مفاهیم کلیدی تجارت الکترونیک:
تجارت الکترونیک تجارتی است که از طریق رسانه های الکترونیکی چون تلویزیون و فکس، اینترنت و شبکه های خصوصی انجام میشود.تعریف دیگری هم در این زمینه ارائه شده است و آن پیوستگی میان سرویس های ارتباطی[1]، مدیریت داده[2] و مباحث امنیتی[3] است که انتقال اطلاعات را درباره فروش کالا و خدمات سهولت می بخشد.درک معنی این سه واژه برای درک تجارت الکترونیک ضروری است هر چند که این مفاهیم در تجارت الکترونیک شباهتهای بسیاری با تجارت سنتی دارد.
سرویس های ارتباطی: این قسمت شامل روش و نحوه انتقال اطلاعات ازخریدار به فروشنده است .بعنوان مثال هنگام استفاده ازوب سایتهای معمولی تجارت الکترونیک، خریداران ازسبد خرید استفاده می کنند تا محصولات خریداری شده را سورت کنند و سپس این فرایند چک می شود تا اطلاعات لازم به فروشندگان انتقال یابد.
امنیت : متد حفظ امنیت اطلاعات از هکرهای موجود ازطریق سندیت دادن و شناسایی منابع اطلاعاتی و تضمین حریم شخصی و درستی و صحت اطلاعات است.معمول ترین متد و استانداردی که برای نقل و انتقال اطلاعات در طول اینترنت انجام می شود SSLیا بعبارتی Secure Socket Layer است که اکثر موتورهای جستجو و نرم افزارهای جستجو با نشان دادن یک آیکن مانند قفل، امنیت سایت را تعیین می کنند.
مدیریت اطلاعات: این بخش فرمت و شکل تبادل اطلاعات را تشریح می کند هنگامی که اطلاعات خریدار به فروشنده جهت پردازش انتقال می یابد باید این مسئله تعیین شود که با چه فرمتی اطلاعات در اینترنت انتقال یابد مثلا اطلاعات پرداخت مثل شماره کارت اعتباری باید از طریق پروتکلهای استاندارد اینترنت انجام شود. (CIW E-commerce Designer. Certification Bible نوشتهChris Minnick & Margaret T.Minnkk, )
Chaffey & Smith (2001) اشاره می کنند که تکنولوژی اینترنت می تواند برای رسیدن به اهداف ذیل بکار گرفته شوند:
Bocij et al (1999) مزایای بکارگیری اینترنت در تجارت الکترونیک را در 6c ذیل خلاصه کرده است:
تجارت الکترونیک و حذف مرزها
در حال حاضر تجارت الکترونیک ازبسیاری از محدودیتهایی که در اشکال قبلی خود داشتند خارج شده است.مثل هزینه های بالای پیاده سازی EDI چرا که مستلزم ایجاد شبکه های خصوصی بود یا سفارش تلفنی دادن که مستلزم بکارگماردن یک تلفنچی برای پاسخگویی به تلفن ها است .بسیاری از اشکال تجارت الکترونیک شامل محدودیتهایی چون محدودیت ساعات خرید یا محدودیت جغرافیایی بودند اما اینترنت توانست برای تبادل اطلاعات راههایی را ایجاد کرده و این مشکلات را حل کند. پس از معرفی web browser چون Mosaic و Netscape در سالهای93و 94 وب سایتهای خرده فروشی چون Amazon به شکل آنلاین فعالیت خود را آغاز نمودند.در حال حاضر نیز هزاران وبسایت تجارت الکترونیک وجود دارد و روزبروز هم تعداد آنها افزایش می یابد. (CIW E-commerce Designer. Certification Bible نوشته Chris Minnick & Margaret T.Minnkk )
دلایل ایجاد تجارت الکترونیک
درمدت زمان کوتاهی تجارت الکترونیک از یک تجربه آکادمیک به بخش مهمی از تجارت جهانی مبدل شده است.تجار و مشتریان و مصرف کنندگان به دلایل متعددی جذب دنیای تجارت الکترونیک شده اند.سه دلیل عمده آن باز شدن بازارهای جدید، افزایش کارایی و توسعه توانمندیهای موجود در تجارت سنتی بوسیله تجارت الکترونیک است.
در اینترنت تجار قادرند که کالای خود را بدون هزینه های زیاد و محدودیتهای جغرافیایی که در یک فروشگاه فیزیکی وجود دارد بفروش برسانند، ضمن اینکه کالای بیشتر را به مشتریان بیشتری که خارج از حیطه دسترسی آنها قراردارد می فروشند. مصرف کنندگان نیز قادرند کالای مورد نیاز خود را از تاجر یا بازرگان بدون نیاز به دسترسی به فروشگاه فیزیکی تهیه کند.
هر مانعی که میان یک کسب و کار و مشتریان قرار بگیرد سبب از دست رفتن کارایی خواهد شد. در دنیای واقعی تجارت برخی از این موانع عبارتند از فاصله مکانی، ساعات فعالیت مجموعه های تجاری، نیاز به توزیع کنندگان و واسطه ها.
تجارت الکترونیک برای انواع کسب و کار ایجاد جذابیت خواهد کرد چرا که به مدیران آنها اجازه می دهد ارتباط مستقیم بیشتری را با مشتریان برقرار کنند.اما این توانایی را نیز به خرده فروش می دهد که براحتی قیمت ها و محصولات را با هم مقایسه کند ضمن اینکه خریدهای اینترنتی از پرداخت مالیات فروش معاف می باشند.
تعریف بازاریابی ویروسی
در دایره المعارف Encyclopedia :
بازایابی ویروسی (Viral Marketing) و تبلیغات ویروسی (Viral Advertising) به تکنیک هایی بازاریابی اشاره دارد که از شبکه های اجتماعی برای افزایش سطح آگاهی مردم درارتباط با انواع برندها و مارکهای تجاری استفاده می کند ، درست شبیه انتشار ویروس های کامپیوتری. این روش بازاریابی شبیه بازاریابی دهان به دهان است که البته تحت تاثیر اثرات شبکه اینترنت ارتقا یافته است.بازاریابی ویروسی مردم را تشویق به انتقال یک پیام بازاریابی به شکل داوطلبانه میکند. ترفیعات ویروسی می تواند اشکالی چون ویدیو کلیپ، بازیهای جذابفلش ، بازیهای تبلیغاتی و تصاویر و یا حتی متونی باشد که از طریق sms ارسال می شود.
البته گاهی اصطلاح Viral Marketing به بازاریابی مخفیانه هم معنی می شود که به معنای بکارگیری انواع حقه های آنلاین و آفلاین برای ایجاد نوعی اشتیاق در افراد است تا بی اختیار ازروش دهان به دهان برای بازاریابی یا تبلیغات یک شرکت یا مجموعه استفاده کنند.
گفته میشود یک مشتری راضی بطور متوسط 3 نفر را درباره کالاهای مورد نظرش آگاه خواهد کرد در حالیکه برای یک مشتری ناراضی این رقم به 11 نفر خواهد رسید.بازاریابی ویروسی درحقیقت بر این خصوصیت طبیعی انسان تمرکز دارد.)www.wikipedia.com(
تعریف بازاریابی ویروسی ازدید آقای دکتر Ralf Wilson:
بازاریابی ویروسی هر نوع استراتژی را که سبب تشویق افراد برای ارسال پیام های بازاریابی به یکدیگر می شود شامل می شود .
این روش بازاریابی زمینه بالقوه ای را برای رشد و اثرگذاری بیشتر پیام های بازاریابی فراهم کرده و از مزیت تکثیر ویروسی پیام ها از یک به هزار و هزار به میلیون پیام بهره مند می شود.
1
11
1111
11111111
1111111111111111
11111111111111111111111111111111
1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
اگر اینترنت را ازاین فرایند و پروسه بازاریابی ویروسی حذف کنید، این اصطلاح به اصلاحاتی چون بازاریابی دهان به دهان (Word of Mouth) ، ایجاد شهرت (Creating a buzz) ، نفوذ رسانه ای (Leveraging the media) ، بازاریابی شبکه ای (Network Marketing) تغییر یافته است. اما روی اینترنت این روش بازاریابی، بازاریابی ویروسی خوانده می شود. (www.wisonweb.com)
تعریف بازاریابی ویروسی ازدید Liz Tomey:
بازاریابی ویروسی اصطلاحی است که برای تشریح نوعی از بازاریابی بکارمیرود که همانند شعله های آتش یا تکثیر شدن ویروسها، سریعا توسعه می یافته و از یک شخص به شخص دیگر انتقال می یابد.این اصطلاح اولین بار در رابطه با Hotmail مطرح شد . Hotmailتبلیغات مربوط به خود را به انتهای هر ایمیلی که بوسیله کاربران ارسال می شد، اضافه می کرد و راجع به سرویس های رایگان خود توضیح می داد ، کاربران نیز این ایمیل را مجددا برای دوستانشان فوروارد می کردند و به این ترتیب کاربران Hotmail ازطریق تبلیغات دهان به دهان افزایش پیدا کرد.
بازاریابی ویروسی از آن زمان سریع رشد کرده و به حالت بلوغ رسیده و اشکال مختلفی به خود گرفت:مثل گذاشتن لینکهایی چون suggest this site to a friend ، ایمیلهایی که میان افراد ارسال می شود، فیلمهای اینترنتی و جک هایی که افراد با هم shareمی کنند، نرم افزارهایی که از یک شخص به شخص دیگرانتقال می یابد. (www.Tomeymarketing.com)
تعریف بازاریابی ویروسی از دید پروفسور Dave Chaffey :
بازاریابی ویروسی به معنای چیزهای متفاوت برای افراد متفاوت است و پیاده سازی آن مستلزم ایجاد شهرت و اعتبار است.دو شکل مشهور بازاریابی ویروسی شامل بازاریابی در حالت آفلاین (Word of mouth )وبازاریابی در حالت آنلاین (word of mouse )می باشدکه هر دو بر شبکه های انسانی متمرکز هستند ولی سرعت کار در حالت آنلاین بدلیل استفاده از ایمیل که سبب سرعت در نقل و انتقال می شود نسبت به حالت آفلاین بالاتر است. البته توجه کنید که اغلب بازاریابی در حالت آنلاین (word of mouse) در بهترین حالتش در کنار بازاریابی دهان به دهان (Word of mouth) بکار می رود. در حالت دهان به دهان امکان دسترسی به افراد بیشتری فراهم می شود چرا که ما بیشتر وقت خود را در حالت آفلاین صرف می کنیم و لذا شانس بیشتری برای انتشار ویروسی خواهیم داشت.
شاید مزایایی که سبب ایجاد اشتیاق در بازاریابان درسالهای اخیر حول و حوش بحث بازاریابی ویروسی شده است این باشند که " بازاریابی ویروسی از یک پیشنهاد یا موضوع قوی استفاده می کند که این پیشنهاد در طول شبکه ای از افراد انسانی برای رسیدن به تعداد زیادی مخاطب منتشر می شود تا به ایجاد مشتریان احتمالی، ایجاد آگاهی از برندها و افزایش فروش کمک کند."
ارسال برای دوستان : ایجاد مشتریان احتمالی به معنای استفاده از فعالیتهای ویروسی برای ایجاد یک لیست ایمیل داوطلبانه از افراد است که می تواند در آینده، علایق یک مشتری را به عادت تبدیل کند. ما تنها نیازمند یک عطف به پیام و یک گیرنده هستیم که تحت عنوان "refer to a friend" و یا "forward to a friend" شناخته می شود . بازاریاب سپس اقدام به ارسال یک پیام به گیرنده می کند در حالیکه راجع به پیشنهاد خود توضیح کافی داده و از گیرنده می خواهد که opt-in شود.
آقای Justin Kirby که از متخصصان بازاریابی ویروسی DMC(DMC.CO.UK) است سه مسئله را در این رابطه مطرح کرده است:
هنگامی که راجع به بازاریابی پست الکترونیک صحبت می شود به ایمیلهایی فکر می کنید که برای انتقال پیام از یک شخص به شخص دیگر استفاده می شود ، وب سایت اغلب بعنوان بخش مهمی ازبازاریابی پست الکترونیک محسوب می شود و حتی تفاوتهایی میان اشکال تکنیک های پست الکترونیک ویروسی وجود دارد. )www.davechaffey.com)
مزایای بازاریابی ویروسی
شما هنگام انجام فعالیتهای بازاریابی ویروسی یکی از این اهداف را مد نظر داشته باشید.البته می توان این هدفها را در ترکیب با هم بکاربرد و با یکدیگر آمیخت اما گزینه بهتر این است که یکی از این اهداف را بعنوان هدف اولیه خود در نظر بگیرید.
عناصر استراتژی بازاریابی ویروسی
تکنیک های بازاریابی ویروسی
بازاریابی ویروسی به هر تکنیک یا مجموعه ای از تکنیک ها اطلاق می شود که افراد را تشویق به فوروارد کردن پیام ها به دوستانشان یا خانواده یا سایر افراد می کند. بازاریابی ویروسی سبب افزایش سطح آگاهی افراد ازیک برند خاص یا محصول یا وب سایت شده و پیام های بازاریابی را ارتقا می بخشد.بازاریابی ویروسی مستلزم ارائه کالا یا خدمت رایگان است تا در نتیجه آن افرادی که این کالا یا خدمت رایگان را دریافت می کنند با سایر مردم آن را به اشتراک بگذارند.بازاریابی ویروسی یک راه بسیار ساده برای ارتقای کسب و کار شماست و بکارگیری آن ارزان بوده و اگر درست بکارگرفته شود از طریق رسانه های انبوهی که وجود دارد در کل جهان قابل ارائه خواهد بود.فعالیتهای بازاریابی ویروسی میتواند سبب صرفه جویی فراوان در هزینه های تبلیغاتی گردد.بازاریابی ویروسی یکی از قدیمی ترین اشکال بازاریابی است ولی هم اکنون بازاریابی ویروسی وارد سطوح جدیدی شده و آن درگیری با دنیای بازاریابی ایترنتی است و همین مسئله آن را دچار پیچیدگی نموده است.(http://ezinearticles.com,byTitus Hoskins )