فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:106
چکیده:
برنامه نویسی
برنامهنویسی رایانه در فرهنگ واژه غیر متخصصین ممکن است به تمام پروژه ساخت نرمافزار یا برنامهٔ رایانهای گفته شود. با این همه برنامهنویسی تنها بخشی از فرآیند توسعه نرمافزار یا برنامه رایانهای است. اهمیت، توجه و منابع اختصاص داده شده به برنامهنویسی، بسته به ویژگیهای مشخص شده محصول و خواست افراد درگیر در پروژه و کاربران و در نهایت شیوهٔ انتخاب شده مهندسی نرمافزار متغیر است. برنامهنویسی در دیدی ساده آخرین مرحله بزرگ ساخت یک برنامه رایانهای پس از مراحل تحلیل و طراحی برنامه است. در بسیاری از موارد، برنامهنویسی بخشی از تلاش ما برای پیادهسازی نسخهای از دنیای پیرامون ما، با بازسازی قوانین ریاضی و طبیعی در محیط خنثی رایانه است. به این سبب برنامهنویسی بارقههایی بزرگ از ریاضیات و مهندسی با خود دارد.
زبان برنامهنویسی
اجرا و عملی ساختن الگوریتمهای انتزاعی وابسته به هم بهوسیله تولید یک برنامه رایانهای مشخص با ابزار زبان برنامهنویسی ممکن است. گرچه نزدیکترین راه برای بازسازی این قوانین در رایانه کار روی مدارهای الکترونیکی سختافزار آن است. اما این کاری طاقتفرسا و زمانبر و درنتیجه کمابیش ناممکن است. واسطهایی ساخته شدند تا میان سختافزار و انسان قرار گیرد. طبیعی است یک واسط به ساده کردن و انتزاعی کردن رویدادهای ممکن درون سخت افزار میپردازد. این انتزاعی کردن، سازنده سطوح گوناگون یا لایهبندی در معماری زیرساخت برنامهها است. به همین ترتیب زبانهای برنامهنویسی گوناگون هم هرکدام برای ساخت برنامههای یک یا شماری اندک از این لایهها قابل استفاده هستند.
با متفاوت بودن آنچه برنامهنویس برای آسانی استفاده خود آفریده با ورودی واقعیسخت افزار برای اجرای فرامین (که به زبان ماشین معروف است) برنامه واسط باید شیوهٔ خط برنامه نویس را به زبان ماشین برگرداند .
زبانهای برنامه نویسی
تعدادی از زبانهای برنامهنویسی به شمار زیر هستند :
• اسمبلی (Assembly)
• لیسپ (LISP)
• بی سی پی ال (BCPL)
• سی (C)
• سیپلاسپلاس (++C)
• سی پلاس پلاس/سی ال آی(C++/CLI)
• پاسکال (Pascal)
• جاوا (Java)
• سیشارپ (#C)
• جی شارپ (#j)
• بیسیک (Basic)
• پایتون (Python)
• پرل (Perl)
• پیاچپی (PHP)
• ای اس پی (ASP)
• ای اس پی دات نت (ASP.Net)
• Matlab
• وی بی دات نت (VB .Net)
• دلفی (Delphi)
• ویژوال بیسیک (visual basic)
• لینگو (Lingo)
• توسعه دهنده های وب
دقت کنید که زبان هایی مانند اچتیامال (HTML) زبان برنامهنویسی نیستند بلکه زبانهای قالب بندی هستند.
Basic فرزند دردانه بیل گیتس
ترجمه: مهرداد حسینى
به جرات مى توان ادعا کرد که در دنیاى امروز کمتر کسى را مى توان یافت که نام و آوازه «بیل گیتس» رئیس و بنیانگذار مایکروسافت و ثروتمندترین مرد جهان را نشنیده باشد. اما دانستن این موضوع جالب است که پیش از مایکروسافت نام بیل گیتس با «بیسیک» (Basic) عجین بوده است و این ماجرا به زمان دانشجویى گیتس و دوستش «پل آلن» در ۱۹۶۴ بازمى گردد و در واقع همکارى مشترک آنها در توسعه بیسیک بود که چند سال بعد منجر به تاسیس مایکروسافت شد. این دو با تولد اولین بیسیک در سال ۱۹۶۴ در کالج دارتموث به تلاش در توسعه آن همت گماشتند و در این راه با زیرکى و دوراندیشى مثال زدنى با طراحى انواع مفسرها و مترجم هاى بیسیک توانستند آن را به عنوان یکى از فراگیرترین و کاربردى ترین زبان هاى کامپیوترى تا امروز مطرح سازند. بیسیک اکنون ۴۰ ساله است و هنوز هم گیتس در مایکروسافت آن را تر و خشک مى کند و مانند فرزندى دردانه به رشد و ترقى آن اهمیت مى دهد.ظهور میکروکامپیوترها در سال ۱۹۷۵ از یک سو و ارائه بیسیک پیشرفته توسط مایکروسافت از سوى دیگر خیلى سریع سبب شهرت بیسیک به مثابه یک زبان کاربردى که به صورت رایگان بر روى همه کامپیوترها قابل نصب بود، گردید. در واقع بیسیک به علت ساختار مطلوبش پیش نیاز یادگیرى همه زبان هاى کامپیوترى شد. مقاله اى که پیش رو دارید، بیل گیتس در جشن تولد ۲۵ سالگى فرزندش بیسیک (یعنى ۱۵ سال پیش) در مجله بایت منتشر کرد و طى آن براى اولین بار به شرح ماجراى شکل گیرى و رشد زبان بیسیک به همراه پل آلن پرداخته است، که مقایسه داده هاى آن با امروز که بیسیک به سن چهل سالگى رسیده و کامپیوترهاى شخصى به اوج پیشرفت و همگانى شدن نایل آمده اند، براى خواننده علاقه مند خالى از لطف نیست.از زمان اجراى اولین برنامه بر روى یک کامپیوتر انگلیسى زبان در سال ۱۹۴۸ تاکنون محاسبات وارد مرحله جدیدى شده است. فقط در طول ۱۵ سال شاهد رشد و ترقى کامپیوترهاى ۸ بیتى با ۴ کیلوبایت رم به کامپیوترهاى ۳۲ بیتى با ۴ مگابایت رم چه در زمینه صنعت و چه در زمینه علوم بوده ایم.با توجه به رشد بسیار گسترده در زمینه سخت افزار، زبان بیسیک نیز بیست و پنجمین سال تولد خود را پشت سر مى گذارد و مفسر آن ۱۵ سال است که میکروکامپیوترهاى میلیون ها نفر را قابل دسترسى کرده است.
متاسفانه در ابتدا بیسیک خوب شناخته نشد، در همین حال بیشتر از هر زبان دیگرى قابل دسترسى بوده و هست چرا که مجاناً بر روى هر کامپیوترى نصب مى شود. قدرت و توانایى، سادگى استفاده از یک مفسر، مدیریت قوى، گستردگى و همه منظوره بودن، نوع انگلیسى لغات کلیدى و ترکیبات و آزادى بیسیک، همگى باعث تجربه بیشتر برنامه نویسان مى شود و مى تواند به عنوان یک زبان ایده آل به مبتدیان در شناخت بهتر کامپیوترشان کمک کند. با توجه به سرگذشت بیسیک طى سال هاى طولانى و با وجود تکنولوژى قوى سیستم عاملى مانند OS/۲ و ویژگى برنامه نویسى موضوعى مى توانید به خوبى شاهد چگونگى حضور و رشد بیسیک تا به امروز باشید.
بیسیک بدون هیچ نیازى، مستقلاً به عنوان وسیله اى براى تبادل اطلاعات بین مردم و کامپیوتر ایجاد شد و در سال ۱۹۶۲ یکى از ریاضیدانان کالج دارتموث به نام پروفسور «توماس کورتس» طرحى را تسلیم «جان کمنى» رئیس کالج کرد. در این طرح تمامى دانشجویان این کالج موظف به آموختن کامپیوتر در دوره ۴ ساله تحصیلشان بودند.کامپیوترهاى دسته گراى آن زمان چنین انتظارى را غیرممکن مى کردند چرا که اگر برنامه ساده اى به طور صحیح ترجمه مى شد کامپیوتر براى درک آن گاهى اوقات به روزها وقت نیاز داشت در نتیجه چنین برنامه اى تنها مى توانست نتیجه یک محاسبه را به عنوان جواب برگرداند و شخص برنامه نویس هرگز نمى توانست اجراى برنامه را ببیند. کمنى و کورتس براى گسترش تحقیقات خود به آزمایشگاه هاى «هیت» و «بل» رفته و در آنجا سیستم عامل چند کاربره اى را براى کامپیوتر جدیدى که قرار بود به زودى تحویل کالج شود ساختند. در همین زمان آنها به دانشجویان پیشنهاد کردند که زمان استفاده از کامپیوتر را بین خودشان تقسیم کنند اما به دلیل عدم وجود یک زبان ساده براى صحبت با ماشین دانشجویان به ندرت از کامپیوتر کالج استفاده مى کردند. متاسفانه «فورترن» و «آلگول» نمى توانستند امکانات مناسب و آسانى را براى دانشجویان فراهم کنند لذا کد و دستورالعمل نمادى همه منظوره مخصوص افراد مبتدى (بیسیک) به عنوان یک ترکیب ساده و بهتر از فورترن و آلگول توسط دانشجویان کالج دارتموث ساخته شد.در اول ماه مى سال ۱۹۶۴ دانشجویان کالج دارتموث با اعلان معروف READY> در ترمینال هاى راه دورشان آشنا شدند. بدین ترتیب آنها مى توانستند برنامه هاى ساده اى نوشته و آنها را براى ترجمه و اجرا انتقال دهند. کمنى و کورتس به تولد بیسیک در کتابشان به نام «برگشت به بیسیک» اشاره کرده اند. (انتشارات «ادیسون وزلى»، ۱۹۸۵)
• ظهور میکروکامپیوترها
اولین میکروکامپیوتر با حافظه اى بسیار کوچک که بیشتر جنبه نمایشى داشت در سال ۱۹۷۵ به صحنه آمد. این کامپیوتر فقط زبان ماشین را مى فهمید. در این هنگام من به اتفاق یکى از دوستانم به نام «پل آلن» فرصت را غنیمت شمرده و برگردانى از بیسیک را به منظور اجرا در آن فضاى بسیار کوچک حافظه نوشتیم. دانشجویان با استفاده از اولین بیسیک، که براى دستگاه هاى MITS ساخته شده بود مى توانستند برنامه هایشان را بر روى این گونه کامپیوترها با حافظه ۴ کیلوبایت اجرا کنند. در آن زمان براى ما حافظه بسیار ارزشمند بود به طورى که مجبور شدیم براى اشغال فضاى کمترى از حافظه، اعلان READY> - که چهار کارکتر فضا مى گرفت - را به OK> - که دو کارکتر فضا مى گیرد _ تبدیل کنیم؟
فشار محدودیت حافظه تا اندازه اى بود که ما را بر آن داشت که بیسیک را به عنوان یک مفسر پیاده سازى کنیم. (مفسر بیسیک، برنامه اى است که فایل هاى بیسیک را به زبان ماشین ترجمه مى کند.) البته عامل دیگرى که ما را به سمت مفسرها هدایت مى کرد، متعادل بودن و آ سانى استفاده از مفسرها بود که به برنامه نویسى با بیسیک هنر و زیبایى خاصى مى بخشید. یک برنامه نویس با استفاده از مفسر مى تواند به کامپیوتر وظیفه اى را محول کند، کامپیوتر نیز متقابلاً و بلافاصله به او جواب خواهد داد که این جواب مى تواند شامل گزارشى از خطاهاى احتمالى نیز باشد. این تعامل مفسر به این خاطر است که وجود آن به عنوان بخشى از زبان در نظر گرفته شده است نه به عنوان برنامه اى کاملاً مجزا مانند یک مترجم.
با استفاده از تجربیاتى که از نوشتن یک مفسر بیسیک براى کامپیوتر PdP-8 در دوران دبیرستان به دست آورده بودم به اتفاق پل آلن بیسیک کامپیوتر اصلى خودمان را یک مفسر تک _ نمایش ساختیم. به این ترتیب براى ذخیره بیشتر کد مبدا به فرم یک متن مجبور شدیم آن را به طور فشرده ترى ترجمه کنیم چرا که با فشار و محدودیت حافظه روبه رو بودیم.
به این ترتیب ما به مقصود خود رسیدیم و ترتیبى دادیم که برنامه نویس بتواند بلافاصله برنامه اش را دیده و هنگام اجراى برنامه با سرعتى قابل قبول مراحل مختلف آن را تشخیص دهد. در مفسرى که ما ساختیم از تصاویرى پایین تر از یک بایت تا تصاویرى بیشتر از آنچه که کدهاى اسکى (ASCII) نیاز دارد براى نشانگذارى کلمات کلیدى بیسیک استفاده شده بود. همچنین براى اولین بار فرمان هاى کوتاه TRON _TROFF را به منظور فعال و غیرفعال کردن ابزار اشکال زدایى توکار بیسیک مانند توانایى ردیابى را درون آن مفسر قرار دادیم. قرار دادن کلمات رزرو شده بیسیک، پیغام هاى خطا و کتابخانه اعداد با ممیز شناور به منظور اجراى برنامه در یک ماشین ۴ کیلوبایتى از کارهاى بسیار سختى بود که به کمى تیزهوشى و زیرکى نیاز داشت. کدهاى استفاده شده در آن زمان که از ظرافت و انعطاف خاصى برخوردار بود هنوز براى من به یاد ماندنى و جالب است.
برنامه نویسی ویژوال بیسیک(VB)
مقدمه
visual Basic (که زین پس آن را VB خواهیم خواند) از زبانهای برنامه نویسی تحت Windows می باشد که برای کدنویسی از دستورات زبان Basic سود می برد.
VB (مانند تمام زبانهای برنامه نویسی تحت ویندوز) با استفاده از تمام امکانات زیبای ویندوز (که باعث فراگیرشدن این سیستم عامل زیبا و توانمند در میان کاربران شده است)، طراحی محیطی زیبا و قدرتمند را برای پروژه مورد نظر، بسیار ساده می نماید.
در حال حاضر، به جرأت می توان گفت که یکی از انتخاب های اصلی برنامه نویسان
حرفه ای در سطح جهان برای تهیه پروژه های با قابلیت های ویژه، VB می باشد، خصوصاً از VB6 که مایکروسافت عملاً با افزودن توانایی های متنوع بسیار به VB، حتی حاضر شد از دیگر زبانهای معروف تحت ویندوز خود مانند Visual C++ و Visual Foxpro بگذرد و سعی در هدایت تمام برنامه نویسان به سوی VB داشته باشد.
در حال حاضر که به تهیه این جزوه همت گماردم، نسخه آزمایشی VB.net در بازار وجود دارد ولی عموماً برنامه نویسان ازVB6 استفاده می کنند و لذا ما نیز این نسخه ازVB را برای آموزش انتخاب می کنیم، هر چند تمام خوانندگان عزیز می دانند که عموماً با فراگیری یک نسخه از یک برنامه، فراگیری نسخه های بعدی آن کار چندان دشواری نخواهد بود.
ویژوال بیسیک داتنت
ویژوال بیسیک دات نت یکی از زبانهای معرفی شده به منظور نوشتن برنامههای مبتنی و با استفاده از چهارچوب دات نت است. دستورات این زبان مشابه بیسیک است. چون این زبان جزو مجموعه چهارچوب دات نت است کد تولید شده توسط آن(MSIL)در بیشتر مواقع فرقی با کدهای تولید شده توسط سیشارپ ندارد و کتابخانههای تولید شده در هر یک از این دو زبان مستقیماً در دیگری قابل استفادهاست.
اشتباهی که معمولاً در مورد ویژوال بیسیک دات نت میشود این است که با توجه به ویژگیهای بیسیک کلاسیک که زبانی ساده و مخصوص غیرحرفهایها بود، این زبان نیز غیرحرفهای تلقی میشود، در حالی که قابلیتهای آن کاملاً با سیشارپ برابر است. در ضمن زبان مفسری نیست. وی بی دات نت علاوه بر امکانات عادی مثل برنامه نویسی برای ویندوز قابلیت برنامه نویسی برای کنسولها و دستگاههای هوشمند (Smart Device) را هم دارد. سیستم کدها بسیار منظم تر از وی بی ۶ شده و تمام کدها در کلاسها طبقه بندی میشود.
هم اکنون ویژوال بیسیک دات نت در بسته نرم افزاری ویژوال استودیو (Visual Studio) همراه با ویژوال سی شارپ (Visual C#)، ویژوال جی شارپ (Visual J#)، ویژوال سی پلاس پلاس (Visual C++) و ویژوال وب دولوپر (Visual Web Developer) ارائه میشود.
ویژوال بیسیک توسعه یافته زبان برنامهنویسی بیسیک میباشد. بیسیک توسط پروفسور جان کمنسی و توماس کرتز از کالج دارتموث برای نوشتن برنامههای ساده ایجاد شد. طراحی آن از اواسط دهه ۱۹۶۰ آغاز گردید.
ویژوال بیسیک تا نسخه ۳ به صورت ۱۶ بیتی بود. از نسخه ۵ به بعد فقط ویرایش ۳۲ بیتی آن ارائه شد. (نسخه ۴ هم به صورت ۱۶ بیتی و هم به صورت ۳۲ بیتی عرضه شده بود.)
ویژوال بیسیک از نسخه ۶ به بعد بر پایه چارچوب داتنت (NET.) ارائه شد.
اگر چه با ظهور ویژوال بیسیک دات نت اکثر برنامهنویسان ویژوال بیسیک ۶ به آن گرویدند، ولی نسخه ۶ همچنان طرفداران ویژهی خود را دارد.