فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:78
فهرست مطالب:
مقدمه:
مخازن نفت سنگین ایران:
تولید از میادین نفت سنگین:
مشکلات زمان استخراج:
مشکلات زمان انتقال:
مشکلات زمان فراوری:
فصل اول:
انواع روشهای بازیابی نفت
فصل دوم:
بررسی انواع روشهای افزایش برداشت
فصل سوم:
بررسی روشهای نوین
نتیجه گیری:
همراه با اشکال و جداول
مقدمه:
نفت سنگین به دسته ای از ترکیبات هیدروکربنی اطلاق می شود که دارای چگالی بالا(درجه ای پی ای پایین), گرانروی بالا و میزان قابل توجه آسفالتین (مولکول های بسیار بزرگ که آمیخته با بخش اعظم درصد فلزات موجود در نفت می باشد و در نمونه های مختلف نفت،دارای مقادیر 90گوگرد و حدود متنوع از عناصر گوگرد، اکسیژن، نیتروژن و فلزات به ویژه نیکل و وانادیم می باشند) می باشد.شکل پراکندگی مخازن نفت سنگین را در جهان نشان می دهد.از نظر ذخایر، میادین نفت سنگین، 1شماره 55 درصد نفت سنگین و 15درصد از کل ذخایر نفت جهان را تشکیل می دهند که خود شامل 70 )2درصد نفت بسیار سنگین و قیر طبیعی می باشد.(شکل
- پراکندگی مخازن نفت سنگین در جهان {١}1شکل
براساس درجه ای پی آی، مخازن نفت سنگین به سه دسته نفت سنگین، نفت بسیار سنگین و قیرطبیعی که سنگ نفت نیز خوانده می شود، تقسیم بندی می شوند.(جدول۱)
- ذخایر نفت سنگین در جهان {٤}2شکل
{١}API- دسته بندی انواع نفت سنگین بر اساس درجه1جدول
API درجه نوع نفت
12/5-22 نفت سنگین
<10/5 نفت بسیار سنگین
<10/5 قیر طبیعی
حد بالای گرانروی در نفت سنگین برابر با ۱۰۰سانتی پویز می باشد.نفت بسیار سنگین به آن بخش از نفت سنگین گفته می شود که دارای درجه ای پی آی کمتر از ۱۰می باشد.همچنین قیر طبیعی که سنگ نفت نیز خوانده می شود،به نفتی گفته می شود که گرانروی بالاتر از ۱۰۰۰۰سانتی پویز دارد.گرانروی نفت سنگین متناسب با کاهش درجه ای پی آی افزایش می یابد.به عبارت دیگر ،مخازن نفت سنگین با درجه ای پی آی پایین معمولاً دارای گرانروی بالا در دمای در دمای مخزن می باشند.به عنوان مثال، اطلاعات مربوط به درجه ای پی آی و گرانروی برخی از مخازن نفت سنگین در جدول ۲آمده است.مطابق این جدول،با کاهش درجه ای پی آی،میزان گرانروی نفت مخزن افزایش می یابد. در جدول ۳ ،مقدار تقریبی ذخایر نفت سنگین در جهان داده شده است.باید توجه داشت که این مقادیر قطعی و دقیق نیست و با اکتشاف مخازن جدید تغییر می کند.بزرگترین میدان نفت سنگین در جهان شامل میدان ارینوکو در ونزوئلای شرقی است که حاوی ۹۰ درصد نفت بسیار سنگین درجا شناخته شده در جهان می باشد.همچنین میادین آتاباسکا و کلد لیک در ایالت آلبرتا در کانادا، ۸١ درصد قیر طبیعی قابل بازیابی در جهان را در خود جای داده اند.مجموع ذخایر نفت سنگین و قیر طبیعی در این میادین معادل ٦/٣ تریلیون بشکه نفت درجا می باشد.بنابراین، نیمکره غربی جهان ٦۹درصد از نفت سنگین و ٨٢درصد از قیر طبیعی قابل تولید در جهان را در خود جای داده است، برخلاف نیمکره شرقی که ٨٥ درصد از ذخایر نفت سبک جهان را در خود جای داده است.
جدول ٢- درجه ای پی آی و گرانروی برخی از میادین نفت سنگین {١}
Athabasca San Adro Midway Sunset Belridge Tulare نام میدان
7/7-8/2 10/4 11 13/4 APIدرجه
40000 11000 4000 750 Cpگرانروی،
جدول ٣- مقدار تقریبی ذخایر نفت سنگین در جهان {٣}
کشور نفت سنگین درجا (میلیارد بشکه)
کانادا ١٨٦۰
ونزوئلا ١٢۰۰
روسیه ١٢۰۰
ایران ٨٥
امریکا ٥٥
عراق ۳٤
سوریه ١٤
چین ١۰
اکوادر ٧
ترینیداد و توباگو ٥
کلمبیا ۳
مخازن نفت سنگین ایران:
مخازن نفت سنگین ایران به طور عمده در جنوب و جنوب غرب کشور و در مناطق خشکی و فراساحل(فلات قاره) ایران واقع شده اند. تاکنون ١٣ میدان نفت سنگین در ایران شناخته شده است.نفت این مخازن در هر سه فرم نفت سنگین،نفت بسیار سنگین و قیر طبیعی وجود دارد.مطابق آمارهای موجود،میزان نفت سنگین درجا در مخازن نفت سنگین ایران حدود ٨٥ میلیارد بشکه براورد شده است.به علت وفور ذخایر نفت سبک و متوسط در ایران،برداشت از ذخایر نفت سنگین تاکنون صورت نگرفته ولی مطالعات اولیه بر روی سه میدان بزرگ نفت سنگین به نام های کوه موند(واقع در شمال شرق شهرستان بوشهر)،زاغه (واقع در شمال شهرستان دیلم) و فردوس(واقع در خلیج فارس و فراساحل (فلات قاره) ایران) که هر سه میدان در استان بوشهر می باشد انجام شده است.
تولید از میادین نفت سنگین:
استخراج از میادین نفت بسیار سنگین و قیر طبیعی که در اعماق کم و نزدیک به سطح زمین واقع شده است،در اغلب اوقات به شیوه معدنکاری سطحی و سپس استخراج نفت یا قیر از سنگ صورت می پذیرد. از طرف دیگر، تولید از ذخایر نفت سنگین و قیر که در اعماق پایین تر قرار دارند،مستلزم حفاری و اعمال فرایندها و فناوری های درجا می باشد. به دلیل گرانروی بالای سیال در میادین نفت سنگین، تولید از میادین به سادگی تولید از میادین نفت سبک و متداول نمی باشد. به طور کلی،موانع و مشکلات برداشت از مخازن نفت سنگین را می توان در سه بخش استخراج،انتقال و فراوری تقسیم نمود.ذیلا در خصوص هر یک از این مشکلات به طور مختصر توضیح داده شده است:
مشکلات زمان استخراج:
تولید از برخی مخازن نفت سنگین به کمک روش های متداول نظیر چاههای عمودی، استفاده از پمپ و تقویت فشار صورت می گیرد.استفاده از چاههای افقی که باعث ایجاد سطح مقطع بیشتر چاه در سازند تولیدی می گردد، فرایند را بهبود می بخشد. با وجود این،حضور ترکیبات آسفالتی بسیار سنگین در نفت مخزن موجب بالا رفتن چگالی و گرانروی نفت و کاهش پویایی آن می گردد.پارامترهای محدود کننده چگالی و گرانروی بالای نفت سنگین، بازده تولید را کنترل می نماید.تاثیر این پارامترها در حدی است که در پاره ای موارد،جریان نفت در مخزن از سازند به سمت چاه صورت نمی گیرد، لذا به کارگیری روشهای ازدیاد برداشت به منظور روان سازی نفت سازند ضرورت می یابد.از سوی دیگر،عواملی نظیر جنس سنگ سازند و میزان و ابعاد شکاف های موجود در سنگ سازند، بر کارایی و انتخاب نهایی این روش ها تاثیر می گذارد.