فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:33
فهرست مطالب:
مقدمه:
دستورالعملهای حفاظتی و ایمنی کارگاه های ساختمانی
آشنایی کلی با مکان کار آموزی
نوع کار: ساختمان اتحادیه کارگران امکان
پاک سازی خرابه
گودبرداری
پیـاده کـردن نـقـشـه
بـتـن مگــر
قـالـب بـنـدی فونداسیون و شمع بندی
آرماتوربندی
نحوه ی آرماتوربندی
علت استفاده فولاد و میل گرد در ساختمانها و پی
خم کردن آرماتور :
بتن ریزی فونداسیون :
مخلوط کردن بتون :
کردن ستون های فلزی با ورق:
اتصال ستون ها به فونداسیون :
ترازکردن ستون های عمودی با ستون های افقی:
عایق کاری تیرورق ها :
مقدمه:
آنچه که در این جزوه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد پروژه کار آموزی بوده که مراحل اجرائی ساختمان یک اسکلت فولادی از شروع تا خاتمه به اختصارمورد بررسی قرار می دهد . بنا به شرایط شغلی اینجانب در زمان کارآموزی در یک پروژه : اجرای یک ساختمان اسکلت فولادی مشغول فعالیت بودم که موارد اجرائی – جزئیات اجرائی- روش کار –نحوه اجرای این پروژه توضیح داده می شود لذا در شروع توضیحات لازم است برخی تعاریف و اصلاحات جهت تفهیم بهتر مظالب به اختصار شرح داده می شود
الف - کارفرما : عبارتست از شخصیتی حقیقی یا حقوقی که امضاء کننده یکی از طرفین قرار داد بوده و موضوع عملیات پیمان پس از تکمیل به وی تحویل داده می شود .
ب- پیمانکار :عبارتست از شخصیتی حقیقی یا حقوقی که اجرای یک پروژه مطابق نقشه و مشخصات فنی را بعهده می گیرد .
ج - دستگاه نظارت :کارفرما جهت حسن انجام کار یک پروژه عوامل اجرائی را بصورت مقیم مستقر نموده که نظارت اجرای صحیح کلیه عملیات اجرائی بر عهده این عوامل می باشد .
د- پیمان :هر پروزه جهت اجراء نیازمند به مشخص شدن کلیه اطلاعات اجرائی و شرایط حاکم بر پروزه بوده که پیمان نامیده می شود .
ه- اسناد پیمان :اسناد پیمان شامل کلیه نقشه های محاسباتی –معماری –سازه ای –تأسیسات مکانیکی و برقی مشخصات فنی کارهای عمومی ساختمان –شرایط عمومی و خصوص پیمان و کلیه اسناد مبادله شده بین طرفین می باشد .
دستورالعملهای حفاظتی و ایمنیکارگاه های ساختمانی
اجرای کـارهـای ساختمانی شـامـل مراحـل متعددی است که ضمنآن فراد با ماشینآلات ساختمانی، ابزار و مصالح گوناگون سروکار دارند . اینروابط ویژگی ها امکان وقـوع حوادث را بـرای نیروی انسـانی را افـزایشمی دهـنـد . محـافظت از افرادانسانی در قبال حوادث نـاشـی از کـار از اهمیتویژه ای برخوردار اسـت . از اینرو بـایدابـزار و ماشینآلات بـه طور مستمر مورد بازرسی کامل قرار گـرفـتـه و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل شود . در بکار گیری ماشینها نیزبایداز افراد با تجربه استفاده شود . برای تامینایمنیکارگاههـای ساختمانی بـایدهمه ی کـارهـا بـا دقت و برنامه ریزی دقیقانجام گیرند. در ضمن باید دقت داشته باشیم وکـه هنگام کار یا تخلیه ی مصالح مزاحمتی برای همسایگانو سایرینایجاد نشود. همچنیناز انجام کارهای پر سر و صدا در شب خودداری شود . در صورتی که لازم است کاری در شب انجام شود بایدقبلا اجازه ی شهرداری و مقامات مسئول کسب شـود .
مقدمه :
اختلافات بین دستگاههای اجرایی که در نظام اداری ایران وجود دارد می تواند از جمله موانع انجام مسئولیت ها به نحو احسن باشد، و اکثر دستگاههای دولتی با این معضل مواجه هستند و گریزی از آن نیست. اما با توجه به این مسأله و اهمیت غیر قابل انکار آن در روند اجرایی مسئولیت های محوله هنوز درباره این مسأله (چگونگی حل و فصل اختلافات بین دستگاههای دولتی در ایران) تحقیقات چندانی صورت نگرفته است ، وجود یکی دو مورد قانون و تصویب نامه در ارتباط با حل و فصل اختلاف بین دستگاههای دولتی ( که با توجه به ماهیتشان جهت اقامه دعوا علیه یکدیگر به محاکم عمومی نمی توانند مراجعه نمایند، زیرا یکی از شرایط اساسی رجوع به مراجع عمومی جهت اقامه دعوی ، داشتن شخصیت حقوقی مستقل برای چنین اقامه کننده دعوی است در حالی که این دستگاهها به اعتبار شخصیت حقوقی دولت می باشند و شخص حقوقی مستقلی به حساب نمی آیند) نیز ناشی از ضرورت اجباری می باشد که مسئولان اداری را واداشته که فقط با اتکا به تجربه کاری و معطوف ساختن توجه شان به مورد یا موارد اختلافی حاصله به وضع مقررات ارائه شده دست یازند بدون اینکه توجهی به سایر مسائل از جمله آشنایی با قوانین و اصول مسلم حقوقی، رعایت اصل سلسله مراتب کانونی و ... که همه این موارد مستلزم وجود تخصصی حقوقی است، داشته باشد.
دانلود گزارش کار آموزی رشته عمران مراحل اجرائی ساختمان یک اسکلت فولادی بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 35
گزارش کارآموزی آماده,دانلود کارآموزی,گزارش کارآموزی,گزارش کارورزی
این پروژه کارآموزی بسیار دقیق و کامل طراحی شده و جهت ارائه واحد درسی کار آموزی میباشد
مقدمه:
آنچه که در این جزوه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد پروژه کار آموزی بوده که مراحل اجرائی ساختمان یک اسکلت فولادی از شروع تا خاتمه به اختصارمورد بررسی قرار می دهد . بنا به شرایط شغلی اینجانب در زمان کارآموزی در یک پروژه : اجرای یک ساختمان اسکلت فولادی مشغول فعالیت بودم که موارد اجرائی – جزئیات اجرائی- روش کار – نحوه اجرای این پروژه توضیح داده می شود لذا در شروع توضیحات لازم است برخی تعاریف و اصلاحات جهت تفهیم بهتر مظالب به اختصار شرح داده می شود الف - کارفرما : عبارتست از شخصیتی حقیقی یا حقوقی که امضاء کننده یکی از طرفین قرار داد بوده و موضوع عملیات پیمان پس از تکمیل به وی تحویل داده می شود . ب- پیمانکار : عبارتست از شخصیتی حقیقی یا حقوقی که اجرای یک پروژه مطابق نقشه و مشخصات فنی را بعهده می گیرد . ج - دستگاه نظارت : کارفرما جهت حسن انجام کار یک پروژه عوامل اجرائی را بصورت مقیم مستقر نموده که نظارت اجرای صحیح کلیه عملیات اجرائی بر عهده این عوامل می باشد . د- پیمان : هر پروزه جهت اجراء نیازمند به مشخص شدن کلیه اطلاعات اجرائی و شرایط حاکم بر پروزه بوده که پیمان نامیده می شود . ه- اسناد پیمان : اسناد پیمان شامل کلیه نقشه های محاسباتی – معماری – سازه ای – تأسیسات مکانیکی و برقی مشخصات فنی کارهای عمومی ساختمان – شرایط عمومی و خصوص پیمان و کلیه اسناد مبادله شده بین طرفین می باشد . دستورالعملهای حفاظتی و ایمنی کارگاه های ساختمانی اجرای کـارهـای ساختمانی شـامـل مراحـل متعددی است که ضمن آن فراد با ماشین آلات ساختمانی، ابزار و مصالح گوناگون سروکار دارند . این روابط ویژگی ها امکان وقـوع حوادث را بـرای نیروی انسـانی را افـزایش می دهـنـد . محـافظت از افراد انسانی در قبال حوادث نـاشـی از کـار از اهمیت ویژه ای برخوردار اسـت . از این رو بـاید ابـزار و ماشین آلات بـه طور مستمر مورد بازرسی کامل قرار گـرفـتـه و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل شود . در بکار گیری ماشین ها نیز باید از افراد با تجربه استفاده شود . برای تامین ایمنی کارگاه هـای ساختمانی بـاید همه ی کـارهـا بـا دقت و برنامه ریزی دقیق انجام گیرند. در ضمن باید دقت داشته باشیم و کـه هنگام کار یا تخلیه ی مصالح مزاحمتی برای همسایگان و سایرین ایجاد نشود. همچنین از انجام کارهای پر سر و صدا در شب خودداری شود . در صورتی که لازم است کاری در شب انجام شود باید قبلا اجازه ی شهرداری و مقامات مسئول کسب شـود . آشنایی کلی با مکان کار آموزی مکان کـار آمـوزی در کنار جاده امیرآباد گرگان جنب زندان می باشد. ابعاد زمین 24000 متر بوده کـه تقریبا60 در 34 انبار ، 49 متر نگهبانی و مابقی که شامل فضاسازی حیاط و ساختمان مهمانسرا می باشد . پس از انجام مراحل قانونی و کسب مجوز پاک سازی کارفرما موظف بـدادن تعهـدی مبنی بـر عدم ایجاد مزاحمت و سلب آسایش بـرای همسایگان و عـدم ایجاد سد معبر در خیابان به هنگام ساخت و پاک سازی می باشد . در ضمن کار فرما موظف به تعهد مبنی بر جلو گیری از تخریب و صدمه به ساختمان های مجاور هنگام پاک سازی و سـاخت و سـاز می باشد . پس از انجام مراحل بالا و گـرفتن مجوز پاک سازی با اجازه مهندس ناظر و با احتیاط کامل و ارئه تمهیداتی خاص در هنگـام پاک سازی جهت جلو گیری از آسیب بـه ساختمانهای مجاور شروع بـه پاک سازی خرابه می نماییم. نوع کار: ساختمان اتحادیه کارگران امکان پاک سازی خرابه کارفرما برای صرفه جویی در وقت و هزینه عملیات پاک سازی و گودبرداری را به یک اکیپ پیمانکار سپـرده و پـس از بستن قـرار داد پیمانکـار طبق قرار داد منعقد شده موظف می شود خرابه پر از زباله جات را تمیز کرده و به بیرون از کارگاه منتقل کند. یک نکته حائز اهمیت در پروژه های عمرانی و ساخت و ساز رعایت کامل نکات ایمنی می باشد. می دانیم که امروزه طبق آئین نامه سازمان نظام مهندسی ایران سازه های فلزی باید از تیرآهن ضرب دری در سازه های خود استفاده کنند . حال با توجه به اینکه کشور ما در منطقه ی زلزله خیز قرار گرفته اجرای این نکته از الزامات و دارای اهمیت فوق آلعاده ای می باشد. گودبرداری یـک لـودر چـرخ لاستیکی بـه کـارگاه آورده شد و سپس لودر شروع به کار کرد. سپس خاک حاصله را توسط همان لودر در یک کامیون بارگیری کرده و بـه مکان دیگری انتقال دادیم. برای عبور و مرور لودر هنگام گودبرداری به محل کارگاه یک رمپ ایجاد کرده بودیم که پـس از اتمام کار لودر آن را توسط کارگران و دست افزار بیل و کلنگ تخریب نمودیم . کـارگـران به وسیله ی بیل و کلنگ مشغول تخریب و خاک برداری رمـپ گردیدند. پس از اتمام کـار و پـایان این مرحله سطح کار ــ زمین کارگاه ــ را کاملا آب داده و توسط غلتک دستی کوبیدند.تا سطح کـار کاملا متراکم شود و بعدهـا در اثـر وزن ساختمان نشست نـکـنـد . البته باید متذکر شوم که قبل از شروع به گودبرداری باید درخت و بوتـه های احتمالی را که در محل کارگاه موجود است از محل کار جمع آوری نمود که به این کار عملیات بوته کنی می گویند. همچنین باید محل چاه های قدیمی یا تختـه سنگ و موانعی را که ممکن است موجب حادثه شوند شناسایی و نسبت به ایمن سازی آنها اقدام نمود. و نیز اگر با گود برداری پایداری ساختمان هـای مجاور دچـار مخاطره می شود بـاید از ایمنی آنها بوسیله شمع بندی زیر پایه هـا، سپر و مهار کردن ساختمان هـا بطور مطمئن اطمینان حاصل نمود. این عوامل حفاظتی باید تـا رفع خطر مرتباً به وسیله ی اشخاص ذیصلاح بـازدید شـونـد تـا موجبات حفاظت مـوثـر ساختمان هـای مجاور و امنیـت جانی کـارگـران و هـمـسـایـه هـا نـیـز تـامیـن بـاشـد. پیمانکارموظف است تجهیزات ایمنی لازم بـرای حفاظت کارگران را در اختیار آنها قرار دهـد. در حفاری با بیل و کلنگ کارگران باید فاصله کافی ازیکدیگر داشته باشند. در گـودالـهـا و شیارهـای عمیق کـه عمق آنها از یک مـتـر بیشتر باشد نباید کارگران را به تنهایی بکار گمارد خاکـبـرداری در زمین هـای بـا رطـوبـت طبیعی را می تـوان تـا عمق یک مـتـر، بـرای مـاسـه 25/1 مـتـر، برای ماسه رس دار 5/1 مـتـر، بـرای خـاک رس 2 مـتـر و برای خاک بسیار متراکم را بدون پایه هـای ایمنی، سپر و حائل انجام داد. در سـایر موارد بـا تـوجـه بـه جنس خاک ، عمق گـودبـرداری و شرایط ترافیکی اطراف تدابیر ایمنی لازم توسط مسئولان اتخاذ می گـردد. لازم ذکر است که خاک این منطقه از جنس رس می باشد. پیـاده کـردن نـقـشـه هدف از پیاده کردن نقشه به معنی انـتـقـال نقشه ساختمان از روی کاغذ بر روی زمین با ابعاد اصلی می باشد. بطوریکه محل دقیق پی ها و ستون هـا و ابعاد آنها روی زمین مشخص گردد. در موقع پیاده کردن نقشه از نقشه ی پی کنی استفاده می شـود. بـرای نقشه ی ساختمان هـای مهم معمولا از دوربین نقشـه بـرداری استفاده می شـود. برای نقشه ی ساختمان های کوچک و معمولی از مـتـر و ریسمان کـار استفاده می شـود . کــارگــران بـا حـضـور مهندس نـاظـر بـه پیاده کـردن دقیق نقشه فونداسیون اقـدام کـردنـد. بـه گـونـه ای که به وسیله ی متر، ریسمان کار و گچ کاملا ابعاد فونداسیون را مشخص کرده و آن را در زمین پیاده کـردنـد. بـتـن مگــر بتون مـگـر کـه بـه آن بـتـون لاغر نـیـز می گـویند اولین قـشر پی سـازی می بـاشد. مقدار سیمان در بتون مگر حدود 100 الی 150kg/m3 است . بتون مگر معمولا به دو دلیل مورد استفاده قرار می گـیـرد : 1 : برای جلو گیری از تماس مستقیم بتون اصلی فونداسیون با خاک. 2 : برای رگلاژ کف فونداسیون و ایجاد سطحی صاف برای ادامه پی سازی. کـارگـران پـس از ساختن بـتـون مگر، آن را در جـاهـای مشخص شـده بــه ضخامت حدودا ده سانتی متر ریخته و سطح روی آن را بـا ماله تقریباً صاف کردند جالب توجه است کـه بـرای ساختن بتون مگـر با عیار صد و پنجاه ، برای پیمانه کـردن و تعیین عیار از حـلـب هـای بیست کیلوگرمی روغن استفاده می شد . کارگران پس از ریختن بتون مگر و گذشت حدودا سه الی چهار ساعت به آب دادن مختصر و سطحی آن پرداختند. لازم به ذکر است که در هنگام ریختن بتون مگـر حدوداً از هر طرف هفت تا ده سانتیمتر بیشتر از ضـخـامـت فونداسیون بتون ریزی کردیم. که البته این کار برای سهولت در اجرای قالب بندی و کفراژبندی بود. قـالـب بـنـدی فونداسیون و شمع بندی قـالـب بندی معمولا بـه چـنـد صورت می تواند صورت گیرد. یـا به صورت فلزی یا به صورت چوبی و یا بـه صورت آجری . در کارگاه مورد نـظـر از قالب آجری استفاده شد که ذیلاً به آن اشاره می کنیم : در ابـتـدای روز بـعـد کارگـران و بنا مشغول به کار شده ابعاد فونداسیون را کاملا مشخص کرده بـه وسیله ی ریسمان کار جدا کرده سپس به ساختن قالب آجری فونداسیون با ارتفاع مشخص پرداختند. و دو کارگر شروع کردند به کندن زمین برای ایجاد چاه های شمع بندی. پس از ساختن قالب بندی فونداسیون کار کاملا آماده تحویل به گروه آرماتوربند برای اجرای شبکه مش و آرماتور بندی پی بود. پس از تهیه ی میل گرد بـا شماره هـای مشخص کار را تحویل گروه آرماتوربند دادیم. آرماتوربندی با توجه به وسعت مانور توسط کارگران، کار گروه آرماتوربند به سرعت انجام می شد البته در این هنگام چاله های بین شناژ بندی فونداسیون را از خاکی که از خاک برداری رمپ توسط کارگران و چاه های شمع بندی باقی مانده بود پـر کردیم. تا در هنگام بتون ریزی ، پشت قالب آجری که در واقع یک تیغه ی پنج سانتیمتری بود پر بـاشـد. تـا در واقع تاب و تحمل وزن بتون را داشته باشد و از تخریب آن جلوگیری گردد.
دانلود پروژه رشته تربیت بدنی طرح اجرائی و پیشنهادی پروژه مجتمع ورزشی و تفریحی با فرمت ورد و قابل ویرایش تعداد صفحات 18
دانلود پروژه آماده
مقدمه
با توجه به فقر فرهنگی موجود در جامعه و افزایش بی رویه گرایش نوجوانان به مواد مخدر و افیونی، و بر اساس آمارهای موجود در خصوص پایین بودن سرانه ورزشی مردم در شهرهای بزرگ کشور از جمله شهر تهران و بدلیل نبودن و یا کم بودن امکانات ورزشی دولتی و غیر دولتی، سرمایه گذاری خصوصی برای افزایش سرانه ورزشی مردم و ایجاد انگیزه و ارتقاء سرانه ورزشی برای بهره برداری بهینه توسط نسل جوان و اقشار مختلف جامعه علی الخصوص دختران و زنان امری شایسته توجه و امری ممکن در برنامه ریزی و مدیریت اصولی و صحیح است.مجتمع ورزشی پیشنهادی در منطقه مورد نظر (لواسان) به همت سرمایه گذاران خاص، شامل مجموعه سرپوشیده شنا، سالن تیراندازی، سالن های ورزشی برای رشته های بسکتبال، هندبال، والیبال، تنیس روی میز، بدمینتون، مانژ سوارکاری، اسکی روی چمن، زمین فوتبال با پیست دومیدانی و امکانات جانبی تفریحی توام با پیست دوچرخه سواری و زمین تنیس و … به منظور تفریحات سالم و در جهت غنی سازی اوقات فراغت جوانان در دل طبیعت طراحی در چندین فاز و مرحله اجرائی تکمیل و مورد بهره برداری قرار می گیرد.سازمانهای مختلف در انجام این امر مهم دخالت دارند تربیت بدنی، سازمان ملی جوانان، و … کمک شایانی را به اجرای این طرح مبذول خواهند داشت و از آن جمله سازمان حفاظت از محیط زیست که ارزش بالائی را در نگهداری سرمایه های کشور بریا افزایش طول عمر شهروندان و استفاده بهینه از طبیعت بکر دارا می باشد. این طرح پیشنهادی ورزشی نه تنها تغییری را در نظام طبیعت به همراه ندارد بلکه با گرایش مردم به بیرون شهر، از تجمع و مرکزگرائی در شرایط پرخطر ترافیک شهر تهران می کاهد.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:108
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول
پیش گفتار
مقدمه (تاریخچه) 2
تعریف 3
ارتباط واحد بودجه با دیگر واحدهای دستگاه اجرایی(وظایف) 14-3
نمونه بخش نامه بودجه 20-15
اثرات ارقام افزایشی و اعلام شده در بخش نامه بودجه برهر یک از اقلام حقوق و مزایا 38-21
فصل دوم:
طبقه بندی هزینه ها
هزینه های پرسنلی 45-40
هزینه های اداری 57-45
هزینه های سرمایه ای 63-58
تفکیک و طبقه بندی هزینه های دستگاه اجرایی جهت بودجه بندی (بودجه عملیاتی) 67-64
فصل سوم :
تهیه و تنظیم بودجه
80-71
تصویب بودجه 83-81
اجراء بودجه 90-83
دستورالعمل فرآیند تخصیص اعتبارات مصوب دستگاه اجرایی 87-86
کنترل بودجه 93-90
روش های بودجه ریزی 104-97
نمونه محاسباتی بودجه 106-105
نتیجه گیری 107
منابع 108
پیش گفتار
با توجه به اینکه استان خراسان شمالی استان تازه تاسیس بوده و دستگاههای اجرایی (ادارات کل) هنوز آن سازماندهی یا چارت تشکیلاتی اداری مناسبی نداشته و همچنین عدم داشتن نیروهای با تجربه که و متخصص انجام وظیفه می نمائید و مورد مهمتر اینکه نبود یک کارشناسان بودجه در خصوص تنظیم برنامه مالی؛ بودجه مال دستگاه اجرایی(ادارات کل) ما را برآن داشت تا این معضل بزرگ را بر طرف نموده و برایهرچه بهتر و تسهیل در کار بودجه ریزی دستگاه دولتی مجموعهای را تحت این عنوان تهیه نمائیم و جای آن دارد که از مدیر کل پزشکی قانونی استان آقای دکتر جواد سالاری که ما را در تهیه این مجموع تشویق نموده اند قدر دانی می نمائیم.
مجموع حاضر نتیجه4 ماه تلاش و1 سال تجربه تهیه کننده و نظر کارشناسان سازمان مدیریت و برنامهریزی در امور بودجه است که ابعاد کاربردی آن در قالب معیارهای علمی آمیخته شده است و محتوی این مجموعه در جهت تفکر سیستمی به صورت طبقه بندی ارائه شده و جنبه اجرائی و کاربردی دارد و برای کارشناسان بودجه دستگاه اجرای (ادارات کل) مفید و با جملاتی ساده و روان تشریح شده است واز تکنولوژی خاص در فرهنگ بودجه نویسی دستگاه دولتی(ادارات کل) برخوردار واز دیدگاه مسائل حقوقی و قانون بودجه به آن نگریسته شده است.
فصل اول:
- در این مجموعه از نظام مالیکشور در بحثمقدمهبه تاریخچه بودجه ایران پرداختهشدهاست. پس از تعاریف بودجه فقط یک مورد که جامع و مانع باشد اشاره شده است.
- در بحث ارتباطات بین واحد بودجه با سایر واحدهای اداری در جهت کسب اطلاعات در تدوین بودجه دستگاه اجرایی (اداره کل) به صورت روشن وگویا موارد مورد نظر تشریح شده و همچنین نمونهای از بخشنامه بودجه تصویبنامه هئیت محترم دولت که اساس و پایه بودجهریزی می باشد آورده شده و افزایش که در آن اعلام شده تاثیرش بر اقلام حقوق و مزایا ذکر شدهاست.
فصل دوم:
- موضوع طبقه بندی هزینهها، هزینههای پرسنلی، اداری، سرمایه ای، بصورت کامل به آن اشاره شده و در مواردی هر هزینه را بصورت مختصری تشریح و ذکر و تعیین شده و بعد از طبقهبندی هزینه های دستگاه اجرایی بصورت مجزا طبقه بندی وآورده شد.
فصل سوم:
- موضوع بعدی در خصوص تنظیم، تصویب، کنترل و نظارت بر بوجه دستگاه اجرایی مختصری اشاره شده و بعد از آن انواع نظامهای بودجه ریزی ذکر و تشریح شده و مختصری در خصوص نحوه تخصیص اعتبارات که دستورالعمل سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور است آورده شد و در بحث آخر نمونه محاسبات بودجه دستگاه اجرایی تهیه و تنظیم شده است.
فصل اول
تاریخچه بودجه
تهیه و تنظیم بودجه با پیدایش دولتها همراه بوده استو در ایران سابقه طولانی برای شکلگیری اولیه آن وجود دارد ایرانیان در کشورداری و ترتیب دفاتر دیوانی و گرفتن باج و خراج و عوارض گمرکی و اجرای اصول مالی تجربه داشته اند بسیاری از ملتها ترتیب کارهای دیوانی را از ایرانیان آموخته اند ولی در تاریخ مالیه اقتصاد کهن ایران بدرستی پژوهش نشده است بطوری که گشایش مجلس شورای ملی و امور مالی کشور بطرز خاصی اداره می شد. بودجه مرکز شهرستانها توسط مستوفیان زیر نظر وزیر مالیه تنظیم می گردید.
بعد از مشروطیت تا سال1351سازمان متولی تنظیم آن با تغییرات اسم و نام با اصلاحات فراوان متناوب بودجه برنامه های کامل را ارائه داد تا اینکه در سال 1374 سازمان برنامه بودجه با بررسی جامع نظام بودجه وزیر کشور تحول عظیم بر بهبود سیستم نظام مالی پدید آورد.
تعریف
بودجه: کلمه بودجه از زبان فرانسه ریشه گرفته و سپس در زبان انگلیسی و فارسی وارد شده و معنای لغوی آن کیف یا کیسه چرمی کوچک می باشد که صورت دریافتها و پرداختها را در آن قرار می دهند.
برای بودجه از دیدگاههای ارتباط با عوامل مختلف از جمله اقتصاد- اجتماع- مدیریت- حقوق- قانون- سیاست می توان تعاریف مختلفی ارائه داد.
از جمله می توان آنرا یک طرح مالی یا ابزار مدیریتی یا برنامه مالی یا سیاست و نظارت مالی اقتصادی عنوان نمود به هر حال تعریفی که از بودجه ارائه بطوری که جامع و مانع بودن آن نیز مطرح می شود بدین گونه است.
بودجه یک برنامه مالی است که برای یکسال مالی تهیه و حاوی پیش بینی درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار و برآورد هزینه ها برای منجر به سیاستها و هدفهای قانونی می شود.
ابتدا ارتباط واحد بودجه را در ارتباط با واحدهای دیگر (درونی) دستگاههای اجرای مطرح نمود و یک کارشناس بودجه در تهیه و تنظیم بودجه یک دستگاه اجرائی چه نکاتی را باید مدنظر قرار دهد.
اهمیت و جایگاه و نقش واحد بودجه در یک دستگاه و ارتباط آن و با واحدهای دیگر (درون سازمانی) بودجه هر دستگاه از یک یا چند برنامه تشکیل شده است و تشکیلات هر دستگاه از یک یا چند شاخه معاونت پدید آمده است. اگر هر یک از برنامه ها که به منزله یک کانال اعتباری هستند در مقابل یکی از شاخه های معاونت که قسمتی از عملیات اجرایی را عهده دار هستند، قرار می گیرد به نحوی که عملیات انجام شده قابل اندازهگیری باشد قادر خواهیم بود فایده و هزینه را نیز اندازه بگیریم و قیمت تمام شده هر یک از اجزاء حجم کار را از جهت کمی تعیین نمائیم که در این خصوص تعیین واحد حجم کار نهایت اهمیت را دارد و معمولا تعیین آن متکی به تجربیات فنی در رشته مربوط خواهد بود. انطباق برنامههای بودجهای با شاخههای معاونت اولین گام در حرکت بودجه نویسی است.
این نظام وقتی دچار دگرگونی میشود که برای سازماندهی غلط بدون توجه به برنامههای بودجهای یکی از شاخه های معاونت از دو یا چند برنامه با یک از برنامه ها به دو یا چند شاخه معاونت سرویس دهند.
البته ممکن است یک یا چند واحد از شاخه معاونت از یک برنامه تغذیه یا واحدهایی از معاونتها از یک برنامه سرویس مالی بگیرد و یا اشکال مختلف دیگری که همگی از افسار گسیختگی نظام سازمانی حکایت می نماید که در این شرائط واحد حجم کار و حاصل حجم کار، فایده و هزینه قابل تقویم و اندازه گیری نخواهد بود. در این سازمان به جای آنکه کارها گردش طبیعی اداری را داشته باشند کارکنان اداری با کار در گردش خواهند بود تا کار اداری انجام شود. لذا در تشکیلات اداری باید دقت شود که کانالهای اعتباری حتی المقدور در مقابل شاخه های معاونت قرار بگیرند به نحوی که پول مشخص به فرد مشخص بابت کار مشخصی اعطا گردد تا فایده و هزینه قابل اندازهگیری باشد. البته در برابر تعداد شاخههای معاونت امکان ایجاد برنامههای بودجهای مقدور نیست و این عمل حکایت از آن دارد که تعدد شاخه های معاونت ضرورت نداشته است و در هم قابل انطباق و ادغام هستند لیکن عکس این مسئله نیز صادق نیست یعنی تعدد برنامه های بودجه ای در یک دستگاه در مقابل تعداد معدودی از شاخه های معاونت حکایت از آن دارد که حجم عملیات دستگاه به اندازه ای نیست که نیازمند ایجاد پست معاونت باشد لیکن از آنجایی که برنامه ها (کانالهای اعتباری) از وظائف دولت محسوب می شوند. دستگاه های اجرایی به منزله پیمانکار دولت هستند لذا اندازهگیری اعتبار و حجم عملیات دولت در هر یک از دستگاههای اجرایی هر چند ناچیز باشد نباید در یکدیگر ادغام گردند موجبات تداخل عملیات دولت را فراهم آورند زیرا به منزله موجی هستند که در آب ساکن ایجاد و در نهایت در جداره ها خنثی می شوند این مسئله در مورد دستگاههای اجرایی که دارای واحدهای استانی هستند مصداق دارد و نباید به علت کوچک بودن حجم عملیات آنها عملیات ناهمگن را در یکدیگر ادغام و به اصلاح یک کاسه و از تعدد برنامه ها صرفه جویی کرد زیرا آنها همان مجموعه وظایف همگن هستند لیکن اعتبار و حجم عملیات آنها ناچیز است.
نمودار ارتباط بودجه و تشکیلات
هر دستگاه اجرایی حداقل باید دارای دو برنامه باشد یکی برنامه خدمات فنی و دیگری برنامه خدمات اداری تا سهم کارهای اصلی از کارهای پشتیبانی و تفکیک و عملیات و حجم اعتبارات قابل کنترل باشند.
چگونگی برآورد اعتبارات در قالب برنامه ها
گفتیم که برنامهها ضمن آن که به منزله یک کانال اعتباری هستند قسمتی از وظایف دولت را بعهده دارند و غالباً این کانال اعتباری اندام تشکیلاتی یکی از شاخه های معاونت را تغذیه مینماید و در مقابل آن شاخه معاونت دولت را بعهده دارد. این عملیات بوسیله پرسنل تحت پوشش آن معاونت انجام می گیرد لذا اعتبار هر برنامه علاوه به هزینه های پرسنلی شامل هزینه های تبعی پرسنل مذکور نیز می گردد. به نحوی که تصویر گویایی از قیمت تمام شده عملیات را نشان دهد این نکته قابل اهمیت است که آن قسمت از هزینه های تبعی که به طور مشخص و مجزا قابل تخمین هستند بر حسب مواد هزینه در قالب هر برنامه تعیین می گردند و آن قسمت از هزینه های عمومی که قابل تمیز دادن از سایر برنامه ها تعیین می گردند و آن قسمت از هزینه های عمومی که قابل تمیز دادن از سایر برنامهها نیستند کلاً باید در برنامه خدمات اداری منظور گردند مانند هزینههای اجاره یا سوخت حرارتی یا آب و برق مصرفی و لوازم التحریر و امثالهم لیکن چنانچه یکی از شاخه های معاونت در ساختمان دیگری خارج از واحد اداری اصلی استقرار داشته باشد، هزینه های اجاره ساختمان و سوخت حرارتی و آب و برق آن ساختمان نیروی انسانی به حد وفور وجود دارد به منظور برآورد هزینه های پرسنلی هر برنامه بر اساس احکام کار گزینی و شغلی که آن پست را اشغال نموده است معیار بر آورد هزینه پرسنلی قرار خواهد گرفت بدیهی است که مشاغل آبدارچی، نامه رسان، پیشخدمت و امثالهم که در شاخه معاونت اداری و مالی قرار دارند علی رغم سرویس خدماتی به سایر شاخه معاونتهای دیگر نباید در آن برنامه منظور شود. زیرا همواره این مشاغل بنابر تبع خدماتی بودن آنها قابل تعویض و تبدیل هستند لذا این مشاغل باید در برنامه خدمات اداری اعتبارات آنان منظور شود. به طور کلی هر شاخه از معاونت که عمل تشخیص و تعهد را انجام می دهد اعتبار آن حسب مورد باید در همان برنامه منظور گردد.
ارتباط واحد بودجه با واحد حسابداری
به منظور دسترسی به اطلاعات و عملیات اجرایی دستگاه و چگونگی از مبالغ هزینه شده بر حسب کمیتهای مقداری ایجاب می نماید هزینه هر واحد از حجم کار را از سیستم حسابداری دستگاه استخراج و از کنترلها محدودیتهای اعتباری در هر برهه از زمان آگاهی یافت. این محدودیتها بر اساس برنامه های مدون تنظیم و برای اجرای انها اعتبارات مشخصی اختصاص مییابد به نحوی که اعتبارات در برابر عملیات قرار گیرد برای آن که از عملکرد اعتبارات در رابطه با عملیات آگاهی مستمر داشته باشیم و در هر مرحله از چگونگی اعتبارات مصرف شده در برابر عملیات انجام شده آگاه باشیم و به موقع بنابر اصل انعطاف پذیری تغییرات در اعتبارات در قالب برنامه ها به منظور انجام بهتر عملیات داشته باشیم رعایت مراحل اجرایی زیر در هر سازمان توصیه می شود:
1- واحد بودجه، برنامه های بودجه ای را باید در برابر شاخه های معاونت قرار دهند که بحث مفصل آن در ارتباط بودجه و تشکیلات بیان می شود.
2- واحد بودجه، بودجه مصوب را در قالب هر برنامه بر حسب مواد هزینه به جز و ریز ماده تنظیم می نماید، تقسیم اعتبارات به اجزای مواد هزینه باید بر حسب شناخت عوامل هزینه صورت گیرد و عوامل هزینه در ارتباط عملیات اجرایی دستگاه قرار دارند. هنر تقسیم اعتبارات در شبکه اهداف و عملیات اجرایی دستگاه را بودجه تفصیلی اصطلاحاً می نامیم بودجه تفصیلی توسط واحد بودجه تنظیم می گردد و همان بودجه مصوب است که در قالب هر برنامه برحسب مواد هزینه و جزو ریز ماده آرایش یافته است و به مثابه راهنمایی است که واحد حسابداری را از تقسیم اعتبارات به تفصیل آگاه می سازد و می تواند راهنمایی برای نگهداری اعتبار سرفصل حسابها باشد.
3- واحد حسابداری پس از دریافت بودجه تفصیلی اعتبارات را طبق ابلاغ بودجه تفصیلی هزینه می نماید و باید هزینه های انجام شده را ماهیانه در قالب هر برنامه تفصیلی هزینه می نماید و باید هزینه های انجام شده را ماهیانه در قالب هر برنامه بر حسب مواد هزینه و جزو ریز ماده به واحد بودجه گزارش دهد. به عبارت دیگر به همان صورتی که به واحد حسابداری ابلاغ شده به همان صورت گزارش ماهیانه را تهیه و به واحد بودجه ارسال نماید.
البته حجم عملیات نگهداری حسابها افزایش می یابد لیکن این امکان را در هر مرحله روشن می سازد که سوخت اتومبیلها، برق مصرفی، کاغذ مصرفی، اضافه کار پرداختی، یا هر یک از اجزای هزینه چقدر بوده است البته چنانچه قادر به بر قراری چنین سیستمی نباشیم، ناچاریم در قالب مواد هزینه یا فصول مواد هزینه اکتفا کنیم، لیکن شناخت قیمت تمام شده عملیات را که در نهایت حرکت و تحول بودجه نویسی به طرف بودجه عملیاتی است از دست می دهیم.