تحقیق و بررسی در ورد کودتای 28 مرداد 50 ص

اختصاصی از یارا فایل تحقیق و بررسی در ورد کودتای 28 مرداد 50 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 61

نهضت اصلاحی دکترمصدق

و کودتای 28 مرداد 1332 ـ تاریکخانة اشباح و اسناد

فرید مرجایی

ملُــکِ مـا را خوردنی فهمیــده است بـر سـر مـا شیـــره‌ها مالیــده است

او گمان دارد که ایران خوردنی است همچو شیره سرزمینی خوردنی‌ست

بـا وثــوق‌الــدولــه بســـت اول قــرار دیــد از آن حاصــلی نـامـد بکــار

چون که او مـأیوس گردید از وثـوق کـودتایی کرد و ایـران شد شلــوغ

میرزاده عشقی شاعر و روزنامه‌نگار مبارز، از شعر "جمهوری سوار" در مورد دولت استعماری انگلیس در روزنامه "قرن بیستم

حقیقت را باید گفت" شیخ محمد خیابانی, صاحب روزنامه "تجدد

اشاره: هر بار که فرصت تاریخی دست می‌دهد و مقداری اسناد و مدارکی از منابع و آرشیوهای مختلف استخراج می‌شود، درک تاریخی ما را از وقایع کودتای 1332 روشن‌تر می‌نماید. با آن‌که سازمان اطلاعاتی سیا از در اختیارگذاشتن کلیه مدارک کودتا در آرشیو خود بعد از پنجاه سال به بهانه "امینت ملی" ممانعت می‌ورزد،(1) اطلاعات جدیدی از منابع مختلفی در مورد جزییات سرنگونی دولت قانونی و ضداستعماری دکترمحمدمصدق بدست آمده که در پرتو این اطلاعات، نتایج سیاسی ـ تاریخی تازه‌ای گرفته می‌شود. در ضمن در حال حاضر مرکز پژوهشی غیرانتفاعی "آرشیو ملی امنیتیوابسته به دانشگاه جرج واشنگتن امریکا، با استناد به قانون شفافیت سیاسی برای به‌دست آوردن کلیه این مدارک، علیه سازمان سیا به دادگاه شکایت نموده است

متأسفانه شالودة فکری بعضی تحقیقات ساده‌اندیش و غیرتاریخی از وقایع نهضت‌ ملی‌شدن صنعت نفت، تا حدودی سقوط دولت ملی دکترمحمد مصدق را مولود کمبود قاطعیت آن دولت و "اشرافی بودن" وی عنوان کرده، و توجه کافی به کنش‌ها و هنجارهای سیاسی ـ اقتصادی درون‌زا و برون‌زا، و پایگاه‌های مربوطه عنایت نمی‌کنند.(2) گزارش‌های معدودی از تحلیلگران خارجی و ایرانی اتفاقات 28 مرداد 32 را خودجوش و قیام درون‌زا معرفی کرده، بعضی چهره‌های سیاسی حتی واژة کودتا را توصیف مناسبی برای وقایع روز 28 مرداد نمی‌دانند. اردشیر زاهدی در نامه‌ای به روزنامة نیویورک تایمز (22 ماه می 2000) مدعی شده است که چون قانون ‌اساسی تغییر نکرد، پس اتفاقات آن روز، کودتا محسوب نمی‌شود. شخصیت حقوقی دیگری در میزگرد صدا وسیما اعلان کرد که "اصلاً کودتایی صورت نگرفت" ،"تغییر و تحول و جابه‌جایی قدرت" بوده است، نه کودتا!(3

همواره بین ناظرین و فعالین، این یقین وجود داشت که جریانات مشکوکی که نمی‌‌‌‌خواستند مسیر اصلاح‌طلبی مصدق سامان پیدا کند، در تماس مستقیم با خارج بوده‌اند. ولی تا به حال شواهد و قراینی وجود نداشت. اکنون این شواهد به‌صورت مستند وجود دارند که عواملی با پخش دشنام و بدگویی و با تحریکات مستقیم بیگانه بین روحانیون و دکترمصدق شانتاژ کرده و اختلاف می‌انداختند

قبل از کودتا (زمینه

تاریخ جامع مبارزات نهضت ملی‌شدن صنعت نفت از حوصلة این نوشتار خارج است. این مقاله بیشتر به وقایع روز 28 مرداد و فرآیند جهانی تکیه و توجه دارد. ولی برای نشاندن بحث در چارچوب تاریخی برای نسل کنونی،‌ مقدمه‌ای هرچند خلاصه لازم به نظر می‌رسد. پس از کسب سمت نخست‌وزیری، اولین بخشنامه صادر شده از دکتر مصدق به شهربانی (با رونوشت به دادگستری)، تأکید به آزادی بیان داشت، و این‌که مطبوعات به خاطر هرگونه انتقاد یا دشنام به مقام رئیس دولت به ‌هیچ‌وجه تحت تعقیب قرار نگیرند. در آن دوره سانسور مطبوعات در قلمرو کار شهربانی بود و مسئولیت آن با شخصی به‌نام "محرم علی‌خان" بود که به‌وسیلة دکترمصدق برکنار شد. دولت دکترمصدق با وجود کشمکش با توطئه‌های استعمار و کارشکنی‌های هواداران دربار، با برخورداری از حمایت آیت‌الله کاشانی، لایحة قانون صنعت ملی‌شدن نفت را از مجلس گذراندند و در رودررویی با انگلیس در دادگاه لاهه پیروز برآمد. به علاوه در عمر کوتاه دولت او تعدادی قوانین اصلاحی، منجمله لایحة قانون کار و بیمه‌های اجتماعی تصویب شد. ولی لایحة قانون بیست درصد افزایش بهرة زارعین، به‌خصوص نیروهای اجتماعی را به چالش می‌طلبید. قانون مذکور سهم رعایا را ده‌درصد بالا برده و ده‌درصد باقی،‌ باز از بهرة مالکین به عمران و آبادی روستاها و مناطق اختصاص می‌داد. این رفرم اجتماعی، به بار سیاسی ـ اقتصادی جریانات اضافه کرده و با تقلیل‌دادن بهرة مالکین، طبیعتاً فئودال‌ها را به مرزبندی سیاسی تشویق می‌نمود. باید در مدنظر داشت که مصدق همچون اصلاح‌گران دیگر چون قائم مقام و امیرکبیر دارای دشمنان خارجی و دشمنان داخلی بود. خاطرنشان می‌شود که در آن مقطع تاریخی، دربار همواره به‌وسیلة امکانات ارتش در انتخابات مجلس کشور دخالت می‌نمود. برای نهادینه‌کردن انتخابات سالم، دولت دکترمصدق اصلاح قانون انتخابات مجلس را در دستور کار خود قرار داده بود. ولی فراکسیون اقلیت به رهبری جمال امامی و میراشرافی در دورة هفدهم با یک هماهنگی سیاسی با اغتشاشات و مانورهای کارشکنی، موانع ایجاد کرده و از پیشرفت کار دولت جلوگیری می‌کردند. همان‌طور که ذیلاً ملاحظه خواهیم کرد و از مدارک محرمانة سازمان سیا هویداست، انگلیس و امریکا بودجة مخصوصی برای تقویت نمایندگان مخالف در نظر گرفته بودند. مخالفین با ربودن و ترور سرتیپ افشارطوس رئیس کل شهربانی کشور درصدد سقوط دولت برآمدند. با آن‌که مظفر بقایی که با دکترمصدق تا تیرماه 31 همکاری داشت، در این حادثه دست داشت، نمایندگان مخالف از تعقیب و دستگیری مشارالیه به‌عناوین مختلف جلوگیری کردند.(4

برای جلوگیری از به بن‌بست کشیدن مجلس و تعطیلی کار دولت، یک هیئت هشت‌نفره مرکب از نمایندگان بی‌طرف تشکیل می‌شود که به اختلافات رسیدگی، و راه‌گشایی نماید. گزارش آن هیئت به حمایت از دولت دکترمصدق، به وی حق و اختیاراتی برای ادارة کشور ارائه می‌کند

طراح اصلی پروژة آژاکس، یکی از تحلیل‌گران سرویس اطلاعاتی سیا وابسته به دانشگاه پرینستن امریکا، شخصی بود به‌نام دکتر دونالد ویلبروی در ماه مارس 1954 یعنی چهارماه بعد از کودتای 32، گزارشی برای قسمت آرشیو تاریخی سیا (عملیات سری گزارش 280) تهیه

تحقیق و بررسی درمورد نهضت آزادی ایران 13 ص

اختصاصی از یارا فایل تحقیق و بررسی درمورد نهضت آزادی ایران 13 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

نهضت آزادی ایران

نهضت آزادی ایران، حزبی سیاسی و اسلامی با اصل بازگشت به اسلام حقیقی و دفاع از تمامیت ارضی است که در ایران به فعالیت‌های علنی سیاسی و مذهبی می‌پردازد و دبیر کل کنونی آن ابراهیم یزدی است. این تشکل بیش از چهل و پنج سال سابقه دارد و در دوران پیش از انقلاب ۵۷ با تاکید بر هویت ایرانی و اسلامی تأسیس شده و جایگاه تشکل برخی از اسلامگرایان مخالف محمدرضا پهلوی بوده‌است. از جمله موسسین این حزب مهدی بازرگان بود که گرایش‌های ملی و مذهبی داشت. بازرگان، بعدها نخست وزیر دولت موقت و نماینده دوره اول مجلس شورای اسلامی شد. نظام جمهوری اسلامی این حزب را به رسمیت نمی‌شناسد و فعالیت آن را غیرقانونی می‌داند.

تاریخچه

پیش از انقلاب

نهضت آزادی ایران در ۱۴ می‌۱۹۶۱ (۲۷ اردیبهشت ۱۳۴۰) توسط مهدی بازرگان و در مخالف با شاه تأسیس شد. این تشکل از ابتدا گرایش‌های ملی و مذهبی داشت و در برگیرندهٔ طیف‌های روشنفکر و ملی - مذهبی بود. بسیاری از بنیان‌گذاران این نهضت از فعالان سابق جبهه ملی ایران و حزب ایران بودند. به غیر از بازرگان از دیگر بنیان گذاران مشهور نهضت آزادی می‌توان به آیت‌الله محمود طالقانی و یدالله سحابی اشاره کرد.

این گروه فعالیت‌های خود را علیه شاه آغاز کرد و سرانجام در سال ۱۹۶۳ جمعی از فعالین آن و همچون مهدی بازرگان، محمود طالقانی و یدالله سحابی به زندان افتادند و هر کدام به ۴ تا ۱۰ سال زندان محکوم شدند.

نهضت آزادی در ماجرای ۱۵ خرداد در سال ۱۳۴۲ (۱۹۶۳) از جمله گروه های سیاسی بود که از آیت‌الله خمینی و جنبش او حمایت کردند.

بعد از این تاریخ و با توجه به سرکوب شدید ساواک در دههٔ ۷۰ میلادی فعالیت نهضت آزادی در داخل تقریباً متوقف شد، اما شاخه‌های خارجی آن در اروپا و آمریکا شروع به کار کردند. دکتر علی شریعتی و دکتر ابراهیم یزدی شخصیت‌هایی بودند که نهضت آزادی را در خارج از ایران تأسیس کردند و تا زمان انقلاب ۵۷ بین جنبش ضد شاه در خارج از کشور نقش ایفا کردند. آموزه‌های دکتر علی شریعتی، از اعضای نهضت آزادی، تأثیر مهمی بر برخی طیف‌های انقلابیون داشت.

پس از انقلاب

دورهٔ کوتاه پس از انقلاب اوج قدرت نهضت آزادی بود. آیت‌الله خمینی مسئولیت نخست‌وزیری دولت موقت را به مهدی بازرگان، دبیر کل وقت نهضت، سپرد و پست‌های مهم دیگری به سایر اعضای نهضت داده شد. برای مثال ابراهیم یزدی به وزارت امور خارجهٔ دولت موقت منصوب گردید. همچنین بازرگان و سه نفر دیگر از سران نهضت به عنوان نمایندگان تهران برای اولین مجلس جمهوری اسلامی انتخاب شدند.

دولت موقت تنها نه ماه به طول انجامید و با اشغال سفارت آمریکا (که بعداً به لانهٔ جاسوسی آمریکا معروف شد) در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، مهدی بازرگان به نشانهٔ اعتراض به این حرکت، از سمت خود استعفا داد و آیت‌الله خمینی هم بلافاصله متن استعفای وی را پذیرفت و آن را به اطلاع ملت ایران رساند. بعد از این ماجرا ابوالحسن بنی‌صدر، در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی رسید و به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور ایران شناخته شد. در جنگ ایران و عراق این نهضت تماماً از جنگ دفاعی پشتیبانی می‌کرد و طرفدار مصطفی چمران بود. این نهضت در سال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۹۰ بر سر مسائلی در رابطه با جنگ ایران و عراق با مخالفت شدیدتر حکومت مواجه شد و اعضای بسیاری از آن به زندان افتادند. پس از فوت بازرگان در ژانویه ۱۹۹۵ شورای مرکزی نهضت آزادی تشکیل جلسه داد و ابراهیم یزدی را به عنوان جانشین او انتخاب کرد. یزدی همچنان دبیر کلی این گروه را به عهده دارد. در انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری دو نامزد این حزب معین‌فر و ابراهیم یزدی رد صلاحیت شدند و نهضت آزادی این انتخابات را که به روی کار آمدن سیدمحمد خاتمی منجر شد تحریم کرد. اما پس از انتخاب شدن سیدمحمد خاتمی به ریاست جمهوری در ۲ خرداد ۱۳۷۶ و شروع جنبش اصلاح‌طلبی در ایران، نهضت آزادی همواره از طرفداران این جنبش بوده‌است. اما حتی در طول این سال‌ها، کاندیداهای این نهضت برای انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس هیچ وقت به تأیید شورای نگهبان نرسیدند. (البته این حزب در انتخابات شوراهای شهر و روستای دوم که تماماً زیر نظر اصلاح‌طلبان برگزار شد توانست لیستی از کاندیداهایش را اعلام کند ولی این انتخابات با بی‌اقبالی مردم مواجه شد و محافظه‌کاران در آن پیروز شدند). اعضای نهضت آزادی ایران در سال ۱۳۸۱ به صورت دسته جمعی بازداشت و از یک هفته تا یازده ماه به صورت موقت زندانی شدند. دادگاه انقلاب اعضای این حزب را به صورت انفرادی محاکمه و تا ده سال حبس محکوم کرد. در پی اعتراض وکلای این حزب به حکم دادگاه اولیه، هنوز هیچ حکم قطعی صادر نشده‌است. ابراهیم یزدی دیبر کل حزب برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ نامزد شد ولی صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان مورد تایید قرار نگرفت و این حزب از مصطفی معین، کاندیدای طیف اصلاح طلبان حمایت کرد اما او موفق به کسب آرای لازم نشد. در ۱۸ می‌۲۰۰۶ نهضت آزادی مراسمی برگزار کرد و با حضور تعدادی از فعالان سیاسی چهل‌وپنجمین سالروز تشکیل خود را گرامی داشت. در این مراسم علاوه بر فعالان نهضت آزادی، شماری از فعالان ملی-مذهبی، اعضای جبهه مشارکت و جمعی از اعضای طیف‌های مختلف دفتر تحکیم وحدت نیز حضور داشتند. از جمله حاضران در این مراسم می‌توان به حبیب‌‏ الله پیمان، عبدالله نوری، محسن کدیور، اکبر گنجی، محمدرضا خاتمی و محمد بسته‌‏نگار اشاره کرد. همچنین این حزب، بعد از سوی دولت محافظه کار محمود احمدی نژاد با فشارهای زیادی روبرو بوده‌است. از جمله به جلوگیری از برگزاری مراسم نمازهای عید فطر و عید قربان سال ۱۳۸۶، جلوگیری از برگزاری مراسم چهل ششمین سالگرد تاسیس، جلوگیری از برگزاری دوازدهمین سالگرد درگذشت مهندس مهدی بازرگان، جلوگیری از برگزاری ششمین سالگرد درکذشت دکتر یدالله سحابی، دستور لغو اردوی آموزشی برای اعضای جوان حزب، جلوگیری از برگزاری کنگره سالانه می‌توان اشاره کرد.

نهضت آزادی 25 اردیبهشت 1340، با اعضای هیأت مؤسس 25 نفری، به رهبری مهندس مهدی بازرگان تأسیس شد؛ بنا به گفته بازرگان، «تشکیلات و پایه اساسی نهضت را با کسب نظر از آقای مصدق ریخته‌اند. آقایان سید محمود طالقانی، دکتر یدالله سحابی، مهندس منصور عطایی، عباس سمیعی، آقای زنجانی، و اینجانب جزء هیأتی هستیم که از طرف هیأت موسس مأمور مرامنامه و اصول کار نهضت شدیم.»[1] ایشان همچنین دربارۀ شعار نهضت می‌گوید: « از درون جبهۀ ملی، نهضت آزادی بوجود آمد که هم وارث مقاومت ملی بود و هم فرازنده و بلندکنندۀ شعار شاه سلطنت کند نه حکومت.»[2] [3]

  در این ایام مذهب منزلتی نو یافته بود. حوزۀ علمیه با درایت و آینده‌نگری آیت ا.. شیخ عبدالکریم حائری و آیت ا...بروجردی پایه محکمی بدست آورده بود و روحانیون به امور فرهنگی مخصوصاً در دانشگاهها روی آورده بودند.[4]

  افشای برخی چهره‌ها و سازش بعضی دیگر از عناصر مهم احزاب سیاسی، مردم را به آنها کم اعتقاد کرده بود؛ بخصوص خیانتهای حزب توده، موجب دوری مردم از گروههای چپ گردیده بود. افشای ثروت و مکنت مادی بسیاری از سران سیاسی مشهور و فقر و دوری از دنیا توسط روحانیت، در مردم اثر عمیقی گذاشت و افکار دینی را در میان مردم گسترش داد. به همین علت در مجامع ملی‌گرا نیز عناصر مذهبی موقعیت‌ بهتری یافتند و افرادی چون مهندس بازرگان و دکتر سحابی با راهنمایی‌های آیت ا...طالقانی،‌مجموعه‌هایی با گرایش‌های مذهبی مثل انجمن‌های اسلامی مهندسین و... تأسیس کردند.[5]