دانلود پایان نامه بررسی رابطه صله رحم با میزان بخشایشگری
اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه بررسی رابطه صله رحم با میزان بخشایشگری دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .
بررسی رابطه صله رحم با میزان بخشایشگری
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:101
پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی در رشته روان شناسی
فهرست مطالب :
فصل اول. 1
مقدمه. 1
اهمیت و ضرورت پژوهش : 4
هدف کلی اهداف پژوهش : 4
اهداف اختصاصی.. 5
تعاریف و اصطلات.. 5
تعریف نظری : 5
تعریف عملیاتی : 5
سوالات پژوهش : 6
فصل دوم : 8
ادبیات و پیشینه تحقیق.. 8
مقدمه. 9
صله رحم : 9
1- معانی صله رحم : 11
فصل سوم. 63
روش پژوهش... 63
جامعه آماری.. 64
روش تحقیق : 64
تجزیه و تحلیل داده ها : 65
ابزار سنجش : 65
روش های نمره گذاری.. 67
روش جمع آوری داده ها : 68
فصل چهارم. 69
تجزیه و تحلیل داده ها 69
فصل پنجم : 95
بحث و نتیجه گیری.. 95
محدودیت ها 99
پیشنهاد ها: 100
منابع و مآخذ. 101
فهرست جداول و نمودارها :
جدول 1-4:فراوانی و درصد میزان تحصیلات افراد شرکت کننده در پژوهش..............72
جدول 2-4:فراوانی و درصد سن افراد شرکت کننده در پژوهش..........................74
جدول 3-4: داده های توصیفی ابعاد صله رحم و نمره کل آن به تفکیک جنسیت افراد مورد مطالعه...75
نمودار1-4: توزیع نمرات ابعاد صله رحم و نمره کل آن به تفکیک جنسیت افراد مورد مطالعه.76
جدول 4-4: آزمون تحلیل واریانس یکطرفه برای بررسی اثر عامل جنسیت در نمره کل صله رحم..77
جدول 5-4: آزمونهای تحلیل واریانس چند متغیری برای بررسی عامل جنسیت بر ابعاد صله رحم ..78
جدول 6-4: آزمونهای تحلیل واریانس تک متغیری برای بررسی اثر عامل جنسیت بر ابعاد صله رحم .79
جدول 7-4: داده های توصیفی ابعاد سه گانه عـفـو و گذشت و نـمره کل آن به تفکیک جنـسیت افرادمـورد
مطالعه................................................................80
نمودار 2-4: توزیع نمرات ابعاد سه گانه عفو و گذشت و نمره کل آن به تفکیک جنسیت افراد مورد مطالعه......81
جدول 8-4: آزمون تحلیل واریانس یکطرفه برای بررسی عامل جنسیت در نمره کل عفو و گذشت ....................82
جدول 9-4: آزمونهای تحلیل واریانس چند متغیری برای بررسی عامل جنسیت بر ابعاد عفو و گذشت .............83
جدول10-4: آزمونهای تحلیل واریانس تک متغیری برای بررسی اثر عامل جنسیت در ابعاد عفو و گذشت........84
جدول 11-4: نتایج حاصل از ضرایب همبستگی "پیرسون" مابین جنسیت، سن و میزان تحصیلات چهار
بعد صله رحم و نمره کل آن و سه بعد عفو و گذشت و نمره کل آن .........................85
جدول 12-4: تحلیل رگرسیون همزمان نمره کل صله رحم بر حسب متغیرهای ابعاد عفو و گذشت .87
جدول 13-4: تحلیل واریانس رگرسیون همزمان نمره کل صله رحم بر حسب متغـیرهای ابـعاد سـه گانه
عفو و گذشت ................................................................88
جدول 14-4: تحلیل رگرسیون همزمان نمره کل عفو و گذشت بر حسب متغیرهای ابعاد صله رحم ..89
جدول 15-4: نتایج تحلیل واریانس رگرسیون همزمان نمره کل عفو و گذشت بر حسب متغیرهای ابعاد
صله رحم................................................90
جدول 16-4: داده های توصیفی مدت زمان رنجش افراد شرکت کننده در پژوهش .................91
جدول 17-4: آزمونهای تحلیل واریانس یکطرفه برای بررسی اثر عامل مدت زمان بر مدت زمان رنجش
در نمره کل عفو و گذشت...........................92
جدول 18-4: داده های توصیفی شدت رنجش افراد شرکت کننده بر پژوهش از افراد رنجاننده .......93
جدول 19-4: آزمونهای تحلیل واریانس یکطرفه برای بررسی اثر عامل شدت رنجش در نمره کل عفو
و گذشت............................94
چکیده :
پژوهش حاضر با موضوع بررسی رابطه صله رحم با میزان بخشایشگری در استات تهران می باشد که هدف از این پژوهش مطالعه هر چه بیشتر وجود یا عدم وجود رابطه بین این دو عامل است. که در نمونه ای بالغ بر 120 نفر زن و مرد بالای 15سال انجام گرفت.
لازم به ذکر است که آزمودنی ها در این پژوهش دارای سطح تحصیلات از بیسواد تا مقطع کارشناسی ارشد را دارا می باشند.
شیوه نمونه گیری به صورت تصادفی ساده می باشد و ابزار سنجش صله رحم پرسشنامه خودساخته صله رحم و عفو و گذشت پرسشنامه عفو و گذشت است.
به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی و میانگین و انحراف معیار استفاده شده همچنین از آمار استنباطی شامل تحلیل واریانس یکطرفه و تحلیل واریانس چندمتغیری و ضرایب همبستگی نیز تحلیل رگرسیون همزمان بهره گرفته شده که نتایج آماری نشان می دهد که:
میانگین زنان و مردان مورد مطالعه در ابعاد چهارگانه صله رحم و نمره کل آن و همچنین ابعاد سه گانه عفو و گذشت و نمره کل آن تفاوت چندانی ندارد.
مابین متغیرهای جنسیت، سن و میزان تحصیلات افراد با یکدیگر و همچنین با سایر متغیرها رابطه معناداری گزارش نشده است. هیچیک از متغیرهای پیش بین ابعاد چهارگانه صله رحم و همچنین ابعاد سه گانه عفو و گذشت تأثیری در متغیرهای ملاک(نمره کل صله رحم) و (نمره کل عفو و گذشت) نداتشه است و متغیرهای مذکور نمی توانند متغیرهای ملاک را پیش بینی کنند.
در نمره کل عفو و گذشت هیچگونه تفاوت معناداری مابین مدت زمان رنجش از فرد رنجاننده و شدت رنجش وجود نداشته است در نتیجه رابطه معناداری مابین صله رحم و میزان بخشایش گری افراد بدست نیامده است.
مقدمه
انسان به عنوان موجودی چند وجهی که دارای رفتار های پیچیده است در محیطی زندگی می کند که همواره می تواند از محیط تاثیر پذیرفته و این تاثیر حتی می تواند باعث تغییر برخی از رفتار های اجتماعی و شخصیتی شود. انجام یا ترک یک رفتار اجتماعی می تواند در رفتار های دیگر انسان ها تاثیر گذار باشد. آنچه مسلم است شیوه زندگی یک فرد در این جهان که باید هرچه بهتر با گروه حرکت کند.
انسان زمانی می تواند از خطرات و آسیب های زمانه در امان باشد که در متن جامعه زندگی کند و با همونوعان خود نشر و حشر داشته باشد ، زندگی در حاشیه و بریدن از دیگران و خو کردن به زندگی فردی همیشه متضمن خطرات فراوانی است از این رو سفارش همه عقلا و دانایان و حکیمان آن بوده است که انسان ها هر روز بیشتر از گذشته بر ارتباط بین یکدیگر بیافزایند و به یکدیگر نزدیک شوند. اصولاً داشتن روابط صمیمانه با اطرافیان و معاشرت کریمانه با آنان از خصایل و ویژگی های یک انسان معتدل و برخوردار از خلق و خوی یک انسان کامل است. ( صله ارحام اخلاق را نیکو کند )
با تحقیقات علمی که اخیراً صورت گرفته است این مساله مشخص می شود که برخی از رفتار های مثبت انسان و سعی انسان در تقویت و نهادینه کردن این رفتار ها در خود آثار بسیار مفید فردی و اجتماعی دارد بدین معنی که احساس رضایت و خوشنودی خود فرد می گردد و می تواند تحرک مثبت در انسان برانگیزد و همچنین از لحاظ اجتماعی این رفتار ها می توانند باعث سلامت محیط اجتماعی شوند لذا بررسی رفتار های مثبتی چون بخشایشگری که از صفات برتر و برگزیده انسانی است بسیار مهم به نظر می رسد.
از سویی دیگر عدم تمایل انسان به بخشش دیگران ، ضرر های زیادی به خود وارد می کند از جمله انزوا ، جدا سازی فرد از مردم ، خستگی و دلمردگی که می تواند در ابعاد فردی و اجتماعی باعث آسیب رساندن به سلامت فردی و سلامت اجتماعی شود به طور کلی اگر اشتباهات خود و دیگران هر چند بزرگ را ببخشیم زندگی لذت بخش تر خواهد شد.
بیان مساله :
در پژوهش حاضر قصد ما این است که صله رحم را که یک موضوع دینی و اخلاقی در فرهنگ ما محسوب می شود را بیشتر شکافته و تاثیر آن را بر روحیه افراد از دیدگاه روان شناختی مورد بررسی قرار دهیم همچنین پدیده بخشایشگری را به عنوان پدیده تاثیر پذیر از صله رحم مورد توجه قرار داده و میزان تاثیرپذیری این دو رفتار انسانی را مورد پژوهش قرار دهیم . هدف کمی ما پی بردن به این مساله مهم است که در افراد جامعه مورد بررسی آیا با قوی تر شدن روابط اجتماعی و خصوصاً فامیلی تاثیری بر رفتار های انسانی خصوصاً توانایی بخشیدن دیگران هنگامی که متحمل رنجش رفتاری شد اند بوجود می آید یا خیر .
همانگونه که می دانیم امروز سطح ارتباط بین فردی خصوصاً خانوادگی نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته است و همچنین امروزه بطور مشابهی شاهد کاهش سطح بخشایشگری بین افراد مختلف جامعه هستیم حال این سوال در ذهن شکل می گیرد که علت برخی رفتار های ناهنجار امروزی انسان ها نظیر پایین آمدن سطح تحمل و بخشش همونوعان با کم شدن روابط بین فردی و صله رحم همچنان که گذشته بود ارتباط دارد یا خیر ؟
اهمیت و ضرورت پژوهش :
اهمیت و ضرورت پرداختن به بررسی رابطه میزان صله رحم و بخشایشگری شامل موارد زیر است :
انسان بگونه ای خلق شده است که اگر از فطرت های خدادادی خود فاصله بگیرد دچار عدم تعادل می شود و همچنین می دانیم که میل به داشتن روابط با سایر همونوعان و زندگی اجتماعی جزو فطرت انسان است اما امروزه به خاطر مشکلاتی نظیر صنعتی شدن جوامع این روابط بخصوص ارتباط فامیلی و سطح رفت و امدهای خانوادگی بسیار کاهش یافته است و این نگرانی که این موضوع باعث بوجود امدن مشکلات رفتاری گردد احساس می شود.
تا کنون در کشور در زمینه شناخت و بررسی رابطه صله رحم و میزان بخشایشگری پژوهشی صورت نگرفته است و ضرورت پژوهش در این زمینه بطور جدی احساس می شود.
اهداف پژوهش
هدف کلی :
در پژوهش حاضر هدف اصلی محققان بررسی رابطه صله رحم و میزان بخشایشگری یک گروه بالای 15 سال در جامعه مورد بررسی سطح استان تهران در سال 1386 به منظور تعیین وجود یا عدم وجود این رابطه و در صورت اثبات وجود رابطه تعیین میزان آن می باشد.
اهداف اختصاصی :
- بررسی رابطه صله رحم با میزان بخشایشگری برحسب سن
- بررسی رابطه صله رحم با میزان بخشایشگری بر حسب جنس
- بررسی رابطه صله رحم با میزان بخشایشگری برحسب وضعیت تأهل
- بررسی رابطه صله رحم با میزان بخشایشگری برحسب تحصیلات
تعاریف و اصطلات
تعریف نظری :
صله رحم : صله رحم اصطلاحی است که در قرآن و احادیث به وضوح آورده شده است که پیرامون رفت و امد با کسانی که با انسان از حیث صلب و رحم خویشاوندی دارند وضع شده است ( خاریابی،1383 ) و به معنای مهربانی و رسیدگی نسبت به خویشان و نزدیکان است که حقوق بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند. ( کمالی 1371 )
بخشایشگری : تفسیر حقیقی عفو و گذشت این است که نسبت به دوستی که مرتکب جرم و بیداد شده در ظاهر به روی خود نیاوری و طوری فراموش گردد که گویی جرم و بیداد نکرده است و بعد از جرم و خطایش به وی بیشتر نیکی شود. ( ارگانی حائری 1376 )
تعریف عملیاتی :
الف ) صله رحم : پژوهش حاضر با استفاده از پرسشنامه صله رحم که بوسیله پرسشنامه و مصاحبه تنظیم شده است سنجیده می شود. این پرسشنامه شامل چهار بعد کمی ، کیفی ، ارائه و دریافت می باشد و بصورت بسته به آن پاسخ داده می شود.
ب ) عفو و گذشت : یکی دیگر از پرسش نامه های مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه عفو و گذشت است که توسط آن رایت و همکاران تنظیم شده است و در ایران توسط میرزایی ( 1376 ) محمد وندی ( 1377 ) شاه بازی ( 1378 ) و شبانی ( 1380 ) اجرا شده است که سه بعد شناختی، احساسی و رفتاری را می سنجد. ( به نقل از غباری و همکاران 1382 )
سوالات پژوهش :
- آیا بین زنان و مردان مورد مطالعه از لحاظ نمره کل صله رحم تفاوت معناداری وجود دارد ؟
- آیا بین زنان و مردان مورد مطالعه از لحاظ نمره کل عفو و گذشت تفاوت معناداری وجود دارد؟
- آیا بین زنان و مردان مورد مطالعه از لحاظ ابعاد چهارگانه صله رحم تفاوت معناداری وجود دارد؟
- آیا بین زنان و مردان مورد مطالعه از لحاظ ابعاد سه گانه عفو و گذشت تفاوت معناداری وجود دارد ؟
- آیا بین صله رحم و ابعاد عفو و گذشت رابطه معناداری وجود دارد ؟
- آیا بین ابعاد صله رحم و ابعاد عفو و گذشت رابطه معناداری وجود دارد ؟
- آیا ابعاد صله رحم بر روی نمره کل عفو و گذشت تاثیر می گذارد ؟
- آیا ابعاد عفو و گذشت بر روی نمره کل صله رحم تاثیر می گذارد ؟
- آیا در نمره کل عفو و گذشت ما بین مدت زمان رنجش از فرد رنجاننده تفاوت معناداری وجود دارد ؟
- آیا در نمره کل عفو و گذشت ما بین شدت و رنجش از فرد رنجاننده تفاوت معناداری وجود دارد ؟
صله رحم :
یکی از دستورالعمل های دین اسلام که به فعالیت های عینی و خارجی انسان اختصاص دارد ، ارتباط با خویشاوندان است و اقوام است که از آن تحت عنوان « صله رحم » یاد می شود. از نظر تفکر دینی ، نقش صله رحم بگونه ای است که انجام آن سبب ساماندهی و ایجاد سلامت و عافیت و طریق صحیح قرار گرفتن تمام امور است ؛ آنجا که امام صادق ( ع ) می فرمایند : « تبارو و توصلو ا .... و تعطون العافیه فی الجمیع امورکم » ؛ نیکی کنید و صله رحم نمایید که باعث عافیت در تمام امور است .
همچنین در روایتی دیگر ارتباط خویشاوندی را سبب آرامش و تسکین خاطر افراد معرفی کرده است و چنین می فرمایند : هرگاه کسی از رحم و خویشان خود عصبانی شد و بر او غضب کرد ، پس باید به سوی او روانه شود و با او ملاقات کند ؛ براستی که دو رحم در تماس با یکدیگر به آرامش و سکون می رسند. در اینجا مناسب است به نکاتی درباره فواید صله رحم از نظر روان شناسی پرداخته شود :
الف ) صله رحم تامین کننده نیاز های روانی :
هر موجود زنده ای از جمله انسان برای رسیدن به حالت تعادل ، تلاش می کند نیاز های اساسی خود را در ابعاد مختلف شناختی ، عاطفی و جسمانی تامین کند ؛ چرا که عدم تامین نیاز های روحی باعث ایجاد اختلال در ارگانیسم خواهد شد . به نظر روان شناسان نیاز های روانی به اندازه نیاز های بدنی برای انسان حیاتی است و بر این اساس ، نیاز های روانی و روحی را جزء نیاز های اساسی قلمداد می کنند و همانطور که در الگوی سلسله نیاز های « ابراهام مازلو » روانشناس انسان گرا امده است ، اینگونه نیاز ها در ردیف نیاز های عالی می باشند. بعضی از نیاز های عالی صله رحم می تواند نقش تعیین کننده ای در تامین و ارضای آنها داشته باشد ، عبارتند از :
- نیاز به محبت ؛
- نیاز به وابستگی و تعلق به گروه
- نیاز به بیان و ابراز خود
پژوهشگران علوم تجربی با تحقیقات میدانی نیز دریافته اند ، بیمارانی که مورد حمایت ملموس و عاطفی دوستان و خانواده قرار می گیرند ، بهتر سازگاری حاصل می کنند و آرامش بیشتری دارند .
ب ) صله رحم ، باعث کاهش تنیدگی :
تنیدگی یا استرس ( stress ) مفهومی است که از علم فیزیک به حوزه های زیست شناختی و روان شناسی وارد شده است و در مورد ارگانیسم انسان بکار می رود. عوامل ایجاد کننده تنیدگی در زندگی فردی و اجتماعی انسان فراوان است و روان شناسان برای کاهش و به حداقل رساندن این عوامل راهکار های گوناگونی ارائه می کنند که از جمله آنها ، ارتباط با خانواده و فامیل و خویشان است که در کاهش استرس بسیار مفید است ؛ زیرا کسی که از حمایت خانوادگی و عاطفی برخوردار باشد ، خود را از نظر روانی بی پشتوانه نمی بیند و در مواجهه با مشکلات با قدرت و اقتدار می ایستد و کمتر دچار آسیب های اجتماعی می شود.
1- معانی صله:
صله واژه ای عربی است که در کتاب لغت ده ها معنی برای آن ذکر کرده اند. از جمله به معنی پیوستن ، پیوند ، برقراری خویشی یا انعام و عطاست .
برخی گفته اند : حقیقت صله مهربانی و لطف و رحمت است . یا اینکه خویشان را در ثروت و رفاه خود شریک گرداند.
در میان مردم عرب زمانی که کسی بخواهد بگوید مردی بر مرد دیگری احسان کرد و مال یا چیزی به او هدیه داد می گویند : فلانی به وسیله مالی که بخشیده است ( و صله کرده است ) خود را به فلانی وصل نموده است. و « من وص وصله الله » (( کسی که پیوند با خویشان کند پروردگار به او می پیوندد.)) یعنی مهربانی و لطفش را زودتر در دنیا یا پس از آن در آخرت ] یا در هر دو جهان [ شاملش می فرماید.
معانی رحم :
(( رحم )) و ارحام در اصل برگرفته از همان رحم زن است که جایگاه رشد جنین است. ارحام ( و به تعبیر دیگر ذو القربی ) به تمام افرادی گفته می شود که از راه تولد با انسان نسبتی پیدا می کنند و منحصر به افرادی که نشود با آنان ازدواج کرد ( مثل عمه و خاله و خواهر ) نمی شود. این در حالی است که (( قرابت )) از نظر لغوی شامل خویشاوندان نسبی است ، هر چند دور باشند.
سید علیخانی مدنی در کتاب شرح صحیفیه سجادیه موسوم به ریاض الساکنین که در آنجا امام سجاد (ع) می فرمایند :« ووفقنا فیه لان نصل ارحامنا بالبر واصله و آن نتعاهد جیراننا بالافضال و العطیه » می نویسد : شهید ( قدی سره ) می گوید : هر خویشی که پیوندش به دستور قرآن و سنت و اجماع و انفاق مورد سفارش قرار داده شده ظاهرا خویشاوندان نسبی خواهند بود اگرچه نسبت دوری داشته باشد.( ریاض الساکنین)
بعضی می گویند : رحم و قرابت همان پیوستن دو نفر با پیوند ازدواج است.
یا عبارت است از نزدیکان از دو طرف یعنی پدرانش و هرچه بالا روند ( مثل جد و .... ) و فرزاندانش و هر چه پایین بروند ( مثل نوه و نتیجه و ...... ) و افرادی که از طرف پدر و مادر با شخص پیوند داشته باشند مانند عمو ها و عمه ها و برادران و خواهران و اولادشان.
به اعتقاد جمعی دیگر رحمی که پیوند با آنان واجب است همه کسانی است که به پیوند دو کس با هم خویشی می یابند هر چند ازدوواج هم بین آن دو واقع نشود. مانند فرزندان ذکور عمو و دایی.
و بعضی می گویند : صله ارحام شامل هر خویشی نسبی است ، خواه ازدواج آنان با هم حرام باشد یا حلال و اگرچه خویشاوند دور باشند.
و قول اخیر بهتر است به شرط آنکه خویشی را به عرف محول نکنیم عرف وگرنه همه انسان ها به دلیل اینکه از یک پدر و مادر ( حضرت ادم و حوا ( ع ) ) هستند خویشی خواهند داشت.
شهید ثانی ( ره ) ( به نقل از محمد رضا مهدوی کنی 1372) می گوید : (( رحم )) شامل خویشاوندان نسبی معروف شخص است ، اگرچه نسبتشان دور باشد به طوری که ازدواجشان جایز باشد و در میان علما پیرامون تعیین حدود خویشاوندی گفتگو بسیار است چه اینکه در روایات و ایات نیز تصریحی در اینباره نرسیده است و تعیین حد و مرز آن به عرف واگذار شده است. به عقیده برخی : خویشاوند کسی است که از انسان ارث ببرد. و بعضی ارث بردن را شرط خویشاوندی نمی دانند و همین که کسی را از نزدیکان دیگری بشناسد آنها را خویشاوند هم بر می شمارند. در هر صورت مراتب آن نیز متفاوت است و کمترین مرتبه آن سخن نیکو گفتن و ابلاغ سلام یا دادن یک لیوان آب است.
و علی بن ابراهیم در تفسیرش آورده است که خویشاوندان دور هم رحم نامیده می شوند.( 1 ) مشروط بر اینکه مردم آنها را جزء خویشاوندان فرد بدانند وگرنه همه مردم چون به یک پدر و مادر منسوب اند با هم خویشی خواهند یافت .
حد واجب رابطه با فامیل و رسیدگی به آنها آن مقدار است که اگر انجام نگید گویند وی رابطه اش را با فامیل قطع کرده است. و تشخیص این امر به عهده عرف است و در هر خانواده مراتبی مخصوص دارد.
افزون بر این حد مستحب است که هر کس بیشتر بدان موفق شود از فضیلت بیشتری برخوردار است.
خویشاوندی بر دو گونه است : 1- نسبی 2- سببی
خویشاوندی نسبی پیوندی است که از راه وحدت خون و رحم پیدا می شود مانند مادر ، پدر ، خواهر،
عمو ، دایی ، خاله ، جدً و جدًه ، و فرزندان آنان و خویشاوندی سببی از طریق ازدواج و زناشویی به وجود می آید مانند خویشاوندی میان زن و شوهر و خویشان دو طرف .( نصر اله شبستری 1350 )
صله رحم یعنی انسان پیوند عاطفی خود را با خویشان نسبی ( ارحام ) استمرار بخشد و هیچ گاه ارتباط و علاقه خود را با آنان قطع نکند و چون خویشان انسان از نظر نیاز های انسانی و عاطفی متفاوتند باید در برابر هر نیاز پاسخ متناسب داد . گاهی با یک تماس تلفنی رفع نیاز می شود و گاهی با صرف میلیون ها ریال هم رفع نیاز نمی گردد مثلا باید از مقام خود با زبان و دست در رفع نیازمندی آنان کوشید.
تا نیاز چه و امکانات چه اندازه باشد. ولی آنچه مسلم است قطع ارتباط با خویشاوندان نسبی به گونه ای که پیوند خویشاوندی کاملا گسسته شود از گناهان کبیره است. بنابراین صله رحم به معنای مهربانی و رسیدگی نسبت به خویشان و نزدیکان است که از حقوق بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند. به همین سبب در فقه به ارحام و خویشان نسبی توجه زیادی مبذول شده است.( مهدوی کنی 1372)
صله رحم از دیدگاه قرآن :
در قرآن مجید و روایات معصومین ( ع ) پیرامون صله ارحام به طور صریح و ضمنی تأکید های ویژه ای شده است.
« الذین ینقضون عهد الله من بعد میثاقه و یقطون ما امر الله به آن یوصل و یفسدون فی الارض اولئک هم الخاسرون » ( سوره بقره آیه 27 )
آنانی که پیمان پروردگار را پس از محکم بستن می شکنند و رشته ای که آنان را فرمان به پیوند داده می گسلند و در میان مردم زمین فساد می کنند ریا کاران واقعی عالمند.
پیرامون این آیه شریفه اکثر مفسران شیعه و عامه مطالبی نگاشته و تصریح کرده اند که خداوند متعال در این آیه به صله رحم با خویشاوندان یا پیوند با معصومین ( ع ) یا ذات اقدس الهی و احکام دین فرمان داده است.
از آیات قرآن پیرامون صله ارحام استفاده می شود که این امر انگاه از مرحله شعار به مرحله عمل می رسد که هنگام نیاز خویشان و نزدیکان تا آنجا که انسان توانایی دارد نیاز آنان را برآورد و از هر نوع کمکی که می تواند دریغ نورزد و این است معنای صله رحم. برخی می پندارند که صله رحم یعنی تنها به دیدار ارحام رفتن و از آنان احوال پرسی کردن ، ولی باید دانست که صله رحم تنها در دید و بازدید خلاصه نمی شود بلکه باید به پیوند خویشاوندی با مهر و محبت و ضفا و صمیمیت باقی ماند و چه بسا که برای بعضی از خانواده ها رفت و آمد موجب زحمت و ناراحتی شود مخصوصاً اگر وسیله پذیرایی نداشته باشد.
و...