18 اسلاید
29 اسلاید
آبیاری یعنی آب دادن به خاک و به اهداف زیر انجام می گیرد:
مقدار آب داده شده بستگی به میزان آب نگه داشته شده در خاک دارد که با توجه به خاصیت موئینگی و سطح ویژه
( خاصیت استاتیکی) , ساختمان خاک( تخلخل خاک) , مواد هموسی , مقدار رس خاک و نوع خاک , ضخامت لایه ی خاک و بافت خاک دارد.
H=0.3/D
این فایل درقالب ورد وقابل ویرایش در 56 صفحه می باشد .
پایان نامه بررسی روشهای مختلف آبیاری بر روی برخی صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک برنج Oriza Satival L
مقدمه
برنج به عنوان غذای اصلی حدود نیمی از جمعیت جهان به شمار میآید و به همین دلیل این محصول یکی از مهمترین منابع اصلی تأمین کننده نیاز غذایی جهان است (56،71). طبق آمار فائو مصرف سرانه برنج در کشورهای مختلف بین 2/4 تا 1/102 کیلوگرم متغیر است و معمولاً کشورهای عمده تولید کننده برنج مصرف کنندگان عمده نیز هستند و تا حدی بین تولید و مصرف آنها موازنه وجود دارد. ولی در کشور ما متأسفانه این توازن برقرار نیست و ایران به عنوان یازدهمین کشور تولید کننده برنج، سومین وارد کننده در جهان است (11). برنج در کشور ما بعد از گندم دومین کالای مصرفی از نظر مقدار و تنها غلهای است که منحصراً برای تغذیه انسان کشت میشود و در حدود نصف جیره غذائی 1/6 میلیارد نفری از جمعیت دنیا را تشکیل میدهد (11) و در بخش عظیمی از قارة آسیا تأمین کننده بیش از 80% کالری و 75% پروتئین مصرفی مردم است. در کشور ما نیز به طور متوسط، روزانه 14% نیاز به انرژی از طریق برنج تأمین میشود (11). این گیاه در بین گیاهان عمده زراعی دارای خصوصیات منحصر به فردی از نظر مصرف آب است (رشد در شرایط غرقابی، غیرغرقابی و دیم). آب اولین و اساسیترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی است. کمبود آب که به بحران قرن حاضر موسوم شده است باعث گردید دانشمندان و محققان تلاشهای وسیعی را در جهت یافتن راه حلهای مناسب برای افزایش توان تولید واحد آب مصرفی آغاز نمایند.
با توجه به محدودیت منابع آبی در کشورمان، افزایش جمعیت، نیاز روزان کشور به امنیت غذایی و پایین بودن راندمان آبیاری در مزارع، ضروری است که برنامهریزی دقیقی برای استفاده بهینه از منابع موجود صورت گیرد. در این راستا هرگونه تلاش در بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب و بخصوص برنج به عنوان پرمصرفترین گیاه و رایجترین کشت در شمال کشور که 80 تا 85% سطح زیر کشت برنج کشور را تشکیل میدهد قابل توجه و تقدیر است.
بنابراین در کشور ما باید تولید به ازای هر واحد آب مصرفی جایگزین تولید در واحد سطح ملاک ارزیابیها قرار گیرد. در حال حاضر به ازای هر متر مکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی معادل 7/0 کیلوگرم محصول تولید میشود که این رقم در کشورهای پیشرفته حدود 2 کیلوگرم است (18). برای رسیدن به این رکورد، کاراترین راهحل، افزایش بازده آبیاری و بهینهسازی مصرف آب میباشد.
مدیریت آبیاری به عملیات اجرایی در یک پروژه تحت بهرهبرداری گفته میشود که منتج به سود بیشتر کشاورزی گردد. این بررسی با تنظیم برنامه آبیاری جهت حصول عملکرد مناسب بر روی ارقام محلی (حسنی، بیتام) صورت گرفته است. ارقام محلی علیرغم عملکرد کم، به دلیل سازگاری با شرایط اقلیمی منطقه، پخت و خوراک مطلوب و عطر و طعم مطبوع دارای بازارپسندی خوبی هستند و شناخت این ارقام و پی بردن به خصوصیات بارز آنها میتواند کمک مؤثری در تولید ارقام اصلاح شده بنماید. این تحقیق در راستای اهداف زیر به اجرا درآمد:
- کاهش تلفات آب در آبیاری برنج
- افزایش راندمان کاربرد آب
- بررسی واکنش ارقام به کم آبیاری
- بهبود مدیریت آبیاری صفات فیزیولوژیکی با توجه به اعمال تیمارها
امید است نتایج حاصل بتواند در پیشبرد برنامههای زراعی و آبیاری مورد استفاده قرار گیرد.
فهرست مطالب
عنوان
صفحه1
فصل اول – کلیات
3
1-1- سطح زیر کشت و میزان تولید در دنیا و ایران
4
1-2- سابقه کشت برنج در ایران
6
1-3- گیاهشناسی برنج
6
1-3-1- نوع ژاپونیکا
7
1-3-2- نوع ایندیکا
7
1-3-3- نوع جاوائیکا
7
1-4- سیستمهای کشت برنج
7
1-5- فیزیولوژی و مراحل رشد برنج
10
1-6- فنولوژی و مراحل رشد برنج
11
1-6-1- مرحلة رویشی
11
1-6-2- مرحلة زایشی
12
1-6-3- مرحلة رسیدگی
13
1-7- آب در گیاه
14
1-8- آبیاری در برنج
15
عنوان
صفحه
1-8-1- روش آبیاری غرقاب دائم
15
1-8-2- روش آبیاری متناوب
16
1-8-3- آبیاری برنج براساس مراحل مختلف رشد
17
1-9- اثر کمبود آب
19
فصل دوم – بررسی منابع
24
2-1- عملکرد
25
2-2- اجزای عملکرد
29
2-3- عملکرد بیولوژیکی
34
2-4- راندمان مصرف آب
34
2-5- شاخص برداشت
37
2-6- فتوسنتز
37
2-7- ماده خشک
40
2-8- سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی
41
2-9- فواصل آبیاری و مقدار آب مصرفی
43
2-10- مقاومت به خشکی
46
2-11- کیفیت و پروتئین دانه
48
2-12- شاخص سطح برگ
49
- منابع
51
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:167
فهرست مطالب:
پیشگفتار: ۱
اطلاعات و دستورالعملها: ۳
نمودار طرح توسعه. ۴
جمع آوری اطلاعات… ۵
مرحله ۱: شناسایی و بازدیدهای اولیه. ۵
۲/۱) بازدید اولیه. ۷
۱/۲/۱) تماس با افراد صاحب نفوذ: ۷
۲/۲/۱) معرفی طرح و موسسهی مجری آن: ۸
۳/۲/۱) تبلیغات و فعالیت های آگاه سازی: ۹
مرحلهی ۲: فعالیت های آگاه سازی… ۱۰
اهداف اصلی: ۱۰
روش ها: ۱۰
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۱
۱/۲) هدف از فعالیت های آگاه سازی: ۱۱
۲/۲) جلسات گروهی: ۱۲
۳/۲) ساختار جلسه: ۱۳
۴/۲) موضوعات سخنرانی: ۱۶
مرحلهی ۳ : نظرسنجی اولیه. ۱۷
روش ها : ۱۷
اسناد: ۱۸
اطلاعات و دستورالعمل : ۱۸
۱/۳) طراحی نظرسنجی: ۱۹
۲/۳) جمع آوری اطلاعات از منابع ثانویه: ۲۰
۳/۳) تهیهی طرح نظرسنجی: ۲۰
۴/۳) روش های گردآوری اطلاعات: ۲۱
۱/۴/۳) مصاحبه های رسمی: ۲۱
مصاحبه های انفرادی: ۲۱
مصاحبه های گروهی: ۲۳
۲/۴/۳) گفتگوهای غیررسمی: ۲۵
۳/۴/۳) قدم زدن در روستا: ۲۶
۵/۳) ساختار طرح نظرسنجی: ۲۶
۱/۵/۳) جلسه ی معارفه. ۲۶
هدف از اجرای نظرسنجی: ۲۶
۲/۵/۳) بازدید اولیه از مزرعه: ۲۷
۳/۵/۳) مصاحبه های انفرادی و گروهی: ۲۷
مراحل برنامه ریزی و طراحی… ۲۸
مرحله ۴: بررسی ابعاد مختلف تولید محصول.. ۲۸
اطلاعات و دستورالعمل.. ۲۹
۱/۴) ایفای نقش به عنوان تسهیل کننده: ۲۹
۲/۴) بازدیدهای علمی: ۲۹
۱/۲/۴) معرفی و تشریح برنامهی بازدید: ۳۰
۲/۲/۴) شناسایی سیستم های آبیاری مناسب: ۳۱
۳/۲/۴) انتخاب سیستم های آبیاری مناسب: ۳۲
۴/۲/۴) زمینه سازی برای برگزاری برنامهی بازدید: ۳۳
۵/۲/۴) اجرای برنامهی بازدید: ۳۴
۶/۲/۴) جلسه نهایی: ۳۴
۳/۴) بررسی مشکلات و راه حل آنها: ۳۵
۱/۳/۴) دستور جلسهی جلسات مشکل یابی: ۳۶
۲/۳/۴) تجهیزات: ۳۹
۴/۴) اجرای فعالیت های ترویجی کشاورزی: ۳۹
مرحله ۵: تشکیل و آموزش کمیته های طراحی… ۴۰
اطلاعات و دستورالعمل.. ۴۱
۱/۵) بالا بردن سطح آگاهی روستائیان در مورد اصول طراحی و ساختار کمیتهی مربوطه: ۴۱
۱/۱/۵) اصول پایه ای فرآیند طراحی مشارکتی: ۴۱
۲/۱/۵) هدف کمیتهی طراحی: ۴۲
۳/۱/۵) وظایف و اختیارات کمیتهی طراحی: ۴۲
۴/۱/۵) ترکیب کمیته ی طراحی: ۴۴
۲/۵) تشکیل کمیتهی طراحی: ۴۴
۳/۵) آموزش اعضای کمیتهی طراحی: ۴۵
۱/۳/۵) انتخاب رئیس و منشی کمیتهی طراحی: ۴۵
مرحله ۶: فرآیند طراحی مشارکتی… ۴۶
اطلاعات و دستورالعمل.. ۴۷
۱/۶) اهمیت مشارکت کشاورزان در فرآیند طراحی مشارکتی: ۴۷
۲/۶) تهیهی فهرستی از مالکان و زمین داران: ۴۸
۳/۶) جلسات پیش طراحی: ۴۸
۱/۳/۶) ارایهی طرح آرایش سیستم: ۴۹
۲/۳/۶) تهیهی فهرست سلایق و نقطه نظرات کشاورزان: ۵۱
۴/۶) برگزاری برنامه های بازدید: ۵۱
۵/۶) جلسات طراحی: ۵۲
۱/۵/۶) ارایهی جزییات آریش سیستم: ۵۲
۲/۵/۶) گشت و گذار در مزرعه: ۵۴
۳/۵/۶) بازنگری آرایش سیستم: ۵۵
۴/۵/۶) همکاری کشاورزان روستاهای مختلف: ۵۶
۵/۵/۶) انواع سیستم های توزیع: ۵۷
۶/۵/۶) تاسیسات رفاهی: ۵۷
۷/۵/۶) گزارش بازبینی آرایش سیستم: ۵۸
۶/۶) سازگار کردن آرایش نهایی سیستم با خواسته های کمیتهی طراحی: ۵۹
۱/۶/۶) ارایهی آرایش نهایی سیستم به کمیتهی طراحی: ۵۹
۲/۶/۶) تصویب و امضای آرایش نهایی سیستم توسط کمیتهی طراحی: ۵۹
۳/۶/۶) رد آرایش نهایی سیستم: ۶۰
مرحله ۷: موافقت نامهی آرایش سیستم.. ۶۲
اطلاعات و دستورالعمل.. ۶۳
۱/۷) فعالیت های کشاورزان در مورد مسئولیت استفاده و نگهداری سیستم و آب بها: ۶۳
۱/۱/۷) مسئولیت در قبال استفاده و نگهداری سیستم: ۶۴
۲/۱/۷) آب بها: ۶۵
۲/۷) ارایهی آرایش نهایی سیستم: ۶۶
۳/۷) تصویب آرایش نهایی سیستم توسط کشاورزان: ۶۶
۴/۷) امضای موافقت نامهی آرایش سیستم توسط کمیتهی طراحی: ۶۷
مرحله ۸: طراحی جزئیات سیستم.. ۶۹
اطلاعات و دستورالعمل: ۷۰
۱/۸) طراحی جزئیات سیستم: ۷۰
۱/۱/۸) ارایهی طرح های مربوط به جزئیات سیستم: ۷۰
۲/۱/۸) گشت و گذار در مزرعه: ۷۱
۳/۱/۸) بازبینی طرح های مربوط به جزئیات سیستم: ۷۲
۴/۱/۸) گزارش بازنگری طرح ها: ۷۳
۵/۱/۸) ارایهی طرح های نهایی جزئیات سیستم: ۷۳
۲/۸) پیش نویس استفاده و نگهداری از سیستم.. ۷۳
۱/۲/۸)ارایهی پیش نویس به کمیتهی طراحی: ۷۳
۲/۲/۸) بازبینی پیش نویس توسط کمیتهی طراحی: ۷۵
۳/۲/۸) ارایهی گزارش دربارهی پیش نویس توسط کمیتهی طراحی: ۷۶
۳/۸) تصویب پیشنویس و طرح های نهایی جزییات سیستم توسط کمیته: ۷۶
۱/۳/۸) رد پیش نویس و طرح های نهایی جزییات سیستم توسط کمیته: ۷۶
۴/۸) تصویب پیشنویس و طرحهای نهایی جزئیات سیستم توسط کشاورزان ۷۷
۱/۴/۸) ارایهی پیشنویس و طرحهای نهایی جزئیات سیستم به کشاورزان: ۷۷
۲/۳/۸) تصویب پیش نویس و طرح های نهایی جزئیات سیستم توسط کشاورزان: ۷۷
۳/۳/۸) رد پیش نویس و طرح های نهایی جزئیات سیستم توسط کشاورزان: ۷۸
۴/۸) امضای پیش نویس و طرحهای نهایی جزئیات سیستم توسط حوزهی آبیاری: ۷۸
مرحله ۹: معرفی اعضای گروه آبیاری… ۸۰
اطلاعات و دستورالعمل.. ۸۱
۱/۹) فعالیت های آگاه سازی در مورد تشکیل حوزه و گروههای آبیاری: ۸۱
اهداف تشکیل گروه آبیاری: ۸۱
اهداف تشکیل حوزهی آبیاری: ۸۲
۲/۱/۹) روش های تشکیل گروهها و حوزهی آبیاری: ۸۳
۳/۱/۹) ساختار و وظایف اصلی گروه ها و حوزه آبیاری: ۸۴
ساختار و وظایف اصلی گروههای آبیاری: ۸۴
ساختار و وظایف اصلی حوزهی آبیاری: ۸۷
۲/۹) معرفی واحد هیدرولیک ثالثیه و کشاورزان عضو آن.. ۸۹
۱/۲/۹) شناسایی واحدهای هیدرولیک ثالثیه: ۸۹
۲/۲/۹) معرفی کشاورزان عضو واحد هیدرولیک ثالثیه: ۹۰
۳/۹) جلسات انگیزهدهی به کشاورزان.. ۹۱
۱/۳/۹) طراحی جلسات: ۹۱
۲/۳/۹) برگزاری جلسات انگیزهدهی: ۹۱
۳/۳/۹) بررسی سلایق کشاورزان: ۹۲
۴/۳/۹) تهیهی فهرست اولیهی اعضای گروه آبیاری: ۹۳
مرحله ۱۰: تشکیل گروههای آبیاری… ۹۵
اطلاعات و دستورالعمل.. ۹۶
قواعد تشکیل گروه آبیاری: ۹۶
جلسات آماده سازی گروههای آبیاری: ۹۸
۱/۱۰) وظایف گروههای آبیاری: ۹۸
۲/۱۰) ساختار گروه آبیاری… ۹۹
۱/۲/۱۰) اعضا ۹۹
حقوق و مسئولیت های گروه آبیاری: ۹۹
حق رای: ۱۰۰
افراد غیر عضو: ۱۰۰
۲/۲/۱۰) هستهی مرکزی… ۱۰۱
حقوق و مسئولیت ها: ۱۰۱
۳/۲/۱۰) کمیته. ۱۰۲
حقوق و وظایف: ۱۰۲
۳/۱۰) تدوین قوانین و مقررات گروه آبیاری: ۱۰۴
۱/۳/۱۰) قوانین و مقررات: ۱۰۴
توزیع عادلانهی آب: ۱۰۷
حقوق مربوط به آب: ۱۰۷
۲/۳/۱۰) جریمه و مجازات: ۱۰۸
جلسات تشکیل گروه آبیاری: ۱۰۹
۴/۱۰) تهیهی فهرست عضویت گروه آبیاری: ۱۰۹
۵/۱۰) رسمیت یافتن قوانین گروه آبیاری: ۱۱۰
۶/۱۰) انتخاب اعضای کمیته: ۱۱۰
۱/۶/۱۰) شرایط مورد نیاز برای اعضای کمیته: ۱۱۰
۲/۶/۱۰) وظایف و مسئولیت های اعضای کمیته: ۱۱۱
وظایف و مسئولیت های رئیس: ۱۱۱
وظایف و مسئولیت های منشی/ خزانه دار: ۱۱۲
۳/۶/۱۰) نحوهی انتخاب یا انتصاب اعضای کمیته: ۱۱۴
۳/۶/۱۰) عدم تشکیل گروه آبیاری: ۱۱۵
۷/۱۰) انتخاب نام برای گروه آبیاری: ۱۱۵
۸/۱۰) استخدام نیروی کار: ۱۱۶
۱/۸/۱۰) فعالیت یکی از اعضای گروه آبیاری به عنوان مدیر آبیاری: ۱۱۷
۹/۱۰) انتخاب یا انتصاب اعضای شورای حوزهی آبیاری: ۱۱۷
مرحله ۱۱: تشکیل حوزهی آبیاری… ۱۱۹
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۲۰
۱/۱۱) برگزاری جلسات بررسی قوانین حوزهی آبیاری: ۱۲۰
۲/۱۱) مبانی تاسیس حوزهی آبیاری: ۱۲۱
۳/۱۱) ساختار حوزهی آبیاری: ۱۲۲
۱/۳/۱۱) اعضا: ۱۲۲
حقوق اعضای حوزهی آبیاری: ۱۲۳
وظایف و مسئولیت های اعضای حوزهی آبیاری: ۱۲۴
۳/۳/۱۱) هیئت مدیره: ۱۲۵
وظایف و اختیارات هیئت مدیره: ۱۲۷
۴/۳/۱۱) رئیس: ۱۲۸
وظایف و اختیارات رئیس: ۱۲۸
۴/۱۱) جلسات مقدماتی تدوین آئین نامهی حوزهی آبیاری: ۱۳۰
۱/۴/۱۱) مجازات ها و جریمه ها: ۱۳۲
مرحله ۱۲: تشکیل حوزهی آبیاری… ۱۳۴
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۳۵
۱/۱۲) بازنگری نهایی قوانین حوزه آبیاری: ۱۳۵
۲/۱۲) ارائه بازنگری آئین نامه مقدماتی به حوزه آبیاری: ۱۳۶
۳/۱۲) تصویب و امضای آئین نامه و بخش نامه های حوزه آبیاری: ۱۳۷
۴/۱۲) انتخاب اعضای هیئت مدیرهی حوزهی آبیاری: ۱۳۷
۱/۴/۱۲) انتخاب رئیس حوزهی آبیاری: ۱۳۸
۵/۱۲) فرم ثبت نام در حوزهی آبیاری: ۱۳۸
مرحله ۱۳: تهیه و امضای موافقت نامهی طرح.. ۱۳۹
اطلاعات و دستورالعمل: ۱۳۹
۱/۱۳) ارایه بازنگری موافقت نامه طرح: ۱۴۰
۲/۱۳) امضای موافقت نامه طرح: ۱۴۱
۱/۲/۱۳) رد موافقت، از جانب حوزه آبیاری: ۱۴۱
۲/۳/۱۴) ممانعت از تحویل آب: ۱۴۱
۴/۱۴) روشهای موجود تعیین و جمع آوری آب بها: ۱۴۳
۵/۱۴) روش های توصیه شده تعیین و جمع آوری آب بها: ۱۴۳
۱/۵/۱۴) تعیین مقدار آب بها: ۱۴۳
۲/۵/۱۴) جمع آوری آب بها: ۱۴۴
۳/۵/۱۴) مجازات و جریمه ها: ۱۴۵
۶/۱۴) بازدید کشاورزان: ۱۴۵
مرحله ۱۵: تقویت توان اجرایی گروهها و حوزههای آبیاری: ۱۴۶
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۴۷
۱/۱۵) آموزش اعضای گروهها و حوزههای آبیاری: ۱۴۷
۱/۱/۱۵) آموزش اعضای شورا و هیئت مدیره حوزه آبیاری: ۱۴۷
۲/۱/۱۵) آموزش کارمندان حوزه آبیاری: ۱۴۸
۳/۱/۱۵) آموزش گروههای آبیاری: ۱۴۹
مرحله ۱۶: تشکیل و آموزش کمیته احداث سیستم.. ۱۵۰
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۵۰
۱/۱۶) اهداف تشکیل کمیته احداث… ۱۵۰
۲/۱۶) وظایف و اختیارات کمیته احداث: ۱۵۱
۲/۱۶) وظایف و اختیارات کمیته احداث: ۱۵۱
۲/۱۶) ترکیب کمیته احداث سیستم: ۱۵۱
۴/۱۶) تشکیل کمیته طراحی: ۱۵۲
۵/۱۶) آموزش اعضای کمیته نصب سیستم: ۱۵۲
مرحله ۱۷: نصب سیستم.. ۱۵۳
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۵۴
۱/۱۷) جلسات بازنگری فعالیت ها: ۱۵۴
مرحله ۱۸: تهیه موافقت نامه خدمات… ۱۵۵
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۵۶
۱/۱۸) نوع موافقت نامه خدمات رسانی: ۱۵۶
۲/۱۸) مفاد اصلی موافقت نامه: ۱۵۶
۳/۱۸) تهیه موافقت نامه های خدمات رسانی: ۱۵۸
۱/۳/۱۸)تهیه موافقتنامه خدماترسانی بینحوزه آبیاری وشرکت مجریطرح: ۱۵۸
مرحله ۱۹: بازبینی نهایی و انتقال مسئولیت استفاده و نگهداری… ۱۶۰
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۶۱
۱/۱۹) بررسی نهایی… ۱۶۱
۲/۱۹) تهیه و تصویب موافقت نامه انتقال مسئولیت به هیئتمدیره حوزه آبیاری: ۱۶۱
۳/۱۹) پذیرش موافقتنامه انتقال مسئولیت از جانب شورایحوزه آبیاری: ۱۶۳
۴/۱۹) مراسم امضای موافقت نامه انتقال مسئولیت: ۱۶۴
مرحله ۲۰: تکمیل طرح.. ۱۶۵
اطلاعات و دستورالعمل.. ۱۶۶
۱/۲۰) نظارت های منظم: ۱۶۶
۲/۲۰) حل اختلافات: ۱۶۶
۳/۲۰) داوری اختلافات: ۱۶۷
پیشگفتار:
هدف از نگارش کتاب حاضر آن است که با توضیح کامل مراحل مختلف یک طرح، به گردانندگان تشکل های گروهی در زمینهی اجرای وظایف محوله، کمک شود.
الف) طرح توسعه:
طرح توسعه شامل مراحل زیر است:
- تهیه و جمع آوری اطلاعات
- فرایند برنامه ریزی و طراحی
- تشکیل گروه
- تجهیز گروه
- و سرانجام امور تکمیلی.
هر یک از مراحل فوق به زیر شاخه هایی تقسیم می شوند. توضیحات کامل مراحل یاد شده در کتاب آمده است.
ب) توضیحاتی دربارهی کتابچه راهنما:
در ابتدای هر فصل یکی از مراحل طرح توسعه شرح داده شده و در ابتدای آن کلیاتی از اطلاعات ذیل درج گردیده است:
گروه هدف: در این قسمت مشخص شده که کدام فرد یا گروه کشاورزی در مرحلهی مورد بحث، مسئولیت دارد. گروه هدف می تواند شامل کلیهی کشاورزان یک روستا و حومهی آن، اعضای گروههای ویژه، اعضای شورا، اعضای هیئت مدیره، کارگران فنی حوزهی آبیاری و غیره باشد.
کارمندان مسئول: در این بخش از کارمندانی از موسسات دولتی یا خصوصی نام برده شده که در مرحلهی مورد نظر، مسئولیت خاصی را برعهده دارند.
NGOها: سازمان های غیر دولتی که در زمینه های خاصی فعالیت دارند.
زمان بندی: مشخص می کند طی چه زمانی پس از اتمام یک مرحله، مرحلهی بعدی آن باید آغاز شود.
اهداف اصلی: نتیجه ای است که طی هر مرحله از طرح توسعه باید حاصل شود.
روش ها: مشخص می کند که در هر مرحله از چه روشهایی می توان بهره جست. (مصاحبه، گفتگوهای گروهی یا خصوصی، نظرسنجی، سخنرانی، مباحثه، مشاهده و...)
اسناد: در هر مرحله از طرح، اسناد و مدارک خاصی مورد نیاز است.
تجهیزات سمعی بصری: گردانندگان تشکل ها باید در هنگام ملاقات با کشاورزان، از امکاناتی مانند فلوچارت، نقشه، طرح و عکس استفاده کنند. بخصوص استفاده از فلوچارت برای جلب توجه و آموزش کشاورزان، در حین سخنرانی توصیه میشود. پس از چند جلسه، بروشور یا اطلاعیه ای که حاوی خلاصه مطالب باشد، باید بین کشاورزان توزیع شود. در ضمیمهی 2، متن کلیهی اطلاعیه ها و فلوچارت ها درج شده است. وظایف ویژهی گروههای آبیاری عبارتند از:
• تهیهی یک طرح اجرایی که شامل جداول توزیع آب آبیاری و الگوی کشت است.
• ارایهی کلیهی اطلاعات لازمه، مانند الگوی کشت و نیاز آبی به حوزهی آبیاری.
اطلاعات و دستورالعملها:
تحت این عنوان و به منظور کمک به گردانندگان تشکل ها در راستای اجرای مراحل طرح، یک سری اطلاعات کلی و دستورالعمل های مهم ارایه شده است.
در این راستا برای بیان موضوعات مختلف ازنمادهای متفاوتی استفاده شده است:
: اطلاعات مهم و یا دستورالعمل.
: توصیه به پرهیز از شرایطی ویژه یا عدم انجام کاری خاص.
: فلوچارت هایی که توصیه می شود.
: بروشور/ اطلاعیه ای که باید توزیع گردد.
: کپی اسناد و سایر اطلاعاتی که در ضمیمه آمده است.
ج) ثبت فعالیت ها:
توصیه می شود گردانندگان تشکل ها با استفاده از اطلاعات کلی مربوط به بازدیدها، گزارش هایی تهیه و ارایه کنند. این اطلاعات می تواند شامل نام روستا، تاریخ بازدید، تعداد کشاورزان بازدید کننده، هدف از بازدید، موضوعاتی که مورد بحث قرار گرفته، تصمیمات گرفته شده وبالاخره سایر اقدامات مقتضی باشد.
این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 130 صفحه می باشد.
مقدمه
خاک یکی از مهمترین منابع طبیعی و عوامل تولید است . روز به روز که بر تعداد جمعیت کره زمین افزوده می شود و قدرت خرید مردم بالا می رود و بشر مترقی می گردد , توقعات انسان از این منبع بزرگ طبیعی و عامل مهم تولید بیشتر می شود .
شواهد نشان می دهد , زمین از موقعی که مورد بهره برداری انسان قرار گرفته است , حاصلخیزی آن بر اثر عدم توجه و اقدامات نامناسب کاهش یافته است . انسان در بسیاری از مناطق جهان بر اثر آبیاری زیاد با آب نامناسب و شور , باعث شور شدن سطح وسیعی از زمینهای غیر شوره شده است . منابع زیادی در دست است که در بسیاری از کشورها منجمله هندوستان , پاکستان , مصر و ایران به ویژه از نیمه دوم قرن نوزدهم که آبیاری شیاری معمول شد , سطحهای وسیعی از زمینهائی که روزی از حاصلخیزترین خاکها بوده , بر اثر آبیاری بی رویه با آبهای نامناسب , حاصلخیزی خود را از دست داده و به کلی ویران و متروک شده است . همچنین زمینهای بایر و شوری که پشتیبان با هزاران زحمت و صرف هزینه زیاد آنها را آباد و قابل استفاده کرده بودند , بر اثر عدم اطمینان عاملین بعدی از اصول صحیح کشاورزی , مجددا شور و ویران شده است .
یکی از ویژگیهای مناطق خشک و نیمه خشک , که تقریبا اکثر نقاط ایران را شامل می شود , شوری و سدیمی بودن اراضی و منابع آبهایی است که برای آبیاری مصرف می شود . به عبارت دیگر وضعیت آب و هوایی در این مناطق باعث شده است که دو عامل مهم در زراعات , یعنی آب و خاک , از کیفیت چندان خوبی برخوردار نباشند . هنگامی که زارع با صرف هزینه نسبتا سنگین , چاهی را حفر می کند و به آب نسبتا شور برخورد می کند , همواره این سوال برای وی مطرح است که آیا می تواند این آب را برای کشاورزی مصرف کند یا نه ؟ جواب این است که اگر با آب شور به نحو صحیحی برخورد نشود سرانجام چیزی جز ناکامی به دنبال نخواهد داشت . بهره برداری از آب شور مستلزم اعمال روشهای خاصی است .
اما برای این روشها بدوا لازم است ماهیت مساله روشن گردد . هدف از تهیه این مجموعه آشنایی و شناخت نسبی کیفیت آب آبیاری در ارتباط با خصوصیات فیزیکی خاک به ویژه شور بودن خاک می باشد .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه
فصل دوم:
شناسایی مسائل شوری در ایران
نمک و مبنای آن
نقل و انتقال نمک در طبیعت
1- فاکتور ژئولوژی
2- ژئوشیمی
3- اثر ژئومورفورلوژی
4- رودخانه ها و سایر آبهای سطحی
5- اثر باد
6- عوامل بیولوژیکی
7- شرایط آب و هوایی
پراکندگی انواع نمک از لحاظ آب وهوایی
1- حوزه کلرید
2- حوزه سولفات – کلریدی
3- حوزه کلرید سولفاتی
4- حوزه سولفات کربناتی
دینامیک نمک در آب تحت الارض
کلیاتی راجع به خاکهای شور و خاکهای قلیایی (خاکهای سدیمی)
شکلهای نمک در خاک
تزویع نمک در خاک
خواص عصاره یا محلول خاکهای شور
1- عصاره گل اشباع خاک
2- عصاره خاک
3- هدایت الکتریکی
طبقه بندی خاکهای شور
فصل سوم
شور شدن خاک در اثر آبیاری
1- شور شدن خاک در اثر آبیاری
2- شور شدن مستقیم خاک از طریق آبیاری
2-1 عمق بحرانی سطح ایستابی
2-2 عوامل موثر در شور شدن خاک از طریق صعود موئینه ای
الف – تاثیر میزان تبخیر
ب – تاثیر پوشش گیاهی
ج – تاثیر تغذیه آب زیر زمینی
3- قلیایی شدن خاک
4- توازن نمک در ارضی تحت آبیاری
4-1 محاسبه شستشوی مورد نیاز
4-2 محاسبات بیلان نمک
4-3 توازن نمک
فصل چهارم
کیفیت آب در آبیاری
مسائل مربوط به شوری
مسائل مربوط به سدیم
زیانهای ناشی از سمیت عناصر
فصل پنجم
راههای کنترل شوری خاک
زهکشی
انواع زهکش ها
زهکش جویی
زهکش های چاهی
کنترل نمک به وسیله آبیاری
روش های آبیاری در ارتباط با کنترل شوری
1- آبیاری سطحی
2- آبیاری بارانی
3- آبیاری قطره ای
آبشویی خاک
ارزیابی مقاومت گیاه به شوری
بکار بردن مواد معدنی اصلاح کننده خاکهای شور قلیائی (سدیمی)
استفاده از گچ و مسائل آن
تسطیح اراضی
تعویض یا مخلوط کردن منابع آب
کاشت بذر در نقاط مناسب
فهرست منابع