دانلود مقاله ارگونومی

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله ارگونومی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:50

فهرست مطالب:

مقدمه:
ارگونومی چیست؟
ارگونومیست (یا متخصص علم ارگونومی) کیست؟
اهمیت اجتماعی ارگونومی:
ارگونومی عمومی و ارگونومی فردی:
عوامل محیطی
صدا:
راهنمایی‌هایی درباره صدا
جدول 4-1: مثال‌هایی از ترازهای صدا
مزاحمت‌های صوتی را کاهش دهید
اتاق‌ها نباید بیش از حد ساکت باشند.
مهار صداهای مزاحم در منبع
کم صداترین شیوه را در کار خود انتخاب کنید.
از ماشین‌های کم سر و صدا استفاده کنید.
کاهش میزان صدا از طریق طراحی محیط کار و سازماندهی کار
مکان انجام کارهای پر سر و صدا را از کارهای آرام جدا کنید.
از منبع ایجاد صدا فاصله بگیرید.
برای جذب صدا از سقف استفاده کنید.
ماشین‌آلات پر سر و صدا را محصور کنید.
از دیوارهای جاذب صدا استفاده کنید.
وسایل حفاظت از شنوایی باید با فرد و نوع صدا تناسب داشته باشد.
ارتعاش
راهنمایی هایی دربارة ارتعاش
ارتعاش تمام بدن نباید سبب ناراحتی شود
از عارضه سپید انگشت که در اثر ارتعاش دست‌ها و بازوها پدید می‌آید جلوگیری کنید.
از ایجاد ضربات و تکان‌ها جلوگیری کنید.
جلوگیری از ارتعاش
ارتعاش را در منبع آن مهار کنید.
از ماشین‌آلات به طور منظم مراقبت کنید.
از انتقال ارتعاش جلوگیری کنید.
در صورت لزوم، جهت حفاظت فردی اقداماتی انجام دهید
روشنایی
راهنمایی‌هایی دربارة شدت نور
بسته به نوع کار شدت نور را بین 10 تا 200 لوکس انتخاب کنید.
شدت نور لازم برای انجام کارهای عادی بین 200 تا 800 لوکس است.
مطالعه خطوط عادی، کار با ماشین‌آلات و انجام
برای انجام کارهای خاص از شدت نوری معادل 8000 تا 3000 لوکس استفاده کنید.
راهنمایی‌هایی دربارة اختلاف در درخشش نور
از اختلاف زیاد درخشش در میدان دید جلوگیری کنید
بهبود وضعیت روشنایی
اطلاعات را خواناتر کنیم.
از ترکیبی از روشنایی عمومی و موضعی استفاده کنید
همچنین می‌توان از روشنایی محیط استفاده کرد.
ایجاد پرتوهای نور از تابش نور مستقیم
از بازتاب نور و ایجاد سایه جلوگیری کنید.
از پراکنش نور استفاده کنید
می‌توان از سوسو کردن لامپ‌های فلورسنت جلوگیری کرد.
شرایط جوی
راهنمایی‌هایی دربارة آسایش حرارتی
به حاضرین اجازه دهید که شرایط جوی را کنترل کنند
میزان درجة‌حرارت اتاق را به نسبت فعالیت جسمی خود تنظیم کنید.
از هوای خیلی مرطوب یا خیلی خشک اجتناب کنید.
از سطوح تابشی داغ یا سرد جلوگیری کنید
از ایجاد کوران جلوگیری کنید
راهنمایی‌هایی دربارة گرما و سرما
از شرایط آب و هوایی خیلی سرد یا خیلی داغ اجتناب کنید.
اجسام تحت تماس نباید خیلی داغ یا خیلی سرد باشند
کنترل شرایط جوی
فعالیت‌های سنگینی را که خصوصیات مساوی دارند، در یک اتاق انجام دهید
فعالیت محوطة رو باز را نسبت به شرایط جوی تنظیم کنید
سرعت جریان هوا را تنظیم کنید.
از تابش‌های گرمایی یا سرمایی ناخواسته جلوگیری کنید

همراه با تصاویر و جداول

مقدمه:
    درطول جنگ جهانی دوم‏، زمانی که فن‌آوری و علوم انسانی، برای اولین بار، به طور منظم با روشی هماهنگ مورد استفاده قرار گرفتند، علم ارگونومی به عنوان تخصصی شناخته شده پیشرفت کرد. فیزیولوژیست‌ها، روان‌شناسان، انسان‌شناسان، پزشکان، متخصصین علوم کار و مهندسین، همگی متوجه مشکلات ناشی از عملکرد تجهیزات پیچیدة نظامی شدند. حاصل همکاری متقابل ایشان چنان امیدوار کننده به نظر رسید که پس از جنگ، در بخش صنعتی نیز دنبال شد. توجه به این علم‏، خصوصاَ در اروپا و ایالات‌متحده به سرعت افزایش یافت به گونه‌ای که در سال 1949 به تأسیس اولین انجمن ارگونومی ملی در انگلستان انجامید و از آن زمان بود که واژة ارگونومی مورد استفاده قرار گرفت. فعالیت‌های مذکور در سال 1961 با ایجاد اتحادیه بین‌المللی ارگونومی پیگیری شد که در حال حاضر (1994) در 40 کشور یا منطقة جهان و با 15000 عضو به فعالیت مشغول است.
ارگونومی چیست؟
    واژه ارگونومی از دو لغت یونانی ergon به معنی کار و nomos به معنی قاعده و قانون مشتق شده است. در ایالات متحدة امریکا، اغلب از عبارت «مهندسی عوامل انسانی» استفاده می شود. در تعریفی موجز می‌توان گفت که هدف ارگونومی طراحی وسایل، سیستم‌های فنی و وظایف برای افزایش و بهبود ایمنی، بهداشت و سلامت و راحتی کارایی انسان است.
ارگونومی در طراحی کار و شرایط روزمرة زندگی انسان را محور قرار می دهد. ارگونومی، با توجه به توانایی‌های جسمی و روانی و همچنین محدودیت‌های انسانی، از پدید آمدن محیط کار یا شرایط زندگی ناامن، ناسالم، ناراحت و یا غیر مفید جلوگیری می‌کند. در ارگونومی عوامل متعددی نقش دارند که عبارت‌اند از: وضعیت وحرکات بدن (نشستن، ایستادن، بلند کردن بار، کشیدن و هل دادن)، عواملی محیطی (صدا، ارتعاش، روشنایی، شرایط جوی، مواد شیمیایی)، اطلاعات و عملیات (اطلاعاتی که از راه‌بینایی یا سایر حواس کسب می‌شوند)، کنترل‌ها (ارتباط بین نمایشگرها و کنترل) و به همان نسبت وظایف و مشاغل (نوع کار مناسب، شغل مطلوب). این عوامل تا حد زیادی میزان ایمنی، سلامتی و بهداشت، راحتی و کارایی در کار و زندگی روزمره راتعیین می‌کنند دانش ارگونومی از رشته‌های گوناگونی از علوم انسانی و فنی حاصل شده است که عبارت‌اند از آنتروپومتری، بیومکانیک، فیزیولوژی، روان‌شناسی، سم‌شناسی ، مهندسی مکانیک، طراحی صنعتی، تکنولوژی ارتباطات و مدیریت صنعتی. در این علم اطلاعات مربوطه از رشته‌های فوق جمع‌آوری، انتخاب و تنظیم شده‌اند. برای کاربرد این علم از روش‌ها و فنون خاصی استفاده می‌شود. علم ارگونومی به دلیل شیوة میان رشته‌ای و ماهیت کاربردی خود با سایر علوم تفاوت دارد. منظور از ویژگی روش میان رشته‌ای این علم ارتباط آن با بسیاری از جنبهه‌های انسانی است. یکی از نتایج ماهیت کاربردی علم ارگونومی تطابق محل کار یا محیط با مردم است.
ارگونومیست (یا متخصص علم ارگونومی) کیست؟
در بعضی از کشورها، می‌توان در رشتة ارگونومی تحصیل کرد. سایر افرادی که در یکی از رشته‌های فنی مهندسی، پزشکی و یا علوم اجتماعی آموزش دیده‌اند نیز می‌توانند از طریق آموزش و تجربه، دانش و مهارت لازم را در ارگونومی کسب کنند. این افرادباتوجه به تجارب خود که در بعضی موارد سالیان طولانی را صرف کسب آن کرده‌اند به عنوان ارگونومیست موجه و پذیرفته شده‌اند. ارگونومیست‌های حرفه‌ای می‌توانند در بخش‌ها و مراجع دولتی (قانونگذاری)، مؤسسات آموزشی (دانشگاه‌ها و کالج‌ها) مؤسسات تحقیقاتی، صنایع خدماتی (مشاوره) و بخش تولید (خدمات بهداشت حرفه‌ای، بخش‌های کارگری، بخش‌های طراحی، بخش‌های تحقیقاتی و غیره) به کار مشغول شوند.
بسیاری از ارگونومیست‌های حرفه‌ای که در بخش تجاری به کار مشغول‌اند (ارگونومیست‌های شرکت‌های تجاری) عمدتاَ به عنوان واسطه‌ای بین طراحان وکاربران سیستم‌های تولیدی فعالیتمی‌کنند. ارگونومیست، حوزه‌های کار را مشخص می‌کند و می‌گوید که در کجا دانش ارگونومی اساسی است، راهنمایی‌هایی در زمینة ارگونومی ارائه می‌دهد، به مشاوره با طراحان، خریداران، مشتریان، مدیران و کارگران می‌پردازد و سیستم‌های مطلوب‌تری را پدید می‌آورد. در کنار ارگونومیست‌های حرفه‌ای متخصصان دیگری نیز هستند که از اطلاعات، روش‌ها و دانش ارگونومی بهره‌ می‌گیرند. برای مثال مهندسان صنایع، پزشکان، پرستاران، فیزیوتراپ‌ها، متخصصین بهداشت صنعتی و روان‌شناسان صنعتی از جملة این افراد به شمار می‌روند.
اهمیت اجتماعی ارگونومی:
ارگونومی می‌تواند در حل بسیاری از مشکلات اجتماعی مرتبط با ایمنی، بهداشت و راحتی و کارآیی موثر باشد. اتفاقات روزانه مانند حوادث ناشی از کار، ترافیک و یا حوادث خانگی را می‌توان به نسبت فجایعی چون سوانح ناشی از جرثقیل ها (در صنعت)، سوانح هوایی و یا سوانح هسته‌ای اغلب با خطاهای انسانی مرتبط دانست. با تحلیل این سوانح مشخص می‌گردد دکه عامل آنها اغلب ارتباط ضعیف و ناکافی بین متصدیان و شغل ایشان بوده است. در هنگام طراحی کار و محیط زندگی روزانه، می‌توان با توجه بیشتر با توانایی‌ها و محدودیت‌های انسانی احتمال وقوع حوادث را کاهش داد.
بسیاری از موقعیت‌ها در زندگی روزانه و کار، برای سلامتی انسان خطرناک اند. در کشورهای غربی، بیماری‌های ماهیچه ای استخوانی (عمدتاَ کمردرد) و بیماری‌های روحی (مثل بیماری‌های ناشی از فشارهای عصبی) مهم‌ترین عوامل غیبت‌های ناشی از بیماری و از کار افتادگی شغلی هستند. قسمتی از این عوامل را می‌توان به طراحی نامناسب تجهیزات‏، سیستم‌های فنی و مشاغل مربوط دانست. در این جا نیز ارگونومی می‌تواندبا بهبود شرایط محیط کار این مشکلات راکاهش دهد بنابراین در برخی کشورها استخدام ارگونومیست‌ها در بخش خدمات بهداشت حرفه‌ای جزو امور ضروری محسوب می‌شود.
سرانجام ارگونومی می‌تواند از بروز ناراحتی جلوگیری کند و تا حد چشمگیری کارآیی را بهبود بخشد. اجاق آشپزخانه مثال خوبی از ویژگی‌های نامناسب ارگونومی است. ارتباط نامعلوم بین کلید اجاق و شعلة مربوط به آن منجر به عملکرد نادرست می‌شود. در طراحی سیستم‌های پیچیدة فنی مهندسی مانند تأسیسات تولید‏، تأسیسات انرژی هسته‌ای و هواپیما، ارگونومی یکی از عوامل مهم طراحی برای کاهش خطاهای انسانی است بعضی از اطلاعات دانش ارگونومی به صورت معیار رسمی درآمده و اهداف آنها تشویق به کاربرد ارگونومی است. قسمتی از مطالب این علم نیز تحت پوشش استانداردهای سازمان‌های زیر است: سازمان استاندارد بین‌المللی (ISO)، سازمان استانداردهای اروپایی کمیتة اروپایی مطلوب سازی (CEN)، همچنین استانداردهای ملی مثل ANSI در امریکا و BSI در انگلستان. علاوه بر این موارد، استانداردهای ارگونومی خاصی نیز در بعضی از شرکتها و بخش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ارگونومی عمومی و ارگونومی فردی:
مهمترین اصل ارگونومی این است که تجهیزات، سیستم‌های فنی و مشاغل باید به گونه‌ای طراحی شوند که برای تمامی کاربران قابل استفاده باشند. گوناگونی بین مردم به صورتی است که اکثر طراحی‌ها در وهلة نخست مناسب با 95 درصد مردم در نظر گرفته می‌شوند یعنی طرح پایین تر از حد مطلوب ویژه 5 درصد کاربرانی است که به ابعاد ارگونومی خاص یا فردی نیاز دارند، مثل افراد کوتاه یا بلند قد، افراد چاق، معلولان و افراد مسن که به توجه بیشتری در ارگونومی نیاز دارند.