بررسی حقوقی جرم قاچاق کالا
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:68
فهرست مطالب :
چکیده ...........................................................1
مقدمه ............................................................3
طرح مساله ، روش تحقیق ......................................4
فرضیه تحقیق ، سوالات تحقیق .................................4
فصل اول
(تعاریف و دلایل و پیامد های امنیتی قاچاق )
معنی قاچاق ......................................................6
تعریف و انواع قاچاق ..............................................6
تعرفه قاچاق.......................................................7
دلایل قاچاق.......................................................11
پیامدهای امنیتی قاچاق.........................................13
راه حل های مشخص.............................................17
راه های دیگر.......................................................23
فصل دوم
( بررسی ماهیت حقوقی قاچاق )
ماهیت های حقوقی قاچاق .......................................25
فصل سوم
(آمار پرونده های قاچاق کالا درسال 84- 1383 )
آمار پروندههای قاچاق کالا طی دوازده ماهه سال 1383 .........41
آمار پرونده های قاچاق کالا براساس گمرکات......................43
پرونده های قاچاق زیر ده میلیون ریال...............................44
آمار قاچاق کالا برحسب حوزه های نظارتی.........................45
آمار پروندههای قاچاق کالا طی نه ماهه سال 1384 ...............49
آمار پروندههای قاچاق کالا...........................................50
پروندههای قاچاق زیر ده میلیون ریال ................................51
آمار قاچاق کالا برحسب حوزه های نظارتی.........................52
فصل چهارم
( پیشگیری ونتیجه گیری )
آسیب شناسی و پیشگیری از قاچاق ارز و کالا....................57
نتیجهگیری: راهکارهایی برای مقابله با قاچاق.....................66
منابع و ماخذ..........................................................67
چکیده :
قاچاق دامنه وسیعی از فعالیتها را شامل میشود. تولید بدون اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح، بازرگانی بدون ثبت در دفاتر رسمی یا پنهان کردن این نوع معاملات از چشم ماموران مالیاتی داخلی و گمرکی، عرضه کار بدون مجوز در بازار برای نپرداختن بیمههای تامین اجتماعی و مالیات، دستکاری در اسناد دولتی و تجاری یا جعل آنها، رشوهخواری، پاورقی بازی، گرفتن حق حساب و باجگیری و فعالیت در تولید و توزیع کالاهای ممنوع مثل مواد مخدر و مشروبات الکلی همگی از اشکال قاچاق است. همه این موارد دو خصیصه مشترک دارند. 1) بدون مجوزند، یعنی خلاف مقررات و قوانین هستند. 2) افراد با انگیزه کسب سود بیشتر از فعالیتهای رسمی اقدام به این گونه فعالیتها میکنند
ممکن است بعضی از فعالیتها فقط در صورتی که به صورت قاچاق انجام میشوند سودآور باشند، یعنی اگر در قالب رسمی با پرداخت حقوق و عوارض دولتی و اجتماعی و شخصی صورت بگیرند، سودآور نباشند. لذا قاچاق بدین صورت تعریف میشود: «مجموعه فعالیتهای اقتصادی، خواه بخش تولیدی و خواه در بخش خدمات، توسط شهروندانی که کوشش میکنند خارج از مقررات و چارچوبهای تعیین شده برای اقتصاد رسمی، به منظور کسب درآمد بیشتر نیازهای خود را تامین کنند. »
از تعریف فوق میتوان دامنه فعالیتهای قاچاق را به دو دسته تقسیم کرد.
1) قاچاق در تولید کالا
2) قاچاق در تجارت کالا
در یک جمع بندی میتوان گفت که عوامل متعددی در حجم قاچاق کالا تاثیرگذار است که برخی از این عوامل عبارتند از:
1- مالیات
2- نرخ بیکاری
3- یارانه
4- کنترلهای ارزی
5- تغییرات لیست کالاهای ممنوع
6- افزایش تقاضا برای پول نقد و چکهای بینام
7- میزان کشفیات کالای قاچاق توسط ماموران انتظامی و گمرکی
8- افزایش دخالت دولت
9- توزیع درآمد
10- کاغذ بازی و ساختار اداری ناکارآمد.
مقدمه :
قاچاق، معضلی است که تمامی کشورهای جهان به نوعی گرفتار آن هستند، ولی شواهد نشان میدهد عمق در وسعت قاچاق در کشورهای کمتر توسعه یافته، بیشتر میباشد. به نحوی که در بعضی از این کشورها، قاچاق بخش قابل توجهی از فعالیتهای اقتصادی جامعه را در بر میگیرد. در این بین میتوان آثار و نشانههای وجود ریشهدار این معضل را در لایههای مختلف اقتصاد جمهوری اسلامی نیز مشاهده کرد. متاسفانه باید به این واقعیت اشاره داشت که در خلال سالهای اخیر بر دامنه و عمق این پدیده افزوده شده است. قاچاق کالا که به نظر میرسد در کشور نهادینه شده است، پدیدهای چند وجهی چند ریشهای است و از این رو تبعات آن به حوزه اقتصادی منحصر نمیشود، بلکه میتوان به گستره وسیعی از پیامدهای مخرب سیاسی اجتماعی و فرهنگی در کنار آثار زیانبار اقتصادی آن اشاره کرد. در این نوشتار تلاش خواهد شد ضمن ارایه تعریفی از قاچاق و انواع آن دلایل و شیوههای قاچاق را بررسی و پیامدهای امنیتی این معضل را ارزیابی نماییم.
طرح مساله
( بررسی حقوقی جرم قاچاق کالا)
روش تحقیق
روش این تحقیق به صورت کتابخانه ای که در آن پس از به کار بردن مساله تحقیق ، فرضیه تحقیق وسئوالات تحقیق تهیه شده از مساله قاچاق کالا درجامعه بشری و کلیات تحقیق و در آخر به پیشگیری و نتیجه گیری از تحقیق می باشد .
فرضیه تحقیق
( قاچاق کالا ودلایل قاچاق کالا وشیوه های ورود قاچاق کالا در کشور )
سئوالات تحقیق
4- ارکان جرم قاچاق کالاکدامند ؟
معنی قاچاق
کلمه «قاچاق» از کلمة ترکی «قاچماق» مشتق شده و به معنای «ربوده» یا «برده» است. در لغتنامه دهخدا این کلمه «آنچه ورود آن به کشور و یا معامله آن از طرف دولت ممنوع است»، معنا شده است. برخی دیگر از نویسندگان آن را به معنای «کاری برخلاف قانون که پنهانی انجام شود، یا متاعی که معامله یا ورود آن به کشور ممنوع است»، دانستهاند. فرهنگ لغت وبستر (Websters) علاوه بر ذکر نکات فوق، عوامل دیگری نیز به این تعریف افزوده است، بدین ترتیب که قاچاق وارد کردن یا خارج کردن اقلام ممنوع از کشور برخلاف قانون و با قصد تقلب (و حیلهگری)، واردات و صادرات بدون پرداخت مالیاتهای مقرر توسط قانون و همچنین انتقال یا راهنمایی کردن به روش نهایی برای وارد یا صادر کردن هر چیزی برخلاف قانون معنا شده است. قاچاقچی، معنی کسی که نقش بسزایی در این پدیده دارد و در واقع فاعل این عمل محسوب میشود کسی است که کالای ممنوع الورود را بدون کسب اجازه دولت و پرداخت گمرک وارد میکند یا کسی است که با کالای ممنوع معامله کند. مرحوم دهخدا ویژگی دیگری را نیز به قاچاقچی نسبت میدهد: آنکه کالا از بیراهه گذراند.
تعریف و انواع قاچاق
در مورد تعریف قاچاق بین صاحبنظران اتفاق نظر وجود ندارد. سازمان جهانی گمرک تعریف ذیل را برای قاچاق کالا عنوان کرده و اعضای آن سازمان از جمله جمهوری اسلامی ایران آن را پذیرفتهاند. «قاچاق کالا تخلف گمرکی است، شامل جابهجایی کالا در طول یک مرز گمرکی به روش مخفیانه و به منظور فرار از نظارتهای گمرکی»، به عقیده برخی قاچاق به مواردی اطلاق میشود که طی آن کالاهایی بدون گذراندن تشریفات گمرکی و رعایت مقررات حاکم بر نظام تجاری کشور به بازارهای داخلی وارد یا از آن خارج شود. در رابطه با انواع قاچاق میتوان به یک دستهبندی کلی اشاره کرد، قاچاق کالا یا علنی و یا پنهان میباشد. قاچاق علنی، قاچاق کالاها به شیوه سنتی آن و از طریق مرزهای ممنوعه است. قاچاق پنهان، قاچاقی است که از طریق تقلب، دستکاری در اوراق و اسناد گمرکی و کارهای دیگر انجام میشود مانند کمگویی، کمنمایی، تغییر نوع کالا و ... بنابراین در این نوع قاچاق کالاها از مبادی رسمی اما به شکل مخفیانه وارد یا خارج میشوند.
تعرفه قاچاق[1]
قاچاق کالا وارز بی گمان معطوف به ساختار بیمار گونه اقتصاد دولتی است که زمینه ساز رشد چنین پدیده مخربی را فراهم نموده ،پدیده ای که صنایع کشور رابا چالشی جدی روبرو ساخته و مانع رشد و توسعه تولیدات داخلی گردیده است. گرچه از رقم دقیق حجم معاملات قاچاق به دلیل ماهیت مخفی گری وغیر قانونی آن ،اطلاع دقیقی در دست نیست،اما حدس ها وگمانه زنی ها دامنه آن را بین 2 تا 12 میلیارد دلار در سال براورد کرده است.حال اگر به میانگین این دامنه اکتفا کنیم،این تجارت غیر قانونی حجمی برابر با 7 میلیارد دلار در سال خواهد داشت که حدود 5/1 درصد میزان تجارت خارجی غیر نفتی کشور را تشکیل می دهد. بدیهی است این حجم پنهانی عظیم از تجارت خارجی ایران بار آور آثار سوء اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و حتی سیاسی است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت و اجازه داد که ارکان نظام عقب مانده و سست تولیدی کشوربیشتر مورد حجمه واردات قاچاق قرار گیردو یا یارانه های مرتبط با سبد مصرفی ،از طریق خروج غیر قانونی اقلام عمده ای مانند بنزین و آرد و... جییب گشاد قاچاقچیان را پر کند. متاسفانه بکار گیری شیوه های مبارزه با معلول که همواره با افزایش هزینه های امنیتی و کنترلی همراه است، نه تنها نتایج مطلوبی را درسرکوب عوامل عمده و اصلی قاچاق بدست نمی دهد، بلکه آنان را هوشیار تر، متشکل تر و سازمان یافته تر می سازد. البته طبیعی است که نیروهای امنیتی بر حسب تکالیف قانونی خویش با هر نوع اقدام غیر قانونی مقابله کنند و بویژه در مورد برخورد با قاچاقچیان که مفسدین اقتصادی و اجتماعی محسوب می شوند، به بهترین تجهیزات و تکنیک ها مجهزگردند، ولی باید توجه داشت که طرف مقابل نیز ، گرچه در این جدال آشکار و نهان تلفات مالی و جانی را متحمل می شود، اما همواره در اندیشه بازسازی و تقویت و سازماندهی خویش است. بدین سبب برغم عملیات تحسین بر انگیز ستاد مبارزه با قاچاق کالا وارز در مبارزه ای بی امان با قاچاقچیان، شاهد رونق روز افزون اقتصاد زیر زمینی یا اقتصاد در سایه هستیم که بیانگر پا بر جا بودن علل و و وجود زمینه هایی است که انگیزه معاملات ماجرا جویانه را تقویت می کند. تقریبا دامنه قاچاق هر نوع کالا از مواد مخدر- که کشور ما را به سبب همجواری با بزرگترین مرکز کشت تریاک جهان یعنی افغانستان که به آبهای آزاد راه ندارد، به کریدور ترانزیت جهان مبدل ساخته- گرفته تا کالاها یی که ورود آنها مشمول تعرفه های سنگین گمرکی می گردد ، را در بر می گیرد. از این رو می توان دو نوع تقسیم بندی متفاوت را درمورد کالاهای قاچاق لحاظ کرد.
اول کالاهایی که تجارت آنها ماهیتا خلاف قوانین موضوعه است، نظیر معاملات اسلحه و مواد مخدر که در گستره گیتی نیز از جرایم شناخته شده محسوب می شوند. دوم کالاهایی که بد تلقی نمی شوند اما تجارت آنها مشمول رعایت ضوابط و مقررات داخلی است که عدم رعایت آن روابط، نظیر پرداخت حقوق دولتی و یا کسب مجوز های قانونی، معاملات مرتبط را غیر قانونی کرده و قاچاق تلقی می شوند. متاسفانه کالاهای نوع اخیر ، به محض عبور غیر قانونی از مبادی ورودی و وصول به مقصد از حالت قاچاق خارج شده و در انبارها و ویترین مغازه ها جا خوش می کنند و بدون هیچ مانعی در مقام رقیبی پر قدرت در برابر کالاهای ایرانی ظاهر می شوند و تو لید ملی را زمین گیر می سازند. لذا صرفنظر از قاچاق مواد مخدر که معضلی جهانی است و آثار مخرب اقتصادی و اجتماعی آن در کشور های مقصد قابل تعمق است و اجماع بین المللی را در مبارزه با آن می طلبد ، قاچاق کالا های نوع دوم ، اقتصاد و تولید کشور را مورد تهاجم شدید کالا های خارجی ارزان قیمت و بعضا با کیفیت قرار داده و تولید کننده داخلی را از نفس انداخته است.کالاهایی نظیر منسوجات،کفش،لوازم یدکی،صوتی تصویری ،کالاهای الکترونیکی ودر بخش کالاهای اساسی، اقلامی مثل برنج و چای و... آنچنان بازار داخلی را اشباع نموده که مجالی برای عرضه تولیدات داخلی با قی نمانده و این در حالیست که ظرفیت اسمی موافقت های اصولی صادره با هدف صادرات، بیش از مصارف داخلی است.اما مع الوصف هزینه های غیر متعارف و بالای سرمایه گذاری و تولید که معطوف به ساختار اقتصادی و مالی کشور است از یک سو، و شیوه های تولید که برغم تحول در نظام تولیدی جهان، تغییرات چشمگیری در آن رخ نداده ، از دیگر سوی دیگر، تولید داخلی را از رقابت پذیری جهانی محروم ساخته است، لذا شگفت اور نیست که تولید کنندگان در عرصه داخلی در رقابت با بازار گسترده قاچاق ناکام شوند و از سیاستگذاری های اقتصادی کشور در نبود یک استراتژی مالی و صنعتی منسجم و هماهنگ گلایه کنند. بهره تسهیلات بانکی ، تورم دو رقمی ، نرخ غیر واقعی ارز، روند افزایش سطح عمومی قیمت های داخلی،نظام ناکار آمد کار و بیمه های اجتماعی، سیاستگذاری دو قیمتی در حوزه های سه گانه ارز، کالا ،پول،وجود انحصارات دولتی و بسیار عوامل و عناصری که بار آور تنازل بهره وری مجموع عوامل تولید، افزایش هزینه های سرمایه و همچنین کاهش کیفی کالاهای تولیدی می گردد، من حیث المجموع جنبه های رقابت پذیری را از کالاهای تولیدی ، سلب و بسیاری از صنایع را که به لحاظ تئوریک از توجیه اقتصادی بر خوردار بوده اند، در عمل متوقف نموده یا در شرایط تولید با حداقل ظرفیت اسمی خود قرار داده است.در چنین شرایطی بی تردید ، زمینه پذیرش انواع کالاهای قاچاق و غیر رسمی در داخل کشور فراهم می شود، بویژه اگر عامل قاچاق به راههای فرار از پرداخت حقوق و عوارض سنگین گمرکی و مبادی و اسکله های ورودی نفوذ پذیر واقف باشد و بداند که بازار فروش داخلی نیز از منع قانونی و یا نظارت موثر فارغ است از حاشیه امنیتی برخوردار می شود. از اینرو فروشگاههای کوچک و بزرگ، نمایشگاههای کالاهای چینی، کره ای، ترکی، تایوانی و... شده اند. نا گفته پیداست که تجارت چنین حجمی از کالای قاچاق، مستلزم وجود شبکه های پر قدرتی است که بی تردید از عوامل نفوذی در درون نظام دولتی، بویژه گمرکات و نیروی انتظامی بهره می گیرند.
عبور کامیون ها و تریلی های حامل قاچاق از برابر صدها پست بازرسی و پاسگاه نیروی انتظامی در فاصله صدها کیلومتری بین مبادی ورودی تا پایتخت بعضا با ارائه برگ سبز گمرکی و سایر مدارک مربوطه ، نشانه بارز پیوند عناصر خود فروخته با قاچاقچیان و عوامل نفوذی فعالی است که ورود غیر قانونی میلیاردها دلار کالای قاچاق را برای عرضه به بازارهای داخلی و خروج میلیاردی اشیای عتیقه و زیر خاکی و کالاهای یارانه ای را از کشور امکان پذیر ساخته است.لذا فساد ناشی از قاچاق کالا طیف بسیار وسیعی از بوروکراسی حاکم را نیز در برمی گیرد و از سوی دیگر ابعاد فساد ،در طیف توزیع کنندگان کالا نیز وسعت گرفته وتعداد کثیری از واحدهای صنفی را آلوده ساخته است، زیرا آنها در فروش کالای قاچاق مجبور به رعایت مقررات قانونی نظیر درج کد اقتصادی در معاملات و پرداخت عوارض و مالیات و غیره هستندو با کسب در آمد بیشتر ، زمینه رشد کالای قاچاق را هر چه بیشتر فراهم می سازند. بدیهی است از طریق مبارزه بی امان با قاچاقچیان ،شناسائی و ردیابی آنان و دستگیری و اعمال مجازات های سنگین نظیر زندان های طویل مدت ، ضبط اموال و جرائم نقدی سنگین برای قاچاقچیان و نفوذی و رابطین آنان در ادارات و در نتیجه بالا بردن ریسک قاچاق، می توان امیدوار بود در کوتاه مدت پدیده قاچاق فرو کش کند ، اما در بلند مدت فقط با بهبود ساختار اقتصادی کشور و مبارزه با تداوم و افزایش بهره وری عوامل تولید و دستیابی به استانداردهای کیفی بین المللی می توان ریشه قاچاق را خشکاند.
علاوه بر این، یک تقسیمبندی دیگر از قاچاق کالا میتوان ارایه داد، توضیح آن که کالاهای قاچاق شده دارای دو نوع هستند.
1- قاچاق کالا از خارج به داخل، که عواملی همچون:
- محدودیتهای واردات کالا در قوانین و مقررات
- نرخهای بالای حقوق گمرکی و سود بازرگانی برخی کالاهای وارداتی
و دیگر عوامل در گسترش این نوع قاچاق موثر هستند.
2- قاچاق کالا از داخل به خارج، که به واسطه متغییرهایی همچون:
- یارانهای بودن برخی کالاها
- محدودیتهای صادرات کالا در قوانین و مقررات
- بالا بودن حقوق گمرکی برخی کالاهای صادراتی
- طولانی و پیچیده بودن تشریفات اداری صادرات
و عوامل دیگر، افزایش یافتهاند.
دلایل قاچاق
1- وجود موانع تعرفهای (تعدد و بالا بودن تعرفههای متعلق بر واردات کالا) و غیرتعرفهای (نظیر الزام به اخذ مجوزهای متعدد از مراکز مختلف برای وارد کردن کالا)
2- طویل و پیچیده بودن مقررات واردات کالا
3- کنترل ضعیف بر مبادی ورودی و مرزهای کشور
4- سوء استفاده از امتیازات انحصاری در واردات یا صادرات
5- تقاضای بازار در مورد کالاهایی که در داخل یا تولید نمیشود و یا میزان تولید، پاسخگویی میزان تقاضا نمیباشد.
6- کیفیت نازل و قیمت بالای محصولات داخلی
7- پایین بودن ریسک و هزینههای قاچاق در برابر سود حاصل از آن
8- وجود مبادی اختصاصی (نظیر اسکلههای نامرئی) خارج از نظارت گمرک
9- جاذبه قاچاق با توجه به بیکاری و فقر در جامعه
10- فقدان، کمبود یا ضعیف بودن قوانین در زمینة مبارزه با قاچاق کالا
11- عدم کفایت امکانات و تجهیزات ردیابی و کشف قاچاق در طول مرزها و گمرک
12- همجواری کشور با دولتهای کم ثبات
13- اعطای یارانههای کلان به برخی از کالاها
14- گسترش حضور بنگاههای زیرزمینی در عرصه اقتصاد کشور
شیوههای ورود کالای قاچاق به کشور
بررسیهای علمی و تجربیات علمی نشان میدهد که ورود کالای قاچاق به کشور عمدتا به چند شیوه کلی انجام میشود.
الف) برخی از کالاها از مبادیای که چندان کنترلی بر آنها اعمال نمیشود، قاچاق میشوند. به گفته وزیر بازرگانی به دلیل محدودیتهای مالی در بسیاری از مرزها، سیستم کنترل و نظارت وجود ندارد. از سوی دیگر هزینة اعمال چنین کنترلهایی احتمال دارد بیش از هزینههای ناشی از قاچاق باشد. مبادی ورودی اختصاصی و خارج از کنترل گمرک نیز در این گروه قرار دارد.
ب) برخی از کالاها از مبادی کنترل شده ، ولی به گونهای غیرقانونی از طریق تبانی و پرداخت رشوه قاچاق میشوند. برای مثال در پی توقیف یک محموله فرش قاچاق در سال 1375 مشخص شد که مدتی است برخی از کارکنان بخش صادرات فرش گمرک مهرآباد، تجار و حق العمل کاران و کارکنان بانک با تبانی یکدیگر مرتکب تخلفات مالی و قاچاق فرش شدهاند به گونهای که با جعل پیمانهای چند صدهزار دلاری در نظام صادراتی فرش کشور اختلال ایجاد کردهاند. از میان 85 متهم این پرونده 7 نفر کارمند گمرک ایران بودند که بیش از 35 میلیارد ریال (به صورت نقدی یا غیرنقدی) رشوه دریافت کرده بودند.[2]
ج) بخشی از قاچاق کالا نیز از سوی عناصر ذینفوذ در نظام تصمیمگیری کشور انجام میشود. بطور معمول قاچاق کالا یا از سوی باندهای سازماندهی شده با نفوذ یا توسط چتربازان از مناطق آزاد و ویژه تجاری و یا به وسیله افراد بومی و غیربومی از مناطق مرزی انجام میشود، اما واقعیت آن است که بدترین قاچاق که صدمات جبرانناپذیری را به نظام اقتصادی کشور وارد میکند، قاچاقی است که از سوی باندهای صاحب نفوذ انجام میشود.
این نوع قاچاق که تحت عنوان قاچاق قانونی از آن نام برده میشود، به واسطة صدور مجوزهای خاص واردات و رانت و انحصار طلبی انجام میشود. به نوشته مطبوعات 60 درصد از کالاهای قاچاق با پوشش قانونی توسط نهادهای رسمی و از طریق اسکلههای نامریی و اختصاصی وارد کشور میشوند[3] در رابطه با این بحث میتوان به روش دیگری اشاره کرد. در این شیوه کالاهای قاچاق از طریق کشورهای همسایه و به صورت صادرات مجدد وارد کشور میشود.
د) قاچاق با استفاده از روش ورود موقت
ورود موقت یک رویه گمرکی است که بر اساس آن برخی از کالاها بدون پرداخت حقوق گمرکی و عوارض به قصد خروج مجدد در مدتهای مقرر به منظورهای ذیل وارد قلمرو گمرکی میگردد.
- ورود موقت کالا جهت تعمیر، تکمیل یا تولید و بستهبندی کالاهای صادراتی
- ورود موقت به منظور نمایش در نمایشگاهها، استفاده پیمانکاران در مطالعات فنی به شرط صدور مجدد به همان وضع فلسفه اصلی ورود موقت، کمک به افزایش صادرات به واسطه ورود مواد اولیه، کالاهای نیمه تمام و ... بدون پرداخت حقوق و عوارض با هدف افزایش صادرات، رشد اقتصادی و ایجاد زمینههای اشتغالزا میباشد. اما در طی سالهای اخیر برخی فرصتطلبان از این روش سوء استفاده نموده و مبادرت به قاچاق کالا نمودند.
بر اساس آمار موجود در بین سالهای 1372 تا نیمه 1377 از تعداد 6622 فقره ورود موقت انجام شده، تعداد 1697 فقره به ارزش 230 میلیارد ریال منتهی به تخلف شده و پرونده آنها به مراجع قضایی ارسال شد.
البته باید توجه داشت که قاچاق کالا در ایران تنها به صورت واردات نیست، بلکه در مواردی برخی از کالاها از سوی برخی فرصتطلبان به خارج از کشور قاچاق شده است. در این رابطه میتوان به این موارد ارشاره کرد که بر اساس اظهارات وزیر نفت، پروندههای کلانی وجود دارد که در آنها سوخت هواپیما به وسیله خود هواپیما به کشورهای آسیای میانه قاچاق شده است و تنها در یکی از این پروندهها چند ملیارد تومان گردش مالی وجود داشته است.
همچنین بنا به برخی اخبار شش شرکت هواپیمایی خصوصی به نامهای اطلس ایر، چابهار، سفیران، آرام، فراز قشم و یک شرکت وابسته به وزارت پست و تلگراف و تلفن با سوء استفاده از قوانین و مقررات صادرات و واردات تنها طی 11 ماه اول سال 1380 در 159 مرحله سوختگیری در فرودگاه بندرعباس مقدار 9332350 لیتر سوخت که بخش عمده آن یارانهای بوده است، به خارج از کشور قاچاق کردهاند.
و...