پایان نامه شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

حقیق شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب مربوطه  به صورت فایل ورد  word و قابل ویرایش می باشد و دارای ۱۱۹صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود تحقیق شرح و تحلیل صنایع لفظی و معنوی در دیوان صائب نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد

 فهرست

چکیده   ۱

مقدمه   ۲

۱- فصل اول:کلیّات

۱-۱- کلیّات تحقیق   ۵

۱-۲- بیان مسأله   ۵

۱-۳- اهداف تحقیق   ۶

۱-۴- ضرورت تحقیق   ۶

۱-۵- فرضیه‌های تحقیق   ۶

۱-۶- پیشینة تحقیق   ۷

۱-۷- روش تحقیق   ۷

۲- فصل دوم:سبک هندی

۲-۱- سبک هندی   ۹

۲-۱-۱- صائب و شعر او   ۱۱

۲-۱-۲- عوامل سازنده در دیوان صائب   ۱۳

۱- انگیزه و تخیّل شاعر   ۱۳

۲- اجتماع   ۱۴

۳- گذشتگان   ۱۴

۴- طبیعت   ۱۴

۲-۲-شکل گیری غزل.۱۴٫

۲-۲-۱- سیر غزل در شعر فارسی   ۱۵

۲-۳- درآمدی بر آرایه‌ها و مضامین مختلف در شعر صائب   ۱۹

۲-۳-۱- مضمون در دیوان صائب   ۲۳

۲-۳-۲- صائب،متأثراز مولوی و حافظ   ۲۴

۲-۳-۳- مضامین اخلاقی   ۲۶

۳-فصل سوم:صنایع معنوی

۳-۱-صور خیال و نقش آن در شعر صائب   ۲۹

۱- آشنایی زدایی   ۲۹

۲- ایجاز.۳۰

۳- تأکید   ۳۰

۴-تنبیه و تحذیر   ۳۰

۵- ابهام   ۳۱

۳-۱-۱-تشبیه   ۳۱

۳-۱-۲- استعاره   ۳۸

۳-۱-۳-تمثیل   ۴۴

۳-۱-۴-ارسال المثل   ۴۸

۳-۱-۵-کنایه   ۵۰

۳-۱-۶-تلمیح   ۵۷

۳-۱-۷-پارادوکس   ۶۱

۳-۱-۸-تناسب   ۶۴

۳-۱-۹-ایهام   ۶۷

۳-۱-۱۰-ایهام تناسب   ۶۹

۳-۱-۱۱-استخدام   ۷۳

۳-۱-۱۲-غلو   ۷۶

۳-۱-۱۳-تشخیص یا شخصیت انگاری   ۷۸

۳-۱-۱۴- تجسّم   ۸۱

۳-۱-۱۵- حس تعلیل   ۸۳

۳-۱-۱۶- ابداع   ۸۵

۴-فصل چهارم: صنایع لفظی

۴-۱- جناس   ۸۳

۴-۲- واج آرایی   ۹۲

۵-فصل پنجم:نکاتی در شناخت شعر صائب

۵-۱-جایگاه صنایع در دیوان صائب   ۹۶

۵-۲-جان بخشی متفاوت   ۹۷

۵-۳-ترکیبات تازه   ۹۸

۵-۴-ترکیبات محاوره‌ای   ۹۸

۵-۵-اشارات قرآنی و احادیث   ۹۹

۵-۶-تعقید در اشعار صائب   ۱۰۰

۵-۷-لفظ و معنا   ۱۰۱

۵-۸-تکرار مصرع‌ها   ۱۰۲

۵-۹-ردیف و قافیه

۶- فصل ششم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها

۶-۱-نتیجه‌گیری   ۱۰۵

۶-۲- پیشنهادها   ۱۰۶

فهرست کلمات دشوار   ۱۰۷

فهرست منابع و مآخذ(کارمایه ها)   ۱۱۰

 فهرست  منابع و مآخذ(کارمایه‌ها)

۱- قرآن کریم، ترجمة الهی‌قمشه‌ای، چ اوّل، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم، قم، ۱۳۸۲٫

تبریزی ،،میرزا محمّد علی صائب،دویست و یک غزل از صائب،شرح و تفسیر دکتر امیر بانوی کریمی(امیری فیروز کوهی)چ اوّل، انتشارت  زوّار،۱۳۶۶٫

۲-تبریزی ،،میرزا محمّد علی صائب،دیوان، ( ج۱و ۲)   ، به اهتمام و تصحیح محمّد قهرمان،چ اوّل، شرکت انتشارت علمی و فرهنگی،تهران،۱۳۶۷٫

۳- ثروت، منصور، فرهنگ کنایات، چ اوّل، انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۶۴٫

چترایی،مهرداد،سبک شناسی (شعر و نثر ‌)،چ اوّل،انتشار ات دژنپشت،اصفهان،۱۳۸۶٫

۴- حافظ، شمس‌الدین محّمد، دیوان، تصحیح قاسم غنی-قزوینی، به کوشش رضا کاکائی دهکُردی، چ سوم، انتشارات قفنوس، تهران، ۱۳۸۰٫

۵-درگاهی،محمود،نقد شعر در ایران،چ اوّل،مؤسسه انتشارات امیر کبیر،تهران،۱۳۷۷٫

۶- دریاگشت، محمد رسول، صائب در سبک هندی در گسترة تحقیقات ادبی، ، نشر قطره، تهران، ۱۳۸۰٫

۷- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، ۱۴ مجلّد، چ دوم از دورة جدید انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۷۷٫

۸-دهخدا،علی اکبر،لغت نامه (نرم افزار)،مؤسسهُ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران،تهران،۱۳۷۸٫

۹-شجیعی،پوران،صور معانی شعر فارسی در مکتب درونگری،چ اوّل،انتشارات زوّار،تهران،۱۳۶۲٫

۱۰- شفیعی‌کدکنی، محمدرضا، صور خیال در شعر فارسی، چ سوّم، انتشارات آگاه، ۱۳۶۶٫

۹- شمیسا، سیروس، بیان، چ نهم، انتشارات فردوس، تهران، ۱۳۸۱٫

    ـــــــــ ،سبک شناسی شعر ‌،ج دوّم، انتشارات فردوس ، تهران،۱۳۷۵٫

۱۰- ــــــــــ، فرهنگ تلمیحات، چ اوّل، انتشارات فردوسی، تهران ۱۳۶۶٫

۱۱- ـــــــــ، نگاهی تازه به بدیع، چ سوم، انتشارات فردوس، تهران، ۱۳۸۱٫

۱۲- صادقیان، محّمدعلی، زیور سخن در بدیع فارسی، چ اوّل، مرکز انتشارات علم و صنعت ایران، ۱۳۷۸٫

رزمجو،حسین،انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی،ج اول،مؤسسه جاپ وانتشارات آستان قدس رضوی،مشهد،۱۳۷۰٫

۱۳- رضانژاد «نوشین» ، غلام‌حسین، اصول علم بلاغت، چ اوّل، انتشارات الزهرا، ۱۳۶۷٫

۱۴- رودکی سمرقندی، ابوعبدالله‌جعفربن‌محّمد، دیوان، شرح و توضیح منوچهر دانش‌پژوه، چ اوّل، انتشارات توس، ۱۳۷۴٫

زرّین کوب،عبد الحسین،سیری در شعر فارسی،چ اوّل ،انتشارات نوین،۱۳۶۳٫

زاده شفق،رضا،تاریخ ادبیات ایران،چ اول؛انتشارات آهنگ،تهران،۱۳۶۹٫

عبدالله،سید،ادبیات فارسی در میان هندوان،ترج  م

ه محمد اسلم خان،چ اوّل، مجموعه انتشا ر ات ادبی و تاریخی موقو ف  ا ت  دکتر محمود افشار یز   دی،تهران،۱۳۷۱٫

۱۵- فتوحی، محمود، نقد ادبی در سبک‌ هندی، چ اوّل، نثر سخن، تهران ۱۳۸۵٫

فرشید ورد،خسرو،دربارة ادبیات ونقد ابی،ج اول،چ اول،انتشارات امیر کبیر ،تهران،۱۳۶۳٫

کزّازی،میر جلالدین،بیان(۱)،ج اول،نشر مرکز،تهران،۱۳۶۸٫

۱۷- گلچین معانی، احمد، فرهنگ اشعار صائب، ج اوّل، چ دوم، انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۳٫

۱۸- محّمدی، محّمدحسین، فانوس‌های خیال، چ اوّل، انتشارات جامی، تهران، ۱۳۷۵٫

۱۹- موسوی، میر نعمت‌الله‌، فرهنگ بدیعی، چ اوّل، انتشارات احرار، تبریز، ۱۳۸۲٫

۲۰- وحشی‌بافقی، کمال‌الدین‌محّمد، دیوان، به کوشش محّمدحسین سیّدان، چ اوّل، انتشارات طلایه،تهران، ۱۳۷۴٫

۲۱- وحیدیان کامیار، تقی، بدیع از دیدگاه زیباشناسی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران، ۱۳۸۳٫

۲۲- هاشمی، احمد، جواهر البلاغه، چ اوّل، انتشارات مصطفوی، قم، ۱۳۶۷٫

  فهرست مقالات

۱- انوری، حسن،” قالب نحوی در شعر و تمثیل در دیوان صائب”، نشریه دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، چ اوّل، ش یکم، صص ۱۱۸، ۱۳۶۹٫

۲- خیالی خطیبی، احمد،” تمثیل درادب فارسی”، کیهان فرهنگی، ش دویست‌و‌چهل‌‌ویکم، صص ۵۳ ،۱۳۸۵

۳- سنگری محّمدرضا،” غزل”، نشریة شعر،   ش چهل و ششم ،صص ۶،۱۳۸۵٫

۴- صالحی،مهدی،”تضاد یا متناقض نما”، مجلةرشد آموزش زبان و ادبیات فارسی، ش چهارم،صص۴۷ ،۱۳۸۹٫

۲-۱-سبک هندی :

حکومت سلسلة صفوی که جهان بینی شیعی داشتند از جمله عواملی است که باعث تغییر سبک شد. تغییر در تفکر وبیان از جمله عوامل مهمی  است که موجب این دگرگونی می گردد.این تغییر مذهب  است که موجب خلق عقاید نو می گردد.

     « بدیهی است که تطوّرات و تحولات  ادبی به ناگهان صورت نمی گیرد و زمانی دراز لازم است تا روش فکر تغییر پذیرد و طریق تازه ای در سخنوری معمول گردد. سبک هندی نیز از مدت ها پیش یعنی از اوایل قرن هشتم مقدماتش در هند ظاهر گردید و شعرایی از قبیل امیر خسرو دهلوی به ساختن مضامین تازه و استعمال لغات و ترکیبات  خاصی شروع کردند. پس از آن نیز هر که در سخنوری دستی داشت اختراع تازه ای نمود و مضمون جدیدی به دست آورد و شیوة نوینی به کار بست تا به تدریج سبک مخصوصی که با شیوة قدما و سخنوران سلف مباینت* داشت معمول گردید.»(دریا گشت، ۱۳۷۱،ص۴۰۲، ۴۰۳).

   از آنجایی که در این دوره، پادشاهان سرزمین هند به شاعران توجّه خاصی داشتند وصله های فراوانی به آنان می‌دادند، این امر باعث شد تا توجه شاعران به سرزمین هند معطوف گردد. زیرا در آن زمان  دولت صفویه به نوعی  نسبت به شاعران و به خصوص مدیحه سرایی های آنان  بی توجهی نشان می داد. دقت و نازک خیالی موجود در شعر شاعران آن دیار، نا خود آگاه این شاعران را نیز  به سوی نکته  سنجی و خیال پردازی های شاعرانه ای می‌کشاند که باعث پیچیدگی در شعر می شد. این نوع نازک خیالی ها در شعر شاعرانی چون بیدل دهلوی به اوج خود می رسد.

 ابته باید گفت که شاعران سبک هندی دو گونه اند :یکی بزرگانی چون صائب وکلیم که رابطة تشبیهی بین مصراع معقول و محسوس ،معتدل ولطیف است ودیگری افرادی چون بیدل وقدسی که به آنان خیال بند  ورهروان طرز خیال می گویند که معمولاً رابطة دو مصراع آنان دشوار و در زبان سهل انگارند.

   دقّت شاعر سبک هندی درآوردن مضامین نو با پیچیدگی ها و صنایع شعری فراوان، باعث  می شد شاعر سبک هندی بیشتر از آن که به سرودن یک الهام شاعرانه  بپردازد، به هنرنمایی در مورد شعر پردازی خود  توجّه کند. از این رو باید گفت که شعر شاعران سبک هندی بیشتر نتیجة یک کوشش شاعرانه است تا جوشش درونی.

  امّا آنچه که مسأله را برای ما دشوار می کند، فراوانی ابیات عارفانه وعاشقانه در شعر سبک هندی است که به نوعی برگرفته از شعر سبک عراقی می باشد و این سؤال را در ذهن پدید می آورد که آیا این شعر جنبه های عرفانی عمیق را هم که نتیجة سیر وسلوک معنوی شاعر است دارد یا نه؟

   شاعران سبک هندی همواره به مضمون سازی و نکته بینی و ترکیب سازی شهرت داشته اند. اما با دقت در آثارشان می توان مشاهده کرد که در عین مضمون سازی، بسیاری از اندیشه های شعرایی چون خواجه حافظ شیرازی، مولانا و دیگر شاعران را نیز تکرار می کنند اما این تکرار ها به گونه ای در شعر و در لابه لای تمثیل ها و کنایات و دیگر صنایع  شعری قرار گرفته که به راحتی دیده نمی شود.

   گره خوردگی عشق و عرفان و اندیشه های مادی گرایانه، ابتدا این سؤال را در ذهن پدید می آورد که این تکرارها به چه دلیل صورت گرفته؟ آیا صرفاً یک تقلید کورکورانه است؟ آیا یک نوع نمایش مهارت شعر گویی است، یا این که تنها گاهی اوقات شاعر از زندگی زمینی کناره می گرفته و مضامین عارفانه را پناه خود ساخته است؟ در جواب باید گفت شاعر نسبت به هیچکدام از این موضوعات بی توجه نیست. او به دنبال چیزی است که نو و کامل و مطابق با پسند زمانه، دیر یاب و غریب باشد. پس این مسأله را نمی توان از عیوب  شعر سبک هندی شمرد؛ اما از لحاظ هماهنگی با شعر دوران، اندکی مشکل ساز است، زیرا که شعر هر دوره یک سری ویژگی های خاص خود را دارد که بازگشتن به‌ آن نه تنها زیبا نیست، بلکه شعر را نامقبول می کند. این نوع آمیختگی مضامین را در شعر این دوره، باید از ویژگی های سبک هندی دانست. اما از این جنبه که کلمات موجود در شعر شاعران دیگر تکرار می شود، از عیوب بارز این سبک است.

   از آنجایی که در این دوران قشر تحصیل کرده، چندان میلی به شعر سرایی نداشتند و کسانی هم که میل اندکی داشتند به صورت جدّی به شعر و شاعری نمی پرداختند، شعر اندک اندک به بازار و عامة مردم راه یافت. همین امر منجر به نزدیک شدن شعر به احساس و خیال مردم عامی شد و شعر را مملو از تعابیر عامیانه کرد. در این دوره به ندرت امکان داشت که شاعران به دربار پادشاهان وقت راه یابند و بیشتر آنها صاحبان  حرفه های بازاری بودند و این انتقال شعر به میان مردم عادی، نه تنها شعر را به انحطاط نکشاند بلکه از لحاظ استفاده از لغات و تعبیرات عامیانه، وارد مسیر تازه ای کرد.

   هر چند در این دوره قالب های شعری چون قصیده، مثنوی و غزل مورد استفاده است اما آنچه که مورد توجه و مقبول شعراست، تک بیتی های از هم گسسته است که حتی در قالب هایی چون غزل، با هم ارتباط چندانی ندارند و هر کدام برای خود یک مفهوم مجزا و یا یک پند اخلاقی  رادر بر دارد.

   «ساختار بیت هندی چنین است که در مصراعی، مطلب معقولی گفته شود یعنی شعاری مطرح شود ودر مصراعی دیگر با تمثیل یا رابطة لفْ و نشری متناظر یا تشبیه مرکب، آن  رامحسوس کنند.همة هنر شاعر در این مصراع اخیر است، یعنی در مصراعی که باید معقول را محسوس کند و هرچه رابطة بین دو مصراع منسجم تر باشد، بیت دلنشین تر است» (خیالی خطیبی، ۱۳۸۵).

   از آنجایی که شاعر سبک هندی شاعری پرگوست، تنوع اندیشه نیز در آثارش فراوان  دیده می شود؛ این تنوع اندیشه و پرگویی او باعث تناقض گویی هایی شده که در دیوان  صائب تبریزی فراوان دیده می شود. از جمله ویژگی های سبک هندی می توان به مواردی چون مشکل پسندی، میل به معنی تراشی، تعقید و ابهام ، ایجاز و استفاده فراوان از کنایه و تمثیل و اسلوب معادله اشاره کرد.

   مشکل پسندی شاعران این دوره را باید ریشة بسیاری از تعقیدات و پیچیدگی های شعر این عصر  دانست. مشکل پسندی شاعران ، متعاقباً پیامدهایی را از لحاظ بیانی برای شعر به ارمغان آورده و موارد دیگری  چون استفاده فراوان از صنایع لفظی و معنوی را در بر می گیرد.

  « پس یک مشخصة مهم سبک هندی این است که محصول اندیشه و عقل است. اندیشه و عقل فردی و شخصی، اما عامل جمعی و نا خود آگاه قومی ـ نژادی در آفرینش چنین شعری دخالت چندانی ندارد. شعر سبک هندی شعری فردی و تراژیک است.» (فتوحی،۱۳۸۵،ص۴۳) .

        شاعران سبک هندی برای پذیرش یک شعر معیارهای خاصی در نظر داشتند که این معیارها در ابتدا  تنها به عنوان خصوصیاتی بود که شعر آن دوره را از شعر عصر تیموری جدا می کرد، اما بعدها این خصوصیات چنان  در مرکز توجه قرار گرفت که بیشتر توجه شاعر معطوف به آن  ویژگی ها شد. مشکل پسندی و استفاده از ارسال المثل ها و مضمون یابی های شاعران رفته رفته چنان در شعر این شعرا افزایش پیدا کرد که درک شعر را با مشکل مواجه  کرد، زیرا که شعر به جای کمال یافتن به سمت تعقید و پیچیدگی می رفت.