فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:70
فهرست مطالب:
حَجّ
آمارها
رخدادها
وجوب حج و شرط هاى آن
قـرآن
حدیـث
فلسفه حج
حدیـث
فضیلت حجّ
پاداش حج
پیوسته به حج رفتن
پاداش نیّت حج
پاداش کسى که در مسیر حج بمیرد
ویژگى هاى حج گزار
آثار حجّ
احرام، آغاز راه:
تقصیر، بُریدن از آلودگیها
عرفات، اعتراف به گناه
مشعرالحرام، مناجات با خدا
رمی جمرات، طرد شیطانها
قربانی: بریدن گلوی آز و طمع
حلق: اوج خضوع در برابر حق
منبع:
حَجّ
حَجّ یکی از مهمترین فروع دین اسلام است. مسلمانان با داشتن شرایطی مکلفاند در دهه اول ماه ذیالحجه به مسجد الحرام در شهر مکه در عربستان سعودی رفته و مجموعهای از اعمال نیایشی را بهجا آورند.
حج نخستین بار در دین ابراهیم انجام شد و آیینهای حج و عمره، احرام، لثم و لمس حجرالاسود، سعی بین صفا و مروه، وقفه در عرفات و رمی جمره، همگی پیش از اسلام رایج بود و تنها برخی تعدیلات در حج اسلامی نسبت به پیش از اسلام روی دادهاست.
اعراب پیش از اسلام هنگام طواف «لبیک یا لات»، «لبیک یا عزی» و «لبیک یا منات» میگفتند و هر قومی بت خود را میخواند و در اسلام، «اللهم» جای بتها را گرفت و آن عبارت بدین شکل تغییر کرد: «لبیک اللهم لبیک»
عربها صید را در ماه حج حرام میدانستند. پیامبر اسلام حرمت صید را ویژه ایام حج و هنگام احرام مقرر کرد. عربها گاهی لخت به پیرامونگردی (طواف) کعبه میپرداختند. اسلام آن را منع کرد و پوشیدن لباس دوختهنشده را مقرر کرد. عرب از خوردن گوشت قربانی اکراه داشت و پیامبر اسلام آن را مجاز دانست.
مسلمانان پس از فتح مکه و برانداختن بتهای قریش از سعی میان صفا و مروه اکراه داشتند؛ زیرا پیش از اسلام بر این دو کوه دو بت سنگی قرار داشت که حاجیان و زائران آن دوره سعی بین صفا و مروه را برای نزدیک شدن به آنها و دستکشیدن و بوسیدن آنها انجام میدادند. ولی محمد سعی بین صفا و مروه را مجاز کرد و بنا بر متن قرآن این کار از شعائر الله دانسته میشود.
آمارها
طبق آمار بانک جهانی در سال 2008 درآمد کشور عربستان از حج 30 میلیارد دلار (29865000000) بوده که تعداد 1.937.000 نفر با مجموع پنج میلیارد دلار (4897000000) دلار سهم حجاج ایرانی بوده از این تعداد 46 درصد توسط هواپیمایی ایران جابجا شده اند. طبق یک گزارش دیپلماتیک زائران ایرانی ناخواسته ترین خارجی ها در عربستان محسوب می شده اند.
رخدادها
برخی از رویدادهای مرگبار پیشآمده در آیینهای حج بدین شرح است
در زمان حضرت رسول اکرم (صلّی اللّه علیه و آله وسلّم ) شخصی که نسبت به انجام حجّ کوتاهی کرده و از انجام آن محروم گردیده بود ، از آن حضرت تقاضا کرد که او را به انجام عمل نیکی که جایگزین حجّ باشد راهنمایی نماید . حضرتش در پاسخ فرمودند : « اگر انبوهی از طلا به اندازة کوه ابو قبیس را هم در راه خدا انفاق کنی باز هم به ثواب و فضیلتی که حجّاج در راه خدا نادل گدیده اند ، نائل نخواهی شد »
در عظمت و فضیلت این فریضة الهی و این عبادت بزرگ اسلامی همین اندازه کافی است وسیلة باریافتن بندگان به پیشگاه با عظمت پروردگار جهان و نزول بر درِ خانة ذات ذوالجلال و مهمان او گردیدن است ، پروردگار کریمی که مهمانان خود را گرامی می دارد و نظر لطف بر آنها می افکند .
حضرت صادق ( علیه السّلام ) فرمودند : « رهسپاران حجّ و عمره ، باریابندگان به پیشگاه با عظمت خداوند می باشند ، هر گاه سؤال کنند خداوند به آنها عطا می کند ، دعا کنند خداوند اجابت می نماید ، شفاعت نمایند خداوند شفاعت آنها را می پذیرد و اگر سکوت کنند و چیزی هم نگویند خداوند به آنها ثواب می دهد و بجای هر درهمی که در این راه خرج کرده اند هزار هزار درهم به آنها عنایت می کند .
حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) فرمودند : « سه دسته به پیشگاه خداوند بار می یابند
1- بجا آورندگان حجّ
2- کسانی که برای انجام عمره رهسپار مکّه می گردند .
3- جهادگرانی که به منظور انجام جهاد در راه خدا به حرکت در می آیند .
خداوند آنها را دعوت نموده و اجابت نموده اند اینها از خداوند مسألت کردند خداوند نیز آنچه را که اینها عنایت فرمود . »
از آنجا که این عمل به این درجه از اهمیّت است ، خداوند عظیم در قرآن کریم با تعبیری که از جهاتی مشتمل بر تأکید است ، فرمودند : « وَ ِللهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَیْهِ سَبیلاً (آیه 97 ورة آل عمران ) . یعنی : بر کسانی که استطاعت زیارت خانة خدا را دارند از جانب خداوند لازم گردیداست که به انجام این وظیفه قیام کنند ؛ بعد ازآن فرمود :
وَ مَنْ کَفَرَ فَاِنَّ الله غَنِیٌّ عَنِ الْعالَمینَ کسانی که کفر ورزیده ، از انجام این وظیفة مهمّ سرباز زنند ، خداوند از جهانیان بی نیاز است .
حضرت صادق (علیه السّلام ) د رتفسیر آیة 72 از سورة اسراء« وَ مَنْ کان فی هذِهِ اَعْمی فَهُوَ فی اْلأخِرَهِ اَعْمی وَ اَضَلُّ سَبیلاً »یعنی کسی که در این دنیا نابینا است درآخرت نیز نابینا و گمراه ترین مردم خواهد بود ، فرمودند : « منظور کسانی است که با داشتن قدرت و استطاعت ادای حجّ ، آن را به تأخیر می اندازند تا مرگ آنها فرا می رسد .
و نیز حضرتش فرمود : «کسی که از دنیا می رود و حجّ خانةخدا را با داشتن استطاعت مالی با اینکه مانعی از قبیل کار بسیار ضروری ویا مرض شدید یا جلوگیری حکومت وقت … در میان نیست ،بجا نیاورد درهنگام مرگ درزمرة یهود یا نصارا از دنیا می رود »
در احادیث متعدّدی که از پیشوایان معصوم (سلام الله علیهم ) صادر گردیده است ،امده است که :«دین اسلام بر 5پایه استوار شده است .نماز ،زکوه،حجّ،روزه ولایت اهلبیت (علیهم السّلام ) .
حج
وجوب حج و شرط هاى آن
قـرآن
«براى خداست ، به عهده مردم حجِ خانه خدا ، هرکس بتواند راهى بدان بیابد . و هرکه کفر ورزد ، همانا خداوند از جهانیان بى نیاز است» .
حدیـث
1 ـ امام على علیه السّلام : (خداوند) حجِ خانه خویش را بر شما واجب کرده است ، خانه اى که آن را قبله مردم قرار داده . . . حقّ آن را فریضه و حج آن را واجب کرده و زیارتش را بر شما لازم دانسته (و نوشته) است ، خداوند سبحان مى فرماید :
«براى خداست ، به عهده مردم حجِ خانه خدا ، هرکس بتواند راهى بدان بیابد . و هرکه کفر ورزد ، همانا خداوند از جهانیان بى نیاز است» .
2 ـ امام باقر علیه السّلام : اسلام بر پنج چیز استوار شده است: بر نماز و زکات و حج و روزه و ولایت .
3 ـ عمر بن اذینه: از امام صادق علیه السّلام درباره این سخن خدا پرسیدم: «حج و عمره را براى خدا تمام کنید». فرمود: مقصود او از تمامیّت این دو، انجام آن ها و پرهیز از چیزى است که مُحرِم در این دو، از آن پرهیز مى کند.
4 ـ عبدالرحمن بن حجّاج : به امام صادق علیه السّلام عرض کردم : آیا حج بر توانگر و فقیر ، واجب است؟ فرمود : حج بر عهده همه است ، چه بزرگ و چه کوچک . پس هرکه عذرى داشته باشد ، خداوند او را معذور داشته است .
5 ـ امام صادق علیه السّلام : حجِ خانه خدا ، بر هرکس که استطاعت داشته باشد واجب است و (استطاعت) همان زاد و توشه ، وسیله سفر و تندرستى است و این که انسان چیزى داشته باشد که براى خانواده اش بگذارد و نیز پس از بازگشت از حج هم ، چیزى داشته باشد .
6 ـ هر کس حجّة الاسلام (حج واجب) را انجام دهد، گِرهى از آتش را از گردن خویش گشوده است.
فلسفه حج
قـرآن
«خداوند ، کعبه ، بیت الحرام را وسیله قیام و استوارى و برپایى براى مردم قرار داد».
«مردم را براى حج فراخوان ، تا از هرجا گرد آمده منافع خویش را شاهد باشند و در روزهایى معیّن ، نام خدا را یاد کنند ، بر آنچه خداوند از چهار پایان روزى شان کرده است ، پس ، از آن ها بخورید و به بیچارگانِ فقیر هم بخورانید» .