دانلود مقاله اثر بلایای طبیعی بر محیط زیست

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله اثر بلایای طبیعی بر محیط زیست دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:22

فهرست مطالب:
عنوان                                                                                                             صفحه
مقدمه  ......................................................................................................................................     1
مهمترین بلایای طبیعی عبارتند از:  ...........................................................................................     3
•    سیل  .................................................................................................................................     3
•    فرسایش  ...........................................................................................................................     4
•    گسیختگی دامنه ها  ...........................................................................................................     5
•    نشست و فروریزش زمین  ................................................................................................     5
•    زمین لرزه  ........................................................................................................................     6
زمین لرزه_ صداهای زلزله ...............................................................................................     7
زمین لرزه_ نورهای زلزله  ...............................................................................................     7
زمین لرزه_ لرزش های دریا (تسونامی)  ..........................................................................     7
زمین لرزه_ تغییر مشخصات آب چشمه ها  .....................................................................     8
زمین لرزه_ ایجاد شکاف و گسل  ...................................................................................     8
زمین لرزه_ زمین لغزش  .................................................................................................     8
زمین لرزه_ آبگونگی و وارونگی .....................................................................................     9
•    رعد و برق  .....................................................................................................................     9
•    آتشفشان  ........................................................................................................................     10
•    خشکسالی  .....................................................................................................................     10
اثرات تغییرات اقلیمی بر خطر حوادث و بلایای طبیعی   ...................................................      12
تغییرات جهانی اقلیم  ........................................................................................................      12
پروژه های بی نهایت  .......................................................................................................      15
امواج گرمایی  ..................................................................................................................      18
سیلاب ها  ........................................................................................................................      18
گردباد های حاره ای  ........................................................................................................     19
ال نینو و دیگر تغییر پذیری ها در سیستم اقلیم   ................................................................     19
نتایج  ................................................................................................................................     20
منابع و مآخذ  ....................................................................................................................    22

مقدمه:

محیط زیست شامل محیط انسانی و محیط طبیعی است. بررسی اثر بلایای طبیعی بر روی محیط انسانی بطور گسترده و توسط کشورهای مختلف، بالاخص کشورهای بلاخیز مانند ژاپن، چین، امریکا و ... صورت گرفته است. متأسفانه بررسی آثار این بلایا بر روی محیط طبیعی به خاطر اهمیت کمتر آن نسبت به محیط انسانی به طور گسترده و کامل صورت نگرفته است.

در این مقاله ضمن معرفی بعضی از بلایای طبیعی به بررسی آثار این بلایا روی محیط طبیعی پرداخته می‌شود. بلایای طبیعی در اغلب موارد به خاطر تغییراتی که در محیط به وجود می‌آورند، باعث از بین رفتن شرایط مناسب محیط زندگی گونه‌های گیاهی و به تبع آن گونه‌های جانوری منطقه می‌شوند، حتی در بعضی مواقع در صورت عدم سازگاری گونه‌ها با شرایط جدید، باعث انقراض گونه‌ها می‌شوند.

توفان‌ها، گردبادها، مواد مذاب آتشفشان‌ها، خاکسترهای ناشی از فعالیت‌های آتشفشان‌ها، از بین رفتن پوشش گیاهی در اثر بیابان‌زایی، خشکسالی، از بین رفتن خاک مناسب بر اثر توفان، سیل، یخ‌زدگی، آتش‌سوزی حاصل از گرمای شدید، خشکسالی، رعد و برق و ... و در کل اقلیم و آب و هوا از جنبه های مختلف اثرات غیر مستقیم زیادی بر روی گونه‌های گیاهی، جمعیت حیات وحش و ... در یک منطقه می‌باشند. همچنین این عوامل می‌توانند بصورت مستقیم یک عامل مرگ و میر یا افزایش جمعیت در یک منطقه باشند. یک توفان ناگهانی می‌تواند بیشتر پرندگان مهاجر را از بین ببرد.

بلایای طبیعی می‌توانند با از بین بردن رقبای یک گونه یا مساعدتر کردن شرایط باعث رشد و پراکنش جمعیت گونه‌ی دیگر شوند.

هر یک از عناصر جوی به تنهایی می‌توانند بلایای مهمی مانند افزایش دما و گرما زدگی، سرعت‌های زیاد باد و وقوع توفان، بارش های تندری و وقوع تگرگ، یخبندان و سرمازدگی و ... را ایجاد کنند. اما بیشترین خسارت جانبی و مالی بر اثر پدیده‌های جوی ترکیبی و خطرات ثانویه ی ناشی از آن‌ها می‌باشد، مانند توفان، رعد و برق و خشکسالی‌ها، سیل، آتش‌سوزی و ...

رویدادهای جوی بیشترین خسارت جانبی را در کشورهای کمتر توسعه‌یافته و بیشترین خسارت مالی را در کشورهای بیشتر توسعه یافته ایجاد می‌کنند. در سال‌های اخیر نگرانی دانشمندان در مورد تغییرات اقلیمی ناشی از دخالت‌های بی‌رویه‌ی بشر در طبیعت و افزایش آلودگی‌های جوی بیشتر شده است. افزایش دمای سطح زمین که از نیمه‌ی دوم قرن اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته است، معلول عواملی چون افزایش فعالیت‌های صنعتی و تولید روز افزون گازهای گلخانه‌ای است.

برخی از بلایای طبیعی از جمله زمین‌لرزه، نشست و فروریزش زمین، در نقاط جغرافیایی خاص اتفاق می‌افتند. در صورتی که انواع دیگر مثل گسیختگی دامنه‌ای یا جریان سیل ممکن است در هر جایی که شرایط آماده باشد، به وقوع بپیوندد، از فعالیت برخی از آن‌ها می‌توان جلوگیری کرد، ولی وقوع برخی دیگر اجتناب ناپذیر است.

تمام حوادث و بلایای زمین‌شناسی که معمولاً به صورت طبیعی اتفاق می‌افتند، ممکن است بر اثر دخالت انسان نیز ایجاد شوند. در مواردی بزرگی و تواتر رخداد این خطرهای القایی به مراتب بیشتر از حالت طبیعی آن‌هاست. آثار بلایای طبیعی بر محیط زیست معمولاً با شدت‌های متفاوت یکی است:

تغییر و تخریب محیط و در اکثر مواقع از بین رفتن اکوسیستم‌ها و جمعیت‌های موجودات، یا به صورت مستقیم یا با از بین رفتن زیستگاه، منابع غذایی، سرپناه و ... .

مهمترین بلایای طبیعی عبارتند از:

• سیل

سیل‌ها نتیجه‌ی جریان ناگهانی آب سطحی حاصل از بارش مخصوصاً رگبارند. در مواردی نیز تخریب سدهای طبیعی ایجاد شده بر اثر زمین لغزه‌ها در جلو مسیر آب، یا هجوم آب به ساحل که ناشی از مد بیش از اندازه است، می‌تواند سیل‌های بزرگی را ایجاد نماید. در خلال یا پس از یک بارندگی شدید، مقدار دبی رودخانه به سرعت افزایش یافته و در نتیجه آب از بستر عادی خود سرریز نموده و دشت سیلابی و مناطق اطراف را در بر می‌گیرد. با بررسی دشت سیلابی قدیمی و آبرفت‌های آن، شاید بتوان با درجه‌ای از تقریب، احتمال وقوع و بزرگی سیل‌های آتی منطقه را مشخص کرد. نواحی ساحلی و دره‌ی رودها در اقلیم‌های خشک مستعدترین نقاط برای ایجاد سیل هستند. وقوع یک سیل، رابطه‌ی مستقیم با شرایط توپوگرافی و اقلیمی دارد. البته امروزه به دلیل دخالت‌های بی رویه‌ی انسان در بسیاری نقاط که قبلا سیل نمی‌آمده، طغیان‌های بزرگی مشاهده می‌شود. فعالیت بشر به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش می‌دهد. از آن جمله می‌توان به ساختمان‌سازی در دشت سیلابی رود که مستلزم اشغال بخش‌هایی از آن است و باعث کاهش ظرفیت طبیعی رود می‌شود، اشاره کرد. به این ترتیب محدوده‌ای از دشت سیلابی که در زمان طغیان زیر آب می‌رود گسترده‌تر می‌گردد.

شهرسازی‌ها و حذف گیاهان باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی می‌شود. حجم زیاد آب از یک طرف بر بزرگی طغیان می‌افزاید و از طرفی با افزایش فرسایش، رسوباتی به وجود می‌آورد که با برجای گذاشتن آن‌ها ظرفیت بستر اصلی رود کاهش می‌یابد. موارد پیش معمولاً تأثیر تدریجی دارند، ولی سیل‌های ناگهانی و فاجعه آمیز اغلب بر اثر تخریب سدها و بند‌ها، ایجاد می‌شوند.

یکی دیگر از دلایل ایجاد سیل در بسیاری از نقاط، استخراج آب زیر زمینی، نفت و گاز از زمین است که اغلب نشست منطقه‌ی وسیعی از زمین را به همراه دارد. با فرونشینی زمین، قابلیت سیل‌گیر بودن آن نیز افزایش می‌یابد. هدف از پیش‌بینی سیل، برآورد دبی جریان و سطح سیلابی است که در یک دوره‌ی بازگشت مشخص (مثلاً در یک دوره‌ی 25، 50 یا 100 ساله) احتمال وقوع آن وجود دارد. نتایج این پیش‌بینی که سیلاب طراحی نام دارد، به عنوان مبنایی برای انتخاب روش‌های مقابله با سیل مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیلاب طراحی معمولاً بر مبنای هزینه‌ی لازم برای کنترل آن و میزان ریسک و خطری که تخریب سیستم کنترل سیلاب پیشنهادی برای جان انسان‌ها دارد می‌شود. در مواردی که گسیختگی سازه‌ی آبی منجر به از دست رفتن جان انسان‌ها و اموال زیادی بشود، طراحی بر مبنای سیلاب‌ها با احتمال رخداد کمتر و دوره بازگشت طولانی‌تر، مثلاً سیلاب هزار ساله و حتی بیشتر، انجام می‌شود. سطح گسترش و ارتفاع این سیلاب‌ها بیش از سیلاب‌هایی است که از احتمال رخداد بیشتری برخوردارند.

• فرسایش

فرسایش سطح زمین بر اثر آب جاری، نیروی امواج، جریان باد و یخچال‌ها ایجاد می‌شود. در صورتی‌که فرسایش در مناطق مرتفع ایجاد شود، قادر است دامنه ها را ناپایدار نموده و باعث رسوبگذاری در دریاچه‌ها و مخازن بشود. وقوع فرسایش در خشکی‌ها تابعی از پوشش گیاهی، وضعیت توپوگرافی، شرایط آب و هوایی و زمین شناسی است.

حذف پوشش گیاهی موجود جهت انجام فعالیت‌های عمرانی و افزایش شیب دامنه‌ها از عوامل مهم افزایش سرعت جریان آب سطحی و تسریع فرایند فرسایش توسط انسان است. افزایش فرسایش در یک محل به معنی رسوبگذاری در نواحی پایین دست و نقاطی است که در آنجا آب ساکن وجود دارد. افزایش رسوبگذاری در این نقاط ضمن صدمه زدن به محیط زیست جانداران آبزی، ظرفیت ذخیره سیلاب محیط را نیز کاهش می‌دهد.

• گسیختگی دامنه‌ها

ریزش، لغزش و جریان خاک و سنگ در مناطق شیبدار نتیجه‌ی هوازدگی و تخریب مصالح طبیعی، افزایش شیب دامنه بر اثر فرسایش و فعالیت‌های تکتونیکی و عوامل دیگری چون زمین‌لرزه و بارندگی و ذوب برف‌هاست. وقوع این حوادث عمدتاً وابسته به وضعیت توپوگرافی، زمین شناسی و اقلیمی منطقه است. حرکات توده‌هایی از مصالح در بستر دریاها معمولاً ناشی از زمین لرزه‌ها، نیروی امواج و بارگذاری ناشی از رسوب گذاری است. گرچه در برخی شرایط زمین شناسی احتمال وقوع حرکات دامنه‌ای بیشتر است، ولی گسیختگی طبیعی دامنه‌ها اغلب وابسته به شدت و درجه‌ی اشباع زمین است.

یکی از عوامل مهم تحریک گسیختگی دامنه‌ای توسط بشر ایجاد برش‌ها و حفاری‌ها در روی دامنه است. علاوه بر این‌ها، حذف پوشش گیاهی، احداث خاک‌ریز بر روی دامنه و تغییر در شرایط زهکشی طبیعی که منجر به ورود آب به دامنه می‌شود، ازدیگر عوامل مؤثر در حرکات دامنه است.