پایان نامه بررسی وضعیت رفاهی زنان سرپرست خانوار ومسائل حقوقی ان (باتاکید بروضعیت زنان شهر تهران )

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی وضعیت رفاهی زنان سرپرست خانوار ومسائل حقوقی ان (باتاکید بروضعیت زنان شهر تهران ) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:99

 فهرست مطالب:
 
مقدمه: 2
فصل اول:کلیات
1-1- بیان مسأله 3
2-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 7
3-1- سوالات تحقیق 10
4-1- فرضیه‏های تحقیق 11
5-1- اهداف تحقیق 12
فصل دوم : مبانی نظری 12
2-2- مفهوم شناسی زنان سرپرست خانوار: 13
1-2-2- اصطلاحات و واژگان مهم: 13
2-2-2- تعریف حقوق 15
3-2- زنان سرپرست خانوار: 16
توانمند سازی زنان سرپرست خانوار و بد سرپرست در امور فرهنگی ـ اجتماعی: 21
1-4-2- انواع خانواده: 23
2-4-2- کارکرد های خانواده: 24
3-4-2- مهمترین کارکرد خانواده : 26
5-2-  نگاهی گذرا بر تاریخچه سرپرستی زنان در ایران 28
6-2- اقدامات قانونی 32
1-6-2- قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست مصوب (17/8/1362) 36
2-6-2- قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست که در 24 آبان سال 71 به تصویب رسید. 36
3-6-2 اقدامات اجرایی به منظور ایجاد حمایت های اجتماعی و اقتصادی از زنان بی سرپرست عبارتند از: 38
ب ـ حق سرانه بیمه خدمات درمانی 39
4-6-2- برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ـ جمهوری اسلامی ایران و حمایت از زنان و کودکان بی سرپرست. 40
7-2- انواع مشکلات و مسائل زنان سرپرست خانوار 44
1-7-2- مشکلات اقتصادی: 45
2-7-2- مشکلات فرهنگی و آموزشی: 48
3-7-2- مشکلات اجتماعی زنان بی سرپرست: 49
4-7-2- مشکلات روحی ـ روانی 52
5-7-2- مشکلات خانوادگی: 55
8-2- دیدگاه ها و نظریه ها: 58
1-8-2-  دیدگاه روان شناسی: 58
2-8-2- دیدگاه جامعه شناسی : 60
3-8-2-  نظریه زنانه شدن فقر 60
4-8-2- نظریه ساختی ـ کارکردی 63
5-8-2- نظریه طبقاتی و ناتوانی دولتها: 69
6-8-2-  نظریه کنش 70
7-8-2- نظریه فقر زدایی 71
8-8-2- نظریه رفاه 72
9-8-2- نظریه تواناسازی: 74
9-2-  اهمیت مشارکت زنان سرپرست خانوار در توسعه: 76
10-2- توانمند سازی زنان سرپرست خانوار: 79
11-2- مفهوم شناسی کارآفرینی 82
1-11-2- رهیافت کارآفرینی 83
2-11-2- رهیافت حمایتی: 85
12-2- موانع اشتغال وکار آفرینی زنان در ایران 86
2-12-2- در بعد اجتماعی: 87
3-12-2- در بعد فرهنگی: 88
4-12-2- در بعد اقتصادی: 88
5-12-2- وضعیت حقوقی و قوانین: 89
13-2- پیشینه اجمالی و نتایج آنها 92
14-2- چارچوب نظری مدل پژوهش: 97
 

مقدمه:        

زنان نیمی از جامعه انسانی را تشکیل میدهند.در صورت استفاده بهینه از این سرمایه ارزشمند انسانی شاهد رشد و تعالی جامعه در زمینه های مختلف خواهیم بود .هر گونه کم توجهی به زنان به خصوص زنان سرپرست خانوار سلامت نظام خانواده و جامعه را به خطر خواهد انداخت و زمینه های بروز آسیبهای اجتماعی ,فرهنگی ,اقتصادی و .....در سطح جامعه را به دنبال دارد.

در دنیای پیچیده امروز نیز انسان با مسایل و مشکلات عدیده ای روبروست مسایلی از قبیل فقر, بی خا نمانی,تورم ,تبعیض نژادی و قومی ,نابسامانی های اجتماعی و جنگ ,تغیرات سریع اجتماعی و فشارهای زندگی مدرن,تنهایی و محرومیتهای شخصی و فقدان منابع حمایتی ,بیماریهای ذرمان نا پذیر و بلایای طبیعی چون زلزله و سیل و.... انسان میباید برای زندگی و بقای خود با این مسأ له بستیزد و خود را در معرض مخاطرات بسیار قرار دهد. (ستوده,17:1386)

زنان سرپرست خانوار علاوه بر مسایل و مشکلات خاص زنان ,موانع و تنگناهای ایفای نقش سرپرستی خانواده را نیز تحمل میکنندو در زندگی روزمره با مسابل زیادی مواجه هستند به همین دلیل اکثر زنان سرپرست خانوار جزء اقشار آسیب پذیر جامعه هستند.

زنان سرپرست خانوار شهر تهران نیز به دلیل و شرایط اقتصادی ,اجتماعی و....خاص استان در شرایطی به سر می برند که نیاز است مورد حمایت های همه جانبه سازمانها و نهادهای حمایتی قرار گیرندو مسا یل و مشکلات آنها از جنبه های مختلف مورد تجزیه و تحلیل علمی واقع شود سپس راهکارهای علمی در رابطه با مشکلات آنها پیشنهاد گردد.لذا در این مطالعه سعی شده است وضعیت رفاهی زنان سرپرست خانوار مورد بررسی و تجزیه و تحلیل علمی قرارگیرد.

• بیان مسأله

رفاه اجتماعی عبارت است از مجموعه سازمان یافته ای از قوانین ,مقررات ,بر نامه ها و سیاستهایی که در قالب وموسسات رفاهی و نهادهای اجتماعی به منظور پاسخگویی به نیازهای مادی و معنوی و تامین سعادت انسان ارایه می شود تا زمینه رشد و تعالی او را فراهم آورد.(زاهدی اصل ,1379 :16)

رفاه اجتماعی زنان مقوله ای است که در چهارچوب « رفاه خانواده » امر مهمی تلقی می گردد و حقیقتاَ زن و خانواده دو مقوله غیر قابل تفکیک از یکدیگرند .

واقعیات موجود در جامعه نشان از آن دارد که علیرغم اعلامیه ها و بیانیه ها و تاسیس نهادها وسازمانهای مختلف در تحقق حقوق زنان و علیرغم هزینه های قابل توجه ، زنان از مسائل ومشکلات ناشی از فقر اقتصادی و فقر فرهنگی در رنج هستند .

در این میان زنانی که دارای مسئولیت های اقتصادی در خانواده هستند و این گروه از زنان که با عنوان «زنان سرپرست خانوار» یا «خودسرپرست» در جامعه نامیده می‌شوند، با مسائل، مشکلات و موانع زیادی در زندگی مواجه‌اند. توجه و بررسی همه جانبه و دقیق مسائل و مشکلات زنان سرپرست خانوار و ارائه راهکارهای درست و اصولی به‌منظور حمایت از آنها، از جمله وظایف نهادها و سازمان‌های خدمات اجتماعی در هر کشور است.

اگر این مسائل و مشکلات را با شاخص های رفاه مقایسه کنیم . در آن صورت شکاف بیشتری بارز می گردد.

به عنوان مثال :شاخصهای رفاه اجتماعی که از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به کار گرفته شده عبارتند از :

• بهداشت
• آموزش و یادگیری
• اشتغال
• اوقات فراغت
• موقعیت اقتصادی فرد
• محیط فیزیکی زیست
• محیط و روابط اجتماعی
• امنیت
• مشارکت
• فرصتهای اجتماعی .(زاهدی اصل , 1379 : 176 )

که عمدتا در سه بخش اصلی فرهنگی ,اقتصادی و اکولوژیک قابل دسته بندی هستنند.این شاخصها معیارهایی را برای اندازه گیری جنبه های مختلف وضعیت زندگی ارایه می کنند.

با توجه به آمار زنان سرپرست خانوار که در ایران یک میلیون و سیصد و هفت هزارو یک صد و دوازده نفر میباشند امر خدمت رسانی به این دسته از زنان برای زدودن گرد فقر و بدبختی و به طور کلی کاهش مشکلات فراوان اقتصادی ,اجتماعی وفرهنگی را لازم و ضروری مینماید.

با توجه و عنایت به وضعیت موجود این گروه از زنان می توان دریافت که نه تنها از مشکلات بی شمار و فراوان آنها کاسته نشده بلکه فقر این دسته از زنان روز به روز شدیدتر می شود. همواره درصد فقر در خانوارهای زن سرپرست بیشتر از خانواده های با سرپرست مرد بوده است.

به عبارت دیگر زن بودن سرپرست خانوار احتمال قرار گرفتن خانوار در دایره فقر را نسبت به مرد بودن سرپرست خانوار بیشتر میکند .د ر سالهای 1370, 1375 و 1380 به ترتیب هزینه های 4/45 ,52و 5/17 درصد از کل زنان سرپرست خانوار اجازه دستیابی اعضای خانوار به حداقل های مورد نیاز را نمی داده است و بنابر این در فقر زندگی می کرده اند. هر چند داده های حاصل از نمونه گیری های هزینه و در آمد خانوار نشان دهنده روند نزولی درصد فقر در میان زنان است.اما نسبت مذ کور برای زنان ,در مقایسه با مردان که در همان سال به ترتیب 4/25 ,1/16 و 8/14 درصدشان فقیر بوده اند,همواره بیشتر بوده است. (شادی طلب و گرایی نژاد , 1383 : 61)

از طرف دیگر خود عامل فقر اقتصادی تاثیر مستقیم وغیر مستقیمی به وضعیت فرهنگی- اجتماعی و همینطور وضعیت اکولوژیک خانواده ها دارد. با توجه به این امر ولزوم پرداختن به مسائل و مشکلات زنان سرپرست خانوار و نیز لزوم توجه به موُلفه های مهمی نظیر رفاه اجتماعی کیفیت زندگی رضایتمندی از زندگی و ارتقاء و بهبود سطح زندگی این دسته از زنان در این تحقیق سعی شده است که اطلاعات مورد نیاز از وضعیت زندگی جامعه آ ماری مورد مطالعه به دست آید و از برخی از مسائل و مشکلات آنان شناسایی دقیقتری صورت گیرد که نهایتاَ بتوان گام های در جهت رفع معضلات زندگی آنها برداشت .

پس در نهایت مسئله اصلی تحقیق حاضراین است که وضعیت رفاهی زنان سرپرست خانوار چگونه است؟
زنان سرپرست خانوار از جمله گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه هستند که گاه عواملی چون طلاق، فوت، اعتیاد همسر، ازکارافتادگی همسر، رها شدن توسط مردان مهاجر و یا بی‌مبالات، موجب آسیب‌‌پذیری این طیف وسیع از جامعــه می‌شود.

متأسفانه در جامعه ما، زندگی زنان پس از ترک شوهر (به‌دلیل فوت، طلاق و..) غالباً با ابهامات و مخاطراتی روبه‌روست. از جمله سرپرستی فرزندان به تنهایی و گاه به سختی، مشکلات اقتصادی، زندگی در تنهایی و همراه با افسردگی و ناامیدی، همچنین نگرش غلط جامعه نسبت به زنان مطلقه و بیوه در نبود همسرانشان، آنان را در روابط اجتماعی و حضور در اجتماع با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو می‌کند. با توجه به روند رو به افزایش شمار زنان سرپرست خانوار در سال‌های اخیر درنتیجه افزایش میزان طلاق در جامعه، لزوم توجه بیشتر به این قشر از افراد جامعه ملموس‌تر است.

در کشور ما به دلیل برنامه ریزیهای غلط و عدم توجه کافی به مساله کنترل جمعیت و همچنین مساله تامین اجتماعی (به خصوص در مورد خانواده بی سرپرست )نه تنها جمعیت کشور در بین سالهای 1375 تا 1385 سیر صعودی را طی می کند بلکه جمعیت خانواده های تحت سرپرستی زنان نیز به شکل قابل توجهی افزایش یافته است .این مساله به شکل غیر قابل تردیدی مشکلاتی را برای زنان و فرزندان آنها و همچنین جامعه در پی خواهد داشت که توجه جدی مسؤلان را به این مسأله طلب می کند.

سئوال اصلی ما این است زنان بیوه سرپرست خانوار تهرانی دارای چه وضعیت رفاهی هستند و در این راستا قوانین حمایتی انان کدامند ؟

2-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

هر چند در نظر اول ممکن است پدیده زن به عنوان سرپرست خانوار عجیب و غریب جلوه نکند ، اما حقیقت این است که قانون تنها مردان را سرپرست معرفی می کند و انجا که خانواده بیمار می شود ، زنان سرپرست می شوند .

زنان حتی خود سرپرست ، نمی توانند باشند چرا که مراجع قانونی زن را تحت لوای حمایت و نگهداری مردان قرار می دهند . بنابراین مشاهده می کنیم که وقتی زنان عنوان سرپرست را می گیرند ، با توجه به این که دیدگاههای کلی جامعه در ارتباط با انها هیچ نوع تغییری را بهمراه ندارد ، اداره امور منزل سخت تر و طاقت فرسات می شوند . ( شریفی :1382 ، 14 )

سازمان بهزیستی کشور نیز با عنایت به محتوای قانون اساسی که موید تامین رفاه اجتماعی برای احاد جامعه است و به منظور دستیابی به اهداف توسعه پایدار و گسترش رفاه در افراد تحت پوشش خود توجه ویژه ای را به امر مشارکت و اشتغال خصوصا زنان سرپرست خانوار که از عمده ترین اقشار در معرض اسیب می باشند و به عبارتی کمترین دسترسی را به امکانات و منابع جامعه دارند ، معطوف داشته است .

در حال حاضر دفتر امور زنان و خانواده حوزه معاونت امور اجتماعی این سازمان با عنایت به اصل 21 قانون اساسی که به ایجاد زمینه های مساعدی برای رشد شخصیت زنان و احیای حقوق مدنی و معنوی انان اشاره دارد و قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست مصوب 24/8/71 هیات محترم وزیران که ارائه حمایتهای اجتماعی به زنان را تصریح نموده است مبنای فعالیتهای خودرا حول محور سلامت فکری قرار و سعی در فراهم نمودن موجبات عادی سازی زندگی سرپرست خانوار دارد ( دفتر امور زنان و خانواده ایین نامه اجرای گروههای همیار : 1383 ، 1و2 )