دانلود پایان نامه بررسی سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری انژکتوری و مقایسه آنها

اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه بررسی سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری انژکتوری و مقایسه آنها دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:183

فهرست مطالب:

*  مقدمه
* کاربراتورها
* سیستم سوخت رسانی کاربراتور
* ساختمان کاربراتور و اعمال آن
* کاربراتور ازنظرجریان هوا
* کاربراتور پیکان
* طرز کار کاربراتور ونتوری متغیر
* لاستیک کاربراتور (دیافراگم) ش
* پمپ دستی
* باک بنزین (مخزن سوخت)
* لوله خروجی باک
* بنزین نما
* سیستم اصلی اندازه گیری
* کنترل مخلوط
* سوزن اندازه گیری
* کنترل مکش از پشت
* کنترل مخلوط برای جبران تغییر ارتفاع
* کنترل مخلوط برای توان حداکثر
* قطع دور آرام ( خاموش کردن )
* سیستم دور آرام
* پمپ شتاب
* ساسات
* راه اندازی
* کاربراتور پاششی
* سیستم سوخت رسانی انژکتوری
* انواع سیستم تزریق سوخت الکترونیکی EFI
* سیستم EFI مدل D ( نوع کنترل با فشار مانیفولد )
* سیستمEFI مدل L )نوع کنترل با جریان هوا)
* ساختار سیستم تزریق سوخت الکترونیکی (EFI)
* جریان سوخت
* تشخیص حجم هوای مکش
* کنترل حجم تزریق پایه
* دوره زمانی تزریق و زمان بندی تزریق
* انژکتور استارت سرد
* شیر هوا (Aire valve)
* اجزاء سیستم تزریق سوخت الکترونیکی(EFI)
* سیستم تنفس یا مکش هوا
* سیستم کنترل الکترونیکی
* پمپ توربینی
* شیر تعدیل فشار (relief valve)
* شیر یکطرفه(check valve)
* شیر یکطرفه(check valve)
* پمپ
* کنترل پمپ سوخت
* عملکرد کنترل پمپ سوخت
* کنترل پمپ سوخت در سیستم تزریق سوخت الکترونیکی (EFI) از نوع D
* کنترل سرعت پمپ سوخت
* فیلتر سوخت
* میراکننده نوسانات فشار سوخت
* رگولاتور فشار
* انژکتورها
* انواع انژکتور
* براساس شکل اتصال جریان الکتریکی به انژکتور
* مدار الکتریکی انژکتور
* مقاومت سلونوئید
* انواع مختلف مقاومت سلونوئید
* روش کارکرد انژکتورها
* انژکتور استارت سرد
* عملکرد و ساختار انژکتور استارت سرد
* سویچ زمانی انژکتور استارت سرد
* مدار الکتریکی انژکتور استارت سرد
* بدنه دریچه گاز
* ساختمان بدنه دریچه گاز
* پیچ تنظیم سرعت هرزگرد موتور
* شیر هوا
* شیر هوا از نوع بی متال
* ساختمان شیر هوا
* شیر هوا از نوع مومی
* عملکرد و ساختار شیر هوا
* محفظه مکش هوا و مانیفولد مکش
* بررسی چگونگی عملکرد سیستم کنترل الکترونیکی (ECU) و تاثیرات اشکالات موجود
* در سیستم (ECU ) در عملکرد موتور
* سنسورها و عملکرد آنها
* اتصالات واحد ECU سیستم EFI
* عملکرد و ساختار فلومتر
* چگونه حجم هوای مکش مشخص می گردد
* پیچ تنظیم مخلوط سوخت و هوا و هوا در دور هرزگرد
* صفحه جبران کننده و محفظه میرا کننده نوسانات حرکت هوا
* سویچ پمپ سوخت
* انواع دیگر فلومتر
* نوع جریان هوای کردابی یا پیچشی نوری کارمن
* سنسور فشار مانیفولد (vacuum sensor)
* مدار الکتریکی فلومتر هوا
* سنسور موقعیت دریچه گاز
* ساختمان سنسور
* نقطه دور هرزگرد (IDL)
* نقطه قدرت (Power Point)
* عدم تماس نقاط
* نوسان قدرت موتور (Hunting)
* مدار الکتریکی سنسور موقعیت دریچه گاز
* سنسور درجه حرارت آب رادیاتور (THW)
* مدار الکتریکی سنسور درجه حرارت آب رادیاتور
* سنسور درجه حرارت هوای مکش
* مقدار الکتریکی سنسور درجه حرارت هوای ورودی
* سیگنال جرقه موتور (IG)
* سیگنال استارت (STA)
* رله اصلی سیستم تزریق سوخت الکترونیکی (EFI)
* سنسور اکسیژن
* کنترل زمان بندی تزریق
* کنترل حجم تزریق
* حجم تزریق پایه
* تصحیحات تزریق
* غنی سازی در حین استارت و بعد از استارت موتور
* غنی سازی طی گرم شدن موتور
* تصحیح درجه حرارت هوای مکش
* غنی سازی شتاب گیری طی گرم شدن موتور
* غنی سازی در دور قدرت
* تصحیح ولتاژ
* دوره زمانی واقعی تزریق و عدم تزریق
* دوره زمانی تصحیح ولتاژ
* غنی سازی در طی شتاب گیری
* تصحیح بازخورد نسبت سوخت و هوا (فقط برای بعضی از مدلها)
* مثالهایی از تصحیح تزریق
* تشخیص عیب
* روشهای عیب یابی
* واماندگی موتور
* استارت شدن ضعیف
* قابلیت رانندگی ضعیف
* دور هرزگرد غیر هموار و خشن
* ‌فقط عیبهای اصلی سیستم EFI در اینجا لیست شده است .
* روغن موتور
* آب رادیاتور
* ترمینالهای باطری و مجموعه باطری
* صافی هوا
* تسمه ها
* شمع جرقه
* دلکو
* تایمینگ یا زمانبندی جرقه زنی
* بررسی تفاوتهای سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری
* تولید مخلوط سوخت و هوا در کاربراتور
* سیستم تزریق سوخت الکترونیکی(EFI)
* شرایط رانندگی و نسبت سوخت وهوا در طی استارت زدن موتور
* سیستم EFI
* هنگامی که موتور سرد است
* در هنگام شتاب گیری
* در هنگام گرفتن قدرت بالا از موتور
* شکل و ترکیب سیستم ترزیق سوخت الکترونیکی (EFI)
* امکان مخلوط سوخت و هوای یکنواخت برای هر سیلندر
* امکان ایجاد نسبت سوخت و هوای دقیق در تمام دامنه های سرعت دورانی موتور
* پاسخ مناسب نسبت به تغییرات زاویه دریچه گاز
* قطع سوخت در طی کاهش شتاب
* مکش موثر مخلوط سوخت وهوا
* نقش وسایل نقلیه (بویژه سیستم سوخت رسانی ) در آلودگی هوا
* نقش سوخت موتورها در رابطه با آلودگی هوا
* تأثیرات Sox بر روی انسان ها
* سوخت ها به چند طریق محیط زیست را آلوده می کنند
* نتیجه
* مراجع

 چکیده :
در ابتدا به نحوه عملکرد سیستم سوخت رسانی کاربراتوری پرداخته ، سپس به چگونگی اصلاح نواقص موجود در کاربراتور پرداختیم و دیدیم که با وجود اصلاح کاربراتور (کاربراتور در ابتدا ساختمان بسیار ساده ای داشت) و پیچیده تر شدن ساختمان کاربراتور که بواسطه لحاظ کردن پارامترهای مختلف در حالتهای مختلف نظیر استارت زدن – کار با دور آرام – کار با دور زیاد و از این گونه موارد ... باز هم نواقص زیادی در کارکرد کاربراتور مشاهده می شود . شاید به همین خاطر بود که مهندسان و متخصصان را بر آن داشت که از سیستم پیشرفته انژکتور (تزریق سوخت) استفاده کنند .
همانطور که قبلاً اشاره کردیم تزریق سوخت سابقه تاریخی درازی دارد . اما چرا این وقفه بلند در استفاده از انژکتور بوجود آمد ؟! شاید به دلیل این که در آن روزگار هزینه چنین کاری بسیار سنگین بوده و یا اینکه مشکل کامپیوتر بوده ، بهرحال در این خصوص به تفصیل قبلاً صحبت کردیم . در هر صورت در چند سال اخیر زمینه مناسب برای چنین حرکتی فراهم شده و این حرکت نیز صورت گرفته تا آنجا که به کشور ما نیز رسیده .

حال به اختصار اگر در مورد مزایای سیستم رسانی انژکتوری نسبت به
کاربراتوری بخواهیم صحبت کنیم می توانیم به این موارد بطور کلی اشاره کنیم ؛
تنظیم بودن خودرو به مدت زمان بیشتر و نیاز کمتر به تنظیم های پی در پی . نسبت سوخت و هوای متناسب تر با حالت و وضعیتی که خودرو در آن قرار دارد و جلوگیری از احتراق ناقص و ایجاد نسبت تراکم مناسب تر و ... که همه این موارد یعنی تاثیر مثبت در قدرت و توان موتور و کاهش آلاینده ها .

مقدمه

قبل از ورود به بحث سیستم های سوخت رسانی بد نیست نگاهی بیندازیم به تاریخچه موتورهای احتراق داخلی تا بهتر بتوانیم مسیر تکاملی سیستم سوخت رسانی خودرو را درک کنیم .

تاریخچه موتورهای احتراق داخلی ، به سال 1876 باز می گردد ، که «نیکولاس اتو» (1891 – 1832 ) اوین موتور جرقه ای را ساخت . این موتور در ابتدا بنابر سیکل ویژه ای کار می کرد و با بازدهی حداکثر برابر با 11% ، دارای وزن زیادی بود . اتو با ارائه سیکل عملکرد 4 زمانه ، بازده را به 14% افزایش ، و در کنار کاهش حجم موتور ، وزن آن را نیز به کمتر از حالت قبل کاهش داد . در سال 1884 ، امتیاز ثبت شده یک شخص فرانسوی به نام «آلفونس بیودی روشاس» (1893-1815) مربوط به سال 1862 منتشر شد ، که معلوم ساخت او قبل از اتو ، اصول سیکل 4 زمانه را شرح داده است . البته چون روشاس نتوانسته بود ایده های خود را عملی سازد ، در نتیجه امروزه اتو به عنوان مخترع موتور شناخته می شود .

از آن پس اشخاص بسیاری در اواخرقرن نوزدهم دست به ابداع موتورهای

دیگری دست زدند ، و جملگی به این نتیجه رسیدند که «نسبت تراکم» تاثیر مستقیمی بر روی بازده موتور دارد ، ولی به دلیل مشکل «کوبش» ، مقدار آن به کمتر از 4 محدود شده بود . در دهه 1880 ، با توسعه کاربراتور و سیستم جرقه ، سرعت موتورها افزایش یافت ، و امکان استفاده از موتور در اتومبیلها فراهم شد . در سال 1892 ، یک مهندس آلمانی به نام «رودلف دیزل» (1913 – 1858) ، نوع جدیدی از موتور را به ثبت رساند . در طرح وی ، در مرحله تراکم، تنها هوا متراکم ، و در انتهای این مرحله سوخت مایع به داخل هوای داغ پاشیده می شد . از آنجایی که در این طرح ، هوا دچار کوبش نمی شود ، لذا وی توانست تراکم را بالا ببرد ، و بازده موتو را دو برابر کند . یکی از دیگر طرحهای موتور ، موتور دورانی است ، که اولین آنها توسط «فلیکس وانکل» ، در سال 1957 به نتایج رضایتبخشی رسید .

سوختها نیز تاثیر فراوانی در توسعه موتورها داشته اند . اولین موتورها با سوختن گار ، توان مکانیکی تولید می کردند . بنزین در اواخر قرن نوزدهم ، برای استفاده از کاربراتورها مورد استفاده قرار گرفت . بنزینهای اولیه کاملاً فرار بودند و در نتیجه ، امکان افزایش نسبت تراکم به بیش از 4 نبود ، ولی در عوض راه اندازی موتور (استارت زدن) راحت بود . «ویلیام برتون» (1954 – 1865) توانست با «گراکینگ حرارتی» نفتهای سنگین ، بنزینی تولید کند تا بتوان به تقاضاهای روز افزون بنزین پاسخ داد . البته به دلیل بالا بودن نقطه جوش ، استارت حالت سرد موتور مشکلتر بود ، که این مشکل نیز با اخترع «استارتر برقی» در سال 1912 حل شد . تاثیر ضد کوبش «تترااتیل سرب» ، در سال 1923 ، توسط شرکت «جنرال موتورز» کشف شد و در دهه 1930، استفاده از کاتالیزو فعال به جای کراکینگ حرارتی ، باعث تولید بنزینهای دارای کیفیت بالا شد .

مساله آلودگی هوا در دهه 1940 در لس آنجلس بروز کرد . در سال 1952، کشف شد که مشکل «مه دود» ، از واکنش مابین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات هیدروکربنی در مجاورت نور خورشید صورت می گیرد ، که موتورها از عوامل اصلی آن هستند . موتورهای دیزل نیز منبع اصلی دوده و ذرات ریز هستند . لذا برای حفظ محیط زیست ، در کشورهای پیشرفته ، استانداردهایی در زمینه محدود ساختن آلاینده های خروجی موتور ارائه شد . همچنین در موتور از تجهیزاتی مانند«مبدلهای کاتالیزوری» ، و در سوخت از مواد افزودنی برای بهبود کیفیت آن و حذف سرب ، برای این مهم استفاده شد. از دهه 1970 ، به دلیل افزایش بهای فراورده های نفتی ، برای کاهش مصرف موتور ، تلاش زیادی برای بالا بردن بازده صورت گرفت. البته باید در نظر داشت که کنترل آلودگی موتور ، باعث بالا رفتن مصرف سوخت می‌شود .

تلاش بسیاری نیز درباره سوختهای جایگزین بنزین و گازوییل صورت گرفته ، که از بین آنها می توان به گاز طبیعی ، متانول و اتانول اشاره کرد . هیدروژن ، بنزین و گازوییل مصنوعی حاصل از سنگهای نفتی و زغال سنگ ، نیز جایگزینهایی بلندمدت محسوب می شوند .

بعد از گذشت بیش از یک قرن ، ممکن است به نظر برسد که موتورها به حداکثر توسعه خود رسیده اند ، ولی در عمل موتورها همچنان به توان و بازده بالاتر و آلودگی کمتری می رسند . استفاده در موارد جدید باعث کاهش وزن ، قیمت و تلفات حرارتی شده است .

تزریق سوخت یکی از ایده های مدرن و با تکنولوژی بالا بوده و در صورتیکه بخواهیم بیشترین بازدهی ر ا د اشته باشیم استفاده از آن یک پیش نیاز می باشد .

ولی در حقیقت تزریق سوخت چندین دهه است که مورد استفاده قرار گرفته و از قبل از جنگ جهانی دوم روش استاندارد تحویل سوخت به موتور می باشد .
کاربراتورها

هدف: وظیفة کاربراتور ،تأمین سوخت به مقداری است که در هر زمان ، مخلوط مناسب مورد نیاز موتور را فراهم سازد .

  سیستم سوخت رسانی کاربراتور

کارمرتب موتور بستگی به مخلوط بنزین و هوا با نسبت صحیح دارد با دانستن ترکیبات شیمیائی بنزین (مواد سوخت) و وزن اتمی عناصر اصلی آن یعنی کربن هیدروژن درصد اکسیژن موجود در هوا می توان مقدار هوای لازم را برای احتراق کامل بنزین که به صورت گاز وارد سیلندر می شود حساب نمود محاسبه ای که به عمل آمده نشان می دهد برای یک کیلو سوخت تقریبا 15 کیلو هوا لازم است مخلوطی که از لحاظ بنزین غنی است اکسیژن لازم برای احتراق تمام سوخت را ندارد و تولید کربن می نماید که به صورت دود سیاه از اگزوز خارج می شود و علاوه بر این باعث گرم شدن موتور و نقصان قدرت می گردد .

مخلوطی که از لحاظ هوا غنی باشد باعث کاهش قدرت و احتراق نامرتب می گردد و علامتش ایجاد شعله و یا به اصطلاح یک فایرین از دهانه کاربراتور می کند به طور کلی عواملی که در تنظیم موتور موثر است عبارتند از بار موتور سرعت موتور اندازه و نوع موتور نوع سیستم خنک کننده و نوع سوخت مصرف شده است .

ساختمان کاربراتور و اعمال آن

کاربراتور به صورت ساده دارای پیاله با شناور و سوزن مربوطه مجرای تنفس وینتوری ژیگلور و دریچه گاز است .

اعمالی که کاربراتور انجام می دهد بطور عمده عبارتند از :

الف- تبدیل بنزین به گاز

ب – مخلوط بنزین به نسبت معین به هوا

ج – رساندن گاز قابل احتراق به موتور

کار شناور در پیاله ثابت نگه داشتن بنزین در سطح ژیگلور است چنانچه اگر بنزین بالاتر از سطح ژیگلور باشد خود به خود بیرون می ریزد و اگر پائین تر از سطح ژیگلور باشد جریان هوا در مسیر خود قادر نیست بنزین رااز دهانه ژیگلور به داخل محفظه احتراق رساند که آن هم در اثر خلاءای است که پیستون ایجاد می کند .

کاربراتور معمولا دارای سه ژیگلور است .

ژیگلور آرام برای روشن نمودن موتور و دورها ی کم .

ژیگلور کمکی برای دور گرفتن موتور .

ژیگلور اصلی برای سرعتهای معمولی و زیاد می باشد .

در صورتی که بخواهیم در موتور از نفت بجای بنزین استفاده کنیم چند نکته را باید رعایت کنیم :

الف – موتور باید در سرعت یکنواخت و تحت بار متوسط یا سنگین کار کند .

ب – موتور باید در وحله اول با بنزین روشن شود و بعد از اینکه مدتی کار کرد و حرار ت به اندازه مطلوب رسید شیر بنزین را بسته و شیر نفت را باز نمود . استفاده از نفت در موتورهایی که روشن و خاموش کردن مکرر آن ضروری است عملی نمی باشد .

ج – ترتیبی باید داده شود که حرارت گاز گاه موتور بالاتر از حرارت گاز گاه موتورهای بنزینی باشد .

د – طرحی باید داده شود که حرارت موتور نسبتا" زیاد باشد و می توان به وسیله ترموستات و پروانه رادیاتور حرارت را کنترل کرد .

ه- نسبت سوخت و هوا باید خیلی دقیق میزان شود .

و – نسبت کمپرس باید طبق دستورالعمل سازنده اجرا شود و معمولا نسبت کمپرس 1 به 5/4 و یا 1 به 5 باشد تا از ایجاد سر و صدا (Detonation ) در کاربراتور جلوگیری شود .

کاربراتور ازنظرجریان هوا

کاربراتور از نظر جریان هوا به دو نوع است :

الف: کاربراتورهای مستقیم :

در این نوع کاربراتورها صافی هوا بالا و هوا از بالا به پایین جریان دارد .

ب: کاربراتورهای معکوس :

در این نوع کاربراتورهاصافی هوا پایین بوده و هوا از پایین به بالا جریان دارد .

کاربراتور پیکان

نوع دیگری از کاربراتورها کاربراتورهای ونتوری متغیر است مانند کاربراتور موتور پیکان ساختمان کاربراتورهای موتور پیکان باکاربراتورهای ونتوری ثابت کاملا فرق دارد . در کاربراتور موتور پیکان برای دورهای مختلف از یک ژیگلور و سوزن استفاده شده است .

پیستون کاربراتور به وسیله مجرای خلاء خود که با خلاء موتور ارتباط دارد کار می کند . زمانی که دریچه گاز باز می شود و هوای داخل آن کشیده می شود و در اثر همین اختلاف فشار پیستون کاربراتور به طرف بالا حرکت می کند و هنگامی که مقدار خلاء کم شد باید فنر برگردان پیستون کاربراتور رابه پائین هدایت نماید بالا و پائین رفتن پیستون کاربراتور سطح ونتوری هم تغییر می کند .

دانلود مقاله آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:16

فهرست مطالب:

آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری
کاربراتور چیست؟

کاربراتور چگونه کار می کند؟

انواع کاربراتور:
کاربراتور ها دو وظیفه اصلی به عهده دارند:

دلکو نیز دو وظیفه اصلی به عهده دارد:

معایب عمده و ذاتی کاربراتور:

معایب عمده و ذاتی دلکو:

•    سیستم تزریق سوخت الکترونیکی EFI چیست؟
تفاوت عمده سیستم های انژکتوری در موتورهای بنزینی و گازوئیلی :

سیستم های پاشش سوخت تکی یا Single Point Fuel Injection :

سیستم های پاشش سوخت چند گانه یا Multi Point Fuel Injection :

سیستم های پاشش مستقیم سوخت یا Gasoline Direct Injection :

آشنایی با سیستم های CLOSE LOOP و OPEN LOOP :

مزایای استفاده از سیستم های انژکتوری نسبت به سیستم های کاربراتوری:

معایب سیستم های سوخت رسانی انژکتوری نسبت به کاربراتوری :

منبع

آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری
سیستم سوخت رسانی برای خودرو به مانند دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی برای بدن انسان ضروری و بسیار حساس است که بایستی انرژی لازم برای استفاده و کار خودرو را فراهم سازد . اما این سیستم های سوخت رسانی چگونه چنین کاری را انجام میدهند؟ بر چند نوع هستند؟ مزایا و معایب این نوع سیستم ها چیست؟ چه نوع سیستمی برای خودرو اقتصادی تر و مناسب تر است؟ و . . . ده ها سئوال دیگر که ممکن است برای همه ی کسانی که به نوعی با خودرو سر و کار دارند پیش آید . از سال 1383 ساخت خودرو های سواری کاربراتوری تقریبا به حالت تعلیق در آمده است و شرکت ها تنها مجازند از سیستم های انژکتوری برای محصولات خود استفاده کنند . حال آنکه تعدادی از رانندگان قدیمی خودرو همچنان بر استفاده از خودروهای کاربراتوری اصرار می ورزند . اصلا کاربراتور و انژکتور چه تفاوتی با هم دارند ؟ چه کاری انجام می دهند ؟ و کدامیک بر دیگری ارجحیت دارد ؟ و . . . سئوالات مشابه دیگر . در این نوشتار سعی داریم به صورت اختصار با هر دو نوع سیستم سوخت رسانی آشنا شویم و در نهایت با مزایا و معایب هر دو آشنایی پیدا کرده تا بتوانیم به درستی در خصوص استفاده از این سیستم ها در خودرو تصمیم گیری نماییم .
•    کاربراتور چیست؟
کاربراتور مهمترین قطعه در سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری است . وظیفه ی اصلی کاربراتور تهیه مخلوط مناسبی از هوا و سوخت برای شرایط مختلف کار موتور می باشد . یک کاربراتور بایستی خواسته های زیر را برآورده سازد :
1-تهیه مخلوط صحیح هوا و سوخت برای شرایط مختلف کار موتور در زمانی بسیارکوتاه
2- مصرف کم سوخت در وضعیت کار عادی موتور
3- امکان تامین حداکثر قدرت در حالت بار کامل
4- روشن شدن موتور در هر درجه حرارت و کارکرد منظم آن در حالت دور آرام
5- پایداری تنظیم های انجام یافته بر روی کاربراتور برای یک مدت طولانی و امکان تنظیم ها با توجه به شرایط کاری موتور
6-سادگی ، قابلیت اطمینان و دوام
7-سهولت تعمیر و نگهداری
کاربراتور چگونه کار می کند؟
عامل اصلی کار کاربراتور ایجاد مکش ( خلاء ) در روی مجرای خروج سوخت ( ژیگلور ) می باشد .این کار توسط قسمتی از بدنه کاربراتور به نام ونتوری یا گلوگاه انجام می گیرد . ونتوری در حقیقت مقطع کاهش بدنه کاربراتور می باشد . با باز شدن صفحه گاز هوا توسط سیلندر موتور مکیده شده و به داخل کاربراتور جریان می یابد . در هنگام عبور از ونتوری به علت کاهش مقطع عبور ، سرعت هوا افزایش یافته و فشار محفظه ونتوری کاهش می یابد و مکشی ایجاد می نماید که به مراتب از سایر مقاطع کاربراتور بیشتر است . بنابراین چنانچه مجرای سوخت به این قیمت متصل شود ، سوخت مکیده شده و پس از مخلوط شدن با هوا به داخل سیلندر وارد می شود .
انواع کاربراتور: کاربراتور ها از نظر جریان هوا به سه دسته تقسیم می شوند :
1-کاربراتور با جریان هوا از بالا به پایین : در این کاربراتور نیروی جاذبه به جریان مخلوط سوخت و هوا به داخل موتور کمک می کند و در نتیجه تغذیه موتور بهتر انجام میشود . علاوه بر آن دسترسی به کاربراتور از نظر فضای تعمیراتی نیز بهتر می باشد . به همین دلیل این نوع کاربراتور برروی اکثر خودروها به کار می رود که می توانند شامل کاربراتورهای یک مرحله ای یا دو مرحله ای باشند . کاربراتور خودروهای نیسان ، پراید ، پژو از این نوع می باشند .
2-کاربراتور با جریان هوا از پایین به بالا : این نوع کاربراتور بیشتر در گذشته به کار گرفته می شده است و علت آن جلوگیری از ورود سوخت به صورت مایع به موتور بود . در حال حاضر با توجه به اینکه این کاربراتور از نظر فضای تعمیراتی از قابلیت دسترسی خوبی برخوردار نیست و علاوه برآن روشن شدن موتور در هوای سرد نیز به خوبی انجام نمی شود ، کاربردی ندارد . کاربراتور خودروهای قدیمی دهه ی 60 19 معمولا از این نوع می باشد .

دانلود مقاله آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:16

فهرست مطالب:

آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری
کاربراتور چیست؟

کاربراتور چگونه کار می کند؟

انواع کاربراتور:
کاربراتور ها دو وظیفه اصلی به عهده دارند:

دلکو نیز دو وظیفه اصلی به عهده دارد:

معایب عمده و ذاتی کاربراتور:

معایب عمده و ذاتی دلکو:

•    سیستم تزریق سوخت الکترونیکی EFI چیست؟
تفاوت عمده سیستم های انژکتوری در موتورهای بنزینی و گازوئیلی :

سیستم های پاشش سوخت تکی یا Single Point Fuel Injection :

سیستم های پاشش سوخت چند گانه یا Multi Point Fuel Injection :

سیستم های پاشش مستقیم سوخت یا Gasoline Direct Injection :

آشنایی با سیستم های CLOSE LOOP و OPEN LOOP :

مزایای استفاده از سیستم های انژکتوری نسبت به سیستم های کاربراتوری:

معایب سیستم های سوخت رسانی انژکتوری نسبت به کاربراتوری :

منبع

آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری
سیستم سوخت رسانی برای خودرو به مانند دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی برای بدن انسان ضروری و بسیار حساس است که بایستی انرژی لازم برای استفاده و کار خودرو را فراهم سازد . اما این سیستم های سوخت رسانی چگونه چنین کاری را انجام میدهند؟ بر چند نوع هستند؟ مزایا و معایب این نوع سیستم ها چیست؟ چه نوع سیستمی برای خودرو اقتصادی تر و مناسب تر است؟ و . . . ده ها سئوال دیگر که ممکن است برای همه ی کسانی که به نوعی با خودرو سر و کار دارند پیش آید . از سال 1383 ساخت خودرو های سواری کاربراتوری تقریبا به حالت تعلیق در آمده است و شرکت ها تنها مجازند از سیستم های انژکتوری برای محصولات خود استفاده کنند . حال آنکه تعدادی از رانندگان قدیمی خودرو همچنان بر استفاده از خودروهای کاربراتوری اصرار می ورزند . اصلا کاربراتور و انژکتور چه تفاوتی با هم دارند ؟ چه کاری انجام می دهند ؟ و کدامیک بر دیگری ارجحیت دارد ؟ و . . . سئوالات مشابه دیگر . در این نوشتار سعی داریم به صورت اختصار با هر دو نوع سیستم سوخت رسانی آشنا شویم و در نهایت با مزایا و معایب هر دو آشنایی پیدا کرده تا بتوانیم به درستی در خصوص استفاده از این سیستم ها در خودرو تصمیم گیری نماییم .
•    کاربراتور چیست؟
کاربراتور مهمترین قطعه در سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری است . وظیفه ی اصلی کاربراتور تهیه مخلوط مناسبی از هوا و سوخت برای شرایط مختلف کار موتور می باشد . یک کاربراتور بایستی خواسته های زیر را برآورده سازد :
1-تهیه مخلوط صحیح هوا و سوخت برای شرایط مختلف کار موتور در زمانی بسیارکوتاه
2- مصرف کم سوخت در وضعیت کار عادی موتور
3- امکان تامین حداکثر قدرت در حالت بار کامل
4- روشن شدن موتور در هر درجه حرارت و کارکرد منظم آن در حالت دور آرام
5- پایداری تنظیم های انجام یافته بر روی کاربراتور برای یک مدت طولانی و امکان تنظیم ها با توجه به شرایط کاری موتور
6-سادگی ، قابلیت اطمینان و دوام
7-سهولت تعمیر و نگهداری
کاربراتور چگونه کار می کند؟
عامل اصلی کار کاربراتور ایجاد مکش ( خلاء ) در روی مجرای خروج سوخت ( ژیگلور ) می باشد .این کار توسط قسمتی از بدنه کاربراتور به نام ونتوری یا گلوگاه انجام می گیرد . ونتوری در حقیقت مقطع کاهش بدنه کاربراتور می باشد . با باز شدن صفحه گاز هوا توسط سیلندر موتور مکیده شده و به داخل کاربراتور جریان می یابد . در هنگام عبور از ونتوری به علت کاهش مقطع عبور ، سرعت هوا افزایش یافته و فشار محفظه ونتوری کاهش می یابد و مکشی ایجاد می نماید که به مراتب از سایر مقاطع کاربراتور بیشتر است . بنابراین چنانچه مجرای سوخت به این قیمت متصل شود ، سوخت مکیده شده و پس از مخلوط شدن با هوا به داخل سیلندر وارد می شود .
انواع کاربراتور: کاربراتور ها از نظر جریان هوا به سه دسته تقسیم می شوند :
1-کاربراتور با جریان هوا از بالا به پایین : در این کاربراتور نیروی جاذبه به جریان مخلوط سوخت و هوا به داخل موتور کمک می کند و در نتیجه تغذیه موتور بهتر انجام میشود . علاوه بر آن دسترسی به کاربراتور از نظر فضای تعمیراتی نیز بهتر می باشد . به همین دلیل این نوع کاربراتور برروی اکثر خودروها به کار می رود که می توانند شامل کاربراتورهای یک مرحله ای یا دو مرحله ای باشند . کاربراتور خودروهای نیسان ، پراید ، پژو از این نوع می باشند .
2-کاربراتور با جریان هوا از پایین به بالا : این نوع کاربراتور بیشتر در گذشته به کار گرفته می شده است و علت آن جلوگیری از ورود سوخت به صورت مایع به موتور بود . در حال حاضر با توجه به اینکه این کاربراتور از نظر فضای تعمیراتی از قابلیت دسترسی خوبی برخوردار نیست و علاوه برآن روشن شدن موتور در هوای سرد نیز به خوبی انجام نمی شود ، کاربردی ندارد . کاربراتور خودروهای قدیمی دهه ی 60 19 معمولا از این نوع می باشد .

دانلود مقاله عیب یابی خودروهای انژکتوری

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله عیب یابی خودروهای انژکتوری دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:30

مقدمه:
به دنبال ورود خودروهای انژکتوری به بازار این دغدغه بوجود آمده که اگر سیستم الکترونیکی این خودروها با مشکل مواجه شود چه کسی با چه تخصصی می‌تواند نسبت به رفع آن اقدام کند. این سؤالی بود که بسیاری از خریداران این خودروها با آن مواجه بودند. بطوریکه وقتی برای اولین بار خودرهای انژکتوری بویژه پیکان انژکتوری به بازار عرضه شد بسیاری از خریداران با مشکل عیب‌‌یابی و تعمیر آن مواجه بودند و همین موضوع موجب شد تا قیمت خودروهای انژکتوری با وجود تکنولوژی و کارآیی بالاتر از قیمت کمتری برخوردار باشند.

عیب یابی سرخود
OBD (On Board Diagnosis)
مدار کنترل الکترونیک که امروزه در خودروها بکار می‌شود، دارای سیستم نرم‌افزاری و سخت‌افزاری پیشرفته عیب‌یابی سرخود می‌باشد. یعنی در مدار کنترل الکترونیکی قسمتهایی اضافه شده که مانند یک اهم‌متر – یا حتی اسیلوسکوپ – بوده و مداوم علائم مربوط به کارکرد سنسورها و عملگرها را به واحد پردازنده ارسال می‌کند. در عین حال نرم‌افزاری که در مدار کنترل پیاده‌سازی شده همواره این علائم را کنترل شده و مراقبت می‌نماید تا مبادا یکی از سنسورها در اثر معیوب شدن علائم غلط ارسال کند. ضمنا اگر یکی از عملگرها مانند انژکتور یا کوئل معیوب شده باشد به راحتی مشخص شده و به راننده هشدارهای لازم داده می‌شود.

عیوبی که تشخیص داده می‌شود به دو دسته قابل تقسیم است:
o عیوب فیزیکی
o عیوب عملکردی

عیوب فیزیکی ساده ترین نوع تشخیص عیب است که در صورت بروز خرابی آشکار در هریک از قطعات برقی موتور ظاهر می‌شود.
عیوب عملکردی عیوبی هستند که در درجه اول قابل تشخیص نیستند ولی در اثر عملکرد نادرست موتور مدار کنترل به وجود اشکال در قطعه موردنظر پی می‌برد. مثلا اگر انژکتور در اثر کثیفی سوخت دچار اشکال شود یک ایراد غیربرقی در آن ظاهر شده و مدار کنترل از کارکرد بد موتور متوجه این نوع اشکال شده و به راننده اعلام می‌کند.

دستگاه عیب یاب پراید انژکتوری
با خبر شدیم دستگاه عیب یاب انژکتوری برای خودروهای جدید پراید توسط گروهی از مهندسان علاقمند و فعال در صنعت خودرو طراحی و ساخته شد. اخیرا شرکت خودروسازی سایپا خودروی پراید با سیستم انژکتوری جدید را به بازار عرضه نموده که مجهز به کاتالیزور بوده و استاندارد آلودگی EURO II را جوابگو است. مدار کنترل الکترونیک این خودرو از نوع ECU S2000 و ساخت شرکت جانسون کنترل امریکا است و نسبت به نوع قبلی مزایای بیشتری دارد و مشابه مدار بکاررفته در خودروهای پژو و سمند می‌باشد.

دستگاه عیب‌یاب ساخته شده قادر به عیب‌یابی خودروی پراید انژکتوری جدید بوده و می‌تواند در تعمیرگاهها مورد استفاده قرار گیرد. این اولین بار است که مشاهده می‌شود دستگاه عیب‌یاب یک نوع خودرو همزمان با شروع عرضه آن آماده می‌باشد. هنوز این دستگاه در تعمییرگاههای مجاز سایپا (سایپا یدک) در دسترس نمی‌باشد، اما امیدواریم با بهره‌برداری سریع از این نوع دستگاه دغدغه خریداریان خودروی پراید انژکتوری جدید رفع شده و خریداران با مشکلی مواجه نباشند.

منشا عیوب در سیستمهای انژکتوری
باید به جرأت خدمت دوستان و کسانیکه گرفتار خودروهای انژکتوری هستند عرض کنم که خرابی سیستم الکترونیک آخرین خرابی خودروی شما می تواند باشد! مطمئن باشید اگر موتور خودروی شما بد کار می کند ایراد اول آن سیستم انژکتوری نمی باشد.
درباره کارکرد موتور خودرو وسواس نداشته باشید. این نکته را به یاد داشته باشید که هدف از انژکتوری کردن موتور کاستن از آلودگی آن است هرچند که در تبلیغات به افزایش قدرت و کاهش مصرف سوخت توجه می شود. زیرا محدودیتهای اعمال شده از طرف سازمان حفاظت از محیط زیست مانع از تولید خودروهای آلوده می شود. به همین دلیل برای کم کردن آلودگی در دور آرام (آیدل) مقدار سوخت را کاهش داده و همین باعث بد کارکردن موتور می شود درحالیکه این مورد مشکلی نبوده و تنها درصورت داشتن وسواس عیب به نظر می آید.

موتورهای قدیمی مانند پیکان و پراید که آلودگی پایه آنها زیاد است بعد از نصب سیستم انژکتوری، کامپیوتر آنها طوری تنظیم می‌شود که آلودگی آنها در حد استاندارد باشد و چون اساس موتور قدیمی می‌باشد و به راحتی آلودگی آن کم نمی شود ایراداتی عملکرد آن بوجود می آید که باید بگویم طبیعی است. زیرا نمی شود شتر را با بارش خرید. یعنی هم آلودگی کم باشد و هم کارکرد موتور عالی باشد. چاره کار تنها در طراحی موتور با تکنولوژی روز است. یعنی موتور اساسا باید مطابق با استاندارد روز طراحی شود بطوریکه مجبور نباشیم موقع تنظیم کامپیوتر کارکرد موتور را فدای آلودگی کنیم.

… عیوبی که ممکن است در خودروهای انژکتوری اتفاق بیفتد اغلب از کثیفی انژکتور است. بنزینی که پالایشگاهها تولید و در پمپ بنزینها عرضه می شود فاقد استاندارد لازم برای استفاده در خودروهای انژکتوری است و اغلب گرفتگی فیلتر بنزین و سوزن انژکتورها را به دنبال دارد. پس سعی کنید فیلتر بنزین را به موقع (۲۰۰۰۰کیلومتر) تعویض کرده و از شستشو دهنده های مسیر سوخت رسانی بویژه نوع خارجی آن استفاده نمایید. شرکت سایپا مخصوص خودروهای پراید وسیله مخصوصی دارد که توسط آن انژکتورها را شستشو می دهد. بهتر است این خدمات را هنگام مرجعه به سایپا یدک درخواست نمایید.

متاسفانه در خدمات پس از فروش ایران خودرو چنین وسیله ای وجود ندارد یا اینکه استفاده نمی شود. ممکن است کسانیکه خودروی ۲۰۶ دارند از این سرویس باخبر باشند ولی تاکنون خبری از شستشوی انژکتورها در دست نیست. شستشوی انژکتور به این ترتیب است که مایع مخصوصی را در یک مخزن مانند پمپ سم پاشی ریخته و بعد شیلنگهای بنزین را از فیول ریل جدا و به پمپ شستشو وصل می کنند. بعد موتور را روشن کرده و اجازه می دهند موتور بجای بنزین از ماده شستشو دهنده استفاده کند. این عمل باعث تمیزی انژکتورها خواهد شد. اگر شما ماده تمیزکننده ای را سراغ دارید یا با روشی آشنایی دارید حتما به ما هم بگویید.

بعد از این آخرین جایی که ممکن است ایراد داشته باشد سیستم الکترونیک موتور است. ولی هیچ وقت به کامپیوتر شک نکنید زیرا خرج شما زیاد می‌شود و ممکن است ایراد خودرو چیز دیگری بوده باشد…

عیوب مکانیکی مقدم بر عیوب برقی
سیستم الکترونیک کنترل موتور شامل مجموعه‌ای از سنسورها و محرکها است که همگی به یک مغز الکترونیکی به اسم کامپیوتر موتور متصل هستند. سنسورها در یک سیستم استاندارد عبارتند از:
۱٫ سنسور فشار مانیفولد یا مپ سنسور (توسط شلنگ لاستیکی یا مستقیما به مانیفولد هوا متصل است)
۲٫ سنسور دور موتور که معمولا برروی فلایول وصل می‌شود (در موتورهای اروپایی)

۳٫ سنسور میل بادامک که در انتهای میل بادامک وصل می‌شود (در موتورهای آسیای جنوب شرقی)
۴٫ سنسور دریچه گاز (که متصل به محور دریچه گاز است و در سمت دیگر قرقره سیم گاز وصل می‌شود)
۵٫ سنسور اکسیژن یا سنسور دود یا سنسور لامبدا (برروی مسیر مانیفولد اگزوز وصل می‌شود)
۶٫ سنسور دمای هوا یا فشنگی دمای هوا (که برروی مانیفولد هوا وصل می‌شود)

۷٫ سنسور دمای آب یا فشنگی دمای آب ( که برروی مسیر خروج آب از موتور و کنار ترموستات وصل می‌شود)
سنسورهای فوق که ممکن است اشکال مکانیکی پیداکنند عبارتند از:
۱٫ سنسور دریچه گاز: فقط در صورت شتاب گیری خودرو وارد عمل می‌شود. یعنی موقع شتاب عملکرد موتور بد می‌شود یا اینکه وقتی پدال گاز را کم یا زیاد می‌کنیم موتور مثل گذشته رفتار خوبی ندارد. مثلا ریپ می‌زند یا کم می‌آورد و امثال آن. ولی وقتی با سرعت ثابت حرکت کنیم هیچ علامتی مشاهده نمی‌شود. در اینصورت این سنسور ممکن است معیوب شده باشد. مفهوم دیگر این سنسور همان پمپ شتاب در کاربراتور است. یعنی هیچ کس در اثر خرابی این سنسور معتل نمی‌ماند و فقط حالت شتاب خودرو دچار اشکال می‌شود.

۲٫ سنسور فشار هوا یا مپ سنسور: ممکن است درون آن آب نفوذ کرده باشد. دراینصورت موتور بد کار می‌کند یا به عبارتی سوخت آن زیاد یا کم شده است که توسط دستگاه تون آپ مشخص می‌شود. طبق دستور آورده شده در کتابهای راهنما این سنسور باید همواره رو به پایین نصب شود. یعنی سرشلنگی آن به طرف پایین باشد تا ذرات هوا به درون آن وارد نشود. ضمنا وجود سوراخ و پوسیدگی در شلنگ ارتباطی موجب بروز اشکال خواهد شد. اگر دستگاه دیاگ تولز داشته باشید متوجه خواهید شد که سنسور هنگام کارکردن موتور مقدار فشار را اشتباه نشان می‌دهد

. دراین صورت موتور ریچ کار می‌کند. یعنی سوخت آن زیاد شده و ممکن است حتی دود کند. دراین مواقع راننده از قدرت موتور راضی است ولی آلودگی و مصرف سوخت آن غیر قابل تحمل می‌باشد. خوشبختانه در اثر خرابی این سنسور ممکن است موتور در بدترین شرایط کاری قرار گیرد .لی اگر پدال را کمی بیشتر فشار دهین موتور روشن شده و به هرحال به تعمیرگاه رسانده می‌شود.

۳٫ سنسور دور موتور: اگر از نوع مغناطیسی باشد (فشنگی دور موتور) در اثر گرم شدن بیش از حد مغناطیس ضعیف شده و سنسور کارآیی خود را از دست می‌دهد. اگر سنسور بیش از حد به اگزوز نزدید است به این مورد شک کنید. مخصوصا در تابستان که روشن کردن کولر دمای زیر کاپوت خودرو را چندین برابر می‌کند. اولین اتفاقی که براثر خرابی این سنسور پیش می‌آید: ریپ زدن موتور، روشن نشدن هنگام استارت گرم (یعنی حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از خاموش کردن موتور گرم در تابستان بخواهیم آنرا روشن کنیم). اگر سنسور کاملا معیوب باشد موتور هرگز روشن نخواهد شد و باید بکسل شود.

۴٫ سنسور اکسیژن: در اثر معیوب بودن این سنسور چراغ عیب پشت آمپر روشن شده و راننده احساس می‌کند موتور بد کار می‌کند.
همچنین محرکهایی در یک سیستم استاندارد وجود دارند عبارتند از:
۱٫ انژکتورها (که برروی مانیفولد هوا و در نزدیکی سرسیلندر نصب می‌شود.)
۲٫ کوئل خشک (که برروی موتور در قسمت سرسیلندر یا حتی بدنه خودرو نصب می‌شود.)
۳٫ محرک تنظیم دور آرام (که متصل به دریچه گاز یا بروری مانیفولد هوا وصل می‌شود)

۴٫ پمپ بنزین (درون باک بنزین یا در مسیر لوله انتقال بنزین نصب می‌شود)
این محرکها (بجز کوئل خشک) همگی رفتار الکترومکانیکی دارند. یعنی در آنها عمل مکانیکی با استفاده از تحریک و فرمان الکتریکی انجام می‌شود. حساسیت بیش از حد این قطعات و بویژه ظرافت بکار رفته در طراحی و ساخت آنها، موجب شده تا بیش از هرچیز دیگری در معرض آسیب باشند. در نتیجه بیش از هر قطعه دیگری نیازمند رسیدگی هستند.
گرفتگی روزنه انژکتور همانطوریکه قبلا نیز توضیح دادم، ایراد مرسومی است. اما راه حل رفع آن بسیار ساده است. به این سادگیها انژکتور را عوض نکنید، مگر آنکه سوخته باشد

خودروهای انژکتوری یا کنترل آلودگی

آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که علت اصلی استفاده از سیستمهای الکترونیک در خودروها چیست؟ آیا می‌دانید چرا سیستم کنترل الکترونیک موتور یا به عبارت ساده‌تر سیستم انژکتوری برروی موتور خودروها نصب می‌شود؟ آیا می‌دانید منفعت استفاده از سیستمهای پیچیده چیست و در چه شرایطی عملکرد مناسبی خواهند داشت؟

سیستمهای کنترل الکترونیک خودرو و به وپژه سیستم کنترل سوخت خودروها از زمان مورد توجه قرارگرفت که آلودگی و مصرف سوخت خودروها مشکلاتی را برای مردم بوجود آورد. یک متخصص در امور خودرو بخوبی می‌داند که وظیفه سیستم الکترونیک در خودرو چیست. باید بدانید که هدف از بکارگیری این سیتمها تلاش برای کاهش مصرف سوخت و کنترل آلودگی در خودروها است.

اما این وظیفه را سیستم کنترل الکترونیک و کامپیوتر خودرو به تنها قادر به انجام نیست. در خودروها قطعه‌ای به نام مبدل سه راهه یا کاتالیزور وجود دارد که گازهای اگزوز حین عبور از آن به گازهای غیرمضر مانند آب و گازکربنیک تبدیل می‌شود. موتور خودرو ضمن سوزاندن بنزین با هوا مقدار زیادی گازهای سمی منوکسیدکربن، اکسیدهای ازت و هیدروکبنهای نسوخته تولید می‌کند که برای سلامت محیط زیست و زندگی موجودات زنده و ازجمله انسانها مضر هستند. مبدل سه راهه که محتوی مقدار زیادی مواد شیمیایی موسوم به کاتالیزور است ، این گازهای سمی را تحت تاثیر قرار داده و واکنشهای شیمیایی در آنها بوجود می آورد که موجب تبدیل گازهای سمی مذکور که گازهای غیرسمی می‌شود. چون سه نوع گاز سمی در دود اگزوز خودروها وجود دارد، بنابریان سه نوع کاتالیزور در مبدل پیش‌بینی شده تا همگی آنها را به گازهای غیرسمی تبدیل کند.

مبدل شیمیایی یا مبدل سه راهه مهمترین عضو سیستم کنترل آلودگی خودروها محسوب می‌شود
در خودروهای امروزی سیستمی در آنها طراحی و پیاده‌سازی شده که به سیستم کنترل آلودگی معروف است. این سیستم وظیفه دارد تا میزان گازهای آلاینده خروجی از خودرو را محدود کرده و به گازهای غیرمضر تبدیل کند. همانطوریکه پیشتر گفته شده مهمترین عضو تشکیل دهنده این سیستم مبدل شیمیایی است.

زیرا عمل اصلی واکنش گازهای مضر را این قطعه انجام می‌دهد. مبدل شیمیایی در مسیر اگزور خودرو نصب می‌شود و تمامی دود خروجی از موتور مجبور است از لابلای آن عبور کند. گازهای سمی حین عبور از درون روزنه‌های مبدل شیمیایی، واکنش نشان داده و به تدریج به گازهای غیرسمی تبدیل می‌شوند. در نتیجه گازهای خروجی از خودرو کم ضررتر خواهند بود. بطوریکه مقدار آنها کمتر از مقدار آلودگی مجاز استاندارد میباشد.
شکل زیر عملکرد مبدل شیمیایی را به وضوح نشان می‌دهد.

همانطوریکه مشاهده می‌شود منحنی قرمز رنگ مربوط به گازهای سمی خارج شده از اگزوز موتور است. این گازها وارد مبدل شیمیایی شده و از مقدار گازهای سمی بشدت کاسته می‌شود، بطوریکه منحنی سبز رنگ مقدار گازهای خروجی را پس از عبور از مبدل شیمیایی نشان می‌دهد. نکته فنی که در این منحنیها دیده می‌شود به کمیت لامبدا یا هوای اضافی مربوط است. با افزایش مقدار لامبدا یا به عبارتی همزمان با کاهش مقدار سوخت، مقدار آلودگی منوکسیدکربن و هیدروکربن نسوخته کم می شود

. همزمان با این شرایط عملکرد مبدل شیمیایی نیز بیشتر شده و گازهای مضر بیشتری را به گازهای غیرسمی تبدیل می‌کند. برعکس این وضعیت برای گاز سمی اکسیدهای ازت وجود دارد. به این ترتیب که با کاهش لامبدا یا افزایش سوخت، مقدار گاز سمی اکسیدهای ازت نیز کاهش یافته و همزمان اثر مبدل شیمیایی نیز بیشتر شده و اکسیدهای ازت بیشتری را به گازهای غیر سمی تبدیل می‌کند. مشاهده می‌شود که عملکرد مبدل شیمیایی برای هر سه نوع گاز سمی وقتی بهینه است که لامبدای برابر با یک باشد.

راندمان مبدل شیمیایی یا مبدل سه راهه هنگامی حداکثر است که لامبدا یا به عبارتی هوای اضافی برابر با یک باشد. به این شرایط استوکیومتریک گفته می‌شود.
به همین دلیل با استفاده از سیستمهای الکترونیک کنترل موتور سعی می‌شود مقدار لامبدا تقریبابرابر با مقدار استوکیومتری تنظیم شود تا همواره بیشترین راندمان تبدیل وجود داشته باشد و کمترین آلودگی وارد محیط زیست شود. آنچه که استفاده از سیستمهای کنترل الکترونیک را توجیه می‌کند دقت عمل آنها در تنظیم نسبت هوا به سوخت است. زیرا در مقایسه با سیستمهای مکانیکی مانند کاربراتور از قابلیتهای بسیار بالایی برخوردار خواهیم شد.

وظیفه سیستمهای کنترل الکترونیک سوخت در یک کلمه عبارت است تنظیم دقیق نسبت هوا به سوخت برای کارکرد بهینه مبدل شیمیایی.
به عبارت بهتر استفاده از سیستمهای الکترونیک برای کنترل موتور و به ویژه کنترل سوخت ایجاد شرایط مناسب برای کارکرد بهینه مبدل شیمیایی است.
خودروهای انژکتوری با آلودگی بیشتر!

پیشتر گفته شد که با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از مبدل شیمیایی و سیستمهای کنترل الکترونیک موتور، سعی شده تا حد امکان از آلایندگی و مصرف سوخت خودروها کاسته شود و مردم از هوای پاک بهره‌مند باشند. مکررا از رسانه‌ها به گوش مردم رسانده می‌شود که ایهاالناس از خودروهای انژکتوری استفاده کنید زیرا که آلودگی و مصرف سوخت کمتری دارد و به هزار و یک دلیل به نفع شماست. اولین بار شرکت ایران خودرو، پیکان را مجهز به سیستم انژکتور نمود، بدون آنکه توجه چندانی به اصل موضوع داشته باشد.

زیرا این خودروها فاقد مبدل شیمیایی بودند. که اصطلاحا به آن اوپن لوپ (بدون سنسور اکسیژن) گفته می‌شد. بعد از مدتی شرکت سایپا خودروی پراید سی‌ال‌سی را به بازار عرضه کرد که کاربراتور (فاقد انژکتور) بود ولی از سنسور اکسیژن استفاده می‌کرد که مجهز به مبدل شیمیایی هم بود. به هر حال هر دوی این بزرگواران مدعی بودند که از روی ناچاری دست به این اقدام زده‌اند. حال ببینیم کارکرد این دو سیستم در مقایسه با یکدیگر چگونه است و بعد به اصل موضوع خواهیم پرداخت.