پایان نامه بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهرستان خوی + پرسشنامه

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهرستان خوی + پرسشنامه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:101

موضوع پایان نامه :
بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان
متوسطه شهرستان خوی در سال تحصیلی -
از سه بعد (دینی ، ملی ، خانوادگی)

فهرست مطالب:

فصل اول:
 طرح تحقیق
-مقدمه:
بیان مسأله :
اهمیت و مسئله مطالعاتی
اهداف تحقیق
تعریف نظری مفاهیم
درونی شدن ارزشها
پایگاه اقتصادی اجتماعی  
رضایت از خود
تایید دیگران
تعریف عملی متغیرهای تحقیق
میزان رضایت از خود
هویت اجتماعی
فصل دوم :
مروری بر مبانی نظری وادبیات تحقیق
 مدل تغییر فرهنگ از دید گاه وبر :
چارلز هارتون کولی
جورج هربرت مید   
اروینگ گافمن  
پیتر بورک  
الگوی نظری و تحلیلی تحقیق :
تحقیقات انجام شده داخلی
تحقیقات انجام شده خارجی
هویت اجتماعی
هویت خانوادگی
هویت دینی
هویت ملی
فصل سوم:
روش تحقیق
مقدمه
اعتبار و روایی ابزار تحقیق:
پایایی :
فصل پنجم
( نتیجه گیری و پیشنهادات )
منابع و ماخذ :
پرسشنامه

فصل اول:
 طرح تحقیق

-مقدمه:
آنچه موجب شد تا پژوهش فعلی با این عنوان در خصوص دانش آموزان متوسطه انجام شود از آنجایی که بحران هویت از سنین نوجوانی آغاز می شود دانش آموزان متوسطه در این سنین قرار گرفته اند نوجوانان به لحاظ موقعیت سنی و روانشناختی شان دارای ویژگی ها و نیازهایی هستند یکی از این نیازها کسب هویت اجتماعی است هویت اگر چه در زمینه های دینی ، ملی ، خانوادگی و ... می تواند تحت عنوان هویت دینی ، ملی و خانوادگی طرح و ارائه گردد به لحاظ مفهومی یک چارچوب ادراکی است که در آن اطلاعات و معانی به عنوان منابع تفسیر تجربی مورد استفاده اشخاص و گروه های اجتماعی قرار می گیرد . بر طبق مطالعات بدست آمده با مراجعات مکرر اولیا ها و اظهار نگرانی از وضعیت تحصیلی و اخلاقی فرزندانشان که بیشتر دبیران و اولیا ها معتقد بودند که نسل فعلی با نسلهای قبلی بسیار متفاوت می باشد و یک شکاف نسلی عمیق احساس می کردند که مرا بر آن داشت تا در زمینه هویت اجتماعی دانش آموزان و مسائل تأثیر گذار بر آن به صورت جدی به مطالعه بپردازم و بدین صورت زمینه تحقیق حاضر فراهم شد
بدیهی است که باید کار را از بنیادی ترین پرسش ها آغاز کنیم. هویت چیست و هویت اجتماعی کدام است؟ هویت اجتماعی خصیصه همه انسانها به عنوان موجوداتی اجتماعی است. واژه هویت، جهانی از موجودات، اشیاء و مواد را در بر می گیرد که از مقوله محدود بشریت گسترده تر است. به همین لحاظ، معانی عمومی واژه هویت ارزش آن را دارند که به آنها توجه کوتاهی بشود و به این ترتیب مبنایی برای بررسی مشخص ما از هویت اجتماعی بدست بدهند.
در فرهنگ معین هویت اینگونه تعریف شده است : هویت یعنی 1– ذات باری تعالی– هستی ، وجود– آنچه موجب شناسایی شخص باشد– ((حقیقت جزئیه )) یعنی هرگاه ماهیت با تشخص لحاظ و اعتبار شود هویت گویند.و گاه هویت به معنی وجود خارجی است و مواد تشخص است .
با رجوع به فرهنگ لغات انگلیسی اکسفورد در می یابیم که واژه هویت یا Identity ریشه در زبان لاتین دارد. (identities که از idem یعنی «مشابه ویکسان» ریشه می گیرد) و دو معنای اصلی دارد. اولین معنای آن بیانگر مفهوم تشابه مطلق است: (این با آن مشابه است). معنای دوم آن به مفهوم تمایز است که با مرور زمان سازگاری و تداوم را فرض می گیرد.

بیان مسأله :
با نگرش به گذشته های نه چندان دور، تفاوت بین گرایشهای نوجوانان  بیست سال پیش با نوجوانان امروزی ، طرز فکر های آن  زمان با حال ، خواسته ها،طرز زندگی،نوع لباس پوشیدن،در آمد و بسیاری از عوامل دیگر باعث این همه دگرگونی و در حقیقت از دست دادن هویت اجتماعی گردیده است بر طبق مطالعات مسئولین آموزش و پرورش و نتایج بدست آمده نشان می دهد که برخی از دانش آموزان ارتباط چندانی با خانواده هایشان ندارند،نسبت به انجام فرایض دینی توجه جدی از خودشان نشان نمی دهند و برخی به آئین مسیحیت گرایش دارند ، به آداب و رسوم ملی اهمیت نمیدهند و حتی زندگی در کشورهای دیگر را ترجیح میدهند که اینها خودشان از ضعف هویت خانوادگی ، دینی و ملی آنان است . انجام برخی از حرکات  و نوع آرایشها در هر دو جنس مسئله هویت جنسی آنان را هم خدشه دار نموده است عدم رضایت از خود کشور،دین و ...باعث سست شدن هویت اجتماعی برخی دانش آموزان شده است که نتایج این ضعف هویتی عبارتند از : بی انگیزگی نسبت به مسائل آموزشی ، گستردگی نا هنجاری های اخلاقی، بی نظمی و بی انظباطی ، نگرانی ، نا امیدی و ... می باشد .حال باید علت اساسی اینکه نوجوانان هویت اصلی و اجتماعی خود را از دست می دهند چیست؟
چه عواملی بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان مؤثر است؟
آیا تنها خانواده می تواند مشکل هویتی آنها را بر طرف کند؟
به صورت ساده تر باید تمامی عوامل مرتبط با نوجوانان چه از نظر دینی،مذهبی و چه از نظر مالی و نقش خانواده،ارتباط با دوستان،همکلاسیان در به وجود آمدن هویت اجتماعی مورد مطالعه گردد حال برای محقق این سؤالات و یافتن جوابی برای اینها مطرح است به همین دلیل می خواهم در پی این مسأله که به بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه ، که هدف آن بررسی جنبه های هویت اجتماعی از ابعاد : دینی ، ملی و خانوادگیست بپردازم .






اهمیت و مسئله مطالعاتی
از آن جا که بحران هویت از سالهای نوجوانی آغاز می شود و بخش عظیمی از دانش آموزان دبیرستانی، در این سنین قرار گرفته اند و با توجه به نگرانی هایی که در زمینه علایق و گرایشات و رفتار های دانش آموزان مشاهده می شود و از آن جا که بخش مهمی از وجود دانش آموزان را هویت آنان تشکیل می دهد و زندگی فردی و اجتماعی آنها نیز متأثر از این مسئله است ، آنان در جستجوی هویت می باشند و موقعیت مبهم دانش آموزان دبیرستانی،در فرهنگ و جامعه معاصر، این نتیجه را برای آنها در بر دارد که فرصتی را به منظور آزمودن شیوه های مختلف زندگی به آنها می دهد، تا آنها تصمیم بگیرند که چه الگو های رفتاری، ارزشی و نگرشی بهتر می تواند نیاز های آنها را تأمین نماید. در برخورد با دانش آموزان در کلاس های درسی یا مشاوره های فردی با دانش آموزان ، دریافتم که گرایش به آئین مسیحیت و زندگی در کشورهای دیگر را صرفاً به خاطر احساس آزادی بیشتر برای رفع نیاز هایشان ابراز می کنند. همچنین مصرف مشروبات الکلی، قلیان و سیگار، ارتباطات جنسی و ... را صرفاً در راستای رفع نیاز هایشان ارزیابی می کردند و این مسئله هویت دینی، ملی و خانوادگی آنان را خدشه دار نموده است و بخش عظیمی از جمعیت انسانی که باید در جهت آبادانی و حفظ آرمانها و ارزشهای کشور، آموزشهای لازم را ببینند  و در آینده به خدمت گرفته شوند، به نحو احسن و شایسته مورد استفاده قرار نمی گیرند.
 در جهان امروز ((وضعیت و جایگاه هر کشوری با توجه به ساختار ، روند ، ماهیت و عملکرد دو عامل زیر مشخص می شود : 1– ماهیت ساختاری و عملکرد ارکان و عناصر اصلی و تشکیل دهنده ی نظام اجتماعی آن کشور – شرایط و موقیت منطقه و جهان در ارتباط با آن کشور . در ارتباط با عامل اول باید گفت که عناصر و ارکان اصلی جامعه ی ما به خاطر ناهمگونی ساختاری آنها ، زمینه های نامطلوبی را برای تحول ، توسعه و تکامل اجتماعی فراهم کرده است . این واقعیت  زمینه ی  مناسب را برای شکل گیری روابط اجتماعی عادلانه ، تقسیم کار اجتماعی عادلانه ، توزیع امکانات و امتیازات اجتماعی بر پایه ضوابط و قوانین مدون و انسانی فراهم ننموده است )) ( سیف اللهی ، 1381 : 167) بنابراین زمینه برای ظهور و بروز بحران های گوناگون در جامعه فراهم می باشد .
لذا ضرورت بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان به شدت احساس می شود که در این تحقیق به آن پرداخته می شود.
اهداف تحقیق
اهداف کلی
بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهرستان خوی از سه بعد ،دینی،خانوادگی وملی
اهداف جزئی
1. شناسایی عوامل مؤثربرشکل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهرستان خوی

2. بررسی میزان همبستگی عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت اجتماعی از ابعاد:ملی،دینی،خانوادگی

3. یافتن و ارائه راه حل برای بهبود هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهرستان خوی
فرضیات تحقیق
. هر قدر پایگاه اقتصادی –اجتماعی والدین دانش آموزان بالاتر باشد هویت اجتماعی آنان قویتر می باشد

. هر چه میزان رضایت دانش آموزان از خود بیشتر باشد هویت اجتماعی آنان قوی تر خواهد بود

. هر چه دانش آموزان مورد تائید دیگران باشد هویت اجتماعی آنان قوی تر خواهد بود

. هر چه درونی کردن ارزشها در دانش آموزان بیشتر باشد هویت اجتماعی آنان قوی تر خواهد بود



تعریف نظری مفاهیم

مفهوم هویت به طور همزمان میان افراد یا اشیاء دو نسبت محتمل برقرار می سازد، از یک طرف مشابهت و از طرف دیگر تفاوت. فعل شناسایی به ضرورت ، لازمه هویت است. هویت به خودی خود «دم دست» نیست، بلکه همواره باید تثبیت شود. این به فهرست ما دو معنی دیگر اضافه می کند. طبقه بندی کردن اشیاء و افراد و مرتبط ساختن خود با چیزی یا کسی دیگر. به طور مثال یک دوست، یک قهرمان، یک حزب و... . هریک از این معانی جایگاه هویت را در افت و خیز عمل و فرآیند ، معین می کند. همه افراد هر دو کار را انجام می دهند. علاوه بر آن، معنی دوم در بافت روابط اجتماعی بر درجه ای از بازتابی بودن دلالت دارد. در واقع هویت را صرفاً می توان همچون یک فرآیند فهم کرد. هویت اجتماعی شخص، هیچ گاه یک موضوع تمام و حل شده نیست. حتی با مرگ انسان تصویری از او باقی می ماند، همواره این امکان وجود دارد که پس از مرگ نیز هویت شخص مورد بازنگری قرار بگیرد. (برخی هویت ها برای مثال هویت یک شهید، تنها پس از مرگ دست یافتنی است).
((از جهت تعریف عملیاتی هویت می توان چنین گفت : اگر آدمی برای پرسش های زیر پاسخ های مطمئن و متقاعد کننده ای بیابد ، در حقیقت ، هویت خویش را بازیافته است : بداند جایگاه ، منزلت و مرتبت او دقیقا چیست ؟ و چه تعریفی دارد ؟ آگاه باشد که چه پیوندها ، رشته ها و ارتباطهایی او را به خود و جهان خارج از خود متعلق می سازد ؟ درک کند که چه نقش ها ، وظایف و مسئولیت هایی در قبال خود و دیگران به عهده دارد ؟ شناخت واقع بینانه ای از توقعاتش نسبت به خود و دیگران به دست آورد . (شرفی ، 1381 : 9)
هویت اجتماعی به شیوه هایی که به واسطه آن ها جماعت در روابط اجتماعی خود ازافراد جماعت های دیگر متمایز می شوند، اشاره دارد و برقراری و متمایز ساختن نظام مند نسبت های شباهت و تفاوت میان افراد و جماعت هاست. شباهت ها و تفاوت ها با هم اصول پویایی هویت و کنه زندگی اجتماعی هستند.
«ارج و قرب عملی انسان ها برای یکدیگر به واسطه شباهت ها و تفاوت های میان آنها تعیین     می گردد.در واقع تاریخ فرهنگی نوع بشر را می توان به منزله تاریخ مخاصمه ها و کوشش های مسالمت جویانه میان این دو مفهوم دانست.)) (زیمل، 1950: 30). جنکیز در کتاب هویت اجتماعی خود معتقد است:
((هویت اجتماعی یک بازی است که در آن «رو در رو بازی می شود» هویت اجتماعی، درک ما از این مطلب است که چه کسی هستیم و دیگران کیستند و از آن طرف، درک دیگران از خودشان و افراد دیگر چیست. ازاین رو هویت اجتماعی محصول توافق و عدم توافق است و می توان در باب آن نیز به چون و چرا پرداخت. ))(جنکیز، 1381: 8)
علاقه عمومی نسبت به هویت ممکن است به طور عمده، بازتابی از بلا تکلیفی ناشی از دگرگونی های سریع و تماس های فرهنگی باشد. با کسانی روبرو می شویم که هویت و سرشت آن ها بر ما معلوم نیست. با این حال دگرگونی ها مانند رویارویی زبان، مواجه ی سنت ها و شیوه های زندگی، تغییر شکل تقسیم کار، جریان جمعیت، فاجعه و مصیبت به هیچ رو مدرن نیستند. خود آگاهی درباره هویت اجتماعی ؛ یعنی انسان بودن چیست، معنای انسان از نوع خاصی بودن چیست، آیا آدمیان همان هستند که جلوه می کنند.
«گیدنز استدلال می کند که خود ـ شناسایی به طور مشخص یک طرح مدرن است که در چارچوب آن افراد قادر می شوند، به طور بازتابی یک روایت شخصی بسازند که به آنها اجازه می دهد، خودشان را چنان که مسلط بر زندگی و آتیه خود باشند فهم کنند. در بسیاری از فرهنگ های پیش مدرن... سرو لباس در درجه اول هویت اجتماعی و نه هویت فردی را مشخص می ساخت. امروزه نیز به طور یقین لباس و هویت اجتماعی کاملاً با هم بی ارتباط نیستند و لباس همچنان یک تمهید دلالت گرانه که جنسیت، موقعیت طبقاتی و منزلت حرفه ای را نشان می دهد». (گیدنز، 1991: 99)
« به طور کلی در باره نسبت میان ذهن فردی و هویت اجتماعی تحقیق اندکی شده است... شیوه ای که به واسطه آن هویت فرهنگی ترکیب می یابند، به شیوه ای که از طریق آن خویشتن فردی ساخته می شود بستگی دارد».( فریدمن: 1994: 23)
((تخیل جامعه شناختی کسی را که صاحب آن است قادر می کند که صحنه عظیم تر تاریخی را به گونه ای که برای حیات درونی و حرفه ای بیرونی افراد گوناگون معنا می یابد، ادراک کند... تاریخ و شرح حال و نسبت میان آن دو را در چار چوب جامعه فهم کند ... شاید پر ثمر ترین تمایزی که تخیل جامعه شناسی با آن مشغول است، تمایز میان «مشکلات شخصی محیط» و «مسائل عمومی ساخت اجتماعی» است.)) (میلز، 1995: 8.)
بنا به فهم میلز، امر اجتماعی جایی است که در آن امر فردی و امر جمعی با یکدیگر مواجه و در هم آمیخته می شوند و دیدگاه وی پایه ای است برای فهم هویت اجتماعی. شاید بارزترین فرق میان هویت فردی و هویت جمعی در این باشد که هویت فردی بر تفاوت و هویت جمعی بر شباهت تأکید دارد.
اگر هویت ، شرط ضروری برای حیات اجتماعی است، عکس آن نیز صادق است. هویت فردی جدا از سپهر اجتماعی دیگران معنا دار نیست. افراد یگانه متفاوت هستند، اما خویشتنی، به طور کامل در اجتماع ساخته می شوند.مید میان «من» فاعلی (عامل جاری فردیت یگانه) و «من» مفعولی (رویکرد های درونی شده دیگران دارای اهمیت) فرق قایل است. اگر چه این فرمول بندی محتاج به تعدیل های قابل توجهی است، مضمون کلی آن نیازی به تعدیل ندارد. مید می گوید که ما نمی توانیم خود را ببینیم مگر آن که خود را همان گونه که دیگران ما را می بینند مشاهده کنیم . به تعبیری جامعه چیزی بیش از بسط قضیه شناسایی نیست. تن آدمی نشانه ای از تداوم فردیت است، و در عین حال نمایه ای از شباهت و تفاوت جمعی است و نیز لوحی است که شناسایی می تواند بر آن رسم شود. شکل گیری هویت فردی در فرآیند های اجتماعی شدن ریشه دارد.
با رجوع به دیالکتیک درونی و برونی ( IوM) در می یابیم، آن چه مردم درباره ما می اندیشند، از آن چه ما در باره خودمان می اندیشیم اهمیت کمتری ندارد. این که شخص بر هویت خود تأکید کند کافی نیست. اشخاصی که با آنها سرو کار داریم نیز باید آن هویت را معتبر بدانند. هویت اجتماعی هرگز امری یک جانبه نیست. گافمن معتقد است افراد به طور آگاهانه اهداف خود را دنبال می کنند. آنها در صدد آن هستند که چیزی یا کسی باشند، یا آن که آن طور به نظر برسند، تابتوانند با موفقیت، هویت اجتماعی خاصی را بدست بیاورند.
بوردیو از «ملکه ذهن» یعنی قلمرو عادات سخن می گوید که در عرضه «خود» نه آگاهانه کار می کند و نه ناآگاهانه، نه تعمدی است نه خود کار، ملکه ذهن هم جمعی است و هم فردی. بی گمان، ما نه فقط خود را می شناسیم، بلکه با دیالکتیک درونی ـ برونی میان خود انگاره ها و تصویر عمومی، دیگران را نیز می شناسیم و توسط آن ها شناخته می شویم.
نهاد ها از جمله حیطه های مهمتری هستند که در چار چوب آنها تعیین هویت دارای اهمیت می شود. نهاد ها الگو های جا افتاده عمل هستند و بازیگران آنها را به همین معنا پذیرفته اند. نهاد ها نیرو هایی دارند که «به شیوه انجام کارها» تعبیر می شود. هویت های نهادینه شده به دلیل آنکه ترکیب خاصی از امری فردی و جمعی هستند متمایز می شوند. در این جا آن دسته از نهاد ها که در آثار جامعه شناختی به آن سازمان می گویند، به طور خاصی مورد توجه هستند. سازمانها جماعت های سازمان یافته و جهت یافته به سوی وظیفه هستند. به سخن دیگر سازمان ها نوعی گروه هستند.آن ها به عنوان شبکه هایی از مراتب تفکیک یافته عضویت، ترکیب می یابند که مقامات مسئول هویت های فردی مشخص تخصیص می دهند. علاوه بر آن هویت با رده بندی اجتماعی مربوط می شود. با این حال برای رده بندی اشخاص لازم است که یک مرجع رده بندی وجود داشته باشند. برای مثال، مراتب و طبقات از آن جا که سازمان هاـ خواه رسمی یا غیر رسمی علاوه بر چیزهای دیگر از مراتب و آیین های عضو گیری ترکیب می یابند، به همین لحاظ در رده بندی اجتماعی دارای اهمیت هستند.
درونی شدن ارزشها
((بلومر معتقد است که انسان در کنش پیوسته با جامعه یکی شده و در جامعه ذوب می شود . وقتی انسان از  من اجتماعی استفاده می کند در حال همانند شدن است . (مید آن بخش از ذهن را که به دریافتهای انسان از محیط خارجی اش بر می گردد و حاصل درونی کردن هنجارها و توقعات اجتماعی است من اجتماعی نام می نهد) انسان در مرحله اول یاد می گیرد و همانند سازی می کند و یکی و ذوب  می شود و با یکسان شدن در یک مجموعه و سیستم اجتماعی وارد می شود و بتدریج به مرحله تفسیر  می رسد.)) (تنهایی ، 1374 : 473 )
مردم غالبا احساس می کنند تحت اجبار و فشار جامعه قرار دارند که آن چه را مایل به انجام آن نیستند، انجام دهند و این نشانه آن است که جامعه پذیری کامل نیست و ارزشها درونی نشده اند .
جنس : جنس در این تحقیق به معنی تفکیک شدن پاسخگویان در دو گروه پسر و دختر می باشد و این مفهوم برای همه روشن و بدیهی می باشد .
پایگاه اقتصادی اجتماعی  
((پایگاه عبارتست از یک موقعیت در جامعه هر کسی در جامعه تعدادی پایگاه را اشغال می کند پایگاه شخص نشان می دهد که آن فرد در کجای جامعه قرار دارد و چگونه باید با دیگر مردم رابطه داشته باشد . بطور طبیعی یک شخص می تواند بطور همزمان چندین پایگاه داشته باشد ولی یکی از آنها معمولا پایگاه شغلی و مهمترین آنهاست یعنی موقعیتی که بیشتری اهمیت را در تثبیت هویت اجتماعی فرد دارد .))
(رابرتسون ، 1374: 91) پایگاه اجتماعی اقتصادی تاثیر بسزایی بر رشد نوجوان دارد . علت این تاثیر آن است که بین خانواده های طبقه اجتماعی- اقتصادی بالا، متوسط و پایین در زمینه امکان دسترسی به مسکن ، غذا ، پوشاک و نیز فرصت های آموزشی ، فرهنگی ، تفریحی و شغلی و نیز مراقبتهای بهداشتی تفاوتهای مهمی وجود دارد .
رضایت از خود
رفتار گرایان اجتماعی و در مجموع تفسیر گرایان بر این باورند که انسان چیزی در درونش دارد که به برکت آن وقایع پدیده ها را تفسیر می کند . آنان انسان را موجودی تفسیر گر و معنا کننده می دانند . ((بنابراین انسان با آن قوه ذاتی که در درونش دارد در برابر کلیه عوامل به تفسیر می نشیند در اینجا مرحله ای در خود انسان رخ می دهد که آن را اشاره معانی به خود خویشتن می نامند یعنی انسان با خودش مباحثه و مشورت می کند که فلان کار را انجام بدهم یا ندهم . این همان مفهوم بازتابی بودن خود در نظام مید است. )) (تنهایی ، 1383 : 448) لذا فرد زمانی که به ارزیابی خویشتن می پردازد یا ارزیابی دیگران را در مورد خود می شنود ممکن است از آن چه هست راضی باشد یا از آن چه هست احساس نارضایتی کند .


تایید دیگران
((چارلز هورتون کولی در مفهوم خود آئینه سان درباره هویت اجتماعی فرد می گوید : تصور فرد از خودش ونوع احساسی که از خود دارد با رویکردی تعیین می شود که فرد فکر می کند دیگران نسبت به او دارند در واقع فرد تصور می کند در اذهان دیگران برداشتی از قیافه ، رفتار ، هدفها و کردارش وجود دارد و از طریق این تصور دیگران است درباره خود که فرد هویت می یابد . )) (ریتزر ، 1374 : 288)



 

تعریف عملی متغیرهای تحقیق
درونی شدن ارزشها
در این تحقیق از 7گویه جهت درونی شدن ارزشها استفاده شده است تا مشخص شود . که تا چه اندازه دانش آموزان از روی میل و علاقه و یا از روی اجبار وادار به انجام ارزشها و هنجارها شده است . خیلی کم () کم (2) متوسط () زیاد () خیلی زیاد ()و از شاخصهایی از قبیل ،مقررات مدرسه، انجام خواسته های دوستان ،عبور از چراغ قرمز، و حضور به موقع در کلاس،هماهنگی ارزشهای خانواده بامدرسه،دوستان،ارزشهای ملی استفاده شده است تا مشخص شود که تا چه اندازه از روی ترس و اجبار و سرزنش و یا از روی میل و علاقه که نشانه درونی شدن ارزشهاست انجام شده است . در این تحقیق گزینه های اجبار خیلی کم نمره 5 و خیلی زیاد نمره 1 خواهد گرفت لذا بیشترین اجبار نمره 7و کمترین اجبار نمره 35 خواهد گرفت و هر چه از سمت 7 به سمت 35 حرکت کنیم میزان اجبار کمتر و درونی شدن ارزشها بیشتر می شود
پایگاه اقتصادی اجتماعی
به منظور سنجش پایگاه اقتصادی اجتماعی از تحصیلات پدر و مادر و در آمد خانواده استفاده شده است . و از 1 تا 6 نمره گذاری شده است .
تحصیلات پدر : بیسواد و ابتدایی(1)  سیکل (2)  دیپلم (3)  فوق دیپلم (4)  لیسانس(5)  فوق لیسانس و بالاتر(6)
تحصیلات مادر : بیسواد و ابتدایی(1)  سیکل (2)  دیپلم (3)  فوق دیپلم (4)  لیسانس(5)  فوق لیسانس و بالاتر(6)
کمتر از 200 هزار تومان (1)     400-200 هزار تومان(2)  600-400 هزار تومان(3)  800-600 هزار تومان(4)
یک میلیون تا800 (5)     بالاتر از یک میلیون (6)
طبق گویه های فوق پایین ترین پایگاه اقتصادی اجتماعی نمره 3 و بالاترین پایگاه اقتصادی اجتماعی 18 خواهد بود




میزان رضایت از خود
در این تحقیق میزان رضایت از خود از طریق3 گویه که نشان دهنده رضایت از جنسیت ،ویژگیهای اخلاقی و رفتاری ، رضایت از زندگی ، مورد سنجش قرار خواهد گرفت  . خیلی کم ()کم (2) متوسط () زیاد () خیلی زیاد () کمترین رضایت نمره 3و بیشترین رضایت نمره 15 خواهد بود و هر چه از سمت نمره 3به سمت نمره 15 حرکت کنیم میزان رضایت افزایش می یابد .
تائید دیگران
در این تحقیق در قالب4 گویه از دانش آموزان خواسته می شود که اعلام نمایند رفتارشان تا چه اندازه مورد تائید خانواده ، دوستان ، مدرسه ، جامعه  می باشد . خیلی کم () کم (2) متوسط () زیاد  () خیلی زیاد () در این تحقیق کمترین میزان تایید نمره  و بیشترین میزان تایید نمره 20 خواهد بود و هر چه از نمره 4 به سمت نمره 20 حرکت کنیم میزان تایید بیشتر می شود

هویت اجتماعی
با توجه به اینکه هویت اجتماعی دانش آموزان در سه بعد ملی ، دینی و خانوادگی با تعداد 16گویه مورد سنجش قرار می دهیم به ضعیفترین هویت اجتماعی نمره 16 و قوی ترین هویت اجتماعی نمره 80 اختصاص می یابد
هویت خانوادگی :
 در این تحقیق 4 گویه مربوط به میزان تعلق فرد نسبت به خانواده که شامل (پذیرش و مقبولیت فرزند ، مشورت کردن با فرزند ، علاقه مند به خانواده ، تامین نیازهای فرزند) و 3 گویه مربوط به میزان تعهد فرد نسبت به خانواده که شامل (میزان احترام به والدین ، میزان پایبندی به قوانین خانواده و میزان عملی کردن انتظارات والدین) مورد سنجش قرار می گیرد . خیلی کم () کم (2) متوسط () زیاد  () خیلی زیاد ()  در مجموع 7 گویه بیشترین نمره بدست آمده 35 و کمترین نمره 7 خواهد بود نمره 35نشانه هویت خانوادگی ضعیف و نمره 35 نشانه هویت خانوادگی قوی خواهد بود و هر چه از سمت 7به سمت 35افزایش بیابد هویت خانوادگی قوی تر خواهد داشت .
هویت دینی :
 در این تحقیق 4گویه مربوط به اعتقادات دینی فرد که شامل (اعتقاد به خدا، ، اعتقاد به بهشت و جهنم ،اعتقاد به پیامبر و ائمه . باور به کامل بودن دین اسلام) و 2گویه مربوط به اعمال دینی فردکه شامل (نماز خواندن و دعا و توسل) می باشد خیلی کم () کم (2) متوسط () زیاد () خیلی زیاد () . نمره 6 نشانه هویت دینی ضعیف و نمره 30 نشانه هویت دینی قوی می باشد و هر چه از سمت 6 به طرف 30 نمرات افزایش بیابد نشانه قوی تر شدن هویت دینی می باشد
هویت ملی :
 در این تحقیق 3گویه مربوط به میزان تعلق فرد و تعهد فرد نسبت به ایرانی بودن مطرح شده است خیلی کم () کم () متوسط () زیاد  ()خیلی زیاد ()  کمترین نمره هویت ملی برای پاسخگویان نمره 3 و بیشترین نمره هویت ملی 15 می باشد . و هر چه از سمت نمره 3 به سمت نمره 15حرکت کنیم هویت ملی پاسخگویان قوی تر می شود
متغیرهای مستقل و وابسته
در این تحقیق متغیرهای مستقل عبارتند از : پایگاه اقتصادی – اجتماعی ، میزان رضایت از خود ، تایید دیگران ، درونی شدن ارزشها همچنین در این تحقیق متغیر وابسته عبارتست از هویت اجتماعی دانش آموزان که در سه بعد هویت خانوادگی ، هویت دینی و هویت ملی مورد بررسی و سنجش قرار می گیرد .