سوال اصلی این مقاله، این است که با توجه به ارزیاب ی روند فعالیت ها و اجرای موافقتنامه های منطقه ای اکو در دوره بیست ساله پس از گسترش اعضاء، نقش و جایگاه این سازمان در سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران چگونه است و آیا این سازمان می تواند به تحقق اهداف منطقه گرایی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران کمک نماید؟ متقابلا، ایران چه نقشی در توفیق یا عدم توفیق اکو داشته است؟ فرضیه اصلی مقاله حاضر این است که به رغم مواضع حمایت گرایانه و مشارکت فعال تر ایران در اکو در مقایسه با اعضای دیگر سازمان، فقدان یک راهبرد ثابت و بلند مدت در قبال اکو در سیاست خارجی ایران، روند دستیا بی این سازمان را به اهداف همگرایی منطقه ای با کندی و تاخیر مواجه ساخته است
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:12
فهرست مطالب :
مقدمه
محیط های کشاورزی
الگوهای محیطهای کشاورزی
تجزیه و تحلیل محیطهای کشاورزی
مدیریت در سطح محیطهای کشاورزی
اصل بنیادی در مدیریت محیطهای کشاورزی
تنوع در سطح مزرعه
مناطقی که برای اکو سیستم کشاورزی حاصل می شود
حفاظت از اکو سیستم های طبیعی مجاور
اکولوژی لکه بودن زمینهای کشاورزی
نقش کشاورزی در حفاظت تنوع زیستی منطقه ای و جهانی
چکیده:
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:129
پیشگفتار ۱
بخش اول – کلیات ۲
فصل اول- فلسفه پیدایش و تاریخچه ۲
مبحث اول- نظریه همگرایی ۳
مبحث دوم- عوامل مؤثر در پیدایش ۴
۱-عامل جغرافیایی ۵
۲- ضرورتهای سیاسی و امنیتی ۵
۳-مقتضیات نظام بین المللی ۶
۴- اشتراکات فرهنگی- تاریخی و مذهبی ۶
۵-منافع اقتصادی همکاریهای چند جانبه و دو جانبه ۷
۶-همکاری در استفاده از منابع مالی و اعتباری بین المللی برای پروژه های
مشترک ۸
مبحث سوم- تاریخچه ۱۰
فصل دوم- اهداف و اولویتها ۱۲
مبحث اول- اهداف سازمان اکو ۱۲
مبحث دوم- اولویتهای همکاری ۱۳
فصل سوم- تشکیلات ۱۵
مبحث اول- ارکان ۱۵
الف- شورای وزیران ۱۶
ب- شورای قائم مقامان ۱۶
ج- شورای برنامه ریزی ۱۷
د- کمیته های فنی ۱۷
ه- دبیرخانه ۱۸
وظایف دبیرکل ۱۸
و- سازمانهای تخصصی ۱۹
مبحث دوم- بودجه ۲۰
فصل چهارم- اعضاء ۲۱
مبحث اول- نحوه عضوگیری ۲۱
عضویت در سازمان ۲۱
مبحث دوم- علل و انگیزه های اصلی اعضا برای پیوستن به اکو ۲۲
مبحث سوم- اعضا و نحوه مشارکت آنان در سازمان ۲۴
مبحث چهارم- ویژگی و نحوه مشارکت اعضاء اکو ۲۵
الف- ایران ۲۵
ب- پاکستان ۲۶
ج- افغانستان ۲۸
د- قزاقستان ۲۹
ه- ترکمنستان ۳۱
و- ترکیه ۳۳
ز- آذربایجان ۳۵
ح- قرقیزستان ۳۶
ط- ازبکستان ۳۷
ی- تاجیکستان ۳۸
مبحث پنجم- نمای کلی از روابط تجاری بین اعضای اکو ۳۸
بخش دوم- تحولات اکو ۴۱
فصل اول- سیر تکوین سازمان اکوپ ۴۱
مبحث اول- اکو پیش از پذیرش اعضای جدید ۴۱
الف- مختصری از تاریخچه RCD 41
ب- سازمان، تشکیلات و اهداف آر سی دی ۴۲
ج- تحولات آر سی دی RCD 42
کنفرانس ازمیر ۴۴
مبحث دوم- سازمان اکو پس از پذیرش اعضاء جدید ۴۶
الف- پروژه ها ۴۹
ب- مؤسسات تخصصی وابسته به اکو ۵۰
مبحث سوم- توسعه روابط اکو با سازمانهای بین المللی ۵۷
الف- سازمان ملل متحد و سازمانهای تخصصی وابسته به آن ۶۰
۱- روابط با کمیسیون اقتصادی، اجتماعی آسیا اقیانوس آرام (اسکاپ) ۶۱
۲- روابط با سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) ۶۲
۳- روابط با صندوق کودکان سازمان ملل ۶۳
۴- روابط با سایر سازمانهای تخصصی سازمان ملل ۶۳
ب- روابط باسایر سازمانهای منطقه ای و اتحادیه های اقتصادی ۶۴
۱- سازمان کنفرانس اسلامی و سازمانهای تخصصی آن ۶۴
۲- روابط با سایر اتحادیه های اقتصادی ۶۵
۲-۱- اکو و روابط آن با اتحادیه های جنوب شرق آسیا (آسه آن) ۶۵
۲-۲- اتحادیه اروپا ۶۶
مبحث چهارم- نقش کمی و کیفی جمهوری اسلامی در تحول و گسترش اکو ۶۷
فصل دوم- اکو و رویکرد به مسئله مواد مخدر ۷۰
مبحث اول- دلایل رویکرد ۷۰
الف- دلائل ناظر بر تولید و پخش ۷۱
ب- دلائل ناظر بر ترانزیت و مصرف ۷۲
مبحث دوم- مهمترین فعالیتهای اکو در زمینه مبارزه با مواد مخدر ۷۴
الف- فاز اول پروژه DCCU 75
ب- فاز دوم و ارتباط آن با سازمان ملل ۷۷
فصل سوم- برسی ابعاد حقوقی اکو ۷۸
مبحث اول- بررسی حقوقی اکو از دیدگاه بین المللی ۷۸
الف- مفهوم مشروعیت ۷۸
ب- مفهوم مشروعیت در حقوق بین الملل ۷۹
۱- هدف ۸۱
۲- کشورهای عضو ۸۱
۳- چهارچوب داخلی سازمان ۸۲
مبحث دوم- بررسی اکو از منظر نظام حقوق داخلی ایران ۸۳
الف- جایگاه اکو از منظر مشروعیت ۸۳
ب- مشروعیت اکو از نگاه حقوق داخلی ایران ۸۵
مبحث سوم- مقایسه اجمالی وضعیت حقوقی اکو با اتحادیة اروپا ۸۸
الف- تشکیلات ۸۸
ب- اعضا ۸۹
ج- مقایسه فرهنگی ۹۰
د- شخصیت حقوقی ۹۱
هـ – مصونیت ها و مزایا ۹۱
فصل چهارم- چشم انداز اکو با نگاهی به گذشته ۹۳
مبحث اول- ارزیابی عملکرد اکو ۹۴
الف- مخالفان ۹۴
ب- موافقان ۹۴
۱- عدم اقبال آر سی دی ۹۵
۲- روند کند تکمیل برنامه های اقتصادی ۹۶
۳- کمبود بودجه و تأمین مالی طرحهای اکو ۹۹
۴- عدم تجانس وضعیت اقتصادی اعضا با یکدیگر ۱۰۰
مبحث دوم- موانع گسترش اکو ۱۰۰
الف- موانع خارجی ۱۰۱
۱- مواضع روسیه در قبال اکو ۱۰۱
۲- مواضع کشورهای غربی در قبال اکو ۱۰۴
ب- موانع داخلی ۱۰۶
۱- عدم برنامه ریزی بهینه متناسب با امکانات و اهداف اصلی ۱۰۶
۲- کمبود قدرت ۱۰۹
مبحث سوم- توسعه جغرافیایی اکو ۱۱۰
نتیجه گیری ۱۱۶
منابع ۱۱۹
پیش گفتار :
به طور کلی موضوعات مختلفی پیرامون ما و در محیط حقوق بین الملل جهت بررسی و مطالعه وجود دارد که بسیاری از آنها می توانند سررشته هزاران مقاله و الهام بخش صدها محقق باشد. در اینکه کدامیک از موضوعات برای بررسی عمیق تر مناسب است شکی نیست که باید به ارتباط آن با منافع حیاتی تر ابناء بشر توجه نمود. در شرایط کنونی موضوعاتی از قبیل اقتصاد بین الملل، سازمانهای بین المللی، روابط حقوقی بین دولتها و حقوق بشر و مواردیکه در بطن این مقولات جای گرفته اند از مسائل مهمتر (اگر نگوییم از مهمترین مسائل) بین المللی و حقوق بین الملل می باشند. برای انتخاب عنوانی که بتواند آنقدر مهم باشد که موضوع یک پایان نامه قرار گیرد و از طرف دیگر بیشترین ارتباط را با مقوله های فوق الذکر داشته باشد، باید کوشش و کنکاش دقیقی نمود و صد البته از نیروی فکر نیز به خوبی بهره برد. از دیگر سوی با توجه به ملیت و هویت ایرانی ما این دقت عمل می تواند ما را به سمت و هدف جزئی تر و مشخص تری رهنمون سازد.
بدین ترتیب نگارنده در پی این اهداف خود را در چهارچوب مشخصی که یک سازمان بین المللی که درارتباط با حقوق بین الملل دارای جنبه های اقتصادی نیز باشد قرار داد و به این چهارچوب یک ویژگی دیگر نیز اضافه کرد که همانا ارتباط قوی با ایران بود. از مجموع همه این اوصاف و ویژگی ها تصور می کنم تقریباً اکثریت ما به یک نتیجه واحد برسیم برآیندی که همه اوصاف فوق را در بر می گیرد.
بخش اول- کلیات
فصل اول- فلسفه پیدایش و تاریخچه
اکو سازمانی بین المللی با ویژگی اقتصادی است که مقر آن در ایران قرار دارد و به بیان واضح تر ایران از مهمترین اعضاء و مؤسسین آن است.
ملاحظه خواهید کرد که با نگاهی به نام، اساسنامه و ظرفیت کشورهای عضو چه از لحاظ جمعیتی و چه از لحاظ منابع طبیعی و وسعت، اکو بسترهای فراوانی در جهت تنظیم روابط منطقه ای و توسعه اقتصادی کشورهای عضو دارد که اگر چه از آنها استفاده نمی شود یا حداقل کمتر استفاده می شود می تواند این سازمان را به یکی از کانونهای قدرت منطقه ای چه از لحاظ اقتصادی و چه از منظر سیاسی تبدیل نماید.
پس از جنگ دوم جهانی کشورها عمدتاً در تب و تاب ایجاد همکاری های منطقه ای و احراز یک امنیت فکری و روانی از این طریق برای خود بودند و به همین هدف سازمانهای منطقه ای گوناگونی تأسیس کردند.
بدون شک ایران که یکی از کشورهای زخم خورده از این جنگ خانمان سوز بود از قاعده فوق مستثنی نبود و از آنجائی که بسترهای بسیار زیادی برای رشد اقتصادی ایران معطل و بلااستفاده مانده بود نیاز به یک سازمان اینچنینی که از یک طرف امنیت خاطر فوق و از طرف دیگر بارور نمودن استعدادهای بالقوه کشور از طریق همکاری با کشورهای قدرتمند منطقه (البته در آن زمان) محقق سازد را در دستور کار خود قرار داد و بدین ترتیب با همکاری و همیاری دو کشور مسلمان همسایه یکی از غرب و دیگری از شرق و با تکیه بر نظریه همگرایی – اکو یک دیدگاه منطقه ای – اقدام به تأسیس RCD- در حقیقت بستر تشکیل سازمان اکو نمود.
مبحث اول- نظریه همگرائی
صاحبنظران مختلف ارنست هاس ، آمیتا اتزیونی ، کارل دویچ ، یوهان کالتونگ ، به مانند تعاریف علوم اجتماعی قادر به ارائه تعریف واحد و یکسانی در خصوص همگرایی نبوده و هرکدام بر اساس نگرش خود این مسأله را تشریح و تبیین می نماید. هاس معتقد است «همگرایی فرآیندی است که به وسیله آن رهبران سیاسی چند کشور مختلف متقاعد و علاقه مند می شوند که وفاداریها و انتظارات و فعالیتهای سیاسی شان را به سمت مرکز جدیدی که نهادهایش دارای اختیارات قانونی یا متقاضی اختیارات قانونی ورای اختیارات کشور- ملتها می باشد سوق دهند ». اتزیونی همگرایی را یک وضعیت می داند «وحدت سیاسی فرایندی است که به موجب آن همگرایی به عنوان یک وضعیت و افزایش قدرت و وحدت میان واحدهای تشکیل دهنده یک سیستم به وجود می آید». کارل دویچ می گوید «همگرایی یک موضوع همیشگی و حق است نه یک موضوع مربوط به زمان خاص و شرایطی است که در آن مردم در اختلافاتشان بجای جنگ، صلح را انتخاب می کنند». کالتونگ همگرایی را فرآیندی می داند که : «به موجب آن دو یا چند بازیگر یک بازیگر جدید را به وجود می آورند و وقتی این فرآیند تکمیل شد می توان گفت که این بازیگران همگرا شده اند».
هیچیک از تعاریف یاد شده اگر چه هر کدام زیبایی های خود را داراست تعریف جامعی از همگرایی آنچنان که مد نظر ماست بدست نمی دهد چرا که با این وجود که همگرایی از جنبه هایی یک فرآیند اجتماعی است که می تواند سازنده و سبب اتفاقات فراوان در عرصه داخلی و بین المللی باشد همچنان خود یک وضعیت است که محصول فرآیندهای دیگری می باشد. بنابراین می توان اینگونه بیان نمود که همگرایی حلقه ای از یک زنجیر طولانی است که می تواند اهداف گوناگون را به واقعیتهای موجود پیوند بزند که اکو نیز به نوعی محصول همان همگرایی است.
مبحث دوم : عوامل مؤثر در پیدایش اکو
علاوه بر مسائلی که پیشتر به عنوا زمینه و بستر شکل گیری اکو به آن اشاره شد عوامل دیگری نیز در فرم گیری و در حقیقت کیفیت سازماندهی اکو دخالت داشت.
بدون تردید یکی از عمده ترین عوامل شکل گیری سازمانی با این ویژگی ها و اعضاء ، جغرافیا و موقعیت خاص ژئوپلتیکی منطقه است. اکو که یکی از دو سازمان بزرگ منطقه است که خاورمیانه را تحت پوشش خود قرار داده است به دلیل موقعیت حیاتی این منطقه و وجود شاهراهها و مرکزیت اقتصادی آن، منطقه تحت پوشش اکو و به تبع خود سازمان را واجد موقعیتهای خاص ترجیحی برای سایر کشورهای دنیا بخصوص کشورهای پیشرفته می نماید.
2) ضرورتهای سیاسی و امنیتی:
از یک منظر دیگر کشورهای عضو اکو عموماً جزء کشورهای نه چندان قدرتمند در تنظیم معادلات سیاسی دنیای امروز می باشند و از نظر نظامی و امنیتی نیز این کشورها به خصوص جمهوریهای تازه استقلال یافته که البته از امکانات نظامی خوبی هم برخوردارند چندان در نقطه اطمینان گام برنمی دارند. بنابراین برای حضوری مؤثرتر در محیط بین الملل (که البته یکی از لوازم اصلی آن داشتن یک اقتصاد قوی است) این سازمان اقتصادی می تواند راههای مؤثری برای نیل به این هدف ایجاد نماید و وجهه بین المللی بیشتری به کشورهای عضو آن بدهد. و با تجمیع امکانات و همکاریهای نظامی و سیاسی و توسعه مناسبات فی مابین ضریب امنیتی خود را افزایش دهند.
3) مقتضیات نظام بین المللی :
به طور کلی کشورهای در حال توسعه دهها سال گذشته از کمبودهای اقتصادی اجتماعی و همچنین نیروهای متخصص رنج برده اند و همیشه در پی تکمیل زنجیره تولید خود و ایجاد امکانات گسترده اقتصادی و افزایش همکاری و همگرایی بوده اند که ایجاد چنین سازمانی مقدمات کاهش موانع تولید و تجمع سرمایه و نیروهای متخصص به همراه قدرت بیشتر درهمه ابعاد را برای نیل به اهداف فوق فراهم می نماید. لذا منطقه اکو نیز برای دستیابی به بخش متناسبی از این اهداف ناگزیر است به رغم وجود پاره ای مشکلات و اختلاف نظرها با توسعه و گسترش سازمان از یک طرف رونق داخلی و از طرف دیگر قدرت چانه زنی را در رویارویی با کشورها و مناطق دیگر برای بدست آوردن امتیازات بیشتر فزونی بخشد.
4- اشترکات فرهنگی- تاریخی و مذهبی
اکو و ابتدائاً RCD از کشورهایی اتفاق یافته اند که دارای مشترکات فراوانی از جهات مختلف هستند مهمترین این مشترکات را می توان در سه عنصر خلاصه نمود. فرهنگ، مذهب و تاریخ.
حدود 90 درصد از جمعیت منطقه را مسلمانان تشکیل می دهند و از طرف دیگر شباهتهای آداب و رسوم و سنن، تاریخ و دین در این منطقه باعث شده است که با وجود تفاوتهای نژادی و زبانی، منطقه به صورت یک واحد یکپارچه فرهنگی تجلی نماید و همبستگی اجتماعی به صورت قوی وجود داشته باشد.
5- منافع اقتصادی همکاریهای چند جانبه دو جانبه :
در حال حاضر اقتصاد کشورهای عضو اکو عموماً توسعه نیافته، وابسته، تک محصولی، صادر کننده مواد خام و وارد کننده کالاهای ساخته شده غربی می باشد و این ویژگیها اقتصاد کشورهای عضو را بیشتر به اقتصادهای رقیب و نه مکمل تبدیل کرده است اما اولاً این ساختارها در حال دگرگونی است و کشورهای عضو در جهت تنوع بخشیدن به تولیدات و صنایع و خروج از اقتصاد تک محصولی تلاش می نماید و ثانیاً می توان عوامل مؤثری را نیز در زمینه های اقتصادی مشاهده کرد که در تقویت روند همکاری اقتصادی مؤثر باشند.
در یک ساختار مشابه اگر چه برعکس ساختارهای اقتصاد مکمل، وابستگی متقابل کشورها به یکدیگر ضعیف است و نمی توانند پیوندهای محکمی را میان کشورها ایجاد کند، ولی مشکلات و موانع مشترکی که سر راه آنها قرار دارد خود می تواند کشورها را به سوی همکاری با یکدیگر متمایل نماید.
کشورهای آسیای مرکزی دارای صنایع سنگین، راه آهن و نیروی الکتریسیته پیشرفته هستند که صاحبان صنایع می توانند با برنامه ریزی های دقیق خلاء ایجاد شده را به نفع خود پر کنند.
در حال حاضر شرایط مساعدی برای همکاری هایی در زمینه تبادل کالاها و خدمات، ماشین سازی وجود دارد و اعضاء اکو می توانند با تکیه بر آنها روابط دو جانبه و همکاریهای چند جانبه خود را با یکدیگر گسترش دهند. علاوه بر این، کشورهای عضو می توانند امکانات ترانزیتی خود را در اختیار هم قرار دهند و با دسترسی به کشورهای خاور دور، اروپا، جنوب شرق آسیا، و سایر مناطق با استفاده از خطوط مواصلاتی منطقه، به تأمین نیازها و صدور محصولات و مازاد تولیداتشان بپردازند.
6- همکاری در استفاده از منابع مالی و اعتباری بین المللی برای پروژه های مشترک :
با توجه به شرایط نامساعد اقتصادی اکثر کشورهای عضو سازمان اکو و کمبود محسوس سرمایه لازم برای شروع پروژه های مختلف به رغم وجود منابع غنی زیرزمینی، مواد اولیه و نیروی متخصص ارزان، با استفاده از منابع مالی سازمانهای بین المللی می توان به موفقیتهایی در زمینه اقتصادی دست یافت.
در همین راستا و بر اساس ماده 35 عهدنامه ازمیر، ایجاد روابط با سازمان های بین المللی، تخصصی و منطقه ای توصیه شده است.
اکو در نتیجه فعالیتهای گسترده دیپلماتیک و با عنایت به افزایش تعداد اعضاء به ده کشور در مهر ماه سال 1372 موفق به کسب موقعیت ناظر در سازمان ملل گردید. این موضوع زمینه مناسبی را برای ایجاد روابط نزدیک و وسیع با سازمانهای بین المللی فراهم نمود. سازمان اکو هم اکنون با «صندوق جمعیت سازمان ملل متحد»، «برنامه کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد»، «صندوق کودکان سازمان ملل متحد»، «سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد»، «برنامه توسعه سازمان ملل متحد»، «بانک توسعه اسلامی»، «سازمان کنفرانس اسلامی»، « کمیسیون اقتصادی اجتماعی آسیا و اقیانوسیه» و «سازمانهای آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد» یادداشت تفاهم برای همکاری امضاء نموده است. به علاوه تماس های اولیه به منظور ایجاد رابطه رسمی با (آسه آن)، (اتحادیه اروپا)، همکاری منطقه ای جنوب شرق آسیا و اتحادیه عرب برقرار شده است.
در چهارچوب تلاش برای گسترش همکاری با نهادها و تشکیلات بین المللی، به نظر میرسد سازمان می باید به انجام مطالعات مشخصی مبنی بر اقتصادی بودن طرح ها و پروژه ها مورد نظر خود و ارائه آنها به محافل تأمین منابع مالی بین المللی، نیز مبادرت نماید.
مبحث سوم تاریخچه
پس از جنگ جهانی دوم کشورها عموماً در تب و تاب ایجاد همکاریهای منطقه و احراز یک امنیت فکری و روانی از این طریق برای خود بودند و با همین هدف سازمانهای منطقه ای گوناگونی تأسیس کردند.
در همین اثنا و پس از تشکیل کشورهای در حال توسعه به این باور رسیدند که می توانند همکاری های منطقه ای خود اعم از تجاری و صنعتی را گسترش دهند. با توجه به همین امر سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه تصمیم به تشکیل سازمانی جهت همکاری منطقه ای گرفتند. به این ترتیب وزرای خارجه سه کشور در تاریخ 28 و 27 تیرماه 1343 (ژوئیه 1964) اجلاسی جهت تهیه مقدمات نشست سران در آنکارا تشکیل دادند و متعاقباً در 29 و 30 تیرماه 43 و با حضور محمدرضا پهلوی، محمد ایوب خان رئیس جمهور وقت پاکستان و جمال گورسل رئیس جمهور وقت ترکیه همکاری سه کشور تحت عنوان همکاری عمران منطقه ای (RCD) آغاز گردید.