عنوان مقاله :
«نقش مساجد در تعالی فرهنگی»
چکیده
یکی از نکات قابل تأمل در مطالعه منابع قرآنی و روایات مربوط به مساجد، توجه خاص خداوند متعال به ساخت مساجد و آبادانی آنهاست. مساجد، به عنوان یک الگوى ارزشگذارى پایگاه عمومى مسلمانان بوده و ساخت مساجد به عنوان مرکز نشر معارف دینی و شکلگیری حرکتهای اجتماعی، از بنیادیترین پیشنهادهای اسلام برای ترمیم وتعالی فرهنگ جامعه و تربیت دینی یک اجتماع است. در این مقاله بر آنیم که با تحقیق درباره ی مساجد، به نقش مساجد بر رشد و تعالی فرهنگ جامعه بپردازیم. عقیده ما بر آنست که ؛ مساجد میتوانند به عنوان مکانی مناسب برای رشد و تعالی فردی و اجتماعی نقش ایفا کنند و این امکان از طریق برپایی اجتماعات عبادی، آموزشی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و استفاده از رسانههای جدید تحقق می یابد.
واژگان کلیدی : مسجد، فرهنگ ، تعالی فرهنگی .
مقدمه
مساجد از جمله مهمترین مراکز دینی در جامعهی اسلامی به شمار می آیند. مسجد کارکردهایی مهم در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و ... دارد . مسجد مکانی است مقدس برای عبادت و مراسم جمعی، بهخصوص نماز، دعا، نیایش، جشنها و اعیاد اسلامی. نماز جماعت، حضور در مسجد، تعامل نمازگزاران با یکدیگر، وعظ و منبر به پیشرفت فرهنگ جامعه کمک زیادی میکند. حضور در مسجد تأثیر آثار نماز را دو چندان میکند.
با توجه به آثار مختلف مسجد ،آیا مسجد در تعالی فرهنگی نیز میتواند نقش داشته باشد؟
مسجد ستادی مقدس برای آموزش و تربیت مذهبی است. مسجد آموزشگاهی عمومی برای شناخت دستورالعمل راه صحیح زندگی فردی و اجتماعی افراد است. مسجد دانشگاه انسانساز و مکان تربیت صالحان و پاکان است. مسجد پایگاه یکتاپرستی، دفاع از حریم عقیده و ایدئولوژی حق و مکانی برای ایجاد زمینهی وحدت جامعهی موحد و یکتاپرست است. مسجد مکانی است برای تمرین و ممارست خلقوخوی پسندیدهی انسانی، محلی مناسب است برای عملیکردن ارزشهای والای اخلاقی و رفتاری و تعالی در ابعاد مختلف زندگی و سکوی پروازی است به ملکوت.
فضای معنوی، هنر و معماری، قرائت قرآن، دعا و نماز و... مسجد را مرکز مهم هدایت و تجهیز قوای فکری و مهارتهای زندگی و رشد اخلاق انسانی کرده است. با عنایت به نقش مسجد در تربیت فردی و اجتماعی افراد و تعالی فرهنگی جامعه اسلامی، برنامهریزی و شناسایی کاربرد عوامل مؤثر برای حضور فعال در این مکان مقدس لازم است. مسجد، پایگاه تبلیغ دین اسلام است که بسیارى از صفات فردی ـ اجتماعى، نظیر: اخلاص و درستکارى، ساماندهى زندگى و نظم و تقوى برآن مترتب است. افرادى که بیشتر به مسجد رفت و آمد دارند، کمتر حقوق دیگران را ضایع نموده، زندگى را با نظم بیشترى توأم ساخته و آثار و رفتار دینى در زندگى اجتماعیشان مشاهده میگردد.