پایان نامه بررسی رابطه مکتب های فرزند پروری با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی رابطه مکتب های فرزند پروری با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD , PDF

تعداد صفحات: 140

عنوان : بررسی رابطه مکتب¬های فرزند پروری با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانش¬آموزان پسر پایه اول دبیرستان منطقه بوستان و گلستان استان تهران

پایان نامه:
برای دریافت درجه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی

فهرست مطالب
چکیده    1
11-1- مقدمه    2
2-1- بیان مسأله:    2
3-1-ضرورت و اهمیت پژوهش    7
4-1-اهداف پژوهش:    7
6-1-تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها:    8
متغیرهای  پژوهشی:    10
فصل دوم    11
1-1-2-تاریخچه سبک های فرزندپروری:    12
2-1-2 سبک های فرزندپروری:    12
2-1-3- ابعاد سبکهای فرزندپروری:    13
2-1-4-دیدگاه های نظری در باره سبک های فرزند پروری    14
2-1-4-1--شیوه مستبدانه:    15
2-1-4-2-شیوه آسان گیر(سهل انگارانه)    17
-3-1-4-2- سبک های رفتاری قاطع و اطمینان بخش    18
2-1-6- الگوی شفر:    26
2-1-7-الگوی وینترباتوم    27
2-1-7-1-بعد استقلال‌آموزی:    27
2-1-7-2-بعد تسلط‌آموزی:    28
2-1-7-3-بعدمراقبت‌آموزی:    28
2-1-8- نظریه اریکسون:    28
2-9- عوامل تاثیرگذار بر شیوه‌های فرزندپروری:    29
2-1-9-1--شخصیت، انتظارات و اعتقادات والدین:    30
2-1-9-2-خصوصیات فرزندان (خصوصیات شخصیتی و توانایی‌های شناختی):    30
2-1-9-3-زمینه اجتماعی(رابطه زناشویی وتجارب شغلی والدین)    30
2-1-10-وضعیت اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و تاثیر آن بر سبک‌های فرزندپروری در والدین:    33
2-1-11- بافت فرهنگی خانواده و شیوه‌های فرزند‌پروری:    35
2-1-12 انتظارات والدین نوجوان    37
2-1-13 والدین و خانواده و تاثیر آن در رفتار کودک    38
2-1-14-شکل‌های موثر کنترل والدین :    39
2-1-15-شکل‌های غیرموثر والدین:    41
2-2تعریف سلامت:    41
2-2-1سلامت روان:    42
2-2-2-ابعاد سلامت:    43
2-2-2-1-سلامت جسمی:    43
1-2-2-2-سلامت روانی    44
2-2-3-سلامت معنوی:    44
2-2-2-4-سلامت اجتماعی:    44
2-2-2-5-سلامت هوشی:    45
2-2-2-6-سلامت محیطی:    45
2-2-2-7-سلامت روانی    46
2-2-3-سلامت روانی چیست؟    46
2-2-4 مفهوم سلامت روانی و نظریه‌های مربوط به آن    49
4-4-ت) مفهوم سلامت روانی در نظریه‌های هستی‌گرایی    58
5-4 ث) مفهوم سلامت روانی در نظریات گشتالت    58
4-5-ج) مفهوم سلامت روانی در نظریات ارگانیسمی    59
6-4-چ)مفهوم سلامت روان در نظریه‌های شناختی    60
2-2-5-افراد سالم از نظر روانی    62
2-2-6-اهمیت سلامت روانی:    63
6-1-الف: عوامل زیستی:    65
6-2-ب: عوامل عاطفی و روانی:    65
6-3-ج: عوامل اجتماعی:    65
2-3-پیشرفت تحصیلی    67
2-3-1-عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان    69
2-3-1-1-عوامل فردی موثر بر پیشرفت تحصیلی    70
الف1-1-)هوش    71
ب 1-2- جنس    71
-ج 1-3-سلامت جسمی دانش آموزان    72
د-1-4- آمادگی و آموخته های قبلی    72
2-3-1-2-ویژگیهای ورودی عاطفی و انگیزش یادگیری    73
2-3-1-3-خصوصیات روانی وعاطفی دانش آموزان    75
2-3-1-4-عوامل آموزشی موثر بر پیشرفت تحصیلی    75
ب-آزمایشگاه    77
ج-کتب و مواد آموزشی    78
د-شرایط فیزیکی کلاس درس    79
2-3-1-5--عوامل انسانی- آموزشگاهی موثر بر پیشرفت تحصیلی    80
الف- 1-5--) معلم    80
ب- 5-2-روش تدریس معلم    82
ج-  5-3-روش تدریس فعال    82
هـ - 5-5-مدت زمان یادگیری در مدرسه و منزل    84
و-5-6) تکلیف درسی    84
ز- 5-7)مدیر مدرسه    85
تحقیقات انجام شده در ایران    86
تحقیقات خارجی:    88
جمع‌بندی:    95
فصل سوم    97
3-1  طرح تحقیق    98
3-2 جامعه مورد مطالعه،    98
3-3 حجم نمونه و روش نمونه‌گیری    98
3-4 معرفی ابزار پژوهش:    99
3-5- روش گردآوری اطلاعات (روش اجرا)    104
3-6- روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها    105
فصل چهارم    106
4-1    107
4-2 اطلاعات توصیفی    107
4-3 یافته های مربوط به سولات پژوهش    114
4-3-1 سوال اول پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری سهل گیر و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟    114
4-3-2 سوال دوم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری استبدادی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟    115
4-3-3 سوال سوم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری قاطع و اطمینان بخش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟    116
4-3-4  پیش بینی نمرات میانگین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از سبک های فرزند پروری:    117
4-3-5 سوال چهارم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری سهل گیر و عدم سلامت عمومی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟    119
4-3-6 سوال پنجم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری استبدادی و عدم سلامت عمومی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟    120
4-3-7 سوال ششم پژوهش: آیا بین سبک فرزند پروری قاطع و اطمینان بخش و عدم سلامت عمومی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد؟    121
4-3-8  پیش بینی نمرات عدم سلامت روان بر اساس سبک های فرزند پروری    122
4-3-8  پیش بینی نمرات میانگین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از طریق سلامت عمومی:    125
فصل 5    126
نتیجه‌گیری    127
الف – بحث در مورد سوال اول تحقیق    127
ب- بحث در مورد سوال دوم تحقیق    129
ج- بحث در مورد سوال سوم تحقیق    130
محدودیت‌ها:    132
پیشنهاد‌ها    132
منابع ماخذ    134

چکیده
پایان نامه حاضر به بررسی رابطه سبک های فرزند پروری و سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی را در دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان در منطقه بوستان و گلستان استان تهران صورت گرفته است .نمونه مورد مطالع372  نفر دانش آموز همراه با پدرانشان می باشدکه بطور تصادفی انتخاب شده انددر این تحقیق برای جمع اوری دادها ازپرسشنامه سبک های فرزند پروری بامریند وپرسشنامه سلامت عمومی استفاده شده است .نتایج پژوهش به طور کلی نشان داد که دانش آموزانی که والدین آنها سبک فرزند پروری قاطع و اطمینان بخشی دارا بودند از سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی بهتری بر خوردار بودند و دانش آموزانی که والدین آنها دارای سبک فرزند پروری مستبدانه و سهل  انگارانه بودند از سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی کمتری نسبت به فرزندان  والدینی که سبک قاطع و اطمینان بخشی داشتند.
 کلید واژه ها:سبک های فرزندروری،سلامت روانی،پیشرفت تحصیلی.  
 
1-1- مقدمه
خانواده به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی و از ارکان اصلی و عمده هر جامعه به شمار می آید. محیط خانه اولین و مهمترین عاملی است که به رشد شخصیت افراد تاثیر می گذارد.کودک خصوصیاتی را از والدین به ارث می برد.اما نقش والدین در رشد کودک تنها به جنبه های ارثی محدود نیست.ایده ها و آرزوهای والدین،میزان رضایت آنها از روابط زناشویی و سبک های فرزند پروری اتخاذ شده از جانب والدین، همگی می توانند بر شکل دهی رفتار کودک و سلامت روان او نقش بسزایی داشته باشند.(رضایی،1383)
مطالعه روابط والدین و کودک یکی از بحث های مهم روانشناسی را تشکیل می دهد.روابط بین کودکان و دیگر اعضای خانواده را میتوان به عنوان نظام یا شبکه ای ازبخش هایی دانست که در ارتباط متقابل با یکدیگرند.کودک صرفا" تحت تاثیر یک جنبه از رفتار والدین یا شخصیت آنها قرار نمی گیرد،بلکه تحت تاثیر ترکیبی از عوامل مختلف است.(اسفندیاری،1374)
مک کوبی  (1984) سبکهای فرزندپروری والدین را در بروز نابهنجاریهای رفتاری فرزندان مؤثر میداند و بر نقش کیفیت رفتار والدین  بر عملکرد تحصیلی و روابط با همسالان و سازگاری در دورة نوجوانی تأکید کرده است.
2-1- بیان مسأله:
سبک های فرزند پروری  به عنوان مجموعه ای از نگرش ها نسبت به کودک در نظر گرفته می شود که منجربه ایجاد جو هیجانی می گردد که رفتارهای والدین در آن جو بروز می کند این رفتار ها در برگیرند ه ی هم رفتار های مشخص (رفتارهایی که در جهت هدف والدین است) که از طریق آن رفتارها،والدین به وظایف والدین شان عمل می کنندوهم رفتارهای غیر مرتبط با هدف والدینی مانند ‍‍ژست ها ، تغییر درتن صدا یا بیان هیجان های غیرارادی می باشند.(دارلنیگ  ،1993به نقل از اسلمی،1385(
محققان برای توصیف سبک های فرزند پروری از ابعادی استفاده کرده اند. سیموند (1939 ( این ابعاد را پذیرش- طرد و مسلط-مطیع دانسته است. بالدوین (1995)گرمی هیجانی-خصومت هیجانی و بریدگی-درگیر شدن می داند. شفر (1959 (1)عشق- خصومت و اختیار- کنترل دانسته است(اسلمی،1385)
بسیاری از محققان ویژگی عمومی رفتار والدین-کودک را درسه بند تعریف نموده اند:بوش ، ریتر( 1987): اشتنبرگ، المن ، مونتز(  1991؛ به نقل از برنت، 1992) این ابعاد عباتند از الف:گرمی : والدین با محبت به نیازها و علاقه های کودکان خود بیش از نادیده انگاشتن و محروم کردن به او پاسخ می دهند.(مک کوبی،1984به نقل از دوایری،2008)ب: نظارت و کنترل  : والدین دارای این بعد مایلند از نزدیک برکودکان خود نظارت داتشه باشند و معیارهای قاطعی داشته و از فرزندان انتظار دارند که به آنها عمل کنند(بامریند ، مارتین  1983، به نقل از دوایری ،2008)ج: بعد در گیر بودن: والدین دارای این بعد قادرند نگرش ها و رفتارکودکان خود را توصیف کرده واز لحاظ نگرشی کودک محورند(مک کوبی ومارتین،1983)باتوجه به ابعاد رفتاری ((گرمی وکنترل))بامریند سه نوع الگوی رفتاری والدین را ارائه نموده: الف: الگوی رفتاری قاطع و اطمینان بخش ، ب: الگوی رفتاری مستبد ،ج: الگوی رفتاری سهل گیر  :والدین دارای الگوی رفتاری قاطع واطمینان بخش در امر تربیت کودکان خود کنترل وگرمی زیاد؛ والدین مستبد،کنترل زیاد و گرمی کم و ‍والدین سهل گیر، کنترل کم وگرمی زیاد اعمال می نمایند.(برنت، 1992به نقل از دوایری،2008)
کودکان والدین قاطع و اطمینان بخش در مقایسه با والدین کودکان دارای والدین مستبد، متکی به خود بوده واعتماد به نفس زیادی دارند، همچنین دارای روحیه ای مستقل و احساس مسئولیت پذیری بوده و در برخورد با مشکلات عملی، تحصیلی و ذهنی انعطاف پذیر هستند.فرزندان والدین مستبد نمی توانند به تنهایی کاری انجام دهند و دارای عزت نفس پایین هستند.ذهن کنجکاو ندارند و در مشکلات تحصیلی انعطاف پذیری کمتری دارند.(کانجر و پیترسون ، 1984به نقل ازاسفندیاری،1374)
پژوهش های انجام شده،نشان می دهد که هر کدام از شیوه ها،آثار و نتایج و پیامدهای خاصی را به دنبال دارد. چن  و همکاران(2000 ) در تحقیقی به بررسی تأثیر گرمی و کنترل و سهل گیری بر سازگاری رشد اجتماعی و پیشرفت تحصیلی در میان دانش آموزان چینی پرداخته اند و به این نتیجه رسیده اند که سبک های فرزند پروری تأثیرات متفاوتی به دنبال دارد. گرمی والدین بطور معنا داری پیشرفت تحصیلی را پیش بینی می کند.پارک   و باور (2000)  در پژوهش هایی که در طی دو سال انجام داداند به این نتیجه رسیدند که درگیری  و پذیرش والدین با  پیشرفت تحصیلی بالای دانش آموزان رابطه مثبتی دارند.(دوایری،2008)
سازمان بهداشت جهانی (2004)سلامت را به عنوان ((حالتی از بهزیستی کامل جسمی،ذهنی،اجتمای و نه صرفأ غیاب بیماری)) تعریف می کند این سازمان سلامت روانی را به عنوان ((حالتی از بهزیستی که در آن فرد توانایی های خود را می شناسد و می تواند با فشارهای روانی بهنجار زندگی کنار آید، می تواند به نحو مؤثری کار کند و قادر است برای اجتماع مفید باشد)) تعریف می کند(کیز ،2003)
درهمین راستا کیز با این اعتقاد که پ‍‍‍‍‍ژوهشگران تا به حال برداشتی جامع دربارة سلامت روانی ارائه ندادند.بر اساس این مدل سلامت روانی کامل زمانی به وجود می‌آید که علاوه برعدم ابتلای بیماری روانی اخیر ، فرد از سطوح بالای بهزیستی ششصی یعنی بهزیستی هیجانی و روانشناختی و اجتماعی برخوردار باشد.موضوع سلامت روانی دانش آموزان یک مسأله حیاتی است که امروزه چالش های اساسی را برانگیخته است(کادسیون  و اسنایدر ،2004).در سالهای اخیر گزارشات بسیاری در بارة افسردگی،سوء مصرف مواد و افت تحصیلی در میان دانش آموزان و دانشجویان جهان دیده میشود(ادلین، 2000) . شیوع بیماریهای روانی در بین دانشجویان یکی از 5 موضوع مهمی است که دانش آموزان در کشورهای مختلف با آن روبرو هست .(اسلمی،1385).
پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخص های مهم در ارزیابی آموزش و پرورش است به تمام کوششها و کنش های این نظام در واقع جامه عمل می پوشاند.سیف(1365)پیشرفت تحصیلی را مقدار یادگیری آموزشگاهی فردمی داند به صورتی که توسط آزمونهای مختلف درسی سنجیده می شود .منصور و همکاران(1374) این اصطلاح را به معنای موفقیت می داند و برای تعیین پیشرفت تحصیلی به کار می رود. از تست های حساب و دیکته و غیره نتیجه می شود.پیشرفت تحصیلی و عوامل مؤثر بر آن سالهاست  که مورد توجه متخصصان آموزش و پرورش قرار گرفته است.میزان پیشرفت تحصیلی شاخص موفقیت در فعالیتهای علمی و آموزشگاهی است.در این راستا نظریه پردازان روانشناسی تربیتی بدنبال انجام پژوهشهای متعددی برای بررسی همه جانبه پیشرفت تحصیلی می باشند.تحقیقات تجربی بر عوامل درون فردی و محیطی که پیشرفت تحصیلی را پیش بینی می کنند،تمرکز یافته اند شد،پژوهش حاضر در صدد است رابطه بین سبک های فرزند پروری والدین و سلامت روانی دانش آموزان را با پیشرفت تحصیلی آنان بررسی نماید.
3-1-ضرورت و اهمیت پژوهش
یکی از عوامل مؤثر در رفتار فرد، خانواده است.محیط خانه اولین و با دوام ترین عاملی است که در رشد شخصیت افراد تاثیر می گذارد.کودک خصوصیاتی را از خانواده به ارث می برد، اما نقش والدین در چگونگی رشد روانی کودکان نقش بسزائی دارد و شیوه تربیتی آنها در شکل دهی به رفتار کودک نقش مهمی را ایفا می نماید.تحقیقات انجام گرفته در ایران در زمینه خانواده اندک می باشد. تحقیق به سبک های فرزند پروری و تاثیرآن به سلامت روانی دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنها می پردازد. تحقیقاتی که به سلامت روانی دانش آموزان پرداخته باشد نسبت به تحقیقاتی در مورد سلامت روانی پرداخته اند خیلی کم می باشد(باقرپور،1384).
 تحقیقات انجام شده از سال 1352 تا 1381 تنها11.59درصد از تحقیقات انجام شده در مورد سلامت روانی به سلامت روانی مدارس مربوط می شود و با توجه به اینکه جمعیت دانش آموزان هر جامعه قشر فعال آن جامعه را تشکیل می دهد و جامعه پویا و فعال نیازمند افراد سالم می باشد، پس اهمیت این تحقیق را بیش از پیش مشخص می کند.از لحاظ کاربردی افراد و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می پردازد. پیشرفت تحصیلی یکی از اساسی ترین موضوعات در نظام آموزشی است و هدف اصلی در این نظام تربیت یادگیرندگانی است که فعال و پویا به تحصیل بپردازند که یکی از مهم ترین عامل در ایجاد این پویایی و شادابی در امر آموزش، داشتن روانی سالم دانش آموزان می باشد و عامل مهم در ایجاد سلامت روانی، خانواده می باشد.تحقیق در این زمینه می تواند اطلاعات بیشتری در باره شیوه های فرزندپروری و پیامدهای آن را در سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی فراهم نماید.   
4-1-اهداف پژوهش:
هدف کلی:
هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه سبک های فرزند پروری با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در پایه اول دبیرستان می باشد.
اهداف جزیی:
1-بررسی رابطه سبک های فرزند پروری قاطع و اطمینان بخش با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان.
2-بررسی رابطه سبک های فرزند پروری مستبد با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزا
3-بررسی رابطه سبک های فرزند پروری سهل انگارانه با سلامت روان و پیشرفت در دانش آموزان
5-1-سؤال های پژوهش:
1-آیا بین سبک فرزند پروری قاطع و اطمینان بخش و سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان رابطه وجود دارد؟
2-آیا بین سبک فرزند پروری مستبدانه و سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان رابطه وجود دارد؟
2-آیا بین سبک فرزند پروری سهل انگارانه و سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان رابطه وجود دارد؟
6-1-تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها:
شیوه های فرزند پروری:نوع روابطی که والدین در موقعیتهای مختلف به منظور تربیت و پرورش فرزند خویش پیش می گیرند(بامریند،1991).
تعریف عملیاتی:در این تحقیق منظور از شیوه های فرزند پروری الگوهای اقتدارگر،مستبد،سهل گیر،که به وسیله پرسشنامه فرزند پروری بامریند)1991) تعیین می گردد که شامل شیوه های زیر می باشد:
الف:الگو رفتاری مستبد:شیوه ای که شامل قانون ثابت و سخت و بی توجه به فردیت و استقلال کودک است.والدین مستبد به فرمانبرداری بی چون وچرای کودک ارزش می دهند.
ب:الگو رفتاری قاطع و اطمینان بخش:شیوه ای است که شامل اعمال کنترل و انتظار رفتار عاقلانه و فرمانبردار از طرف والدین نسبت به کودک می باشد .والدین به کودک استقلال داده و در انجام امور تشویق نموده و دلایل قاطعانه در مورد علت تقاضاهای خود را به کودک ارائه می نمایند.
ج:الگو رفتاری سهل گیر: شیوه ای است که به کنترل و محدودیت  اندک  از طرف والدین نسبت به کودک همراه است.والدین سهل گیر بندرت از کودکان خود انتظار دارند تا مسئولیتی را در خانه به عهده داشته باشند.
سلامت روانی:سلامت روانی یعنی سطح سازش یافتگی فرد و فقدان نشانه های آسیب شناختی روانی(کازدین، ،1993به نقل ازاسفندیاری).
تعریف عملیاتی:در این پژوهش منظور از سلامت روان آن چیزی است که به وسیله پرسشنامه سلامت روانی سنجیده می شود.
پیشرفت تحصیلی:پیشرفت تحصیلی محصول نهایی فرآیند یادگیری فعال است که با کمک آموزش و فعالیت های تربیتی انجام می گیرد(برلاینر، 1374،به نقل ازاسلمی،1385).
تعریف عملیاتی: پیشرفت تحصیلی در این پژوهش میانگین نمرات کارنامه تحصیلی دانش آموزان در امتحانات نیمسال  اول سال تحصیلی 89-88می باشد.
متغیرهای  پژوهشی:
متغیر پیش بین :سبک های فرزند پروری شامل قاطع و اطمینان بخش و مستبد و سهل انگارانه .
متغیر ملاک: سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی.