پایان نامه بررسی رابطه خلاقیت و شوخ طبعی در دانشجویان رشته های فنی –مهندسی دانشگاه آزاد رودهن

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی رابطه خلاقیت و شوخ طبعی در دانشجویان رشته های فنی –مهندسی دانشگاه آزاد رودهن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:102

فهرست مطالب:
عنوان    صفحه
مقدمه    2
بیان مساله    4
هدف پژوهش    5
بیان فرضیه ها    6
متغیر ها    7
تعریف خلاقیت    9
نظریه های خلاقیت    12
نظریه روانکاوی    12
نظریه انسان گرایی    13
نظریه تداعی گرایی    14
نظریه ی گشتالت    14
نظریه نوفرویدیها    14
نظریه رفتار گرایی    15
ویژگیهای افراد خلاق    16
ویژگی های تفکر واگرا    17
نقش نیمکره های مغز در خلاقیت    18
خلاقیت در 4 مرحله شکل می گیرد:    19
عوامل موثر در خلاقیت    20
خلاقیت و هوش    20
خلاقیت و جنس    21
خلاقیت و سن    21
خلاقیت و میزان تحصیلات    21
خلاقیت و خودپنداره    22
خلاقیت و اعتماد به نفس    22
خلاقیت و احترام به خود    23
شوخ طبعی    23
مفهوم شوخی    24
نظریه ناهمخوانی    31
نظریه ی برتری    32
نظریه ی رهایی از تنیدگی    33
نظریه تعامل اجتماعی     34
نظریه ی الوهیت    34
ویژگیهای شوخ طبعان    35
انگیزه های شوخ طبعان    36
ابعاد و انواع شوخی    37
شوخی و شوخ طبعی در میهمانیها:    37
مراحل رشد و تکامل شوخ طبعی    40
مکانیسم شوخی    42
تاثیر شوخی بر سلامت جسم:    43
شوخ طبعی و جنسیت    45
شوخ طبعی و خلاقیت    46
شوخی و استرس:    50
روش تحقیق    60
جامعه ، نمونه و روش نمونه گیری    60
ابزار پژوهش    60
مقیاس چند بعدی شوخ طبعی (MSHS)    60
آزمون سنجش خلاقیت عابدی    64
روش تجزیه و تحلیل آماری    64
برآورد اعتبار پرسشنامه خلاقیت عابدی    64
برآورد اعتبار پرسشنامه شوخ طبعی    65
مقدمه:    67
 توصیف داده ها    67
تحلیل داده ها    74
 تحلیل رگرسیون چندگانه (خلاقیت : 4 مولفه )    74
بحث    82
مشکلات و محدودیتها    85
پیشنهاد به پژوهشگر بعدی    86
منابع    87
 

 چکیده
هدف اساسی این مطالعه ،بررسی رابطه خلاقیت با شوخ طبعی است.بر اساس پژوهش توصیفی از نوع همبستگی پس از اجرای دو تست سنجش خلاقیت عابدی و مقیاس چند بعدی شوخ طبعی (  (mshs برگروه نمونه (90 نفر مرد و 60 نفر زن،از دانشجویان رشته های فنی –مهندسی دانشگاه آزاد رودهن) و تحلیل داده ها با روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه ،نتایج نشان میدهد ،میان خلاقیت و شوخ طبعی رابطه معنا دار وجود دارد .در خصوص مولفه های چهار گانه خلاقیت ،دو عامل ابتکار و انعطاف پذیری ،همبستگی مثبت و معنادار با شوخ طبعی دارند .نتایج آزمون آماری نشان می دهد که با افزایش این دو عامل (ابتکار و انعطاف پذیری ) متغیر شوخ طبعی نیز افزایش می یابد.

 فصل اول
کلیات
 
مقدمه
در دنیای فعال کنونی، خلاقیت عنصر اساسی و سازنده ای است. بی شک یکی از زیبا ترین ویژگیهای انسان قدرت آفرینندگی و خلاقیت اوست. به واسطه ی همین ویژگی است که انسان می تواند اهداف آرمان گرایانه ی خود را پدید آورد و توانایی های خود را شکوفا سازد. از طرفی نیاز روز افزون جوامع به افراد خلاق جهت دستیابی به تکنولوژی برتر ضرورت توسعه ی خلاقیت در میان افراد جوامع را مطرح می سازد. و اینک جامعه ی ما بیش از هر زمان دیگر نیازمند افراد خلاق و نوآور است. به همین دلیل در دهه ی اخیر مطالعات و تحقیقات مربوط به خلاقیت از مهمترین مسائل در قلمرو روان شناسی بوده است. (افروز، 1375).
خلاقیت استعداد پیچیده ای است متمایز از هوش و کنش شناختی و متحملا تابع رسیدن افکار، استدلال استقراری ، پاره ای از صفات ادراکی و شخصیت و نیز هوش واگرا در حدی که این هوش تولید گوناگون راه حلها و فراورده ها را مساعد می سازد. (درون و پارو).
خلاقیت استعدادی است که ازکودکی آغاز می شود و تا هنگام مرگ ادامه دارد. بسیاری از افراد بر این باورند که خلاقیت جنبه ای ذاتی دارد و برخی افراد با این توانایی به دنیا می آیند، در صورتیکه از مدتها پیش ثابت شده است که خلاقیت و توانایی نوآوری در نوع بشر به اندازه ی حافظه عمومیت دارد ومی توان آن را پرورش داد. بنابراین این سوال پیش می آید که آیا امکان پرورش خلاقیت وجود دارد؟
یک مطالعه به وسیله ی ایزن، دوبمن و نویکی (1987) نشان داد که شوخی تفکر خلاق را پرورش می دهد. (ویزوننت، 1988).
ارزش گذاری به خلاقیت باید امری عمومی و همگانی شود و جامعه و دولت برای آن هزینه کند و برای تامین شرایط خلاق در مدارس، اداره ها و محیط های کاری، علمی و هنری هزینه ی مشخص در نظر بگیرند. روح جامعه وقتی زنده است که در آن این گونه تراوش های ذهنی فعال باشد، زیرا ثمره ی آن احساس سرزندگی، ارزش، خلاقیت و آینده ی بهتر برای همگان است. چنین رویکردی در بعضی از کشورهای آسیای جنوب شرقی اتفاق افتاده است . آن ها توسعه و پیشرفت اقتصادی را بر اساس مدیریتهای جدید با خلاقیت پیوند زده اند و از اینروست که در مدت کوتاهی از مرحله ی تقلید و بازسازی محصولات دیگران به مرحله ی ابداع و نوآوری تولیدات خویش رسیده اند. (علی زاده محمدی، 1375). خانواده نیز سهم عمده ای در پرورش خلاقیت می تواند به عهده بگیرد. در مورد خانواده ای که بتواند به پرورش خلاقیت بپردازد سه ویژگی شمرده اند: تربیت آزادانه کودک ، داشتن علایق فکری گوناگون و گسترده از طرف والدین و داشتن احساس جدایی عاطفی نسبت به کودک از طرف پدر و مادر. میان کودکانی که سرانجام به بزرگسالانی خلاق تبدیل می شوند و پدر و مادر آنها کمتر روابط صمیمانه و نزدیک وجود دارد فقدان وابستگی عاطفی و تربیت آزادانه کودک به او اجازه میدهد که از نوعی عدم تعهد نسبت به خانواده و گذشته ی اجتماعی خود برخوردار باشد و این آزادی را داشته باشد تا در مسیر های تازه گام بردارد. به علاوه تنوع علایق فکری پدر و مادر به او مجال می دهد که بدون ترس از سرکوبی یا مخالفت آنها به اکتشافهای فکری بپردازد. (مهدی زاده و رضوانی، 1372).
پاسخ به این سوال که آیا مدارس نیز باید بکوشند تا رفتار خلاق را دردانش آموزان تشویق کنند یا نه، بستگی به این خواهد داشت که ثبات و نظم چقدر با ارزش تر از تغییر و پیشرفت تلقی شود، این موضوع تا حدی سطحی و ساده تحلیل شده است. فرض می شود که تغییر همان پیشرفت است. همچنین تصور بر این است که ثبات و نظم با تغییر همباز نیستند، حال آنکه زندگی در دنیایی که افراد آن راضی و غیر خلاقند ممکن است راحت تر و ایمن تر باشد. اما دنیا را طور دیگر نیز می توان تجسم کرد. به این دلیل لازم است آموزگاران بیاموزند که چگونه مدارس می توانند به رشد خلاقیت از دانش آموزان کمک کننده (گنجی، 1381).
طبق شواهد تدابیری وجود دارد که جامعه و از آن جمله مدارس، خانواده ها ، رسانه ها و ... می توانند تدابیری را بیندیشند که به پرورش تفکر خلاق کمک کند.
در این میان بسیاری از محققین به ارتباط معناداری میان ویژگی شخصی شوخ طبعی و خلاقیت دست یافته اند. فعالیت مغز افرادیکه درگیر شوخی هستند، شبیه به فعالیت مغز افرادی است که درگیر تفکر واگرا هستند (ویزوننت، 1988).
بنابراین هر یک از عوامل موثر بر فرد، قادر به ایجاد نگرش شوخ طبعی در افراد و به تبع آن تاثیر مثبت بر افزایش خلاقیت خواهند بود.
با توجه به مطالب بالا، این مطالعه در صدد یافتن پاسخ به این سوال اساسی است که آیا خلاقیت و شوخ طبعی با یکدیگر رابطه دارند؟

بیان مساله
وقتی مردم کلمه ی روان شناسی را می شنوند، احتمالا آن را با بیماری های روانی تداعی می کنند. این در حالی است که این تنها بخشی از روان شناسی است. زیرا امروزه جنبه ای از روان شناسی به نام روان شناسی مثبت بوجود آمده که به جنبه های خوشبینانهتری همچون شادی ، سلامت ، شوخ طبعی  و نظایر اینها میپردازد.  شوخ طبعی به عنوان جزئی از روان شناسی مثبت، مفهومی فراگیر و چندگانه دارد. شوخ طبعی را می توان به عنوان تفاوتهای عادی افراد در رفتارها، تجارب، عواطف، نگرش ها و توانایی در ارتباط با سرگرمی، خندیدن ، اهل شوخی بودن و نظایر اینها تعریف کرد. (مارتین ، 2001). شوخ طبعی مزایای متعددی دارد. افراد شوخ طبع در مقایسه با دیگران ، برانگیخته تر، شادتر، قابل اعتمادتر و عزت نفس بالاتری دارند. آنها همچنین روابط اجتماعی بیشتر و صمیمانه تری دارند. (کلی ، 2002).
بنابراین شایسته و بجاست که شوخ طبعی به عنوان نوعی توانمندی شخصی در دنیای پیچیده ی امروز که شاهد رقابتهای بسیار فشرده در جوامع مختلف در دستیابی به تکنولوژی برتر هست، مورد توجه خاص قرار گیرد.
برخی شواهد فیزیولوژیک وجود دارد که نشان می دهد شوخی، فعالیت مغز را افزایش می دهد. (مک گی ، 1983، به نقل از ویزوننت، 1998) ادبیات مربوط به این زمینه را بررسی کرده و نشان داد الگوی امواج برقی مغز در هر دو نیمکره، در طول فهم ارزش شوخی ، که با خنده همراه است، هم آهنگ است. وی اینگونه نظریه پردازی می کند که فهم ارزش شوخی، هر دو نیمکره ی مغز را به کار می گیرد. نیمکره ی چپ که مسئول کارآیی زبان و تفکر منطقی است. جزئیات مربوط به لطیفه را شناسایی کرده و تشخیص می دهد، در حالیکه نیمکره ی راست، بیشتر مربوط به هیجان ها و به هم وصل کردن اطلاعات است و مسئوول درک کردن و فهمیدن ارزش شوخی است. به اعتقاد وی، فعالیت مغز افرادی که درگیر شوخی هستند، شبیه به فعالیت مغز افرادی است که درگیر تفکر واگرا   هستند. یکی از ویژگیهای افراد شوخ طبع خلاقیت  آنهاست. افرادی که می توانند دیگران را به خنده اندازند، دارای یک نبوغ خلاق در زمینه ی نمایشهای خندهدار هستند. در واقع شوخی و نمایش خندهدار به میزان گسترده ای بر اختراع و اکتشاف امور تازهایکه آشکارا خلاقانه باشند، استوار است. پژوهشگران یک ارتباط قطعی و تقریبا حل نشدنی بین مفهوم شوخی و خلاقیت پیدا کرده اند و معتقدند در فرآیند خلق شوخی، نوعی خلاقیت وجود دارد که شبیه به فرآیند های خلاقی است که در شکل های دیگری از تظاهرات هنرمندانه وجود دارد. مارتین و لفکورت (1986) معتقدند افرادی که خنده ی بیشتری را گزارش می کنند، نوعی مهارت روانی برای بازی کردن با ایده ها و ادراک ها به روش های جدید را دارند که برای خلق شوخی ضروری است.
مازلو شوخی را یکی از ویژگی های افراد سالم می داند. به اعتقاد وی، این افراد توانایی آن را دارند که دنیای خود را با تازگی، تعجب و بهت زدگی درک کنند.
گوردن آلپورت معتقد است که احساس شادکامی، پایه ای برای شخصیت بالغ است، اما تنها زمانی که با یک فلسفه ی معنادار برای زندگی ترکیب شده باشد. (ریچمن، 2001).
هدف پژوهش
همان طور که پیش تر اشاره شد ، یکی از بحث های اساسی درباره ی خلاقیت ، چگونگی پرورش آن است. با فرض تاثیر پذیری این توانایی از عوامل محیطی ، خانواده و مدرسه به عنوان 2 جزء مهم، احتمالا سهمی به مراتب بیشتر از سایر نهادها و عوامل محیطی دارند. بخش اعظم رشد و پرورش کودک در این دو محیط شکل می گیرد بنابراین وجود شرایط و زمینه هایی جهت پرورش خلاقیت در این محیط ها لازم و ضروری به نظر می رسد.
خوشبختانه نتایج پژوهشها در زمینه ی خلاقیت نشان می دهد که خلاقیت کم و بیش در همه ی افراد وجود دارد و میتوان آن را با آموزش ، رشد و گسترش داد. (اسکوئیلر و همکاران ، 1372).
عوامل بسیار گسترده ای در رشد و پرورش خلاقیت موثر هستند. شوخی تفکر خلاق را پرورش میدهد. (ایزن، اتال، 1987؛ زیو 1988 به نقل از ویزوننت، 1998) . شوخی می تواند به عنوان یک محرک مثبت برای خلاقیت و تفکر واگرا عمل کند. (ویزوننت، 1988). بین ساختار های شوخی با خلاقیت و هوش همبستگی وجود دارد. (کافمن، 2008) .
در این مطالعه به منظور بررسی رابطه ی خلاقیت با شوخ طبعی از پرسشنامه های خلاقیت جمال عابدی و مقیاس چند بعدی شوخ طبعی (MSHS)1 استفاده شده است. هدف اساسی این مطالعه عبارت است:
شناسایی ارتباط بین شوخ طبعی و خلاقیت.
بیان فرضیه ها
1.    بین عناصر مختلف شوخ طبعی (شناخت خود به عنوان فردی شوخ طبع، بازشناسی شوخی دیگران، نگرش فرد نسبت به شوخی، خلق شوخی و شوخی به عنوان یک راهکار مقابله ای) و مولفه های چهارگانه ی خلاقیت (سیالی، ابتکار، انعطاف پذیری و بسط) رابطه وجود دارد.
2.    بین خلاقیت با شوخ طبعی رابطه وجود دارد.

فایده و ضرورت موضوع پژوهش
رشد دادن خلاقیت جزء برنامه های کلان آموزشی و فرهنگی جوامع پیشرفته است و در مدارس و آموزشگاه های علمی و حتی اداره ها و سازمانها ،آموزش تفکر خلاق بخش قابل توجهی از برنامه ریزی این مراکز را تشکیل می دهد. آن ها فهمیده اند که کسب دانش و اطلاعات و ارائه خدمات مختلف از عهده ی رایانه وماشین بر می آید، اما تفکر خلاق به عنوان راهی جهت دست یابی به نوآوری نقش مهمی را دارد.
محیط آموزشی و پرورشی ای که جامعه برای فرد ایجاد می کند با انگیزه ی خلاقیت وی گره خورده است. بنابراین اینکه خلاقیت افراد پرورش داده شود و یا متوقف ، به فضای آموزشی و پرورشی وی بستگی دارد.
فرهنگ های غیر خلاق عمدتا حافظان خشک روابط و قرار دادها هستند. در فضای بیمار گونه ی فرهنگی، نخبه ها در فردیت و خلوت خود با تلاش بسیار سرانجام به جایی می رسند، اما در بسیاری از موارد جامعه به دلیل رکود عامه تاوان سنگینی را می پردازد. اولویت در توسعه ی فرهنگی، اجتماعی، علمی و ... خلاقیت همگانی است. نخبه ها به هر شکلی کم و بیش خود را به سرانجام می رسانند، اما واقعیت این است که بدون رشد عامه، امکان توسعه در زمینه های علمی، فرهنگی، اجتماعی و ... توهمی بیش نیست. وقتی فرهنگ عمومی رشد نکند، خود مانع رشد افراد خلاق خواهد شد. در حالی که همه، کم و بیش، واجد حس خلاقیت هستند و کار محیط آموزشی و پرورشی این است که به چنین حسی امکان رشد بدهد. برای عامه این حس در جامعه شکل می گیرد یا ساقط می شود. به قول آبراهام مازلو، خلاقیت و خود شکوفایی از ابتدای تولد همراه انسان است، اما اکثر انسانها این ویژگی را در طول دوران فرهنگی خود از دست می دهند و فقط عده ی کمی می توانند از شرایط محیطی کمتر تاثیر بپذیرند و خلاقیت خود را حفظ کنند.