پایان نامه جایگاه دموکراسی در ایران

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه جایگاه دموکراسی در ایران دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

جایگاه دموکراسی در ایران

پیشگفتار:

امروزه در آغاز سده ی بیست و یکم میلادی چنین به نظر می رسد که دموکراسی به عنوان نظام سیاسی بلامنازع در حال گسترش در سراسر جهان باشد. امروزه مبحث نظری گذار به دموکراسی و زمینه های اجتماعی آن مهمترین مبحث در جامعه شناسی سیاسی به شمار می رود و حتی می توان گفت که با توجه به اهمیت این مبحث، جامعه شناسی سیاسی چیزی جز جامعه شناسی زمینه های گذار به دموکراسی نیست. با افزایش شمار دموکراسی ها در ربع قرن اخیر دامنه‌ی نظریه پردازی درباره گذار به دموکراسی نیز به شیوه بی سابقه ای گسترش یافته است. برخی از نویسندگان از امواج پی در پی گذار به دموکراسی هر صحنه ی جهانی سخن گفته اند. هر موج دموکراسی مجموعه تحولاتی از که درطی مدت زمان نسبتاً معینی در دورن نظام های سیاسی گونانگونی در جهت پیشرفت فرایند های دموکراتیک رخ می دهد.

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

پیشگفتار................................ 1

دموکراسی چیست؟.......................... 3

الگوهای دموکراسی........................ 6

ابعاد نو و کهنه ی دموکراسی.............. 11

انواع دموکراسی از دیدگاه سی. بی. مک فرسون   22

دموکراسی غیرلیبرالی: نوع کمونیستی....... 22

دموکراسی غیرلیبرالی: نوع توسعه نیافته... 28

موج جدید نظریه های گذار به دموکراسی..... 35

زمینه های سیاسی و اجتماعی فروپاشی رژیم های غیردموکراتیک و گذرا آن ها به دموکراسی ............... 42

تعارض دموکراسی و توسعه با توجه به ایران. 98

جنبش دموکراسی مردمی و تکالیف مبرم آن در ایران   103

موانع گذار به دموکراسی در ایران......... 110

نتیجه گیری.............................. 125

منابع و مآخذ............................ 127

تحقیق تحلیل گفتمان روند دموکراسی در ایران

اختصاصی از یارا فایل تحقیق تحلیل گفتمان روند دموکراسی در ایران دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:78

فهرست مطالب:
فصل اول:
کلیات پژوهش
الف) مقدمه                                                                                                    5
بیان مساله                                            7
1-1    ضرورت و اهمیت تحقیق                                                                         8    
1-2      هدف تحقیق                                                                                      9
فصل دوم:
2-1    پیشینه موضوع تحقیق                                                                         10          
2- 2 مبانی نظری                                                                                       12
 2-3تعریف مفاهیم                                                                                     21
فصل سوم:
3-1روش تحقیق                                                                                        27
3-2نحوه جمع آوری اطلاعات                                                                        28
فصل چهارم:
4-1انقلاب مشروطیت    28
چشم¬اندازهای معنایی واژه آزادی    29
عوامل عینی گزینش دستگاه معنایی آزادی¬خواهانه در ایران    30
روزنامه قانون و گفتمان دموکراسی پیش از انقلاب    32
مشخصات و نظم کلام دموکراسی در روزنامه قانون    35
اصول انجمن آدمیت    35
صوراسرافیل و گفتمان دموکراسی پس از پیروزی انقلاب    40
4-2 : دهه بیست    41
حزب توده و سقوط پهلوی    43
حزب سخنگوی ملت    46
روزنامه مهر ایران    49
تفوق گفتمان معطوف به استقلال و روزنامه¬ی آتش    55
4-3 : دهه سی و نهضت ملی نفت    59
گفتمان دموکراسی در روزنامه باختر امروز    60
4-4: ایران پس از دوم خرداد ماه 1376    64
ویژگی¬های عمومی سخن بسیج¬کننده در دوم خرداد    65
مطبوعات در ایران پس از دوم خرداد    67
حلقه¬ی کیان و مطبوعات دوم خرداد    69
روزنامه جامعه    71
الگوی کارناوالی* روزنامه جامعه    72
روزنامه صبح امروز    73
نتیجه گیری    76
منابع و مآخذ  78




مقدمه
بطور کلی زندگی و کردارهای سیاسی در هر جامعه ای در چارچوب گفتمان سیاسی مسلط تعیین می یابد. نکته مورد نظر در بحث حاضر آن است که چون هر گفتمان سیاسی حاوی اصول و قواعدی است که کردارهای سیاسی را تعیین می سازند. تحول گفتمانی لازمه تحول در آن کردارها است. از سوی دیگر استعداد و سلطة هر گفتمانی نیازمند پشتیبانی آن از جانب نیروها و قدرتهایی است.
در دوران مدرن یعنی از اواخر قرن نوزدهم سه گفتمان سیاسی مسلط در ایران در پی تعریف و تشکیل زندگی و کردارها و ساختارهای سیاسی بوده اند: 1) گفتمان پاتریونیال سنتی؛ 2) گفتمان مدرنیسم مطلقة پهلوی؛ 3) گفتمان سنت گرایی ایدئولوژیک بعد از انقلاب اسلامی. در مقابل این سه گفتمان سیاسی مسلط، گفتمان دموکراتیکی از زمان انقلاب مشروطه به بعد به عنوان گفتمان مقاومت ظهور یافته است.
1-گفتمان پاتریونیال سنتی گفتمان مسلط در ایران پیش از ظهور فشارها و نفوذ تجرد غربی بود که در قالب جنبش اصلاحات دوران قاجاریه و نهضت مشروطیت ظهور نمودند. این گفتمان همچون گفتمانهای دیگر مرکب از عناصر مختلف و متعددی بوده است که از آن جمله باید نظریه شاهی ایرانی، نظریة سیاسی تیم، به تعبیر دوران صفویه، شیوه خاص استبداد دوران قاجار و پدر سالاری قبیله ای را نام برد. بنابراین پاتریونیال سنتی گفتمان سلطنتی – مذهبی خاصی بود که تحت شرایط خاص دوران قاجار شکل گرفته بود. پاتریونیالیسم سنتی ایران بطور کلی بر اقتدار و اطاعت مطلقه، پدر سالاری سیاسی، قدامت دولت و رابطه مستمر آن با خدا، رابطه میان حکام و علمای دین و ساختار عمودی یکجانبه و غیر مشارکتی و غیر رقابتی تاکید می گذاشت.
در فرهنگ سیاسی پاتریونیالیستی حاکم ایده آل همچون قهرمان و شخصیتی مقدس تصور می شود که منشأ همه خیرات است. ویژگی های اصلی فرهنگ پاتریونیالیستی در ایران، بد گمانی افراد نسبت به یکدیگر، قدرت طلبی، سوءظن به حکومت، ترس فراگیر، احساس بی کفایتی و نظیر اینها بوده است. با ضعف و زوال دولت پاتریونیال در عصر قاجار تعدد و پراکندگی منابع قدرت افزایش یافت و بواسطة تأثیرات گوناگون نفوذ اروپا طبقات منتفذ و گروههای نفوذ عمده ای پیدا شدند و یا در مواضع قدرت خود استحکام یافت.
3 گفتمان مدرنیسم مطلقة پهلوی
مهمترین گفتمان سیاسی مسلط در ایران در قرن بیستم، گفتمان مدرنیسم مطلقة پهلوی بود. در این گفتمان بر اقتدارگرایی,  اصلاحات از بالا، عقلانیت مدرنیستی، ناسیونالیسم ایرانی، مرکزیت سیاسی، سکولاریسم و توسعه صنعتی تاکید می شد. دولت مطلقه ای که در پرتو این گفتمان ظهور کرد در پی آن بود که جامعه و اقتصاد ایران را از صورتبندی سنتی و ماقبل سرمایه داری به صورتبندی مدرن و سرمایه داری عبور دهد و از این حیث برخی کار های ویژه زیربنایی در حوزة نوسازی اقتصادی و اجتماعی به عمل آورد. بدین سان گفتمان مدرنیسم مطلقه با خصلت عقل گرایانه، اقتدار گرایانه و بهنجار سازانه خود آسیب های عمده ای به گروهها (عشایر، علمای دینی، اصناف، تجار بازار و...) و فرهنگ جامه سنتی وارد می کرد.
در گفتمان مدرنیسم مطلقة پهلوی چندان جایی برای مشارکت و رقابت سیاسی وجود نداشت.
3- گفتمان سنت گرایی ایدئولوژیک
این گفتمان در واکنش به مدرنیسم مطلقة پهلوی پدیدار شد و در آغاز دو تعبیر متفاوت از آن عرضه گردید. یکی از جانب روشنفکران مذهبی و دیگری از سوی برخی روحانیون ناراضی. اما رویهمرفته این گفتمان بازتاب علائق و ارزش های طبقات رو به افول جامه سنتی بود که در معرض نوسازی و اصلاح و انقلاب از بالا قرار گرفته بودند. در این گفتمان سنت اسلامی را بعنوان دشمن اصلی قلمداد کرده و به مظاهر مختلف تجدد غربی تاخته است. این گفتمان بویژه با پلورالیسم، جامعه مدنی، لیبرالیسم، سنت روشنگری غرب و نیز ناسیونالیسم ایرانی سرستیز داشته است و در مقابل بر رهبری، انضباط اجتماعی و اخلاقی، ارزش ها سنتی، نخبه گرایی سیاسی و کنترل فرهنگی تاکید داشته است. وفاداری و اعتماد و ارادت شخصی و مذهبی به رهبران و ارزش های مقبول آنها، اساس کردارهای سیاسی در این گفتمان را تشکیل می دهد. طبعاً در چنین گفتمانی جایی برای فردگرایی، نقد و انتقاد، رقابت فکری، کثرت گرایی و شیوه زندگی دموکراتیک وجود ندارد. در مقابل اطلاعت پذیری، سرسپردگی، سکوت انفعال در این گفتمان امکان پرورش می یابند.
4-گفتمان دموکراسی
این گفتمان که از دوران انقلاب مشروطه شکل گرفت بر کردارهایی چون محدودیت قدرت، قانونگرایی، مشارکت، رقابت، تحمل ، نوگرایی و قرائت دموکراتیک از دین تاکید گذاشته است. از نظر تاریخی گفتمان دموکراسی سه ظهور اصلی داشته است: اولاً اینکه در مقابل پاتریمونیالیسم قاجار در قالب جنبش انقلابی مشروطه ظهور یافت، ثانیاً در مقابل مدرنیسم مطلقة پهلوی در قالب نهضت ملی و انقلاب سال 1357 ظهور پیدا کرد و ثالثاً در مقابل استیلای سنت گرایی ایدئولوژیک پس از انقلاب اسلامی بویژه پس از سال 1376 در قالب نهضت جامه مدنی تجسم یافته است. در آخرین قرائتی که از این گفتمان پس از انتخابات خرداد 1376 ظاهر شد عناصر مختلفی چون قانونگرایی به شیوة جنبش مشروطه، ضدیت با استبداد به شیوه نهضت ملی و تعبیری مدرن و دموکراتیک از اسلام به شیوة جریان روشنفکری دینی در آن یافت می شوند.
بیان مساله:
  گفتمان دموکراتیک در ایران دست¬خوش چه تحولاتی شده است؟
دموکراسی در ایران، به مانند دیگر جوامع، تا قرن بیستم مفهومی مذموم و نامطلوب شمرده می شد. به طورمثال در یونان باستان ــ که مهد دموکراسی شناخته می شود ــ به طورمعمول، معنایِ حکومت عوام (mob rule) به دموکراسی اطلاق می شد. حتی بریتانیا، فرانسه و امریکا نیز پس از پایان جنگ جهانی دوم بود که به حق رای عمومی دست یافتند. در بریتانیا، دانش آموختگان دانشگاهها تا سال ۱۹۴۸ از حق یک رای اضافی (additional vote) برخوردار بودند. در فرانسه، زنان در سال ۱۹۴۸ توانستند به حق رای دست یابند و در ایالات جنوبی امریکا، بعد از اجرای قانون حقوق مدنی (Civil Right Act) در ۱۹۶۸ بود که سیاهان در عمل از حق رای برخوردار شدند. ازاین رو، بحث دموکراسی در ایران، از فضای مذکور جدا نیست و درعین حال در شعاع تاثیرات ناشی از تاریخ ایران زمین نیز قرار می گیرد. گرچه در تاریخ ایران، از دوره باستان تا قرن حاضر، برخی نشانه های مردم باوری را می توان سراغ گرفت، اما در کل نظام سیاسی ــ اجتماعی در جامعه ایرانی غالبا بر بنیان مناسبات و روابط قبیله ای و طایفه ای استوار بوده و غالب حاکمیتهای تعریف شده در تاریخ ایران، فاقد مقبولیت و اقتدار دموکراتیک بوده اند؛ ضمن آنکه باید گفت حکومتٍ حکومتگران ایران در چارچوب حاکمیتهای قبیله ای، عشیره ای و فامیل سالارانه، جز تشتت، چندپارگی و تسلط، ارمغان دیگری برای جامعه به همراه نداشته است. ورود گفتمان دموکراسی در ایران  شاکله سیاسی را دستخوش تغییراتی کرد که امید می رود صاحبان قدرت و طراحان سیاست به سوی نیل به این هدف گام بردارند.پر بیراه نیست که این دغدغه نه تنها اذهان خواص را در مقام نوع مطلوب حکومت درگیر کرده بلکه مردم کوچه وبازار نیز فراخور ظرفیت زمانی خارج از این دایره نبوده اند . روند دموکراسی مساله مشترک اذهان متفاوت در زمانهای متفاوت و شرایط متفاوتی بوده و هست .
اهمیت وضرورت تحقیق :
 1/شکست متفکران خوش¬بین مشروطه¬خواه برای رسیدن به دموکراسی که آنرا یک مطلوب سهل¬الوصول می¬پنداشتند اما آنچه پس از همه¬ی هزینه¬ها بدست آمد با آنچه سیاست¬مداران از آن سخن می¬گفتند تفاوت بسیار داشت.
راه صعب¬العبور رسیدن به آرمان دموکراسی سوال همیشگی و کلیشه¬ای را در اذهان بر می¬انگیزد: موانع دست¬یابی به دموکراسی در ایران کدامند؟
سعی بر آن است این پژوهش موانع ظهور دموکراسی را در بیان سیاسی مطرح کند.
2/ به عکس تمایلات خوش¬بینانه مذکور گرایشات جبر-گرایانه¬ای خود¬نمایی می¬کنند که جامعه ایرانی را اسیر ساختار¬های فرهنگی و تاریخی می¬انگارند که امکان ورود دموکراسی را محال می¬داند.
این گرایشات دور باطلی از تکرار تاریخ و منازعات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی را مانع یک حکومت مردمی در ایران می¬داند.
نگاهی نو از منظر مطالعات فرهنگی ، فارغ از این دو نگرش افراط و تفریطی شاید دریچه¬ای به سوی این مطلوب باشد.
3/ امید است در خلال جریانات تاریخی و اجتماعی و فرهنگی بدور از پیدا کردن دیوارهای کوتاه صاحبان اسبق قدرت و سیاست حلقه مفقوده را بیابیم.
4/ شرایط ویژه¬ی امروز ایران نیز خود ضرورتی است برای تحقیق چرا که شاید نگاه خرد بر این سیستم سیاسی پهن¬دامنه ما را نه تنها گمراه و دور می¬کند بلکه رسیدن به طرح تغییر شکل یافته¬ای از مقصود را بعید نمی¬نماید.
آنچنان که می¬دانیم جامعه¬ی توده¬وار ایرانی به وقت مقتضی در قدرت کم از صاحبان سیاست نیستند و چه بسا کندوکاو فرهنگ دموکراسی¬خواهی توده رهنمون این موانع باشد.هرچند تقلیل نقش برنامه¬ریزان سیاسی و اجتماعی کار ساده¬انگارانه است و البته این مهم مطمح نظر است.
اهداف تحقیق
بیش از یک قرن است که از دموکراسی سخن می گوییم اما در بررسی عوامل و موانع ظهور این مناسبات، گفتمان دموکراسی کمتر از همه محل توجه ماست.
هدف از این تحقیق آن است که :
روند گفتمان های برانگیزاننده در جنبش های دموکراسی خواهی از مشروطه تا جنبش موسوم به دوم خرداد را تحلیل نماید.
این پژوهش با اختیار کردن رویکردهای مرسوم در مطالعات تاریخی و با تکیه بر ساختارهای فرهنگی بر آن است تا  به اهداف تحقیق در قالب پرسش های زیر پاسخ دهد:
1.    گفتمان دموکراسی با کدام ساختار درون گفتمانی و با توجه به کدام مناسبات عینی در منظومه معنایی ما ظاهر شد؟
2.    آیا ساختار گفتمان دموکراسی از بدو ظهور با مضامین آن سازگار بوده است؟
3.    گفتمان دموکراسی چه نسبتی با سایر گفتمان-های مشروعیت¬ساز در ایران برقرار کرده است؟
4.    نسبت میان گفتمانهای دمکراتیک و منابع فرهنگی سنت ایرانی و اسلامی چیست؟
5.    جایگاه گفتمان دموکراسی در انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، و ظهور گفتمان اصلاح¬طلبانه در جنبش دوم خرداد نشانگر چه تحول مهمی در ساختار و دلالات ضمنی گفتمان دموکراسی است؟

دانلود مقاله اسلام و دموکراسی از نگاه برنارد لوئیس

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله اسلام و دموکراسی از نگاه برنارد لوئیس دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:25

فهرست مطالب:

اسلام و دموکراسی از نگاه برنارد لوئیس.. ۲

اسلام و لیبرال- دموکراسی ، مروری تاریخی.. ۲

طبقه بندی ابتدایی رژیمها ۱۴

مسلمانان خارج از خاور میانه. ۱۷

دین و دولت.. ۱۹

نگاه خصمانه و توهین آمیز غرب نسبت به اسلام. ۲۳

د- نگاه غرب به مسلمانان. ۲۳

۲٫ نگاه قرآن،پیامبر و دانشمندان مسلمان به غرب.. ۲۴

الف- عقیده اسلام و قرآن در مورد مسیحیت.. ۲۴

ب- رفتار پیامبر (ص) با یهودیان و مسیحیان: ۲۵

نگاه دانشمندان مسلمان به غرب.. ۲۶

نتیجه گیری: ۲۷

فهرست منابع: ۲۸

اسلام و دموکراسی از نگاه برنارد لوئیس

مقاله “اسلام و لیبرال دموکراسی” برنارد لوئیس، اگر چه سالها پیش نوشته شده است، اما حاوی نکاتی قابل تأمل در رابطه با این مسأله مورد مناقشه است.  ممکن است بسیاری با نقطه نظرات وی موافقت چندانی نداشته باشند، اما باید اعتراف نمود که برنارد لوئیس بر نقاط حساسی در فرهنگ سیاسی مسلمانان انگشت نهاده است (همچون آزدی و عدالت، شهر و شهروندی و غیره).

اسلام و لیبرال- دموکراسی ، مروری تاریخی

برنارد لوئیس،

مجله دموکراسی، شماره ۷٫ ۲ (۱۹۹۶)

در یک گفتگوی مختصر درباره مسائلی مهم، به راحتی می شود بوسیله کاربرد و یا تفسیر غلط کلمات کسی گمراه شد.  بنابراین ابتدا باید بگویم که منظورم از “اسلام” و “دموکراسی لیبرال” چیست.

این روزها دموکراسی کلمه ای است که بسیار مورد استفاده و یا سوء استفاده قرار می گیرد.  این کلمه معانی بسیاری دارد و در مکانهای عجیبی ظهور کرده است- اسپانیای جنرال فرانکو، یونان کلونلها، پاکستان جنرالها، اروپای شرقی کمیسرها- معمولاً همراه با پیشوندی کیفی از قبیل “هدایت شده”، “بنیادی”، “سازمانی”، “مردمی” و ازآن قبیل که معنای کلمه را رقیق، گمراه و حتی وارونه می سازد.

تعریفی دیگر از دموکراسی توسط کسانی پشتیبانی می شود که مدعی اند اسلام خود  تنها دموکراسی واقعی است.  این ادعا کاملاً مطابق با واقع است اگر کسی معنای دموکراسی را مطابق فرض طرفداران این تعریف بپذیرید.  بدلیل آن که این تعریف مطابق با تعریفی که من از دموکراسی در این مبحث مبنا قرار داده ام نیست، آن را به جهت بی ارتباط بودن با هدف حاضر کنار می گذارم.

نوع دموکراسی که من از آن سخن می گویم هیچ یک از اینها نیست.  عجالتاً منظورم از دموکراسی لیبرال روش معمول انتخاب یا برکناری دولتها است که در انگلیس تکامل یافت و سپس میان ملتهای انگلیسی زبان و دیگران گسترش یافت.

در سال ۱۹۴۵، فاتحان جنگ جهانی دوم، دموکراسی پارلمانی را بر سه قدرت مهم محور تحمیل کردند.  این دموکراسی در تمام آنها- شاید در یکی از آنها کج دار و مریز- دوام یافت. هنوز در هیچ کدام از آنها این دموکراسی به بحران واقعاً عمده ای برنخورده است.  در میان متحدان، بریتانیا و فرانسه مدل دموکراسی مختص خویش را، با موفقیت متفاوت در زمان عقب نشینی از امپراطوری  پس از جنگ به مستعمره های پیشین خویش انتقال دادند.

شاید بهترین روش تجربی برای تشخیص وجود آن نوع دموکراسی ای که منظور من است تقریر هانتینگتون باشد که زمانی می توانید کشوری را دموکراتیک بنامید که در آن، دولت در دو دوره متوالی به صورت صلح آمیز از طریق انتخابات آزاد تغییر کرده باشد. با انحصار به دو انتخابات، هانتینتون رژیم هایی که مطابق نظر آگاهان از روش “یک فرد، یک رأی، یک بار” پیروی می کنند را از رده خارج می کند. بنابراین من دموکراسی را به این معنا می دانم که حاکمان کشوری از طریق انتخابات تغییر کنند؛ در مقابل کشوری که انتخابات به وسیله حاکمان تغییر کند.

 آمریکایی ها مایلند دموکراسی و پادشاهی را دو کلمه متقابل بدانند. اما در اروپا اتفاقاً دموکراسی در پادشاهی های مشروطه بهتر از جمهوری ها است. بسیار سودمند است که فهرستی از آن دسته کشورهای اروپایی تهیه شود که در آنها دموکرسی پیوسته و بی وقفه در دوره ای دراز مدت رشد یافته است و از هر منظری می توان گفت که در آینده قابل پیش بینی نیز ادامه خواهد یافت. فهرست این کشورها کوتاه است و تمام آنها به جز یکی پادشاهی است. سوئد، تنها استثنا مانند ایالات متحده است از این جهت که موردی ویژه به دلایل شرایطی ویژه است. در جمهوری فرانسه که از طریق انقلاب بیش از دو قرن پیش شکل گرفت حرکت دموکراسی با وقفه ها، عقبگردها و انحرافاتی همراه بوده است. این رکورد در اکثر جمهوری های دیگر اروپا و به همان علت در باقی دنیا به صورت غیر قابل مقایسه ای بدتر است……

دانلود تحقیق جایگاه دموکراسی در ایران

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق جایگاه دموکراسی در ایران دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:130

فهرست مطالب:

عنوان    صفحه
پیشگفتار    1
دموکراسی چیست؟    3
الگوهای دموکراسی    6
ابعاد نو و کهنه ی دموکراسی    11
انواع دموکراسی از دیدگاه سی. بی. مک فرسون    22
دموکراسی غیرلیبرالی: نوع کمونیستی    22
دموکراسی غیرلیبرالی: نوع توسعه نیافته    28
موج جدید نظریه های گذار به دموکراسی    35
زمینه های سیاسی و اجتماعی فروپاشی رژیم های غیردموکراتیک و گذرا آن ها به دموکراسی     42
تعارض دموکراسی و توسعه با توجه به ایران    98
جنبش دموکراسی مردمی و تکالیف مبرم آن در ایران    103
موانع گذار به دموکراسی در ایران    110
نتیجه گیری    125
منابع و مآخذ    127

پیشگفتار:
امروزه در آغاز سده ی بیست و یکم میلادی چنین به نظر می رسد که دموکراسی به عنوان نظام سیاسی بلامنازع در حال گسترش در سراسر جهان باشد. امروزه مبحث نظری گذار به دموکراسی و زمینه های اجتماعی آن مهمترین مبحث در جامعه شناسی سیاسی به شمار می رود و حتی می توان گفت که با توجه به اهمیت این مبحث، جامعه شناسی سیاسی چیزی جز جامعه شناسی زمینه های گذار به دموکراسی نیست. با افزایش شمار دموکراسی ها در ربع قرن اخیر دامنه‌ی نظریه پردازی درباره گذار به دموکراسی نیز به شیوه بی سابقه ای گسترش یافته است. برخی از نویسندگان از امواج پی در پی گذار به دموکراسی هر صحنه ی جهانی سخن گفته اند. هر موج دموکراسی مجموعه تحولاتی از که درطی مدت زمان نسبتاً معینی در دورن نظام های سیاسی گونانگونی در جهت پیشرفت فرایند های دموکراتیک رخ می دهد.
ساموئل هانتینتگون نویسنده آمریکایی از سه موج دموکراسی سخن به میان آورده است:
موج اول: از1828 تا1926، موج دوم: 1926 تا1975 و موج سوم از1975 به بعد موجب گذار از رژیم های غیردموکراتیک به نظام های دموکراتیک در مناطق گوناگون جهان شد، در موج سوم کشورهای بسیار زیادی به دموکراسی روآوردند.
طبعاً در خصوص دلایل و علل دموکراتیزاسیون و گذار به دموکراسی نگرش های گوناگونی پیدا شده است. نگرش نهفته در پس نظریه امواج دموکراسی نگرش سرایت دموکراسی ازمنطقه ای به منطقه ی دیگر در سطح جهان یا دست کم در درون مناطق فرهنگی- جغرافیایی خاصی است.
برخی دیگر از صاحب نظران بر نقش جهانی شدن اقتصاد و فرهنگ و ارتباطات و تأثیر آن برگسترش جامعه ی مدنی در سطح جهانی، تقویت گفتمان حقوق بشر و حمایت از جنبش های دموکراتیک در مناطق گوناگون جهان سخن به میان می آورند.
اما چیزی که ما در این تحقیق بدان توجه کردیم بیشتر زمینه های سیاسی و طبقاتی نیروهای اجتماعی و تأثیر آن در پیدایش زمینه های مساعد درونی برای گذار به دموکراسی است. لذا با بررسی روند تاریخی دموکراسی در ایران و نقش و تأثیر نیروها و طبقات مختلف اجتماعی بر این روند سعی کردیم تصویری روشن از جایگاه دموکراسی در وضعیت کنونی ایران ترسیم کنیم.
و البته لازم می دانیم از راهنمایی های استاد بزرگوار جناب آقای دکتر عابدی در تهیه و تنظیم این نوشتار تشکر و قدردانی کنیم.
 
دموکراسی چیست؟
برای دموکراسی در طی این نیم قرن گذشته معانی متعددی بیان شده است از جمله: حکومت مردم، حکومت نمایندگان مردم، حکومت حزب مردم، حکومت اکثریت، دیکتاتوری پرولتاریا، حداکثر مشارکت سیاسی، رقابت نخبگان بر سر کسب آرای مردم، نظام چند جزبی، کثرت گرایی سیاسی و اجتماعی، حقوق برابر شهروندی، آزادی های مدنی و سیاسی، جامعه ی آزاد، جامعه ی مدنی، اقتصاد بازار آزاد، هر چه در بریتانیا یا آمریکا انجام می دهند پایان تاریخ یا هر چیز زیبای دیگر.
در عین حال که بسیاری از این تعاریف مشترکند و با یکدیگر همپوشی دارند بسیاری از آن نیز با یکدیگر ناسازگارند. رایج ترین این تقابل ها عبارتند از: دموکراسی به منزله‌ی مفهومی توصیفی  یا مفهومی تجویزی ؛ دموکراسی همچون رویه ای نهادی یا ایده آلی هنجاری؛ دموکراسی مستقیم در مقابل دموکراسی نمایندگی؛ دموکراسی نخبه گرا در مقابل دموکراسی مشارکتی؛ دموکراسی لیبرال در مقابل دموکراسی غیرلیبرال (پوپولیستی، مارکسیستی، رادیکال)؛ دموکراسی مشورتی  در برابر دموکراسی توده ای؛ دموکراسی سیاسی در مقابل دموکراسی اجتماعی ؛ دموکراسی به عنوان حقوق فردی یا خیرجمعی؛ دموکراسی به منزله ی تحقق برابری یا توافق در مورد تفاوت. تمامی این تعاریف بیانگر مجادله انگیز و بحث انگیز بودن دموکراسی است که هیچ تعریف مشخصی که اساساً در آن توافقی وجود داشته باشد، در درست نیست.
مفهوم دموکراسی به حکومت و مردم باز می گردد و حکومت باید به دست مردم و برای مردم باشد دموکراسی به طور کلی به عنوان یک ارزش اجتماعی و سازمان سیاسی ریشه در یونان باستان دارد و مبنای اولیه دموکراسی حکومت مستقیم توده مردم بوده است در اوخر قرن18 بعد از انقلاب آفریقا مسئله دموکراسی غیرمستقیم مطرح شد و با ظهور انقلاب فرانسه و تبلور مفهوم قدرت مردمی مسئله گسترش دموراسی بر سایر گروه ها مطرح شد به دنبال این مسائل متفکرانی مانند جان لاک و مونتسکیو مسئله محدود شدن قدرت دولت و تفکیک قوا را به هدف تقویت دموکراسی غیرمستقیم مطرح کردند لاک روسو با طرح دموکراسی مستقیم بر نقش توده مردم تأکید کرد در اواسط قرن نوزدهم مسئله دموکراسی توده ها خطر حاکمیت عوام را تجلی کرد با نهادینه شدن دموکراسی و سازمان های سیاسی آن اصول دموکراسی مقبولیت عام یافت در قرن 20 زنان در دایره دموکراسی قرار گرفتند. رابردال تحلیل می کند که استقلال دموکراسی در دولت های جدید نهادهای سیاسی را توسعه بخشید و دموکراسی غیرمستقیم جدید از سایر نظام‌های سیاسی متمایز است.
او دموکراسی غیرمستقیم را مبتنی بر انتخابات آزاد و منصفانه و در برگیرنده، همه افراد همراه با آزادی بیان و دسترسی همگان به اطلاعات و استقلال جمعیت ها می داند. استقلال دموکراسی سیاسی را در جوامع مدرن عمده تر در سطحی پیشرفته از توسعه سرمایه داری اتفاق افتاد و گذار به دموکراسی همراه با نوسازی سرمایه داری به مثابه بخشی از پیشرفت و ترقی در نظر آمد. گسترش دموکراسی همچنین در قرن20 در جوامعی تمرکز یافت که تحت سلطه تولید سرمایه داری بودند اما روند گذار به دموکراسی در جهان کمونیستی محدودتر بود شکل شورایی شوروی سابق اگر چه نام خود را دموکراسی سوسیالیستی گذاشت اما با دموکراسی واقعاً فاصله داشت در نظام‌های کمونیستی در اروپای شرقی از یک طرف تشکل های مردمی راه برای دموکراسی باز کرد و از طرف دیگر رابطه میان دیکتاتوری سیاسی و نشانه های در حال رشد دموکراسی مدنی الگوی خاص خود را برای ایجاد اشکال توسعه سیاسی فراهم آورد. روند گذار به دموکراسی با روایت های مختلف بیان شده است. هانتینکتون سه موج دموکراسی در صحنه جهانی بیان می کند.
موج اول: از سال1320 تا پس از جنگ جهانی اول
موج دوم: از جنگ جهانی دوم تا سال1960
موج سوم: از سقوط دیکتاتوری در پرتغال و یونان تا 1980
رابرت دال نیز 3 دوره مختلف رشد سلطه چندگانه را مطرح کرد. اشمیتر چهار دوره را بیان کرد. تقویت نوعی تمایل جهانی برای گذار به دموکراسی در سال 1970 و1980 و فشارهای فزاینده برای تحقق یکپارچگی اقتصاد جهانی بر اساس سرمایه داری چارچوب مشخص را برای گذار به دموکراسی جوامع اروپایی شرقی فراهم کرد اما مشکلات استمرار گسترش دموکراسی در این جوامع متفاوت با جوامع سرمایه داری است، همچنین سلطه کمونیست بر دوره گذار به دموکراسی در اروپای شرقی اثر گذاشت.
الگوهای دموکراسی
در این قسمت الگوهای دموکراسی مطابق آزادی اندیشمندانی مانند ارسطو - هابز- لاک روسو- میل- مارکس- انگلس- شومپیتر- وبر- هایک و… بیان می کنیم. که این الگوها از یک طرف گویای تاریخ تحول مفهوم دموکراسی در نظر و عمل است و از یک طرف نشان دهنده آن است که هر چند به دنیای امروز نزدیکتر می شویم الگوهای واقع بینانه‌ای جهت تسهیل مشارکت مردم در تصمیم گیری های سیاسی عرضه می شود.
1- دموکراسی کلاسیک آتن
در دولت شهرهای یونان دموکراسی از نوع مستقیم بوده است. ارسطو در کتاب سیاست می گوید پایه حکومت دموکراسی آزادی است و در دموکراسی مردم از آزادی برخوردارند. خصوصیات اصلی این دوران عبارت است از: 1- شهروندان در امور قضایی و قانونگذاری مستقیماً مشارکت دارند. 2- قدرت حکومت در دست مجمع شهروندان است. 3- محدوده قدرت حکومت تمامی امور عمومی شهر را شامل می شود. 4- هیچ فردی نمی تواند به استثنای مناصب نظامی دوبار عهده دار منصبی شود.
5- شهروندان عادی را هیچ امتیاز خاصی از صاحب منصبان دولتی متمایز نمی سازد. براین اساس همه به تناسب فرمانبرداری یا فرمانروایی می کنند و وحدت و یگانگی، مشارکت و محدود بودن نظام شهروندی وجه تمایز دموکراسی کلاسیک آتن است.
تکامل دموکراسی حمایتی
با قدرت گرفتن تدریجی دولت منتهای اندیشه سیاسی- تلاش هایی برای محدود کردن قدرت دولت انجام دادند و نظریه دموکراسی حمایتی با محدودیت بخشیدن به نهادهای دموکراتی درصدد برآمد تا حکومت شوندگان از استبداد دولت مصون بدارد. حکومت به عنوان ابزاری در خدمت دفاع از زندگی- آزادی- دارایی شهروندان است. به طور کلی در دموکراسی حمایتی شهروندان برای کسب اطمینان از اینکه حکومت گران سیاست‌هایی را منطبق با منافع شهروندان انجام می دهند خواهان کسب حمایت دولت مردان و حمایت از یکدیگرند. خصوصیات اصلی این دموکراسی عبارتند از: 1- حمایت متعلق به به مردم است اما به نمایندگانی واگذار می شود که به گونه ای مشروع کارکردهای دولت را انجام دهند. 2- حکومت از لحاظ قانونی محدود و غیرشخصی است و در میان سه قوا تقسیم می شود. 3- دولت از جامعه مدنی جداست.
شکل گیری دموکراسی تکاملی:
الگوی رادیکال از دموکراسی تکاملی
در روایت های هابز و لاک حاکمیت از مردم به دولت انتقال یافته ولی روسو معتقد است حاکمیت از مردم ناشی می شود و در ورای آن باقی می ماند و شهروندان از برابری سیاسی و اقتصادی برخوردارند. خصوصیات این دموکراسی عبارتند از: 1- وظایف قوه مقننه و مجریه تقسیم می شود 2- قوه مقننه متشکل از مشارکت مستقیم شهروندان در گروه های عمومی است. 3- مناصب در دست فرمانروایان است.
4- مناصب اجرایی به صورت مستقیم انتخاب می شود.

دانلود مقاله آمار ، دموکراسی و توسعه

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله آمار ، دموکراسی و توسعه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:41

چکیده:

آمار ، دموکراسی و توسعه  
کارلوس ، ام . ژارکه  
مترجم : شاهین یوسفی  

خلاصه : اطلاعات قاعده‌مند، بر اساس محیط فیزیکی ، به شناسائی نیازهای افراد و اندازه گیری استعدادهای بالقوه جوامع کمک می کند ؛ این اطلاعات در ارتباط تنگاتنگ با جامعه حال حاضر جهانی می باشد که ماشاهد تغییرات وسیعی در ساختار آن می باشیم .
تمام کشورها و تمام سازمانها داخل فرآیندی شده اند که آنها را به سمت مدرن شدن هدایت می کند. در مکزیک اصلاحاتی در مقیاس وسیع موجب به‌ وجود آمدن مطالبات جدید برای اطلاعات آماری و جغرافیایی شد. اندازه گیری‌ها تا آنجا پیشرفت که یک سیستم اطلاعاتی بین المللی جهت مقابله با چالشهای جدید فراهم شود. یک برنامه پیشرفته توسط INEGI،‌اداره مرکزی آمار ، جغرافیا و انفورماتیک مکزیک ، طراحی و اجرا شد.
این برنامه شامل هفت قسمت می شود : عدم تمرکز – زیربنا – روش شناسی – آموزش – هماهنگی – تولیدات جدید و فعالیتهایی در جهت ارتقاء فرهنگ عمومی آمار در بین مردم .
سهم برنامه مدرنیزاسیون INEGI در اجرای اهداف بین المللی مختصراً ذکر شده است .
سیستم اطلاعاتی یکپارچه و بهنگام شده به بسط مشارکت مردمی و همینطور به طراحی سیاستهایی با هدف ارتقاء وتوسعه اقتصادی جهت بهبود استانداردهای زندگی افراد، کمک می کند. اگر چه فعالیتهای آماری از دیدگاه فنی و علمی جالب توجه است اما برتری آن دراینست که امکان کمک به افراد جهان در بدست آوردن عدالت و زندگی بهتر را فراهم می کند.


واژه های کلیدی : آمارهای رسمی – تحول جهانی – نوگرائی نهادی – سیستم اطلاعات ملی – تمرکز زدایی – زیربنا – روش شناسی – آموزش – محصولات جدید – فرهنگ آماری – دموکراسی – توسعه – اهداف بین المللی

1 – مقدمه
در این بخش بر روی جوانب مختلف آمارهای رسمی و سهم آن در دموکراسی وتوسعه سیاسی – اقتصادی نگاه ویژه خواهم داشت . منظور نگاه عمیق به اهداف آمارهای رسمی ،‌منابع تخصیص داده شده به‌ آن و مزایای ناشی از این سرمایه گذاری می باشد. همانطور که می‌دانیم تقلیل منابع مالی در برخی کشورها هم در آمارهای رسمی و هم در پایگاههای آموزش و پژوهش آماری ، موجب افزایش نگرانی در مشاغل وابسته به علم آمار شده است . بنابراین براین باوریم که در میان سایر فعالیتها، توسعه نقش آمار ، توجه به کارهای سودمند و سهم مثبت در جامعه مدرن ، به ایجاد انگیزه بیشتر در فعالیتهای آماری و افراد شاغل در آن کمک
می کند. استدلالها و تجربیات ارائه شده عمدتاً به آمارهای رسمی منسوب می شود. وهنوز این احساس وجود دارد که منحصراً در ارتباط با جهان در حال توسعه نیست
در بخش اول شرح تاریخی مختصری داده و درباره خاستگاه آمارهای رسمی در آمریکای مرکزی صحبت می شود. و سپس درباره بازتابهای آن در موقعیت کنونی جهانی و تاثیرش بر ( حرفه آماری ) ( یا مشاغل وابسته به علم آمار ) بحث می شود. در ادامه تاثیری که بر ساختار و منابع آماری مکزیک داشته است ، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. و سرانجام برخی ملاحظات در سهم آمار در دموکراسی و توسعه ارائه می شود.
2 – آمارهای رسمی در امریکای لاتین
چندین نقطه در جهان محل به وجود آمدن تمدنهای پرثمر می باشد. این فرهنگها مانند اغلب فرهنگها به ما نشان می دهند که اطلاعات سیستماتیک در مورد محیط فیزیکی و مردمان ، کمک می کند تا احتیاجات افرادمشخص گردد و میزان پتانسیل هر جامعه ای روشن شود. جای تعجب نیست که ملل جهان  به دانستن در مورد خودشان و اطرافشان اهمیت زیادی می‌دهند. با داشتن اطلاعاتی که در فصول زمان و با دقت جمع شده‌اند می توانند معایب ناشی از عدم اطمینان و زندگی بر اساس اتفاق را کاهش دهند. همانگونه که می‌دانیم حسابها ،روشها و تکنیکهای آماری به تولید اطلاعات دقیق با جنبه های پر ارزش کمک می‌کنند . مانند سایر مناطق جهان ، درآمریکای لاتین نیز از زمانهای قدیم این موضوع شناخته شده بوده است . در فرهنگهای قدیمی این منطقه ، نشانه های زیادی وجود دارد که توجه آنها را به اطلاعات آماری بعنوان یک موضوع اساسی نشان می‌دهد . بعنوان نمونه می‌توان از تمدنهای بزرگی مانند آزتکها، مایاها ،‌المکها و اینکاها که هزاران سال پیش در قاره آمریکا شکل گرفته اند نام برد، که دارای مطالعات سیستماتیک آماری بوده‌اند. اینها در اسناد تاریخی نشان داده شده اند که اکنون جزئی از میراث فرهنگی می باشند. علاوه بر این نزدیک مکزیکوسیتی محلی با تپه های سنگی وجود دارد بنام « پنوهوالکو» در زبان محلی ، یا « کونتادرو» در زبان اسپانیائی به معنای « محل شمارش». نوشته‌های موجود می‌گوید این تپه حدود 1000 سال بعد از میلاد ، توسط «چی‌چی‌مکا» ها ساخته شد. این تپه متشکل از سنگهائی بود که هر کدامشان به هر فرد ساکن در آن محل جهت محاسبات آماری اختصاص داده شده بود. در واقع ، برخی بررسی‌ها نشانگر اینست که این مکان یک بانک اطلاعاتی حاصل از سرشماری در قرن 11 میلادی بوده است . درزمان کریستف کلمب در سال 1492 میلادی، این تمدنهای آمریکائی با فرهنگ اروپایی در آن زمان، تماس برقرارکردند. این واقعه که با برخورد دو دنیا از آن یاد می شود‌، به تاثیر متقابل ژرفی بر زندگی و درک جهان منجر شد. روشهای آماری که توسط سرخپوستان آمریکایی ، استفاده می‌شد، در واقع در طول دوران بعد از کشف آمریکا ، با قدرت اجرایی اروپائی در جمع آوری آمار تکمیل شد . بنابراین ،روشهای جدیدآماری و راهنمای اولیه برگرفته از خصوصیات ناحیه آمریکایی قدیم بودند.
بعدهاهمچنان که کشورها شروع به تغییر و تحول از حالت جامعه اولیه کشاورزی به سمت صنعتی شدن کردند،دولتهای تازه استقلال یافته آمریکای جنوبی و مرکزی ‌همگی واحدهایی اداری واجرایی برای بخش آمارهای رسمی تاسیس کردند. وظایف این واحدها چه در گذشته و چه در حال حاضر ، گردآوری اطلاعات سیستماتیک بعنوان مأخذ و پایه ای برای شکل‌گیری تصمیم‌گیری‌ها بوده است . و اکنون هزار سال پس از اولین تلاشهای سیستماتیک برای تولید اطلاعات آماری درآمریکای لاتین ، پنج قرن بعد از آغاز برتری اروپایی و یک قرن بعد از شروع صنعتی شدن ، از اطلاعات آماری بعنوان یک فاکتور قاطع در توسعه کشورها یادمی‌شود.
3- تحول جهانی
تاریخ پربار آمار در آمریکای مرکزی و جنوبی و دیگر نقاط جهان نشان
می دهد که فعالیتهای آماری از قدیمی ترین تلاشهای بشر بوده است. در هر حال شرایط حاضر اهمیت وظایف ما را بعنوان آمارشناس در هزاره جدید تعیین می نماید.
بتازگی تغییرات وسیعی را در جهان شاهد هستیم . تقریباً تمامی کشورها وارد فرایند تحولی شده اند که طی این فرایند  احتیاجات امروزی افراد تامین می‌شود. جوامع حال حاضر – کشورهای با قدمت زیاد – کشورهای تازه استقلال یافته – اتحادیه های بین المللی و احزاب سیاسی همگی وارد این فرایند مدرن شده‌اند.
استراتژیهای مربوط به این فرایند تحول ، در برخی موارد بر پایه توسعه دموکراسی استوار است . در برخی دیگر ، بر ایجاد بازارهای جدید اقتصادی و در برخی دیگر مکانیزم‌ها طوری مهیا می‌شوند که اجازه توسعه بهتر سیاسی را می‌دهند.
پدیده نوگرائی ، دنیایی به هم وابسته و رقابتی را بوجود آورده است که در آن هیچ‌کس نمی‌تواند جدا باقی بماند و بافتش طوری است که در آن ، کارشناسان مثل دوره های پیشین تاریخی ، وظایف فعالی برای اجرا دارند. دراین وضعیتی که جهان ما قرار دارد ، آینده هیچ ملیتی تضمین شده نیست . و عقب ماندگی بمعنای دسترسی به سود کمتر می باشد. چرا که هرکشوری بایدتلاشهای خود را هدایت کند، استراتژی خود را تعیین کند ،‌آنرا با شرایط خود تطبیق داده تا  بیشترین فایده را از استعدادهای بالقوه‌اش ببرد. در مسئله مربوط به مکزیک استراتژی مدرن شدن در برنامه حکومتی پرزیدنت سالیناس ،بصورت ‌خلاصه شده ، در برنامه توسعه ملی در طول سالهای 94- 89 آورده شده است . مقدمه اصلی این برنامه تحول وسیع سیاسی – اقتصادی و اجتماعی می باشد.

4 – فعالیتهای آماری در مکزیک
به این دلایل من مایلم بطور مختصر برخی از عناصر کارهای مربوط به آمار رسمی در مکزیک را یادآوری می‌کنم تا اینکه توضیح دهم چگونه این امر جهت پاسخگویی به یک ملت و یک جهان در عرصه دگرگونی تغییر یافته است. در مکزیک هماهنگی آمارهای رسمی برعهده موسسه‌ آمارها و اطلاعات جغرافیایی (INEGI) می باشد.
اخیراً این موسسه شامل یک مقام ریاست،  شش دفتر عمومی در ادارات مرکزی و ده تقسیمات منطقه ای امکان خدمات رسانی به جمعیت متجاوز از 82 میلیون نفر ساکن در سرزمینی به مساحت 2 میلیون کیلومتر مربع را فراهم می‌آورد.
اولین دفتر در INEGI دفتر مرکزی آمار است که بعنوان اداره آمار مکزیک مطرح می‌باشد. این دفتر در بین بسیاری دیگر از پروژه‌ها ، اجرای سرشماریهای مربوط به جمعیت ، ‌مسکن ،‌اقتصاد و کشاورزی و تعداد زیادی از آمارگیریهای خانواری و کارگاهی را بر عهده دارد .این دفتر محاسبات مربوط به حسابهای ملی ، تراز تجارت و بسیاری از آمارهای اجتماعی و اقتصادی را انجام می دهد .همچنین این اداره فعالیتهای انجام شده توسط حکومتهای ایالتی و دیگر نهادهای فدرال و خصوصی که به نوبه خود در سیستم آماری ملی سهیم هستند را هماهنگ می‌کند.
دومین دفتر در INEGI ، دفتر مرکزی جغرافیا است . این دفتر از عسکبرداریهای هوائی ، سنجش از دور و فعالیتهای زمینی جهت انجام امور مطالعاتی بزرگ جغرافیایی مکزیک و بسط و توضیح کارتوگرافی موضوعی و پایه ای کشور ،‌جنبه‌های دربرگیرنده هیدرولوژیکی( آبشناسی)، ژئولوژیکی( زمین شناسی ) و خاکشناسی استفاده می‌کند. ترکیب اداره مرکز آمار مکزیک و دفتر مطالعات جغرافیایی بصورت یک نهاد واحد دارای پیشینه‌ای هزار ساله است . و از لحاظ سهولت و دقت درارجاع اطلاعات اجتماعی – اقتصادی  در محدوده ویژه‌ خود منافع زیادی را بدنبال دارد.