فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:46
فهرست فصل ها :
فصل اول - تعاریف:
فصل دوم – کلیات
فصل سوم – حفاریهای معدنی و اکتشافی
فصل چهارم – ماشین آلات معدنی
فصل پنجم – نگهداری
فصل ششم – مواد ناریه و آتشباری
فصل هفتم – باربری در معادن
فصل هشتم – تهویه
فصل نهم – روشنایی
فصل دهم – آب
فصل یازدهم – تاسیسات برق
فصل دوازدهم – آتش سوزی و انفجار
فصل سیزدهم – کمکهای اولیه و نجات
فصل اول - تعاریف: 1 – مسئول معدن یا سرپرست معدن:
شخصی است که توسط دارنده پروانه عملیات به این سمت منصوب میشود و مسئولیت کلیه عملیات معدن را به عهده دارد.
2 – مسئول فنی:
طبق ماده 66 آیین نامه اجرایی قانون معادن مسئول فنی عملیات کسی است که اداره کلیه امور فنی معدن به عهده اوست و توسط دارنده پروانه عملیات از میان افراد واجد شرایط انتخاب و به وزارت صنایع و معادن معرفی میشود و طبق ماده 65 آیین نامه اجرایی ضوابط و حدود صلاحیت مسئولین فنی معادن تا تصویب و ابلاغ قانون نظام مهندسی معدن توسط وزارت معادن و فلزات تعیین میشود.
3 – مسئول ایمنی:
مسئول ایمنی هر معدن نظارت بر ایمنی عملیات معدن را به عهده داشته توسط مسئول یا سرپرست معدن به این سمت منصوب میشود. طبق ماده 65 آیین نامه اجرایی قانون معادن ضوابط و حدود صلاحیت مسئول ایمنی از طریق وزارت کار و امور اجتماعی با هماهنگیوزارت صنایعومعادن تعیینمیشود.جانشینمسئول ایمنی نیز تابع همینشرایط است.
4 – مهندس ناظر:
شخصی است که طبق ماده 69 آیین نامه اجرایی قانون معادن تعیین میشود و از طرف وزارت صنایع و معادن مامور نظارت و کنترل عملیات معدنی است.
5 – پروانه اکتشاف – پروانه بهره برداری:
طبق مواد مندرج در قانون معادن و آیین نامه اجرایی آن تعریف میشود.
6 – تونل:
حفاری زیرزمینی افقی یا تقریباً افقی است.
7 – تونل شیب دار:
تونلهایی که تا حدود 18 درجه شیب داشته باشند.
8 – چاه مایل:
حفاری مایلی که به سطح زمین راه داشته و دارای شیب بین 18 درجه تا 90 درجه باشد و برای باربری مورد استفاده قرار میگیرد.
9 – چاه یا چاه قائم:
حفاری قائم یا با شیب 90 درجه است که به سطح زمین راه داشته باشد و معمولاً برای باربری مورد استفاده قرار میگیرد.
10 – دویل:
حفاری زیرزمینی شیب دار و با سطح مقطع نسبتاً کوچک که معمولاً به طرف بالا حفاری میشود و برای منظورهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
11 – پذیرگاه:
محل توقف، بارگیری و تخلیه واگنها و انجام وظایف مختلف زیرزمینی که معمولاً در محل ارتباط با چاه قائم یا چاه مایل در زیرزمین احداث میشود.
12 – گالری – راهرو:
انواع حفاریهای زیرزمینی و معمولاً با طول زیاد است.
13 – راه مورب:
به انواع راهروهای شیب دار راه مورب گفته میشود.
14 – بونکر:
محلی برای تخلیه و انباشت سنگ میباشد.
15 – چال:
سوراخی که در سنگ برای قراردادن ماده منفجره حفر میشود.
16 – خرجگذاری:
قراردادن مواد منفجره در داخل چال است.
17 – فشنگ:
به هر قطعه ماده منفجره جامد (معمولاً انواع دینامیت) گفته میشود.
18 – آتشباری:
به عملیات خرجگذاری و انفجار مواد منفجره برای تخریب سنگ آتشباری گفته میشود.
19 – آتشبار:
شخصی که مسئولیت عملیات آتشباری را به عهد دارد.
20 – مواد ناریه – مواد منفجره:
موادی که قابلیت انفجار داشته و در معدن برای تخریب سنگ مورد استفاده قرار میگیرد.
21 – گاز ذغال:
گازی که درکانسارهای ذغالسنگ همراه با سایر هیدروکربورها وجوددارد و عمدتاً از متان تشکیل شدهاست. اینگاز چنانچه بهنسبت معینی با هوا مخلوطشود قابلیتانفجارپیدا میکند.
22 – کلیه تجهیزات، دستگاهها و ماشین آلات معدنی که در این آیین نامه از آنها نام برده شده:
مانند شاول یا بیل مکانیکی، لودر، بلدوزر، پرفراتور، گریدر، واگن، لوکوموتیو، دستگاه گمانهزنی، دستگاه سیم برش، بالا بر چاه، وینچ و غیره و کلیه قسمتها و قطعات آنها مطابق تعاریفی است که در متون و کتابهای معدنی آورده شده است.
فصل دوم – کلیات
ماده 1: منظور از عملیات در این آیین نامه کلیه عملیات معدنی (اعم از اکتشاف یا بهرهبرداری و استخراج معدن) است که در قانون معادن و آیین نامه اجرایی قانون معادن پیشبینی شده است.
ماده 2: درکلیه معادن که دارای حداقل 25 نفر کارگر میباشند، میبایست یک نفر ذیصلاح به عنوان مسئول ایمنی و یک نفر به عنوان مسئول بهداشت حرفهای به استناد آییننامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار تعیین گردد. بدیهی است در معادن کمتر از 25 نفر کارگر وجود یک نفر مسئول ایمنی ضروری است، اما این مسئولیت را میتوان به مسئول فنی واگذار کرد که تعیین صلاحیت وی به استناد آیین نامه فوق الذکر خواهد بود.
ماده 3: مسئول ایمنی هر معدن به عنوان ناظر و کنترل کننده عملیات و انطباق دادن معدن با بندهای مندرج در این آیین نامه و دیگر آیین نامههای مصوب شورایعالی حفاظت فنی تعیین میگردد، که با حضور و بارزسی از معدن توصیهها و پیشنهادهای خود را جهت پیشیگیری و رفع خطر تذکر داده و در صورت حساسیت موضوع آن را کتباً به مسئولین معدن گزارش مینماید و در صورت تشخیص خطر حتمی برابر مقررات این آیین نامه تا رفع خطر نسبت به توقف عملیات در محل خطر اقدام نماید.
ماده 4: کلیه کارگاههای معدنی اعم از سطحی یا زیرزمینی لازم است در هر شیفت کاری حداقل یک بار توسط مسئول ایمنی یا جانشین وی مورد بازدید قرار گیرد.
ماده5: قبل ازشروع بهکار در هرشیفتکاری مسئول ایمنی معدن و یا جانشین او باید از کارگاه مربوطه بازدیدنماید و پساز اطمینان ازایمن بودن آنبهکارگرانمجوز ورودداده شود.
ماده 6: وزارت صنایع و معادن میبایست رونوشت پروانههای اکتشاف و بهره برداری را به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال نماید و دارنده پروانه اکتشاف یا بهره برداری مکلف است تاریخ شروع عملیات خود را به وزارتخانههای معادن و فلزات، کار و امور اجتماعی (ادارات کل کار و امور اجتماعی) اطلاع دهد.
ماده 7: اکتشاف کننده یا بهره بردار باید مدارک مشروحه زیر را در سر معدن نگهداری کرده و برای ارایه به مهندسین ناظر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی آماده داشته باشد.
الف – پروانه اکتشاف یا پروانه بهره برداری یا کپی آنها.
ب – نقشه محدوده به مقیاس حداقل و نقشه بهره برداری به مقیاس حداقل و برای معادنی که عملیات زیرزمینی دارند، نقشه به مقیاس حداقل از قسمت درون معدن و همچنین یک نقشه از کارگاهها و تاسیسات خارج معدن به مقیاس حداقل.
ج – دفتر حاوی مشخصات کارکنان معدن و استخراج روزانه طبق نمونهای که وزارت صنایع و معادن تعیین خواهد کرد.
د – دفتر مخصوصی جهت ثبت نظرات و تذکرات و دستوراتی که در اجرای آیین نامههای مربوط نسبت به طرز کار و رعایت اصول فنی و حفاظت و بهداشت کار و سایر مواردی که از طرف مهندسین ناظر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی داده میشود.
هـ – دفتر مخصوص ثبت حوادث و گزارش اقدامات معموله طبق نمونهای که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی تعیین میشود.
و – دفاتری مخصوص جهت ثبت کلیه اقدامات ایمنی و بهداشت کار که به ترتیب توسط مسئول ایمنی و مسئول بهداشت حرفهای که در اجرای آیین نامهها و مقررات مربوطه تکمیل میگردد.
ز – آیین نامه ایمنی معادن و کلیه آیین نامههای حفاظتی فنی و بهداشت کار مصوب شورای عالی حفاظت فنی.
ماده 8: رعایت مفاد کلیه مقررات و آیین نامههای مصوب شورای عالی حفاظت فنی درخصوص نکات ایمنی مرتبط با لوازم، کالاها و تجهیزات معدنی لازم الاجرا است.
تبصره – کلیه سفارشات و نکات احتیاطی و ایمنی که از طرف سازندگان و تولیدکنندگان لوازم، کالاها و تجهیزات معدنی توصیه میشود لازم الاجرا است.
ماده 9: تمام شاغلین در معادن زیرزمینی و کارگرانی که با تغییر شغل از قسمتی به قسمت دیگر معدن منتقل میشوند باید با راههای خروجی و اضطراری معدن آشنا شده و آگاهی کامل پیدا کنند.
ماده 10: ورود کلیه افراد غیرشاغل در معدن منوط به کسب اجازه از سرپرست معدن یا جانشین وی میباشد.
ماده 11: ورود و کار در کارگاهها و معادن زیرزمینی متروکه منوط به کسب مجوز از سرپرست معدن یا مسئول ذیربط بوده و باید با رعایت مقررات ایمنی و پس از حصول اطمینان از برقراری تهویه مناسب و سالم بودن وسایل نگهداری و عدم ریزش حفریات انجام گیرد.
ماده 12: با تمهیداتی که از طرف سرپرست معدن انجام میگیرد، بایستی همواره تعداد و اسامی کارکنانی که در هر لحظه داخل معدن و بخصوص زیرزمین بوده مشخص باشد و تا زمانی که کارگران در زیرزمین مشغول کار هستند حداقل یک نفر از مسئولین میبایست در دفتر سرمعدن حضور داشته باشد.
ماده 13: محل یا محلهای حادثه ساز در معدن باید بوسیله سیم خاردار یا وسایل محصورکننده مناسب و علائم اخباری و هشدار دهنده از محلهای مجاور مجزا باشد به طوری که مانع عبور اشخاص متفرقه و حیوانات گردد.
ماده 14: معادن زیرزمینی (به استثنای جبهه کارهای در حال حفاری) باید به وسیله حداقل دو راه با شرایط زیر به خارج ارتباط داشته باشد.
الف – راههای مذکور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشد.
ب – عبور افراد از هر یک از آنها به آسانی میسر باشد.
پ – فاصله بین آنها بیش از 15 متر بوده و دهانه آنها زیر پوشش یک ساختمان واحد نبوده و مدخل آنها در نقاط سیل گیر و یا بهمن گیر و مانند آن نباشد.
ماده 15: کارگاه میبایست طوری تجهیز شود که به کسی آسیب نرسد. چنانچه فردی مشاهده کرد نقصی در کارگاه وجود دارد که آسیب به دیگران میرساند بلافاصله میبایست افراد را مطلع نموده و مراتب را به رییس قسمت جهت رفع نقص اعلام نماید.
ماده 16: هیچ کس نمیبایست بدون اجازه به محل ممنوعه وارد شده و این محل باید به وسیله تابلوی اخباری هشدار دهنده مشخص شود.
ماده 17: نقاط نقشه برداری شده نباید توسط اشخاص غیرمسئول تخریب شود.
ماده 18: رعایت ماده 92 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در مورد معاینات پزشکی و بهداشتی شاغلین در معدن الزامی است.
ماده 19: با توجه به ماده 90 قانون تامین اجتماعی ارجاع مشاغل معدنی به کارکنان جدیدالاستخدام و یا کارکنانی که میخواهند به کار جدیدی گمارده شوند پس از انجام معاینات پزشکی از نظر قابلیت جسمانی و روانی متناسب با نوع کارهای مرجوع میسر است.
ماده 20: استعمال دخانیات در کارگاههای زیرزمینی ممنوع است.
ماده 21: به استناد آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها مصوب شورای عالی حفاظت فنی ورود افراد همراه با سیگار، کبریت، فندک یا هر نوع وسایل و لوازم آتشزا به معادن زغالسنگ و سایر معادنی کهخطر آتشسوزی یا انفجارداشتهباشد مطلقاً ممنوع است.
تبصره – در این گونه معادن همراه داشتن دوربین عکاسی یا فیلم برداری یا نظایر آنها که چراغ فلاشر آنها از نظر جرقه حفاظت شده نیستند نیز ممنوع است.
ماده22: روشن کردن آتش در سطح زمین تا شعاع 20 متری از دهانه دویلها، چاهها و ورودی معادن زیرزمینی که احتمال خطر آتش سوزی و انفجار وجود دارد مطلقاً ممنوع میباشد.
ماده 23: درصورت بروز حادثه یا بیماری ناشی از کار میبایست برگههای مربوطه تکمیل و نسخهای از آن را به ادارات کار و امور اجتماعی ، مراکز بهداشت و سازمان تامین اجتماعی محل ارسال نمود.
تبصره – برگه مربوط به حوادث ناشی از کار از سوی وزارت کار و امور اجتماعی و برگه مربوط به بیماریهای ناشی از کار از سوی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی تهیه و به ترتیب میبایست توسط مسئول ایمنی و مسئول بهداشت حرفهای تکمیل گردد.
ماده 24: به استناد آیین نامه وسایل حفاظت انفرادی مصوب شورای عالی حفاظت فنی کلیه کارگران شاغل در معادن میبایست در هنگام ورود به معدن به وسایل حفاظت فردی مناسب و بر اساس نوع و شرایط کار مجهز گردند.
تبصره – کلیه مفاد آیین نامه مذکور درخصوص نحوه انتخاب، بکارگیری، تعمیر و تعویض وسایل مذکور الزامی است.
ماده 25: به استناد فصل هشتم قانون کار جمهوری اسلامی ایران و آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها مصوب شورایعالی حفاظت فنی میبایست تسهیلات بهداشتی مناسب و کافی شامل روشوئی، حمام، توالت،رختکن، محل غذاخوری و نمازخانه و غیره در محل مناسبی از سطح زمین وجود داشته باشد.