چکیده
در این رساله موضوع تساهل و تسامح در عرفان و کلام اسلامی را با روش کتابخانه ای مورد پژوهش قرار دادم.
با توجه به اینکه تساهل و تسامح، کلام و عرفان نزد مکاتب و در دوره های مختلف دارای معانی متفاوتی است
قبل از هرچیز و در فصل اول این واژه ها را به طور مختصر و کلی بررسی نمودیم تا مقصود این پژوهش از میان مفاهیم و برداشت های مختلف روشن تر بیان گردد. از میان متکلمان مسلمان خواجه نصیرالدین طوسی به عنوان نماینده و برجسته ترین متکلم اسلامی و در عرفان، محی الدین ابن العربی به عنوان مؤسس عرفان نظری را انتخاب نمودم.
در فصل دوم، تساهل و تسامح را در کلام خواجه از دو بعد (منش و بینش) مورد پژوهش قرار دادیم و با استناد به آثار خواجه و بررسی منابع موجود، این نتیجه بدست آمد که متکلم به التزام ماهیت علم کلام ، بینشی تساهلمندانه خواهد داشت و به سبب پایبندی به آموزه های دینی، توحیدی و اسلامی تساهلمندانه عمل خواهد کرد. که با کاوش در زندگی در زندگی و منش خواجه ما تأیید گردید و همین امر یعنی رابطه ی میان علم و عمل، بینش و منش سبب ماندگاری شخصیت و اندیشه ی ایشان گردیده است.
در فصل سوم، در حوزه ی عرفان، تساهل و تساهل را در بزرگترین نماینده ی عرفان نظری ( محی الدین ابن العربی) تحقیق نمودم. و به استناد اصول فکری و مبانی نظری و آثار و نوشته های محققین برجسته دریافتم که عارف بلندمرتبه ابن العربی به سبب وسعت فکر و بلندای نظر، منشی مداراگرانه دارد و دیگران را به تأسی از روش خویش و مدارای با مخالفین توصیه می نمایند.
در پایان با مقایسه تساهل و تسامح کلامی و عرفانی، این نتیجه بدست آمد که منش تساهلمندانه با بینش تساهل گرایانه سنخیت دارد. هدف ما از این پژوهش، بررسی موضوع نسبتاً جدید تساهل و تسامح در تاریخ اندیشه ی اسلامی بود و این که دریابیم که:
- 1 نسبت و نگاه علمای اسلامی در حوزه های کلامی و عرفانی چگونه است؟
- 2 آیا دیدگاه و باورهای نظری التزام عملی را به دنبال خواهد داشت؟
مقدمه
اندیشه ی تساهل و تسامح موضوعی است که در عصر کنونی مورد توجه بسیاری از اندیشمندان سیاسی، اجتماعی و.... قرار گرفته است و آثار مثبت و منفی را در برداشته است . در این رساله با توجه به نیاز کنونی عصر مان در صدد برآمدیم تا اولا ضمن معنای درست و دقیق تر از این دو واژه و طرح مسایل کلی آن البته بطور مختصر ، کاربرد آن رادر دو حوزه ی کلام و عرفان مورد بررسی قرار دهیم و به این تتیجه دست یابیم که می توان با شناخت دقیق تر اصطلاحات بار معنایی صحیح تری به آنان دادو در حوزه ی معرفت شناسی با کاربرد درست این واژگان و احترام به قابلیت های انسان بنای تمدنی عظیم را بر پانمود و جوامع انسانی را در جهت کمال و تعالی سوق داد.
طرح سوال
حال صرف نظر از این که به این اصل گرایش داریم یا آن را رد ونقض می کنیم می خواهیم به این مسایل بپردازیم ؛
- 1 آیا تساهل و تسامح موضوع جدیدی است یا از ادوار گذشته نیز مطرح بوده است منتهی بار معنایی کنونی را نداشته است اما امروزه مورد توجه بیشتری قرار گرفته است ؟
- 2 آیا اندیشه ی تساهل و تسامح صرفا یک ایده و نظر آرمانی و خوب است یا قابل بکاربستن می باشد ؟
- 3 آیا در حوزه کلام وعرفان تساهل و تسامح مورد توجه قرار گرفته است ؟
- 4 و اینکه بزرگانی چون خواجه و ابن عربی به این اصل توجه نموداه اند و اگر پاسخ مثبت است از چه اصول و مبانی تبعیت می کرده اند ؟
- 5 آیا اعتقاد آنان به این اصل بنا بر مصلحت و یا منفعتی بوده است یا با تاسی از اصول و مبانی مستحکم بدان معتقد بوده اند و بدان عمل می کرده اند؟
هدف :
هدف ما از این تحقیق این است که در صورت داشتن آثار مثبت اندیشه ی تساهل و کاربست آن در اجتماع به تاسی از عارفان و متکلمان و تساهلی که آنان تجربه نموده اند می تواند روابط اجتماعی را تسهیل بخشد و میان آحاد مردم تعاملی سازنده بر قرارکند ،ذکر و یادآوری این مطلب ارزشمند و مفید خواهد بود . 2- می توان انتظار داشت که همه ی مردم از وارستگی عارفان تاسی جویند و در صورت جهت گیری های مثبت می توان انتظار داشت تا همگان تلاش نمایند و از آنان تبعیت کنندهمانگونه که از روش فلاسفه بهره جستند و سعی نمودند تا حدامکان از حدود منطقی پیروی کنند . 3- امید است با پذیرش این اصل در برخورد با دیگران خود را به تمامه حق ندانیم ودر تربیت آدمیان ،افراد انسانی را صرفا سمعی و بصری بار نیاوریم به طوری که هرچیز را که می شنوند و می بیند باور نکنند . 4- به تاسی از عارفان و منکلمان در برخورد با دیگران سهل تر و راحتر عمل کنیم و علی رغم اختلافات در تعاملی صازنده در جهت غایت زندگی انسانی حرکت کنیم .
تعداد صفحات 147 PDF
فهرست مطالب
عنوان صفحه فصل اول
پیرامون تساهل و تسامح، علم کلام و عرفان
-1-1 پیرامون تساهل و تسامح 2
-1-1-1 ماهیت تساهل و تسامح 2
-1-1-1-1 معنای لغوی2
-2-1-1-1 اصطلاح تساهل وتسامح 3
-3-1-1-1 عناصر مهم و سازنده 3
-2-1-1 پیشینه ی تاریخی 4
-1-2-1-1 پیشینه ی تاریخی تساهل وتسامح در غرب. 4
2-2-1-1 اصل تساهل و تسامح و تاثیر آن در شکل گیری تمدن ها اسلام 6
-3-1-1 معیارهای تساهل وتسامح 9
-4-1-1 جدال بین موافقان ومخالفان تساهل وتسامح 12
-5-1-1 مبانی تساهل وتسامح در غرب. 14
-6-1-1 انواع تساهل وتسامح. 18
-7-1-1 پیامد های مثبت ومنفی تساهل وتسامح 23
-8-1-1 نتیجه گیری کلی از مبحث تساهل و تسامح26
-2-1 پیرامون علم کلام 26
-1-2-1 مقدمه 26
-2-2-1 ماهیت علم کلام. 27
-3-2-1 تعریف لغوی. 27
5- روش -2-1 -4-2-1 ضرورت طرح مسایل کلامی 28
6- هدف و رسالت علم -2-1 علم کلام 28
7- پیشینه ی تاریخی کلام اسلامی -2-1 کلام . 27
-8-2-1 مراحل تطور کلام شیعه 29.
-9-2-1 گرایش های مخ ل تف 30..
10 - ویژگی های کلام -2-1 کلامی32
11 - منابع کلام -2-1 شیعه 33
12 - تساهل و تسامح -2-1 شیعه. 35
کلامی-3-1 پیرامون عرفان39
-1-3-1 مقدمه 39
-3-3-1 -2-3-1 ماهیت عرفان 39
تعریف لغوی و اصطلاحی 39
-4-3-1 موضوع، هدف و رسالت عرفان40
-5-3-1 انواع عرفان. 41
-6-3-1 مراحل تکامل عرفان 43
-7-3-1 ویژگی های عرفان اسلامی ... 45
-8-3-1 منابع عرفان اسلامی 47
-9-3-1 تساهل و تسامح عرفانی 48
فصل دوم خواجه نصیرالدین طوسی
-1-2 زندگینامه 51
1-1-2 معرفی شخصیت 51
2-1-2 شرایط اجتماعی و سیاسی عصرخواجه 51
3-1-2 اخلاق 52
4-1-2 آثار و تالیفات خواجه 52
5-1-2 شهرت و کارهای بزرگ 54
6-1-2 مسلک عرفانی. 54
7-1-2 خواجه موسس کلام شیعه
-2-2 تساهل وتسامح ن بیشی خواجه نصیر الدین طوسی 56
1-2-2 مقدمه 56
-2-2-2 اصول فکری و نظری خواجه 60
-3-2-2 دلایل تساهل بینشی خواجه بر اساس اصول فکری و مبانی نظری64
-4-2-2 نتیجه گیری کلی، از تساهل و تسامح بینشی خواجه 69
-3-2 تساهل و تسامح منشی خواجه 69
-1-3-2 مقدمه. 69
-2-3-2 دلایل تساهل منشی خواجه . 71
-3-3-2 نتیجه کلی از تساهل و تسامح منشی خواجه 83
فصل سوم- محی الدین ابن العربی
-1-3 زندگی نامه. 85
-1-1-3 شرایط اجتماعی و سیاسی عصر محی الدین 86
-2-1-3 سبک نگارش 88
-3-1-3 معرفی کتب و آثار. 91
-2-3 تساهل و تسامح بینشی محی الدین ابن العربی. 92
-1-2-3 مقدمه92
-2-2-3 اصول فکری و نظری محی الدین العربی 94
-3-2-3 خداشناسی 94
-4-2-3 جهان شناسی 96
-5-2-3 معرفت شناسی و چگونگی درک تجلیات 105
-3-3 دلایل تساهل و تسامح بینشی ابن العربی براساس اصول فکری و نظری 106
-1-3-3 نتیجه گیری از تساهل و تسامح بینشی ابن العربی138
-4-3 تساهل و تسامح منشی ابن عربی 138
-1-4-3 مقدمه138
-2-4-3 دلایلی بر تساهل منشی ا نب عربی 141
-4-4-3 نتیجه گیری کلی153
راهکارها و پیشنهادات159
منابع و ماخذ161
واژگان کلیدی164
چکیده انگلیس
این پایان نامه به فرمت Pdf می باشد
برای دریافت فرمت ورد(word) با قیمت 30000 تومان
به hoopadrayaneh@gmail.com ایمیل بزنید