فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:94
فهرست مطالب: صفحه
مقدمه ....................................................................................................... 1
آشنایی با مفاهیم عمومی در زمینه آمادگی جسمانی و تندرستی............ 26
آمادگی جسمانی .................................................................................... 28
ترکیبات آمادگی جسمانی و حرکتی......................................................... 30
تعریف عوامل آمادگی جسمانی و حرکتی................................................ 32
بیماری فقر حرکتی.................................................................................. 33
بیماری سرخرگ کرونری....................................................................... 35
فعالیت بدنی و تندرستی ......................................................................... 36
مزایای فیزیولوژیک آمادگی جسمانی..................................................... 39
اهمیت آمادگی جسمانی برای دانشجویان .............................................. 44
موارد قابل توجه پیش از شروع ورزش.................................................. 45
آمادگی حرکتی ........................................................................................ 48
عوامل آمادگی حرکتی ............................................................................. 50
تمرین روی عوامل آمادگی حرکتی ........................................................ 56
طراحی برنامه تمرین ............................................................................... 73
آمادگی جسمانی برای گروههای خاص .................................................. 82
فعالیت های بدنی و آمادگی جسمانی ویژه کودکان ................................ 83
تربیت بدنی مدارمن، فرصت ها و تهدیدها.............................................. 85
کودکان چگونه از آموزش آمادگی فایده می برند................................... 88
راهبردهای آموزش آمادگی..................................................................... 90
فهرست منابع .......................................................................................... 93
تاریخچه آمادگی جسمانی
به نظر می رسد بحث آمادگی جسمانی – به عنوان موضوع مستقل از تربیت بدنی – از سال 1925 به میان آمده است و آن زمانی است که فردریک راند راجرز- مدیر بخش بهداشت و تربیت بدنی مستقر در دپارتمان آموزش و پرورش ایالت نیویورک آزمون شاخص آمادگی جسمانی (PFI) را معرفی کرد و برنامه آن را در مدارس ایالت نیویورک به اجرا گذشت . این آزمون که دو عنصر اصلی آمادگی جسمانی یعنی قدرت عضلانی و استفامت عضلانی را می سنجید، دختران و پسران قوی و ضعیف را از هم متمایز می کرد، لذا معلمان تربیت بدنی موظف شدند که سطح آمادگی جسمانی دانش آموزان ضعیف تر را ارتقاء دهند.
دورنمایی که در اینجا ارائه می شود، صرفاً یک گزارش تاریخی نیست و ضمناً قصد ندارد تا منابع تاریخی آمادگی جسمانی را به صورت نظام مند شناسایی و ارزیابی کند، بلکه گزارشی مشاهده ای از فردی به نام هاریسون کلارک است که آموزگار تربیت بدنی بوده و مدت زیادی با این موضوع آشنایی داشته است. این گزارش در واقع حاصل نیم قرن مشاهدات کلارک از رویدادها، تمایلات و آثار مربوط به این زمینه ( آمادگی جسمانی) است و محور گزارش، که حاصل تجربیات شخصی وی نیز هست، عمدتاً به نحوه شکل گیری، گسترش و رشد آمادگی جسمانی در مدارس و دانشگاهها می پردازد.
سیر توجه به آمادگی جسمانی پیش از سالهای 1925
در ایالات متحده، آمادگی جسمانی پایه و اساس تربیت بدنی است. عموماً وقتی از تربت بدنی صحبت می کنند، طرح آن را به پیش از جنگ جهانی اول نسبت می دهند، هرچند که بنا به شواهدی پیشینه این مباحث به اوایل دهه 1900 برمی گردد این شواهد به شرح زیرند:
بخوبی می دانیم که یکی از مشکلات عمده کشورهای مختلف از جمله امریکا در جنگ جهانی اول، آماده نبودن سربازان به لحاظ جسمانی بوده است که همین امر سبب شد تا در موسسات آموزشی سرتاسر ایالات متحده، توجه فراوانی به تربیت بدنی بشود. تا قبل از این زمان، تنها در سه ایالت امریکا تربیت بدنی در مدارس اجباری بوده است. سیر رشد و توسعه تربیت بدنی موجب شد تا در سال 1932، 36 ایالت چنین قانونی را وضع کنند و بدین ترتیب 90 درصد جامعه تحت پوشش تربیت بدنی قرار گرفت. ضمناً کالجها و دانشگاههای سرتاسر کشور نیز مشابه چنین قانونی را بنا نهادند.
سیر رشد و توسعه تربیت بدنی بین دو جنگ جهانی
در این دوره گسترش سریع تربیت بدنی منجر به تغییرات قابل توجه آن در ایالات متحده شد. پیشگامان تربیت بدنی که اکثراً پزشک بودند کم کم جای خود را به رهبران و معلمانی دادند که رشته تخصصی آنها آموزش و پرورش، روانشناسی و علوم بیولوژیک بود، تعداد فارغ التحصیلان کالجها و دانشگاهها که می توانستند تربیت بدنی را آموزش دهند، ارزشیابی و مدیریت کنند رو به افزایش نهاد. برنامه های کارشناسی ارشد و دکترا با گرایشهای پژوهشی بنا نهاده شد و نخستین دانش آموخته دکترای تربیت بدنی، مدرک خود را در سال 1925 اخذ کرد. تأسیسات ورزشی و تربیت بدنی بسیاری در سرتاسر ایالات متحده تأسیس شدند.
از اهمیت ویژه این دوره نیز یکی آن است که پیوسته تلاش می شده است تا تربیت بدنی با هدفهای کلی مدرسه منطبق باشد، به همین دلیل، اهداف بازنگری تربیت بدنی با هدفهای کلی مدرسه منطبق باشد، به همین دلیل، اهداف بازنگری شد و معملمان تربیت بدنی راههایی را مطالعه کردند تا بتوانند منحصراً در رشد و تکامل کودکان و تعلیم و تربیت آنها در تمام طول زندگی شان سهمی گردند؛ بنابراین، هدفهای چندگانه ای برای این رشته پیشنهاد شد، این هدفها عبارت بودند از آمادگی جسمانی، کارآیی اجتماعی، بهره مندی از اوقات فراغت و به کارگیری روشهای توسعه یافته تا این هدفها با توجه به اصول فیزیولوژیک، روان شناختی، و جامعه شناختی طرح ریزی شوند. با وجود این، جای تأسف باقی است که در حمایت از هدفهای جدید تعجیل شد و تنها اهداف بیولوژیک تربیت بدنی مد نظر قرار گرفت. روشهای شناختی (ادراکی) و آزمایش شده ای که متجاوز از یک قرن گسترش یافته بودند، با تصویب شتابزده اندیشه ها و روشهای جدید تا حد زیادی ناکام ماندند. به کرات، گسترش و حفظ آمادگی آمادگی جسمانی چاشنی برنامه هایی شد که برای شناسایی سایر هدفها طراحی می شدند. بیان " تربیت از طریق بدن " متداول شد، در حالی که این جمله باید " تربیت خود بدن و تربیت از طریق" بدن بوده باشد. اطلاعات در خصوص این آمادگی جسمانی می تواند تحت چنین شرایطی به صورت نظام مند و مؤثری گسترش یابد، ناکافی بوده و هنوز نیز ناکافی است. برعکس، شواهد علمی و تجربی فراوانی حاکی از این است که برنامه فعالیت و شیوه هایی که برای شناسایی این اهداف طراحی می شوند، باید به شکل کاملاً اختصاصی برنامه ریزی شوند.
البته، در این تصویر بسیار بدی که از برنامه های آمادگی جسمانی در مدارس و کالجها در فاصله بین دو جنگ جهانی ارائه شد، استثناهایی نیز وجود دارند. برخی از معلمان تربیت بدنی واقعگرا، برنامه هایی را گسترش دادند تا نیازهای جسمانی، روانی، هیجانی(احساسی)، و اجتماعی تک تک دانش آموزان تأمین شود. در این دوره، در کنار کتابهایی که در خصوص حرکت شناسی و فیزیولوژی ورزشی منتشر می شد، کتابهای درسی مفیدی نیز درباره تربیت بدنی اصلاحی و درمانی توسط معلمان تربیت بدنی نگاشته شد. کتابهای درسی اولیه ای در خصوص اندازه گیری منتشر شد، دربردارنده شیوه های ارزشیابی اجزای آمادگی جسمانی نیز بودند. در این دوره، جامعه علمی تربیت بدنی پژوهشهای بسیاری را انجام داده است. در ساختار انجمن امریکایی تندرستی( بهداشت)، تربیت بدنی و تفریحات که در حال حاضر با عنوان اتحادیه امریکایی تندرستی، تربیت بدنی، تفریحات، و رقص آمریکا(ایفرد) شناخته می شود، جایگاه محکم و ثابتی از تربیت بدنی درمانی (اصلاحی) وجود دارد. این انجمن ملی و چندین سازمان دیگر، بخشهای درمانی را تشکیل می دادند. برنامه های تربیت بدنی مخصوصی برای دانشجویان معلول در کالجها و دانشگاهها بویژه در مؤسسات بزرگتر وجود داشت.
بحث و گفتگو در ایفرد درباره آمادگی جسمانی منجر به تأسیس شورای آمادگی جسمانی در ساختار آن نهاد شد که بعداً " بخش آمادگی" نامیده شد.این شورا در سال 1975 با تقاضای 56 معلم تربیت بدنی از سرتاسر کشور امریکا موقتاً تأسیس شد. با اعلام موافقت انجمن با ایجاد بخشهای جدید، هیأت مدیره بخش جدیدی را به صورت آزمایشی ایجاد کرد تا همایش سالیانه ای را اجرا کند. اجرای این همایش برای دو سال ادامه یافت و پس از آن بود که این بخش رسماً از سوی انجمن تأیید شد. نخستین برنامه بخش در سال 1985 در همایش کانزاس سیتی برگزار شد. در این همایش، دو نشست انجام شد که عنوان نشست اول " اجرای اصلی آمادگی جسمانی" و عنوان نشست دوم " شیوه ها و برنامه های ضروری برای گسترش آمادگی" بود. علاوه بر سخنرانان مهمی همچون دونالد ماتیوز، تعداد شرکت کنندگان در نشست اول تقریباً 500 نفر و در نشست دوم تقریباً 400 نفر برآورد شده است.
آمادگی جسمانی در جریان جنگ جهانی دوم و پس از آن
در جریان جنگ جهانی دوم، معلمان تربیت بدنی، نقش حائز اهمیتی در برنامه های آمادگی جسمانی نیروهای نظامی ایفا کردند. چارلز مک کلوی، آرتور اسلینگر، لئونارد لارسون، کلیفورد براونل، المرمیچل، و تئودور بانکس از جمله معلمان تربیت بدنی هستند که در جریان جنگ جهانی دوم به عنوان مشاور خدمت کرده اند. آرتور اسلینگر و آرتور دانیلز برنامه های بازسازی جسمانی را به ترتیب در بیمارستانهای ارتش و نیروی هوایی ارتش سرپرستی کرده اند.
متأسفانه تمام وقایع مربوط به حضور معلمان تربیت بدنی در کار جنگ به طور دقیق ثبت و ظبط نشده است، ولی همین اندازه می توان گفت رد پای آنها در برنامه های تمرینات بدنی ارتش، نیروی دریایی، و نیروی هوایی، برنامه های بازسازی(بازتوانی) جسمانی در بیمارستانها و نقاهت خانه های وابسته به آنها، و برنامه های تمرینات پیش از عملیات ارتش و ناوگان آنها و برنامه تمرینات ویژه نظامی در کالجها و دانشگاههای سراسر کشور وجود دارد. رئیس جمهور فرانکلین دلانوروزولت از معلمان تربیت بدنی فعال در مدارس و کالجها درخواست کرد تا برنامه های آمادگی جسمانی متنوعی را، که در کار جنگ حیاتی است، برای کلیه پسران و دختران به اجرا گذارند، هر چند که وی یک معلم غیر تربیت بدنی- یک قایقران مشهور قدیمی- را به عنوان مدیر این کار منصوب کرد. از منظر و نگاه حرفه ای، انتصابات نامطلوب دیگری نیز انجام گرفته که از جمله آنها می توان به سرپرستان برنامه های تمرینات جسمانی نیروی دریایی و گارد ساحلی اشاره کرد که از قهرمانان سنگین وزن پیشین بوکس جهانی بودند.
ورزشهای (حرکات) اصلاحی تاریخچه ای طولانی دارد و پیشینه آن به پیشتر از یک قرن بر می گردد. بین دو جنگ جهانی، کاربردهای درمانی ورزش نه تنها در حوزه تربیت بدنی بلکه در حوزه پزشکی نیز گسترش یافت. پس از جنگ جهانی دوم کاربرد فعالیتهای بدنی و حرکتی در قالب درمان جسم و روان درمانی در بیمارستانهای محل نگهداری آسیب دیدگان جنگی بویژه در درمان افرادی که بشدت معلول بودند یا کسانی که بیماری سختی داشتند، خیلی مؤثر واقع شد. بسیاری از درمانگران این مراکز از پرسنل پیشین بازتوانان جسمی در مراکز خدماتی ارتش بودند. شمار زیادی از بیمارستانهای معمولی و مراکز توانبخشی، چنین برنامه هایی را به کار بردند. درمانگران اصلاحی که درگیر این کار بودند، یک سازمان حرفه ای را به وجود آوردند که در حال حاضر " انجمن امریکایی درمان اصلاحی امریکا" منتشر می کند.
در سال 1968، ایفرد، یک واحد ستادی در خصوص برنامه های معلولان تأسیس کرد که خدمات مشاوره ای ارائه می داد. در سال 1972، مرکز استفاده از اطلاعات و پژوهشهای تربیت بدنی و تفریحات ویژه افراد معلول تأسیس گردید. هدف این مرکز جمع آوری، طبقه بندی، تفسیر، و انتشار اطلاعات درباره مواد، روشها، برنامه های در دست اقدام، اقدامات امید بخش، پژوهش و نمایش در موضوع تربیت بدنی تطبیقی و تفریح درمانی بوده است. در سال 1975، یک کتابنامه مفصل در خصوص تربیت بدنی، تفریحات، و کارکرد روان حرکتی افراد عقب مانده ذهنی منتشر شد.
شورای آمادگی جسمانی و ورزشی رئیس جمهوری
همان گونه که قبلاً در بحث اقتباس تربیت بدنی از آلمان و سوئد گفته شد، یکی از دلایل اصلی اهمیت و رونق تربیت بدنی اروپایی در قرن نوزدهم، آماده شدن برای جنگ بوده است. ملل اروپایی با دشمنان بالقوه نیرومندی مجاور بودند، به همین دلیل فعالیت بدنی سخت و شدید برای آنها نقش حیاتی داشت. در ایالات متحده، آماده شدن برای دفاع، عامل گسترش و رونق تربیت بدنی نبوده است، چون اقیانوس کبیر مانع مؤثری در پیش روی قوای نیرومند دیگر نقاط جهان بوده است؛ با وجو این، امروزه اوضاع تغییر کرده است و با توسعه صنعت هوانوردی و موشکهای قاره پیما، تمام کشورها در معرض خطر و حمله قرار دارند. بنابراین، وقتی 47 سال پیش – یعنی سال 1956- آیزنهاور، رئیس جمهور امریکا، شورای آمادگی جوانان را تأسیس کرد، کاملاً قابل درک است که این اقدام وی حاکی از دانش و آگاهی نسبت به اوضاع جهانی روز و ضرورت برخورداری از جوانان نیرومند و آماده بوده است. یافته های هانس کراوس نیز حاکی از این بود که کودکان و نوجوانان ایالات متحده بسیار آسیب پذیر تر از نوجوانان و جوانان ایتالیایی، استرالیایی و سویسی در خصوص آمادگی عضلانی هستند و در مقایسه با جوانان امریکایی کمترین امتیاز آمادگی عضلانی را به دست آورده اند. در فرمانی که آیزنهاور به مناسبت تأسیس این شورا صادر کرده است اظهار می دارد " چون جوانان ملت ما یکی از بزرگترین موهبتهای ما هستند، لذا ضروری است که جوانان ما پیشرفت کنند و تا بیشترین حد امکان ارتقا یابند".