پایان نامه پایان تحصیلی عمران پیرامون کارتوگرافی

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه پایان تحصیلی عمران پیرامون کارتوگرافی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

 

مقدمه ای بر جنرالیزاسیون

 

ما در دنیای پیرامون خود می توانیم بی نهایت اطلاعات شامل عوارض و پدیده های جغرافیایی مشاهده کنیم. بخشی از این عوارض و پدیده ها به طور مستقیم قابل رویت بوده و بخشی دیگر از آنها مستقیما قابل مشاهده نبوده بلکه به صورت غیر مستقیم و با استفاده از روش های خاص، قابل درک هستند. چنانچه بخواهیم به تمامی این اطلاعات و یا قسمتی از آنها را روی نقشه نمایش دهیم نمایش تمام جزئیات مربوط به این اطلاعات روی نقشه امکان پذیر نخواهد بود. زیرا ما محدود به یک سری شروط و قیود در تهیه نقشه می باشیم که مهمترین آن صحیح بودن، خوانا و گویا بودن نقشه است. بنابراین باید تصمیم گرفت چه چیزی را لازم است نمایش دهیم و چه چیزی باید حذف شود این انتخاب به عبارت ساده جنرالیزه نامیده می شود.

 

به عبارت دیگر می توان عمل جنرالیزه را به صورت زیر تعریف نمود.
(Keates 1989, p.38):

 

جنرالیزه عبارت است از تحدید و انتخاب عوارض و اطلاعات نقشه مبنا برای حفظ گویایی و خوانایی نقشه مشتقه:

 

در فرایند جنرالیزه خونایی و گویایی نقشه عامل اصلی کنترل می باشد. هر چه فضائی که برای نمایش اطلاعات در روی نقشه وجود دارد بیسشتر باشد این عامل کنترل تاثیر کمتری خواهد داشت. بنابراین می توان به وضوح گفت که جنرالیزه کردن اطلاعات مستقیما با مقیاس نقشه ارتباط دارد. هر چه مقیاس نقشه کوچکتر باشد جهت حفظ خوانایی و گویایی نقشه مجبور به جنرالیزه بیشتر جزئیات عوارض و اطلاعات می باشیم. برای اینکه عمل جنرالیزه به نحو احسن انجام پذیرد، به گونه ای که خوانایی و گویایی نقشه حفظ شود علاوه بر رعایت قواعد و اصول کارتوگرافی دانش و تجربه کارتوگرافی نیز لازم و ضروری می باشد.

 

بسیاری از افراد به دلیل عدم اطلاع از علم کارتوگرافی جنرالیزه را تنها حذف اطلاعات می دانند در صورتی که جنرالیزه تنها شامل حذف اطلاعات نبوده و خود در برگیرنده موارد ذیل می باشد:

 

• از آنجائی که نقشه تصویر خلاصه شده ای از سطح زمین در مقایس کوچکتر می‌باشد لذا به دلیل کافی نبودن فضای خالی امکان نمایش همه عوارض موجود در روی سطح زمین وجود ندارد. لذا می بایست عوارض مناسب با هدف و موضوع نقشه را انتخاب نمود (انتخاب). پس از انتخاب این عوارض به منظور جلوگیری از شلوغی نقشه و همچنین خوانایی و گویایی نقشه تعدادی از عوارض حذف می گردند (حذف).
• به علاوه به دلیل اینکه با توجه به مقیاس نمی توان توامی جزئیات عوارض را نمایش داد، لذا لازم است تا عوارض بر روی نقشه به صورت ساده شده نمایش داده شود. بگونه ای که اولا خصوصیت و شکل اصلی عارضه و ثانیا تعادل و هم آهنگی بین عوارض مجاور حفظ شود (ساده کردن).
• هنگامی که دسته‌ای از عوارض مشابه با فاصله کمی در کنار هم قرار گرفته باشند می توان این فاصله ها را با یکی کردن عوارض به صورت ساده تر نمایش داد (ترکیب).
• برخی از عوارض در اثر کوچک شدن مقیاس وضوح و اهمیت خود را از دست می دهند. برا یاینکه این عوارض اهمیت خود را به دست آورند لازم است تا این عوارض بزرگتر از اندازه واقعی خود نمایش داده شوند. (بزرگنمایی) این عمل بر روی عوارض مجاور نیز اثر گذاشته و جهت جلوگیری از تداخل عوارض حفظ ارتباط عوارض و خصوصیات شکل منطقه لازم است عوارض مجاور از موقعیت اولیه خود جابجا گردند. (جابجائی).
• در اثر کوچک شدن مقیاس، تمامی عوارض را نمی توان با ابعاد واقعی آنها نمایش داد. برای برخی از عوارض که اهمیت آنها زیاد است می توان عمل بزرگنمایی را انجام داد. لیکن برای برخی از عوارض به دلیل عدم وجود فضای کافی و جهت جلوگییری از تداخل عوارض و حصول خوانایی نقشه لازم است علائم و نمادهایی را برای نمایش این عوارض انتخاب نمود (انتخاب علائم و نمادها) بگونه ای که این نماد به شکل واقعی عارضه نزدیک باشد.

 

البته مفهوم اصلی نماد یا علامت یک مفهوم کلی و پیچیده می باشد. هر نمایشی از خطوط و سطوح را می توان یک نماد در نظر گرفت. اما در اینجا منظور زمانی است که نمایش عارضه واقعی در روی سطح زمین به صورت نقطه ای در نقشه نمایش داده می‌شود.

 

• همچنین با کوچک شدن مقیاس نقشه، امکان نمایش تمامی تقسیمات و طبقات داخل عوارض در روی نقشه وجود ندارد و لازم است طبقه بندی و تقسیمات عوارض را با توجه به طبیعت و خصوصیات عوارض تغییر دارد. (طبقه بندی عوارض).

 

به قول یکی از صاحب نظران تنها کسی که تسلط کافی بر موضوع دارد و توانسته باشد آنچه را که در مغزش به صورت ایده آل بسته به صورت ایده آل خلق کند توان ارائه یک جنرالیزه خوب را دارد به هر حال مهم است که بدانیم چه وقت کجا و چگونه جنرالیزه کنیم. برای حصول یک جنرالیزه مطلوب رعایت یک سری شرایط برای نقشه ضروری می باشد که عبارتند از:

 

• × حفظ خصوصیات نقشه
• × حفظ اطلاعات (اهیمت عوارض)
• × تعادل و هماهنگی بین اطلاعات در نقشه مشتقه

 

 

با توجه به اینکه نقشه های پوششی در مقیاس کل کشور تهیه شده است و به موازات آن نقشه های کل کشور در حال تهیه است. برای استفاده بهتر از نقشه‌ها و با توجه به اصول جزالیزه که باختصار توضیح خواهیم داد نقشه های را تهیه می کنیم علت استفاده از روش جنرالیزسیون اول هزینه و سپس زمان یکی از پارامترها می باشد با توجه به اینکه اگر بخواهیم از روش عکسبرداری و فتوگرامتری نقشه های راتهیه کنیم بسیار پرهزینه و زمان بر می باشد حال آنکه ما نقشه های با دقت مناسب در اختیار داریم پس با یک مرحله واسطه جنرالیزه که محصول آن نقشه‌های میباشد به نقشه های با مقیاس  می رسیم این نقشه ها بیشتر کاربردی و مطالعاتی می باشد اگر بخواهیم مطالعه در یک محل داشته باشیم نیازی نیست 96 عدد نقشه در مقیاس یا 24 عدد برگ نقشه داشته باشیم می توانیم از 6 برگ نقشه و یا یک برگ نقشه جنرالیزه دارای چهار مایل رنگ قهوه ای، آبی، مشکی سبز و یک فایل بر در و یک فایل لژاندهتیم عوارض و نوع جنرالیزه به اختصار توضیح داده شده است.

 

• بحرانی از بحرانها

 

   آینده برای انسانیت از هر وقت دیگری در تاریخ هم روشنتر و هم تاریکتر است. ما در دنیایی زندگی می کنیم که به خاطر اینکه میان رسالت زوال تکنولوژی گیر کرده است پوچ به نظر می آید. ما ملیاردها خرج می کنیم که یک عده انگشت شمار را به ماه برسانیم و تازه اهمیت حفاظت تنوع زندگی بر روی این کره آبی قشنگ که خانه ماست پی می بریم، یک چهارم جمعیت دنیا سعی بر مصرف بیش از بیش منابع دنیا دارند، اما پسمانده حاصله موقعیت ثروتمندان و امید فقیران را به خطر می اندازد. با وجود رسانه های گروهی ما اکنون راجع به امور گیتی بیش از ویژگی های همسایگان خود واقفیم. ما با استفاده از علم جدید پزشکی میزان مرگ و میر ناشی از امراض را کاهش داده ولی در عوض مواجه با انفجار جمعیت شده ایم. کودهای شیمایی و مواد شیمیایی دفع آفات بیش از هر موقعی یاری دهنده ما در افزایش آذوقه هستند ولی اینها در عین حال عامل به هلاکت رساندن پرندگان و ماهی ها (Garson 1962) و آلوده کردن غذا و آب نیز می باشند. سوزاندن سوخت فسیلی که در تهیه الکتریسیته خنک و گرم کردن ساختمان ها به جریان انداختن صنایع و حمل و نقل به کار می رود نیز در آلوده کردن هوا و زمین دست داشته و سلامت ما را تهدید می‌کند.

 

   در حالی که تکنولوژی بسیاری از مسائل را حل می‌کند خود نیز مشکلات جدیدی به بار می آورد که برای حل آنها نیاز به تخصص های پیچیده و تکنولوژی گرانتر است. در نتیجه قسمت اعظم پول، منابع و انرژی و خلاقیت ما صرف رفع مشکلات می شود تا صرف شکوفا کردن روح انسانیت که با ارزش ترین منبع ماست اما با وجود بحران در عین حال فرصتی است برای تغییر طرز فکر و عمل.

 

2-1- جمعیت

 

یکی از مهمترین مسائل که امروزه روی زندگی ما اثر می گذارد آن است که ما به حدود خم منحنی J شکل یا منحنی تصاعدی افزایش جمعیت رسیده ایم. منحنی الی آخر تصاعدی و یا هندسی ازدیاد حاصل م ینماید.

 

میزان خالص تولد روی زمین اینک 232 نوزاد در دقیقه یا حدود 334000 نفر در روز است. در حالی که میزان خالص مرگ و میر فقط در حدود 97 انسان در دقیقه یا 000،140 در روز است. به عبارت دیگر میزان تولید 4/2 برابر میزان مرگ و میر است. رشد جمعیت برای تمام زمین از اختلاف بین این دو محاسبه می شود.

 

   به تمام این مسافرین تازه وارد باید غذا لباس و مسکن داده شود. هر کدام از منابعی استفاده می کنند و در نتیجه به آلودگی جهان می افزایند. سازمان ملل تخمین می زند که بین یک سوم تا نصف مسافرین ما یا گرسنه اند و یا سوء تغذیه دارند. سه نفر از چهار نفر نه مسکن کافی دارند و نه آب سالم و کافی.

 

   نکته مهم این است که هنوز 71 میلیون نفر در سال به جمعیت اضافه می شود. اگر با این ترتیب پیش رویم، جمعیت جهان بعد از 41 سال دو برابر خواهد شد.

 

   اما رشد جمعیت تنها مشکل ما نیست، ما مواجه با مشکلات محیط زیست از قبیل نقصان منابع و آلودگی نیز هستیم.

 

منبع چیست؟

 

ظرفیت یک منبع خاص تا حدودی بستگی به آن دارد که منبع را چگونه تعریف کنیم. در تعریف عام یک منبع یا منبع طبیعی چیزی است که مورد احتیاج موجود زنده، جامعه و یا بوم باشد. به عبارت دیگر منبع یک چیز فایده آور است. اما در رابطه با امور انسانی اصل مفیدبرودن و یا مضر بودن هر چیزی می تواند به خاطر تکنولوژی، اقتصاد و نحوه بهره برداری از محیط متغیر باشد.

 

   تکنولوژی نمی تواند یک منبع حیوانی منقرض یا یک سرزمین طبیعی را که در آن جاده سازی شده است به حالت اولیه برگرداند، ولی می تواند استفاده از منابع را با بهبود بخشیدن استفاده منطقی و یا دوباره سازی آنان توسعه بخشد.

 

   گاهی اوقات تکنولوژی می تواند راهگشای مشکل وجود یک منبع کمیاب یا جابجائی یا جایگزین کردن آن با منبع دیگری باشد.

 

علاوه بر تکنولوژی، ماهیت منبع برای انسان بستگی به اقتصاد دارد. چیزی می تواند منبع مفیدی باشد که قابل دسترسی به یک هزینه منطقه باشد.

 

هرگاه هزینه پیدا کردن و دستیابی به یک منبع افزایش یابد به همان اندازه بر قیمت آن منبع افزوده می گردد.

 

بازسازی هم یک محدودیت اقتصادی دارد. بازسازی معمولاً اندازه ارزانتر از استخراج مواد بگراست، در صورتی که موادی که باید بازسازی شوند زیاد پراکنده نباشند.

 

   استفاده مداوم از یک منبع همچنین بستگی به اثرات وارده از استخراج آن بر محیط زیست دارد. حتی اگر تهیه یک منبع از نظر اقتصادی به صرفه باشد استفاده از آن (حداقل برای بعضی مصارف) ممکن است به خاطر ضرری که به سلامت انسان و سایر موجودات زنده می رساند، متوقف گردد. مثلاً استفاده از مواد خیلی سمی که حاوی سرب جیوه و یا کادمیوم هستند باید محدود شود. در مورد استفاده از انرژی اتمی نیز بحثهای زیادی در بین است زیرا زائدات رادیواکتیو حاصله نیاز به حمل و نقل و انبار کردن با درجه اطمینان مطلق برای هزاران سال دارد (فصل 14). گاهی اوقات اثرات منفی استفاده از منبع را می توان به حداقل رساند و یا به کلی پاک کرد. اما چنین کاری احتیاج به هزینه دارد و در بعضی موارد این هزینه چنان زیاد است که استفاده از منبع را غیر اقتصادی می سازد.

 

   به این ترتیب می بینیم که تعریف یک منبع و موارد دسترسی به منبع بستگی به تغییرات تکنولوژی، اقتصادی و اثرات منتجه از بهره برداری آن بر محیط زیست دارد. به طور عملی چیزی به صورت منبع در می آید و یا باقی می ماند که یک دستگاه و یا روشی آن را قابل دسترسی و برای بهره برداری با هزینه های منطقی مطمئن بسازد.

 

نوع منابع- منابع معمولاً به دو گروه قابل تجدید و غیر قابل تجدید تقسیم می شوند (Skinner 19876a) (شکل 3-1) منابع قابل تجدید از نظر تئوری همیشگی و باید (شکل 3-1) منابع قابل تجدید از نظر تئوری همیشگی و پایدارند. آنها یا مشتق با بازسازی شوند. به طور مثال محصولات نباتی و حیوانی حیات وحش، جنگل ها و سایر موجودات زنده همچنین هوای تازه آب شیرین و خاک حاصلخیز قابل تجدیدند در صورتی که نحوه استفاده از آنها عاقلانه باشد. اشکال اصلی در این است که ما ممکن است از منابع قابل تجدید سریعتر از زمان لازم برای بازسازی آنان بهره برداری کنیم و یا در نتیجه بهره برداری، اثرات جنبی استفاده باعث به خطر انداختن محیط زیست و زندگی شوند (Mendows et al 1972) مثلاً اگر یک گونه یا اگر یک گونه زنده در اثر شکار بیش از اندازه صید بی اندازه و یا در اثر محدود شدن محیط زندگی منقرض شود، یا اگر یک منطقه طبیعی تبدیل به بازار شود، یا اگر حاصلخیزی خاکی بر اثر استفاده بیش از حد و با سیاست های نارسای حفاظت خاک نقصان حاصل نماید در این صورت این منابع قابل تجدید تبدیل به منابع غیر قابل تجدید خواهند شد.

 

   منابع غیر قابل تجدید می توانند تماماً مورد بهره برداری قرار گرفته و یا حداقل به حدی نقصان حاصل نمایند که بازسازی مجدد آنان به صرفه نباشد. اکثر منابع غیر قابل تجدید منابع کانی هستند. که یا به مقدار معین در زمین وجود دارند (مثل آهن و مس) و یا قابل احیاء بعد از یک مدت خیلی طولانی هستند. (مثل سوخت فسیلی) که در این صورت به آن سرعتی که بهره برداری می شوند نمی توانند احیاء گردند)

 

   گونه های ژنتیکی (قابل توارث) نمونه های مهم از منبع قابل تجدید به شمار می روند که به سادگی می توانند در اثر استفاده ناموزون انسان و یا جهالت وی تبدیل به منابع غیر قابل تجدید گردند.

 

انواع ژنتیکی موجود در نژادهای مختلف گیاهان وحشی را می توان دورگه گیری کرده و نژادهای جدید مناسب برای تغذیه به وجود آورد (همان طوری که در مورد گندم اعمال شده است). اما اگر بیش از اندازه به قطع یکسره جاده سازی و تولید آلودگی در سطح زمین مبادرت ورزد تنوع ژنتیکی بر اثر اینکه نژادهای وحشی جانوران و گیاهان درنتیجه اعمال فوق منقرض می شوند نقصان پیدا می‌نماید. جانوران و گیاهان باید حفظ شوند، زیرا آنها برای ما منبع غذا و داروهای جدید طبی بوده به عنوان واحد کنترل بیولوژیکی در دفع آفات به ما خدمت می نماید و یا به ما می آموزد که چطور دنیای طبیعی (شامل انسان) می تواند حفاظت شود.