تحقیق صادرات غیرنفتی

اختصاصی از یارا فایل تحقیق صادرات غیرنفتی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:78

فهرست مطالب:

مقدمه     
معرفی صادرات    
تاریخچه توسعه صادرات و فلسفه آن    
انواع صادرات غیرنفتی     
ضرورت صادرات غیرنفتی     
جایگاه صادرات غیرنفتی بر اقتصادی کشور     
نقش و جایگاه صادارات غیرنفتی در استراتژی‌های توسعه اقتصادی     
مشکلات تنگناهای توسعه صادرات غیرنفتی     
راهکارها و برنامه‌های توسعه صادرات غیرنفتی     
ساختار صادراتی ایران از سال 1355-1383     
منابع

چکیده:

مجله اقتصادی سال پنجم شماره‌های 51 و52
•    اعمال سیاستهای تشویقی برای تنوع بخشیدن به کالاها و خدمات صادراتی ( کمکهای نقدی، معافیتهای مالیاتی یا بیمه صادرات ) به‌منظور حمایت از صادرکنندگان و کاهش آسیب‌پذیری صادرات در برابر نوسانات تقاضای بین‌المللی و کاهش قیمت کالاهای صادراتی ضروری است.
•    اعمال سیاستهای بلندمدت مالی و پولی و اجرایی صادراتی و تغییر نکردن و تبدیل نشدن متوالی موردی و مقطعی این سیاستها الزامی است.
•    ایجاد فرهنگ صادراتی برای عموم مردم که باید صادرات را به عنوان ارزش تلقی کنند و ایجاد این باور در مردم موتور محرکه رشد اقتصادی، پیشرفت یک کشورف صادرات است. در این راستا رسانه‌های عومی می‌توانند در ایجاد فرهنگ عمومی صادرات نقش‌آفرین باشند.
« ساختار صادراتی ایران از سال 1355-1383»
جمعیت جوان به ارز بیشتری نیازمند خواهد بود، درنتیجه راهی جز تأکید بیشتر بر صادرات غیرنفتی در پیش ندارد. بخش وسیعی از صنایع ایران با فرسودگی ماشین‌آلات و فن‌آوری روبه‌رو است و به بازسازی و فن‌آوریهای جانشین نیاز دارد. از این گذشته، روند افزایش مصرف داخلی به حدی است که تداوم صادرات نفت را در آینده با تردید جدی مواجه می‌کند. بنابر پیش‌بینی‌های به عمل آمده در صورت تداوم رشد فعلی مصرف داخلی، طی 12 سال آینده صادراتنفت به صفر خواهد رسید.
مجموعه عوامل مورد اشاره، آشکار می‌کند که برای رسیدن به اقتصاد بدون نفت باید راهبرد توسعه لی وص ادراتی کشور ار مورد بازنگری قرار داده و حضور اقتصادی ایران را درابازاهای جهانی افزایش داد. بدون درنظر گرفتن موارد یادشده با نگاهی گذرا می‌توان دریافت که ایران از سال 1270 تا سال 1383 هجری شمسی ( به جز سالهای 1331 تا 1333 مقارن با نهضت ملی شدن صنعت نفت و درنتیجه سیاست‌گذاریهای صحیح و حمایت ازتولیدات کشور و تشویق مردم به خرید کالای داخلی ) پیوسته با کسری بودجه مواجه بوده است. متأسفانه بودجه کشور همواره بر صادرات هرچه بیشتر نفت اتکا داشته تا بتواند پاسخگوی وارداتی باشد که بیشتر حاصل پیشرفت نکردن کشور از نظر فن‌آوری بوده است.
اقتصاد کشور ما به دلیل اتکا به نفت خام، دارای اقتصادی تک‌محصولی است. برای رهایی از این تنگنا باید عوامل بنیادی جامعه برای تنوع بخشی به صادرات غیرنفتی به کار گرفته شود.
براساس آمار به دست آمده، طی چنددهه اخیر توجهبه رشد و توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی در ایران فقط زمانی قوت گرفته که صادرات نفت خام و درآمدهای حاصل از فروش نفت خام به گونه‌ای دستخوش رکود یا کاهش شده و فقط به دنبال بروز چنین شرایط بحرانی، تلاش برای رشد و توسعه صادرات غیرنفتی انجام شده است. روند سرانه صادرات نفتی و غیرنفتی طی سالهای (1383-1355) در جدول شماره (1) نشان دهنده این موضوع است.
این جدول میزان صادرات غیرنفتی را در چهاردهه گذشته نشان می‌دهد. پیش از افزایش درآمدهای نفتی، میزان درآمد ارزی اسمی حاصل از صادرات غیرنفتی بسیار پایین بوده به‌طوری که تا سال 1344 صادرات غیرنفتی کمتر از 100 میلیون دلار گزارش شده است. این رقم درنهایت پس از افزایش درآمدهای نفتی تا پیش از انقلاب به حدود نیم میلیارد دلار رسید. پس از انقلاب تا سال 1364 روند صادرات غیرنفتی نزولی بود ولی در سال 1365 این روند رو بهافزایش گذاشت و تا سال 1369 که سال شروع سیاستهای بازسازی و تعدیل اقتصادی بود میزان صادرات غیرنفتی به حدود یک میلیارد دلار رسید.
از سال 1370 تاکنون ارزش صادرات غیرنفتی بیش از 5/2 میلیارد دلار است. در سالهای (1373-1372) با سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز میزان صادرات غیرنفتی به حدود 7/3 و 8/4 میلیارد دلار رسید که بالاترین رقم صادرات غیرنفتی در چهار دهه پیش از آن بود. در سالهای بعهد همواره رقم صادرات غیرنفتی حدود سه میلیارد دلار بوده است.

جدول شماره 1. صادرات کل و سرانه نفتی و غیرنفتی کشور طی سالهای (1383-1355)
سال    صادرات نفت
( میلیون دلار )    صادارت
غیرنفتی
( میلیون دلار )    جمعیت
( میلیون نفر)    سرانه جمعیت
نفت ( ریال بر نفر )    سرانه صادرات
غیرنتفی ( ریال بر نفر )
1355    2/1329    540    33709    0394/0    0160/0
1356    3/1590    523    35025    0454/0    0149/0
1357    2/1013    543    36293    0279/0    0150/0
1358    7/1219    812    37815    0326/0    0215/0
1359    8/888    645    39291    0226/0    0164/0
1360    4/1056    340    40862    0259/0    0083/0
1361    5/1689    284    42420    0398/0    0067/0
1362    1/1785    357    44077    0405/0    0081/0
1363    7/1407    361    45798    0307/0    0079/0
1364    4/1277    465    47587    0268/0    0098/0
1365    7/434    916    49445    0088/0    0185/0
1366    2/853    1161    50662    0168/0    0229/0
1367    2/809    1036    51909    0156/0    0200/0
1368    1/1515    1044    53187    0285/0    0196/0
1369    1/335    1312    54496    0619/0    0241/0
1370    4/3549    2649    55837    0636/0    0474/0
1371    3/5141    2988    56656    0907/0    0527/0
1372    2/14683    3747    57488    2554/0    0652/0
1373    2/21479    4831    58331    3682/0    0828/0
1374    2/29431    3257    59187    4973/0    0550/0
1375    3/26081    3120    60055    4343/0    0520/0
1376    3/22168    2910    61135    3626/0    0476/0
1377    4/25955    3185    62236    4170/0    0512/0
1378    6/44478    3456    63356    7020/0    0545/0
1379    5/59448    4181    64497    9217/0    0648/0
1380    6/71957    4565    65658    0959/0    0695/0
1381    8/82667    5271    66839    2368/0    0789/0
1382    9/95788    6636    68043    4078/0    0975/0
1383    2/102535    7576    69297    4796/0    1093/0
مأخذ: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1383)، سالنامه آماری ایران (1383) و گزارش مرکز توسعه صادرات ایران (1383)

نمودار 1: روند صادرات نفتی طی سالهای (1383-1355)
شکل
مأخذ: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1383)، سالنامه آماری ایران (1383) و گزارش مرکز توسعه صادرات ایران (1383)
نمودار شماره (1) نشان دهنده روند صادرات نفتی در کشور طی سالهای (1383-1355) است.
صادرات غیرنفتی از شروع اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی اول به بعد دارای روند صعودی و قابل توجهی است. افزایش تولید نفت، افزایش تقاضای جهانی برای نفت خام و همچنین افزایش قیمت در سالهای اخیر موجب افزایش ارزش صادرات نفتی در اقتصاد کشور شده است.
شکل
مأخذ: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1383)، سالنامه آماری ایران (1383) و گزارش مرکز توسعه صادرات ایران
بررسی روند صادرات غیرنفتی، میزان فعلی آن و نگاهی به میزان واردات کالا، ضعف این بخش اساسی اقتصاد را به روشنی مشخص می‌کند. صادرات غیرنفتی به دلیل افزایش نرخ برابری دلار طی سالهای اخیر سودآور شده و روندی افزایشی داشته است. یکی از مباحث مطرح  شده در ادبیات اقتصادی، آن است که کاهش ارزش پول داخلی موجب افزایش صادرات خواهد شد.
نمودار 3: سهم صادرات نفتی و غیرنفتی از کل صادرات (1383-1355)
مأخذ: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1383)، سالنامه آماری ایران (1383) و گزارش مرکز توسعه صادرات ایران (1383)
نمودار (3) به بررسی سهم صادرات نفتی و غیرنفتی از کل صادرات کشور طی سالهای 1383-1355 پرداخته است. این نمئار نشان می‌دهد که سهم صادرات نفتی از کل صادرات از رقم بسیار بالایی برخوردار است. سهم صادرات غیرنفتی به رغم اقدامات مناسبی که در برنامه‌ةای توسعه اقتصادی به ویژه برنامه سوم، در راستای هدف‌گذاری برای افزایش میزان آن به عمل آمده تغییر قابل توجهی نکرده است و این موضوع بر میزان وابستگی اقتصاد کشور به صادرات نفت و درامدهای حاصل از آن تأکید دار

 
مقدمه:
امروزه توسعه صادرات غیرنفتی، تنها به افزایش درآمد اندی از طریق توسعه صادرات انواع کالاها و خدمات محدود نمی‌شود بلکه توسعه صادرات نقش مهم‌تری را به عنوان یک استراتژی رشد و حتی توسعه اقتصادی نیز به عهده دارد.
تجارت خارجی و صادرات نه تنها با تقاصاد ایران در هیچ زمانی بیگانه نبوده بلکه به لحاظ قرار گرفتن کشور در گذرگاه تجاری شرق و غرب عالم از یک سو و کانونهای تمدن دنیای قدیم و جدید از سوی دیگر نقش با اهمیتی را در اقتصاد ایران داشته است.
در شرایط کنونی اقتصاد ایران توسعه صادرات غیرنفتی از مهم‌ترین مسائل سیاسی و اقتصادی است که باید مسئولان کشور در نظر بگیرند از این رو آگاهی از سیاست تشویقی اعمال شده در جهان هم‌چنین بررسی لوایح و قوانین به منظور تشویق و افزایش توسعه صادرات در داخل کشور، امری ضرورری است. توسعه صادئرات غیرنفتی نه تنها از دیدگاه اندرآوری آن، بلکه از نظر ایجاد اشتغال در داخل کشور از اولویت ویژ‌ه‌ای برخوردار است به نظر می‌رسد تنوع صادرات غیرنفتی نه تنها دیدگاه اقتصادی، بلکه بر برخوردار است به نظر می‌رسد تنوع صادرات غیرنفتی نه تنها دیدگاه اقتصادی، بلکه به عنوان یک راه حل سیاسی در راستای پیشبرد اهداف دولت نیز مؤثر است.
براساس اهداف برنامه اول و دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، ایران در ردیف صادرکنندگان بزرگ بسیاری از فرآورده‌های مهم صنعتی و راهبردی نظیر مس، آهن، آلومینیوم، سیمان، کودهای شیمیایی، محصولات متنوع پتروشیمی انواع دارو و سرم و بسیاری کالاهای دیگر قرار گرفته است ولی شرط اساسی آن است که سیاستهای صادراتی مستمر و پایدار داشته باشیم هم‌چنین باید نظام پول و بانکی، بر توسعه صادرات غیرنفتی با هدف خودگردانی آتی امرار داشته باشد.
اگرچه کشور ما سرشار از منابع طبیعی است باید بتواند با تولید و صدور محصولات غیرنفتی در دنیاب بویژه در منطقه خاورمیانه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شود اما درطی نیم قرن گذشته، نفت، نه تنها مهم‌ترین کالای صادراتی بلکه عامل اثرگذار و دیکته کننده برنامه‌ها و تحولات اقتصادی ایران بوده است. مطالعه روند تولید داخلی و صادرات کشور طی پنج دهه گذشته نشان می‌دهد که بین میزان تولید و حجم تجارت رابطه مستقیمی وجود دارد صادرات غیرنفتی ایران به‌طور متوسط فقز 7/5 درصد کل صادرات کشور و 6/1 درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل داده است.

معرفی صادرات
با حضور عمر ارتباطات و حم‌و نقل سریع، دنیاب به دهکده‌ای تبدیل شده است.
یک تولید کننده و یا یک تاجر صادر کننده جنس، نسبت به گذشته فرصت بهتری را در اختیار دارد که حدود فعالیت خود را توسعه دهد و در بازار بین‌الملل فعالیت نماید.
صادرات به معنای کسب ارز بیش‌تر برای کشور می‌باشد از نظر صادر کننده، صادرات به منزله وسیله‌ای مطمئن در قبال بحران اقتصادی داخلی، پیشرفت بیش‌تر و گسترده‌تر، درآمد بیش‌تر و آگاه شدن مستمر از آخرین تحولات تکنولوژی می‌باشد.
تعداد بسیار کمی از شرکتهایی که در رقابت بازارهای خارجی موفقیت کسب کرده‌اند در کشور خود با شکست رو‌به‌رو شده‌اند فروشهای خارجی درآمد بیش‌تری در بردارند و می‌توانند در برخی از موارد فروشنده را ترغیب نمایند که از بازار داخلی کاملاً چشم‌پوشی نمایند.
سنتی‌ترین راه برای ورود به بازارهای بین‌المللی، صادر کردن کالاهاست و از این طریق انواع بیش‌تری از کالاها را با قیمتی ارزان‌تر از آنچه در داخل تمام می‌شد کشورها می‌توانستند بدست آوردند.
در نظریات کلاسیک تجارت بین‌المللی صادرات مشخصة تجارت خارجی است و هنوز هم برای بسیاری از شرکتها مهم‌ترین استراتژی ورود به بازار خارجی دولتها معمولاً طرفدار استراتژی صادرات هستند زیرا موجب افزایش تولید داخلی و سطح اشتغال می‌شود و به تعادل تراز پرداختهای کشور کمک می‌کند به همین جهت صادرکنندگان غالباً مورد حمایت دولت‌ها قرار می‌گیرند دولت‌ها در امر ارزیابی بازارها، شناسایی توزیع کنندگان و بیمه کالا در مقابل خطرات تجاری و سیاسی ناشی از معاملات صادراتی، اطلاعاتی در اختیار صادرکنندگان می‌گذارد.
هم‌چنین می‌توان ذکر کرد که صادر کردن استراتژی اولیة مناسبی است زیرا در مقایسه با سایر استراتژی‌ها با ریسک‌ کمتری رو‌به‌رو است و انعطاف بیشتری را ممکن می‌سازد.
شرکت ممکن است ظرفیت کافی برای تولید صادراتی داشته باشد و درنتیجه به ماشین‌آلات بیشتری نیاز نباشد و بالا بردن حجم تولید موجب می‌شود که تولید بازار داخلی نیز ارزان‌تر تمام شود هم‌چنین شرکتی که با صادر کردن وارد یک بازار خارجی می‌شود می‌تواند در هر زمان که معلوم شد شرایط مناسب‌تری وجود دارد به تأسیس کارخانه در آن کشور مبادرا کند و اگر در بازار موفقیتی پیدا نکرد خود را از آن بازار خارج کند.
گاهی این فکر در ذهن‌ها تداعی می‌شود که صادرات به معنای خالص از اجناس مازاد است ولی می‌توان گفت که این‌گونه نیست و باید صادرات جریانی مدام داشته باشد و با درنظر گرفتن سلایق و اصول و نظامهای متفاوت کشورهای دیگر تولیدات خود را از انجام دهد تا بتواند نیازهای مردم کشور طرف معامله را برطرف کند و صادر کننده باید در برابر تغییرات بازار خارجی آگاه و هوشیار باشد و به عبارت دیگر می‌بایستی از توانایی لازم برای مقابله فوری با یک چنین تغییراتی برخوردار باشد و هیچ‌گاه نباید صادرات را به مفهوم خلاص شدن از اجناس مازاد  درنظر گرفت و درصورتیکه امور صادرات براساس برنامه‌های دراز مدت همراه با تعهدات و اجرای کامل انجام نگیرد امکان موفقیت کم خواهد بود.
انتظار کسب سریع درآمد از طریق صادرات نتایجی مغایر با پیش بینی‌های صادرات کشور را درپی خواهد داشت که در مجموعه، زیان جبران‌ناپذیری به جامعه اقتصادی وارد می‌آید.
- مقدمه
- تاریخچه صادرات غیرنفتی در کشور
- انواع صادرات غیرنفتیگ
- ضرورت صادرات غیرنفتی
- جایگاه صادرات غیرنفتی بر استراتژی‌های توسعه
- جایگاه صادرات غیرنفتی بر استراتژی‌های توسعه
- چالشهای توسعه صادرات غیرنفتی در ایران
- راهکارها و برنامه‌ریزی توسعه صادرات غیرنفتی