فرمت:word(قابل ویرایش)
چکیده:
صنعت جهانگردی در جهان :
بر اساس آخرین داده های سازمان جهانی جهانگردی ،که در ژانویه سال 2000 گردآوری و در ماه مارس 2000 انتشار یافته است، تعداد گردشگران در سطح جهان در سال 1999 برایر با 657 میلیون نفر بوده است ،که نسبت به سال قبل ،رشدی برابر با 3.2% داشته است .در همین سال نیز درآمد جهانی حاصل از جهانگردی برابر با ،حدود 455 بیلیون دلار آمریکا بوده است.
طبق آخرین داده ها (در سال 1999) فرانسه درصدر کشور های توریست پذیر جهان قرار داشته و بعد از آن به ترتیب کشور های اسپانیا،آمریکا،ایتالیا،چین،انگلیس،مکزیک،کانادا،لهستان و اتریش قرار داشته اند .
در سال 99 ایالات متحده آمریکا بیشترین درآمد ارزی رااز صنعت جهانگردی جهانی با درآمدی بالغ بر 73 بیلیون دلار به خود اختصاص داده است .همینطور بشترین هزینه پرداخت شده در صنعت جهانگردی نیز توسط ایلات متحده آمریکا برابر با 56.1 بیلیون دلار در سال 1998 بوده است .
صنعت جهانگردی در ایران :
صنعت جهانگردی در ایران از نیم قرن پیش با تشکیل اداره ای به نام “امور جهانگردی” در وزارت کشور شکل گرفت، تا فعالیت هایی در زمینه ایجاد تسهیلات مربوط به این صنعت را انجام دهد.اداره“امور جهانگردی” در سال 1320 جای خود را به “شورای عالی جهانگردی” داد .این سازمان که به عنوان متولی بخش جهانگردی در کشور محسوب می شود، در طی سالیان متمادی ،که بیش از هفتاد سال از عمرآن میگذرد، دستخوش تغییرات و تحولات گوناگونی گردید.
نهایتاَ در سال 1383 با ارائه لایحه دولت وبا تصویب مجلس شورای اسلامی با عنوان سازمان میراث فرهنگی وگردشگری و زیر نظر ریاست جمهوری شکل تازه ای به خود گرفت.تا بتواند با ایجاد راهکارهای مناسب،جهت بهرهبرداری از ظرفیتها و قابلیتهایبالقوه گردشگری در کشورمان سالانه پذبرای تعداد زیادی جهانگرد باشد .
درطی سالهایی که از زمان تشکیل این سازمان می گذرد ،همواره برنامه هاو طرح های متعددی جهت توسعه جهانگردی کشور،مطرح و گاهی نیز اجرا شده است.
یک از برنامه هایی که در اواسط دهه 40 و در اوابل دهه 50 با توجه به درآمد هنگفت ناشی از فروش نفت و رویای تبدیل شده ایران به جرگه کشورهای پیشرفته صنعتی جهان مطرح گردید.
این برنامه که در قالب برنامه عمرانی پنج ساله چهارم کشور(51-46)جهانگردی به عنوان یک بخش مستقل در نظر گرفته شد. در سال 1350،یک سال قبل از پایان برنامه عمرانی چهارم،قرارداد طرح جامع توسعه جهانگردی ایران،بین سازمان برنامه و شرکت خارجی توریست کنسولت منعقد شد .
طبق این قرارداد توریست کنسولت ابتدا به مطالعه همزمان بازارهای موجود تقاضا برای جهانگردان در کشور و بررسی سیاست ها،منابع،اولویتهاو تسهیلات جهانگردی ایران می پرداخت و سپس نتایج حاصله را با منابع موجود کشور برای جذب جهانگردان و ایرانگردان تطابق می داد.انجام این طرح حدود دو سال و نیم (از مهر 1350تا1352)به طول می انجامید.
این طرح یک ار مهمترین طرح های ارائه شده در صنعت گردشگری ایران در قبا از انقلاب محسوب می شود، که متاسفانه طرح فوق که شامل چندین مجلد و بالغ بر 2000 صفححه و نقشه است،متاسفانه هیچگاه امکان اجرا را نیافت.
همچنین در طی همان سالها،چندین طرح مطالعاتی انجام گرفت،ولی هرگزبه مرحله اجرا و عمل درنیامد ،که موارد زیر ازآن جمله است :
• طرح جامع جهانگردی کرانه های دریای خزر
• طرح ایجاد مراکزجهانگردی در کلاردشت و دشت نظیر
• طرح ایجاد مراکز جهانگردی در کرند
• طرح جامع آبهای معدنی سرعین و لاریجان
• طرح جامع جهانگردی جزایر کیش ومینو
• طرح جامع جهانگردی سد لتیان
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:330
فهرست مطالب:
موضوع:
صنعت مسافرت و جهانگردی
فصل اول: تعاریف و مفاهیم جهانگردی
تعریف« مسافرت و جهانگردی »
نیاز به ارائه تعریفی از واژگان فنی
تعریف جهانگردی
تعاریف
شکل و نوع مسافرت
جهانگردی بینالمللی و گردشگری داخل کشور (بینالمللی و داخلی)
مسافرتهای منطقهای
گردشگری درون مرزی یا برون مرزی
فصل دوم: تاریخچة مسافرت و جهانگردی
عهد باستان
قرون وسطی
رنسانس
انقلاب صنعتی
جهانگردی نوین
فصل سوم: اجزای تشکیل دهندة صنعت مسافرت
حمل و نقل ساختارهای زیربنایی
اقامتگاهها و سرویسهای پذیرایی
اقامتگاه
غذا و نوشیدنی
خدمات جانبی
سیستم توزیع خدمات و محصولات جهانگردی
نقش بخش خصوصی و بخش عمومی در جهانگردی
سه سطح جهانگردی
دریایی و راهآهن.
آمار جهانگردی
جهانگرد (دیدارکننده یک شبه)
دیدارکنندة گذری (دیدارکننده یک روزه)
سازمان جهانی جهانگردی راههای حمل و نقل را به ترتیب زیرطبقهبندی میکند:
ویژگیهای بارز جهانگردی
فعالیتهای اقتصادی متمایز میسازد. این ویژگیها عبارتند از:
در خاطر ماندن
میراث جهانگردی
هماهنگ شدن
زودگذر بودن
ظرفیت پذیرش
قابلیت تغییر
رقابت برای کسب فضای بیشتر
ثابت بودن هزینههای عملیاتی
هزینههای ثابت، نیمه ثابت و متغیر.
فصلی بودن تقاضا
فصل چهارم : اثرات مسافرت و جهانگردی
اثرات اقتصادی
مردم به دو دلیل مسافرت میکنند:
• برای کار
• برای تفریح
گردشگری عام
گردشگری خاص
گردشگری نوگرا
بخشبندی بازار
ملیت و جنسیت
سن و سال
گروه بندی بر اساس موقعیت اجتماعی
ویژگیهای روحی- روانی (ویژگیهای شخصیتی)
انگیزه ها و علایق
روش حمل و نقل/ مسافت طی شده در مسافرت
پیچیدگی رفتار انسانی
نظرسنجی از دیدار کنندگان
توسعه منابع انسانی
روند بازار جهانگردی
تغییر سلیقة مصرف کننده
توسعه صنعت جهانگردی و رقابت
فصل پنجم: روندها و الگوهای مسافرت
رشد صنعت جهانگردی
مسافرت های داخلی و خارجی
مجموع مسافران خارجی
مکان های توریستی و وجوه دریافتی از جهانگردان
روندها و الگوهای مسافرت های منطقه ای
اروپا
آسیا و حوزة اقیانوس آرام
آسیای جنوبی
کشورهای آمریکایی
خاورمیانه
آفریقا
اثرات عوامل خارجی بر صنعت جهانگردی
تغییر در ترکیب جمعیت
پیشرفت فناوری
تغییرات سیاسی
رعایت بهداشت و ایمنی
مفاهیم توسعه
مناطق نقاط آغازین
نوع محصول
مجتمع های استراحتگاهی
فهرست کنترل امکان سنجی طرح
از دیدگاه دولت
خط مشی و راهبرد
نیازهای توسعه
آثار زیست محیطی
آثار اقتصادی
آثار اجتماعی
مالکیت و مدیریت
از دیدگاه بخش خصوصی
تعریف بازار
تعریف محصول
فصل ششم:
سازمان های خدماتی حمل و نقل
مقدمه
تاریخچة توسعه سفرهای مسافرتی
مسافرت در روزگاران قدیم (باستان)
راه آهن و راههای آبی
خودرو و هواپیما (راه های هوایی)
خدمات راه آهن
پیشرفت های چشم گیر در ارائه خدمات به مسافر
حمل و نقل جاده ای و مسافرت با خودرو
خودرو
آزادراهها
سایل وسایل حمل و نقل زمینی
خودروهای جمعی (اتوبوس)
خودروهای تفریحی
مسافرت از راه های آبی
کشتی های تفریحی
سایر مسافرت های آبی
مسافرت هوایی
وضع و حذف مقررات هواپیمایی
جنبه های اصلی مقررات
فصل هفتم:
اقامتگاه ها و خدمات پذیرایی (میهمان داری)
مقدمه
روند تاریخی
طبقه بندی میهمان پذیرها
هتل ها
بناهای تاریخی
تختخواب و صبحانه
غذا و نوشابه
واحدهای تامین غذای هتل
تشکیلات مستقل عرضة غذا
میهمانان هتل ها
مالکیت و مدیریت هتل ها
معیارهای سنجش مدیریت هتل ها
مدیریت مراکز تامین غذا و فعالیت های مربوطه
شبکه ارتباطاتی در صنعت جهانگردی
مشارکت در بازاریابی
سازمان های مرتبط با میهمان داری
فصل هشتم:
سیستم توزیع محصولات و خدمات جهانگردی
مقدمه
متصدیان گردش های دسته جمعی
آژانس های مسافرتی
آژانس های مسافرتی به عنوان مشاور
آژانس مسافرتی به عنوان نمایندة فروش
اثر فناوری بر سیستم توزیع خدمات جهانگردی
رابطة بین فناوری و صنعت جهانگردی
سیستم های کامپیوتری برای ذخیره کردن جا
صدور بلیت با سیستم الکترونیکی
شبکة جهانی (اینترنت)
فصل نهم:
انواع گردشگری و محصولات ویژه
مقدمه
بخش های ویژه برای مسافرت های تفریحی
جهانگردی بومی
جهانگردی فرهنگی
گردشگری روستایی
گردشگری ماجراجویانه
گردشگری برای درمان
گردشگری های عصر نوین (سفرهای امروزی)
گردشگری آموزشی
گردهماییها
سفرهای تشویقی
نمایشگاهها
شوراها
توصیفی از جهانگرد براساس هدف مسافرت
مسافرت تفریحی یا تجاری
دیدن دوستان و بستگان
مسافرت با هدف ویژه
سفرهای تفریحی
سفرهای مذهبی
سن
جنس
تحصیلات
سایر عوامل
فصل نهم:
پیشبینی و پژوهش در صنعت جهانگردی
مقدمه
فصل دهم:
دستگاه دولتی متولی امور جهانگردی (GTA)
هدف از مدیریت دولتی
تمرکززدایی
سازمانهای بینالمللی
فصل یازدهم:
آثار فرهنگی- اجتماعی
آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی
فرهنگ چیست؟
اسطورههای فرهنگ مشترک
مکاتب فکری مخالف جهانگردی
مفاهیم فرهنگی مرتبط
هنجارها و قوانین
احساسشناسی
شرق ستیزی
بدویت
تعهد فرهنگی
بیگانه گریزی
اثر مسافرت بر مسافر
نقش مذهب
موانع موجود در درک فرهنگی- اجتماعی از جهانگردی
جاذبههای فرهنگی
خدمات اطلاعرسانی جهانگردی
تبلیغات
مواد سمعی- بصری و چاپی
بروشورها
پوسترها
سایر وسایل تبلیغی
ویدیوهای تبلیغاتی
راهنمای دفاتر مسافرتی
فصل دوازدهم:
تحقیق و مطالعه درباه صنعت جهانگردی
تحقیق و مطالعه درباره صنعت جهانگردی
پژوهش در صنعت جهانگردی
نقش پژوهش
فرآیند پژوهش در صنعت جهانگردی
منابع اطلاعات
فصل سیزدهم:
روشهای گردآوری اطلاعات
روشهای گردآوری اطلاعات
روشهای میدانی
چارچوب نظری تحقیق:
روش تحقیق:
روش و ابزار گردآوری اطلاعات:
روشهای نمونه گیری:
شیوه های تحلیل آماری:
چکیده:
فصل اول: تعاریف و مفاهیم جهانگردی
صنعت مسافرت و جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوعترین صنعت در دنیا به حساب میآید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی میدانند. صنعت جهانگردی در سراسر دنیا، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، که شکلهای دیگر اقتصادی مانند تولید یا استخراج منابع طبیعی به صرفه نیست، بسیار مورد توجه میباشد.
مردم به دلیل متعدد و مختلفی به مسافرت میروند. رشد سریع و قدرتمند جهانگردی در مدتی نسبتاٌ کوتاه، باعث شده است که تأثیر فراوانی بر مسافرتهای تجربی بگذارد. در ابتدا، مسافرت و جابهجایی به مکانهای دور، بعید به نظر میرسید و از نظر مالی بیشتر مردم توانایی این کار را نداشتند. میهمانخانهها و رستورانهایی در نقاط مختلف به صورت یکی از اقلام عمده بودجه شهرهای بزرگ درآمدند م همگی درصدد ایجاد مکانهایی کنار فرودگاهها راههای اصلی و مناطق روستایی برآمدند. خدمات مهمی که آژانسهای مسافرتی و دستاندرکاران و متصدیان امور مسافرتی ارائه میدادند، و کارهایی را که دفاتر گردشگری در بخش دولتی انجام میدادند و سرانجام فناوری پیشرفته، همه باعث شدند که مسافران بالقوه کنونی بتوانند سفرهایی سالم، بیخطر، آرام و لذتبخش انجام دهند.
تعریف« مسافرت و جهانگردی »
نیاز به ارائه تعریفی از واژگان فنی
بحث درباره اصطلاحات و واژگانی فنی که در این صنعت پویا مورد استفاده قرار میگیرند، حائز اهمیت است. بیشتر لغتنامه واژه ساده مسافرت را عمل جابهجایی تعریف کردهاند، که البته در مفهوم جهانگردی این واژه تعریف دیگری دارد. با توجه به هدف این کتاب، مسافرت بدین گونه تعریف میشود: «عمل جابهجایی به خارج از جامعه برای تجارت یا تفریح و نه برای انجام کار روزمره یا تحصیل» (گی، ماکنز و چوی، 1989، ص12). برای این که مسافرت نوعی صنعت به حساب آید، باید در سایه این گونه فعالیتها نوعی ارزش اقتصادی ایجاد شود.
با درک واژگان و مفاهیم اصولی که در محتوای مسافرت و صنعت جهانگردی به کار برده میشود، چارچوبی ارائه میشود که بیشتد بحثهای مربوط به این صنعت بر اساس آن است. به علت ناملموس بودن ماهیت این صنعت، از نظر واژهشناسی، تعریف عمومی ارائه شده که از جهات مختلفی حائز اهمیت است.
با استانداردشدن واژگان از جانب دستاندرکاران و گروههای ذیربط این اطمینان به وجود میآید که از اصطلاحات و عبارتهای مشابهی استفاده شود و مانع از هر نوع تحریف و سوءتفاهم گردد. از این رو، تعریفی واحد برای دستاندرکاران و مدیران اجرایی مناطق یا کشورهای مختلف این صنعت که میخواهند درباره مسائل جهانگردی و مسافرت بحث کنند، بسیار ضروری است.
گذشته از این، برنامهریزان با داشتن تعریفهای استاندارد جهت اتخاذ تصمیمات تجاری قادر خواهند بود که از دادههای مقایسهای استفاده کنند. به هر حال، نمیتوان فرض را بر این گذاشت که تعریف واحدی مورد قبول همگان واقع شود. در نیمه اول قرن بیستم، ورود و خروج مسافران و جهانگردان در بسیاری از کشورها به ندرت ثبت میشد و اگر هم این کار انجام میگرفت روش ثبت از کشوری به کشور دیگر فرق میکرد. در ضمن شمارش نهایی این مسافران و جهانگردان، به علت وجود تعریفهای مختلفی از جهانگردان، امکان نداشت و فقط از روی گذرنامه های افراد خارجی امکان این ثبت ایجاد میشد.
سرانجام، با ارائه تعریف استانداردی از این صنعت، پژوهشگران جهانگردی، درباره صنعت مربوطه مفروضات علمی قابل اتکایی ارائه دادند؛ از این رو، این صنعت به سرعت گسترش یافت، به صورتی که پژوهشگران جهانگردی، تصمیمگیرندگان بخش عمومی و مدیران اجرایی بخش خصوصی را ترغیب کردند که باعث شود این صنعت نقش فوقالعادهای در سیستم اقتصاد جهانی ایفا کند. صنعت جهانگردی به عنوان یک رشته آموزشی و علمی نوین هنوز فاقد تحقیقاتی است که در سایر رشتههای بازرگانی مشاهده میشود. پس از پذیرفتن تعریف استاندارد، پژوهشگران میتوانند با شرایط بهتری دادههای مقایسهای را جمعآوری کنند و در این زمینه تحقیقات معنادارتری ارایه کنند.
تعریف جهانگردی
در مارس 1993، کمسیون آمار ملل متحد، تعریف ارائه شده از جهانگردی توسط سازمان جهانی جهانگردی را پذیرفت. بر اساس این تعریف، جهانگردی عبارت است از: «مجموع فعالیتهای افرادی که به مکانهایی خارج از محل زندگی و کار خود به قصد تقریح و استراحت و انجام امور دیگر مسافرت میکنند و بیش از یک سال متوالی در آن مکانها نمیمانند.»
این تعریف، به بعد «تقاضا»ی جهانگردی توجه و تأکید دارد. تعاریف ارائه شده از جهانگردی معمولاٌ هر دو بعد «عرضه» و«تقاضا»ی جهانگردی را مد نظر قرار میدهد. تعاریفی که متوجه بعد «عرضه» جهانگردی هستند، بر محصولات و خدمات ارائه شده به جهانگردان متمرکز میباشند؛ در حالی که تعریفهای مربوط به بعد «تقاضا»ی جهانگردی بر رفتار جهانگردان و آنچه آنان دارند و جستجو میکنند، تمرکز میکنند.
جهانگردی، اگر چه یک بخش اقتصادی محسوب میشود، اما فعالیت اقتصادی چند بخشی است. به همین علت اقتصاددان و دولتمردان، طبقهبندی و هماهنگ کردن آن را بسیار مشکل مییابند. تعیین محدوده جهانگردی در کلیت، در واقع مشکل و دشوار است و به همین علت فعالیتی است که هم تعریف آن و هم مدیریت آن بسیار دشوار است.
به جهانگردی باید از دیده تعاملی بین عرضه و تقاضا نگریست؛ طراحی و توسعه یک محصول، به منظور مرتفع ساختن یک نیاز. همین تعامل است که آثار اقتصادی، زیستمحیطی، اجتماعی، فرهنگی و دیگر آثار را تعریف میکند.
راههای بسیاری برای بررسی فعالیت جهانگردی وجود دارد. یک راه این است که جهانگردی را به سه مرحله تقسیم کنیم:
تعاریف
سازمان جهانی جهانگردی (که بسیاری از دولتها در آن عضویت دارند) راهی را برای ارائه تعریفی عمومی از جهانگردی نشان داده است. در سال 1991، سازمان جهانی جهانگردی و دولت کانادا کنفرانس بینالمللی درباره مسافرت و آمارهای جهانگردی در اتاوا، کانادا تشکیل دادند که نظر و پیشنهادهایی مربوط به جهانگردی (تعریف و طبقهبندی آن) ارائه دادند. تعاریفی که در زیر آمدهاند مبتنی بر تعریفهایی هستند که سازمان جهانی جهانگردی از جهانگردی و جهانگردان ارائه نموده است:
شکل و نوع مسافرت
همانگونه که بازدیدکنندگان (مسافران) متفاوت هستند، شکل و نوع مسافرت نیز متفاوت است، که البته به شخص مسافر، مقصد و انگیزه مسافرت بستگی دارد؛ برای مثال، مسافرتهای خارجی و داخلی، درون منطقهای و برونمنطقهای و درون مرزی و برونمرزی.
جهانگردی بینالمللی و گردشگری داخل کشور (بینالمللی و داخلی)
از دیدگاه سازمان جهانی جهانگردی بینالمللی با گردشگری داخلی متفاوت است و به محدوده مرزی کشور مربوط میشود. ولی این بدان معنی نیست که هر مسافر بینالمللی، یک بازدیدکننده تلقی شود. مسافر کسی است که برای خارج شدن از محل سکونتش، سفر میکند؛ برای مثال کارگری که برای کار از مرز خارج میشود بازدیدکننده محسوب نمیشود. جهانگردی بینالمللی همیشه، در وهله اول، از نظر اقتصادی مدنظر قرار میگیرد، زیرا این شکل گردشگری نقش مهمی در بازرگانی و جریان ارزی ملتها بازی میکند.
گردشگری داخلی نیز تحتالشعاع جهانگردی بینالمللی است، با وجود این تصور بر این بود که گونه مسافرتها اثر بینالمللی ندارند و به آمارهای تجاری همان کشور مربوط بوده و اهمیت دارند. بدیهی است که این دو گردشگری رابطه تنگاتنگی با هم دارند. مسافران تحت تأثیر شرایط محیطی قرار میگیرند، و با توجه به عوامل خارجی مانند رشد نسبی درآمد واقعی، تفاوت قیمت بین کشورها و سیاست بینالملل، مسافرتهای داخلی جای خود را به جهانگردی بینالمللی میدهند و یا برعکس. در چند دهه گذشته، در بسیاری از کشورهای غربی روزهای تعطیل تبدیل به سفرهای بیرون شهری شدهاند و این به علت بالا رفتن استاندارد زندگی و کسب درآمدهای اضافی است؛ در حالی که در کشورهای در حال توسعه گردشگری داخلی افزایش یافته است (سازمان جهانی جهانگردی،b1995، ص34)
مسافرتهای منطقهای
منطقه به بخش کوچک جغرافیایی از یک ناحیه گفته میشود که با شاخصی معین یا با چارچوب مرجعی موثق مشخص میشود. در تحقیقات جهانگردی منطقه را به سه دسته تقسیم میکنند. نخست، موقعیت جغرافیایی منطقه که برای مثال میتوان به مناطق «شمال» یا «شرق» اشاره کرد. دوم، نواحی (مناطق) اداری، مانند «استانx». سوم منطقهای که از نظر فیزیکی در برگیرنده طبیعت بیشتری است، برای مثال «حوزه دریاچه» یا «حوزه اقیانوس آرام». از نظر در دسترس بودن و قابل استفاده بودن میتوان به چند دستهبندی دیگر اشاره کرد، برای نمونه «منطقه روستایی» یا «منطقه ساحلی». مقصود از مسافرتهای بین منطقهای، مسافرتهایی است که بین مناطق مختلف صورت میگیرد، حال این مناطق در یک استان یا ایالت، یک کشور و یا در مناطق مختلف دنیا باشد. از طرفی، مسافرتهای درون منطقهای به مسافرتهایی که در داخل یک منطقه مشخص صورت میگیرد؛ اطلاق میشود (حال این منطقه بومی باشد یا در سطح بینالمللی). برای مثال، میتوان به مسافرتهای بین کشورهای آسیای شرقی اشاره کرد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:330
فهرست مطالب:
موضوع:
صنعت مسافرت و جهانگردی
فصل اول: تعاریف و مفاهیم جهانگردی
تعریف« مسافرت و جهانگردی »
نیاز به ارائه تعریفی از واژگان فنی
تعریف جهانگردی
تعاریف
شکل و نوع مسافرت
جهانگردی بینالمللی و گردشگری داخل کشور (بینالمللی و داخلی)
مسافرتهای منطقهای
گردشگری درون مرزی یا برون مرزی
فصل دوم: تاریخچة مسافرت و جهانگردی
عهد باستان
قرون وسطی
رنسانس
انقلاب صنعتی
جهانگردی نوین
فصل سوم: اجزای تشکیل دهندة صنعت مسافرت
حمل و نقل ساختارهای زیربنایی
اقامتگاهها و سرویسهای پذیرایی
اقامتگاه
غذا و نوشیدنی
خدمات جانبی
سیستم توزیع خدمات و محصولات جهانگردی
نقش بخش خصوصی و بخش عمومی در جهانگردی
سه سطح جهانگردی
دریایی و راهآهن.
آمار جهانگردی
جهانگرد (دیدارکننده یک شبه)
دیدارکنندة گذری (دیدارکننده یک روزه)
سازمان جهانی جهانگردی راههای حمل و نقل را به ترتیب زیرطبقهبندی میکند:
ویژگیهای بارز جهانگردی
فعالیتهای اقتصادی متمایز میسازد. این ویژگیها عبارتند از:
در خاطر ماندن
میراث جهانگردی
هماهنگ شدن
زودگذر بودن
ظرفیت پذیرش
قابلیت تغییر
رقابت برای کسب فضای بیشتر
ثابت بودن هزینههای عملیاتی
هزینههای ثابت، نیمه ثابت و متغیر.
فصلی بودن تقاضا
فصل چهارم : اثرات مسافرت و جهانگردی
اثرات اقتصادی
مردم به دو دلیل مسافرت میکنند:
• برای کار
• برای تفریح
گردشگری عام
گردشگری خاص
گردشگری نوگرا
بخشبندی بازار
ملیت و جنسیت
سن و سال
گروه بندی بر اساس موقعیت اجتماعی
ویژگیهای روحی- روانی (ویژگیهای شخصیتی)
انگیزه ها و علایق
روش حمل و نقل/ مسافت طی شده در مسافرت
پیچیدگی رفتار انسانی
نظرسنجی از دیدار کنندگان
توسعه منابع انسانی
روند بازار جهانگردی
تغییر سلیقة مصرف کننده
توسعه صنعت جهانگردی و رقابت
فصل پنجم: روندها و الگوهای مسافرت
رشد صنعت جهانگردی
مسافرت های داخلی و خارجی
مجموع مسافران خارجی
مکان های توریستی و وجوه دریافتی از جهانگردان
روندها و الگوهای مسافرت های منطقه ای
اروپا
آسیا و حوزة اقیانوس آرام
آسیای جنوبی
کشورهای آمریکایی
خاورمیانه
آفریقا
اثرات عوامل خارجی بر صنعت جهانگردی
تغییر در ترکیب جمعیت
پیشرفت فناوری
تغییرات سیاسی
رعایت بهداشت و ایمنی
مفاهیم توسعه
مناطق نقاط آغازین
نوع محصول
مجتمع های استراحتگاهی
فهرست کنترل امکان سنجی طرح
از دیدگاه دولت
خط مشی و راهبرد
نیازهای توسعه
آثار زیست محیطی
آثار اقتصادی
آثار اجتماعی
مالکیت و مدیریت
از دیدگاه بخش خصوصی
تعریف بازار
تعریف محصول
فصل ششم:
سازمان های خدماتی حمل و نقل
مقدمه
تاریخچة توسعه سفرهای مسافرتی
مسافرت در روزگاران قدیم (باستان)
راه آهن و راههای آبی
خودرو و هواپیما (راه های هوایی)
خدمات راه آهن
پیشرفت های چشم گیر در ارائه خدمات به مسافر
حمل و نقل جاده ای و مسافرت با خودرو
خودرو
آزادراهها
سایل وسایل حمل و نقل زمینی
خودروهای جمعی (اتوبوس)
خودروهای تفریحی
مسافرت از راه های آبی
کشتی های تفریحی
سایر مسافرت های آبی
مسافرت هوایی
وضع و حذف مقررات هواپیمایی
جنبه های اصلی مقررات
فصل هفتم:
اقامتگاه ها و خدمات پذیرایی (میهمان داری)
مقدمه
روند تاریخی
طبقه بندی میهمان پذیرها
هتل ها
بناهای تاریخی
تختخواب و صبحانه
غذا و نوشابه
واحدهای تامین غذای هتل
تشکیلات مستقل عرضة غذا
میهمانان هتل ها
مالکیت و مدیریت هتل ها
معیارهای سنجش مدیریت هتل ها
مدیریت مراکز تامین غذا و فعالیت های مربوطه
شبکه ارتباطاتی در صنعت جهانگردی
مشارکت در بازاریابی
سازمان های مرتبط با میهمان داری
فصل هشتم:
سیستم توزیع محصولات و خدمات جهانگردی
مقدمه
متصدیان گردش های دسته جمعی
آژانس های مسافرتی
آژانس های مسافرتی به عنوان مشاور
آژانس مسافرتی به عنوان نمایندة فروش
اثر فناوری بر سیستم توزیع خدمات جهانگردی
رابطة بین فناوری و صنعت جهانگردی
سیستم های کامپیوتری برای ذخیره کردن جا
صدور بلیت با سیستم الکترونیکی
شبکة جهانی (اینترنت)
فصل نهم:
انواع گردشگری و محصولات ویژه
مقدمه
بخش های ویژه برای مسافرت های تفریحی
جهانگردی بومی
جهانگردی فرهنگی
گردشگری روستایی
گردشگری ماجراجویانه
گردشگری برای درمان
گردشگری های عصر نوین (سفرهای امروزی)
گردشگری آموزشی
گردهماییها
سفرهای تشویقی
نمایشگاهها
شوراها
توصیفی از جهانگرد براساس هدف مسافرت
مسافرت تفریحی یا تجاری
دیدن دوستان و بستگان
مسافرت با هدف ویژه
سفرهای تفریحی
سفرهای مذهبی
سن
جنس
تحصیلات
سایر عوامل
فصل نهم:
پیشبینی و پژوهش در صنعت جهانگردی
مقدمه
فصل دهم:
دستگاه دولتی متولی امور جهانگردی (GTA)
هدف از مدیریت دولتی
تمرکززدایی
سازمانهای بینالمللی
فصل یازدهم:
آثار فرهنگی- اجتماعی
آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی
فرهنگ چیست؟
اسطورههای فرهنگ مشترک
مکاتب فکری مخالف جهانگردی
مفاهیم فرهنگی مرتبط
هنجارها و قوانین
احساسشناسی
شرق ستیزی
بدویت
تعهد فرهنگی
بیگانه گریزی
اثر مسافرت بر مسافر
نقش مذهب
موانع موجود در درک فرهنگی- اجتماعی از جهانگردی
جاذبههای فرهنگی
خدمات اطلاعرسانی جهانگردی
تبلیغات
مواد سمعی- بصری و چاپی
بروشورها
پوسترها
سایر وسایل تبلیغی
ویدیوهای تبلیغاتی
راهنمای دفاتر مسافرتی
فصل دوازدهم:
تحقیق و مطالعه درباه صنعت جهانگردی
تحقیق و مطالعه درباره صنعت جهانگردی
پژوهش در صنعت جهانگردی
نقش پژوهش
فرآیند پژوهش در صنعت جهانگردی
منابع اطلاعات
فصل سیزدهم:
روشهای گردآوری اطلاعات
روشهای گردآوری اطلاعات
روشهای میدانی
چارچوب نظری تحقیق:
روش تحقیق:
روش و ابزار گردآوری اطلاعات:
روشهای نمونه گیری:
شیوه های تحلیل آماری:
چکیده:
فصل اول: تعاریف و مفاهیم جهانگردی
صنعت مسافرت و جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوعترین صنعت در دنیا به حساب میآید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی میدانند. صنعت جهانگردی در سراسر دنیا، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، که شکلهای دیگر اقتصادی مانند تولید یا استخراج منابع طبیعی به صرفه نیست، بسیار مورد توجه میباشد.
مردم به دلیل متعدد و مختلفی به مسافرت میروند. رشد سریع و قدرتمند جهانگردی در مدتی نسبتاٌ کوتاه، باعث شده است که تأثیر فراوانی بر مسافرتهای تجربی بگذارد. در ابتدا، مسافرت و جابهجایی به مکانهای دور، بعید به نظر میرسید و از نظر مالی بیشتر مردم توانایی این کار را نداشتند. میهمانخانهها و رستورانهایی در نقاط مختلف به صورت یکی از اقلام عمده بودجه شهرهای بزرگ درآمدند م همگی درصدد ایجاد مکانهایی کنار فرودگاهها راههای اصلی و مناطق روستایی برآمدند. خدمات مهمی که آژانسهای مسافرتی و دستاندرکاران و متصدیان امور مسافرتی ارائه میدادند، و کارهایی را که دفاتر گردشگری در بخش دولتی انجام میدادند و سرانجام فناوری پیشرفته، همه باعث شدند که مسافران بالقوه کنونی بتوانند سفرهایی سالم، بیخطر، آرام و لذتبخش انجام دهند.
تعریف« مسافرت و جهانگردی »
نیاز به ارائه تعریفی از واژگان فنی
بحث درباره اصطلاحات و واژگانی فنی که در این صنعت پویا مورد استفاده قرار میگیرند، حائز اهمیت است. بیشتر لغتنامه واژه ساده مسافرت را عمل جابهجایی تعریف کردهاند، که البته در مفهوم جهانگردی این واژه تعریف دیگری دارد. با توجه به هدف این کتاب، مسافرت بدین گونه تعریف میشود: «عمل جابهجایی به خارج از جامعه برای تجارت یا تفریح و نه برای انجام کار روزمره یا تحصیل» (گی، ماکنز و چوی، 1989، ص12). برای این که مسافرت نوعی صنعت به حساب آید، باید در سایه این گونه فعالیتها نوعی ارزش اقتصادی ایجاد شود.
با درک واژگان و مفاهیم اصولی که در محتوای مسافرت و صنعت جهانگردی به کار برده میشود، چارچوبی ارائه میشود که بیشتد بحثهای مربوط به این صنعت بر اساس آن است. به علت ناملموس بودن ماهیت این صنعت، از نظر واژهشناسی، تعریف عمومی ارائه شده که از جهات مختلفی حائز اهمیت است.
با استانداردشدن واژگان از جانب دستاندرکاران و گروههای ذیربط این اطمینان به وجود میآید که از اصطلاحات و عبارتهای مشابهی استفاده شود و مانع از هر نوع تحریف و سوءتفاهم گردد. از این رو، تعریفی واحد برای دستاندرکاران و مدیران اجرایی مناطق یا کشورهای مختلف این صنعت که میخواهند درباره مسائل جهانگردی و مسافرت بحث کنند، بسیار ضروری است.
گذشته از این، برنامهریزان با داشتن تعریفهای استاندارد جهت اتخاذ تصمیمات تجاری قادر خواهند بود که از دادههای مقایسهای استفاده کنند. به هر حال، نمیتوان فرض را بر این گذاشت که تعریف واحدی مورد قبول همگان واقع شود. در نیمه اول قرن بیستم، ورود و خروج مسافران و جهانگردان در بسیاری از کشورها به ندرت ثبت میشد و اگر هم این کار انجام میگرفت روش ثبت از کشوری به کشور دیگر فرق میکرد. در ضمن شمارش نهایی این مسافران و جهانگردان، به علت وجود تعریفهای مختلفی از جهانگردان، امکان نداشت و فقط از روی گذرنامه های افراد خارجی امکان این ثبت ایجاد میشد.
سرانجام، با ارائه تعریف استانداردی از این صنعت، پژوهشگران جهانگردی، درباره صنعت مربوطه مفروضات علمی قابل اتکایی ارائه دادند؛ از این رو، این صنعت به سرعت گسترش یافت، به صورتی که پژوهشگران جهانگردی، تصمیمگیرندگان بخش عمومی و مدیران اجرایی بخش خصوصی را ترغیب کردند که باعث شود این صنعت نقش فوقالعادهای در سیستم اقتصاد جهانی ایفا کند. صنعت جهانگردی به عنوان یک رشته آموزشی و علمی نوین هنوز فاقد تحقیقاتی است که در سایر رشتههای بازرگانی مشاهده میشود. پس از پذیرفتن تعریف استاندارد، پژوهشگران میتوانند با شرایط بهتری دادههای مقایسهای را جمعآوری کنند و در این زمینه تحقیقات معنادارتری ارایه کنند.
تعریف جهانگردی
در مارس 1993، کمسیون آمار ملل متحد، تعریف ارائه شده از جهانگردی توسط سازمان جهانی جهانگردی را پذیرفت. بر اساس این تعریف، جهانگردی عبارت است از: «مجموع فعالیتهای افرادی که به مکانهایی خارج از محل زندگی و کار خود به قصد تقریح و استراحت و انجام امور دیگر مسافرت میکنند و بیش از یک سال متوالی در آن مکانها نمیمانند.»
این تعریف، به بعد «تقاضا»ی جهانگردی توجه و تأکید دارد. تعاریف ارائه شده از جهانگردی معمولاٌ هر دو بعد «عرضه» و«تقاضا»ی جهانگردی را مد نظر قرار میدهد. تعاریفی که متوجه بعد «عرضه» جهانگردی هستند، بر محصولات و خدمات ارائه شده به جهانگردان متمرکز میباشند؛ در حالی که تعریفهای مربوط به بعد «تقاضا»ی جهانگردی بر رفتار جهانگردان و آنچه آنان دارند و جستجو میکنند، تمرکز میکنند.
جهانگردی، اگر چه یک بخش اقتصادی محسوب میشود، اما فعالیت اقتصادی چند بخشی است. به همین علت اقتصاددان و دولتمردان، طبقهبندی و هماهنگ کردن آن را بسیار مشکل مییابند. تعیین محدوده جهانگردی در کلیت، در واقع مشکل و دشوار است و به همین علت فعالیتی است که هم تعریف آن و هم مدیریت آن بسیار دشوار است.
به جهانگردی باید از دیده تعاملی بین عرضه و تقاضا نگریست؛ طراحی و توسعه یک محصول، به منظور مرتفع ساختن یک نیاز. همین تعامل است که آثار اقتصادی، زیستمحیطی، اجتماعی، فرهنگی و دیگر آثار را تعریف میکند.
راههای بسیاری برای بررسی فعالیت جهانگردی وجود دارد. یک راه این است که جهانگردی را به سه مرحله تقسیم کنیم:
تعاریف
سازمان جهانی جهانگردی (که بسیاری از دولتها در آن عضویت دارند) راهی را برای ارائه تعریفی عمومی از جهانگردی نشان داده است. در سال 1991، سازمان جهانی جهانگردی و دولت کانادا کنفرانس بینالمللی درباره مسافرت و آمارهای جهانگردی در اتاوا، کانادا تشکیل دادند که نظر و پیشنهادهایی مربوط به جهانگردی (تعریف و طبقهبندی آن) ارائه دادند. تعاریفی که در زیر آمدهاند مبتنی بر تعریفهایی هستند که سازمان جهانی جهانگردی از جهانگردی و جهانگردان ارائه نموده است:
شکل و نوع مسافرت
همانگونه که بازدیدکنندگان (مسافران) متفاوت هستند، شکل و نوع مسافرت نیز متفاوت است، که البته به شخص مسافر، مقصد و انگیزه مسافرت بستگی دارد؛ برای مثال، مسافرتهای خارجی و داخلی، درون منطقهای و برونمنطقهای و درون مرزی و برونمرزی.
جهانگردی بینالمللی و گردشگری داخل کشور (بینالمللی و داخلی)
از دیدگاه سازمان جهانی جهانگردی بینالمللی با گردشگری داخلی متفاوت است و به محدوده مرزی کشور مربوط میشود. ولی این بدان معنی نیست که هر مسافر بینالمللی، یک بازدیدکننده تلقی شود. مسافر کسی است که برای خارج شدن از محل سکونتش، سفر میکند؛ برای مثال کارگری که برای کار از مرز خارج میشود بازدیدکننده محسوب نمیشود. جهانگردی بینالمللی همیشه، در وهله اول، از نظر اقتصادی مدنظر قرار میگیرد، زیرا این شکل گردشگری نقش مهمی در بازرگانی و جریان ارزی ملتها بازی میکند.
گردشگری داخلی نیز تحتالشعاع جهانگردی بینالمللی است، با وجود این تصور بر این بود که گونه مسافرتها اثر بینالمللی ندارند و به آمارهای تجاری همان کشور مربوط بوده و اهمیت دارند. بدیهی است که این دو گردشگری رابطه تنگاتنگی با هم دارند. مسافران تحت تأثیر شرایط محیطی قرار میگیرند، و با توجه به عوامل خارجی مانند رشد نسبی درآمد واقعی، تفاوت قیمت بین کشورها و سیاست بینالملل، مسافرتهای داخلی جای خود را به جهانگردی بینالمللی میدهند و یا برعکس. در چند دهه گذشته، در بسیاری از کشورهای غربی روزهای تعطیل تبدیل به سفرهای بیرون شهری شدهاند و این به علت بالا رفتن استاندارد زندگی و کسب درآمدهای اضافی است؛ در حالی که در کشورهای در حال توسعه گردشگری داخلی افزایش یافته است (سازمان جهانی جهانگردی،b1995، ص34)
مسافرتهای منطقهای
منطقه به بخش کوچک جغرافیایی از یک ناحیه گفته میشود که با شاخصی معین یا با چارچوب مرجعی موثق مشخص میشود. در تحقیقات جهانگردی منطقه را به سه دسته تقسیم میکنند. نخست، موقعیت جغرافیایی منطقه که برای مثال میتوان به مناطق «شمال» یا «شرق» اشاره کرد. دوم، نواحی (مناطق) اداری، مانند «استانx». سوم منطقهای که از نظر فیزیکی در برگیرنده طبیعت بیشتری است، برای مثال «حوزه دریاچه» یا «حوزه اقیانوس آرام». از نظر در دسترس بودن و قابل استفاده بودن میتوان به چند دستهبندی دیگر اشاره کرد، برای نمونه «منطقه روستایی» یا «منطقه ساحلی». مقصود از مسافرتهای بین منطقهای، مسافرتهایی است که بین مناطق مختلف صورت میگیرد، حال این مناطق در یک استان یا ایالت، یک کشور و یا در مناطق مختلف دنیا باشد. از طرفی، مسافرتهای درون منطقهای به مسافرتهایی که در داخل یک منطقه مشخص صورت میگیرد؛ اطلاق میشود (حال این منطقه بومی باشد یا در سطح بینالمللی). برای مثال، میتوان به مسافرتهای بین کشورهای آسیای شرقی اشاره کرد.
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:210
پیشگفتار
در سالهای اخیر در ایران مجموعه های بسیار متشکل ازمجموعه های فرهنگی – ورزشی – تجاری مخصوص محصولات ودستاوردهای محلی و فروش مستقیم آنان به مردم ساخته و یا در دست اجراست، ولی در تمام این مجموعه ها یک خلأیی بین زندگی دلخواه یک فرد و زندگی اجتماعی او وجود دارد و اگرچه زندگی خارج از منزل دنیایی متفاوت از درون است . اما همین ایجاد فاصله است که فرد عدم اعتماد به نفس پیدا می کند، می بینید که نمی تواند با محیط ارتباط برقرار کند .
از جمله مسائل حیاتی هر شهر، وجود فضای عمومی مناسب برای گذراندن اوقات شهروندان به شیوه ای بهینهی باشد ، فضاهایی که هم زمان زیبایی های بصری و معماری ، سازمان دهی مناسب فضایی ، وجود عملکردهای مورد نیاز انسان امروزی را برای گذراندن مفید و بهینه ی وقت وارضای روانی و منطقی او در
بهره وری از این فضا را در بر داشته باشد و بخشی از نیازهای او را به هنگام خستگی از کار و تجربه ی فضاهای کسل کننده و پر ترافیک و شلوغ شهری برآورده سازند. عدم وجود فضاهایی به این منظور در شهرهای ما به جایی رسانده که برای گذران اوقات استراحت خود یا به سرگردانی در خیابان های شلوغ و پرترافیک و پردود شهر روی می آورند و یا در گریز از خستگی فضای کار و یا عادت ، کسالت خانه ، به چهار دیواری های بسته دیگری نظیر سینما ، تئاتر ، کافی شاپ و رستوران …. پناه می برند. یک فضای تعریف شده تفریحی می تواند فضای صمیمی و پر تحرکی برای فرد باشد و خلاء ارتباط با اجتماع را نیز برطرف کند . جذابیتی که بسیاری از مناطق شهر تبریز و یا هر شهر دیگر ایرانی که خود دارای قدمتی تاریخی با ویژگیهای اجتماعی و مردمی با آداب اجتماعی و رسومات خاص می باشند. فضاهای ایجاد شده آن منطقه دارای جذابیت های برجسته و منحصر به فرد میشود.
در نظر گرفتن این سایت با عناصر ثابت درون خود مانند دریاچه درختان کهنسال که بر اساس یک نظم طبیعی و خاص کاشته شده یا روییده اند. پستی و بلندی هایی که شیبهای نا منظم و جذابی بوجود آورده، بطوریکه طرح به عنوان یک عنصر اصلی درکنار این عناصر ثابت می خواهد جا باز کند.
حفظ مستمر و تضمین بقاء سیماهای طبیعی منحصر به فرد از هجوم کاربری های بی رویه در سایت مورد نظر گسترش فضای سبز در شیبهای مجاور دریاچه ، جلوگیری از هرگونه بهره برداری یا دخالتهای انسانی زیان آور که موجودیت طبیعی منطقه را به مخاطره می اندازد و فراهم آوری فضاهای همگانی با مناظر زیبا برای گذراندن اوقات فراغت هدف اینجانب در طرح خواهد بود.
مفاهیم و مطالعات اولیه
1- مفاهیم و اشکال جهانگردی
جهانگردی Tourism عبارت از فعالیتهای افرادی که برای استراحت، کار و دیگر دلایل به خارج از محیط خویش سفر کرده و حداکثر برای یکسال متوالی در آنجا اقامت می کنند.
1-1) اشکال جهانگردی:
در مورد هر کشور مشخص اشکال زیر از جهانگردی را می توان از هم متمایز ساخت:
الف) جهانگردی بومی: افراد مقیم یک منطقه که تنها در داخل همان منطقه سفر می کنند. (domestic tourism)
ب) جهانگردی دورن مرزی : افراد غیر مقیم یک منطقه که در همان منطقه سفر می کنند. (inbound tourism)
جهانگردی برون مرزی : افراد مقیم یک منطقه که به منطقه ای دیگر سفر می کنند. ( outbound tourism)
د) جهانگردان داخلی: جهانگردی بومی ودرون مرزی را در بر
می گیرد (internal touism)
هـ ) جهانگردی ملی: جهانگردی بومی و برون مرزی را شامل می شود. Natinal tourism))
و) جهانگردی بین المللی : شامل جهانگردی درون مرزی و برون مرزی (international tourism)
به بیانی دیگر تمام مسافرانی (travelers) که به جهان گردی
می پردازند دیدارگر visitorers اطلاق می شود. دیدارگر نیز بر حسب گذراندن حداقل یک شب دراقامتگاه خصوصی یا عمومی محل مورد بازدید به شرح زیر طبقه بندی میشود.
2-1) انواع جهانگردی و انگیزه جهانگردان
جهانگردی عموما باهدفی خاص صورت میگیرد و شناخت انواع جهانگردی بر اساس اهدافش در بحث انگیزش جهانگردی حائز اهمیت است. انگیزه جهانگردان را در شش نوع می توان طبقه بندی کرد:
الف – جهانگردان قومی: این نوع جهانگردی به منظور مشاهده سبک زندگی افراد بومی واقوام مختلف سفر می کنند و فعالیتهای رایج آن شامل دیدار از منازل افراد بومی، حضور در اعیاد و جشنها و یا شرکت در مراسم مذهبی آنهاست.
ب – جهانگردی هنری: آشنایی با هنر ملل دیگر مهمترین هدف این جهانگردی است . شناختن هنرهای دستی، موسیقی، تماشای تئاتر و نمایشهای ملل و اقوام مختلف از فعالیتهای مورد علاقه چنین جهانگردان است.
ج – جهانگردان تاریخی : بازدید از موزه ها ، مساجد، کلیساها و ابنیه تاریخی که خود یادآور شکوه و عظمت مناطق باستانی است از فعالیتهای ویژه این جهانگردان می باشد.
د – جهانگردان طبیعت گرا: سفر به نقاط دور دست تایافتن مکان مورد علاقه (مانند جهانگردان قومی) وتاکید بر جاذبه های طبیعی ومحیطی از فعالیتهای جهانگردان طبیعت گراست. این جهانگردان علاقمند به شگفتیهای جهان چون آبشارها، جنگلها، کوهستانها، دریاچه ها و سایر جاذبه های طبیعی هستند و فعالیتهای آنان شامل دیدار از چنین محیطها و لذت بردن از جلوه های طبیعت است.
هـ جهانگردان تفریحی : هدف اصلی این جهانگردان استراحت و تفریح است و سفر به مناطقی با تسهیلاتی برای بهره برداری مورد توجه آنان بشمار می رود.
و – جهانگردان کاری : مقصود اصلی چنین جهانگردانی انجام بخشی ازحرفه و کار خود در مقصد بوده و چنین جهانگردان می کوشند تا فرصتهای دیگری فراهم نمایند تا ضمن بهره گیری ازمسافرت به تفریح و تفنن و استراحت نیز بپردازند.
2- جهانگردی و صنعت توریسم
فرهنگ ازنظر علم مردم شناسی مجموعه ای ازشناخت ها ، اعتقادات و ارزشها و تعلیمات اجتماعی را در بر می گیرد و همزمان شیوه های رفتاری مردم را نیز شامل می شود. جشنها و مراسم مردمی ، مطالعه ، دیدن فیلم ، ورزش و … همگی جزء رفتارهای مردمی اند . جملگی این رفتار ها کم و بیش به یک آموزش عمومی ونوعی ازصنعت تبدیل شدهاند. جهانگردی نیز به نوبه خود یکی از شیوه های فرهنگی مربوط به رفتارهای مردم است و میدان فعالیت و حوزه عمل آن هر لحظه در حال گسترش و تکوین است. در حقیقت می توان ادعا نمود که تمامی فرهنگها به بخشی ازجهانگردی منتج می شوند.
1-2) علل و انگیزه های جهانگردی و اهداف آن
شیوه تازه زندگی تحمیلی، جهانگردی را بعنوان ضرورتی محسوس و حتمی برای حیات فیزیکی و روانی ارائه نموده است که از علت یابی و انگیزه های کلی آن ناشی میشود. اگر انگیزه های و علت یابی ها پاسخگوی نیازهایی چون نیاز به سیاحت ، امنیت، آزادی و خود تاییدی باشد می توان علل جهانگردی را در موارد زیر جمع بندی کرد:
سلامت فیزیکی
گریز و رهایی بعنوان ضرورتی حتمی در جهت ایجاد سلامت عقلی
تفریح و استراحت بعنوان رفتاری مشترک با جمیع مردم
رهایی از محیط کار
رهایی از فشار زندگی روزمره(فرارازحرکات معمولی روزانه)
رهایی از زندگی سرشار از تشنج شهر نشینی
در مجموع جهانگردی می تواند سه کار عمده به انجام برساند :
استراحت تفریح ، پیشرفت
2-2) جهانگردی واوقات فراغت
جهانگردی به معنی اخص کلمه با در اختیار بودن «ایام فراغت» ارتباط مستقیم دارد. اوقات فراغت نمایانگر فضایی از فعالیت فردی و جمعی است که معمولا ازسایر فعالیتها برتر نمی باشد، بلکه مجموعه ای از تفرجهاست. با اینهمه گفتنی است که ایام فراغت سرمایه عظیمی است برای افراد و جامعه. جهانگردی موقعیتی است که جوابگوی یک سلسله نیازهای فردی و اجتماعی است و از طریق منشاء اصلی خود «جامعه صنعتی» مورد تایید است. در حقیقت جامعه صنعتی بر روی زندگی اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و مذهبی انسان تاثیر عمیق گذاشته است و یکی از مهمترین این تحولات اشاعه جهانگردی فردی و گروهی است. بزبان ساده تر جهانگردی را می توان در قالبهای زیر مشخص نمود:
الف- بعنوان موقعیتی برای گذراندن تعطیلات به منظور بازیابی انرژی از دست رفته که ایام فراغت نیز ضرورت خویش را در قالب آن می نمایاند. علاوه بر آن بعنوان عامل ایجاد تعادل وتوازن نیز متجلی می گردد که این پدیده چه از طریق ایجاد تعادل در نوع کار و چه از طریق فرار از زندگی متشنج و توانفرسا خود نمایی میکند . بدینسان معلوم میشود که جهانگردی مستقیماً و بموازات گسترش و توسعه ، «صنعت» و «خدمات» پیشرفت کرده است.
ب- بعنوان موقعیتی در جهت رشد فرهنگی که جهانگردی سازمان یافته موقعیت معتبر و والایی در جهت رسیدن به اهداف فرهنگی است، زیرا جهانگردی همزمان پذیرنده و آوردنده ارزشها و معیارهای جدید ومدرن است.
3-2) جهانگردی روستایی
طی سالهای اخیر ، جهانگردی روستایی بعنوان یک پدیده قابل اعتنا در صنعت جهانگردی مطرح شده است . اما گسترش آن در کشورهای مخلف باید با درنظر گرفتن زمینه های مناسب و انجام کارهای تحقیقاتی صورت گیرد.
روستاهای کشور از نظر موقعیت و امکانات بالقوه و بالفعل درسه گروه به شرح زیر قابل تعریف هستند:
گروه اول روستاهایی هستند که به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی مورد توجه هستند.
گروه دوم روستاهایی هستند که دارای امتیازات قابل توجهی ازنظر جاذبه های سیاحتی هستند، اما به لحاظ موقعیت جغرافیایی در معرض بازدیدهای مستمر از سوی شهر نشینان قرار نمی گیرند.
گروه سوم روستاهایی را تشکیل می دهند که خود و یا
منطقه ای که درآن قرار دارند دارای جاذبه سیاحتی بوده و از این رو بقولی مورد لطف جوامع شهری و به تعبیری درمعرض تخریب اجتماعی و زیر بنایی ناشی ازدادو ستد های تعریف نشده شهر نشینان قرار دارند.
جهانگردی و آب وهوا
بدون شک کشورهایی که جاذب توریست هستند در فصول معینی برای جهانگردی مناسبند. درحقیقت آب و هوا باعث فصلی بودن پدیده جهانگردی است. آب وهوای درزندگی اقتصادی، اجتماعی وجهانگردی موثر می باشد و در فصولی که آب و هوا مناسب است جاذبه جهانگردی بیشتر است .
کشور ایران با واقع شدن درعرض جغرافیایی میانه دارای آب و هوای معتدل و مناسب بوده و با داشتن جذابیت های متنوع از جمله کشورهای مهم در جذب توریست و جهانگرد بشمار می رود.
تاریخچه و بررسی ، صنعت توریسم در ایران
ایران از لحاظ صنعت توریسم به معنای اعم و جهانگردی در منطقه خاورمیانه به معنای اخص موقعیتی حساس و ممتاز را دارا بوده و از قدیم الایام همواره مورد توجه جهانگردان بوده ا ست.
اسناد و مدارک موجود نشان دهنده این مطلب است که از دوران پیش از اسلام بعضی ازیونانیان و رومیان به ایران سفر می کردند. اما تا قبل از جنگ جهانی دوم، جهانگردی در ایران چندان رونقی نداشته ومحدود به سیاحان و نویسندگانی بود که برای مطالعه و یا تحقیق به ایران سفر می کردند و از خود آثاری به نام «سفرنامه» به جای می گذاشتند
پس از جنگ جهانی دوم بعلت ایجاد راههای ارتباطی و وسایل مسافرت و دیگر تسهیلات توریستی، ایران بصورت یکی از کشورهای پذیرایی جهانگردان خارجی درآمد.
ایران کشوری چهار فصل با وسعتی در حدود 165 هزار کیلومتر مربع و با آب وهوایی متنوع و گوناگون از لحاظ جاذبه های توریستی یکی از 10 کشور بزرگ جهان محسوب می شود.
ایران از تاریخ و فرهنگی بسیار کهن برخوردار بوده و هر نقطه از آن دارای جاذبه های توریستی بسیار است که با برنامه ریزی و ایجاد امکانات درجهت توریست می توان همه ساله درآمدهای بسیاری از این صنعت بدست آورد.
6-2) اهداف توسعه صنعت توریسم در ایران
الف – تعادل فرهنگی بین کشورها
ب – تحکیم روابط بین کشورها
ج – کسب در آمد اقتصادی
د – الگوی توسعه مناطق محروم در مناطقی که به لحاظ کشاورزی و صنعتی اشباع شده اند برای تامین اشتغال نیروی بیکار می توان جهانگردی را بسط داد.
هـ) توزیع عادلانه ثروت : با گسترش جهانگردی ، درآمد کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه منتقل میشود.
و ) پر کردن اوقات فراغت
اشتغال زایی
3) اوقات فراغت و تفریح
1-3) مفهوم اوقات فراغت وارزیابی آن
فرهنگ جامعه شناسی ما «اوقات فراغت» را چنین تعریف میکند . فراغت عبارت است از وقت آزادی که پس ازانجام وظایف واعمال زندگی بدست می آید. اوقات فراغت را گاه اوقات آزاد و گاه اوقات بیکاری و یا فرصت و زمانی که پس از انجام رسانیدن کار و شغل روزانه باقی می ماند دانسته اند.
فراغت فعالیتی است که صرفنظر از وظایف شغلی خانوادگی ، اجتماعی فرد به میل خود و بمنظور استراحت و تجدید قوا و سرگرمی و یا وسیع تر ساختن دانش واعمال استعدادهای خلاقه وجودش به انجام آن می پردازد . در اوقات فراغت فرد همان
می کند که می خواهد درواقع این گفته بیش از تمام تعاریف بالا معنی اوقات فراغت را روشن می سازد.
اوقات فراغت الزاما به معنی افزایش ایام تنبلی و بیکاری تعبیر نمی شود بلکه موقعیتی است برای «تبادل حقیقی و موثر کمال انسانیت» فرد می تواند در پاره ای از این لحظات آزادانه در جهت ترقی خویش و بهبود شرایط همگان نقش سازنده را ایفا نماید.
در زبان فارسی معمولا بجای فراغت کلمه تفریح را بکار
می برند. از بدست آوردن خوشی و لذت و فراغت به معنای آسایش، آسودگی، استراحت و آرامش بکار رفته است اما این معانی بهیچ وجه مفهوم فراغت نیست و نمی تواند حتی بخش اعظم تعریفی باشد که از فراغت میشود.
فرانسویها با بهره گیری ازواژه loisir و انگلیسی ها با به خدمت گرفتن لغت leisure اوقات فراغت را چنین تشریح کرده اند:
فرصت و زمانی که پس از انجام رساندن کار و شغل روزانه به هدف تامین نیازهای انسان باقی می ماند. اوقات فراغت را در چهار دسته میتوان مورد ارزیابی قرار داد:
الف) فراغت یک شیوه رفتار است که می توان آن را در هر نوع فعالیتی یافت حتی در کار شغلی، مثلا می توان ضمن کارکردن به موسیقی گوش کرد. این دیدگاه بیشتر روان شناسان است تا جامعه شناسانه .
ب) فراغت را می توان تنها نسبت به کار شغلی سنجید و فراغت را به معنی کارنکردن دانست. این دیدگاه اقتصادی فراغت است.
ج) سومین دیدگاه ، اجباری های خانوادگی را نیز از فرا غت مجزا می کند و بهنگام فراغت شخص هم از کار شغلی و هم از کار خانگی آسوده است.
د) چهارمین دیدگاه نسبت به اوقات فراغت بیانگر مدت زمانی است که بوسیله جامعه برحسب رهایی از اجبارهای شغلی، خانوادگی، مذهبی و سیاسی به فرد اعطا می شود.
پس اوقات فراغت مدت زمانی است که شخص به استراحت ، برای رفع خستگی، به تفریح برای رفع کسالت و دلتنگی و یا فعالیتهای انتخابی برای رشد وتوسعه ظرفیتهای جسمی و روحی خود می پردازد.
2-3) تفریح و اوقات فراغت بعنوان یک مسئله اجتماعی کنونی
بر اثر کاهش ساعات کار طی سالهای اخیر، تفریح یا اوقات فراغت تبدیل به یک مسئله اجتماعی گردیده و توجه بسیاری ازمحققان را به خود معطوف داشته است. مطالعات این دانشمندان نشان می دهد مادام که نتوانستیم به طور عاقلانه اوقات روز افزون بیکاری خودمان را بسر بریم . چه در فرهنگ و چه در شخصیت ما اختلافی روی خواهد داد.
افراد بشر، طبعا همواره مایل به داشتن اوقات بیکاری بیشتر بوده اند. لیکن اینک مواجه با این خطر شده اند که اوقات فراغتشان بیشتر از آن است که در خور آنند و بیم آن می رود که بر اثر عدم توانایی افراد این اوقات به طور عاقلانه خطرات بزرگی برای خودشان و جامعه به وجود آورند و به همین جهت است که مسئله گذراندن ساعات بیکاری امروز یکی از دشوارترین مسایلی است که تاکنون اکثر ملل جهان به ویژه باختریان با آن مواجه می باشند.
جرج لوند برگ در کتاب خود به نام «بی کاری و مطالعه آن در حومه» چنین می نگارد: ایام فراغت عبارت از ایامی است که طی آن ما از روشن ترین و رسمی ترین وظایف خود که برای انجام شان مزد میگیریم و یا اینکه ملزم به انجام آن هستیم آزاد باشیم. مسئله بیکاری بر اثر پیشرفت اختراعات که بیش از پیش کار انسان را کم کرده اند به وجود آمده ا ست.
تحقیقات عملی روشن می کند که انسان اوقات بی کاری خود را چگونه با حداکثر استفاده بر سر برد و چگونگی استفاده از اوقات بیکاری تا اندازه ای کیفیت تمدن ملتها را روشن می کند.
هنری پرات فرچایلد ، جامعه شناس خاطر نشان می کند. ما به یک مرحله از مدنیت رسیده ایم که درآن مفهوم بیکاری مانند روش مانسبت به کار و فلسفه مانسبت به زندگی بایدمورد تجدید نظر کامل قرار گیرد . ایام بیکاری ایامی که باید به خوشی و تفریح بگذرد تنها زمانی حاصل است که زندگی را شایسته زندگی کردن می سازد و ایام دیگر را ما تنها ازآن لحاظ تحمل می کنیم که در غنی ساختن و با ارزش کردن ایام بی کاری و فراغت ما اثر دارند.
3-3) پژوهش درمورد سیر تاریخی تفریح درایران