سازههای فضایی را میتوان به عنوان برگی بر گرفته از طبیعت دانست، فرمهای طبیعی از صلبیت فوق العاده ای برخوردارند واز حداقل مصالح برای حداکثر استفاده سازه ای بهره میگیرند ]1[ سبکی و نصب سریع، چند منظوره بودن، تنوع در شکل و طرح عدم نیاز به نیروی زیاد در مراحل نصب و برچیدن، سهولت حمل ونقل، قابلیت استفاده در ابعاد ودهانههای مختلف و ... از جمله عواملی میباشند که استفاده روز افزون این نوع سازهها را در دنیای علم و فن آوری توجیه پذیر میسازند ]2[ توسعه قابل توجه سازههای فضا کار مرهون تلاش و فعالیت مهندسان نخبه دنیا در اواخر قرن نوزدهم میباشد. ]3[
گر چه در ابتدا هدف از بکار گیری سازههای فضا کار بعنوان سازههایی موقت بود ولی در عمل از آنها به عنوان سازههایی دائمیاستفاده شد و به انواع مختلف و با مصالح متفاوت در کشورهای گوناگون طراحی و اجرا گردید.
احتیاج به سازههای متحرک که به طور ساده و سریع نصب گردد و قابل حمل و نصب مجدد در مکانهای مورد نیاز باشد باعث پیدایش سازههای فضا کار باز شونده و جمع شونده شد که با رشد روز افزون استفاده از این نوع سازهها بخصوص در کشورهای صنعتی توجه پژوهشگران و صنعت گران به این سازهها افزایش یافت. ]6[ در کشور ما هر سال زلزلههای مخرب و سیلهای وایرانگر عده ای از هموطنانمان را بی خانمان میکند، زلزله زدگان و سیل زدگان نیاز مبرم به سر پناه دارند در این میان استفاده از این سازهها میتواند کمک موثری در حفظ جان و مال این عزیزان داشته باشد، به غیر از این کاربردهای فراوان این نوع از سازههای فضایی تلاش روز افزون پژوهشگران و صنعت گران این مرز و بوم را میطلبد و امید آنست که آن چه در این سمینار ارائه میگردد، ذره ای هر چند کوچک در راه رشد و اعتلای کشور عزیزمان باشد.
1-2 تعریف سازههای فضایی باز شونده و جمع شونده
یک سازه باز و جمع شونده تشکیل شده است از قطعات پیش ساخته یا المانهایی که میتوانند باز و بسته شوند و در حالتهای از پیش تعیین شده قرار بگریند ضمن این که توانایی تحمل بار را نیز دارند. ]4[
1-3 موارد کاربرد سازههای فضایی باز شونده و جمع شونده
برای این که کاربردهای مختلف این نوع سازهها را بررسی کنیم ابتدا باید موارد نیاز و همچنین مزایای آنها در مقایسه با انواع سازهها مورد مطالعه قرار بگیرد و سپس کاربردهای مختلف آنها ذکر شود.