پایان نامه آثار استحاله و تغییر فرهنگی جوانان در شهر یزد

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه آثار استحاله و تغییر فرهنگی جوانان در شهر یزد دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:103

فهرست مطالب:

آثار استحاله و تغییر فرهنگی جوانان در شهر یزد ۲

فصل اول : ۳

طـرح تحقیق. ۳

۱-۱- بیان مسئله : ۴

۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق : ۵

۱-۳- اهداف تحقیق : ۵

۱-۴- مدل تحلیلی : ۶

۱-۴-۱- فرضیه های تحقیق : ۶

۱-۴-۲- متغیرها و جایگاه آنها در فرضیه ها : ۷

۱-۴-۳- تعریف عملیاتی مفاهیم : ۷

۱-۵-نوع و روش تحقیق و جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها : ۸

۱-۶- جامعه آماری و حجم نمونه : ۸

۱-۷- سازماندهی تحقیق : ۸

فصل دوم : ۹

ادبیـات  تحقیق. ۹

۲-۱- تحقیقات جهانی و خارجی. ۱۰

۲-۲- تحقیقات در ایران. ۱۶

فصل سوم : ۳۲

پیشینه و مطالعات نظری.. ۳۲

۳-۱- عزت نفس (Self – esteem) 33

3-1-1- تعریف عزت نفس و ویژگی های آن : ۳۳

۳-۱-۲- عوامل موثر در رشد و کاهش عزت نفس.. ۳۴

۳-۱-۳-آثار و فواید عزت نفس.. ۳۴

۳-۲- هویت (Identity) 36

3-2-1- تعریف و ویژگی های هویت.. ۳۶

۳-۲-۲- بحران هویت و حل آن. ۳۷

۳-۲-۳- انواع یا حالات هویت.. ۳۷

۳-۳- تغییر فرهنگی. ۳۸

۳-۳-۱- تعریف و ویژگی های تغییر فرهنگی. ۳۸

۳-۳-۲- تعریف و ویژگی های فرهنگ… ۳۹

۳-۳-۳- عوامل و شرایط تغییر فرهنگی. ۴۲

۳-۳-۳-۱- عوامل داخلی تغییر فرهنگی. ۴۲

۳-۳-۳-۱-۱- عامل جمعیتی. ۴۲

۳-۳-۳-۱-۱-۱- جایگاه نظری.. ۴۲

۳-۳-۳-۱-۱-۲- تحول جمعیتی در ایران. ۴۳

۳-۳-۳-۱-۲-۱-تعریف و ویژگی های سنت و تجدد ۴۵

۳-۳-۳-۱-۲-۲- تعریف و ویژگی های سنت.. ۴۷

۳-۳-۳-۱-۲-۳- رابطه سنت و تجدد ۴۸

۳-۳-۳-۱-۲-۳-۱- دیدگاه سنتگرایان. ۴۹

۳-۳-۳-۱-۲-۳-۲- دیدگاه تجدد گرایان. ۵۰

۳-۳-۳-۱-۲-۳-۳- دیدگاه تجدید نظر طلبان. ۵۲

۳-۳-۳-۱-۲-۴- جایگاه سنت و تجدد در ایران. ۵۵

۳-۳-۳-۱-۲-۴-۱- سنتگرایان. ۶۰

۳-۳-۳-۱-۲-۴-۲- تجدد گرایان. ۶۲

۳-۳-۳-۱-۲-۴-۳- تجدید نظر طلبان. ۶۴

۳-۳-۳-۱-۲-۴-۴- فرا تجددگرایان. ۶۶

۳-۳-۳-۲- عوامل خارجی تغییر فرهنگی : ۶۶

۳-۳-۳-۲-۱- جهانی شدن. ۶۶

۳-۳-۳-۲-۱-۱- تعریف و ویژگی های جهانی شدن. ۶۶

۳-۳-۳-۲-۱-۲- پیامدهای جهانی شدن. ۶۷

۳-۳-۳-۲-۲- امپریالیسم ۶۹

۳-۳-۳-۲-۲-۱- تعریف و ویژگی های امپریالیسم ۶۹

۳-۳-۳-۲-۲-۳-تهاجم فرهنگی. ۷۰

۳-۳-۳-۲-۲-۳-۱- تعریف و ویژگی های تهاجم فرهنگی. ۷۰

یادداشتها و پاورقی ها : ۷۹

فهرست منابع. ۹۱

الف) منابع فارسی. ۹۲

ب- منابع خارجی : ۱۰۴

فصل اول :

طـرح تحقیق

1-1- بیان مسئله :

هر جامعه‌ای تحت تأثیر پاره‌ای از عوامل داخلی و خارجی ، دچار « تغییر فرهنگی » می شود . تغییر فرهنگی در واقع بخشی از مقولة مهم «‌تغییر اجتماعی » است که در طول تاریخ نظر متفکران و جامعه شناسان را به خود جلب کرده است. در گذشته ، یزد به عنوان « دارالعباده » شناخته شده بود . در آن فضای سنتی ویژگی های فرهنگی مثبت از قبیل « ساده زیستن و قناعت پیشگی » ، «روابط سالم خانوادگی و اجتماعی » ، «‌صله رحم » ،‌ « برنامه های جمعی مذهبی و سنتی » ، « روابط عاطفی و دوستانه قوی »، « پاکی و زهد و اخلاص » ،‌ «‌تلاش و کار و کوشش» ،«‌احساس مسئولیت فردی و اجتماعی » ،   «شادابی و آرامش » ، « یکدلی و یکرنگی و صمیمیت » و « احساس رضایت و خشنودی » به چشم می خورد و افراد جامعه توانسته بودند با « خود » ، « طبیعت »، « زمین » و ‌« دیگران » کنار آیند و سازش و سازگاری داشته باشند. حتی در دورة قبل از انقلاب ، به دلیل عدم گسترش وسایل ارتباط جمعی و امکان برقراری تماس جدی و سریع با خارج از یزد ، نه در شهر یزد و نه در شهرهای اطراف آن هیچکدام استحالة فرهنگی قابل توجهی صورت نگرفته بود و اصالت سبک زندگی سنتی یزدی و آداب و رسوم مخصوص این دیار تا حد زیادی حفظ شده بود .

پیروزی انقلاب اسلامی ، برای مدتی حدود دو دهه ، وضعیت فوق را تثبیت و تقویت کرد ، زیرا همانطور که بسیاری ازصاحب نظران اظهار داشته اند این انقلاب اساساً یک حرکت ضد غربی و یورش علیه مظاهر فرهنگ غربی و بازگشت به ارزش ها و فرهنگ سنتی،‌بومی و مذهبی بود . اما آرام آرام ، به ویژه بعد از گذشت دو دهه از عمر انقلاب ، آثار استحالة فرهنگی در ایران و حتی در جامعة مذهبی و سنتی ریشه داری چون یزد بروز نمود ، به طوری که هرچه به جلو آمده ایم و از انقلاب دور شده ایم این تغییر فرهنگی نمایان تر و شدیدتر شده است .

به نظر می رسد که اکنون بخش قابل توجهی از مردم یزد ، خاصه جوانان یزدی ، از فرهنگ اصیل سنتی خود فاصله گرفته و به سمت و سوی فرهنگ غربی ، یعنی آنچه که می توان به « شبه مدرنیسم » تعبیر کرد،‌گرایش پیدا کرده‌اند یا به عبارت دیگر دچار مرض«‌غرب زدگی » شده‌اند . اکنون دیگر گروه هایی از جوانان یزدی – و حتی سایر اقشار وطبقات- آن احساس و گفتار و رفتار دیروز را ندارند و دچارنوعی «‌عقدة خود کم بینی فرهنگی » شده اند . با مراجعه به مکان هایی چون کافی شاپ ها ، کافی نت ها ، باشگاه های بیلیارد ، فروشگاه های محصولات فرهنگی و حتی با رفتن به کوچه ها و خیابان های معمولی شهر ، مدارس ، دانشگاه ها و خانواده‌ها می‌‌توان آثار و نشانه های فرهنگ وسبک زندگی غربی را در میان گروه های مختلف مردم ، مخصوصاً جوانان ، مشاهده کرد . شاید اغراق نباشد اگر بگوییم که امروزه یکی از عوامل مهم و عمده اختلاف بین نسلی و شکاف میان خانواده ها (‌اختلاف بزرگسالان و کهنسالان با نوجوانان و جوانان)‌ به موضوع مورد بحث یعنی چگونگی برخورد با فرهنگ غربی مربوطه می شود. معمولاً جوانترها در مقایسه با بزرگترها یا پیران گرایش بیشتری به فرهنگ بیگانه و رغبت و توجه کمتری به فرهنگ سنتی و بومی و مذهبی خود دارند و به طور کلی افراطی تر و آتشی تر و تندروترند .

سئوال مهمی که در اینجا مطرح می شود آن است که : « این وضعیت پیش آمده ‌یا تغییر فرهنگی صورت گرفته ناشی از چه علل وعواملی است ؟» بی تردید عوامل متعدد داخلی (‌تغییر در ساخت و بافت و ترکیب جمعیت ، نقش نخبگان فکری و سیاسی ، نقش جنبش های اجتماعی و گروه های فشار، نوسازی و توسعه ، تکنیک ، ایدئولوژی، موضع گیری در برابر مدرنیته و ...) و خارجی (‌جهانی شدن ،‌تهاجم فرهنگی ، امپریالیسم و استعمار و ...) در پدید آوردن این وضعیت جدید در شهر یزد موثر و دخیل بوده اند . به نظر می رسد که از میان این عوامل گوناگون ، عامل روانی جایگاه و اهمیت قابل توجهی دارد . به عبارت دیگر ، فقدان یا ضعف روحیة اعتماد و عزت نفس در جوانان ، موجب تصور نادرست آنها از غرب و زندگی و فرهنگ غربی شده و در نتیجه آنها را از فرهنگ اصیل سنتی خود دور و به مظاهر فرهنگ غربی متمایل کرده است. بدین ترتیب برای فراهم شدن امکان سنجش داده ها و عملیاتی کردن آنها ، عوامل روانی را ما دراین تحقیق ، در واقع همان «‌عزت نفس » و متعلقات مربوط به آن در نظرگرفته ایم .

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق :

بی شک‌« تغییر یا استحالة فرهنگی » مردم یک جامعه ، به ویژه جوانان آن ، موضوع کوچک و کم اهمیتی نیست که بتوان از آن بی تفاوت گذشت . اگر بپذیریم که پایه و اساس خوشبختی یا بدبختی هر جامعه و عنصر سرنوشت ساز و قاطع آن «‌فرهنگ» است ، در آن صورت بی توجهی به «‌استحالة فرهنگی » اگر نه غفلت غیر قابل جبران ، باید گفت غفلت بسیار بزرگی است .

آن چه بر اهمیت و ضرورت این مطالعه می افزاید « ماهیت » و اهداف انقلاب اسلامی ایران است .همانطور که اشاره شد ، این انقلاب اساساً یک حرکت عظیم فرهنگی محسوب می‌شود . گرچه عوامل اقتصادی،‌سیاسی و اجتماعی در بروز آن دخالت داشته، ولی عامل و علت اصلی این حادثه ، « عامل فرهنگی – مذهبی » بوده‌ است . مردم دلزده از مظاهر منفی گسترش یافتة فرهنگ غربی در جامعة ایران به رهبری امام خمینی به مخالفت با رژیم حامی و مروج این ارزش ها برخاستند و در مقابل، در صدد احیای ارزش ها و فرهنگ مذهبی و سنتی منسوخ و مطرود شدة خود برآمدند و سرانجام این مبارزه به ثمر رسید و رژیم غربگرا و آمریکایی پهلوی سرنگون شد .

بنابراین اکنون برای هر دلسوز مسئول به ویژه مسئولان و متولیان امور فرهنگی کشور – و در محدودة این تحقیق مسئولان در سطح استان یزد - نه تنها این سئوال مطرح است که چرا وضعیت ترسیم شدة‌فعلی به وجود آمده ، بلکه از آن مهمتر راه یا راه های مقابله با آن چیست ؟ آری غفلت از این موضوع، سبب پاسخگویی آنها - و همه- در برابر خلق و خالق خواهد بود . آیا می توان شاهد استحالة فرهنگی بخش های مختلف مردم ، خاصه جوانان ، به سمت و سوی مظاهر زندگی غربی و گرایش به فرهنگ وسبک زندگی بیگانگان و فاصله گرفتن از فرهنگ اصیل سنتی و مذهبی بود و اقدام خاصی برای مقابله با این وضعیت انجام نداد ؟ آیا این به معنای نادیده گرفتن اهداف اصلی انقلاب اسلامی و ماهیت مذهبی و اصالت سنتی آن نیست ؟

مسلماً در هر نقطه ازایران ، در هر شهرو استان ، بررسی مشکل فوق ضروری و حیاتی است لیکن با توجه به شرایط خاص استان یزد و به ویژه شهر یزد که از آن به دارالعباده یاد شده و می شود ، این بررسی اهمیت و ضرورت دو چندان می یابد . امید است که در این پژوهش بتوان گوشه اندکی از این امر مهم را تحقق بخشید .

1-3- اهداف تحقیق :

هدف کلی این تحقیق ، « بررسی عوامل روانی مؤثر ( عزت نفس ) در فاصله گرفتن جوانان یزدی از فرهنگ اصیل سنتی (‌دارالعباده ) و گرایش به مظاهر فرهنگ غربی »‌ (شبه مدرنیسم ) می باشد . اهداف جزئی یا ویژه عبارتند از :

• شناسایی و بررسی رابطة عزت نفس و خود باوری در جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی‌غربی‌ در حوزة اخلاق ؛
• شناسایی و بررسی رابطه عزت نفس و خود باوری در جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی درحوزة‌اقتصادی ؛
• شناسایی و بررسی رابطه عزت نفس و خود باوری در جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی درحوزة‌ اجتماعی ؛
• شناسایی و بررسی رابطه عزت نفس و خود باوری در جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی درحوزة آموزشی و علمی ؛
• شناسایی و بررسی رابطه عزت نفس و خود باوری در جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی درحوزة‌ شخصی؛
• شناسایی و بررسی رابطه عزت نفس و خود باوری در جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی درحوزة‌ سیاسی ؛
• ارایه راهکارهایی در مورد افزایش عزت نفس در جوانان ؛و
• ارایه راهکارهایی برای شناسایی بهتر و بیشتر ابعاد مثبت فرهنگ اصیل سنتی و جنبه های منفی فرهنگ غربی .

1-4- مدل تحلیلی :

1-4-1- فرضیه های تحقیق :

با توجه به نقش عوامل روانی که در این پژوهش به معنای «‌عزت نفس و خودباوری» در نظر گرفته شده است ، فرضیه‌ها عبارتند از :

• بین فقدان یا ضعف عزت نفس و خود باوری جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی در حوزة اخلاق رابطه معنی دار دیده می شود .
• بین فقدان یا ضعف عزت نفس و خودباوری جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی در حوزة‌اقتصادی رابطه معنی دار وجود دارد .
• بین فقدان یا ضعف عزت نفس و خودباوری جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی در حوزة اجتماعی رابطه معنی دار دیده می شود .
• بین فقدان یا ضعف عزت نفس و خودباوری جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی در حوزة‌ آموزشی و علمی رابطه معنی دار دیده می شود .
• بین فقدان یا ضعف عزت نفس و خودباوری جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی در حوزةشخصی رابطه معنی دار دیده می شود
• بین فقدان یا ضعف عزت نفس و خودباوری جوانان یزدی با گرایش آنها به سبک زندگی غربی در حوزة‌ سیاسی رابطه معنی دار وجود دارد.

1-4-2- متغیرها و جایگاه آنها در فرضیه ها :

در شش فرضیه بالا ، عزت نفس و خودباوری « متغیر مستقل » ‌و سبک زندگی در غرب در حوزه های گوناگون فرهنگی،‌اخلاقی، اقتصادی ،‌اجتماعی ، آموزشی وعلمی ، شخصی و سیاسی به عنوان «‌متغیر وابسته» ‌در نظر گرفته شده است . بنابراین می توان رابطه این متغیرها را به صورت زیر نشان داد :

1-4-3- تعریف عملیاتی مفاهیم :

در فرضیه های این تحقیق دو مفهوم کلیدی به کار رفته است که باید منظور از آنها را مشخص کرد .این دو مفهوم یکی       «عزت نفس » است و دیگری « سبک زندگی غربی » یا « مظاهر فرهنگی غرب » منظور از عزت نفس آن است که فرد خود را موجودی صالح ، لایق ، خوشبخت و توانا و شایسته بداند به طوری که می تواند با چالش های اساسی زندگی مقابله کند. به عبارت دیگر فرد از خود ارزشیابی مفید و مثبت داشته باشد و نه منفی . کسانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند معمولاً با صفات و ویژگی هایی چون :« جرأت ورزی » ، «‌انعطاف پذیری »، «‌مسئولیت پذیری »،   «قاطعیت»،«‌احترام به دیگران‌» ،‌«‌استعداد و خلاقیت »،« ابتکار » ، « استقلال عمل » ، «‌سرعت و اطمینان در کار » ،‌ «جلب توجه دیگران»، و «‌افتخار به پیشرفت های خود » شناخته می شوند.

منظور از مظاهر فرهنگی غربی ، تمام ارزش ها و باورها و رفتارهایی است که در میان مردم غیر شرقی به ویژه آمریکا و اروپا در حوزه های مختلف اخلاقی ، اقتصادی ، اجتماعی ، شخصی ، آموزشی و علمی وسیاسی رواج دارد . این ارزش ها و باورها و رفتارها، ملغمه و آمیزه‌ ای از زشت و زیبا ، بد و خوب ، منفی و مثبت ، مضر و مفید ، مخرب و سازنده است . بنابراین شرط اصلی گرایش و انتخاب آنها آگاهی و شناخت کامل به این جنبه های دوگانة فرهنگ درحوزه‌های مختلف زندگی غربی است . به نظر می رسد که در کشورهای جهان سومی - از جمله در ایران و به طور خاص در میان تعدادی از جوانان یزدی – به دلیل فقدان یا ضعف عزت نفس و خودباوری ، نه تنها شناسایی دقیق و درستی از فرهنگ غربی به عمل نیآمده ، بلکه متأسفانه جنبه های زشت ، بد، منفی ،‌مضر و مخرب این فرهنگ مورد توجه و بعضاً عمل آنها واقع شده است. این ناتوانی در تفکیک ، به بروز صفتی در آنها منجر گشته که از آن تعبیر به «‌غربزدگی »‌یا « شبه مدرنیسم » یا « غربگرایی » می شود . به زبان دیگر ، دعوت مردم وجوانان به فرهنگ اصیل سنتی و حفظ و پاسداری از ارزش های بومی ، ملی ، مذهبی و عمل به آنها نمی تواند و نباید به معنای « کهنه پرستی » یا «‌سنت گرایی » ‌( تقّدس ارزش ها و سنت ها صرفاً به دلیل این که ریشه در گذشته دارند و قدیمی و ضد جدیدند ) تلقی گردد. بین «‌سنتی بودن جوان » و «‌سنت پرستی جوان »، ‌بین « غربزدگی و غربگرایی » و « متجدد بودن » و «‌پذیرش دستاوردهای مدرن علمی و صنعتی » تفاوت زیادی وجود دارد. آنچه ما در این تحقیق به دنبال بررسی علل و عوامل آن هستیم ، این نیست که چرا گروه هایی از جوانان یزدی نوگرا یا متجددند و دستاوردهای پیشرفته و مدرن بشری یا غربی را پذیرفته اند !‌یا این نیست که چرا سنتگرا یا سنت پرست نیستند ، بلکه این هدف اصلی را تعقیب می کنیم که چرا غربزده ، شبه مدرنیست و فرنگی مأب هستند و چرا از هرچه سنتی است (‌نه سنت پرستی ) فاصله می گیرند!

1-5-نوع و روش تحقیق و جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها :

این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی و روش آن میدانی یا پیمایشی است ، هر چند که در فصول دوم و سوم ، آنچه با عناوین «‌ادبیات تحقیق » و «پیشینه و مطالعات نظری » مشخص شده است ، مبتنی بر روش کتابخانه‌‌ای است . به هر حال پس از جمع آوری داده های مربوط به عزت نفس و گرایش جوانان به فرهنگ غربی از طریق پرسشنامه ، با روش های مناسب آماری از جمله آزمون خی‌ دو ، اسپیرمن و پیرسون و به کمک نرم افزار Spss ، داده های مذکور توصیف و سپس تحلیل شده اند و برای آنها نمودارهایی ترسیم شده است. بدین ترتیب ابزار جمع آوری اطلاعات اصلی در این تحقیق ، دو نوع «‌پرسشنامه » است . پرسشنامة‌ استانداردی که منسوب به کوپراسمیت است و میزان عزت نفس در جوانان را می سنجد؛ ‌و پرسشنامة محقق ساخته‌ای که میزان گرایش جوانان به مظاهر فرهنگ غربی را ارزیابی می کند .

1-6- جامعه آماری و حجم نمونه :

جامعه آماری این پژوهش جوانان 15 تا 29 ساله شهر یزد و روش نمونه گیری خوشه‌‌ای است که در آن رعایت تناسب نیز شده و در نتیجه روش طبقه‌ای در آن ملحوظ است . برای اجرا و عملیاتی کردن طرح نمونه گیری ، شهر یزد به سه منطقة یزد 3.2.1 تقسیم شده و با در نظر گرفتن جمعیت هر منطقه و نسبت جمعیت جوان با جمعیت کل آن، بر حسب واحد خانوار،جوانان مورد نظر انتخاب شده اند . حجم نمونه نیز ............ نفر است که بر اساس فرمول زیر تعیین شده است:

1-7- سازماندهی تحقیق :

این تحقیق در پنج فصل تنظیم شده است . فصل اول ، مربوط به طرح تحقیق و کلیات مرتبط با آن است . در فصل دوم ادبیات تحقیق بررسی شده است . فصل سوم به پیشینه و مطالعات نظری پژوهش اختصاص دارد و در آن علاوه بر تعریف و تحدید فرهنگ ، مقولة مهم « تغییر فرهنگی » تعریف و عوامل داخلی و خارجی مؤثر در آن بررسی و تبیین شده است . درفصل چهارم ، داده های پژوهش توصیف ودر فصل پنجم تحلیل شده اند. فصل آخر هم به نتیجه گیری از مباحث مطروحه و ارائه پیشنهادها و محدودیت ها ی تحقیق مربوط می شود .