14 ص
چکیده
سوسری آلمانی یکی از متداولترین گونههای آفت خانگی محسوب میشود و ناقل انواعی از قارچها، ویروسها و باکتریهای بیماریزا میباشد. افزون براین، از عوامل ایجاد کننده حساسیت در محیطهای خانگی به شمار میرود. از اینرو، کنترل این حشرات از نظر بهداشت عمومی دارای اهمیت فراوانی است.
یک روش جدید برای کنترل سوسری آلمانی (Blattella germanica) استفاده از مواد تنظیمکننده رشد، بویژه شبه هورمونهای جوانی یا جونوئیدها میباشد. لذا اثر شبه هورمون جوانی، پیری پروکسیفن، برروی سوسری آلمانی در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. پس از تعیین چرخه زندگی، تعداد از نمفهایی که در اواخر اینستار پنجم به سر میبردند با غلظتهای متفاوتی از پیری پروکسیفن و از طریق افزودن آن به ماده غذایی جانور، تیمار شدند. غلظتهای به کار رفته شامل 10ppm، 30، 100، و 300 بود. هر آزمایش دارای سه تکرار بود و برای هر کدام یک گروه شاهد در نظر گرفته شد. در مجموع برای هر غلظت 45 حشره مورد آزمایش قرار گرفت.
پیری پروکسیفن باعث تغییر شکل ظاهری و عقیمی حشرات نر و ماده گردید، اما هیچ اختلاف معنیداری از نظر تأثیر این ماده بین حشرات نر و ماده مشاهده نشد. دوز مؤثر %50 (ED50) پیری پروکسیفن برای پیچیدگی بال در سوسری آلمانی ppm 56/45 و دوز عقیمی %50 (SD50) آن 50ppm بود. علاوه بر این، پچیدگی بال و احتمال عقیمی با ازدیاد غلظت پیری پروکسیفن افزایش یافت و معلوم شد که درصد پیچیدگی بال و عقیمی در غلظت 10ppm به ترتیب %0 و %21 (برای افراد نر) و %7/7 و %2/19 (برای افراد ماده)، و در غلظت 300ppmدر افراد نر %87 و %3/91 و در افراد ماده %7/85 و %7/85 میباشد. اما، در آن گروه از حشرات که عمل باروری و تولید کپسول تخم انجام گرفت هیچ اختلاف معنیداری بین حشرات تیمار شده و شاهد از نظر تعداد نمفها مشاهده نشد.