تعداد صفحات : 102
فرمت فایل: word(قابل ویرایش)
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
بررسی تاثیر بیانی پس زمینهها در نقاشی پرتره ایران
پیشگفتار 1
مقدمه 2
1. فصل یک
تعاریف و پیشینه تاریخی 3
1-1- تعریف چهره نگاری 4
2-1-تعریف پس زمینه 6
3-1- پیشینه چهره نگاری در جهان 8
4-1- پیشینه چهره نگاری در ایران 12
5-1- پیشینه ایجاد بعد تصویری و تفکیک پس زمینه و پیش زمینه 17
6-1- بوجود آمدن اولین نقاشیهای تک چهره در ایران 21
7-1- بوجود آمدن اولین پس زمینهها در نقاشی ایران 25
2. فصل دو
سیر تحول چهره نگاری و معرفی هنرمندان در دورانهای صفوی تا معاصر 33
1-2- دورهی صفوی 34
2-2- دوران افشار و زند 39
3-2- دورهی قاجار(سلطنت فتحعلی شاه) 42
- سلطنت محمد شاه و ناصر الدین شاه 46
4-2- دوران معاصر 52
5-2- چهره نگاری آکادمیک 52
6-2- چهره نگاری نوگرا 54
7-2- خیالی نگاری و شمایل نگاری 57
8-2- چهره نگاری شهدا 60
9-2 سیر تحول پس زمینهها در چهره نگاری ایران 63
10-2- دورهی صفوی 64
11-2- دوران زند و قاجار 67
12-2- اواخر دورهی قاجار و مکتب کمال الملک 71
13-2- چهره نگاری نوگرا 74
14-2- خیالی نگاری و شمایل نگاری 77
15-2- چهره نگاری شهدا 78
3. فصل سه
1-3- بررسی تحلیلی پس زمینهها در هر دوره 81
2-3- اهداف هنرمندان در پس زمینه سازی 90
3-3- نتیجه گیری 95
- فهرست منابع و ماخذ 97
-فهرست تصاویر 99
پیشگفتار:
انگیزهی اصلی من در انتخاب این موضوع، دیدن بسیاری نقاشی چهره نگاری در دورانهای مختلف هنری ایران بود. این مسئله، خود موجب پیگیری و دنباله روی من دراین مسیر وتوجه بهپس زمینههای این آثار شد. این نکته که اساسا این پس زمینهها چگونه ارتباطی با چهره یا پیکره و فضای کلی کار دارند و چگونه ساخته شدهاند. البته دستهبندی تاریخیاز مشخصات و واضحات، در دورانهای هنری و مکتبی نقاشی چهره نگاری در ایران است که شاید بدون این دسته بندیها، مسیر بررسی موضوع این رساله به نتیجهی مطلوب نمیرسید.
از مشکلات اصلی در روند این تحقیق، نبودن و یا کم بودن منابع نوشتاری بود که البته با مساعدت و یاری استاد بزرگوارم آقای مهدی محمدیان مرتفع گشت، که خود را موظف به قدردانی و تشکر از ایشان میدانم.........
مقدمه:
بررسی تاثیر بیانی پس زمینهها در نقاشی چهره نگاری در ایران موضوع پژوهشی این رساله است و اهمیت آن شاید در این نکته باشد که اساسا هنرمندان در دورههای مختلف چه تمهیدی برای پر کردن فضای منفی چهره یا پیکره اندیشیدهاند و چگونه از پس ایجاد هماهنگی و هارمونی مابین پیکره و پس زمینه برآمدهاند. این سوال که آیا هنرمندان در هر دوره تلاشی در جهت ایجاد ارتباط و هماهنگی میان پیکره و پس زمینه در اثر هنری خویش داشتهاند؟ از سوالات بنیادی در این تحقیق است که البته از فرضیات این تحقیق نیز اسناد به همین مطلب بود.
برای انجام این مهم، رساله به سه بخش تعاریف و پیشینه پیش از تاریخ، پیشینه و تاریخچه دورانهای سلطنتی ایران و دسته بندی در مسیر دگرگونی نقاشی تک چهره و توصیف پس زمینههای آنان در دو بخش سیر تحول چهره نگاری در ایران و سیر تحول پس زمینهها در نقاشی ایران، و در نهایت بررسی تحلیلی این پس زمینهها در هر دورهو اعلام اهداف هنرمندان در این راستا و نتیجه گیری نهایی تقسیم شده است.
به امید آن که این رساله جریان پژوهشی موثری را دنبال کرده باشد و مخاطب خود را به نتیجهی درستی در این مسیر برساند.
مقدمه
الف) اهمیت موضوع : ظهور اسلام منشاء تحولات بزرگی در تاریخ جهان گردید که بر همگان پوشیده نیست . تازیان در پرتو این آیین توانستند شاهنشاهی بزرگ ساسانی را از گردونه تاریخ خارج سازند و سرزمینهای بزرگی را از قلمرو روم شرقی تسخیر نمایند. اعراب به نام اسلام تمدن ایرانی را لگدمال تاراج خویش کردند، هر چند پس از مدتی بر ویرانه های آن به همت ایرانیان تمدن ایرانی- اسلامی دوباره پایه ریزی گردید. از آنجائیکه سرکوب شورشهای موسوم به ارتداد سرآغاز حرکت تهاجمی اعراب مسلمان به سرزمینهای هم جوار بود، بررسی و تحلیل آن بخصوص نقشی که نتیجه این جنگها در ایجاد وحدت در میان اعراب شبه جزیره عربستان داشت اهمیتی فراوان دارد که متاسفانه در مطالعات تاریخی صدر اسلام مورخان معمولا از آن سرسری می گذرند.
سوای از مساله فوق، شناخت اینکه با وجودیکه اعراب در زمان حیات پیامبر اسلام را پذیرفته بودند،چرا پس از مرگ او به سرعت از این آیین برگشتند، خود مبحثی مهم است که موضوعی جالب و جذاب در زمینه مطالعه جامعه شناسی تاریخی برای ما فراهم می آورد.
جایگزینی دین اسلام به جای ادیان و باورهای دیگر در جامعه عربستان و فراگیر شدن آن نیز می تواند مبحثی جالب در حیطه جامعه شناسی دین باشد که هر چند موضوع مستقیم بررسی ما نیست ، اما از آن جاییکه تضاد دینی بهانه اصلی جنگهای موسوم به "ارتداد"
می باشد بررسی تحولی که دین اسلام از این منظر ایجاد کرد و مقاومت در برابر آن،
می تواند مقدمه لازمی برای این چالشها باشد که ما نیز به فراخور بحث نیم نگاهی بدان
داشته ایم.
همچنین تفسیر و تحلیل این نبردها و تاثیری که در تحکیم مشروعیت حکومت مدینه ایجاد کرد ماده خام خوبی است برای تبیین چگونگی استقرار نظام سیاسی خلافت و بخصوص مباحثی که در پرتو چالشهای جانشینی در حیطه معرفتی اندیشه سیاسی در عالم اسلام نزد اندیشمندان مسلمان پس از آن پدید آمد؛ و نیز در بازخوانی مجدد این رویدادها می توان تحلیل تاریخی متفاوتی از چگونگی سیر حوادث منتهی به جنگهای رده، چگونگی انجام آنها و نیز نتایج حاصله ارایه داد که نگارنده در اینجا کوشیده است به وسع اندک خویش بدان بپردازد.
ب) پیشینه موضوع : در خصوص جنگهای ارتداد سوای از منابع عمومی تاریخ اسلام و برخی از کتابهای توصیفی که پیرامون این موضوع مورخان مسلمان نوشته اند و ما در معرفی منابع آنها را نقل کرده ایم ، منابع متاخری نیز در این خصوص به رشته تحریر درآمده است که برخی به زبان تازی و بعضی به زبان پارسی است ، اینها عمدتا به نقل روایی رویدادها اکتفا کرده و جز چند برداشت خاص فرقه ای از حوادث، جملگی تحلیل یکسانی از چرایی حوادث ارائه نموده اند که ما آنها را در فصل " بررسی ایده های موجود در باب ارتداد" آورده ایم، ماخذ عربی موجود در دسترس ما در خصوص جنگهای ارتداد عبارتند از " حروب الرده" از محمد احمد باشمیل[1]؛ و " حرکه الرده "[2] از علی العتوم؛ و " حروب الرده" از زاهیه الدجانی[3] و نیز کتابی از محمد حسین هیکل درباره زندگی ابوبکر که در آن به جنگ های ارتداد نیز پرداخته شده است[4] ماخذی که در زبان فارسی بدین موضوع پرداخته اند عبارتند از " تاریخ پیامبران دروغین در صدر اسلام" نوشته دکتر بحریه اوچ اوک که همانطور که از نامش پیداست تنها به مدعیان نبوت جنگهای ارتداد می پردازد، کتاب دیگری که در این خصوص نگاشته شده است " جنگهای ارتداد و بحران جانشینی پیامبر (ص)" نوشته علی غلامی دهقی می باشد که علی رغم بررسی کلی جنگهای ارتداد، در مبحث تحلیلی این جنگها جز ارایه یک دیدگاه شیعی که آن را نیز بررسی نموده ایم، تنها به ذکر ایده های عنوان شده در دیگر منابع اکتفا کرده است . پایان نامه ای تحت عنوان " ریشه ها و ماهیت رده در یمن" در مقطع کارشناسی ارشد توسط " محمد حسن اللهی زاده" در دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردیده که آن نیز هم همانطور که از نامش پیداست، تنها قلمرو محدود یمن را مورد مطالعه قرار داده است و در باب ارایه دیدگاهی نوین همانند منبع قبل است.
پرسشها و مفروضات ( تئوری ها): پرسش اصلی ما در این تحقیق این است که دریابیم عامل اصلی ای که موجب پیدایش جنگ های "رده" شده چه بوده است اما در کنار آن پرسشهای فرعی دیگری مانند نحوه و دلیل به خلافت رسیدن ابوبکر و عوامل تثبیت کننده قدرت او ؛ دلایل حمایت قبایل منطقه حجاز از اسلام و عدم ارتداد آنان ؛ چرایی کامیابی اولیه برخی شورشهای ارتداد و پاسخ به چرایی ناکامی نهایی این شورشها را بررسی می نماییم.
مفروضات ما در این خصوص علاوه بر ایده های موجود مانند ریشه های اقتصادی ارتداد و پرهیز از پرداخت زکات، و نیز رقابت های قبیله ای و مخالفت با سلطه قریشیان بر دو ایده اصلی ، نخست تمایل جامعه عرب به بازگشت به وضع نخستین خویش و مخالفت با سلطه یک دولت مرکزی مقتدر که سلب کننده آزادی آنان است، و نیز تمایل برخی افراد فرصت طلب در بهره جویی از قدرت کاریزمایی قدرت پیامبر و جایگزینی خویشتن با تغییر و تبدیل شکل کاریزما از قبیله و آیین پیامبر به قوم و دین خویش استوار می باشد . که تمامی اینهادر بخش " بررسی و نقد ایده های موجود در باب ارتداد" به تفصیل آمده است .
ت) چهارچوب نظری این تحقیق بر ایده های موجود در جامعه شناسی تاریخی تحلیل تحول طبقاتی جوامع و نیز جامعه شناسی سیاسی با استفاده از چارچوب تحلیلی ماکس وبر در باب ساخت سیاسی قدرتها و انواع سیادت ها مبتنی می باشد.
1 - حروب الرده، محمد احمد باشمیل ، ]بی جا[ : دارالفکر، 1979.
2- حرکه الرده ، علی العتوم، عمان: مکتبه الرساله الحدیثه، 1987 .
3- حروب الرده، د . زاهیه الدجانی: بیروت: لدار الکتاب العربی ، الطبعه الاولی 1417 ه-1997 م.
4- الصدیق ابوبکر، محمد حسنین هیکل ، القاهره: دارالمعارف، 1990.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:150
مقدمه ۱
معرفی منابع ۵
بخش یکم: مبحث فقهی ارتداد ۹
ـ بررسی مفاهیم و انواع ارتداد و احکام مربوط به آنها ۹
ـ تعریف ارتداد ۹
ـ انواع ارتداد ۱۰
ـ شرایط احراز ارتداد ۱۳
ـ سیر تاریخی ارتداد در اسلام ۱۴
ـ ارتداد در قرآن ۱۷
ـ ارتداد در حدیث ۱۹
ـ راههای اثبات ارتداد ۲۱
ـ موجبات ارتداد ۲۲
ـ مجازاتهای ارتداد ۲۴
بخش دوم: تحولات جامعه عربستان از پیش از اسلام تا مرگ پیامبر
ـ موقعیت جغرافیایی مناطق درگیر در نبرد ۳۰
ـ وضعیت سیاسی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام ۳۱
ـ وضعیت اقتصادی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام ۳۴
ـ بافت فرهنگی و دینی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام ۳۶
ـ نتیجه تحلیلی تحولات جامعه عربستان در آستانهی ظهور پیامبر(ص) ۴۲
جامعه عربستان در آستانه مرگ پیامبر
ـ وضعیت جامعه عربستان در آستانه مرگ پیامبر ۴۵
ـ چگونگی ایمان اعراب و گسترش اسلام در شبهجزیره عربی ۴۷
ـ اشرافیت قریش و آیین اسلام ۴۹
بخش سوم: مساله جانشینی و وضعیت دولت اسلامی پس از مرگ پیامبر
ـ بررسی و نقد دیدگاههای مختلف درباره جانشینی پیامبر ۵۴
ـ زمینههای ذهنی به قدرت رسیدن ابوبکر ۵۹
زمینههای عینی به قدرت رسیدن ابوبکر ۶۰
ـ تدبیرها و ترفندهای ابوبکر در کسب و تحکیم قدرت ۶۵
ـ نتیجهگیری
بخش چهارم: ایدههای انگیزه های ایجاد جنگ های ارتداد
ـ بررسی و نقد ایدههای موجود در باب دلیل جنگ های رده ۶۸
ـ ماهیت جنگهای ارتداد در پرتو الگوی نظری ۷۲
بخش پنجم : جنگهای رده در نجد ، بحرین و عمان
ـ هجوم قبایل پیرامون مدینه ۸۴
ـ طلیحه ۸۶
ـ عقاید و تعالیم طلیحه ۸۹
ـ شورشهای پراکنده پس از سرکوب طلیحه ۹۲
ـ سرکوب قبایل بنی عامر ۹۲
ـ نبرد جواء و سرکوب بنی سلیم ۹۳
ـ نبرد ظفر ۹۴
ـ مسیلمه ۹۵
ـ عقاید و تعالیم مسیلمه ۱۰۰
ـ سجاح ۱۰۳
ـ جدایی مالک بن نویر از سجاع و کشتهشدنش به دستور خالد ۱۰۸
ـ نبرد دباء و سرکوب ارتداد عمان ۱۱۲
ـ ارتداد بحرین ۱۱۳
بخش ششم: جنگهای رده در یمن
ـ چگونگی قیام اسود عنسی و فرجام کار او ۱۱۷
ـ تعالیم و آموزههای دینی اسود عنسی ۱۲۰
ـ شورش قبس بن عبدیغوث بر سر امارت ۱۲۲
ـ برگشت مردم حضر موت و کنده از آیین اسلام ۱۲۴
نتیجه نهایی ۱۳۱
فهرست منابع ۱۳۴
مقدمه:
الف) اهمیت موضوع : ظهور اسلام منشاء تحولات بزرگی در تاریخ جهان گردید که بر همگان پوشیده نیست . تازیان در پرتو این آیین توانستند شاهنشاهی بزرگ ساسانی را از گردونه تاریخ خارج سازند و سرزمینهای بزرگی را از قلمرو روم شرقی تسخیر نمایند. اعراب به نام اسلام تمدن ایرانی را لگدمال تاراج خویش کردند، هر چند پس از مدتی بر ویرانه های آن به همت ایرانیان تمدن ایرانی- اسلامی دوباره پایه ریزی گردید. از آنجائیکه سرکوب شورشهای موسوم به ارتداد سرآغاز حرکت تهاجمی اعراب مسلمان به سرزمینهای هم جوار بود، بررسی و تحلیل آن بخصوص نقشی که نتیجه این جنگها در ایجاد وحدت در میان اعراب شبه جزیره عربستان داشت اهمیتی فراوان دارد که متاسفانه در مطالعات تاریخی صدر اسلام مورخان معمولا از آن سرسری می گذرند.
سوای از مساله فوق، شناخت اینکه با وجودیکه اعراب در زمان حیات پیامبر اسلام را پذیرفته بودند،چرا پس از مرگ او به سرعت از این آیین برگشتند، خود مبحثی مهم است که موضوعی جالب و جذاب در زمینه مطالعه جامعه شناسی تاریخی برای ما فراهم می آورد.
جایگزینی دین اسلام به جای ادیان و باورهای دیگر در جامعه عربستان و فراگیر شدن آن نیز می تواند مبحثی جالب در حیطه جامعه شناسی دین باشد که هر چند موضوع مستقیم بررسی ما نیست ، اما از آن جاییکه تضاد دینی بهانه اصلی جنگهای موسوم به "ارتداد"
می باشد بررسی تحولی که دین اسلام از این منظر ایجاد کرد و مقاومت در برابر آن،
می تواند مقدمه لازمی برای این چالشها باشد که ما نیز به فراخور بحث نیم نگاهی بدان
داشته ایم.
همچنین تفسیر و تحلیل این نبردها و تاثیری که در تحکیم مشروعیت حکومت مدینه ایجاد کرد ماده خام خوبی است برای تبیین چگونگی استقرار نظام سیاسی خلافت و بخصوص مباحثی که در پرتو چالشهای جانشینی در حیطه معرفتی اندیشه سیاسی در عالم اسلام نزد اندیشمندان مسلمان پس از آن پدید آمد؛ و نیز در بازخوانی مجدد این رویدادها می توان تحلیل تاریخی متفاوتی از چگونگی سیر حوادث منتهی به جنگهای رده، چگونگی انجام آنها و نیز نتایج حاصله ارایه داد که نگارنده در اینجا کوشیده است به وسع اندک خویش بدان بپردازد.
ب) پیشینه موضوع : در خصوص جنگهای ارتداد سوای از منابع عمومی تاریخ اسلام و برخی از کتابهای توصیفی که پیرامون این موضوع مورخان مسلمان نوشته اند و ما در معرفی منابع آنها را نقل کرده ایم ، منابع متاخری نیز در این خصوص به رشته تحریر درآمده است که برخی به زبان تازی و بعضی به زبان پارسی است ، اینها عمدتا به نقل روایی رویدادها اکتفا کرده و جز چند برداشت خاص فرقه ای از حوادث، جملگی تحلیل یکسانی از چرایی حوادث ارائه نموده اند که ما آنها را در فصل " بررسی ایده های موجود در باب ارتداد" آورده ایم، ماخذ عربی موجود در دسترس ما در خصوص جنگهای ارتداد عبارتند از " حروب الرده" از محمد احمد باشمیل ؛ و " حرکه الرده " از علی العتوم؛ و " حروب الرده" از زاهیه الدجانی و نیز کتابی از محمد حسین هیکل درباره زندگی ابوبکر که در آن به جنگ های ارتداد نیز پرداخته شده است ماخذی که در زبان فارسی بدین موضوع پرداخته اند عبارتند از " تاریخ پیامبران دروغین در صدر اسلام" نوشته دکتر بحریه اوچ اوک که همانطور که از نامش پیداست تنها به مدعیان نبوت جنگهای ارتداد می پردازد، کتاب دیگری که در این خصوص نگاشته شده است " جنگهای ارتداد و بحران جانشینی پیامبر (ص)" نوشته علی غلامی دهقی می باشد که علی رغم بررسی کلی جنگهای ارتداد، در مبحث تحلیلی این جنگها جز ارایه یک دیدگاه شیعی که آن را نیز بررسی نموده ایم، تنها به ذکر ایده های عنوان شده در دیگر منابع اکتفا کرده است . پایان نامه ای تحت عنوان " ریشه ها و ماهیت رده در یمن" در مقطع کارشناسی ارشد توسط " محمد حسن اللهی زاده" در دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردیده که آن نیز هم همانطور که از نامش پیداست، تنها قلمرو محدود یمن را مورد مطالعه قرار داده است و در باب ارایه دیدگاهی نوین همانند منبع قبل است.
پرسشها و مفروضات ( تئوری ها): پرسش اصلی ما در این تحقیق این است که دریابیم عامل اصلی ای که موجب پیدایش جنگ های "رده" شده چه بوده است اما در کنار آن پرسشهای فرعی دیگری مانند نحوه و دلیل به خلافت رسیدن ابوبکر و عوامل تثبیت کننده قدرت او ؛ دلایل حمایت قبایل منطقه حجاز از اسلام و عدم ارتداد آنان ؛ چرایی کامیابی اولیه برخی شورشهای ارتداد و پاسخ به چرایی ناکامی نهایی این شورشها را بررسی می نماییم.
مفروضات ما در این خصوص علاوه بر ایده های موجود مانند ریشه های اقتصادی ارتداد و پرهیز از پرداخت زکات، و نیز رقابت های قبیله ای و مخالفت با سلطه قریشیان بر دو ایده اصلی ، نخست تمایل جامعه عرب به بازگشت به وضع نخستین خویش و مخالفت با سلطه یک دولت مرکزی مقتدر که سلب کننده آزادی آنان است، و نیز تمایل برخی افراد فرصت طلب در بهره جویی از قدرت کاریزمایی قدرت پیامبر و جایگزینی خویشتن با تغییر و تبدیل شکل کاریزما از قبیله و آیین پیامبر به قوم و دین خویش استوار می باشد . که تمامی اینهادر بخش " بررسی و نقد ایده های موجود در باب ارتداد" به تفصیل آمده است .
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:150
مقدمه:
الف) اهمیت موضوع : ظهور اسلام منشاء تحولات بزرگی در تاریخ جهان گردید که بر همگان پوشیده نیست . تازیان در پرتو این آیین توانستند شاهنشاهی بزرگ ساسانی را از گردونه تاریخ خارج سازند و سرزمینهای بزرگی را از قلمرو روم شرقی تسخیر نمایند. اعراب به نام اسلام تمدن ایرانی را لگدمال تاراج خویش کردند، هر چند پس از مدتی بر ویرانه های آن به همت ایرانیان تمدن ایرانی- اسلامی دوباره پایه ریزی گردید. از آنجائیکه سرکوب شورشهای موسوم به ارتداد سرآغاز حرکت تهاجمی اعراب مسلمان به سرزمینهای هم جوار بود، بررسی و تحلیل آن بخصوص نقشی که نتیجه این جنگها در ایجاد وحدت در میان اعراب شبه جزیره عربستان داشت اهمیتی فراوان دارد که متاسفانه در مطالعات تاریخی صدر اسلام مورخان معمولا از آن سرسری می گذرند.
سوای از مساله فوق، شناخت اینکه با وجودیکه اعراب در زمان حیات پیامبر اسلام را پذیرفته بودند،چرا پس از مرگ او به سرعت از این آیین برگشتند، خود مبحثی مهم است که موضوعی جالب و جذاب در زمینه مطالعه جامعه شناسی تاریخی برای ما فراهم می آورد.
فهرست مطالب:
عنوان………………………………………………………………………………………… صفحه
سپاسنامه ………………………………………………………………………………………. ث
مقدمه ………………………………………………………………………………………………. ۱
معرفی منابع …………………………………………………………………………………….. ۵
بخش یکم: مبحث فقهی ارتداد ……………………………………………………………… ۹
ـ بررسی مفاهیم و انواع ارتداد و احکام مربوط به آنها …………………………. ۹
ـ تعریف ارتداد …………………………………………………………………………………. ۹
ـ انواع ارتداد ………………………………………………………………………………….. ۱۰
ـ شرایط احراز ارتداد ……………………………………………………………………… ۱۳
ـ سیر تاریخی ارتداد در اسلام …………………………………………………………. ۱۴
ـ ارتداد در قرآن …………………………………………………………………………….. ۱۷
ـ ارتداد در حدیث ……………………………………………………………………………. ۱۹
ـ راههای اثبات ارتداد ……………………………………………………………………… ۲۱
ـ موجبات ارتداد ……………………………………………………………………………… ۲۲
ـ مجازاتهای ارتداد …………………………………………………………………………. ۲۴
بخش دوم: تحولات جامعه عربستان از پیش از اسلام تا مرگ پیامبر
ـ موقعیت جغرافیایی مناطق درگیر در نبرد ………………………………………… ۳۰
ـ وضعیت سیاسی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام …………………. ۳۱
ـ وضعیت اقتصادی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام ……………….. ۳۴
ـ بافت فرهنگی و دینی جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام ……………. ۳۶
ـ نتیجه تحلیلی تحولات جامعه عربستان در آستانهی ظهور پیامبر(ص)…… ۴۲
جامعه عربستان در آستانه مرگ پیامبر
ـ وضعیت جامعه عربستان در آستانه مرگ پیامبر ………………………………. ۴۵
ـ چگونگی ایمان اعراب و گسترش اسلام در شبهجزیره عربی ……………… ۴۷
ـ اشرافیت قریش و آیین اسلام …………………………………………………………. ۴۹
بخش سوم: مساله جانشینی و وضعیت دولت اسلامی پس از مرگ پیامبر
ـ بررسی و نقد دیدگاههای مختلف درباره جانشینی پیامبر …………………… ۵۴
ـ زمینههای ذهنی به قدرت رسیدن ابوبکر …………………………………………. ۵۹
زمینههای عینی به قدرت رسیدن ابوبکر …………………………………………….. ۶۰
ـ تدبیرها و ترفندهای ابوبکر در کسب و تحکیم قدرت …………………………. ۶۵
ـ نتیجهگیری
بخش چهارم: ایدههای انگیزه های ایجاد جنگ های ارتداد
ـ بررسی و نقد ایدههای موجود در باب دلیل جنگ های رده ……………….. ۶۸
ـ ماهیت جنگهای ارتداد در پرتو الگوی نظری …………………………………… ۷۲
بخش پنجم : جنگهای رده در نجد ، بحرین و عمان
ـ هجوم قبایل پیرامون مدینه …………………………………………………………….. ۸۴
ـ طلیحه ………………………………………………………………………………………….. ۸۶
ـ عقاید و تعالیم طلیحه …………………………………………………………………….. ۸۹
ـ شورشهای پراکنده پس از سرکوب طلیحه………………………………………. ۹۲
ـ سرکوب قبایل بنی عامر …………………………………………………………………. ۹۲
ـ نبرد جواء و سرکوب بنی سلیم ………………………………………………………. ۹۳
ـ نبرد ظفر ……………………………………………………………………………………… ۹۴
ـ مسیلمه ………………………………………………………………………………………… ۹۵
ـ عقاید و تعالیم مسیلمه …………………………………………………………………. ۱۰۰
ـ سجاح ……………………………………………………………………………………….. ۱۰۳
ـ جدایی مالک بن نویر از سجاع و کشتهشدنش به دستور خالد ………….. ۱۰۸
ـ نبرد دباء و سرکوب ارتداد عمان ………………………………………………….. ۱۱۲
ـ ارتداد بحرین ……………………………………………………………………………… ۱۱۳
بخش ششم: جنگهای رده در یمن
ـ چگونگی قیام اسود عنسی و فرجام کار او …………………………………….. ۱۱۷
ـ تعالیم و آموزههای دینی اسود عنسی…………………………………………….. ۱۲۰
ـ شورش قبس بن عبدیغوث بر سر امارت ……………………………………….. ۱۲۲
ـ برگشت مردم حضر موت و کنده از آیین اسلام …………………………….. ۱۲۴
نتیجه نهایی ………………………………………………………………………………….. ۱۳۱
فهرست منابع ……………………………………………………………………………….. ۱۳۴