دانلود مقاله محاسبه نفس

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله محاسبه نفس دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:53

فهرست مطالب:
عنوان                                                                               صفحه
مقدمه    1
محاسب نفس    1
عامل وادارسازنده انسان به محاسبه    2
مراحل محاسبه    5
نکاتی در باب محاسبه    6
الف – اجتناب از گناه    6
ب – توجه به کمیت گناهانی که انجام داده‌ایم    8
ج – توجه به کیفیت گناهانی که انجام داده‌ایم    8
د – انجام همه واجبات    8
حساب‌رسی    9
تشویق به محاسبه نفس    10
پیش از آن‌که به حساب شما رسیده شود خود به حساب خویش برسید    11
ضرورت محاسبه هر روز نفس    12
سختگیری در محاسبه نفس    13
چگونگی حسابرسی    14
ثمره محاسبه نفس    15
نخستین چیزی که انسان درباره آن مورد سؤال قرار می‌گیرد    15
آنچه مورد بازخواست قرار نمی‌گیرد (1)    16
آنچه مورد بازخواست قرار نمی‌گیرد (2)    16
آنچه مورد بازخواست قرار می‌گیرد (1)    16
آنچه مورد بازخواست قرار می‌گیرد (2)    17
آنچه حسابرسی روز رستاخیز را آسان می‌سازد    18
گروههای مردم در حسابرسی    19
حسابرسی سخت و شدید    20
کسانیکه آسان حسابرسی می‌شوند    21
کسانیکه بدون حسابرسی به بهشت می‌روند    22
کسانیکه بدون حسابرسی به دوزخ می‌روند    24
محاسبه نفس، تفسیر آیت‌الله جوادی آملی    25
علت خطاب به مؤمنان    25
دلیل التفات از خطاب به غیبت    26
تنوین در کلمه‌های «نفس» و «غد»    27
نکره در سیاق اثبات    28
چهار دسته از آیات درباره کارهای خیر    29
موضوع خطبه اول: خودسازی (8)    33
محاسبه    33
1- اصل تقدیر و اندازه‌گیری    34
2- اصل مسئولیت‌پذیری    34
3- اصل بقای عمل و ثبت و ضبط اعمال    34
4- اصل حسابرسی و بازخواست    36
5- اصل مجازات و بازخواست عمل    37
6- اصل توبه و جبران    38
خطبه دوم    38
محاسبة نفس در روایات    39
از چه سؤال می‌شود    40
کیفیت محاسبه    43
چرا به محاسبة نفس اهمیت نمی‌دهیم؟    46
نتیجة بحث    49
منابع    52

مقدمه

    از جمله اصول اخلاقی و عرفانی، اصل محاسبه است. سالکان راه خدا و طلاب دار بقا همان‌طور که در صبحگاهان با خویش عهد و میثاق می‌بندند، ساعتی را نیز برای محاسبات و بازنگری در اعمال روزانه درنظر می‌گیرند.

    حساب و بازنگری در اعمال روزانه است. البته مناسب است گاه محاسبه شامگاهان پیش از خواب باشد تا انسان کاملاً از سود و زیان و دخل و خرج روز آگاه گردد.

    محاسبه یعنی حسابرسی و بازنگری نسبت به گذشته و تعهد نسبت به آینده. یکی از اسمهای قیامت، «یوم‌الحساب» است. اگر انسان توجه نداشته باشد که روزی به کارهایش رسیدگی می‌شود و از او حساب می‌کشند، احساس مسئولیت نمی‌کند و به فکر نمی‌افتد که به کارهایش هم سروساماننی بدهد، کاری را ترک کند یا به کاری همت گمارد.

محاسب نفس

    یکی از موضوعاتی که در روایات بر آن بسیار تأکید گردیده و علمای اخلاق درباره‌اش بسیار بحث کرده‌اند، مسأله «محاسبه نفس» است. در این روایت نیز بر این مسأله تأکید شده که هر کس باید از خود حساب بکشد و دست‌کم، در هر شبانه‌روز، یک بار خود را محاسبه کند. بهترین موقع برای این کار شب‌هاست که پیش از خواب، دست‌کم چند دقیقه در رفتارمان تأمل کنیم و ببینیم که آیا کارهایی که انجام داده‌ایم درست بوده است یا نه. اگر خطایی انجام داده‌ایم، به آن معترف باشیم و درصدد جبران آن برآییم.

    امام صادق علیه‌السلام در این روایت به ابن جندب می‌فرمایند: «یا ابن جندب، حق علی کل مسلم بعرفنا ان بعرض عمله فی کل یوم و لیلة علی نفسه فیکون محاسب نفسه، فان رای حسنة استزاد منها و ان رای سیئة استغفر منها لئلا یخزی یوم القیمة»؛ (1) ای پسر جندب، بر هر مسلمانی که ما را می‌شناسد، لازم است که در هر روز و شب، اعمالش را بر خود عرضه بدارد و از نفس خود حساب بکشد؛ اگر کار خوبی در آنها یافت، بر آن بیفزاید و اگر کار زشتی یافت، طلب بخشایش نماید تا در قیامت دچار رسوایی نگردد.

عامل وادارسازنده انسان به محاسبه

    امام صادق علیه‌السلام در این روایت، بر این نکته تأکید دارند که هر مسلمانی که ما را می‌شناسد، خود را به ما منتسب می‌کند و می‌خواهد برنامه زندگیش را از ما بگیرد. باید کارهای خود را وارسی کند. این از جمله ویژگی‌هایی است که خدای متعال به روح انسان عطا کرده که می‌تواند بر اعمال خود نظارت و مراقبت داشته باشد. این یکی از مسائلی است که بسیاری از فیلسوفان جهان در آن متحیر مانده‌اند. هر کس معمولاً می‌تواند به جز خود نظر داشته باشد و به او بنگرد، اما اینکه بتواند به خودش هم نظر داشته باشد از ویژگی‌های مهم روح آدمی است. کسانی که درباره معرفت نفس مطالعاتی دارند، به خوبی به این واقعیت پی برده‌اند که انسان موجودی است که می‌تواند خود را تشویق کند، تنبیه نماید،‌ توبیخ کند و …، اینکه این چه خصوصیتی است نیاز به بحثی مفصل دارد، اما گذشته از آن، یکی از الطاف خداوند است که به انسان مرحمت کرده است. بنابراین، مورد تأکید است که در هر شبانه‌روز، دست‌کم، یک‌بار اعمال خود را بررسی کند؛ ببیند آیا کار خوبی انجام داده است یا نه.

    طبق این روایت، انسان باید حسابرس اعمال خود باشد، اگر کار خوبی در اعمالش مشاهده کرد، توجه داشته باشد که لطفی از جانب خداست، از او توفیق بخواهد که آن کار را بیش‌تر انجام دهد. در روایات دیگری آمده است که در چنین حالتی، ابتدا خدا را شکر گزارد، سپس از او بخواهد که توفیق عنایت کند تا فردا کارهای بهتر و بیش‌تری انجام دهد. اگر هم لغزشی در اعمال خود مشاهده کرد، تدارک کند و پیش از همه، توبه نماید. البته گاهی توبه لوازمی‌ دارد؛ مثلاً، اگر عملی از او فوت شده، قضا نماید یا اگر حقی از کسی ضایع ساخته، ادا کند و یا چنانچه کار زشت دیگری انجام داده، آن را جبران نماید تا کارهای بد در روح او رسوخ نکند و در نهایت، در قیامت نیز رسوا نشود.