فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:16
فهرست مطالب:
1- مقدمه
2- مراحل رشد ذهنی در نظر پیاژه
3- مراحل رشد تفکر دینی بر پایه نظریه رونالد گلدمن
4- اهداف آموزش تربیت دینی
5- اصول کلی در آموزش تربیت دینی
6- راههای آموزش مفاهیم در تربیت دینی
7- نتیجه گیری
8- منابع و مشخصات
1-راههای آموزش تربیت دینی در دوره پیش دبستانی
مقدمه :
به یقین تعلیم و تربیت با ارزش ترین و مهمترین وظیفة انسانی است. والاترین و ارجمندترین انسانها که همان پیامبران و جانشینان آنها هستند ، در این طریق مبعوث گشته اند و سر چشمة سعادت و رستگاری بشر را همواره در این عرصه جستجو کرده اند.
از آنجا که پروردگار ، خود خالق آدمی است و با تمامی ویژگی ها و صفات گوناگون درونی و برونی او آشنایی دارد و از سیر رشد و تکامل او بی کم و کاست آگاه است ، بهترین و کاملترین برنامه های تربیتی از سوی او نازل گردیده و در اختیار ما قرار داده شده است.
در این وادی ’’ تربیت عبارت است از فراهم آوردن زمینه های لازم برای رشد همه جانبه شخصیت انسان ، در جهت وصول به اهداف مطلوب ’’.
وقتی بخواهیم چنین تعریف عامی از تربیت را با تأکید بر قید دینی ، مورد توجه قرار دهیم ، ناگزیر از تبیین دقیق تر مفهوم دین خواهیم بود.
دین در اصل بر ایمان استوار است و ایمان نوعی باور عمیق روانی است که نه تنها دنیای روان شناختی انسان را متأثر می سازد ، بلکه رفتارهای آدمی را نیز تحت تأثیر خود قرار می دهد. اگر بخواهیم به یک تربیت صحیح دینی دست بزنیم ، در درجه اول باید شکل گیری و گسترش ایمان را در مرکز توجه خویش قرار دهیم ، پس از آن در انتقال باورهای صحیح دینی یا آن چه موضوع علم کمال است ، قدم هایی برداریم و به دنبال آن رفتارها و آدابی برای زیستن ( آن گونه که دین از انسان انتظار دارد ) را به متربی خود منتقل کنیم.
البته با توجه به اینکه دوره کودکی در مرحله پیش دبستانی ، مرحله ای ویژه و حساس در حیات آدمی و مرحله شکل گیری و پایه و اساس و زمینه یادگیری تمام آموزشهاست ، متأسفانه از جمله بزرگترین غفلتهایی که در زمینه آموزش دینی در جامعه ما صورت گرفته و به این آموزش لطمه های زیادی وارد آورده ، عدم توجه به روانشناسی دینی دوره های مختلف سنی و مخصوصاً این دوره می باشد. حال آنکه در روایات اسلامی شواهد گوناگونی وجود دارد که بزرگان دین ما از دیر باز به این مسئله مهم عنایت داشته و اهمیت آن را به دیگران گوشزد می کرده اند. امام صادق (ع) در این باره می فرمایند : اگر (( در سنین کودکی )) آموخت ، صالح و رستگار می گردد و گر نه خیری در او نیست. و بیت معروف
خشت اول چون نهد معمار کج تا ثریا می رود دیوار کج
مصداق همین مسئله است. پس باید آموزش دینی بر اساس مبانی روان شناختی و مراحل رشد و تکامل و درک کودکان صورت پذیرد.
این مقاله به خصوصیات رشد ذهنی کودکان پیش دبستانی و ویژگی های این دوره پرداخته و با توجه به اهداف آموزشی تربیت دینی در این دوره ، اصول کلی در آموزش این کودکان را بررسی کرده و چگونگی و راههای آموزش مفاهیم دینی مربوط به این دوره را بیان می دارد.
2-مراحل رشد ذهنی در نظر پیاژه
آموزش مفاهیم دینی نیز باید مانند سایر آموزشها متناسب با ظرفیتهای روانی و جسمانی کودکان دوره پیش دبستانی بوده و نیازهای حال و آینده آنها را در نظر بگیرد.
مراحل رشد ذهنی در نظریه پیاژه از تولد تا بزرگسالی به چهار مرحله اصلی :
1- حسی حرکتی ( از تولد تا 2 سالگی )
2- پیش عملیاتی ( 2 تا 7 سالگی )
3- عملیات عینی ( 7 تا 11 سالگی )
4- عملیات صوری ( 11 تا 15 سالگی )
تقسیم شده اند .
مرحله دوم از مراحل رشد ذهنی در نظریه پیاژه مورد نظر ما بوده و علت این نامگذاری به پیش عملیاتی این است که کودکان در این سنین هنوز قادر به تفکر عملیاتی یا منطقی نیستند.
اندیشه های کودکان پیش از هفت سالگی ، در قیاس با تفکر بزرگسالان ، مملو از موارد تناقض و اشتباههای منطقی است. این مرحله خود به دو دوره پیش مفهومی ( 2 تا 4 سالگی ) و تفکر شهودی ( 4 تا 7 سالگی ) تقسیم می شود.
تفکر کودک در این مرحله بیشتر جنبه ادراکی داشته و بر جنبه های ظاهری امور مبتنی است. به عنوان مثال اگر در دو ظرف متفاوت به طور مساوی و همزمان آب بریزیم و یکی از دو ظرف که کوچکتر است ، زودتر پر شود ، او می پندارد که در این ظرف آب بیشتری ریخته شده است. زیرا ادراک ظاهری او مبنای این قضاوت است.
از ویژگی های مهم تفکر کودکان در این دوره ، تک کانونی بودن آن است که یک جنبه از حادثه را جدا نموده و تعمیم می دهند و مرتکب اشتباه می شوند. این مسئله به جهت این است که کودک تنها بخشی محدود از یک حادثه را می نگرد و در تفکر خویش مجذوب ابعاد غیر مهم قضیه می شود. به طور کلی در دوره پیش عملیاتی هر چند کودک از دنیای حسی ـ حرکتی خارج شده است و بر بسیاری از مفاهیم و اموری که قبلاً برای او قابل درک نبوده اند ، تسلط یافته است ، اما هنوز قارد به طبقه بندی اشیاء و امور بر حسب قوانین منطقی نیست. همچنین او در این مرحله هنوز خود محور است.