فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:141
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول
تاریخچه بانک کشاورزی ایران از بانک فلاحتی تا بانک کشاورزی و تا مقطع 9
سرآغاز بانکداری در ایران 10
بانک کشاورزی ایران 16
بانک فلاحتی 17
بانک فلاحتی و صنعتی 18
نام و نشانی های هفتاد ساله 22
بخت آزمایی ملی 24
اوراق قرضه 24
فصل دوم
معرفی رؤسا و مدیران عامل بانک کشاورزی از آغاز تاکنون (1382 ـ1312) 26
روند تغییرات مدیریتی در گستره سیاست ها و راهبردها 27
فصل سوم
سازمان و تشکیلات کنونی بانک و واحدهای وابسته به آن 46
1ـ اداره کل حقوقی 46
2ـ اداره کل نظارت و امور شعب 47
3ـ اداره کل بازرسی و حسابرسی 48
4ـ اداره کل سازمان و بهره وری 49
5ـ اداره کل آموزش و بهبود 49
6ـ اداره کل خزانه داری و مبادلات 50
7ـ اداره کل امور بین الملل 50
8ـ اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی 51
9ـ مرکز تحقیق و توسعه 51
10ـ اداره کل گسترش بانکداری الکترونیک 52
11ـ اداره کل مهندسی ساختمان و تأسیسات 53
12ـ اداره کل وصول مطالبات 53
13ـ اداره کل نظارت بر طرحها و عملیات اعتباری 54
14ـ اداره کل عملیات و پشتیبانی رایانه ای 55
15ـ اداره کل خدمات پشتیبانی و رفاهی 56
16ـ اداره کل اعتبارات و هدایت سرمایه گذاری 57
17ـ اداره کل آمار بانکی و اطلاعات مشتریان 58
18ـ اداره کل بازاریابی و تجهیز منابع 59
19ـ اداره کل خدمات کارت 60
20ـ اداره کل امور شرکت ها 61
21ـ اداره کل امور کارکنان و رفاه 62
22ـ اداره کل حسابداری و بودجه 63
فصل چهارم
بانک کشاورزی به نفرات برگزیده المپیاد علمی دانشجویی کشور بورس تحصیلی اعطا می کند 69
فصل پنجم
اطـلاع رسانـی مـدرن 70
مرکز ارتباط سبز (Call Center) 70
پست صوتی بانک کشاورزی 70
سامانه اطلاع رسانی گویا 70
الف) اطلاعات برای مشتریان بانک 70
ب) اطلاعات برای همکاران بانک 70
خدمات اینترنت و اینترانت 72
سیستم پذیرش هوشمند مشتریان (سیستم نوبت دهی الکترونیکی) 72
اینترنت دو زبانه بانک کشاورزی 73
معرفی اینترنت دو زبانه 73
خدمات 74
خدمات تلفنی بانکی 74
خدمات و امکانات تلفنبانک بانک کشاورزی 76
1ـ آخرین اطلاعات از وضعیت مانده و گردش انواع حساب ها 76
2ـ امکانات برای دارندگان حساب های جاری، قرض الحسنه، کوتاه مدت شامل 76
3ـ امکانات حساب سپرده بلند مدت 76
4ـ ارسال مانده حساب از طریق تلفن همراه (SMS) 76
5ـ ارسال صورتحساب دوره ای خودکار به وسیله Email-Fax 76
6ـ درخواست انتقال وجه 76
7ـ درخواست صدور 77
8ـ تهیه میانگین حساب در بازه های 3و6و9و12ماهه از حساب های جاری، کوتاه مدت و پس انداز 77
9ـ سیستم ضبط و پخش پیشنهادهای مشتریان 77
10ـ ارسال فاکس راهنما جهت معرفی تمامی سرویس های تلفنبانک 77
11ـ تغییر رمز همه حساب های یک مشتری و نیز حساب های مشترک 77
12ـ تهیه گزارش های آماری 77
نحوه استفاده از تلفنبانک و خدمات منحصر به فرد آن 77
*حساب جاری 78
* حساب پس انداز قرض الحسنه 78
* حساب سپرده کوتاه مدت 79
* حساب سپرده بلند مدت 79
* تغییر رمز 79
سامانه پیام بانک 79
1ـ سامانه پرسش و پاسخ (سامانه ارتباط مشتریان) 79
2ـ سامانه خدمات اطلاع رسانی 80
3ـ سامانه اطلاع رسانی شعب : 80
4ـ سامانه ارز گویا 80
5ـ سامانه ارتباط با مدیران (ساماه پست صوتی) 80
6ـ گذر اطلاع رسانی در محل ساختمان مرکـزی ... 80
7ـ ایستا بانک (اطلاع رسانی مستقیم به مشتریان در شعبه) 80
8ـ تهیه لوح فشرده چند رسانه ای و بروشور الکترونیکی 80
9ـ نشریات بانک 80
طرح های نوین بانک کشاورزی 80
سیستم مهر؛ مدیریت هوشمند رایانه ای بانک کشاورزی جاری مهر 82
حساب جاری مهر 82
کارت اعتباری 82
ویژگی های مهر کارت 83
1ـ مهر کارت بعنوان کارت برداشت (کارت مغناطیسی) 83
2ـ مهر کارت بعنوان کیف پول الکترونیکی (کارت هوشمند) 83
چک مسافرتی ایران چک 84
ویژگی های منحصر به فرد ایران چک 84
خدمات ارزی بانک کشاورزی 84
بانک کودک و نوجوان بانک کشاورزی 86
حسابهای خاص بانک کودک و نوجوان 88
طـرح آتیـه 89
پس انداز برای آینده 89
طرحی نو از بانک کشاورزی 89
شرایط افتتاح حساب سپرده سرمایه گذاری 90
چند نکته قابل توجه 91
طرح ایران 91
خدمات ویژه بانک کشاورزی برای زنان ایران 91
طرح تکریم ارباب رجوع 93
فصل ششم
فن آوری های نوین عملیات بانکداری 102
مکانیزاسیون شعب 104
اتوماسیون 300 شعبه مهر (مرحله اول) 105
بانکداری الکترونیک 107
استقرار نرم افزارهای جدید شعب 108
آموزش الکترونیک (e-learning) 109
عملکرد اداره کل خدمات کارت 109
حساب جاری مهر 112
مهر کارت و امتیازهای ویژه آن 113
مهر کارت به عنوان برداشت (کارت مغناطیسی) 114
مهر کارت به عنوان کیف پول الکترونیکی (کارت هوشمند) 114
خدمات قابل ارائه از طریق سیستم متمرکز مهر و برنامه ها آتی در این حوزه 115
فصل هفتم
تشریـح روند کار 117
مراحل آماده کردن سیستم برای انجام عملیات 118
حساب قرض الحسنه جاری 120
انواع حسابهای قرض الحسنه جاری 120
حساب قرض الحسنه ی پس انداز 120
شرایط شرکت در قرعه کشی 121
شرایط اعطای جوایز 121
نحوه ی امتیاز دهی 121
انواع حسابهای قرض الحسنه ی پس انداز 122
حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار 122
انواع حسابهای سپرده سرمایه گذاری مدت دار 122
حساب قرض الحسنه ی پس انداز 129
حساب سپرده ی سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت 130
1 ـ دریافت نقدی 132
کلرینگ 132
بروات 133
حوالجات صادره 133
انواع حوالجات صادره 133
انواع چک های طلائی ( مسافرتی ) 139
انواع ایران چک 140
چک فاکس 140
منابع 141
مقدمه
امروزه نظام بانکی نقش مهمی در اقتصاد ایفا می کند بانک ها از این طرف سرمایه ها ریز و درشت افراد، خانوارها و مؤسسات را جمع آوری می کنند سپس آنها را در دستان پر توان فعالان اقتصادی قرار داده، زمینه را برای رشد و توسعه اقتصادی کشور فراهم می آورند البته این برنامه زمانی رخ می دهد که روابط حقوقی ابزارهای مورد استفاده و شیوه های ارتباط بانک با مشتریان اعم از سپرده گذاران و متقاضیان تسهیلات، منطقی، روان ، کارآمد و متناسب با اهداف و انگیزه های مشتریان باشد.
با عنایت به اینکه بانک کشاورزی بعنوان اصلی ترین موسسه رسمی اعتبارات کشاورزی کشور عهده دار تأمین نیاز مالی بخش کشاورزی جهت تداوم تولید، رشد و توسعه کمی و کیفی بخش، ایجاد اشتغال، تعدیل درآمدها، جبران خسارات ناشی از حوادث غیر مترقبه و ... می باشد و در حال حاضر به طور متوسط حدود 17 درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) و26 درصد اشتغال و تأمین بخش اعظم مواد غذایی مورد نیاز جامعه را به خود اختصاص داده است.
رسالت اساسی بانک کشاورزی تأمین منابع مالی بخش کشاورزی است و بعنوان بانک که در جایگاه فعلی خود، خط مشی سازمان های چالشگر را دنبال می کند در تلاش است تا به اهداف تعیین شده خود نائل شود.
فصـل اول
تاریخچه بانک کشاورزی ایران
از بانک فلاحتی تا بانک کشاورزی و تا مقطع پیروزی انقلاب اسلامی
سرآغاز بانکداری در ایران
پرداختن به تاریخچه هفتاد ساله بانک کشاورزی، ابتدا تتبع دوباره پیشینه آن، از مرحله آرزو تا به فعل درآمد تأسیس بانک فلاحتی، را طلب می کند، که این پژوهش به نوبه خود شرحی کوتاه در باب چگونگی پیدایی بانکداری و ایجاد بانک های قدیمی در ایران را التزام می بخشد.
در عصر صفویه صرافی های معتبر سامان یافته بود، که با سقوط اصفهان در هم پاشید؛ در دوره قاجاریه عده ای صراف با نظام عقب مانده متناسب به دیگر نهادهای حکومتی، عمدتاً به تنزیل بروات با بهره گزاف، و حواله پول از شهری به شهر دیگر، در ازای دریافت کارمزد، مشغول بودند. حواله هایی در شبکه صرافی به نام «بیجک» جریان داشت، که بنا به معروفیت و حسن شهرت صادر کننده آن، حکم حواله و اسکناس را داشت و با رواج اسکناس در سال 1307 هـ ق/ 1268 ش، توسط بانک شاهی، منسوخ شد.
روستاییان و کشاورزان و خرده مالکان و به طور کلی همه رعیت، در نهایت شور بختی، فقـر، جهـل و بی سوادی روزگار تیره و تارشان سپری می شد، و سرنوشت آنان در دست اربابان سرمایه، ربا خواران و سلف خران افتاده بود.
اروپائیان نخستین بار در سال 1281 ق/ 1243 ش، تأسیس بانک را توسط ساولان فرانسوی به میرزا محمود خان ناصرالملک پیشنهاد کردند. اما به سبب عدم تضمین حفظ سرمایه آنان، معوق ماند.
فکر تأسیس بانک در بین سرمایه داران و روشنفکران ایران شایع بود. مثلاً میرزا ملکم خان، رساله ای در بابا لزوم تأسیس و چگونگی عملیات بانکی نوشت و حاج امین الضرب نیز در سال 1296 ق/ 1258 ش، لزوم مفرط تأسیس بانک را به ناصرالدین شاه تأکید کرد. سرانجام در سال 1306 ق/ 1267 ش، بانک جدید شرقی که یک موسسه انگلیسی و مرکز آن در لندن و حوزه فعالیتش هند و برخی کشـورهای آسیـایی بـود، به عنوان یک شرکت، بدون کسب مجوز (در محل بانک بازرگانی سابق در میدان توپخانه قدیم) کار خود را آغاز، و شعبی در مشهد، تبریز، رشت، اصفهان، شیراز و بوشهر تأسیس کرد. در 27 جمادی الاول 1307 ق/ 1268 ش، امتیاز تأسیس بانک به بارون یولیوس رویتر (یهودی آلمانی تبار مسیحی شده تبعه انگلیس) برای مدت 60 سال داده شد، که منجر به ایجاد بانک شاهنشاهی، به مدیریت ژوزف رابینو گردید. اولین قدم این بانک خرید تأسیسات بانک شرقی جدید بود. در دومین اقدام امتیاز نشر اسکناس را با پشتوانه طلا، گرفت. که در عمل نقره را جایگزین نمود، و امتیاز معافیت از پرداخت هرگونه مالیات را به دست آورد. ضررهای عمده ای به شبکه صرافان وارد کرد. مثلاً موسسه جمشیدیان ورشکست گردید، و ارباب پرویز شاه جهان کشته شد و برادرش خسرو شاه جهان تبعید گشت.
به این ترتیب بانک شاهنشاهی یکه تاز عرصه پول و سرمایه و بانکداری در ایران شد، و وظایف بانک مرکزی و کلیه امور مربوط، نگهداری ذخایر و حسابهای دولت، و خرید نقره برای ضرب در ضرابخانه را عهده دار بود، تا در 12 بهمن 1327، امتیاز آن خاتمه یافت. اما از آن تاریخ بدون امتیاز و حقوق خاص، با نام بانک انگلیس در ایران و خاورمیانه به کار ادامه داد، سرانجام، بعد از ساعت 12 روز چهارشنبه 8 مرداد 1331 کار آن متوقف شد.
ژراک پولیاکف، قونسول افتخاری ایران در روسیه، به شدت مورد علاقه و توجه ناصرالدین شاه بود. به پیشنهاد او انجمن استقراضی، تأسیس شد، چند ماه بعد، در رمضان 1309 ق/ 1269 ش، به بانک استقراضی تغییر نام داد، و به کار دادن وام های سهل با بهره نازل و طویل المدت، به ایرانیان متنفذ و طرفدار سیاست روس پرداخت. نفوذ این بانک سبب شد که روسیه در امور جزئی و خصوصی دولت ایران دخالت کند.
چهار سال پس از سقوط حکومت تزاری روسیه، بانک استقراضی در سال 1921 م (ضمن معاهده شناسایی شناسای حکومت کمونیست شوروی از طرف ایران) به دولت ایران واگذار شد در حالی که قسمت عمده دارایی آن را مطالبات غیر قابل وصول و املاکی که از طرق رهن به تصرف در آورده بود، یا بناهای اختصاصی شعب تشکیل می داد، و موجودی نقدی صندوق مرکزی آن فقط 76 قران و یک شاهی بود. در بهمن ماه 1299 ش، دولت ایران، پس از تصرف بانک آن را بانک ایران نامید و 13 سال کار کارکنان آن تسویه محاسبات گذشته بود، زیرا بانک به وضعی تحویل ایران شده بود که قابل احیا نبود. بالاخره در خرداد 1312 ضمیمه بانک کشاورزی ایران شد.
بانک دیگری با نام بانک عثمانی که در سال 1279 ق/ 1862 م در استانبول با سرمایه مشترک انگلیس و فرانسه تأسیس شده بود، در سال 1301 ش، شعبی در تهران، همدان و کرمانشاه، با نام بانک ایران و عثمانی، دایر کرد که فعالیت های آن در سال 1334 متوقف گردید.
نخستین بانک ایرانی، از محل وجود صندوق بازنشستگی نظامیان، در سال 1304 ش، با نام بانک سپه تأسیس شد که اکنون از بانک های فعال کشور است. در سال 1305 موسسه رهنی کارگشایی، از محل وجوه بازنشستگی مستخدمان کشوری دایر گردید، و در سال 1310 در بانک ملی ایران ادغام شد. مسأله بانک ملی در دوره اول مجلس شورای ملی در شوال 1324 (آذرماه 1305 ش) و استقراض از خارج مطرح شد که به تصویب نرسید. اما به نوشته مرحوم جمال زاده جمعی از رجال محترم و تجار تشکیل بانک مزبور را در صدد برآمدند. کار بانک مزبور به زودی رونق بسیار گرفت و عامه ملت از خرد و بزرگ با آن خیال همراهی و مساعدت بسیار به منصه ظهور رسانیدند...
ولـی از آنجا که استحـکام کار آن خـرابـی کار بانـک های روس و انگلیـس در ایـران بـود، بنای سخـت گیری را گذاشته و چندان اسباب شکنی و وسیله تراشی های گوناگون نمودند که عاقبت کار بانک ملی سر نگرفت. مهدی قلیخان هدایت (مخبر السلطنه) رئیس الوزراء (در آن دوره) نیز به استقبال شورانگیز مردم با همت به ویژه بانوان نسبت به سرمایه گذاری در بانک ملی اشاره کرده است.
سرانجام در سال 1307 بانک ملی ایران تأسیس شد، در نخستین مدیرعاملی آن، دکتر کورت لیندن بلات آلمانی تعیین گردید. و امروز بانک ملی ایران با شبکه گسترده ای در سراسر کشور فعال است. در شهریور 1309 مجلس شورای ملی لایحه اجازه تأسیس بانک فلاحتی را از تصویب گذراند. و واحد ویژه ای در بانک ملی ایران با محاسبات و دفاتر جداگانه با نام شعبه فلاحتی دایر شد.
به این ترتیب نخستین اقدام در جهت برآوردن یکی از آرزوهای ملی و عمومی انجام گرفت. همین شعبه فلاحتی با سازمان بسیار کوچک خود مایه و مبنای اولیه سامان بخشی و تشکیلات نیرومند و معتبر بانک کشاورزی ایران گردید؛ در سال 1317 بانک رهنی؛ در سال 1324 بانک صنعتی و معدنی؛ در سال 1328 بانک برنامه (که در سال 1334 بانک اعتبارات صنعتی جانشین آن شد)؛ در سال 1328 بانک بازرگانی؛ در سال 1329 بانک عمران و تعاون روستایی در سال 1331 بانک های : صادرات، بیمه بازرگانان، ساختمانی، تهران، پارس؛ در سال 1336 بانک اصناف؛ در سال 1337 بانک های کار، بیمه ایران، ایرانشهر؛ در 1338 بانک های : توسعه صنعتی و معدنی، رفاه کارگران، اقتصاد ایران، ایرانیان؛ در سال 1339 بانک صنایع ایران، صندوق ضمانت صنعتی؛ در سال 1343 بانک اعتبارات تعاونی توزیع؛ در سال 1347 بانک توسعه کشاورزی (ادغام شده در بانک کشاورزی کنونی)؛ در سال 1353 بانک ساختمان؛ در سال 1354 بانک های عمران منطقه ای با عنوان بانک گسترش : خزر، خوزستان، آذربایجان، در سال 1355 شرکت سرمایه گذاری ایران؛ در سال 1356بانک فرهنگیان تأسیس شدند. اکثر بانک های مزبور در سال 1358 در یکدیگر ادغام گردیدند.
در آغاز کار بانک ملی ایران، چون افراد ایرانی آشنا به امور بانکداری کم بودند، برای اداره بانک کارشناسانی از آلمان استخدام شدند. معروفترین آنها دکتر کورت لیندن بلات آلمانی بود (که سابقاً ریاست بانک اعتبارات صوفیه را بر عهده داشت) و لایحه استخدام او را مجلس تصویب کرد. لیندن بلات تعدادی از دوستان و همکاران خود را به تهران جلب کرد، از آن جمله کارل آکر بود که با تأسیس بانک فلاحتی صنعتی، بعنوان نخستین مدیرعامل انتخاب شد. تعداد کارشناسان آلمانی در بانک ملی ایران به 70 نفر رسید، که برخی از آنها تا سال 1316 در این بانک صادقانه خدمت کردند.
نخستین قانون مدون بانکداری در ایران، که در 8 تیرماه 1332 به صورت لایحه قانونی به امضای دکتر محمد مصدق، نخست وزیر وقت، رسید. در 5 تیرماه 1334، پس از تجدید نظر، با عنوان قانون بانکداری، از تصویب مجلسین گذشت و جنبه رسمی پیدا کرد.
بانک کشاورزی امروز، که هفتادمین سالگرد تأسیس خود را پشت سر می گذارد، ادغام شده دو بانک، یعنی با بانک کشاورزی ایران (تأسیس 1313) و بانک توسعه کشاورزی ایران (تأسیس 1347) در سال 1358 است.
هر یک از این دو موسسه مالی معتبر پیشینه مستقل 46 و 11 ساله روشنی دارند. هر یک از دو بانک متناسب با اهداف، میزان سرمایه، عملکرد، سالهای فعالیت، تعداد واحدها و مشتریان خود خدمات شایسته و نمایانی در جهت توسعه و اعتلای کشاورزان و ارتقای سطح رفاه روستاییان داشته اند.
بانک کشاورزی ایران (29/10/1345) صندوق توسعه کشاورزی ایران (29/10/1345)
بانک تعاون کشاورزی ایران (5/4/1348) بانک توسعه کشاورزی ایران (26/5/1352)
بانک کشاورزی ایران
اندیشه تأسیس بانک کشـاورزی در ایران به عهـد قاجـاریان باز می گـردد. مثلا ً به نوشته صاحـب مرآت الوقایع مظفری «خیال ایجاد بانک فلاحت در ایران : میرزا ابراهیم خان معاون الدوله وزیر تجارت و مأمور بانک شاهنشاهی انگلیس در ایران، در ماه جمادی الآخری 1316 [1277 ش ـ1897 م] خیال دارد بانک فلاحتی با سرمایه خود ایرانیان در تهران افتتاح نماید.
تأسیس بانک کشاورزی از آرزوهای بزرگ ملی، و در شمار برنامه های مهم دولت مردان دلسوز قدیم بوده است. مثلاً مهدی قلی خان هدایت (وزیر فواید عامه در 1305 ش) با بر شمردن اسامی وزرای کابینه مستوفی الممالک، حاصل جلسه مورخ 16 خرداد 1305 هیأت وزیران را ثبت کرده، و از جمله نوشته است خلاصه پروگرام : فروش خالصه و از نتیجه ی آن تأسیس بانک فلاحتی، تأسیس بانک ملی شعبه رهنی، تأسیس کارخانه ذوب آهن، اجرای نقشه راه آهن همه آرزوهای دیرینه ... حتی رد لایحه اولیه تأسیس بانک اقتصادی که توسط کارشناسان وزارت طرح و تنظیم شده بود، بیشتر هدف ها و برنامه های پیشنهادی آن جنبه کشاورزی داشت. چرا که نماینده یا سخنگوی وزارت مالیه، در مصاحبه ای که در روز سه شنبه 19 شهریور 1305 شمسی انجام گرفت، در پاسخ به این پرسش خبرنگار چون موضوع لایحه تأسیس بانک اقتصادی فوق العاده مهم و مورد توجه عموم می باشد، خواهشمندم توضیحات بیشتری در این خصوص بفرمائید، که بهتر بتوان به قضاوت عامه گذاشت. گفته بود پیشنهاد سرمایه به میزان 5 میلیون تومان کرده ام، که به طور مساعده از عایدات معمولی دولت قرض شود، و از سنه 1307 (دو سال دیگر) سالیانه 500 هزار تومان از عواید دولت برای استهلاک آن پرداخته شود. این بانک برای اصلاحات زراعتی و کارهای فواید عامه، از قبیل بستن سد، که برای ترقی زراعت مملکت اهمیت فوق العاده دارد، مساعدت هایی خواهد کرد، و وجوهی به عنوان قرض خواهد پرداخت. بانک مزبور به عقیده اینجانب دارای فواید و منافع بیشماری برای مملکت خواهد بود.
بانک فلاحتی
عین نوشته یکی از فرهیختگان ایرانی، در سال 1310 شمسی، درباره شکل گیری مقدمات تأسیس بانک کشاورزی را در اینجا نقل می کنیم.
«بانک فلاحتی» : به موجب قانون مصوبه 9 شهریور 1309 وزارت مالی از سال جاری تا 10 سال، هر سال مبلغی که کمتر از 500 هزار تومان نخواهد بود، برای تشکیل بانک فلاحتی، به بانک ملی داده خواهد شد. اهمیت بانک فلاحتی شاید از ایجاد بانک ملی کمتر نباشد، و برای یک مملکت فلاحتی جزو واجبات شمرده می شود. در ماده سوم قانون مزبور پیش بینی شده است که : هرگاه دامنه معاملات بانک فلاحتی توسعه یابد موسسه مزبور تبدیل به بانک مستقلی خواهد شد. ماده چهارم قانون مزبور، اعتبارات فلاحتی را فقط برای مقاصد معینی مقرر داشته است. مقاصد معین مورد اشاره، در ماده چهارم قانون اجازه تأسیس بانک فلاحتی از این قرار آمده است :
ماده چهارم : شعبه فلاحتی هیچ قرضی نخواهد داد مگر برای انجام یکی از مقاصد ذیل :
1ـ برای دایر ساختن مجاری آبی که بر اثر حوادث خشک شده یا برای آب تازه، تنقیه قنوات موجوده به دست آوردن آب تازه محسوب نمی شود.
2ـ برای ایجاد یا توسعه زراعت و تحصیل محصولات : چای، پنبه، نیل، حنا، رناس، ابریشم، کنف، نی شکر، توتون، تنباکو، پسته، بادام و هر نوع محصولی که وزارت اقتصاد ملی ایجاد و توسعه آن را در منطقه ای که ملک استقراض در آنجا واقع است نافع بداند.