9 ص
در صنایع مختلف داروسازی استفاده میگردد. تنشهای غیرزنده محیطی و به ویژه تنشهای خشکی و شوری از عوامل عمده کاهش محصول این گیاه محسوب میشوند. عمدهترین تاثیر تنشهای شوری و خشکی مانند سایر تنشها، جلوگیری از رشد گیاه و کاهش ماده موثره گیاه دارویی میباشد و درک پاسخ گیاهان به تنشهای شوری و خشکی کاری کاربردی و عمده میباشد. این تحقیق به صورت سه آزمایش جداگانه برای بررسی اثرات متقابل و اصلی تنشهای شوری و خشکی در گیاه دارویی آویشن بر روی جوانهزنی گیاه داروئی آویشن انجام شد.. هر واحد آزمایشی شامل یک عدد پتری دیش به قطر 70 میلیمتر بود که در درون آن 30 عدد بذر قرار داده شد و سپس از هر محلول تیماری 6 میلی لیتر به آن اضافه گردید. هر 24 ساعت از بذور جوانه زده یادداشت برداری تا پایان روز دوازدهم به عمل آمد و پس از اتمام جوانه زنی میانگین طول ساقه چه و طول ریشه چه اندازهگیری شد. با توجه به نتایج بدست آمده از این آزمایش، تنش خشکی به طور معنی داری درصد جوانه زنی را کاهش داد ولی تنش شوری تاثیر معنی داری روی درصد جوانه زنی نداشت. نتایج بدست آمده از آزمایش مربوط به اثر متقابل کلرید سدیم و پلیاتیلنگیلیکول نشان داد که میزان تنش وارد شده بر بذور آویشن بسیار بالا بوده و بنابراین نمیتوان از کاربرد توام اینها، نتایج اثرات اصلی را بدست آورد. همبستگی منفی بین سطوح مختلف تنشهای شوری و خشکی با درصد جوانهزنی مشاهده گردید. نتایج حاصل از سه آزمایش همچنین نشان داد که طول ساقهچه و طول ریشهچه با افزایش سطوح مختلف تنش خشکی و شوری کاهش معنیداری پیدا میکند.
از مهمترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک، خشکی و کمبود آب می باشد که بر روی رشد و نمو گیاهان اثر می گذارد. در کشور ما بجز سواحل دریای خزر و قسمتهای کوچکی از شمال غربی کشور بقیه مناطق تماما جز مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شوند. این در حالی است که مناطق خشک کشور نسبت به مناطق نیمه خشک آن از وسعت بیشتری برخوردار است (اهدایی، 1372). تنش خشکی زمانی در گیاه حادث می شود که میزان آب دریافتی گیاه کمتر از تلفات آن باشد. این امر ممکن است به علت اتلاف بیش از حد آب یا کاهش جذب و یا وجود هر دو مورد باشد (کوچکی و علیزاده، 1374).
خشکی بر جنبه های مختلف رشد گیاه تاثیر گذاشته و موجب کاهش و به تاخیر انداختن جوانه زنی، کاهش رشد اندامهای هوایی و کاهش تولید ماده خشک می گردد. کاهش پتانسیل اسمزی و پتانسیل کل آب، همراه با از بین رفتن آماس، بسته شدن روزنه ها و کاهش رشد از علائم مخصوص تنش آب است. در صورتی که شدت تنش آب زیاد باشد، موجب کاهش شدید فتوسنتز و مختل شدن فرایندهای فیزیولوژیکی، توقف رشد و سرانجام مرگ گیاه می گردد .(Singh et al., 1996) تنش شوری نیز از موانع اصلی در تولید گیاهان زراعی در بسیاری از نقاط دنیا بویژه مناطق خشک و نیمه خشک است. شوری و مبارزه با آن یکی از مسایلی است که بشر از هزاران سال تاکنون با آن دست به گریبان بوده است. اهمیت این مسئله بخصوص در اواخر نیمه اول قرن بیستم به طور جدی آشکار شد، یعنی درست مصادف با زمانی که بشر به زمینهای زراعی برای تامین غذا نیاز مبرم پیدا کرد