است. بدین روی لازم است ضمن تشکر از مدیر محترم مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران از پژوهشگران محترم نیز تشکر و تقدیر شود. نکته قابل ذکر اینکه، هر چند ممکن است متن حاضر دارای نواقصی بوده و در برخی مواقع مطالب ارائه شده با نظرات معاونت مطابقت نداشته باشد، ولی از آنجا که میتواند برای مطالعه دستاندرکاران فناوری اطلاعات و ارتباطات و علاقمندان به این موضوع مفید باشد، تصمیم به انتشار آن گرفته شده است. فرصت را مغتنم شمرده با امید به آنکه این مجموعه برای دستاندرکاران و علاقمندان تجارت و بانکداری الکترونیکی مفید واقع شود، از کلیه عزیزان علاقمند دعوت میشود تا نظرات و دیدگاههای خود را درباره توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی ایران و به ویژه برنامههای آموزشی، ترویجی و پژوهشی برای این معاونت ارسال کنند.
مقدمه
با توجه به پیشرفتهای فناوری روزمره و شتابان, جوامع به جوامعی مبتنی بر دانش و آگاهی تبدیل شدهاند. توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به مؤسسات و سازمانها این امکان را میدهد که فعالیتهای تجاری و مبادلات خود را با سرعت و انعطافپذیری انجام دهند. در قرن بیست و یکم فناوری اطلاعاتی و ارتباطی با سرعت بیشتر پیشرفت و توسعه خواهد کرد. پیشرفتهای به وجود آمده در فناوری اطلاعات و ارتباطات در اواخر قرن بیستم باعث شکلگیری تجارت الکترونیکی شده است. تجارت الکترونیکی انقلابی عظیم در شیوه تجارت و کسب و کار به وجود آورده است. تجارت الکترونیکی و به تعبیر وسیعتر کسب و کار الکترونیکی شیوه و نحوه زندگی کردن انسانها را نیز متحول میسازد. کشورهای پیشرفته چندین سال است که تجارت الکترونیکی را آغاز کردهاند و کم کم مسائل و مشکلات آن را تجربه کردهاند بنابراین تا حدودی بسترهای فناوری, قانونی و سرمایههای انسانی و مادی لازم برای توسعه و گسترش آن را فراهم ساختهاند و در آستانه تحول اساسی و کامل در شیوه کسب و کار و زندگی هستند, که در آن به میزان وسیع از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده خواهد شد. علاوه بر کشورهای پیشرفته, کشورهای در حال توسعه نیز به منظور ایجاد زیرساختها و بسترهای لازم برای تجارت الکترونیکی, در حال برنامهریزی و تلاش هستند. در کشور ما هم تلاشهای پراکندهای صورت گرفته است, ولی این تلاشها تاکنون اثربخش نبوده است زیرا از یک طرف از انسجام و یکپارچگی لازم برخوردار نمیباشد و از طرف دیگر فاقد سرعت مناسب هستند. از آنجا که هدف غایی کتاب حاضر بسترسازی برای گسترش تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی در ایران میباشد در این فصل در خصوص تجارت الکترونیکی بحث و بررسی به عمل میآید. هدف از ارائه این فصل آشنایی با ابعاد و زیرساختهای تجارت الکترونیکی و تبیین نقش و جایگاه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در آن میباشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول : تجارت الکترونیکی
1ـ1ـ مقدمه
2ـ1ـ مفهوم تجارت الکترونیکی
3ـ1ـ تاریخچه تجارت الکترونیکی
4ـ1ـ مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی
5ـ1ـ معایب تجارت الکترونیکی
6ـ1ـ مراحل تجارت الکترونیکی
7ـ1ـ مدلهای تجارت الکترونیکی
8ـ1ـ عواملی که باعث شتاب تجارت الکترونیکی شدهاند
9ـ1ـ تجارب کشورها در خصوص تجارت الکترونیکی
10ـ1ـ اثرات تجارت الکترونیکی بر کشورهای در حال توسعه
11ـ1ـ محدودیتهای رشد تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه
12ـ1ـ عوامل مؤثر در گسترش تجارت الکترونیکی
13ـ1ـ جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران
فصل دوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی
1ـ2ـ مقدمه
2ـ2ـ پول و نقش آن در تجارت
1ـ2ـ2ـ نقشهای اساسی پول
2ـ2ـ2ـ ویژگیهای مطلوب پول
3ـ2ـ2ـ انواع تقسیمبندی پول
3ـ2ـ چگونگی پیدایش نظام بانکداری در جهان و سیر تکاملی آن
1ـ3ـ2ـ تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری
2ـ3ـ2ـ تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی
3ـ3ـ2ـ مقایسه بانکداری سنتی و بانکداری الکترونیکی
4ـ2ـ انتقال الکترونیکی وجوه
1ـ4ـ2ـ مقدمه
2ـ4ـ2ـ مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)
3ـ4ـ2ـ اهمیت و جایگاه EFT
4ـ4ـ2ـ مزایای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه
5ـ4ـ2ـ نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه
6ـ4ـ2ـ انواع سیستمهای انتقال الکترونیکی وجوه
7ـ4ـ2ـ معماری سیستمهای پرداخت الکترونیکی
5ـ2ـ سوئیفت (SWIFT)
1ـ5ـ2ـ مقدمه
2ـ5ـ2ـ تعریف سوئیفت
3ـ5ـ2ـ تاریخچه سوئیفت
4ـ5ـ2ـ مزایای سوئیفت
5ـ5ـ2ـ کاربرد سوئیفت
6ـ5ـ2ـ مکانیزم عمل سوئیفت
6ـ2ـ کارتهای بانکی
1ـ6ـ2ـ مفهوم کارتهای بانکی
2ـ6ـ2ـ تاریخچه کارتهای بانکی
3ـ6ـ2ـ مزایای کارتهای بانکی
4ـ6ـ2ـ انواع کارتهای بانکی
5ـ6ـ2ـ مکانیزم عمل کارتهای بانکی
6ـ6ـ2ـ الزامات و تجهیزات سیستم مدیریت کارت
7ـ6ـ2ـ مسائل و مشکلات کارتها
7ـ2ـ پول الکترونیکی
1ـ7ـ2ـ مقدمه
2ـ7ـ2ـ تعریف پول الکترونیکی
3ـ7ـ2ـ اهمیت و مزایای پول الکترونیکی
4ـ7ـ2ـ انواع پول الکترونیکی
5ـ7ـ2ـ معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی
8ـ2ـ پرداخت الکترونیکی صورتحسابها
1ـ8ـ2ـ مقدمه
2ـ8ـ2ـ تعریف پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
3ـ8ـ2ـ اهمیت پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
4ـ8ـ2ـ فرآیند پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
5ـ8ـ2ـ مزایای پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
9ـ2ـ امنیت در سیستمهای الکترونیکی انتقال وجوه
1ـ9ـ2ـ مقدمه
2ـ9ـ2ـ مفهوم امنیت
3ـ9ـ2ـ مسائل مربوط به امنیت
4ـ9ـ2ـ فناوریهای امنیت اطلاعات
فصل سوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی و موانع گسترش آن در ایران
1ـ3ـ مقدمه
2ـ3ـ بانکداری الکترونیکی در ایران
3ـ3ـ مشکلات و موانع گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران
1ـ3ـ3ـ مشکلات مربوط به زیرساختهای اساسی
2ـ3ـ3ـ کمبود سرمایههای انسانی مناسب برای انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
3ـ3ـ3ـ موانع قانونی کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
4ـ3ـ3ـ موانع اقتصادی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
5ـ3ـ3ـ موانع فرهنگی ـ اجتماعی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
6ـ3ـ3ـ موانع سیاسی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
7ـ3ـ3ـ موانع مربوط به مقاومت کارکنان و مدیران بانکها در مقابل تغییر حرکت از بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی
8ـ3ـ3ـ مشکلات مربوط به نظام مدیریتی حاکم بر بانکهای کشور
9ـ3ـ3ـ سنتی بودن سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطی سازمانها و مؤسسات دولتی و بخش خصوصی در ایران
10ـ3ـ3ـ دولتی بودن بانکهای کشور و وضعیت غیررقابتی بودن آنها
11ـ3ـ3ـ مشکلات امنیتی
12ـ3ـ3ـ اثرات ناشی از تحریم اقتصادی آمریکا
فصل چهارم : راههای گسترش و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران
1ـ4ـ مقدمه
2ـ4ـ برنامه راهبردی تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران
3ـ4ـ نقش وظایف بانک مرکزی در برنامه تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی
4ـ4ـ شیوه ایجاد تحول در یک بانک
ضمیمه: تعریف واژههای کلیدی
پایان نامه آماده
دانلودپایان نامه ارشد مدیریت بررسی عوامل پذیرش بانکداری الکترونیکی توسط مشتریان بانک های تجارت استان کرمان بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات145
چکیده
با پیدایش مفاهیم نوین در بانکداری، شیوه ارائه خدمات به مشتریان در اقصی نقاط جهان دچار تحول شده است . با توجه به شیوه های سنتی موجود در بانک های کشور و نارسایی این روش ها درارائه خدمات جدید، ضرورت انجام این تحقیق با محوریت شناسایی موانع و راهکارهای توسعه بانکداری الکترونیکی در استان کرمان احساس گردید . این تحقیق به دنبال شناخت عمده ترین دلایل عدم پذیرش و موانع توسعه بانکداری الکترونیکی در شعب بانک تجارت استان کرمان است و به همین منظوردر این مطالعه سعی شده است تا با شناخت عوامل اصلی گسترش ضعیف بانکداری الکترونیکی در جامعه پیشنهادات متناسب با هر کدام از آن عوامل ار ائه گردد. این پژوهش با استفاده از شیوه نمونه گیری و به صورت نمونه گیری در دسترس می باشد و، جامعه آماری این تحقیق مراجعه کنندگان شعب بانک تجارت در استان کرمان می باشند.که تعداد مراجعه کنندگان بصورت میانگین 50هزار نفر است که در 57شعبه مختلف بانک تجارت دراستان کرمان مراجعه میکنند که بر اساس فرمول کوکران جامعه اماری 240نفر محاسبه می شود. برای جمع اوری اطلاعات از یک پرسشنامه که پایایی ان سنجیده شده است استفاده گردیده است وهمچنین جهت تنظیم پرسشنامه از مقالات ترجمه شده وبا استفاده از نظرات متخصصین بانکی وراهنمایی استاد ومشاور محترم استفاده شده است.جهت مقایسه از ازمونهای tوfوانالیز واریانس یک طرفه (anova))،رگرسیون چند متغیره استفاده شده است .کلیه تحلیل های اماری بوسیله نرم افزار کامپیوتری lisrelانجام شده است. نتایج بدست آمده نشان دادکه بین عوامل عدم پذیرش وتوسعه بانکداری الکترونیکی در استان کرمان رابطه وجود دارد. در این خصوص بررسی های دقیق ترحاکی از ان است که موانع عمده شناسایی شده بنابر ادبیات موجود ، موانع زیرساختی فنی ومخابراتی، موانع سخت افزاری موانع نرم افزاری و موانع فرهنگی هستندکه با ملحوظ داشتن این فرایند ، لازم است برای این مشکلات که از اصلی ترین موانع در گسترش بانکداری الکترونیک در استان است راهکارهای مناسب و عملی ارائه گردد.
مقدمه:
فناوریهای جدید شیوه انتقال فعالیتهای اصلی بانکها را نیز دگرگون ساخته است. بیشتر فعالیتهایی که به صورت سنتی به صندوقدار بانک واگذار میشد در زمان کنونی به شیوهای بسیار ارزانتر به وسیلهی اینترنت انجام میشود. هزینه هر داد و ستد به وسیلهی اینترنت تقریباً یک سوم هزینهایی است که صندوقدار آن را انجام میدهد. پیشرفت فناوری جدید باعث شده تا افراد بتوانند امور بانکی خود را در خانه انجام دهند. مشتریان میتوانند زمان مراجعه به بانک را به میل خود تعیین کنند و منتظر ماندن در صفهای بانک را یک داستان قدیمی به حساب آورند.امروزه بانکداری اینترنتی به عنوان یکی از خدمات و فن آوری های نوین در اقتصاد شهری ایفای نقش می کند.اهمیت این نقش به حدی مهم است که زندگی امروز را نمی توان بدون خدمات اینترنتی تصور کرد. فناوری اطلاعات به عنوان سودمندترین بخش صنعت ،اقتصادوفرهنگ تلقی میشود.افزایش دسترسی به شبکه جهانی اینترنت،انقلابی را در زمینه ارتباطات دریک به یک و یک به چنددرهمه نقاط دنیا ایجاد کرده است،بطوری که هردقیقه یک سایت به شبکه جهانی اضافه می گردد.با توجه به موج جهانی شدن، بسیاری از مفاهیم و تعاریف در زندگی اجتماعی – اقتصادی بشر امروز تغییر کرده-اند. افراد هر جامعه بسیارسهل و آسان به اطلاعات دسترسی دارند. تغییراتی که به واسطه ظهور اینترنت یا به طور اعم فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی یکایک افراد جوامع مختلف ایجاد شده، باعث گردیده که سرعت نشر مفاهیم، فناوری نوین و نیز خدمات تازه افزایش چشمگیری یابند. در این بین تجارت الکترونیکی به عنوان موتور محرکه اقتصاد دانائی محور قرن بیست و یکم از جایگاهی ممتاز برخوردار است. از مهمترین مؤلفه های اثر گذار در عینیت یافتن تجارت الکترونیکی، مبادلات مالی است. با رشدسریع اینترنت، بانکداری آنلاین نقش بسیار مهم و اساسی در پرداخت های الکترونیکی پیدا کرده و درحقیقت بستر مناسبی را برای تراکنش های مالی ایجاد نموده است( مینگ ، 2009:130). بانک ها به عنوان بزرگترین نهادهای مالی هر کشور نقش مهمی را در بازارهای پولی و مالی و نیز در جلب و تشویق مردم به پس انـداز، جمع آوری سرمایه های کوچک و به کـار انداختن آنها در رشته های تولیدی و خدماتی ایفا می نمایند. در سال هـای اخیر صنعت بانکـداری به دلیل تغییر و تحـولات عمده ای که در زمینه هـای فناوری و توسعه ارتباطات به وجود آمده، تغییرات چشمگیری داشته است. گسترش ارتباطات الکترونیک و دسترسی تعداد زیادی از مردم جهان به شبکه جهانی اینترنت، بستری مناسب برای برقراری مراودات تجاری و اقتصادی فرآهم نموده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول
مقدمه 3
1-1-عنوان تحقیق 4
1-2- بیان مسئله 4
1-3- اهمیت وضرورت تحقیق 5
1-4- اهداف تحقیق 6
1-4-1- اهداف کلی تحقیق 6
1-4-2- اهداف فرعی تحقیق 7
1-5- قلمرو تحقیق 7
1-5-1- قلمرو تحقیق از بعد موضوعی 7
1-5-2-قلمرو تحقیق از بعد مکانی 8
1-5-3- قلمروتحقیق در بعد زمانی 8
1-6- تعاریف ومفاهیم واژها 8
1-6-1- عوامل فنی ومخابراتی 8
1-6-2-عوامل سازمانی 8
1-6-3- عوامل مدیریتی 8
1-6-4- عوامل فرهنگی 9
1-6-5- عوامل سخت افزاری 9
1-6-6- عوامل نرم افزاری 9
1-6-7- عوامل قانونی 9
1-6-8- بانکداری الکترونیکی 9
1-6-9- خودپرداز 9
1-6-10- پایانه فروش 10
1-6-11- شعب 24ساعته 10
1-6-12 کارت های اعتباری 10
1-6-13- شبکه ها 10
1-7-تعاریف عملیاتی 11
1-8- نوع متغیرها 11
1-9- چارچوب نظری تحقیق 12
1-10- مدل مفهومی تحقیق 17
1-11- مدل تحلیلی تحقیق 18
1-12- فرضیه های تحقیق 19
خلاصه 19
فصل دوم
مقدمه 21
2-1- بخش اول بانکداری الکترونیکی 22
2-1-1- بانکداری الکترونیک 22
2-1-2 سیر تحولات فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری 24
2-1-3- سطوح بانکداری الکترونیکی 29
2-1-4- مزایای بانکداری الکترونیک از دید مشتری 30
2-1-4-1-سرعت ارائه خدمات 30
2-1-4-2- سهولت در استفاده 30
2-1-4-3- دقت و درستی 30
2-1-5- مزایای بانکداری الکترونیک از دید بانکها 31
2-1-5-1- مزیت رقابتی 31
2-1-5-2- حفظ و جذب مشتری 31
2-1-5-3- مزیت های میان مدت بانکداری الکترونیک 31
2-1-5-4- مزیت های بلند مدت بانکداری الکترونیک 32
2-1-6- خدمات الکترونیکی 34
2-1-7- کاربران بانک الکترونیکی 34
2-1-8- مدلهای بانکداری الکترونیک 35
2-1-8-1- شعبه های الکترونیکی 35
2-1-8-2- بانک الکترونیکی 36
2-1-9- امنیت بانک الکترونیکی 36
2-1-10- انواع خدمات بانکداری الکترونیک 38
2-1-10-1- بانکداری خانگی 38
2-1-10-2- بانکداری تلویزیونی 38
2-1-10-3- بانکداری شبکه های مدیریت یافته 39
2-1-10-4- بانکداری مجازی 40
2-1-10-5- بانکداری گویا 40
2-1-10-6- بانکداری اینترنتی 42
2-1-10-6-1-امکانات سیستم 44
2-1-10-7- بانکداری تلفنی 45
2-1-10-7-1- بانکداری تلفنی مبتنی بر اپراتور انسانی 45
2-1-10-7-2- بانکداری تلفنی به طور اتوماتیک 46
2-1-10-7-3- امکانات سیستم تلفنبانک 46
ن2-1-10-7-4- واکنش صوتی 47
2-1-10-7-5- تشخیص صدا 47
2-1-10-7-6- تلفن های قابل برنامه ریزی 47
2-1-10-8- بانکداری دفتری 48
2-1-10-9- ماشین های تحویلداری خودکار 48
2-1-10-9-1- مشخصات دستگاه های خودپرداز 49
2-1-10-9-2- انجام عملیات بانکی از طریق دستگاه های خودپرداز 49
2-1-10-9-3- قابلیت های نرم افزاری دستگاه های خودپرداز 50
2-1-10-9-4- مشخصات سخت افزاری دستگاه های خودپرداز 51
2-1-10-9-5- انواع دستگاه های خودپرداز 52
1-2-1-10-9-5-1- خودپرداز های ساده یک کاره 52
2-2-1-10-9-5-2-خودپرداز های چندکاره 52
2-1-11- سیستمهای پرداخت الکترونیکی 53
2-1-11-1- اثرات پول الکترونیکی بر بانکها 54
2-1-12- انواع سیستمهای پرداخت در بانکداری الکترونیکی 54
2-1-12-2- پول الکترونیک 55
2-1-12-2- انواع پول الکترونیکی 56
2-1-12-2-1- پول الکترونیکی شناسایی شده 56
2-1-12-2-2- پول الکترونیکی غیرقابل شناسایی (بینام و نشان) 56
2-1-13- چک الکترونیک 57
2-1-14- کارتهای بانکی 59
2-1-15- قابلیت های کارت اعتباری 61
2-1-15-1- انتقال الکترونیکی وجوه «EFT» 61
2-1-16- تعاریف انتقال الکترونیکی وجوه 62
2-1-17- مزایا و ویژگیهای انتقال الکترونیکی وجوه انتقال الکترونیکی 63
2-1-18- بانکداری الکترونیکی مصرفکننده 66
2-1-18-1- ماشین خودپرداز 66
2-1-18-2- ماشینهای نقطه فروش 66
2-1-18-2-1- انواع دستگاههای POS 67
2-1-19- ساتنا 69
2-1-20- عملکرد سامانههای پرداخت 71
2-1-21- سامانه حواله الکترونیک بین بانکی(سحاب) 72
2-2- بخش دوم: مشکلات وموانع گسترش بانکداری الکترونیک 73
2-2-1- بسترهای فنی-مخابراتی 73
2-2-2- بسترهای فرهنگی مورد نیاز در بانکداری الکترونیک 76
2-2-3- مشکل ساختار سازمانی و نظام مدیریتی 81
2-2-3-1- آموزش و توانمند سازی کارکنان 83
2-2-3-2- سرمایه گذاری روی منابع انسانی 83
2-2-3-3- باز مهندسی فرآیندها 84
2-2-4- کمبود سرمایه های انسانی مناسب برای کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران 85
2-2-5- امکانات نرم افزاری مورد نیاز در بانکداری الکترونیک 86
2-2-5-1- اینترنت 87
2-2-5-2- فیبر نوری 88
2-2-5-3- برق 88
2-2-5-4- مخابرات 88
2-2-5-5- ماهواره 89
2-2-5-6- فراهم آورندگان خدمات اینترنتی 90
2-2-5-7- موسسات بیمه کننده 90
2-2-6- شبکه وانواع آن 91
2-2-7- امکانات سخت افزاری مورد نیاز در بانکداری الکترونیک 93
2-2-7-1- رایانه های بزرگ 93
2-2-7-2- رایانه های شخصی 93
2-2-7-3- دستگاه خودپرداز 94
2-2-7-4- دستگاه کارت خوان 94
2-2-7-5- مودم 94
2-2-7-6- سوئیفت 95
2-2-8- عوامل قانونی 96
2-3- بخش سوم بانکداری الکترونیکی در سایر کشورها 101
2-3-1- بانکداری الکترونیک در فنلاند 101
2-3-2- بانکداری الکترونیک در سوئد 102
2-3-3- بانکداری الکترونیک در رومانی 103
2-3-4- بانکداری الکترونیک در هندوستان 104
2-3-5- بانکداری الکترونیک در آمریکا 105
2-3-6- بانکداری الکترونیک در روسیه 106
2-3-7- بانکداری الکترونیکی در استرالیا 108
2-3-8- بانکداری الکترونیک در مالزی 108
2-4- پیشینه تحقیق 111
2-4-1- تحقیقات خارجی 111
2-4-2- تحقیقات داخلی 114
فصل سوم
مقدمه 117
3-1-روش تحقیق 118
3-2- فرایند تحقیق 118
3-3- روش وابزار گرد اوری اطلاعات 119
3-4 جامعه آماری 121
3-5-حجم نمونه وروش نمونه گیری 122
3-6-مقیاس وطیف ابزار اندازه گیریی 123
3-7- پایایی ابزارجمع آوری داده ها 124
3-8- روایی ابزارجمع آوری داده ها 124
3-9- روش جمع آوری داده ها 125
3-8- روش تجزیه وتحلیل داده ها 125
3-9- خلاصه 128
فصل چهارم
4-1-مقدمه 130
4-2-ارزیابی برازندگی مدل پژوهش 130
4-2-1-جذر براورد واریانس خطای تقریب 131
4-3-2شاخص برازندگی تطبیق یا مقایسه ای 131
4-3-نتایج معادلات ساختاری 131
4-4 نتایج فرضیه ها 138
4-4-1 ازمون فرضیه 1 138
4-4-2-ازمون فرضیه 2 138
4-4-3زمون فرضیه 3 139
4-4-4-ازمون فرضیه 4 140
4-4-5-ازمون فرضیه 5 140
4-4-6-ازمون فرضیه 6 141
4-4-7-ازمون فرضیه 7 141
فصل پنجم
مقدمه 144
5-1-نتایج تحقیق 144
5-2- بحث و بررسی 146
5-3-محدودیتهای تحقیق 148
5-4- پیشنهادات 148
5-5- خلاصه 152
پیوست ها
پیوست شماره 1 154
منابع و مآخذ
منابع فارسی 158
منابع انگلیسی 164
سایتهای اینترنتی مورد استفاده 168
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1- مقایسه ویژگیهای بانکداری سنتی و الکترونیکی 20
جدول 2-2- مزایا و معایب بانکداری سنتی 20
جدول 2-3- مزایا و معایب بانکداری نوین (الکترونیکی) 21
جدول 2-4- مزایای بانکداری الکترونیک برای جامعه، بانکها و مشتریان 25
جدول 2-5- خلاصه ای از مشخصات روش های پرداخت 46
جدول 3-1- پرسشنامه عدم پذیرش 119
جدول 3-2- پرسشنامه بانکداری الکترونیک 120
جدول 3-3- ارزشیابی نمرات عدم پذیرش و مولفه های آن 120
جدول3-4- ارزشیابی بانکداری الکترونیک و مولفه های آن 121
جدول3-5-امتیاز بندی مقیاس تحقیق 123
جدول4-1-مقیاس سنجش عوامل فنی ومخابراتی 133
جدول4-2- مقیاس سنجش عوامل سازمانی 134
جدول4-3- مقیاس سنجش عوامل مدیریتی 134
جدول 4-4- مقیاس سنجش عوامل فرهنکی 134
جدول 4-5- مقیاس سنجش عوامل سخت افزاری 135
جدول 4-6- مقیاس سنجش عوامل نرم افزاری 135
جدول 4-7- مقیاس سنجش عوامل قانونی 135
جدول 4-8- مقیاس سنجش عوامل بانکداری الکترونیکی 136
جدول 4-9-شاخص برازندکی مدل پژوهش 137
جدول 4-10- نتایج ضرایب استاندارد عوامل فنی ومخابراتی 138
جدول 4-11- نتایج ضرایب استاندارد و آماره t 139
جدول4-12- نتایج ضرایب استاندارد و آماره t 139
جدول 4-13- نتایج ضرایب استاندارد و آماره t 140
جدول4-14- نتایج ضرایب استاندارد و آماره t 140
جدول 4-15- نتایج ضرایب استاندارد و آماره t 141
جدول4-16- نتایج ضرایب استاندارد و آماره t 142