نام محصول: مقاله ی آشنایی با مهاربند فولادی نوین زیپر
فرمت : word
تعداد صفحات : 9
زبان : فارسی
سال گردآوری : 94
مقدمه :
سیستم بار بر جانبی باید از سختی و مقاومت لازم جهت حفظ و کنترل تغییر شکلهای جانبی ساختمان برخوردار باشد.
در صورت افزایش تغییر شکلهای جانبی ساختمان علاوه بر افزایش خسارت در عناصر غیر سازهای، امکان ناپایداری و مکانیسم طبقه نیز وجود دارد. سیستم مهاربندی همگرا از متداولترین سیستمهای باربر جانبی است که از نظر مقاومت در برابر بار جانبی به 2 دسته معمولی (CBF) و ویژه (SCBF) تقسیمبندی میشوند. تفاوت اصلی مهاربند ویژه نسبت به نوع معمولی آن توانایی آنها در جذب تغییر شکلهای غیرخطی بزرگ و میرایی آن است. قابهای مهاربندی همگرای ویژه (زیپر) شکل1 نسبت به قابهای شورون شکل 2 از عملکرد لرزهای بهتری برخوردار میباشند.
به منظور کاهش تشکیل طبقه نرم و برای رسیدن به پاسخ لرزهای غیر الاستیک پایدار در قابهای شورون شکل 3، افزودن ستون زیپر در محل اتصال مهاربندها و تیر پیشنهاد میشود. که هدف اصلی از اضافه کردن ستون زیپر، به قاب مهاربندی شورون را میتوان کمانش به یکباره تمام مهاربندهای فشاری و تسلیم تمام مهاربندهای کششی دانست که با این کار مقدار زیادی انرژی مستهلک خواهد شد.
در سال 1988 برای از بین بردن نقص لرزهای بادبندهای شورون (معکوس-v) شکل 4 در تشکیل طبقه نرم، خطیب و همکاران استفاده از ستونهای نامتعادلکننده ناشی از کمانش عضو فشاری بادبند طبقه اول را به بادبند طبقات بالاتر منتقل کنند شکل 5 و در نتیجه باعث میشوند که بادبندهای فشاری کمانش کرده و بادبندهای کششی جاری شوند که این امر موجب ایجاد یک مکانیسم خرابی کلی در تمام بادبندها قبل از تخریب سازه میشود. در سال 2004 یانگ و همکاران مفهوم قاب زیپی معلق شکل 6 را پیشنهاد دادند بدین صوتر که در طراحی اعضای بادبندی طبقه بام بعد از کمانش و تسلیم تمام اعضای بادبندی، این اعضا به صورت الاستیک باقی بمانند. در سال 2007 یانگ پیشنهاد داد به منظور جلوگیری از کمانش بادبندهای طبقه بام، نیروی جانبی معادل نیروی زلزله را در تراز طبقه بام در ضریب 2 ضرب شود.
3. بررسی عملکرد قاب زیپر از نظر تغییر مکان
باتوجه به تحقیقات انجام شده توزیع تغییر مکان نسبی بین طبقاتی (drift)، در قابهای مهاربندی شده زیپر برخلاف قابهای مهاربندی شده شورون در ارتفاع سازه یکنواخت میباشد. یکی از نقاط ضعف قابهای مهاربندی شده شورون افزایش بیرویه تغییر مکانهای بین طبقاتی در طبقات بالاتر، به ویژه در سازههای بلند، باتوجه به این که این مشکل در قاب زیپر وجود ندارد پس میتوان نتیجه گرفت که جایگزین مناسبی برای قاب شورون است. برای کنترل تغییر مکانهای جانبی بین طبقاتی قاب مهاربندی شورون در مناطقی با لرزهخیزی زیاد، میتوان از سیستم قاب مهاربندی زیپر استفاده کرد. براساس تحقیقات تا به امروز، محدوده ارتفاعی قابل قبول برای طراحی قاب مهاربندی زیپر در حدود 15 طبقه (54 متر) در نظر گرفته میشود.
باتوجه به تحقیقات انجام شده شکلپذیری به عنوان توانایی مواد، اجزای تشکیلدهنده، متصل یا سازه برای تغییر شکلهای غیر الاستیک با کاهش سختی و قدرت قابل قبول تعریف شده است. بسیاری از سازهها طوری طراحی گردیدهاند که تحت زلزلههای قوی به دلایل اقتصادی، رفتار غیر الاستیکی داشته باشند. دامنههای پاسخ ارتعاشات زلزله به سطح میزان اتلاف انرژی سازهها وابسته میباشد که تابعی از تواناییشان برای جذب و اتلاف انرژی به وسیله تغییر شکلهای شکلپذیر میباشد. هگامی که سطح مقطع کوچک است سازه شکلپذیری بالاتری ایجاد مینماید چون که تغییر شکل بیشینه سبب یک ظرفیت بالایی از اتلاف انرژی میباشد و برای قسمتهای بزرگتر شکلپذیری معمولاً اندک است ضرایب صلبیت سازه بزرگ است و دلالت بر یک ظرفیت اندک اتلاف انرژی دارد. سیستم مهاربندی زیپی بیشترین ظرفیت و شکلپذیری را ارائه میکند.
ضعف لرزهای مهاربندهای هم محور افت مقاومت فشاری بعد از اولین کمانش آن میباشد رفتار مهاربندها دارای 2 جنبه مهم است:
1- توان جذب و اتلاف انرژی
2- شکلپذیری و رفتار گسیختگی
باتوجه به تحقیقات انجام شده جذب و اتلاف انرژی سیستم مهاربندی زیپی بیشتر از سیستم مهاربندی شورون است که این مسئله برای قابهای منظم نیز بیشتر از قابهای نامنظم است. با افزایش ارتفاع اختلاف جذب انرژی بین سیستم مهاربندی زیپر و سیستم مهاربندی شورون در قابهای منظم و نامنظم کاهش مییابد. در سازههای کوتاه تغییر مکان قابهای نامنظم از منظم کمتر میباشد ولی با زیاد شدن ارتفاع این ترتیب تغییر میکند و جابهجایی در قابهای منظم کمتر میشود. میزان جذب و اتلاف انرژی در قابهای منظم در نواحی دور از کانون زلزله بیشتر از نواحی نزدیک میباشد.
باتوجه به تحقیقات انجام شده ضریب رفتار با افزایش تعداد طبقات ساختمان کاهش مییابد. همچنین ضریب رفتار تابع زمان تناوب اصلی نوسان و بارهای وارد بر سازه میباشد. رفتار قاب شورون و زیپر در حالت الاستیک شبیه به هم است زیرا در حالت خطی ستون زیپر نقشی ایفا نمیکند. شکلپذیری، ضریب اضافه مقاومت و ضریب شکلپذیری قاب مهاربندی زیپر از قاب مهاربندی شورون بیشتر است زیرا جابهجایی بام در آستانه خرابی قاب زیپر از قالب شورون بیشتر است. همواره ضریب رفتار قاب زیپر از قاب شورون بیشتر است. مقدار پیشنهادی ضریب رفتار برای قابهای مهاربندی شده هم مرکز با شکلپذیری ویژه در آییننامه (R=6) است که برای سازههای بلندمرتبه مقدار دست پایینی است. مقدار ضریب رفتار طبق محاسبات انجام شده برای قابهای مهاربندی شده زیپر برابر 62/5 و برای قاب مهاربندی شده شورون برابر 38/4 برآورده شده است. با افزایش تعداد طبقات در سازههای دارای قابهای مهاربندی شده هم مرکز، مقادیر شکلپذیری و ضریب رفتار سازه کاهش مییابد یعنی کاربرد این نوع قابها تا یک ارتفاع محدودی موثر بوده و به ازای تعداد طبقات بیشتر میبایستی از سیستم ترکیبی استفاده کرد.
7. نقاط ضعف قاب مهاربندی زیپر