36 ص
با توجه به اینکه بیشتر زمینهای مستعد کشور ما در دامنه ها و کوهپایه ها قرار دارند و از طرفی دیگر چون ایران یک کشور بسیار مناسب از لحاظ تولید محصولات باغی است بنابراین باید راهکاری ارائه شود تا بتوان به نحو بسیار خوب از این اراضی استفاده کرد. در اینجا موضوع دیگر مهمی که خودنمایی می کند موضوع فرسایش خاک است زیرا اگر این بهره برداری از اراضی شیبدار به نحو محاسبه شده ای نباشد می تواند ضربه بسیار سنگینی به کشور و سرمایه ملی کشور وارد کند و نسل بعد را با یک خاک فقیر و از بین رفته روبرو کند. بنابراین در موضوع بهره برداری از اراضی شیبدار بیشتر باید به این نکته توجه شود که خاک فرسایش نیابد یا اینکه مقدار فرسایش که در حداقل نگه داشت با توجه به اینکه فرسایش خاک در ایران تقرباً دو برابر آمریکا است بنابراین باید در فکر حفظ خاک بود. حفظ خاک شاید به اندازه خود تولید محصول مهم است و شاید مهم تر از آن.
در این نوشته سعی شده است ضمن ارائه راه حلهای اصولی کنترل شیب ها به فکر فرسایش خاک نیز بود. امید است که با این تحقق حداقل نظر استاد را برآورده کرده باشم.
قربانی
1/2/83
فرسایش خاک – نقش هوموس و پوشش گیاهی در جلوگیری از فرسایش خاک در اراضی شیبدار.
پوشش گیاهی و هوموس در جلوگیری از فرسایش بسیار مؤثر است. هوموس نفوذپذیری خاک را افزایش می دهد و از شدت جریان آبی می کاهد. افزایش هوموس به دو طریق انجام می شود. 1- افزایش هوموس از طریق دادن کود حیوانی بقایای گیاهی مانند کاه و کلشن و غیره 2- افزایش هوموس بطور غیرمستقیم از طریق دادن کود شیمیایی و تقویت زمین و غیره. در بعضی از شیب ها با درجه کم یا ایجاد پوشش گیاهی می توان از فرسایش خاک جلوگیری کرد. انتخاب گیاه باید با توجه به شرایط اقلیمی، وضع خاک و آب و ناهمواری و دیگر شرایط طبیعی محل صورت گیرد.
در بعضی از نقاط شرایط طبیعی طوری است که امکان روئیدن گیاه نیست ولی باید اقداماتی صورت گیرد برای اینکه بتوان در این اراضی شیبدار درخت کشت کرد. و روشهای دیگری برای نفوذ دادن آب در خاک و تثبیت خاک و ایجاد یک شرایط حداقل برای رشد گیاه ایجاد کرد.
در کشت گیاهان در اراضی شیبدار جلوگیری از فرسایش خاک باید با استفاده از مطالعات و بررسی های انجام شود و در آن منطقه راه حلی را پیشنهاد کرد و نمی توان یک راه حل کلی برای همه جا گفت ولی در ذیل به بررسی راههایی پرداخته شود که با استفاده از آن می توان در اکثر نقاط ایران اقدام به کشت درخت و باغبانی کرد.
در احداث باغ باید برای اینکه احداث موفقی داشته باشیم باید محل و یا شیب انتخاب شد. باید مناسب برای اینکه باشد برای نتیجه گیری بهتر بایستی روش بهره برداری از زمین با حفظ خاک متناسب باشد و به جهت ایجاد تعادل بین خاک و گیاه و زمینهای مرتعی و جنگلی و زراعتی مشخص گردد.
مبارزه مستقیم با فرسایش که معمولاً از طریق ایجاد بانکتهای افقی در امتداد خطوط تراز و ایجاد سکوهای محافظ و مایل دیگر اقداماتی که ذیلاً به آنها اشاره خواهد شد. در مبارزه دمستقیم تنها نباید به ایجاد تراس و چپر و غیره … اکتفا کرد بلکه این اقدام باید به همراه ایجاد پوشش گیاهی مناسب به همراه دادن کود دامی مناسب همراه باشد.
فهرست
عنوان
صفحه
مقدمه
فرسایش خاک
نقش هوموس و پوشش گیاهی در جلوگیری از فرسایش خاک در اراضی شیبدار
سکوبندی
تراس های آبراهه ای
انواع تراسهای آبراهه ای
تراسهای آبراهه های با نیمرخ V شکل
تراسهای آبراهه ای با نیمرخ نرمال
روش ساختن تراسهای آبراهه ای
چگونگی پیاده کردن طرح تراسهای آبراهه ای
روش نگهداری و مراقبت از تراسها
تراسهای سکویی یا پله ای
تراسهای سکویی قائم
تراسهای سکویی مایل
روش تثبیت شیبهایی که در آنها لغزش زمین وجود دارد
چپربندی برای تثبیت شیبها
استفاده از قلمه برای تثبیت شیبها
آبیاری بارانی سیستم قابل حمل با دست
سیستم شیلنگ کشی
سیستم ثابت دائمی
روش آبیاری بابلر
آبیایر بوسیله آبراه های تراس
آبیاری قطره ای
سیستم کوددهی
بعضی از مسائل کاشت گیاهان در اراضی شیبدار
بحث و نتیجه گیری
فهرست منابع مورد استفاده