فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:51
عنوان تحقیق : بررسی و مطالعه عوامل اجتماعی موثر بر قانون گریزی در ایران پس از انقلاب اسلامی تا کنون (مطالعه موردی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشددانشگاه آزاد واحد علوم وتحقیقات)
فهرست مطالب:
بررسی و مطالعه عوامل اجتماعی موثر بر قانون گریزی در ایران پس از انقلاب اسلامی تا کنون 1
مقدمه: 3
1-1. چگونگی انتخاب موضوع: 4
3-1. عنوان تحقیق 5
4-1. بیان مسئله: 5
6-1. اهداف تحقیق 9
علل و عواملی را که سبب قانون گریزی می شود 13
9-1. موانع و تنگناها 14
1-2. مباحث نظری 15
1-1-2. ساترلند و ارتباطات نسبی 16
2-1-2. والتر رکلس و نظریه خود منعی 17
3-1-2. تئوری لوتیدکه و شوارتیزر 17
4-1-2. تئوری گزینش عقلانی 18
6-1-2. اعتماد اجتماعی 20
2-2. مبانی نظری 21
5-2. جدول متغیرهای مستقل و وابسته: 26
6-2. تعیین شاخص ها: 26
7 -2. تعاریف مفاهیم: 27
-82. الگوی نظری و تحلیلی موضوع تحقیق: 28
1-3. روشها و تکنیکهای جمع آوری داده ها 29
1-1-3. تحلیل و تبیین مبانی روش شناختی موضوع تحقیق: 29
3-1-3. تعیین تکنیک های جمع آوری داده ها: 30
6-1-3. پرسشنامه: 32
7-1-3. آزمون پرسشنامه: 32
2-3. جامعه آماری: 33
1-2-3. تعیین جامعه آماری و جامعه نمونه: 33
جدول شماره 2: تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد ورودی 86
دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران 33
2-2-3. تعیین شیوه نمونه گیری وحجم نمونه: 34
1-4. نتایج توصیفی متغیرهای وابسته و مستقل 35
1-1-4. سیمای جمعیت نمونه: 36
2-1-4. عدم شایسته سالاری: 38
4-1-4. عدم هماهنگی قوانین با عرف جامعه 39
5-1-4. قانون گریزی: 40
فرضیه اول: هر چه عدم شایسته سالاری در جامعه بیشتر باشد، بروز قانون گریزی افزایش پیدا می کند. 41
فرضیه دوم: هرچه عدم هماهنگی بین قانون اساسی و عرف زمینه سازبیشتر باشد، بروز قانون گریزی زیادتر می شود. 42
فرضیه سوم: هرچه ناکارآمدی قوانین در جامعه بیشتر باشد بروز قانون گریزی افزایش پیدا می کند. 42
1-5. نتیجه گیری 45
2-5. پیشنهادات: 46
منابع: 51
پرسشنامه
مقدمه :
قانون گریزی یکی ازپدیده هایی است که می تواند در حوزه های مختلف علوم انسانی ، از قبیل علوم سیاسی، حقوق، روان شناسی اجتماعی، مردم شناسی و جامعه شناسی مورد بررسی قرار گیرد.
جامعه شناسی به نوبه خود می تواند در شناخت این پدیده و چرایی و چگونگی آن نقش خطیری داشته باشد.این تحقیق به دنبال بررسی علل و عوامل اجتماعی قانون گریزی و تبیین مسأله قانون گریزی در ایران با تاکید بر شهر تهران است. سئوال اساسی که این تحقیق به دنبال پاسخ به آن است ، عبارت است از اینکه چه عوامل اجتماعی ای در ایجاد قانون گریزی در شهر تهران موثر هستند؟
منظور از قانون گریزی زیر پا گذاشتن یا تمایل به نادیده گرفتن قانون در میان شهروندان می باشد که در زمینه علل و عوامل، منظور همه عناصر یا پدیده هایی است که می تواند در ایجاد قانون گریزی سهیم باشند. این عوامل می توانند سیاسی، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و ... باشند که تاکید اساسی در این تحقیق بر عوامل اجتماعی است.
با توجه به اینکه امروزه موضوع قانون گریزی به یکی از مسائل اجتماعی بیشتر کشورهای جهان سوم از جمله ایران تبدیل شده است. نتایج این تحقیق می تواند گامی مهم در عرصه پیشرفت و بالندگی ادبیات قانون گریزی داشته باشد.
1-1. چگونگی انتخاب موضوع:
یکی از ایده ها و آرمان های دوران قاجار قانون گرایی بود. پدیده یا مشکلی با عنوان قانون گرا بودن ، ضعف و کمبود آن در جامعه ما همواره مطرح است.
برای بررسی فهم قانون گریزی در ایران باید ایران را در مقام مقایسه تاریخی قرار دهیم، هر فرد ، جامعه و... نتیجه فرآیند هایی است که در گذشته داشته است.
واقعیت تاریخی ایران بیان کننده این مهم است که در ایران ما ، در سال های نه چندان کم شاهد دولت سالاری و عشیره سالاری بوده ایم و قرن های متمادی این وضعیت حاکم بوده هست. لفظ قانون ، مردم ، شهروند در کمتر از یک قرن است که در داخل کشور ما وارد شده است. بنابراین با وجود به این که این یک اصطلاح تازه و جدید در جامعه ایران می باشد مسائل و مشکلاتی پیرامون این پدیده تازه ظهور در جامعه وجود دارد که بررسی و تحقیق در این زمینه می تواند کمک شایانی به رفع این مشکلات و جایگزینی قانون گرایی به جای قانون گریزی در ایران باشد.
2-1. مطالعه مقدماتی
با توجه به جوان بودن چکومت قانون در ایرن دارای پیشینه قوی و زیادی نمی باشد ولی با این همه به خوبی توانسته است اهمیت جودی و مضرات نبود خود را نمایان سازد به همین دلیل نبود و گریز از قانون خود به صورت مساله ای اجتماعی درآمده که توانسته ذهن جامعه شناسان و سایر دانش آموختگان را در حوزه های دیگر به خود مشغول کند . لذا کتب ، پایان نامه و پژوهش هایی در این زمینه وجود دارد که با مراجعه به آن می توان از تجربیات و مطالعات آن بهره جست ودر بسیاری از زمینه ها ما را از انجام مطالعه اکتشافی بی نیاز می سازد .
3-1. عنوان تحقیق
بررسی و مطالعه عوامل اجتماعی موثربر قانون گریزی در ایران پس از انقلاب اسلامی تا کنون
(مطالعه موردی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات)
4-1. بیان مسئله :
کم توجهی به رعایت قوانین از جمله نا هنجاری هایی است که به صورت روزمره در زندگی شهروندان مشاهده می شود. طبق آمار منتشر شده در روزنامه سرمایه حدود 90 در صد مردم ایران قانون گریزند یا گرایش به قانون گریزی در آن ها دیده می شوند.
از زمانی که بشر به ضرورت تدوین قانون، هنجارها و باید ها و نباید ها در زندگی اجتماعی پی برد و آن را عامل نگهدارنده نظم و انسجام جوامع دانست، اقدام به نوشتن قانون و از آن مهم تر ضمانت های اجرائی قوی و رسمی نمود. چرا که به خوبی می دانست فقط با قانون و اجرای کامل و دقیق آن بشر می تواند به زندگی اجتماعی خود آن طور که صحیح است ادامه دهد. احترام به قانون و تعمیم حاکمیت آن به تمامی آحاد جامعه، صرف نظر از تعلقات نژادی و جایگاه اجتماعی آنان یکی از اساسی ترین دستاورد های تجربه مدنی جوامع است. امروزه با گذشت قرون متمادی از زمان ایجاد قانون، پدیده قانون گریزی در کشور های جهان سوم به عنوان یک مسئله هم چنان به چشم می خورد، در حالی که عمل به قانون و قانونمند بودن افراد جامعه جزء ضروریات اولیه شهروندی جوامع صنعتی و توسعه یافته می باشد. جوامع غربی موفق شده اند که مردم شان را قانون گرا و دولت ها را مجری قانون سازند، ولی جامعه ما از بی قانونی و تعدی نسبت به قانون رنج می برد. بی تردید قانون، قانونمندی، قانون گرایی و امثال این مفاهیم، نقش محدودی در هر جامعه را به عهده دارند.
همه ما می دانیم که ضامن و بقای همراه با سلامت هر جامعه و محیطی، وجود قوانینی است که در صورت لزوم باید به آن رجوع و استناد کرد و همه اجزاء و افراد آن مجموعه ملزم به رعایت آن قوانین هستند، که در صورت عدول از این قوانین مستوجب مجازاتی می شوند و بر همه واضح است که روح قانون اشاره صریحی به یکسان بودن همه در برابر آن دارد و در صورت زیر پا گذاشتن این مهم، قانون به مرور دچار فرسایش روحی می شود و دیری نمی پاید که شاهد مرگش نیز خواهیم بود.
بسیاری از افراد جامعه، به علت عدم آموزش اصولی و تربیت غلط به قانون گریزی عادت کرده اند و این عادت در زندگی روزمره آن ها نهادینه شده است.
شاید بتوان این ادعا را نمود که قانون گریزی در رأس هرم تهدیدات جامعه قرار دارد و تأثیرات مخرب آن بر روی جامعه، رفتار و فرهنگ ما روز به روز بیشتر می گردد. که می تواند ناشی از ناآشنایی، ناآگاهی، ناتوانی، بی اعتنایی، ماجراجویی و خود نمایی، منفعت طلبی، زیان گریزی و... باشد.
5-1. اهمیت و ضرورت تحقیق:
در حالی که فیلسوفان و جامعه شناسان در اوایل قرن بیستم فکر می کردند که با گسترش سواد و آموزش همگانی، رشد شهر نشینی و ایجاد قوانین شهروندی مسأله قانون گریزی حل خواهد شد.
ولی این پیش بینی ها در کشورهای جهان سوم درست نبود. چرا که نه تنها شاهد از بین نرفتن این قانون گریزی ها نشدیم بلکه افزایش آن را در این کشورها شاهد هستیم. کشور ما «ایران» که در شمار کشورهای در حال توسعه یا جهان سوم قرار دارد از این قاعده مستثنا نیست.
در حال حاضر با استناد به آمارهای مختلف بین 90-80 درصد جمعیت ایران قانون گریزند. البته باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که بین احساس قانون گریزی از یک سو و هرج و مرج در روند قانون گذاری از سوی دیگر رابطه تنگاتنگ وجود دارد.
«من ایرانی» نگاهی به قانون دارم که اساساً نگاهی نیست که این قانون "باید" اجرا شود و این به عنوان منشأ قانون گریزی معرفی می گردد.
تهران به عنوان پایتخت کشور ایران یکی از مناطقی است که میزان قانون گریزی و شدت آن نسبت به سایر مناطق بیشتر و از اهمیت بالاتری برخوردار است که می توان از دلایل آن مهاجرت های گروه های مختلف ، بالا بودن هزینه های زندگی ، ترکیب گروه های قومی گوناگون و ... را عنوان کرد. مردم تهران نفش عمده ای در ایجاد نظم در ایران در طول تاریخ داشته اند.
ایجاد این گونه پدیده ها نظیر قانون گریزی می تواند ضربه های جبران ناپذیری به همه ابعاد سرزمینی، سیاسی و ... کشور وارد نماید. بنابراین کار عملی در مورد قانون گریزی در جهت رفع بسیاری از مشکلات و نابسامانی های جامعه امروز ما امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.
این تحقیق در همه راستا و در پی دستیابی به عوامل اجتماعی گوناگون در ایجاد قانون گریزی در تهران است.
6-1. اهداف تحقیق
1- شناسایی وضعیت قانون گرایی و قانون گریزی در ایران
2- علل و عوامل اجتماعی موثر بر ایجاد قانون گریزی در ایران
3- ارائه راهکارها در جهت پیشگیری از پدیده قانون گریزی
7- 1. قلمرو مطالعاتی
1-7- 1. مکانی:
از نظر مکانی ایران را مطالعه میکنیم مطالعه کیفی (اسنادی)،در مطالعه کمی ما تهران را انتخاب کرده ایم به این دلیل که ببینیم چرا وضع اینگونه است؟
2-7-1. زمانی :
با توجه به اینکه وجود انقلاب باعث آشفتگی های زیادی در جامعه می شود و همچنین روند رو به رشد تغییرات در این دوران قلمرو زمانی ما در این تحقیق دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران تا کنون می باشد.
3-7-1. نظری :
با توجه به ریشه و تاریخ مساله قانون گریزی، یک مطالعه تاریخی و اسنادی در سطح ایران انجام می دهیم و بخاطر اینکه ببینیم مردم تهران از این مساله تا چه حد آگاهی دارند و نظر سنجی از مردم امروز نماییم مطالعه پیمایشی را انتخاب می نماییم.
8-1. پیشینه تحقیق:
پیشینه تحقیق به دو صورت نظری و تجربی وجود دارد، که قسمت تجربی شامل تحقیقات تجربی است که قبلا درباره موضوع صورت گرفته است و قسمت نظری آن شامل تحقیقات نظری است که به نحوی به موضوع مرتبط است. منابعی که برای این قسمت موجود است را در چند طیف دسته بندی نموده ایم .
طیف اول شامل منابعی است که، به صورت پژوهش و پایان نامه درباره موضوع چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم وجود دارند.
طیف دوم منابع شامل کتابهایی است که، با هدف موضوع مورد نظر تالیف شده اند.
طیف سوم منابع نیز به مقالات و مجلاتی می پردازد که درباره موضوع مورد نظر از طریق اینترنت یا کتابخانه قابل دسترسی است.