فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:128
فهرست مطالب:
فصل اول:
1-1- مقدمه 1
2-1- تعریف موضوع 3
3-2- اهمیت موضوع 5
4-1- اهداف تحقیق 6
5-1- فرضیات تحقیق 7
6-1- قلمرو تحقیق 8
7-1- روش جمع آوری اطلاعات 8
8-1- موانع و مشکلات تحقیق 9
9-1- تعریف واژه های عملیاتی 10
فصل دوم:
1-2- مقدمه 15
2-2- مسایل مربوط به سرمایه گذاری 16
1-2-2- مفهوم بازارهای مالی و انواع آن 16
2-2-2- بازار سرمایه 16
3-2-2- بازار اولیه
4-2-2- بازار ثانویه
5-2-2- تئوری بازار کارا
6-2-2- سطوح مختلف کارائی
7-2-2- نرخ بازار اوراق بهادار
8-2-2- بازدة مورد انتظار
9-2-2- ریسک اوراق بهادار
10-2-2- عمل ایجاد کننده ریسک
11-2-2- ریسک غیر سیستماتیک یا قابل اجتناب
12-2-2- رسیک سیستماتیک یا غیر قابل اجتناب
13-2-2- تئوری پرتفلیو مارکویتز
14-2-2- مدل قیمت گذاری سرمایه ای CAMP
15-2-2- خط بازار سرمایه CML 53
16-2-2- خط بازار اوراق بهادار SML 57
3-2- بخش سوم: مطالعات انجام شده در داخل و خارج 60
1-3-2- مطالعات انجام شده از خارج 60
2-3-2 مطالعات انجام شده در داخل 71
فصل سوم:
1-3- مقدمه 83
2-3- دوره زمانی تحقیق 84
3-3- جامعه آماری 85
4-3- نمونه و روش نمونه گیری 86
5-3- داده های اولیه تحقیق 88
6-3- ابزارهای اندازه گیری 89
7-3- روش آماری 89
8-3- فرضیات تحقیق 90
9-3- روش تحقیق 91
10-3- روش گردآوری اطلاعات 92
11-3- متغیرهای تحقیق 93
12-3- خطاهای متغیر 93
13-3- روش تقسیم کردن شرکت ها به بزرگ و کوچک 94
14-3- روش آماری 94
15-3- نحوه محاسبه متغیرهای وابسته و مستقل 94
16-3- ضریب همبستگی
17-3- ضریب تعیین
19-3- بیان توضیعی داده ها
فصل چهارم:
1-4- مقدمه 101
2-4- نتایج یافته های پژوهشی
3-4- تحلیل نتایج در چارچوب فرضیه ها
1-4-4- بافته های مربوط به فرضیه اول
2-4-4- بافته های مربوط به فرضیه دوم
5-4- چکیده فصل
فصل پنجم:
1-5- خلاصه فصل
2-5- نتایج تحقیق
3-5- محدودیت های تحقیق
4-5- پیشنهادهای تحقیق
5-5- پیشنهاد برای تحقیقات آتی
فهرست منابع
1-1- مقدمه :
در بازار سرمایه یکی از مهمترین مباحث ارتباط بین ریسک و بازده است. سرمایه گذاری یک امر ضروری وحیاتی در جهت رشد وتوسعه اقتصادی هر کشور است. برای اینکه وجوه لازم جهت این سرمایه گذاری فراهم آید ، باید مجوعه ای از منابع برای تامین سرمایه وجود داشته باشد . بهترین منبع برای تامین سرمایه ، پس اندازهای مردم یک جامعه است. لذا باید مکانیزمی قوی وجود داشته باشد که این پس اندازها را به سوی بخشهای تولیدی سوق دهد و نیاز مالی این بخشها را فراهم کند. بورس اوراق بهادار بهترین مکانی است که امکان استفاده از پس اندازها را در بخشهای تولید فراهم می آورد .
بورس از یک طرف پس اندازهای سرگردان را به سمت تولید سوق می دهد و از طرف دیگر احتیاجات مالی شرکتها و موسسات را برآورده میکند.
از بعد تقاضا برای منابع مالی ، شرکتها باید سعی کنند وجوه مورد نیاز خود را به طریقی تهیه کنند که هدف اصلی صاحبان شرکت ، یعنی افزایش ارزش شرکت ، تحقق یابد.
در بعد عرضه سرمایه، سرمایه گذاران سعی دارند حتی الامکان پس اندازهای خود را جایی سرمایه گذاری کنند که بیشترین بازده را داشته باشد ، اما در این راستا به ریسک مربوط به سرمایه گذاری نیز توجه دارند و در صورتی تحمل ریسک را پذیرا می شوند که از بابت آن مابه ازایی عایدشان شود و این مابه ازا چیزی جز بازده بیشتر سرمایه گذاریها نخواهد بود . خریداران سهام ریسک و بازده سرمایه گذاری را همزمان مورد توجه قرار می دهند. به همین علت ، شناخت ارتباط بین میزان ریسک و بازده از جهت تصمیم گیری سرمایه گذاران اهمیت ویژه ای دارد.
در این تحقیق به دنبال یافتن ارتباط بین ریسک و بازده سهام عادی در بورس اوراق بهادار تهران با توجه به اندازه شرکت ها تا هستیم . بدین ترتیب ابعادی از یک نظریه را مورد بررسی قرار خواهیم داد .
2-1-تعریف موضوع :
سرمایه گذاری در سهام نقش عمده ای در اقتصاد داشته و باعث می شود سرمایه ها در بخشهای مختلف صنعت و خدمات جذب گردد و از سوی دیگر هر سرمایه گذار علاقمند است که متناسب با ریسک سرمایه گذاری به بازده معینی نیز دسترسی پیدا کند . بر اساس ادبیات مالی بین ریسک و بازده باید رابطه مستقیمی وجود داشته باشد و هر سرمایه گذار متناسب با ریسک بیشتر به بازده بیشتری نیز دست یابد . عکس العمل رفتار سرمایه گذار در انتخاب و خرید سهام نتیجه اش در بازار سرمایه منعکس می گردد . در بازار سرمایه ای که توانسته است بازده ای متناسب با ریسک را به سرمایه گذاران عطاء کند بین ریسک و بازده رابطه ای معنی دار وجود دارد .
بازده یا پاداش سرمایه گذاری ، شامل درآمد جاری ( مثل سود سالانه ) و افزایش یا کاهش ارزش دارایی ( منفعت یا ضرر سرمایه ) است. میزان درآمد یا افزایش دارایی را با درصد بیان می کنند . بنابراین ، معمولاً نرخ بازده نشان دهنده کل درآمد سالانه و منفعت سرمایه است ، که برحسب درصدی از مبلغ سرمایه گذاری بیان می شود . 1
ریسک را می توان احتمال متفاوت بودن بازده واقعی از بازده مورد انتظار تعریف کرد . در ادبیات مالی انواع ریسک های مختلف شناخته شده است که هر کدام تعریف خاص خود را دارند. هر قدر انحراف معیار بازده – نسبت به میانگین بازده بیشتر باشد ، آن سرمایه گذاری ریسک بیشتری دارد . به عبارت دیگر در هر فعالیتی که احتمال موفقیت صد درصد نباشد ، ریسک یا خطر وجود دارد . ریسک از مبحث اینکه مربوط به یک شرکت یا صنعت خاصی باشد و یا اینکه به کل بازار مربوط شود به دو دسته سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم می شود
1- قالیباف ،حسن، «بررسی تاثیر اهرم مالی بر ریسک سیستماتیک » پایان نامه تحصیلی دانشکده مدیریت ، دانشگاه تهران، سال 73 ، ص 52 .
چنین بنظر می رسد که بین ریسک و بازده نوعی رابطه وجود دارد . هر قدر ریسک بیشتر باشد ، نرخ بازده نیز بیشتر خواهد بود . موضوع تحقیق حاضر به بررسی ارتباط مذکور از بعد اندازه شرکت می پردازد.
3-1- اهمیت موضوع :
در فرآیند سرمایه گذاری یکی از مهمترین عواملی که به آن توجه می شود رابطه بین ریسک و بازده است و با توجه به همین رابطه است که شخص سرمایه گذار طرحی را پذیرفته یا رد می نماید و یا اقدام به سرمایه گذاری بلند مدت در حیطه های مختلف سرمایه گذاری می نماید .
اگر یک سرمایه گذار در بازار سرمایه با توجه به ریسک توانسته باشد به بازده معقولی دست پیدا کند، آنگاه می توان گفت رابطه معنی داری بین ریسک و بازده در آنجا وجود دارد . بنابراین نوع رابطه بین موارد مذکور می تواند بر رفتار سرمایه گذار اثر بگذارد و سرمایه گذار با دیدی هدفمند به سرمایه گذاری بلند مدت می پردازد .
برای اینکه بازار یک تخصیص دهنده موثر منابع باشد ، باید بتواند قیمت سهام یک شرکت را از روی عوامل اساسی مانند بازده و ریسک که در تعیین ارزش ذاتی دخیل هستند ، تعیین کند . اگر بازار قادر به قیمت گذاری سهام براساس ارزش پایه ای آنها باشد وجوه مزبور برای شرکتهایی که بهترین استفاده را از منابع می کنند به راحتی در دسترس خواهد بود. برای اینکار بازار باید کارا باشد و در ضمن سرمایه گذاران بتوانند از روی یک معیار مناسب ، ریسک هر دارایی را برآورد کرده و با توجه به بازده و ریسک دارایی های مختلف و تابع مطلوبیت خود اقدام به انتخاب پورتفوی مورد نظر بکنند . از این رو وجود یک معیار مناسب اندازه گیری ریسک ضروری می باشد .
از طرف دیگر ، با توجه به اینکه میزان ریسک پذیری افراد با توجه به محافظه کار بودن و یا ریسک پذیر بودن متفاوت می باشد ، با مقایسه میزان ریسک سرمایه گذاری در سهام شرکتهای بزرگتر و شرکتهای کوچکتر می توان دید کلی را به این سرمایه گذاران عطاء کرد تا با توجه به میزان ریسک پذیری خود به بازده متناسبی دست یابند . البته محور اصلی این تحقیق بررسی مبانی نظری ارتباط بین ریسک و بازده از منظر انداره شرکتها است.
4-1- اهداف تحقیق :
هدف هر تحقیق و پژوهشی رابطه تنگاتنگی با فرضیات مطرح شده در آن تحقیق دارد . از اینرو هدف تحقیق را می توان آزمایش فرضیه ها ، شناسایی مشکلات و ارائه پیشنهاد مناسب در جهت رفع این مشکلات دانست . اگر چه هدفهای متعددی را می توان برای این تحقیق در نظر گرفت ولی عمده ترین آنها را می توان بصورت زیر خلاصه کرد :
2) بررسی رابطه بین ریسک و بازده در بورس تهران
3) بررسی ارتباط بین بازده و ریسک با توجه به اندازه شرکت های پذیرفته شده در بورس .
4) بررسی کارایی بازار سرمایه از لحاظ رابطه بین ریسک و بازده با توجه به موضوع اندازه شرکت در بورس اوراق بهادار .
5-1- فرضیات تحقیق :
فرضیات را می توان حدس ، ظن ، گمان یا توضیح آزمایش نشده پژوهشگر دانست درباره رابطه بین دو یا چند متغیر ، رفتار ، پدیده یا واقعه معینی که بوقوع پیوسته یا هنوز اتفاق نیفتاده اند دانست . هدف هر پژوهش عملی کشف واقعیتها و شناسایی رابطه بین متغیرهای مورد بررسی است .
فرضیه های این تحقیق که مورد آزمایش و بررسی قرار خواهند گرفت عبارتند از :
6-1- قلمرو تحقیق :
قلمرو موضوعی : موضوع ریسک اوراق بهادار از ابعاد مختلف قابل بررسی و تجزیه و تحلیل است که پرادختن به تمامی جوانب آن فراتر از موضوع یک پایان نامه تحصیلی است . از اینرو در این تحقیق به بررسی کارایی بازار سرمایه با توجه به رابطه بین ریسک و بازده از منظر اندازه شرکت پرداخته می شود .
قلمرو زمانی : چارچوب زمانی تحقیق از سال 1373 تا 1383 خواهد بود . که در صنعت سیمان و خودرو و سرمایه گذاری فعالیت می کند که دارای شرایط زیر باشند:
1) تاریخ پذیرش شرکتها در بورس قبل از سال 73 باشد .
2) پایان سال مالی آنها 29 / 12 باشد
3) صورتهای مالی هر ساله به بورس ارائه شده باشد .
4) شرکتها در طول سال مورد معامله قرار گرفته باشند .
قلمرو مکانی : چارچوب مکانی تحقیق ، شرکتهای پذیرفته شد . در بورس اوراق بهادار تهران است که از میان آنها تعداد مناسب نمونه انتخاب خواهد شد .
7-1- روش جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آماری :
از نظر نوع تحقیق ، تحقیق حاضر یک تحقیق نظری است ، که روش جمع آوری داده ها و نحوه تجزیه و تحلیل آنها بصورت زیر است داده ها ی مورد نیاز تحقیق با توجه به نوع آنها به شیوه های مختلف جمع آوری شده اند . که به دو روش کتابخانه ای و میدانی می توان اشاره نمود . داده های مربوط به مباحث تئوریک و ادبیات موضع به شیوه کتابخانه ای و استفاده از کتب و مجلات خارجی و داخلی متعدد وازاینترنت گردآوری شده اند . برای محاسبه متغیرهای تحقیق داده های تاریخی نظیر قیمت سهام سود سهام ، سهام جایزه و حق تقدم ، مصوبات مجامع عمومی و فوق العاده شاخص قیمت سهام مورد نیاز بوده اند . که با مراجعه مستقیم به گزارشات ادواری ، آمارهای منتشر شده سازمان بورس نظیر هفته نامه ها و سالنامه های بورس استخراج گردیده اند .
پس از گردآوری داده ها و محاسبه مقادیر متغیرهای تحقیق از تکنیک آماری تجزیه و تحلیل سری های زمانی ARIMA Model و آزمونهای مربوطه برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است .
8-1- موانع و مشکلات تحقیق :
محدودیت های پژوهش را میتوان به محدود بودن بازار سرمایه و همچنین کم سن بودن این بازار در کشور ما وعدم دسترسی آسان به اطلاعات شرکتها و همچنین محدودیت در تعداد شرکتهای موجودو حائز شرایط این تحقیق و عدم انجام تحقیقات مشابه در کشور و کمبود منابع در زمینه بازارهای کارا بر شمرد و بزرگترین محدودیت را می توان به روز نبودن اطلاعات مورد نیاز در ایران دانست مثلاٌ در مورد گزارشات سالانه تا آخر سال 1382 بیشتر تهیه نشده است از محدودیت ومشکلات اساسی در بورس می توان به نبود یک پایگاه داده ای منسجم و بروز کامل اشاره کرد بدین منظور تحقق باید با صرف وقت وانرژی زیاد قیمتهای ابتدا پایان دوره و همچنین سودها و افزایش سرمایه ها وسایر مزایای شرکتهارا استخراج سپس آنها را به صفحه گسترده انتقال داده تا بتواند بازدهی سهم ها را محاسبه کند .
9-1- تعریف واژه های عملیاتی :
یک سری واژه ها در متن این تحقیق بکار برده شده اند که در طول قسمت تئوریک تحقیق تعریف و تکرار می شوند . اما ابتدا برای روشن شدن موضع و فرضیه ها ، ارائه یک تعریف مختصر از هر کدام ضروری بنظر می رسد .
بورس اوراق بهادار :
بورس اوراق بهادار به معنی یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام ، شرکتها ، اوراق قرضه دولتی یا اوراق قرضه شرکتها تحت ضوابط و قوانین خاصی انجام می شود . مشخصه اصلی بورس اوراق بهادار حمایت دولت از صاحبان سرمایه و الزامات قانونی برای متقاضیان سرمایه است .
سهام عادی :
سهام عادی یک سند مالی است که نشان دهنده مالکیت فرد از شرکت است . به عبارت دیگر سهام عادی نشان دهنده ادعای فرد نسبت به باقیمانده درآمدها و دارائیهایی یک شرکت است . بدیهی است که این حق در سلسله مراتب ارزش ویژه از بستانکاران شرکت و سایر کسانی که دارای حقوق ممتاز و خاص هستند پایین تر است . سهام عادی بعلت نداشتن تاریخ سررسید یک منبع تأمین مالی دائمی برای شرکتها به حساب می آید
سرمایه گذاری :
سرمایه گذاری عبارتست از : خریدن یک قلم دارایی واقعی یا مالی که میزان بازده آن با ریسک مورد انتظار متناسب باشد . دوره سرمایه گذاری معمولاً بلند مدت است و از سه تا ده سال طول می کشد . 1 به عبارت دیگر سرمایه گذاری عبارتست از به تعویق انداختن مصرف فعلی برای دستیابی به امکان مصرف بیشتر در آینده 2 سرمایه گذاری عاملی است که امکانات بالقوه را بالفعل تبدیل می کند .
بازده :
بازده یا پاداش سرمایه گذاری ، شامل درآمد جاری ( مثل سود سالانه ) و افزایش یا کاهش ارزش دارایی ( منفعت یا ضرر سرمایه ) است .میزان درآمد یا افزایش ارزش دارایی را با درصد بیان می کنند . بنابراین معمولاً نرخ بازده نشان دهنده کل درآمد سالانه است و منفعت سرمایه بر حسب درصدی از مبلغ سرمایه گذاری بیان می شود3.
ریسک :
ریسک را می توان احتمال متفاوت بودن بازده واقعی از بازده مورد انتظار تعریف کرد4 . هر قدر انحراف معیار نسبت به میانگین بازده بیشتر باشد آن سرمایه گذاری ریسک بیشتری دارد.