فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:67
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
چکیده
مقدمه
فصل اول :( کلیات تحقیق )
مبحث اول : تعریف و فلسفه دفاع مشروع
گفتار اول : تعریف دفاع مشروع
گفتار دوم : فلسفه مشروعیت دفاع
مبحث دوم : شرایط مشروعیت دفاع
گفتار اول : تجاوز و فعلیت آن
گفتار دوم : ضرورت انجام دفاع مشروع
گفتار سوم : متناسب بودن کمیت و کیفیت دفاع با تجاوز
مبحث سوم : چرایی و چیستی دفاع مشروع
گفتار اول : چرایی دفاع مشروع
گفتار دوم : چیستی دفاع مشروع
مبحث چهارم : دفاع مشروع در حقوق جزایی ایران
فصل دوم :( دفاع مشروع در حقوق بین الملل )
مبحث اول : دامنه و گسترة دفاع مشروع
مبحث دوم : شرایط دفاع مشروع
مبحث سوم : دفاع مشروع در جنگ غزه
گفتار اول : منع توسل به زور وتحریم جنگ
گفتار دوم : مشروعیت جنگ وتوسل به زور
گفتار سوم : مفهوم حقوق جنگ
مبحث سوم : مستندات قانونی دفاع مشروع در حقوق بینالملل
مبحث چهارم : موجودیت دفاع مشروع در حقوق بین الملل عرفی
مبحث پنجم : موجودیت دفاع مشروع در منشور ملل متحد
فصل سوم :(گستره و قلمرو دفاع مشروع از دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی )
مبحث اول : دفاع مشروع در فقه و حقوق
گفتار اول : دفاع سازمانیافته
گفتار دوم : ادامه گستره دفاع مشروع
مبحث دوم : حکم دفاع از نفس، عرض و مال از دیدگاه فقیهان اهلسنت
گفتار اول : حکم دفاع از نفس
گفتار دوم : حکم دفاع از ناموس
گفتار سوم : حکم دفاع از مال
گفتار چهارم : دفاع از غیر
نتیجه گیری
فهرست منابع و مآخذ
چکیده
دفاع مشروع در فقه مذاهب، گستره و قلمرو وسیعی دارد. در این مقاله تلاش شده تا ابعاد و مصادیق آن نمایانده شود. در شاخه دفاع سازمانیافته، تقسیمات فراوانی شده و این اقسام در مقاله مورد توجه قرار گرفته و نشان داده است که در این حوزه آن مقدار که در کتابها مطرح شده بین مذاهب اسلامی اتفاقنظر وجود دارد، اما در حوزه دفاع از جان عرض و مال در میان مذاهب مختلف دیدگاههای مختلفی وجود دارد، به ویژه نسبت به دفاع از مال و عرض اقوال متعددی مطرح شده، و هر جا که فقیهان به ادله مطلب اشاره کردهاند، آن ادله نیز مورد توجه واقع شده است.
مقدمه
دفاع مشروع یکی از موضوعات مهم و بحث برانگیز در عرصه حقوق بین الملل بوده و هست.
دفاع مشروع به منزلۀ یک قاعده حقوقی و نیز به عنوان یک اصل کلی حقوقی به رسمیت شناخته شده است و مورد قبول تمام نظامهای حقوقی دنیاست. بر خلاف گذشته که دولتها در توسل به جنگ اختیار کامل داشتند یعنی هر وقت که تشخیص میدادند منافع آنها کاربرد زور را توجیه میکند به آن متوسل میشدند، امروزه طبق مقررات حقوق بین الملل فقط در موارد استثنایی و البته رعایت شرایطی میتوان به زور متوسل گردید.
فصل اول :
( کلیات تحقیق )
مبحث اول : تعریف و فلسفه دفاع مشروع
گفتار اول : تعریف دفاع مشروع
در فرهنگ حقوق ماکس رادین آمده است: «حق دفاع مشروع حقی است که بر اساس آن شخص از خود و از اعضاء فامیل خود و در برخی موارد از اموال خود دفاع میکند حتی اگر منجر به قتل شود. دفاع در مقابل آنچنان حملهای باید صورت گیرد که اگر به نتیجه برسد به جنایت بیرحمانهای منجر گردد و معالوصف باید قبلاً کلیه اقدامات معقول برای جلوگیری از قتل صورت گیرد.» این تعریف برای دفاع مشروع در حقوق داخلی است.
در فرهنگ حقوق بینالملل دفاع مشروع این گونه تعریف شده است:
«حق ذاتی دفاع فردی یا جمعی در صورت وقوع حملهای مسلحانه به یک کشور، تا زمانی که شورای امنیت اقدامات ضروری را برای اعاده و حفظ صلح و امنیت بینالمللی اتخاذ نماید.»
این تعریف حق دفاع از خود مبتنی بر ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد است و استثنایی مهم بر اصل ممنوعیت کلی توسل به زور در روابط بینالمللی محسوب میشود. اگرچه منشور به «یک عضو» اشاره دارد نه به «یک کشور»، اما توافق کلی مبنی بر این که منظور، صرفاً «هرکشور» است، وجود دارد.
بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد در صورت وقوع حمله مسلحانه بر ضد یک عضو با شرایط فوق، هیچ یک از مقررات این منشور به حق ذاتی دفاع مشروع از، خواه به طور فردی و خواه به طور جمعی لطمهای وارد نخواهد کرد. اعضاء باید اقداماتی را که در دفاع مشروع از خود به عمل میآورند فوراً به شورای امنیت گزارش دهند.
از نظر تاریخی، توسل به اسلحه برای دفاع مشروع در مقابل نیروی خارجی به عنوان یک قاعده حقوق بینالملل عرفی به خوبی جایگاه خود را داشته است. به همین جهت در ماده ۵۱ منشور به حق ذاتی دفاع مشروع به طور جمعی اشاره میکند. اساساً سازمانهایی مثل ناتو و ورشو بعد از جنگ دوم جهانی مشخصاً بر اساس حق دفاع مشروع جمعی برابر ماده ۵۱ منشور تشکیل شدهاند. بر پایه این گونه توافقات، حملهای بریک طرف به مثابه حملهای بر همه تلقی میشود.
هرچند حق دفاع مشروع در حقوق عرفی وجود داشته است و از حقوق طبیعی و ذاتی به شمار میرود، اما این حق ذاتی با توجه به ممنوعیت عمومی استفاده از زور معنی پیدا میکند. حق عرفی دفاع، در نامهای که ویستر، وزیر خارجه آمریکا در جریان غرق کشتی کارولین به مقامات انگلیسی در کانادا در ۱۸۷۳ ارسال داشت، بیان شده است. مقامات انگلیسی، یک کشتی حامل شورشیان را که متعلق به آمریکا و در سواحل آن کشور تصرف کرده آن را بر روی آبشار نیاگارا غرق نمودند. وزیر خارجه آمریکا طی نامهای از مقامات انگلیسی خواست که معذرت خواسته و به دولت آمریکا غرامت پرداخت کند.
گفتار دوم : فلسفه مشروعیت دفاع
دفاع مشروع که از قدیم در حقوق یونان و روم و فقه اسلامی مورد قبول قرار گرفته، همچنان در حقوق جدید کشورها و در حقوق بین الملل به اعتبار خود باقی است و آن را یکی از جهات مشروعیت ارتکاب جرم و یکی زا جهات استفاده از توسل به زور و نیروی نظامی دانستهاند. مشروعیت دفاع در طول تاریخ به طرق مختلف توجیه گردیده و مؤلفین هریک به نحوی در توجیه فلسفة عدم قابلیت مجازات آن نظریاتی اعلام داشتهاند که اکنون به ذکر آنها میپردازیم.
۱- حق دفاع، یکی از موارد حقوق طبیعی
«بلی» ، «ایالا» ، «ولف» و «کارارا» معتقدند که حق حیات از حقوق طبیعی افراد بشر می باشد و هرگاه به جهتی از جهات این حق به خطر افتد و حفاظت اجتماعی کافی نباشد و یا اصلاً توسل به قوة حاکمه و حمایت جامعه میسر نگردد، انسان آزاد است که به وسایل شخصی برای حفظ حیات خود اقدام نماید. تمام این افراد حقوق طبیعی را ضامن اجرای دفاع مشروع میدانند.
سوآرز حق دفاع مشروع را نتیجه غریزی حفظ جان و موجودیت میداند و چنین اظهار نظر میکند که این تمایلات درحیوان و انسان، امری بدیهی است.
به نظر علمای حقوق طبیعی، حق دفاع مشروع دارای حوزه عمل بسیار وسیع بوده است، به نحوی که براساس این نظرات، دفاع از کشور در مقابل هر صدمه و همچنین دفاع از پادشاهی، اتباع، اموال و نیز دفاع ازکشورهای دوست و متحد با استفاده از حق دفاع مشروع میسر بوده است. حتی «واتل» هنگام بحث دربارة جنگ های نامشروع میگوید بهمنظور حفظ تعادل قوا و همچنین جلوگیری از تجاوز، استفاده از حق دفاع مشروع صحیح میباشد.
بر طبق این نظریه، دفاع وصف حقی را که از آن دفاع میشود به خود میگیرد، لذا هرگاه این حق از حقوق طبیعی باشد، دفاع از آن هم حقی طبیعی است. البته قبول این نظریه کاملاً با مفهوم حق دفاع به صورتی که امروزه به آن نگریسته میشود، تطبیق ندارد، چه اگر حقی که از آن دفاع میشود از حقوق طبیعی نباشد، دفاع از آن هم از حقوق طبیعی نخواهد بود، حال آن که از جمله حقوقی که ارتکاب جرم در مقام دفاع از آن جایز و مشروع میباشد، حق مالکیت است.
۲- حق دفاع بر اساس نقض قرارداد اجتماعی
«ژان ژاک روسو» فیلسوف و نویسندة معروف فرانسوی، حق دفاع را به نحو دیگری توجیه میکند. وی ابتدا قرارداد اجتماعی را ایدة خود قرار میدهد وبرابر آن مبنای تشکیل اجتماع، پیمان ضمنی فرض میشود که بین افراد ملت بسته شده است. به اعتقاد وی، انسان که موجودی اجتماعی و یکی از افراد اجتماع است مکلف به رعایت حقوق و نظاماتی است که برای حفظ و بقای اجتماع او لازم است و این تکلیف و وظیفه به مجرد پذیرفتن عضویت این اجتماع، خود به خود برای افراد آن ایجاد و برقرار میگردد.
بنابراین به محض این که این قرارداد اجتماعی، در اثر اقدام بیرویه و ضد اجتماعی فردی از افراد اجتماع نقض گردید، عضوی که حقوق و منافعش به خطر افتاده است، مختار و بلکه مکلف خواهد بود که حق و عدالت را به وسایل مقتضی برقرار سازد.
آنچه از نظر روسو متبادر به ذهن میشود این است که دفاع وظیفه و تکلیف هر فرد است و دیگر این که مبنای دفاع، حفظ حقوق اجتماع است. برخی افراد به این نظریه اشکال گرفتهاند که دفاع، حق بوده و تکلیف و وظیفه نمیباشد و از سوی دیگر به هنگام دفاع مشروع درحقوق داخلی، فرد به صورت مستقیم از منافع خود به دور از منافع جامعه دفاع میکند. در حقوق بینالملل نیز کشوری که مورد تجاوز قرارگرفته و متوسل به استفاده از نیروی نظامی میشود، در مقیاس گسترده جامعه جهانی، از سرزمین، حاکمیت و اتباع خود دفاع میکند و از منافع کل جامعه جهانی به صورت مستقیم دفاع نمینماید.
هنگام دفاع مشروع منافع جامعه و کل جامعه جهانی به صورت غیر مستقیم مورد حمایت قرار میگیرد. در مواردی که فرد یا کشور مورد تعدی و تجاوز قرار میگیرند چون از یک طرف اجتماع نتوانسته از خطری که متوجه یکی از اعضای خود شده به موقع جلوگیری کند و از طرف دیگر به علت ناگهانی بودن آن خطر، مجال توسل به قوای دولتی نیز نبوده است، منطقاً و اخلاقاً بایستی به شخص تهدید شده حق داد که از خود رفع خطر کند و چون اعطای این حق از آن جهت که عمل متعرضی را که موجب برهم زدن نظم جامعه نیز خواهد گردید، خنثی میسازد، علاوه بر منفعت برای شخص مورد تهدید، در واقع از حق و منفعت جامعه هم حمایت و دفاع شده است.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:107
فهرست مطالب:
چرادرس دفاع مقدس؟
فصل اول-اختلافات مرزی ایران و عراق
فصل دوم-
شرایط حاکم بر جمهوری اسلامی ایران قبل از تهاجم
فصل سوم - شرایط حاکم بر عراق قبل از تجاوز واهداف تجاوز
فصل چهارم:
پیشینه وچگونگی آغاز تجاوز
فصل پنجم-
دفع تجاوز
فصل ششم-
رویکرد حقوقی جنگ و علل پذیرش قطعنامه598
فصل هفتم
– روند اجرایی قطعنامه ی598
فصل هشتم
– پیامدهاودستاوردهای سیاسی فرهنگی واقتصادی دفاع مقدس
فصل نهم
–فرهنگ شهادت وایثار
چکیده:
چرادرس دفاع مقدس؟
در یک بررسی اجمالی در مورد خاستگاه اقوام و ملل در می یابیم که همه اقوام و ملل با هر رویکردی علاقه مندی وافری به ثبت و ضبط پدیده هایی از خود داشته که باعث سربلندی و بالندگی آنان در بین سایر اقوام و ملل می گردد. و با این بالندگی ها بر دیگر اقوام و ملل فخر فروخته و به خود افتخار می کنند.
وجه تشابه و اشتراک اکثریت قریب به اتفاق این بالندگی ها در بین اقوام و ملل گوناگون چه کوچک و چه بزرگ چگونگی به استقلال رسیدن آنها و همچنین چگونگی و شیوه های حفظ این استقلالشان است.. برای پی بردن به این مهم به همین مطلب بسنده می کنیم که تمام کشورهای بزرگ و کوچک در برنامه های جذب سیاحتی و گردشگری خودشان گردشگران و توریست ها را به موزه های خود بخصوص موزه نظامی راهنمائی می کنند و در آن موزه ها شرحی اجمالی از تاریخ احتمالا استعمار و سپس چگونگی استقلال و پس از آن به شرح دفاع خود در مقابل هرگونه تجاوز و ویرانگری می پردازند و در این رهگذر و درپی این فرایند به گونه ای بسیار جالب و هیجان انگیز به معرفی دلاوران و قهرمانان ملی خود پرداخته و ذاتا به این نتیجه می رسند که همه این افتخارات و بالندگی ها مدیون و مرهون تلاش ها و از خود گذشتگی های قهرمانان این مرزوبوم و ملت بوده اند. تا به گونه ای شایسته بتوانند اسطوره ها و قهرمانانی دیگر را در طول نسلها خلق کرده و آینده کشور و ملت خود را با انسان سازی و قهرمان پروری تضمین نمایند. جنگ تحمیلی عراق علیه ایران اسلامی نیز یکی از این پدیده هاست که در نوع خود با توجه به ویژگیهای استثنائی خود باید مورد توجه قرار گرفته و در فرایند زمانی برنامه ریزی شده ای با رویکردهای مختلف به عنوان اصلی ترین بالندگی ملت قهرمان ایران علوم و فرهنگ و ارزشهای نهفته در آن استخراج شده و به آیندگان سپرده شود.
•چرا دفاع مقدس با همه ارزشهای درونی و پیرامونی خود باید ماندگار بماند.
•آیا ما توانسته ایم فرهنگ و ارزشهای دفاع مقدس را به ظهور و بروز برسانیم.
•و آیا فعالیتهای فرهنگی ونشر ارزشهای دفاع مقدس تا کنون توانسته است گستره اجتماعی مناسبی را در بر بگیرد.
با یک یرسی اجمالی از جهات مختلف در می یابیم که تا کنون رویکردهای مختلفی به دفاع مقدس وجود داشته است و لکن این رویکردها تا کنون نتوانسته رسالتی را که یک حادثه و بالندگی ملی و اجتماعی بر دوشش گذاشته است به انجام برساند.
•رویکرد اول، رویکرد الهی، ارزشی و حماسی است که از بدو انقلاب وسالها پیش توسط همه مسئولان دلسوز نظام با محوریت حضرت امام ظهور و بروز پیدا کرده تا توانسته انقلابی به این وسعت و عظمت را درمقابل دیدگان نا باور جهانی به پیروزی برساند و هم چنین در ابتدای جنگ تحمیلی با بی توجهی به این رویکرد شاهد کاستی هائی در صحنه های جنگ بوده ایم که پس از ظهور و بروز این رویکرد در سال دوم جنگ توانستیم در مدت زمانی اندک بیشتر سرزمین های اشغال شده را از تصرف رژیم حزب بعث عراق خارج نمائیم. با توجه اساسی به این رویکرد در می یابیم که علت تغییر نام پذیری جنگ تحت عنوان دفاع مقدس متائر از این رویکرد بوده است. تهییج عمومی مردم و شکل گیری بسیج مستضعفین و ورود نیروهای داوطلب و همچنین پدید آمدن روحیه شهادت طلبی و اسلام خواهی و همچنین غیرت دینی و ملی را تماما می توان دستاورد های این رویکرد عظیم دانست اساسا این نگرش و رویکرد انسان محوری، معنویت محوری و ارزش محوری بوده وکاری نداشته که عملیات با موفقیت پیش رفته یا خیر. ما در اینجا این رویکرد را تحت عنوان رویکرد فرهنگی ارزشی که از بدو انقلاب و جنگ شروع و تا کنون ادامه داشته و فعال بوده یاد می کنیم. شایان ذکر است که این رویکرد تا کنون توانسته قشر وسیعی از جامعه دینی ایران اسلامی را با خود هماهنگ نموده و اثر گذار باشد.
•رویکرد دوم: این رویکرد گرایش تاریخ نگاری و تاریخ نویسی داشته است، که از دریچه های مختلف تاریخی، به جنگ پرداخته شده است و اکنون به شکل مکتوبات تاریخی خاطرات، تاریخ شفاهی و یا باز خوانی نوارهای ثبت و ضبط شده در دوران جنگ در اختیار عموم قرار گرفته است. این رویکرد با نگاه آینده نگری خوب و مناسب آقای محسن رضائی از دوران جنگ شروع شد. که ابتدا گروه هائی وارد صحنه نبرد شده و شروع به ثبت و ضبط کلیه جلسات و گفتگوهای فرماندهان و مدیران عالی و میانی و رده پائین جنگ و حتی نیروهای رزمنده در مناطق عملیاتی نمودند. وظیفه این تیم های جمع آوری، و بطور کلی ثبت و ضبط وقایع جنگ در میان فرماندهان و سایر نیروها بود که البته در تمامی نیروهای ارتش و سپاه و جهاد سازندگی فعالیت گسترده ای را داشتند
سازمانهای مختلفی از جمله مرکز مطالعات و تحقیقات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین گروه معارف شهید صیاد شیرازی موفق ترین مجموعه هائی بودند که توانستند خدمات شایانی را به کشور و نسلهای دوم و سوم نمایند.
•رویکرد سوم: رویکرد سومی که تا کنون وجود داشته است و توانسته بخشی از دفاع مقدس و ارزشهای آن را حفظ و انتقال دهد. رویکرد جغرافیائی و ناسیونالیستی بوده است.گاهی این گرایش ناسیونالیستی قومی و منطقه ای و گاهی حتی سازمانی و گاهی هم خانوادگی بوده است برگزاری مراسم استانی و شهرستانی و کنگره ها از نوع منطقه ای و قومی بوده و برگزاری مراسم مختلف ارتش و سپاه و بسیج و دیگر سازمانها و نهادها از نوع سازمانی و هم چنین مراسم سالگردها و یادواره های شهدا در مساجد و تکایا و مزارهای شهدا و و منازل وابستگان با همه کمی و کاستی ها و از روی عشق و علاقه و ارزشمداری از نوع خانوادگی بوده است عمل کرد این رویکرد در جغرافیای وسیع کشور گستره فردی -اجتماعی ویا سازمانی داشته و توانسته خدمات خوب و مناسبی را به نسلهای بعد از جنگ ارائه نماید
•رویکرد چهارم: رویکرد چهارمی که در دوران بیست ساله گذشته وجود داشته، رویکرد انتقادی و یا نقادی است همان گونه که محققین و فرهیختگان می دانند. نقد و انتقاد اساسا دو وجه دارد. 1- وجه تخریب کننده و منفی. 2- وجه سازنده و اصلاح گر
عوامل موثری در پیدایش هر کدام از این وجوه بسیار موثرند. همانند اهداف خود نقد کننده. و گرایشهای فکری نقد کننده، وابستگی حزبی و گروهی نقد کننده و هم چنین عوامل موثر محیطی بر نقد کننده.
با یک نگاه اجمالی پی می بریم که متاسفانه منفی نگری بر بعد مثبت نگری رویکرد نقد و نقادی تفوق داشته و نقد تخریبی آن از نقد سازنده اش بیشتر بوده است.
ما مدعی هستیم که به دلایل مختلف، متقن و محکمه پسند در سطح راهبردی و راهبری پیروز مطلق جنگ بوده ایم،
•اول اینکه اجازه ندادیم که دشمن به اهدافش دست یابد. آیا نام این را نمی توان پیروزی گذاشت؟
•دوم این که در سازمان ملل متحد عراق به عنوان متجاوز و آغاز گر جنگ شناخته شد. اهمیت این موضوع یعنی متجاوز بودن عراق چنان مهم است که یکی از شروط اساسی ایران جهت رسیدن به صلحی پایدار در منطقه از همان اوائل جنگ بوده است.
در یک ملاقاتی که حبیب شطی با امام «ره» داشت و از ایشان می خواهند که جنگ را تمام کند، امام می فرمایند که شما از این در بیرون بروید و اعلام کنید که عراق متجاوز است، ما جنگ را تمام می کنیم، اما آنها حاضر نبودند که عراق را به عنوان متجاوز معرفی کنند.
•سومین دلیل پیروزی ایران، نامه هایی است که صدام حسین برای آقای هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت نوشت ودر آن قید کرد « اکنون همان چیزی که شما خواستید» محقق شده و در حقیقت این سه دلیل کافی است که ما در سطح راهبردی و راهبری جنگ پیروزمطلق در دفاع مقدس باشیم.
•در سطح عملیات نیز با توجه به منطق جنگ که ارائه شد باید اذعان کرد که درصد قابل قبولی از پیروزی را نصیب خود کرده ایم و اگر بخواهیم گروه بندی کنیم 70 درصد عملیاتهای ما با پیروزی توأم بوده است و به اهداف خود رسیده است و 20 درصد عملیاتهای ما پیروزی نسبی کسب کرده است که کمتر از حد انتظار بوده است و 10 درصد عملیاتهای ما همانند والفجر مقدماتی و کربلای 4 و قادر با شکست مواجه شده است.
رویکرد پنجم : رویکر پنجم با اینکه خیلی دیر شروع شده است اما بیان و حرف علمی و آکادمیک به جنگ و دفاع مقدس داشته و از زاویه علمی با تئوری خاص خود به جنگ پرداخته است.
تئوری این رویکرد بیانگر این حقیقت است که جنگ مجموعه علومی و معارف را در خود نهفته دارد که توانسته است در همه کشورها اثر گذار باشد و یا به عبارت دیگر توانسته منشا تحولات عظیمی در آن کشور باشد. باید گفت که جنگ گنجینه عظیمی از علوم و معارف است که باید استخراج شود، علمی و کاربردی شود و از طریق موسسات آموزشی و آموزش عالی ترویج و توسعه پیدا کرده و در اختیار نسلها قرار گیرد. و این علوم در جنگ موفق معمولا تولیدی و بومی بوده که توانسته سر منشاء تغییر و تحولات اساسی شود.
• علوم نهفته در جنگ – بطوری عده زیادی تصور می کنند که مجموعه ای که در جنگ بوده اند افرادی بیکار و بیسواد و نا آشنا به علوم مختلف بوده اند. و به همین جهت جنگ را فارغ از علوم مختلف و رشته های مربوطه می دانند و می شناسند.در حالی که اصلا چنین چیزی نبوده است. و مدیریت عالی جنگ با بهره گیری از تمام علوم مرتبط یا بصورت مستقیم و یا بطور غیر مستقیم بهره گرفته تا توانسته این موفقیتها را نصیب ملت عزیز ایران کند.
در ابعاد مختلف مهندسی. جغرافیا و پزشکی، روانشناسی و مدیریت و سایر رشته ها به عناوین مختلف نه تنها در جنگ اثر گذار بوده بلکه جنگ منهای هریک از این علوم بسیار بی معنی جلوه می نماید. برای مثال.
جنگ منهای مهندسی را می توان تعریف کرد؟ و نتیجه مطلوبی از آن گرفت؟
جنگ منهای جغرافیا را می توان تعریف کرد؟ و آیا جنگ جغرافیائی را می طلبد یا نه ؟ نقطه ضعفها و قوتهای جغرافیائی موثر بر جنگ هست یا خیر؟
جنگ منهای تاریخ چطور ؟ پیشینه ها. اختلافات مرزی قومی، عشیره ای. غیره می تواند عواملی اثر گذار در جنگ باشد.
جنگ منهای علوم پزشکی، روانشناسی و مدیریت چطور ؟
جنگ منهای علوم دیپلماسی، ارتباط و تبلیغات، جنگ روانی چطور؟
بدیهی است که جنگ منهای هریک از این علوم به صدمات و خسارات جبران نا پذیری و حتی به شکست قطعی بینجامد. جنگ منهای علوم مختلف از جنگی سرخ پوستی نیز ضعیف تر و نازل تر است.
لذا این فرآیند و پتانسیل در دفاع مقدس نهفته است که بتواند علوم مختلف را در خود پرورش داده و بارور نماید اما تا کنون هیچ وقت با نگاه علمی ودانشگاهی به آن توجه ننموده ایم، یعنی در تمام رشته های مهندسی هیچ صحبتی از مهندسی جنگ و مهندسی در شرایط بحرانی نمی شود.
به عنوان مثال عراقی ها هر روز تاسیسات نفتی ایران اسلامی را بمباران می کردند تا شاید صادرات نفت را قطع کنند. اما با تلاش متخصصین در زیر بمبارانهای طاقت فرسا حتی یک روز هم صادرات نفت قطع نشد و فراتر از آن متخصصان ما توانستند نحوه اطفاء حریق ناشی از بمبارانها را به شکلی کاملا علمی و تجربی فرا گرفته بودند که در کمترین زمان موفق به مهار آتش سوزی شوند و انچنان در این کار متبحر شوند. که بعد ها هم رفتند چاه های نفت کویت را که بر اثر حمله عراق دچار حریق شده بود خاموش کنند و رقیب سر سختی برای آمریکائیها در مهار آتشسوزی چاه های نفت کویت شوند. و امتیازات بالایی در این زمینه گرفتند.واقعا آیا قابل قبول است که جوانان دانشجوی این کشور دوره های چهارساله مهندسی را طی کنند، ولی هیچ آشنایی با مهندسی جنگ ومهندسی در شرایط بحرانی پیدا نکنند؟
و آیا قابل قبول است که دانشجوی کارشناسی در طی دوره چهار ساله خود هیچ آشنائی با جغرافیائی که مورد تعرض ارتش بعث عراق قرار گرفته بود نداشته باشد؟و ایا کارشناس تاریخ این مرز و بوم با طی نمودن دوره چهار ساله و بیشتر با پیشینه اختلافات مرزی و تاریخی ایران و عراق اشنا شده است. ؟
آیا فارغ التحصیل دوره کارشناسی حقوق و علوم سیاسی و یا بین المللی در طی دوره چهار یا شش ساله خود قطعنامه های صادره سازمان ملل را در باره جنگ میان ایران و عراق مرور کرده است و آیا توافق زمانی و شرایط طرفین ایران و عراق را در زمان صدور قطعنامه ها مورد مطالعه و بررسی قرار داده است؟
آیا نسل دانشجوی ایرانی که مظلومانه مورد تاخت و تاز قدرتهای مختلف قرار گرفته بود نباید با پیشینه این اختلافات و خواستگاه های آنها آشنا شود.
آیا نسل دانشجوی ایران عزیز نباید با ارزش جغرافیای مرزی و مورد منازعه بین ایران و عراق آشنا شود. و آیا می داند خط تالوگ چیست و در کجا قرار دارد. در اختیار داشتن و یا واگذاری اروند به عراق چه تاثیری بر اقتصاد و کشتیرانی و نفت این کشور دارد. و مثالهای بسیار زیاد و قابل طرح.
واقعیت این است که با رویکرد تاریخی و احساسی و ارزشی به تنهائی نمی توان این پدیده بزرگ و مقاومت جانانه را به نسل های بعدی انتقال داد. کما اینکه در وضعیت بیست سال گذشته ما شاهد آن هستیم.
ما معتقد یم که راز ماندگاری یک حادثه یا پدیده اجتماعی و ملی در آن است که این حادثه و پدیده بصورت علمی و کاربردی آموزشی شده و در مراکز مختلف آموزش داده شود.در این صورت است که اثر گذاران و خالقان ارزشهای آن حادثه و یا اثر چه باشند و چه نباشند. فرایند انتقال به خودی خود صورت پذیرفته و نسل اندر نسل با عظمت و بزرگی پدیده آشنا می شوند و از آن طریق به معرفتهای درونی یک رزمنده پی خواهند برد.
پیگیریهای انجام شده
از طرف شورای اسلامی شدن دانشگاه ها که یکی از شوراهای اقماری شورای انقلاب فرهنگی است این دو واحد را برای دانشگاهای دولتی آزاد و پیام نور مصوب نموده است.
فصل اول-اختلافات مرزی ایران و عراق
اختلافات مرزی ایران و عراق به دوران حکومت سلسله صفوی در ایران و دولت عثمانی که عراق بخشی از خاک آن بوده است، باز میگردد. سلطان محمد دوم پادشاه عثمانی در سال 1453 میلادی با فتح قسطنطنیه، به حیات هزار ساله امپراتوری روم شرقی (بیزانس) خاتمه داد و با تأسیس امپراتوری نیرومند عثمانی در صدد کشورگشایی برآمد، که ایران از جمله اهداف آن بوده است.
شاه اسماعیل صفوی سلسله صفوی را نیز در سال (1502 میلادی) در ایران تأسیس کرد، که هدف اصلی آن حفظ تمامیت ارضی ایران از خطر هجوم ترکان عثمانی بود.
صفویان برای مقابله با تفوق مذهبی عثمانی ها، مذهب شیعه را به عنوان دین رسمی مردم ایران ترویج کردند که در حل اختلافات داخلی و تحکیم وحدت، نقش بسزایی داشته است تا حدودی که مانع استیلای عثمانی ها بر ایران شد، امّا مطالعه تاریخ روابط سیاسی ایران و عثمانی نشان میدهد که نبردهای خونین بین دو کشور طی 400 سال ادامه داشته است، البته نقش کشورهای اروپایی را که قصد جهان گشایی داشتهاند، نباید در تشدید جنگها بین ایران و عثمانی نادیده گرفت.
سرزمین عراق قبل از تأسیس امپراتوری عثمانی، بخشی از خاک ایران بود و خاندان آققویونلو بر آن حکمروایی داشت، که به وسیله سلطان مراد چهارم در سال 1638 برای همیشه از خاک ایران جدا شد.
از سال 1555 میلادی که عهدنامه معروف به «آماسیه» بین ایران و عثمانی امضا شد تا عهدنامه مرزی 1975، یعنی در طول بیش از 420 سال، حدود 18 عهدنامه بین دو کشور به امضا رسید که این امر نشاندهنده عمق اختلافات و منازعات بین ایران و عثمانی است. از قرن 19 به بعد دولتهای روس و انگلیس در انعقاد عهدنامهها بین دو کشور ایران و عثمانی نقش مستقیم داشتند و در تهیه و تنظیم عهدنامهها همیشه منافع ملت ایران را نادیده میگرفتند و با تهدید و جوسازی، مواد عهدنامه را به ایران تحمیل میکردند. چون تعداد عهدنامههای منعقده بین ایران و عثمانی زیاد است در این مقال به مهمترین آنها اشارهای خواهیم داشت تا ریشه اختلافات، مخصوصاً اختلافات مرزی بین دو کشور ایران و عراق کاملاً روشن شود.
قرارداد آماسیه (1555)
قرارداد آماسیه اولین پیمان صلحی است که بین دولت ایران و عثمانی پس از جنگهای بیست ساله به امضا رسید، به موجب این قرارداد ایالتهای آذربایجان، ارمنستان شرقی و گرجستان شرقی در اختیار دولت ایران قرار گرفت و گرجستان غربی، ارمنستان غربی و کشور عراق به دولت عثمانی واگذار شد.
در این قرارداد سلطان عثمانی موافقت کرد که با پیروان مذهب شیعه با مدارا رفتار کند و از زوار ایرانی که عازم مکه و مدینه هستند، حمایت کند این قرارداد25سال صلح ودوستی به همراه داشت.
قرارداد زهاب (1639)
پس از وفات شاه عباس صفوی، سلطان مراد چهارم با توجه به شکستی که از شاه عباس برای تصرف مجدد بغداد خورده بود، از ضعف دربار صفوی استفاده کرد و در سال 1635 از طریق ارزمروم به ایروان حمله کرد و آنجا را متصرف نمود، در سال 1638 نیز به بغداد حمله کرد و با وجود مقاومت چهل روزه پادگان ایرانی، بغداد را تصرف کرد و دستور داد باقیمانده سپاهیان ایران و مردم غیرنظامی را قتل عام کردند. شاه صفی پادشاه ایران، تقاضای صلح کرد که با قبول دولت عثمانی قرارداد صلح در «زهاب» به امضا رسید.به موجب این قرارداد عراق برای همیشه به عثمانی واگذار شد .
قرارداد کردان (1746)
با روی کار آمدن نادرشاه عملاً دوران سلطنت شاهان صفوی به پایان رسید. زمانی نادرقلی افشار زمام امور را به دست گرفت که اوضاع داخلی حکومت دچار هرج و مرج شده بود، حمله افغانها به خراسان و اشغال قسمتهایی از خاک ایران توسط عثمانیها همچنین حضور امپراتوری روس در شمال ایران، موقعیت خاصی را برای نادرشاه به وجود آورد
.نادر، در فاصله کمتر از 2 سال توانست با سرکوب افغانها به حکومت آنان خاتمه دهد و بعد از آن متوجه ترکان عثمانی شد تا اراضی اشغالی را از آنها پس بگیرد، امّا علیرغم سالها جنگ نتوانست به پیروزی قطعی دست یابد، لذا با برقراری صلح موافقت کرد که پس از انجام مذاکرات طرفین به امضاء قرارداد صلح «کردان» در سپتامبر 1746 منجر شد.
از جمله کارهای نادرشاه تأسیس نیروی دریایی بود، که متعاقب آن در سال 1735 میلادی لطیف خان، یکی از سرداران نادر، به کمک این نیرو برای تصرف بصره داخل اروندرود شد. در این موقع دو کشتی جنگی مجهز انگلیس که در آبهای بندر بصره لنگر انداخته بودند، به کمک عثمانیها برخاستند. وموجب شکست نیروی دریایی ایران شد.
قرارداد اوّل ارز روم (1823)
قرارداد «کردان» با تمام علاقهای که به حفظ صلح داشت، نتوانست مدتی طولانی دوام بیاورد، زیرا عامل مذهب و روحیه جهان گشایی از یک طرف، و اهداف استعماری روس و انگلیس از طرف دیگر، موجب دامن زدن به اختلافات و آغاز مجدد جنگ های وسیع بین ایران و عثمانی شد.
. مأموران عثمانی، کاروانی را که یکی از زنان فتحعلی شاه با آن به مکه میرفت، با خشونت بازرسی کردند و موجب ناراحتی همسر شاه شدند. تیرگی روابط دو کشور، در مرزها نیز اثر گذاشت و منازعاتی بین نیروهای دو طرف روی داد.
در هر حال فتحعلیشاه به خاک عثمانی حمله کرد و پس از تصرف «سلیمانیه» و «دیار بکر»، تا بغداد پیش رفت و آن شهر را نیز به محاصره خود درآورد دولت عثمانی تقاضای صلح کرد و فتحعلیشاه با آن موافقت نمود،. مذاکرات صلح در شهر ارز روم آغاز شد و به امضاء قرارداد اول ارز روم در سال 1833 منجر شد.
عهدنامه دوم ارز روم (1847)
محمد شاه قاجار ، به علت بیماری نقرس کلیه امور را به دست حاجی میرزا آقاسی سپرد و خود در اداره امور کشور کمتر دخالت میکرد دولت انگلستان که به هم ریختگی اوضاع ایران را به صلاح خود میدید، به تحریکات خود در افغانستان شدت بخشید و در هرات ایجاد دشواری کرد، محمدشاه برای سرکوبی افغانها سپاهی گردآوری وبه سوی هرات حرکت کرد و آن شهر را محاصره کرد. در همان هنگام ، علیرضا پاشا، حاکم بغداد، در سال 1837 به خرمشهر (محمره) حمله کرد و مردم آنجا را قتل عام کرده اموال آنان را نیز به یغما برد و خرابیهای بسیار به بار آورد. دولت ایران به حمله علیرضا پاشا اعتراض کرد.دولت عثمانی در مقابل اعتراض دولت ایران پاسخ داد:
«بندر محمره (خرمشهر) از توابع بصره و بغداد و ملک ماست و رعیت خود را تنبیه کردهایم. اگر ثابت کردید که محمره از ایران است، آنگاه از آن گفتگو کنید.»
وزیر مختار دولت انگلستان نیز به حمایت از دولت عثمانی برآمده، گفت:
«شما اول اثبات کنید که محمره خاک ایران است، آن وقت ادعا کنید.»
دودولت روس و انگلیس برای حفظ منافع خود ترتیباتی برای حل اختلافات از طریق مذاکره به وجود آوردند نمایندگان روس و انگلیس ظاهراً به عنوان میانجی و بدون آنکه در مذاکرات دوجانبه ایران و عثمانی دارای حق رأی و یا داوری باشند در کمیسیون مزبور شرکت کردند ولی در باطن اهداف خاصی را تعقیب میکردند. بالاخره مذاکرات نمایندگان پس از چهار سال به انعقاد قرارداد دوم ارز روم در سال 1874 منجر شد.
به موجب این قرارداد، دولت ایران از کلیه دعاوی خود در مورد شهر و ولایت سلیمانیه چشم میپوشد و دولت عثمانی نیز متقابلاً متعهد میشود بندر خرمشهر جزیره خضر (آبادان)، لنگرگاه و اراضی واقع در ساحل شرقی اروند یعنی ساحل چپ آن که در تصرف عشایر ایران شناخته شده است، تحت حاکمیت مطلق دولت ایران باشد. بهعلاوه کشتیهای ایرانی حق آن را خواهند داشت تا با آزادی کامل در اروندعبور و مرور کنند.
یادداشت توضیحی
دولت عثمانی قبل از مبادله اسناد، یادداشتی برای سفرای روس و انگلیس فرستاد که به بهانه مبهم بودن بعضی از مفاد قرارداد، سؤالاتی را مطرح کرد، تا از این طریق بتواند به مقصود خود برسد. طبق این یادداشت توضیحی، بندر خرمشهر از اطراف به مرز عثمانی محدود میشد و منطقه ساحل چپ اروندرود که در تصرف عشایر ایران بود و طبق نص صریح ماده دوّم قرارداد، ملک ایران شناخته میشد، از مالکیت ایران خارج و به دولت عثمانی واگذار میشد.
سرانجام وقتی میرزا محمد علی خان برای مبادله اسناد تصویب قرارداد وارد اسلامبول شد، سفرای دولت روس و انگلیس مبادله اسناد را به امضاء «یادداشت توضیحی» توسط وی مشروط کردند. میرزا محمد علی خان بر اثر تهدید، تطمیع و فشار سفرای مذکور، «یادداشت توضیحی» را امضا کرد. دولت ایران بعد از اطلاع از این امر، عمل میرزا محمدعلی را خودسرانه داشت و مبادله اسناد تصویب قرارداد و یادداشت مذکور را به آن صورت، باطل و غیرمعتبر اعلام کرد.
عدم اعتبار حقوقی «یادداشت توضیحی»
یادداشت توضیحی به دلایل زیر فاقد اعتبار حقوقی بود:
الف) کنوانسیون وین، متن «حقوق قراردادها» را تصویب کردیکی از مهمترین آن شرایط، صلاحیت نمایندهای است که از طرف دولت خود در باب قرارداد، مذاکره و یا آن را امضا میکند.بر این اساس میرزا محمدعلی خان، تنها اجازه داشت که عهدنامه ارز روم را مبادله کندوحق امضاء «یادداشت توضیحی» رانداشت.
ب) به موجب مواد 51 و 52 کنوانسیون وین، قراردادهایی که تحت فشار منعقد شده باشند، فاقد اعتبارند.
ج) ماده 50 کنوانسیون وین 1969 اشعار میدارد:«اگر رضایت یک کشور از التزام به یک معاهده، از طریق رشوهگیری نماینده آن کشور از کشور طرف مذاکره، صورت گرفته باشد، کشور مذکور میتواند برای بیاعتباری رضایت نمایندهاش در التزام به یک معاهده، به مسئله رشوه استناد کند.
سفرای روس و انگلیس (معادل 4 هزار تومان) رشوه به رسم جایزه سلطانی، به محمدعلی میرزا دادند و به اصراراز اوامضا گرفتند. بدیهی است چنین سندی فاقد اعتبار حقوقی است.
د) ماده 8 کنوانسیون وین تأیید میکند، اقدام به انعقاد یک قرارداد از طرف کسی که نماینده تامالاختیار دولت خود محسوب نمیشود، ارزش قانونی نخواهد داشت، مگر آنکه مجدداً به وسیله آن دولت تأیید شود.به موجب این ماده، دولت ایران پس از اطلاع از اقدام غیرمجاز میرزا محمدعلی خان نهتنها آن را تأیید نکرد، بلکه صریحاً به آن اعتراض کرد و یادداشت توضیحی را غیرمعتبر اعلام کرد.
هـ ) نکته مهم حقوقی دیگری که در بیاختیاری «یادداشت توضیحی» اهمیّت ویژهای دارد، قسمت آخر ماده 9 قرارداد دوم ارز روم است. این قسمت از ماده 9، نشانه دوراندیشی میرزا تقی خان امیرکبیر است و مفهوم آن در هیچ یک از قراردادهای قبلی و قراردادهای بعدی وجود ندارد. مرسوم آن است که قراردادها پس از امضاء نمایندگان صلاحیتدار، قبلاً شاه و در سالهای اخیر مجلس شورای ملی آن را تصویب میکند و به توشیح رئیس مملکت میرساند و آنگاه اسناد قرارداد به طور رسمی مبادله شود. قرارداد از همان روز مبدله دارای اعتبار حقوقی میگردد و به مورد اجرا گذاشته میشود. ولی میرزا تقی خان امیرکبیر پیشبینی میکرد که احتمالاً در آینده دشواریهایی پیش خواهد آمد، در آخر ماده 9 به تصویب رساند که قرارداد پس از مبادله، مجدداً از طرف دو دولت ایران و عثمانی امضا میشود و اسناد مصوبه آن در ظرف دو ماه یا کمتر مبادله خواهد گردید.
این تدبیر امیرکبیر در هیچ قراردادی سابقه ندارد، در رد «یادداشت توضیحی» و بیاعتبار شمردن آن، دارای قدرت حقوقی شایان میباشد.
اختیارات سفرای روس و انگلیس در کنفرانس ارز روم به «میانجیگری» محدود بود و آنها حق نداشتند سندی را تنظیم و یا تفسیر کنند. و نکته مهمتر آنکه هیچ تفسیری نباید با نص صریح قانون و یا ماده مورد نظر قرارداد متناقض باشد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:24
چکیده:
دفاع در مقابل کرم ها و ویروس ها ی کامپیوتری
کرم ها و ویروس ها نوع خاصی از برنامه های کامپیوتری موسوم به " کد مخرب " می باشند. علت ظهور کرم ها و ویروس ها ، وجود ضعف در برنامه ها ی کامپیوتری است . آنان نسخه هائی از خود را تکرار و یا به سایر برنامه ها متصل، بسرعت گسترش و بسادگی از سیستمی به سیستم دیگر توزیع می شوند.درابتدا لازم است که تعریف مناسبی برای هر یک از آنان ارائه گردد . کرم ها ، نوع خاصی ازبرنامه های کامپیوتری می باشند که پس از آغاز فعالیت خود ، بدون مداخله انسانی منتشر و توزیع خواهند شد. ویروس ها ، نوع دیگری از برنامه های کامپیوتری می باشند که بمنظور انتشار و توزیع خود نیازمند انجام عملیات خاصی توسط کاربر نظیر فعال شدن فایل همراه یک نامه الکترونیکی می باشند.کاربران در اغلب موارد و در مشاهده با فایل های ضمیمه همراه نامه های الکترونیکی ، اغوا و بدون لحاظ نمودن مسائل امنیتی آنان را باز و به عاملی برای گسترش یک ویروس تبدیل می شوند. کاربران بدلیل کنجکاوی مربوط به موضوع یک نامه و یا ظاهر شدن نامه بگونه ای که برای مخاطب خود آشنا است ، اقدام به باز نمودن ضمائم یک نامه الکترونیکی می نمایند. کرم ها و ویروس می توانند اقدامات پیشگیرانه امنیتی نظیر فایروال ها و سیستم های حفاظتی را نادیده و اهداف خود را دنبال نمایند.
کرم ها و ویروس ها در مقایسه با گذشته با سرعت بمراتب بیشتری اقدام به خرابی سیستم های آسیب پذیر نموده و در این راستا نسخه هائی از خود را برای اکثر سیستم های فوق ، توزیع و منتشر می نمایند. کامپیوترهای موجود در منازل ، نمونه مناسبی از سیستم های آسیب پذیر بوده که شرایط و استعداد مناسبی را در این رابطه دارند. کرم Code Red در سال 2001 بسرعت در سطح جهان منتشر گردید . سرعت انتشار کرم فوق، بمراتب بیشتر از کرم Morris در سال 1988 و ویروس ملیزا در سال 1999 بود. بدیهی است، افزایش سرعت انتشار این نوع از کدهای مخرب ، سرعت در بروز خرابی و آسیب را بدنبال خواهد داشت . مثلا" فاصله زمانی بین شناسائی اولین نسخه کرم Code Red و خرابی گسترده آن ، صرفا" چندین روز بیشتر نبوده است و دراین فاصله زمانی محدود، Code Red بسرعت اشاعه و گسترش پیدا کرده بود. پس از گذشت یک ماه از ظهور کرم Code Red ، کرم دیگری با نام "نیمدا" توانست در اولین ساعت فعالیت خود ، خرابی بسیار گسترده ای را ایجاد نماید . در ژانویه همان سال ، " اسلامر" توانست صرفا" در مدت چندین دقیقه خرابی گسترده ای را بوجود آورد .شکل زیر،سرعت انتشار و میزان آسیب رسانی " اسلامر" ، بلستر و Code red در اولین روز فعال شدن را نشان می دهد . همانگونه که مشاهده می شود ، اسلامر توانسته است با سرعت بیشتری در اولین ساعات فعال شدن خود ، تعداد زیادی از سیستم ها را آلوده نماید. سرعت انتشار بلستر از اسلامر کندتر ولی از Code Red سریعتر بوده است . پس از گذشت بیست و چهار ساعت، بلستر به 336،000 ، .Code Red به 265،000 و اسلامر به 55،000 دستگاه کامپیوتر آسیب رسانده بودند. دقت داشته باشید که بلستر در هیجده ساعت اولیه فعالیت خود تواسنه است بیش از 336،000 کامپیوتر را آلوده نماید. بلستر نسبت به اسلامر توانسته است علیرغم کند بودن انتشار در ساعات اولیه ، تعداد بمراتب بیشتری از سیستم ها را آلوده نماید . بنابراین ، ما از یکطرف سرعت در انتشار و از طرف دیگر افزایش بالای تعداد سیستم های آسیب پذیر را می توانیم مشاهده نمائیم .
منبع : CERT.org
شکل زیر، عملکرد کرم بلستر و Code Red در هیجده ساعت اولیه فعالیت آنان را نشان می دهد. در هر دو حالت در ساعات بین سه تا پنج اولیه فعالیت ، نزدیک به 100،000 کامپیوتر آلوده شده بود. سرعت انتشار و آسیب به اندازه ای سریع بوده است که اغلب مدیران سیستم و کاربران زمان لازم بمنظور ایمن سازی سیستم ها پس از اعلام ضعف امنیتی را نداشته اند .
منبع : CERT.org
عملکرد کرم ها و ویروس ها در بهترین حالت ، کرم ها و ویروس ها بمنزله مزاحمینی می باشند که بمنظور برخورد با آنان می بایست هزینه های زیادی صرف گردد . در بدترین حالت ، آنان بمنزله دشمنان خانمان سوزی بوده که قادرند سرمایه های اطلاعاتی را نابود و ویران نمایند. بر اساس گزارشات منتشر شده ، صرفا" در دوازده ماه گذشته ، حملات کرم ها و ویروس ها میلیون ها دلار خسارت را متوجه سازمان ها و موسسات نموده است . براساس نظر سنجی انجام شده توسط CSI/FBI در سال 2003 ، بیش از هشتاد و دو درصد از پاسخ دهندگان با نوع خاصی از حملات توسط ویروس ها و کرم ها برخورد داشته که هزینه ای معادل 27،382،340 دلار صرف برطرف نمودن مشکلات مربوطه شده است . کمترین هزینه گزارش شده 40،000 دلار و بیشترین هزینه گزارش شده بالغ بر 6،000،000 دلار بوده است . در یک نظر سنجی دیگر و در استرالیا نیز نتایجی مشابه بدست آمده است . در این نظر سنجی بیش از هشتاد درصد از پاسخ دهندگان با نوع خاصی از حملات توسط کرم ها و یا ویروس ها مواجه بوده اند . در بررسی انجام شده توسط موسسه تحقیقاتی استرالیا ، 33 % درصد از پاسخ دهندگان اعلام نموده اند که مشکل آنان در کمتراز یک روز ، 30 % اعلام نموده اند که مشکل آنان بین یک تا هفت روز و 37 % دیگر اعلام نموده اند که بیش از یک هفته صرف برطرف نمودن مشکل آنان شده است . ( برخی از سازمان ها و موسسات نیز اعلام نموده اند که مشکل آنان هرگز برطرف نشده است ) .
میزان صدمات وخرابی گزارش شده در ارتباط با کرم بلستر، بالغ بر 525 میلیون دلار و در ارتباط با سوبیگ ( نوع F ) ، بین 500 میلیون تا یک میلیارد دلار برآورد شده است.هزینه فوق ، شامل ازدست دادن بهره وری ، ساعات تلف شده ، عدم فروش کالا و یا خدمات و هزینه های اضافی مربوط به پهنای باند است . بر اساس اظهارات ارائه شده در نشریه اکونومیست 23 اگوست 2003 ، سوبیگ (نوع F )، مسئول یکی از شانزده نامه الکترونیکی ارسال شده بر روی اینترنت بوده است . برخی سازمان های بزرگ ، صرفا" طی یک روز بیش از 10،000 نامه الکترونیکی آلوده را دریافت نموده اند ( در هر 6. 8 ثانیه ، یک پیام ) . سوبیگ ، قادر به ارسال چندین نامه الکترونیکی در یک زمان بود و بدین ترتیب ضریب نفوذ و اشاعه آن بشدت بالا بود . ( هزاران پیام در یک دقیقه ) . با توجه به اینکه، سوبیگ چندین مرتبه تغییر و نسخه های جدیدتری از آن ارائه می شد، برخورد و غیر فعال نمودن آن با مشکل مواجه می گردید . ( حرف F نشاندهنده نسخه شماره شش سوبیگ است ) .
وضعیت آینده
نتایج و تجارب کسب شده ، صرفا" محدود به عملکرد خاص برخی از کرم ها و ویروس ها نظیر بلستر و سوبیگ بوده و ما می بایست به این واقعیت مهم توجه نمائیم که کرم ها و ویروس ها یک تهدید جدی در رابطه با امنیت اینترنت بوده و می توانند مسائل متعدد و غیرقابل پیش بینی را در آینده برای هر یک از شهروندان حقوقی و یا حقیقی اینترنت بدنبال داشته باشند .بنابراین می توان این ادعا را داشت که اینترنت نه تنها در حال حاضر در مقابل اینگونه حملات آسیب پذیر است بلکه آسیب پذیری آن در آینده نیز قابل پیش بینی و واقعیتی غیرقابل کتمان است. کامپیوترهای موجود در سازمان ها ، موسسات دولتی و خصوصی ، مراکز تحقیقاتی ، مدارس ، دانشگاه ها در حال حاضر نسبت به ضعف های امنیتی کشف شده آسیب پذیر بوده و قطعا" نسبت به ضعف هائی که در آینده مشخص می گردند، نیز آسیب پذیری خود را خواهند داشت . بنابراین ، سیستم های کامپیوتری هم در مقابل حملات در حال حاضر و هم برای حملات در آینده ، دارای استعداد لازم بمنظور پذیرش آسیب خواهند بود. بدیهی است ، همزمان با افزایش وابستگی سازمان ها و موسسات دولتی و خصوصی به اینترنت ، انجام فعالیت های تجاری، تهدیدات و خطرات خاص خود را بدنبال خواهد داشت .
محدودیت راه حل های واکنشی
پس از گذشت قریب به پانزده سال از عمومیت یافتن اینترنت و مطالعات گسترده انجام شده بمنظور کاهش خطرات ، خرابی و سرعت در تشخیص و غلبه بر حملات ، می توان این ادعا را نمود که راه حل های واکنشی به تنهائی کافی نخواهند بود. ادعای فوق ، ماحصل توجه به عوامل زیر است :
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:19
چکیده:
نگاهی به تاریخچه طرح های موشکی آمریکا
نایک زئوس: Nike –Zeus
طرح های دفاعه ضد موشکی آمریکابرای بازار دهة ۱۹۵۰ و در دوران ریاستجمهوری آیزنها و رئیس جمهور پیشین این کشور آغاز شد. در آن زمان طرح دفاع ضدموشکی آمریکا به «نایک زئوس» شهرت داشت.
جنگ ستارگان Star war
پس از آن رونالد ریگان رئیس جمهور اسبق آمریکا در سال ۱۹۸۳ طرح جدیدی را تحت عنوان جنگ ستارگان یا ابتکار دفاع استراتژیک در زمینة بوجود آوردن یک سامانة دفاع ضدموشکی مطرح کرد.
ریگان در ژانویة ۱۹۸۴ دستور داد تا مرحلة تحقیقاتی و عملیاتی دفاع موشکهای بالستیک مستقر در فضا اجرا شود. بر اساس این طرح لازم بود ماهواره های متعددی از فضای خارج جو، زمین را در برابر حملات موشکی مورد حمایت قرار دهند البته این طرح به مرحلة اجرا در نیامد ولی تلقی عمومی چنین بود که این پروژه به عنوان یک حربة تبلیغاتی جدید برای کسب امتیازاتی از شوروی در مذاکرات خلع سلاح ژنو مطرح شده بود و کارشناسان هم بر این باور بودند که گرچه طرح ریگان هرگز عملی نشد ولی درتضعیف روحیه و فرسایش توان مادی اتحاد جماهیر شوروی سابق که ابزار و امکانات علمی و مالی لازم برای چنین رقابتی را نداشت بسیار مؤثر بود.
سیستم دفاع در برابر حملات محدود
جورج بوش پدر به عنوان جانشینی برای ریگان طرح واقع بینانه تری را در این خصوص دنبال کرد وی طرح خود را سیستم دفاع در برابر حملات محدود نامید ولی این طرح هم به اجرا در نیامد . جورج بوش به دنبال اجرای طرح دفاع ضد موشکی در دریا و زمین بود.
دفاع ملی موشکی National missiledeferce
کلینتون هم به دنبال رؤسای جمهور پیشین آمریکا طرح خود را دفاع ملی موشکی نامید . بر اساس این طرح زنجیره ای از صدها موشک رهگیر در زمین مستقر می شوند و به کمک شبکه هشدار دهنده ای متشکل از رادارها و ماهواره ها مانع نفوذ موشکهای بالستیک دشمن می شوند.
این طرح کلینتون به رغم اینکه از سوی برخی کارشناسان نظامی آمریکا عملی و واقعگیرانه توصیف شده بود در آزمایش های اولیه با شکست مواجه شد و کلینتون در سال ۲۰۰۰ میلادی این طرح را به حال تعلیق در آورد و ادامة آن را به جانشین خود واگذاشت.
در این طرح از تمامی امکانات فنی مستقر در زمین ، دریا و فضا برای رهگیری موشکهای بالستیک طرف مقابل قبل از رسیدن به فضای آمریکا رهگیری و نابود شود.
این طرح پس ازعبور از مراحل متعدد و تغییر نامهای گوناگون طی نیم قرن گذشته، در زمان کلینتون ۳ بار مورد آزمایش قرار گرفت که در ۲ آزمایش با شکست مواجه شد.
اولین آزمایش اواخر سال ۱۹۹۹، دومین آزمایش اواسط ژانویة ۲۰۰۰ و سومین آزمایش نیز در هفتم ژوئیه ۲۰۰۰ انجام شد که پس از آن این طرح تا زمان جوج بوش پسر به تعلیق درآمد.
به گفته مقامات پنتاگون در این طرح مشخصاً پیش بینی شده بود که یکصد موشک رهگیر در آلاسکا مستقر شوند تا با ورود موشکهای بالستیک دشمن به فضای آمریکاع رهگیری و در خارج از جو زمین نابود شوند.
بر اساس این طرح ، علاوه بر استفاده از ماهواره ها ، موشکهای رهگیر مستقر در آلاسکا ، گرینلند و انگلستان از رادارهای موسوم به رادارهای باند ایکس و یکصد رادار رهگیر مستقر در داکوتای شمالی نیز استفاده می شد.
برای این طرح ۶۰ میلیارد دلار هزینه پیش بینی شده بود. در این طرح موشکهای شلیک شده از سوی یکی از کشورهای جهان ابتدا توسط یکی از مجموعه ماهواره های اطراف زمین شناسایی و به مرکز اطلاعات هشدار داده می شود پس از ان میسر موشک بلافاصله توسط شبکه ای از رادارهای هشدار دهنده تعیین می گردد . تمامی اطلاعات دریافتی از ماهواره ها و شبکه های راداری در خصوص این موشک ومسیر حرکت آن به رایانه ای در کلورادو مخابره می گردد.
بر اساس طرح های تئوریک این رایانه که وظیفة مقابله با این موشک را دارد، اطلاعات دریافتی را به شبکه ای از رادارهای باند ایکس مخابره می کند. این رادار وظیفه دارد تا زمان حقیقی و مسیر واقعی موشک را به رایانة دومی که وظیفه شلیک موشک ضد موشک را بر عهده دارد منتقل می کند.
این رایانه به موشک ماورای جو extra-atmospheric مجهز است که می تواند پس از پرتاب به سرعتی معادل ۲۴ هزار کیلومتر در ساعت برسد . این موشک علاوه بر بهره مندی از اطلاعاتی که از رایانه ها و رادارها دریافت می کندخودنیز به یک رهگیر، تجهیزات مادون قرمز و یک تلسکوپ مجهز است و به این ترتیب بر اساس داده های تئوریک باید بتواند موشک دشمن را ردیابی و هدف قرار دهد.
در مورد طرح سپر دفاع موشکی:
شاید بتوان تصمیم سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) در دهم ژانویه ۱۹۹۴ میلادی برای ایجاد یک پیمان نظامی فرعی با نام طرح مشارکت برای صلح ناتو را اولین تهاجم عملی و واقعی برای تصرف سرزمین های به جا مانده از پیمان ورشو و به عبارتی چرخش بسوی اروپای شرقی بدانیم.
مقام های مسکو تحت تاثیر امواج ناشی از فروپاشی اتحاد شوروی در اقدامی عجولانه در ابتدا ب عضویت این طرح درآمدند ولی با گذشت زمان خود را پیشروی نیروهای ناتو بسوی مریزهای روسیه مواجه دیدند.
با عضویت رسمی جمهوری چک، مجارستان و لهستان درپیمان ناتو در سال ۱۹۹۹، ناتو گامی دیگری را برای جذب اعضای پیشین پیمان ورشو و تسلط بر افق های به جا مانده از حریف پیشین برداشت.
این اقدام ناتو در آن زمان با مخالفت شدید روسیه مواجه شد: زیرا نه تنها سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) با این اقدام بر سه کشور پیشین بلوک شرق تسلط یافت ، بلکه نیروهای این سازمان تقریباً در ۵۰۰ کیلومتری مرزهای روسیه قرار گرفتند.
سران ۱۹ کشور عضو NATO در اجلاس پراگ در ۲۱ نوامبر ۲۰۰۲ بطور رسمی از هفت کشور دیگر بلوک شرق پیشین برای عضویت در ناتو دعوت کردند . بلغارستان ، رومانی ، اسلوواکی ، اسلوونی ، استونی، لتونی و لیتوانی کشورهایی بودند که از آنان برای عضویت در ناتو دعوت شد.
این کشورها در مراسمی در ابتدای سال ۲۰۰۴ میلادی بطور کامل به عضویت کامل ناتو پذیرفته شدند.
استونی، لتونی و لیتوانی از جمله جمهوری های اتحاد شوروی سابق محسوب می شوند و الحاق آنها به ناتو به معنای آن است که سربازان ناتو به مرزهای دریای سیاه و دریای بالتیک رسیده و در ۴۰۰ کیلومتری مسکو مستقر شدند یکی از نگرانی های مقامات و کارشناسان نظامی روسیه از این بابت است ک استقرار سپر موشکی آمرکیا در چک و لهستان با توجه به پتانسیل های پیش بینی شده بتواند در هماهنگی با تجهیزات دفاع موشکی اروپا شبکه ای بوجود آورد ه قابلیت رهگیری و هدف قرار دادن صدهاموشک استراتژیک را بطور همزمان داشته باشد. این وضعیت از نظر کارشناسان روسی به معنیا آن است که سلاح های استراتژیک روسیه بطور جدی مورد تهدید قرار میگیرند و کارایی خود را از دست می دهند.
در واقع از نظر علمی توانایی رادارها برای رهگیری تعداد زیادی هدف آن هم بطو رهمزمان به اندازه آنتن ها و قدرت انتشار امواج آن بستگی دارد.
در حال حاضر اندازةموثر و مفید آنتن ها و قدرت رادارها با امواج ایکس به تعدادی از واحدهای فرستنده و گیرنده ای بستگی دارد که بر سطح آنتن رادار نصب می شود. بر اساس رادارهای متداول حدود ۲۰ هزارواحد فرستنده و گیرندة کوچک بر سطح آنتن راداری با مساحت ۱۰۰ تا ۱۲۰ متر مربع نصب می شود که هر یک بین ۲ تا ۳ وات قدرت انتشار امواج را دارد.
تاکنون در شرایط ایده آل حداکثر واحد فرستنده و گیرنده ای که بر سطح آنتنی با مساحت ۱۲۰ متر مربع نصب شده حدود ۳۰۰ هزار واحد بوده است. واضح است که افزایش تعداد واحدهای فرستنده و گیرنده که بر سطح آنتن نصب می شود در کارایی رادار برای رهگیری همزمان اهداف متعدد مؤثر است : لذا چنانچه واحدهای فرستنده و گیرنده نصب شده بر سطح آنتن رادار ۱۷ برابر شود قدرت انتشار امواج آن نیز افزایش می یابد. بر اساس محاسبات علمی با ۱۷ براب شدن تعداد واحدهای فرستنده و گیرنده بر روی صفحة رادار، قدرت رهگیری آن تا حدود ۳۰۰ برابر (۲۸۹=۱۷ *۱۷) رادارهای متداول کنونی افزایش می یابد.
در واقع کارشناسان نظامی روسیه نگران آن هستند که با ایجاد چنین سامانه ای رادارهای امواج ایکس ۳۰۰ برابر سریعتر از موشکهای استراتژیک روسیه قدرت مانور داشته باشد.
نگرشی کوتاه بر روند شکل گیری طرح دفاعی موشکی در آمریکا
در سال ۱۹۹۸ یک کمیتة۲ حزبی ۹ نفره از کنگرة آمریکا مأمور تهیة لیست تهدیدات امنیتی علیه آمریکا در قرن ۲۱ شد.
۱- جنگهای اطلاعاتی
۲- حملات کامپیوتری به سیستمهای حیاتی
۳- تهدیدات موشکی از جانب کشورهای باغی
۴- گسترش تسلیحات کشتار جمعی در سراسر جهان
در ۸ و ۹ ژوئن ۲۰۰۰ با حضور ۱۰۰ نفر از صاحبنظرانی نظامی آمریکا کنفرانسی توسط دانشگاه جنگ ارتش آمریکا و مدیریت موشکی و فضایی این کشور در کالیفرنیا برگزار شد و تأکید شدکه بسیاری از کشورهای مخالف آمریکا ماند کرة شمالی – چین، روسیه و ایران و ۴۰ کشور دیگر دارای تکنولوژی حساس موشکی شده اند که می تواند منافع آمریکا را تهدید کند. این نکته مطرح شد که به عنوان مثال صدام در زمان جنگ کویت می توانست لندن و پاریس و اهداف قرار دهد.
نتایج این کنفرانس مبنای برای طراحی برنامة دفاع موشکی آمریکا قرار گرفت و حوادث ۱۱ سپتامبر باعث تسریع آن شد بودجة این برنامه برای ۵ سال مالی ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ بیش از ۱۶۵ میلیارد دلار است.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:29
مقدمه ۱
اول : ۱
ضرورت دفاع در مقام اعمال یک حق و یا انجام یک تکلیف : ۱
دوم : ۲
نظریه دفاع مبتنی بر اجبار روحی (معنوی) ۲
بخش اول ۴
ماهیت تاسیس حقوقی دفاع مشروع ۴
الف . اعمال حقوق فردی و خصوصی در دفاع مشروع ۴
ب . قلمرو علت موجهه در دفاع مشروع ۵
بخش دوم ۶
شرایط تجاوز و دفاع و موضوع مورد تجاوز در دفاع مشروع ۶
۱ . ماهیت غیر قانونی تجاوز : ۶
۲ . فقدان تحریک قبل از تجاوز : ۹
۳ . فعلیت تجاوز : ۹
۴ . غیر قابل دفع بودن تجاوز : ۱۰
ب . شرایط مشروعیت دفاع در قبال تجاوز ۱۱
۱ . ضروری بودن دفاع : ۱۱
۲ . متناسب بودن دفاع با خطر تجاوز : ۱۲
۳ . استفاده مدافع از آسان ترین وسیله نجات : ۱۲
۴ . توانایی مدافع برای دفاع از دیگری و ناتوانی او در دفاع از خود : ۱۳
ج . موضوع تجاوز در دفاع مشروع ۱۳
۱ . دفاع از نفس : ۱۳
۲ . دفاع از عرض یا ناموس : ۱۳
۳ . دفاع از مال : ۱۵
۴ . دفاع از آزادی تن خود یا دیگری : ۱۵
۲ . اعمال در حکم دفاع مشروع ۱۶
بخش اول ۱۶
مصادیق اعمال در حکم دفاع مشروع ۱۶
الف ) قتل عمدی در مقام دفاع از شخص ۱۶
ب. قتل عمدی در مقام دفاع از مال ۱۶
ج . قتل سارق مسلح و قطاع الطریق ۱۸
۱ . دفاع در مورد راهزنی در راه ها و شوارع و سرقت با اسلحه ۱۸
۲ . دفاع در مقابل سارق مسلح در غیر راهها و شوارع ۱۹
بخش دوم ۲۰
قلمرو زمانی و مکانی اعمال در حکم دفاع مشروع ۲۰
الف . محل دفاع ۲۰
ب . زمان دفاع ۲۰
ج . اشکالات ناشی از شناخت اعمال در حکم دفاع مشروع ۲۱
منابع: ۲۵
مقدمه:
حق دفاع در مقابل تجاوزات به جان آزادی عرض و ناموس و مال از حقوق طبیعی هر انسان است و لذا وضع مقررات در این زمینهم هم با اصول و مبانی حقوق اسلامی و هم با حقوق اروپایی هماهنگی دارد.
دفاع مشروع در حقوق موضوعه ایران در قانون راجع به مجازات اسلامی و قانون مجازات اسلامی (تعزیرات ) پیش بینی شده است . حقوق موضوعه ارتکاب اعمالی را که در شرایط عادی جرم و مستوجب مجازات است در مقام دفاع جرم نمی شناسد و مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی دفاع کننده را منتقی میداند اساس و مبنای دفاع مشروع در حقوق موضوعه متکی بر نظریات حقوقی زیر است :
اول :
ضرورت دفاع در مقام اعمال یک حق و یا انجام یک تکلیف :
اولین نظریه در مورد تاسیس دفاع مشروع این است که دفاع مشروع اعمال یک حق و حتی انجام یک تکلیف است در مواقعی که خطر قریب الوقوع است و به مراجع عمومی دسترسی نیست , بایستی افراد امکان محافظت از خودشان یا دیگران را داشته باشند. فکر وجود حق طبیعی دفاع و ضرورت دفاع به عنوان یک حق یا وظیفه , اساس این نظریه را تشکیل می دهد حق دفاع در ادوار مختلف پیوسته یکی از علل مشروعیت ارتکاب جرم شناخته شده است حقوق روم دفاع مشروع را قبول داشته و سیسرون آن را حق طبیعی تلقی نموده است.
دفاع مشروع تحت تاثیر افکار مسیحیت تغییر کرد و طبق آن کسی که در مقام دفاع مشروع مرتکب عمل مجرمانه می شد چنین رفتاری را مغایر با کردار نیک تلقی می کردند و دفاع کننده را مجرم می دانستند و الغای مجازات, مستلزم تقاضای عفو را از حاکم بود , و اصولاً در موارد دفاع از نفس , تقاضای عفو همیشه مورد قبول واقع میشد در شریعت اسلام دفاع , مسئولیت جزایی را منتقی می سازد و بر سه قسم است :
2 . امر به معروف و نهی از منکر که نوعی دفاع اجتماعی است .
3 . جهاد که دفاع از کیان اسلام است .
دوم :
نظریه دفاع مبتنی بر اجبار روحی (معنوی)
در تجاوزی که علیه فردی به عمل می آید و دفاع کننده را در موقعیت دفاع مشروع قرار می دهد فرض بر این است که دفاع کننده در زمان دفاع در وضعیت اجبار روحی (معنوی ) بوده است علی الاصول اعمال زور و توسل به قدرت شخصی همیشه موضوع است ولی در چنین فرضی با اختلال در عنصر روانی جرم, رفتار مجرمانه ای که در مقام دفاع به عمل آمده است , به علت وجود وضعیت اجبار مستوجب کیفر نیست . این نظریه همیشه منطبق با واقع نیست , زیرا در بیشتر موارد اقدام دفاع کننده به نحوی است که مبین قصد و اراده و درک واقعی او هنگام دفاع است .
تفاوت عمده در انتخاب یکی از دو نظریه بالا موجب می شود که در نظریه ضرورت دفاع در مقام اعمال یک حق و انجام یک تکلیف دفاع مشروع از عوامل موجهه جرم به حساب می آید در حالی که در نظریه دفاع مبتنی بر اجبار روحی (معنوی ) دفاع مشروع از علل عدم قابلیت انتساب یا عوامل شخصی رافع مسئولیت کیفری محسوب میگردد. در حقوق جزای کشور ما دفاع مشروع از عوامل موجهه جرم است , زیرا با اجتماع شرایطی عملی که جرم است در مقام دفاع از نفس یا عرض یا ناموس یا مال خود یا دیگری و یا آزادی تن خود یا دیگری قابل تعقیب و مجازات نیست. ضوابط دفاع مشروع در مواد 33 به بعد قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 1361 پیش بینی شده است بعلاوه مواردی هم در مواد 92 به بعد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات ) مصوب 1363 معین شده است که علی رغم فقدان جمیع شرایط لازم برای تحقق دفاع مشروع با احراز شرایط قانونی برای دفاع در دادگاه عمل در حکم دفاع مشروع تلقی می شود.
بنابر آنچه که داود العطار در کتاب (الدفاع الشرعی فی الشریعه الاسلامیه) نوشته برای دفاع مشروع تعریفی در کتب فقهی نیامده است . تنها عبد القدر عوده در کتاب (فی التشریع الجنایی الاسلامی) می نویسد :
الدفاع الشرعی : هو واجب الانسان فی حمایه نفسه او نفس غیره و حقه فی حمایه ماله او مال غیره من کل اعتدا حال غیر مشروع بالقوه الالازمه لدفع هذا الاعتدا.
دفاع مشروع بر هر انسانی در حمایت از جان خود و یا جان دیگری واجب است و حقی است برای او در حمایت از مال خود و یا مال دیگری در مقابل هر نوع تجاوز فعلی نامشروع با هر وسیله ای که برای دفع این تجاوز ضروری باشد.
مواد 33 به بعد قانون راجع به مجازات اسلامی ضوابط عمومی دفاع مشروع را معین می کند مواد 92 به بعد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات ) مواردی را که در حکم دفاع مشروع تلقی می گردد پیش بینی نموده است . ما این مقررات را در دو بحث مورد بررسی قرار می دهیم.
ضوابط کلی برای تحقق دفاع مشروع
بخش اول
ماهیت تاسیس حقوقی دفاع مشروع
الف . اعمال حقوق فردی و خصوصی در دفاع مشروع
ماده 33 قانون راجع به مجازات اسلامی با غیر قابل تعقیب و مجازات دانستن عمل مجرمانه در مقام دفاع از نفس یا عرض یا ناموس یا مال خود یا دیگری یا آزادی تن خود یا دیگری در واقع حق خصوصی دفاع را مورد قبول قرار داده است. مبنای این امتیاز شخصی در ضرورت دفاع , عدم امکان توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت و یا موثر واقع نشدن مداخله قوای مذکور در رفع تجاوز و خطر است (بند 2 ماده 33 قانون مورد بحث) در اینجا به هیچ وجه لازم نیست برای مشروع دانستن دفاع اجبار روحی یا معنوی دفاع کننده مطرح گردد چه بسا ممکن است دفاع کننده آزادانه و آگاهانه و در خارج از موارد اجبار , مبادرت به دفاع مشروع نموده و باز استحقاق استفاده از عوامل موجهه جرم را داشته باشد.