دانلود مقاله اثرات تنش شوری بر جنبه های مورفولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله اثرات تنش شوری بر جنبه های مورفولوژیکی و عملکرد دو رقم کلزا دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:34

فهرست مطالب:

چکیده:
مقدمه
روش بررسی
نتایج و بحث
جدول 1- اثر درجات مختلف شوری (Ec) بر جوانه زنی و رشد دانه رستها در دو رقم کلزا. اعداد نشان دهنده میانگین   انحراف معیار می‌باشند.
جدول 2- اثر درجات مختلف شوری (EC) بر تغییرات ریخت شناسی دو رقم کلز. اعدد میانگین   انحراف معیار نشان می‌دهد.
جدول 3- اثر درجات مختلف شوری (Ec) بر فاکتورهای مربوط به اجزای گل در ارقام مورد مطالعه کلزا. اعداد میانگین   انحراف معیار را نشان می‌دهند.
جدول 4- اثرات درجات مختلف شوری (EC) بر فاکتورهای مربوط به مرحله میوه دهی در ارقام مورد مطالعه کلزا. اعداد میانگین   انحراف معیار را نشان می‌دهند.
سپاسگزاری
جدول 1- اثر درجات مختلف شوری (Ec) بر جوانه زنی و رشد دانه رستها در دو رقم کلزا. اعداد نشان دهنده میانگین   انحراف معیار می‌باشند.
جدول 2- اثر درجات مختلف شوری (EC) بر تغییرات ریخت شناسی دو رقم کلز. اعدد میانگین   انحراف معیار نشان می‌دهد.
جدول 3- اثر درجات مختلف شوری (Ec) بر فاکتورهای مربوط به اجزای گل در ارقام مورد مطالعه کلزا. اعداد میانگین   انحراف معیار را نشان می‌دهند.
جدول 4- اثرات درجات مختلف شوری (EC) بر فاکتورهای مربوط به مرحله میوه دهی در ارقام مورد مطالعه کلزا. اعداد میانگین   انحراف معیار را نشان می‌دهند.

چکیده:

کلزا (Brassica napus) گیاهی است دانه روغنی از خانواده چلیپائیان (Cruciferae) با نام تجاری .Canola مقدار کم اسیدهای چرب اشباع در بذر این گیاه باعث شده که بعنوان یک منبع مهم روغن خوراکی در میان دانه های روغنی مورد استفاده قرار گیرد. در این تحقیق ارقام okapi (بردبار به شوری ) و symbol (حساس به شوری) این گیاه در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای، تحت 5 تیمار مختلف شوری شامل 0، 3، 6، 9، 12 دسی زیمنس بر متر (ds/m) مطالعه گردیدند. در شرایط آزمایشگاهی، درصد و سرعت جوانه زنی بذرها و رشد دانه رستها اندازه گیری شد. در شرایط گلخانه ای نیز عوامل (فاکتورهای) رشد در مرحله رویشی، زایشی و محصول دهی اندازه گیری شدند. نتایج آزمایشها نشان داد که در شرایط آزمایشگاهی، درجه شوری 3 دسی زیمنس بر متر آثار مفیدی بر رشد کلزا در هر دو رقم دارد، در حالیکه در تیمارهای سنگین تر بویژه 12 دسی زیمنس بر متر، سرعت و درصد جوانه زنی، رشد دانه رستها و فاصله تارهای کشنده تا نوک ریشه کاهش می یابد. با اعمال تیمارهای شوری در محدوده 12 تا 20 (ds/m)، غلظت حد آستانه جوانه زنی در شرایط آزمایشگاهی برای رقم okapi، 14 و برای رقم symbol، 13 ds/m تعیین گردید. در این ارقام تاثیر تنش شوری بر مرحله جوانه زنی نسبت به مراحل بعدی نمو کمتر می‌باشد. در شرایط گلخانه ای، شوری خاک تا میزان 3 دسی زیمنس بر متر، بر رشد رویشی و محصول دهی هر دو رقم تاثیری نداشت ولی با افزایش میزان شوری، بیشتر از این حد آستانه، افزایش وزن زی توده تر به خشک، ضخامت برگها، طولانی شدن پلاستو کرون، ضخیم شدن اگزین دانه های گرده و افزایش وزن هزار غلاف مشاهده گردید. در حالیکه تعداد برگها، شاخه ها، طرحهای اولیه گل، گلها, تعداد و طول غلافها, تعداد دانه در هر غلاف و وزن هزار دانه کاهش یافت. بیشترین اثر باز دارندگی در تیمار dsm-112 و در رقم symbol بیشتر از okapi بود. شاخص های طول غلاف، پلاستو کرون و تعداد گلها بیشتر از سایر ویژگی ها تحت تاثیر تنش شوری قرار گرفتند.

مقدمه

در طول تاریخ، تنش های محیطی حاصل از غلظتهای بالای نمک در خاک، یکی از جدی ترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی به ویژه در گیاهان حساس به شوری بوده است. در حال حاضر شوری خاک بر تولیدات کشاورزی در بخش بزرگی از نواحی کم باران دنیا اثر می‌گذارد. ( zhang 200l). روش متداول برای تولید محصول در نواحی کم باران، استفاده از ارقام مقاوم به شوری، اصلاح آب و خاک برای رفع نیاز محصول زراعی و یا انتخاب ارقام اصلاح شده ژنتیکی است. ( Puppala. 1999).

جوانه زنی یکی از حساس ترین مراحل زندگی یک گیاه زراعی در برابر شوری است. عدم جوانه زنی در خاکهای شور اغلب نتیجه غلظتهای بالای نمک در منطقه ای است که بذر در آن کاشته شده است، زیرا محلول نمک حرکت رو به بالا داشته و به دنبال آن تبخیر در سطح خاک انجام می‌شود. (Bernstion 1974). این نمکها در جوانه زنی و رشد گیاهان زراعی اختلال ایجاد می‌کنند (Fowler 1991 ). نتیجه تحقیقات مختلف نشان داده است که رشد دانه رستها و گیاهان، سطح برگها و زی توده ریشه و ساقه در پاسخ به شوری خاک کاهش می‌یابد Redmann 1994)). خاک و آب شور اثرات زیانباری بر میزان محصول کلزا دارند.

Puppala 1999))

کلزا (Brassica napus L. ) از خانواده براسیکاسه بوده و در 53 کشور از 6 قاره دنیا و در مساحتی حدود 2/42 میلیون هکتار کشت می‌شود و میانگین محصول آن 1451 کیلوگرم در هکتار می‌باشد. قاره آسیا به تنهایی 1/59 درصد سطح زیر کشت کلزا اما فقط 6/48 درصد تولید دنیا را دارد. (yadava 2004 ). تحمل به شوری گونه های خانواده کلمیان (از جمله کلزا) بین خانواده غلات با بیشترین تحمل و خانواده باقلاییان با کمترین تحمل قرار می‌گیرد (Arshad 2001). کلزا یک گیاه تغییر یافته ژنتیکی با مقدار پایین اوروسیک اسید (<20g/kg) است که بطور وسیعی در تولید پلیمرها و روغن استفاده می‌شود. مقدار کم اسیدهای چرب اشباع (<70g/kg) باعث افزایش مصرف کلزا در میان دانه های روغنی مهم شده است. Puppala 1999)) روغن کلزا هم اکنون سومین منبع روغن خوراکی بعد از سویا و نخل روغنی می‌باشد. 1996) starner). هم چنین از این گیاه ماده قابل تجزیه ای بدست می‌آید که می‌تواند بعنوان یکی از اجزای پلاستیک بکار رود. برای این منظور سه ژن تولید کننده پلاستیک از یک باکتری خاکزی به کلزا منتقل می‌شود. کلزا در تهیه گازوئیل زیستی نیز استفاده می‌شود ( Tickell 2000).

بررسی چگونگی اثر شوری بر روی گیاهان از سالها قبل بوسیله پژوهشگران دنبال شده و به نتایج قابل توجهی رسیده است. اما هنوز نکات ناشناخته زیادی در مورد عملکرد ناشی از شوری Nacl بر روی گیاهان بویژه گیاهان استراتژیک نظیر کلزا که کشت آن در کشور رو به گسترش است، باقیمانده است. در این پژوهش اثر غلظتهای متفاوتی از Nacl بر روی جوانه زنی و رشد دانه رستها همچنین برخی ویژگیهای مورفولوژیکی و عملکرد ارقام حساس و بردبار به شوری کلزا بررسی گردید.

روش بررسی

در این تحقیق دو رقم کلزا مورد استفاده قرار گرفت: رقم بردبار به شوری (okapi) و رقم حساس به شوری .(symbol) بذر این ارقام از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان تهیه گردید. به منظور بررسی اثر Nacl بر جوانه زنی و رویش بذرها، در آزمایشگاه ابتدا بذرها با هیپوکلریت سدیم 7% به مدت 20 دقیقه سترون شده و سپس در ظروف پتری محتوی ماسه استریل کشت شدند. برای هر تیمار 4 پتری در نظر گرفته شد و در هر پتری 25 بذر کشت شد. غلظتهای مختلف محلول کلرید سدیم با هدایت الکتریکی (EC) 0، 3، 6، 9، 12 (ds/m) تهیه و به هر پتری حدود 7 میلی لیتر محلول اضافه شد. پتریها در دمای0c 25 قرار داده شدند. درصد رویش و سرعت رویش بذرها ثبت و مقایسه شد. پس از 5 روز، دانه رستهای حاصل جمع آوری شده و طول ریشه چه، طول محور زیر لپه (ساقه چه) و فاصله بین تارهای کشنده تا نوک ریشه، در ارقام مورد آزمایش اندازه گیری و ثبت شد. برای تعیین غلظتی که در آن جوانه زنی بذر ارقام فوق متوقف می‌شود، غلظتهای بالاتر محلول کلرید سدیم در دامنه 14 تا 20 (ds/m) تهیه شد و بذرهای دو رقم کلزا توسط این محلول ها تیمار شدند. چون در تیمار ds/m 3 اثر افزایشی در جوانه زنی و رشد دانه رستها مشاهده گردید، برای مشخص نمودن غلظتهائی که ممکن است چنین اثر تحریکی را داشته باشند، آزمایشهای جوانه زنی با شوری 2و 4 (ds/m) نیز انجام شد.