تحقیق مدیریت آموزشی آموزشگاه های آزاد

اختصاصی از یارا فایل تحقیق مدیریت آموزشی آموزشگاه های آزاد دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:170

فهرست مطالب:

(فصل اول) توانایی تشخیص مفهوم مدیریت و اصول آن    1
(فصل دوم) توانایی تشخیص مفهوم مدیریت آموزشی و کارکردهای آن    28
(فصل سوم) توانایی اجرای مقررات و آیین‌نامه‌های مؤسسات کارآموزی    51
(فصل چهارم) توانایی برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای برنامه‌ها    78
(فصل پنجم) توانایی ارزشیابی از دوره‌های آموزشی    88
(فصل ششم)‌توانایی تهیه گزارش‌های مورد نیاز آموزشگاه‌ها    100
(فصل هفتم) توانایی برقراری روابط انسانی    115
(فصل هشتم) توانایی نظارت بر امور مالی آموزشگاه    137
(فصل نهم) توانایی پیشگیری از حوادث و رعایت نکات ایمنی و بهداشت کار    151
منابع    170

فصل اول

هدف کلی

       توانایی تشخیص مفهوم مدیریت و اصول آن

آشنایی با مفهوم سیستم و انواع آن سیستم های یاز و بسته و کارکرد های آن

آشنایی با مفهوم سازمان و انواع آن و کارکردهای رسمی و غیر رسمی

شناسایی سبک های مدیریتی ، آشنایی با اصول مدیریت و کاربرد آنها

آشنایی با مفهوم سیستم و انواع آن

اصولاً، در ارتباط با پدیده‌ای دو نوع نگرش وجود دارد:

الف- نگرش تجزیه‌گرا مکانیسمی             ب- نگرش کل‌گرا یا سیستمی

هر دو نگرش مورد توجه صاحبنظران بوده، واجد ریشه تاریخی و قومیتی نیز می‌باشند.

الف) نگرش تجزیه‌گرا

این نگرش مطابق با اندیشه فلاسفه یونان باستان است. به این صورت که هر پدیده‌آی را به زیرمجموعه‌های آن و اجزاء خرد تقسیم نموده تا با مطالعه رفتاری هر قسمت، رفتار پدیده‌ای اصلی مورد بررسی قرار گیرد. رنه دکارت از بنیانگذاران این نظریه می‌باشد و اصول کلی مورد تأیید وی برای برخورد با هر پدیده‌ای بدین شرح است:

1- تنها مواردی قابل پذیرش است که حقیقت آن مشخص شده باشد.

2- روند بررسی اجزا و زیرمجموعه‌ها، از ساده‌ترین عناصر تا پیچیده‌تر آن می‌باشد.

3- در تمام مراحل بررسی و مطالعه، نظم در پرداختن به آن اهمیت دارد.

4- حتی‌الامکان هر مسئله‌ای به اجزاء و عناصر کوچکتر تجزیه گردد.

نگرش تجزیه‌گرا در قرن هفدهم نگرشی فراگیر بود و منجر به کشف بسیاری از علوم دست نیافته و تقابل مناسب با بسیاری پدیده‌ها شد.

از دیگر طرفداران تجزیه علوم مختلف از فلسفه و تبدیل هر یک به مجموعه‌ای از شاخه‌های منشعب (نگرش تجزیه‌گرا) می‌توان به هیوم و روسو اشاره نمود.

ب) نگرش کل‌گرا

این نوع نگرش نیز واجد ریشه باستانی می‌باشد و غالباً در ممالک چین، یونان و ایران باستان مطرح بوده است. به طور کلی ویژگی این نوع نگرش، برعکس نگرش قبلی است. به طوری که نخست رفتار کلی مجموعه مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد و سپس با توجه به اینکه هر جزء آن دارای ماهیت و وظیفه‌ای مشخص در مجموعه می‌باشد، اثرگذاری و اثرپذیری هر یک بررسی می‌شود.

در وافع رفتار کلی پدیده مورد نظر، حاصل جمع رفتار اجزاء نیست بلکه برآیند تأثیر تمامی نیروهای درون سیستم است. ضمن اینکه به جز عوامل درونی و اجزاء موجود واجد اثرگذاری می‌باشند، از خارج سیستم نیز می‌توان نیروهای مؤثر را پیش‌بینی نمود.

آمادگی ذهنی و انعطاف‌پذیری فکری از جمله پارامترهای اصلی نگرش سیستمی است. به این صورت که در چارچوب تفکر سیستمی، عدم محوریت عادات و اندیشه‌های آشنا و انعطاف‌پذیری در برابر اندیشه‌های جدید و توجه روابط متقابل اجزاء سیستم، دارای اهمیت زیادی می‌باشد.

واژه سیستم، ریشه یونانی (Systema) داشته و مرکب از (SYN) به معنی با هم، و (Histanai) به معنای سبب، برای می‌باشد.

ذیلاً به برخی تعاریف رایج و معتبر مفهوم سیستم اشاره می‌شود و بدین ترتیب، سیستم عبارتست از:

• مجموعه‌ای متشکل از اجزاء و عوامل وابسته که تماماً در راستای اهداف کلی می‌باشند.
• کلیتی متشکلاز اجزای مرتبط و پیکره ای سازمان یافته از اشیاء مادی یا غیرمادی.
• گروهی از پیکره‌ها در محیط که تحت تأثیر یک قانون پویا در حرکت پیرامونی یکدیگر هستند.
• مجموعه‌ای از دانش‌ها یا باورهای سازمان یافته در کل و منطبق با مکاتب فلسفی، عقاید و نظریه‌ها.
• مجموعه‌ای از دو یا چند عنصر، با شرایط زیر:
• رفتار هر یک از عناصر، کل را متأثر می‌سازد.
• رفتار هر عنصر و تأثیر آن بر کل، با دیگر عناصر وابستگی متقابل دارد.
• سیستم‌های فرعی مؤثر بر کل مجموعه می‌باشند و تأثیرات مجزا و مستقل مورد بررسی نمی‌باشند.

بنابراین، تعاریف سیستم عمدتاً تدوین سیاست کلی سیستم و اجزاء توسط زیر سیستم‌ها و با رویکرد نظم، هماهنگی و همبستگی تأکید دارند که استفاده از تفکرات و اندیشه‌های نو و کاربردی، در آن حایز اهمیت ویژه‌ای می‌باشد. از دیگر ویژگی‌های مهم، تأثیرات متقابل سیستم با محیط‌ بیرونی و عوامل خارجی است.

جایگاه و وضعیت فرد در سیستم‌های فرعی خانواده، محل تحصیل، محل کار و تعمیم آن در کل جامعه و اثرات متقابل انسان و محیط‌های مورد نظر نمونه‌هایی از این دست می‌باشند.

اجزاء یا سیستم‌های فرعی

همان طوری که اشاره شد، هر سیستم شامل اجزاء و عناصر داخلی آن می‌باشد که ممکن است به صورت عنصری ساده یا سیستمی پیچیده وجود داشته باشد و هر چه سیستم بزرگتر و پیچیده‌تر باشد، احتمال اینکه واجد عناصر پیچیده‌تر و بزرگتری باشد وجود دارد و در شرایطی که عناصر یک سیستم به حدی بزرگ و پیچیده باشند که خود یک سیستم بوده باشند، به این سیستم‌ها، سیستم فرعی می‌گویند. به عنوان مثال می‌توان به جایگاه واحدها در ارکان دولت اشاره نمود. به این صورت که در بدنه دولت، هر وزارتخانه سیستم فرعی آن بوده و واحدهای زیر سیستم آن وزارتخانه نیز سیستم فرعی آن به شمار می‌آیند.

در واقع، سیستم‌های کوچکتر داخل سیستم‌های بزرگ قرار می‌گیرند و آنان نیز در داخل سیستم‌های باز هم بزرگتر تشکیل می‌یابند. در این وضعیت، سیستم‌های کوچکتر را سیستم‌های مشمول و سیستم‌های بزرگتر را شامل می‌گویند.

تداخل سیستم‌ها

در مباحث سیستماتیک، بعضاً ممکن است هر سیستمی در چندین سیستم دیگر و به صورت همزمان قرار داشته باشد. جایگاه و وضعیت یک فرد در سیستم‌های خانواده، محل تحصیل، محل کار و نمونه بارزی از تداخل احتمالی مورد بحث می‌باشد.

نیروهای پیوستگی و گسستگی سیستم

در هر سیستمی عناصری در جهت ایجاد پیوستگی فعالیت می‌کنند و عناصری نیز در راستای گسستگی آن، حرکت می‌نمایند که به ترتیب به آن عناصر پیوند و تفرقه می‌گویند.

به چند نمونه ذیل، در انواع سیستم‌های طبیعی، اجتماعی و ... توجه نمایید.

1- در سیستم بدن موجودات زنده، زائدات تولیدشده بر اثر متابولیسم آن، که عموماً می‌توانند در اثر ازدیاد، اثرات سوء داشته باشند. به عنوان عامل گسستگی مطرح می‌شوند و در برابر آن عواملی در تلاش برای دفع این زائدات و یاسموم از بدن می‌باشند تا بتوانند سیستم را در حالت تعادل حیاتی خود نگاه دارند، به اینها عوامل پیوستگی گویند.

2- در یک نظام اجتماعی، تقابل گروه‌های ذینفع، به ویژه در شرایطی که منافع کل جامعه را تحت تأثیرات بعضاً غیرمطلوب خود قرار می‌دهد، به عنوان عامل گسستگی آن محسوب می‌شود و در مقابل، نیروهای حافظ منافع جامعه و مرتفع‌کننده ناهنجاری‌ها، عامل پیوستگی و ادامه حیات سیستم هستند.

3- در منظومه شمسی، نیروهای متمایل به مرکز، عامل گسستگی بوده و نیروی جاذبه، عامل پیوستگی محسوب می‌شود.

4- تفرق مذهبی، اختلافات قومی و قبیله‌ای عوامل گسستگی سیستم جامعه هستند و هویت ملی و مذهبی نیروهای پیوستگی می‌باشند.

5- تهاجمات فرهنگی به یک جامعه نیروی گسستگی آن می‌باشند و هویت فرهنگی جامعه عامل پیوستگی آن است.

شرایط پایداری سیستم

تعادل و پایانی سیستم از یک طرف به تغییرات محیطی پیرامون آن و از سوی دیگر به انضباط عوامل یا اجزاء درونی بستگی دارد.

سایبرنتیک

اصولاً سایبرنتیک یا علم ارتباطات و کنترل، مبنایی محوری برای مدل سیستم‌های زنده می‌باشد و برخی آن را علم ارتباط بشر با ماشین (نوربرت وینر) و برخی نیز علم سازماندهی ثمربخش می‌نامند.

مشخصه‌های اصلی این پدیده؛ پیچیدگی، باز بودن، نگرش احتمالی، پویایی و بستگی به دیگر سیستم‌ها است و برخی از اصول مهم سایبرنتیک به شرح زیر می‌باشند.

1- سیستم‌های پیچیده عموماً دارای توانایی سازماندهی خود هستند.

2- سیستم‌های پیچیده دارای ویژگی‌های ثبات درون خود می‌باشند.

3- صادره‌های دارای اهمیت برای سیستم، با حلقه‌های بازخورد محافظت می‌شوند.

جزیره‌ای شدن سیستم

زمانی که سیستم‌های فرعی یا زیر سیستم‌ها ارتباط متقابل خود را از دست می‌دهند و سیستم به زیرسیستم‌های خود تجزیه می‌شود، سیستم را جزیره‌ای می‌نامند. جزیره‌ای شدن، بعضاً منجر به ناپایداری سیستم می‌شود و همچنین در این شرایط ممکن است سیستم‌های کوچکتر به سیستم‌های تازه‌ای تبدیل شوند، اما کلیت مجموعه قبلی که به عنوان سیستم شناخته شده بود، وجود نخواهد داشت.

بازخورد یا پس‌خورند

یکی دیگر از فرآیندهای موجود در عموم سیستم‌ها، بازخورد یا پس‌خورند آن می‌باشد. به عنوان نمونه، رابطه یک ارگانیسم زنده و محیط آن ارتباطی دوجانبه و براساس اصول بازخورد است. به این صورت که این دو متقابلاً بر چگونگی عملکرد هر یک مؤثر می‌باشند که ماحصل آن به خود منبع تأثیر برمی‌گردد.

نکته قابل ذکر دیگر، وجود مکانیسم کنترل و نیز سیستم‌های فرعی آن و بازخورد، در این نوع سیستم است.

ایمگارت، ویژگی‌های عمومی و مشترکات سیستم‌ها را به شرح زیر مطرح می‌نماید:

1- سیستم‌ها همگی دارای ابعاد زمانی و مکانی می‌باشند.

2- سیستم‌ها در ارتباط مستمر و با اثرات متقابل با عناصر درونی و خارجی می‌باشند.

3- معمولاً خطی فرضی عناصر مذکور در یک سیستم را از هم متمایز می‌سازد.

4- روند کلی هر سیستم در جهت و تمایل به ساختارشکنی و حرکت به سوی آنتروپی و ایستایی است.

5- عوامل درون سیستم را متغیر، و عوامل درون محیط آن را پارامتر می‌نامند.

6- همه سیستم‌های کلی و فرعی آن به جزء کوچکترین سیستم مربوطه، دارای زیر سیستم می‌باشند.

از دید بسیاری صاحبنظران، این ویژگی‌ که ورودی هر سیستم می‌تواند خروجی سیستم دیگر و به همین ترتیب را تشکیل دهد، مشخصه دیگری از سیستم‌ها می‌باشد. برخی از روش‌های متداول طبقه‌بندی سیستم‌ها به شرح زیر می‌باشند:

1- طبقه‌بندی بولدینگ

2- طبقه‌بندی جردن

3- طبقه‌بندی سیستم‌های نرم و سخت

4- طبقه‌بندی چک‌لند

5- طبقه‌بندی سیستم‌های باز و بسته

هر کدام از انجاء طبقه‌بندی اشاره شده دارای ویژگی‌هایی می‌باشند که به اهم آن به ویژه به طبقه‌بندی سیستم‌های باز و بسته (عموماً، واجد مقبولیت و کاربرد بیشتری است) پرداخته می‌شود.

1- طبقه‌بندی بولدینگ

2- طبقه‌بندی نرم و سخت

3- طبقه‌بندی جردن

4- طبقه‌بندی چک‌لند

5- طبقه‌بندی سیستم‌های باز و بسته

سیستم‌های باز و کارکرد آنها

سیستم‌های باز دارای ویژگی‌های برعکس سیستم بسته می‌باشند و شرایط رشد تبادلات مستمر بین اجزاء درونی و محیط بیرونی، میل به وقوعنظم و هماهنگی و پیچیدگی‌های روابط از مشخصه‌های مهم این سیستم است. معمولاً در سیستم‌های باز، داده‌های ورودی تغییر شکل می‌یابند و به خارج سیستم جریان می‌یابند. مجموع مراحل تغییر شکل را فرآیند می‌گویند.

چرخه سیستم در سیستم‌های باز

غالباً‌ در سیستم‌های باز، موارد خروجی سیستم مجدداً با ویژگی‌های متفاوتی وارد سیستم (ورودی) می‌شوند. این تبادلات و رفت و برگشت را که به تعادل سیستمی منتهی می‌شود را چرخه سیستمی می‌نامند.

سیستم‌های بسته و کارکرد آنها

ویژگی اصلی این سیستم، عدم وجود ارتباط پیوند با محیط پیرامونش است. در این سیستم، کلیه فعالیت‌ها به روابط متقابل اجزاء آن مربوط می‌شود و در واقع مشخصه سیستم بسته، گرایش به تعادل ایستا و رکود نسبت به محیط بیرون است. البته این پارامترها از لحاظ نظری واجد توجیه است. زیرا نمی‌توان نبود هیچ گونه تأثیر و نفوذ عوامل خارجی و تبادلات متقابل با آن را در محیط‌های واقعی متصور بود ولی به دلیل میزان ناچیز و موردی آن منظور نمی‌شود.

سیستم بسته فاقد قابلیت رشد است و در طول فعالیت درونی بین اعضاء و اجزای خود به مرور به سمت کاستی و نهایتاً رکود و تعادل ایستا می‌رود. (آنتروپی)[1]

آشنایی با مفهوم سازمان و انواع آن

واژه «سازمان» کاربری وسیعی دارد و در ابعاد مختلف اجتماع می‌توان انواع سازمان و در مقیاس‌های متنوع آن را مشاهده نمود.

در هر حال، سازمان‌ها چه کوچک و چه بزرگ، حداقل سه ویژگی‌ دارند:

1- آنها از افراد تشکیل شده‌اند.

2- برای نیل به اهدافی مشخص، فعالیت دارند.

3- نیاز به درجاتی از محدودیت و مرزبندی در خصوص رفتار اعضای خود دارند.

بنابراین، این یک سازمان تشکیل می‌شود از دو یا چند نفر که به یک روش هماهنگ برای رسیدن به نتایج گروهی فعالیت می‌کنند. در این قسمت، برخی از تعاریف رایج و معتبر از واژه سازمان مطرح می‌شود. به این ترتیب، سازمان عبارت است از:

• همکاری مشترک افراد جهت انجام مقاصد و نیل به اهداف مشترک و از پیش تعیین شده[2]
• در مفهوم کلی، روابط منظم و مستمر افراد واجد وظایف و مسئولیت‌های متفاوت ولی با اهداف مشترک
• مجموعه روابط منسجم و عقلایی بین افراد دارای وظایف متعدد و متنوع، به حدی که کثرت تعداد آن فاقد شرایط اشتراک و تماس نزدیک بوده و به منظور تأمین اهداف خاص تعیین شده است.[3]
• اجتماع انسان‌هایی با عقاید و تفکرات متنوع که همگی بایستی جهت نیل به اهداف مشخص یکدیگر، همکاری و همگامی منسجم داشته باشند و از امکانات فن‌آوری، مالی و تدارکاتی نیز نیروی انسانی به طور توأماً استفاده نمایند و هر یک از اعضا یا گروه‌های شرکت‌کننده، در قبال آنکه از خود فعالیتی را بروز می‌دهند، منفعتی را دریافت می‌دارند.[4]
• همکاری افرادی با تفکرات مشخص و مرتبط تعیین شده و نهایتاً برخورداری و نفع بردن هر یک از دست‌آورد آن.
• مجموعه‌ای از روابط منظم، مستمر و عقلانی که به منظور تأمین اهداف مشترک و توسط افرادی با وظایف متعدد و بعضاً پیچیده و متفاوت، برقرار می‌باشد.

با توجه به تعاریف فوق و سایر تعاریف مطرح شده در بین صاحبنظران و اندیشمندان، مشخص می‌شود یک سازمان، عموماً مجموعه‌ای با اجزاء و عوامل متعدد و با روابط منظم و هدفمند بین آنست که براساس نیل به تأمین اهداف از پیش تعیین شده طرح‌ریزی می‌شود.