پایان نامه کارشناسی ارشد تفسیر قرآن
210 صفحه
چکیده:
عدالت و اجرای آن همواره مورد توجه تمام مکتب ها، از گذشته تاکنون بوده است. تفاوت مکتب اسلام با دیگر مکاتب آن است که، اسلام دو مؤلفه حق و تکلیف را ملازم یکدیگر قرارداده، آنجا که تکلیفی واجب شده، به دنبال آن حقی نیز بر آن مترتّب شده است و رعایت حقوق و تکالیف متقابل را شرط اجرای عدالت قرار داده است.
قرآن کریم فلسفه تشکیل حکومت ها و بعثت انبیاء(علیهم السّلام) را اقامه قسط و عدل و حل اختلافات گوناگون میان بشر دانسته و عدالت را میزان تعادل بخشی زندگی بشری نامیده است؛ لذا در زمینه اجرای عدالت در جامعه فرامین بسیاری دارد. از جمله این فرامین امر به تقوای فردی، وضع و اجرای قوانین عادلانه و رسیدگی به ضعفای جامعه است.
مولای متقیان حضرت علی(علیه السّلام) عدالت را نه تنها یک تکلیف، بلکه ناموس الهی می داند. در نهج البلاغه ایشان، عدالت به عنوان یک فلسفه و نظریه اجتماعی سیاسی، مورد توجه قرار گرفته است. از اساسی ترین مظاهر عدالت در نظر امام علی (علیه السّلام) رعایت مساوات است. بیشترین اوامر ایشان به کارگزارانشان، درباره لزوم رعایت مساوات و اجرای عدالت بین اقشار مختلف مردم است.
از جمله اساسی ترین عوامل اجرای عدالت می توان به حاکمیت قانون عادلانه در جامعه ، دینداری وتقوای افراد جامعه،رسیدگی به محرومان ومستضعفان جامعه، حکومت حکمرانان عادل،نظارت همگانی و... اشاره نمود. موانع اجرای عدالت نیز مواردی از قبیل نبود قانون عادلانه، حکومت جور، انسان محوری و سودگرایی، دنیا طلبی حکام و استثمار و انحصار گرایی و.... می باشند.
واژگان کلیدی: قرآن کریم، نهج البلاغه، عدل، عدالت اجتماعی، قسط، مساوات، ظلم