ملاحظات خاص در بکارگیری استانداردهای حسابرسی
بخش 105 : حسابرسی واحدهای اقتصادی کوچک
فهــرســت
بنـد
کلیات 3 - 1
ویژگیهای واحدهای اقتصادی کوچک 13 - 4
تاثیر ویژگیهای واحدهای اقتصادی کوچک بر حسابرسی 22 - 14
تاریخ اجرا 23
پیوست 1 : نمونه گزارش مشروط حسابرس
پیوست 2 : نمونه گزارش عدم اظهارنظر حسابرس
استانداردهای حسابرسی
بخش 105 : حسابرسی واحدهای اقتصادی کوچک کلیــات
کلیات
1 . هدف این بخش، ارائه راهنماییهای لازم درباره حسابرسی واحدهای اقتصادی کوچک است.
2 . استانداردهای حسابرسی، در موردحسابرسی اطلاعات مالی کلیه واحدهای اقتصادی، صرفنظر از اندازه آنها، کاربرد دارد. ویژگی واحدهای اقتصادی کوچک به گونهای است که حسابرس را ناگزیر میسازد رویکرد و طرح کلی حسابرسی را متناسب با شرایط حاکم بر هر واحد کوچک مورد رسیدگی، تعدیل کند.
3 . واحد اقتصادی کوچک در این بخش، به واحدی اطلاق میشود که تعداد کارکنان آن کم یا میزان فروش یا جمع داراییهای آن، پایین است. این گونه واحدهای اقتصادی معمولایک یا هر دو ویژگی زیر را دارند :
ویژگیهای واحدهای اقتصادی کوچک
تفکیک محدود وظایف
4 . واحدهای اقتصادی کوچک در مقایسه با واحدهای اقتصادی بزرگ، معمولا منابع کمتری را به اجرای وظایف امور مالی تخصیص میدهند؛ زیرا، استخدام کارکنان مالی با تخصص بالا ممکن است برای آنها مقرون به صرفه نباشد. اگرچه حصول اطمینان از حفاظت داراییها و استقرار سیستم مناسب حسابداری از مسئولیتهای مدیریت است، اما مدیران واحدهای اقتصادی کوچک معمولا تلاش خود را بیشتر در زمینههای عملیاتی، مانند فروش و بازاریابی، متمرکز میکنند.
5 . کمبود منابع و امکانات امور مالی و حسابداری به یکی از دو حالت زیر منجر میشود:
6 . نظر به اینکه تعداد کارکنان حسابداری در واحدهای اقتصادی کوچک معمولا اندک است، تفکیک وظایف گوناگون بین کارکنان مختلف، به شکلی که در واحدهای اقتصادی بزرگ اجرا میشود، امکانپذیر نیست.
7 . به دلیل تفکیک محدود وظایف شاید نتوان برای کشف تقلب یا اشتباه، بر سیستم کنترل داخلی اتکا کرد؛ برای مثال، تعداد اندک کارکنان در واحدهای اقتصادی کوچک میتواند محیطی را به وجود آورد که در آن، کارمند مسئول ثبت و ضبط مدارک حسابداری به داراییهایی نیز دسترسی داشته باشد که به آسانی قابل پنهان کردن، بیرون بردن از واحد اقتصادی یا فروختن است. به همین ترتیب، در مواردی که تعداد کارکنان اندک است، برقراری سیستمی که کار
هریک از آنان را به طور مستقل کنترل کند، احتمالا امکانپذیر نخواهد بود و در نتیجه، خطر کشف نشدن اشتباهات، بیشتر میشود.
8 . علاوه بر این، به دلیل تفکیک محدود وظایف، استفاده از تسهیلات رایانهای توسط واحد اقتصادی کوچک ممکن است خطرکنترل را افزایش دهد؛ برای مثال، در واحدهایی که از رایانههای کوچک استفاده میکنند، اجرای دو یا چند وظیفه زیر در سیستمهای حسابداری توسط استفاده کنندگان از رایانه، بسیار متداول است:
تسلط مدیر یا صاحب سرمایه
9 . مدیر یا صاحب سرمایهای که فعالانه در اداره امور واحد اقتصادی مشارکت میکند، ممکن است بر فعالیت واحد اقتصادی در همه زمینههای اساسی، مانند سیستم کنترل داخلی و تهیه صورتهای مالی، تسلط داشته باشد.
10 . مشارکت فعال مدیر یا صاحب سرمایه در اداره امور واحد اقتصادی مزایایی نیز دارد؛ زیرا، ممکن است ضعف برخی روشهای کنترل داخلی را جبران کند. برای مثال، در موارد تفکیک محدود وظایف در زمینه خرید و پرداختهای نقدی، چنانچه مدیر یا صاحب سرمایه واحد اقتصادی همه مدارک مربوط به صدور چک را بررسی و امضا کند، کنترلهای داخلی تقویت میشود. اما اگر مدیر یا صاحب سرمایه واحد اقتصادی، فعالانه مشارکت نداشته باشد، احتمال خطرِ اینکه تقلب یا اشتباه کارکنان، کشف نشده باقی بماند، افزایش مییابد.
تعداد صفحه :13