فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:62
زمین شناسی ایران ۱
واحدهای زمین ساختی ایران ۱
الف-کمربند چین خورده زاگرس ۲
ب-زاگرس مرتفع ۳
ج-ناحیه سنندج-سیرجان ۴
د-ناحیه ارومیه بزمان ۵
ایران مرکزی ۵
واحد البرز ۶
بازاریابی ۸
محصول(Product) ۹
قیمت (Price) ۹
توزیع(Place) ۱۰
ترویج(Promotion) ۱۰
آمیزه بازاریابی برای سنگ ۱۱
معمولا این سنگ ها را میتوان به دو صورت دسته بندی نمود: ۱۱
ب:محصول صنعتی ۱۳
۲-قیمت ۱۴
۳٫توزیع حمل ونقل ۱۴
۴-ترویج ۱۶
وضع فعالیت ۲۱
۲-وضعیت حقوقی ۲۲
۳-نحوه مدیریت ۲۶
اشتغال ۲۹
۱٫متوسط تعداد شاغلان ۲۹
۲-مزد وحقوق سرانه (نسبت مزد و حقوق پرداختی به تعداد شاغلان) ۳۵
۲٫بهره وری کار(نسبت ارزش افزوده به تعداد شاغلان) ۴۰
۳-بهره دهی تولید(نسبت ارزش افزوده به ارزش ستانده) ۴۲
تشکیل سرمایه ثابت ۴۶
۱٫ارزش سرمایه گذاری ۴۶
۲٫سرمایه گذاری سرانه (نسبت ارزش سرمایه گذاری به تعداد شاغلان) ۴۸
۳٫ضریب جبران استهلاک( نسبت ارزش سرمایه گذاری به ارزش ستانده) ۵۰
سایر شاخصهای عمده ۵۲
۱٫نسبت ارزش تولیدات به ارزش مواد، ابزار و وسایل کار کم دوام ۵۲
۳٫سهم ارزش مواد، ابزار و وسایل کار کم دوام از ارزش داده ها(پرداختیها) ۵۵
۴٫سهم آب خریداری شده از ارزش داده ها(پرداختیها) ۵۹
جمع بندی ۶۱
واحدهای زمین ساختی عبارتند از نواحی که دارای سرگذشت زمین شناسی وتاریخی مشابهی می باشند. د رتعیین یک واحد تکنونیکی شش عامل رخساره های سنگی، فعالیت های ماگمائی، دگرگونی، فازهای کوه زایی، شیوه ی چین خوردگی وبالاخره روندها، اهمیت داشته ونقش اساسی را به عهده دارند. واحدهای زمین ساختی ایران اجمالا به صورت زیر می باشد.
۱-جنبه های پایدار
ایران زمین بین دو سپر عربستان در جنوب غربی و ورق توران در شمال شرق قرار گرفته است. پلاتفرم عربستان به طرف شمال شرقی ادامه یافته و به وسیله رسوبات آبرفتی دشت خوزستان پوشیده میشود. ورق توران نیز در ترکمنستان قرار دارد. دنباله این ورق در نواحی سرخس با رسوبات جوان پوشیده شده است. لبه جنوبی این ورق کوهستان های کپه داغ می باشد.
۲-کوهستان زاگرس
کوهستان های زاگرس، باامتداد شمال غرب- جنوب شرق دنباله رشته کوه های جنوبی آلپ می باشد.
زاگرس به طور عرضی به نواحی مختلفی تقسیم بندی شده است که عبارتنداز:
الف-کمربند چین خورده زاگرس
ب-زاگرس مرتفع
ج-ناحیه سنندج سیرجان
د-ناحیه ارومیه بزمان
سپر عربستان با شیب کمی به طرف شمال شرقی ادامه یافته و رسوبات دوران اول تا نئوژن بدون دگرشیبی زاویه ای در روی آن گسترش یافته اند. حوزه زاگرس از ابتدای دوران دوم از سایر قسمت های ایران باوجود یک نشست دایمی تمیز داده می شود. وجود رسوبات تبخیری سازند هر مز موجب عدم هماهنگی در چین خوردگی این ناحیه گردیه است.
همچنین گنبدهای نمکی متعلق به سازند هرمز در این کمربند چین خورده مشاهده می شود. به طوری که قبلا اشاره شد روند کلی کمربند چین خوردنه زاگرس شمال غربی-جنوب شرقی است ومحور چین ها نیز همین روند را نشان می دهد. اما نوعی موجسانی در چین ها مشاهده می گردد که جهت شمال-جنوب را نشان می دهد و با روند بسیار کهن شمال جنوب سپر عربستان موازی است. این حرکات رابطه نزدیک بین کمربند چین خورده زاگرس با سپر عربستان را نشان می دهد.رسوبات زاگرس با ضخامت چندین هزارمتر در کوهزایی آلپی پایانی چین خوردی یافته اند.
این ناحیه را به عنوان روراندگی زاگرس یا زون خرد شده زاگرس نامیده اند. کمربند چین خورده زاگرس بدون سر حدی تند به ناحیه باریکی از روراندگی متعدد که به خط راندگی اصلی در طرف شمال شرقی ختم می شود منتهی می گردد. در این ناحیه رسوبات دوران اول و دوم در چندین رواندگی فلس مانند به روی طبقات جوانتر دوران دوم وسوم رانده شده اند. روند این ناحیه مانندکمربند چین خورده زاگرس است. زاگرس مرتفع عمیق ترین بخش حوضه زاگرس را با سنگ هایی چون مارن،رادیولاریت وافیولیت متعلق به دوران دوم نشان می دهد.
اختلافات عمده زاگرس مرتفع با کمربند چین خورده زاگرس در وجود افیولیت ها ورادیولاریت فاز کوهزایی لارامی و به طور کلی نوع رسوبات عمیق تر دریایی است.
در مورد این ناحیه دو موضوع بحث است. اول آنکه برخی از محققین ناحیه سنندج- سیرجان را جزیی از زاگرس می دانند و دوم آن که به علل شباهت های متعددی که این ناحیه با مرکز ایران دارد آن را از ناحیه زاگرس جدا می نمایند. شباهت این ناحیه با زاگرس به علت روند عمومی شمال غربی-جنوب شرقی آن است. این ناحیه پس از راندگی اصلی زاگرس قرار گرفته و از نظر سرگذشت ساختمانی با مرکز ایران والبرز نزدیک است. وضعیت رسوبگذاری ساختمانی و ناپیوستگی های متعدد این ناحیه به شمال و مرکز ایران شبیه است.آن چه که موجب تشخیص این ناحیه از مرکز و شمال ایران است نبودن ولکانیک های دوران سوم در آن و وجود روند عمومی زاگرس و بالاخره توسعه فوق العاده ناقص رسوبات دوران سوم در این ناحیه است. توده های نفوذی اواخر ژوراسیک دوران سوم از نوع گرانیت ودیوریت در این ناحیه فراوانند. سنگهای دگرگونی با رخساره آمفیبولیت که به پرکامبرین نسبت داده می شود در نواحی اسفندقه ، حاجی آباد، اقلید، گلپایگان و مریوان مشاهده می شود سنگ های دگرگونی ضعیف از نوع رخساره شیست سبز در سراسر این ناحیه پراکنده اند.
این ناحیه را زمانی در ایران مرکزی وزمانی دیگر به عنوان کمربند ولکانیکی زاگرس منظور نموده اند. ناحیه دارای امتداد شمال غرب-جنوب شرق است واز کوه صهند در شمال غرب تا نواحی سیرجان در جنوب شرق کشیده شده است.مجموعه سنگ های این ناحیه غالبا گدازه های آندزیتی وداسیتی است که حاصل فعالیت آتشفشان های دوران سوم است. در برخی از نقاط ناحیه سنگ های آذرین خروجی شدیدا فرسایش یافته وتوده های نفوذی عمیق ظاهر شده است. در این ناحیه بعد از فار کوه زایی لارامی فعالیت ماگمایی شدیدی به صورت خروجی ونفوذی صورت گرفته که بعد از ائوسن نیز در برخی نقاط به تدریج کاهش یافته است.تراس های وسیع تراورتن در نواحی مختلف به آخرین مرحله فعالیت ولکانیکی این ناحیه تعلق دارد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:34
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
زمین ........................................... 2
صخره ها چگونه از بین رفته یا تجزیه می شوند؟ 3
صخره های جدید چگونه شکل گرفته و به وجود می آیند ؟ 4
خاک :........................................... 5
خاک چگونه شکل می گیرد؟.......................... 6
انواع مختلف خاک................................. 7
خاکهای ماسه ای و رس............................. 8
خاک گلدان....................................... 9
کرمهای خاکی.................................... 10
غذاهای گیاهی................................... 11
مراقبت از خاک.................................. 12
سنگها.......................................... 13
هوازدگی سنگها.................................. 14
خاک............................................ 16
انواع خاک :.................................... 16
اثرات آبیاریهای نامناسب در خاک................. 17
تشکیل کویرها................................... 17
فرسایش خاک..................................... 18
عنوان صفحه
آبها........................................... 18
آبهای روان..................................... 19
سیلاب........................................... 21
آبهای سطح خشکیها............................... 22
دریاچه ها...................................... 23
اثر آدمی بر چرخه آب............................ 23
مساله کم آبی :................................. 24
اقیانوسها و دریاها............................. 24
آتشفشانها...................................... 26
یخچال و زمین لرزه.............................. 27
سنگها چگونه خرد می شوند........................ 28
خاک............................................ 29
خاک چگونه تشکیل می شود......................... 30
انواع متفاوت خاک............................... 31
خاکهای ماسه ای و خاکهای رسی.................... 32
خاک مزروعی..................................... 33
مراقبت از خاک.................................. 34
زمین :
سالها پیش مردم فکر می کردند که زمین مسطح است . ملوانانی که در دریا مسافرت می کردند ، از این می ترسیدند که از لبة دریا به پایین بیفتند ! اما اکنون می دانیم که زمین مانند یک توپ ، گرد است . این شکل گرد را کره می نامیم . وقتی کشتیها به تدریج ، در افق دید ما ظاهر می شوند ، می توانیم ببینیم یا بفهمیم که زمین گرد است . فضانوردان چندین بار از کرة زمین در فضا عکس گرفته اند . ما شکل زمین را میدانیم؛ اما دربارة داخل زمین ، معلومات ما اندک است . می دانیم که خارج زمین به وسیلة پوستهای صخرهای پوشیده شده است . پوستة صخره ای ، «پوسته زمین» نامیده می شود . این پوسته ، همچنین از زیر اقیانوسها و دریاها عبور می کند . منطقة زیر پوسته خیلی داغ است ؛ میزان دما به اندازهای است که سنگها و صخره ، به شکل مایع و روان می باشند .
زمینی که ما در آن زندگی می کنیم از صخره پوشیده شده است ؛ در بیشتر مکانها ؛ این صخره ها به وسیلة خاک و گیاه پوشیده شده اند . ما صخره ها را در بیابانها ، کوهها و کنار دریا ، می توانیم ببینیم . جریان رودخانه ها بر دره ها اثر گذاشته و آنها را عمیقتر می کنند . صخره هایی با رنگهای مختلف در کنار این دره ها دیده می شوند . ما همچنین می توانیم صخره ها را هنگامی که معادن برای ساختن جاده ها و راه آهن حفر یا بریده می شوند نیز دیده می شوند . ما از صخره ها به روشهایی گوناگون استفاده می کنیم : منبع فلزات ، زغال سنگ و نفت ، صخره ها هستند ، بسیاری ساختمانها از صخره ها ساخته می شوند . سنگهای قبر ، لوحههای یادبود و بیشتر مجسمه ها از صخره ها به دست می آیند . قسمتی از صخره ها که خیلی سخت هستند، گرافیت نامیده می شوند ، و از آنها برای ساختن سطح جاده ها استفاده میکنند. خاک رس بهترین نوع صخره است که تاکنون شناخته شده است . از آن برای ساختن آجر و بعضی ظروف سفالی استفاده می گردد .
صخره ها چگونه از بین رفته یا تجزیه می شوند؟
زمین لرزه ها ، کوهها را جابجا می کنند ؛ اما بسیاری از عوامل دیگر کوهها را از بین برده و سرانجام حتی بلندترین کوهها خراب خواهند شد . باد ، یخ و باران می توانند کوهها را ویران کنند . نیروی ریشة درختان ، شکافها یا ترکهایی در صخره ها ایجاد میکند. آب وارد این شکافها شده و منجمد می گردد . گرمای خورشید در هنگامن روز و سرمای شب ، باعث انبساط و انقباض آب گردیده و فشاری را بر صخره ایجاد می نماید ؛ در نتیجه سنگها خرد و شکسته می شوند . سپس تکه های کوچکی از صخره ها ، توسط جریانهای آب ساییده یا شسته شده و قسمتهای بیشتری از صخره را می تراشند . نهرها به رودها پیوسته و رودخانه ها با قطعات کوچکی از صخره که حمل می کنند ، به دریا می ریزند ؛در همان حال ، صخره ها توسط امواج دریا به تکههای کوچکتری تجزیه شده و سرامجام به سنگهای ساحلی تبدیل می شوند . سنگهای ساحلی به شکل ماسه در می آیند . دانه های ماسه نیز ، ممکن است به گل تبدیل شوند .
صخره های جدید چگونه شکل گرفته و به وجود می آیند ؟
گل ، ماسه و سنگها به وسط رودخانه ها و امواج حمل شده و به صورت لایه های نازکی در کف دریا روی هم انباشه می شوند . بعد از گذشت هزاران سال ، بر اثر ازدحام مواد و فشار زیاد ، این مواد به صخره ای جدید تبدیل می گردند . سنگ آهک، گچ ، ماسه سنگ و خاک رس ، همگی در کف دریا ساخته می شوند . آنها در لایه هایی به نام طبقه شکل می گیرند . شما می توانید این طبقات را در صخره ها و کنار معدن سنگها ببینید . سنگ آهک و ماسه سنگ ، برای ساختمان سودمند هستند . آنها به آسانی تکه تکه یا بریده می شوند . گاهی صخره های ساخته شده در زیر دریا. به وسیلة گرما ، تحولات شیمیایی و فشار صخره های دیگر که به آنها وارد می گردد ، دگرگون شده و تغییر پیدا می کنند . صخره های پدید آمده به وسیلة آتشفشانها هم ، می توانند از همین راهها تغییر شکل یابند . می توان گفت که تمام صخره ها می توانند تغییر یابند . سنگهایی که برای ساخت خانه استفاده می شوند ، قبلاً سنگ نرم یا ماسه و خاک بوده اند . سنگ زیبای مرمر که در ساختمانها ، مجسمه ها و پوشش روی قبر استفاده می شود ، قبلاً سنگ آهک بوده است . کشاورزان از گچ زمین یا سنگ آهک ، برای بهبود خاک استفاده می کنند . گچ همچنین در سیمان ، بتون ، خمیر دندان و نقاشی می تواند مورد استفاده قرار گیرد .
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:13
فهرست مطالب:
مقدمه
1ـ انطباق حاشیه ی قاره ها :
2 ـ سنگواره ها :
3 ـ اقسام سنگها و شباهت های ساختاری:
عقاید موافق و مخالف
مغناطیس دیرین
سرآغاز یک تحول فکری
تعبیری تازه از یک نظریه ی قدیمی
حرکت ورقه ها نسبت به هم ، به سه شکل مختلف زیر می تواند صورت بگیرد :
آزمون مدل
نقاط داغ
عامل های حرکت دهنده
مقدمه:
با این که سالهای زیادی از سفر آدمی به کره ی ماه می گذرد و وسایل و تجهیزات ماهواره ای و سفاین فضایی پیشرفته او را در دست یابی به اطلاعاتی از دورترین نقاط کهکشان راه شیری و خارج از آن کمک کرده اند ، مطالعه ی مستقیم قسمت های درونی زمین و درک ناآرامی های وابسته به داخل زمین چون زلزله آتشفشان و چین خوردگی ها برای آدمی کاملاً امکان پذیر نشده است . سفر انسان به قسمت های درونی زمین یا فرستادن وسایل و ابزار به داخل آن ، با توجه به فشار و دمای بسیار زیاد ، هنوز میسر نیست . عمیق ترین چاهی که تاکنون برای مطالعة قسمت های درونی زمین حفر شده است ، کمتر از 13 کیلومتر عمق دارد که این عمق با توجه به شعاع بیش از 6000 کیلومتری زمین قابل توجه نیست . از این رو دانشمندان سعی کرده اند به کمک روش های علمی و شواهد مستقیم و غیر مستقیم و حتی مقایسه ی خصوصیات زمین و دیگر اجرام آسمانی با یکدیگر اطلاعاتی درباره ی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی درون زمین ، علت و چگونگی ایجاد ناآرامی ها به دست آوردند .
امروزه زمین شناسان چنین معتقد شده اند که بخش های خارجی زمین نسبت به هم در حرکت اند اگر می توانستیم یک میلیارد سال به عقب برگردیم ، زمین را سیاره أی بسیار متفاوت با سیاره ی امروزی می یافتیم در آن صورت کوه ها و دریاها به شکل های امروزی وجود نداشتند و قاره ها نیز به شکل های دیگری بودند .
در طول چند دهه ی گذشته ، اطلاعات بسیار زیادی درباره ی زمین جمع آوری شده که به تحولات زیادی در علم زمین شناسی منجر گردیده است ، بطوری که این دوره را با هیچ دوره ی دیگری نمی توان مقایسه کرد البته نقطه ی آغاز این تحولات را باید در اوایل قرن بیستم جست و جو کرد . در آن هنگام ، نظریه ای به نام جابجایی قاره ها توسط آلفرد وگنر ، هواشناس و زمین فیزیک دان آلمانی عنوان شد که با نظریه های قبلی در مورد ثابت بودن وضعیت قاره ها و اقیانوس ها ، تضاد داشت . به همین سبب هم ، این نظریه در ابتدا با شک و تردید تلقی شد و عده ای حتی آن را به مسخره گرفتند ! در واقع بیشتر از 50 سال زمان لازم بود تا اطلاعات کافی برای تایید نظریه ی جدید جمع آوری شود تا سرانجام آن نظریه ی ضعیف جای خود را به نظریه ی زمین ساخت ورقه ای بدهد . نظریه ای که برای نخستین بار ، دید جامعی درباره ی فعالیت های درونی زمین به دانشمندان می داد .
عقیده ای پیشرفته در زمان خود
وگنر ، در کتابی که در سال 1915 منتشر کرد ، اصول عقاید خود را شرح داده است . او معتقد به وجود قاره ای عظیم به نام پانگه آ ( به معنای همه ی خشکی ها ) است که در حدود 200 میلیون سال پیش ، شروع به قطعه قطعه شدن کردن و سرانجام قاره های امروزی را بوجود آورد. امروزه ما تقریباً مطمئنیم که قاره ی پانگه آ در حدود 200 میلیون سال قبل وجود داشته است . این قاره چند میلیون سال بعد مبدل به دو قاره ی بزرگ لورازیا ( Laurasia ) و گندوانا ( Gondwana ) شد که اولی شامل امریکای شمالی ، گرینلند و بیشتر قسمت های آسیا و اروپای مرکزی است و دومی امریکای جنوبی ، افریقا ، قطب جنوب ، هندوستان و استرالیای کنونی را شامل می شده است . مساحت لورازیا و گندوانا تقریباً مساوی بوده است . شواهد زیستی و زمین شناسی زیادی مبنی بر جدا شدن این دو قاره از هم وجود دارد ، که وجود فسیل های مشابه فراوان در دو قارة مذکور از آن جمله است . فاصله ی دو قاره ی لورازیا و گندوانا را دریایی به نام تتیس (Tethys ) پر می کرده است که امروزه دریاهای مدیترانه ، مازندران و سیاه را بازمانده های آن می دانند . وسعت این دریای اولیه را هم از روی طبقات چین خورده ای که از جبل الطارق تا اقیانوس آرام امتداد دارند می توان تشخیص داد . زیرا این رسوبات در کوه های پیرنه ، آلپ ، قفقاز ، البرز ، اطلس و هیمالیا یافت می شوند .
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:23
چکیده:
توپوگرافی شهر خوسف
شهر خوسف در ارتفاع 1305 متری سطح آزاد دریا قرار دارد. این شهر در حاشیه شرقی رودخانه شاهرود و به موازات آن از شمال شرقی به سمت جنوب غربی کشیده شده است و دارای شیب عمومی به سمت رودخانه می باشد. در نقاط مختلف دارای شیب های متفاوتی است. از سمت شمال شرقی (قسمت نوساز در حاشیه) دارای شیب ملایم در حدود 5/1 درصد و از سمت جنوب غربی در مجاور باغات و مشرق به شاهرود شیب زیاد می شود. در داخل بافت قدیمی که بعنوان محور اصلی شهر شناخته می شود. به موازات شاهرود. خانه ها در دو قسمت محور با شیب تند و به سمت پایین گسترش یافته اند. (توپوگرافی شهر خوسف در شکل های 1 و 2 نمایش داده شده است.)
وضعیت منابع آب زیر زمینی شهر خوسف
شرکت سهامی آب منطقه ای از نظر مطالعات آبی شهرستان بیرجند را به سه دشت بیرجند، سربیشه و مختاران تقسیم کرده است و خوسف جزء دشت بیرجند و در خروجی آن قرار دارد.
حوضچه دشت بیرجند در مختصات جغرافیایی بین طول های 58 درجه و 42 دقیقه تا 59 درجه و 45 دقیقه و عرض جغرافیایی33 درجه و 35 دقیقه تا 33 درجه و 7 دقیقه قرار دارد. دشت بیرجند در شمال حوضه آبریز کویر لوت واقع شده و منطقه نسبتاً مرتفعی است که توسط رودخانه شاهرود بطول 108 کیلومتر زهکشی می شود. دشت بیرجند در بخش مشرق توسط رخساره های نئوژن که بصورت تپه های باریکی به موازات ارتفاعات جنوبی را دشت متفاوت است، تقسیم گردیده است. قسمت جنوبی بیرجند و قسمت شمالی را دشت مرک گویند.
دشت بیرجند از حوالی روستای مود تا خوسف بطول 80 کیلومتر و به عرض متوسط 7 کیلومتر به سمت غرب کشیده شده و توسط رسوبات آبرفتی که حاصل فرسایش کوههای باقران است پوشیده شده، در مجاورات روستاهای خراشاد، بیجار، نوفرست و سید آباد ضخامت آبرفت حدود 100 متر می باشد ولی به علت بالا بودن سنگ کف و شیب زیاد آن لایه آبدار تشکیل نشده است. مقاومت سنگ کف در این ناحیه زیاد بوده و از آمیزه های رنگین و سنگهای و لکانیکی و توفهای پالئوژن تشکیل گردیده که در اطراف خوسف رخنمون دارد. در حاشیه ارتفاعات به علت شیب زیاد سنگ کف لایه آبدار تشکیل نگردیده، بطوری که چاههای محصوره در جنوب غربی شمس آباد در عمق کمتر از 100 متر به سنگ کف ( توف و بارشهای سبز رنگ پالئوسن) برخورد نموده با ضخامت حدود 150 متر که توسط رودخانه شاهرود و سر شاخه های آن حمل شده پوشیده شده است. در این قسمت ضخامت لایه اشباع زیاد بوده و مناسب ترین آبخون دشت را تشکیل می دهد. کل حوضه آبریز دشت بیرجند حدود 3155 کیلومتر مربع می باشد که 1045 کیلومتر آنرا دشت و 2110 کیلومتر مربع را ارتفاعات تشکیل می دهند.
حداکثر ارتفاع در کوه بندر واقع در شرق حوضه 2787 متر و حداقل آن 1370 متر در محل خروجی دشت قرار داشته و ارتفاع متوسط حوضه 1800 متر می باشد. این حوضه توسط رودخانه فصلی شاهرود زهکشی می شود.
منابع آب
1) آبهای سطحی
رودخانه اصلی دشت، رودخانه شاهرود است که به طول 108 کیلومتر از شرق به طرف غرب کشیده شده است، این رودخانه فصلی است در اغلب سال خشک می باشد و تنها در مواقع سیلابی که مازاد آب سر شاخه ها به آن می ریزد جریان دارد. سیلاب این رودخانه بعلت دانه درشت بودن رسوبات بستر رودخانه، نقش عمده ای در تغذیه سفره آب زیر زمینی دارد. (مقداری از ابتدای این رودخانه را رودخانه بیرجند می گویند. رودخانه شاهرود در خط حوضه آبریز دشت قرار دارد و ارتباط هیدرولیکی آن با سفره تحت الارضی بگونه ای است که سفره، رودخانه را تغذیه می کند, به این شکل که در جهت کاهش نسبت توپوگرافی از شرق به غرب ضخامت لایه اشباع کاهش می یابد و با بالا آمدن سنگ کف در محل این انهار مازاد آب زیر زمینی دشت را تخلیه و در منطقه به مصارف کشاورزی برسد.
مهمترین سر شاخه ها ئیکه از دامنه شمالی سر چشمه می گیرد رودخانه های بشگز، اسفزار، رق، مرک، رود شور ، سربند و رکات می باشد.
انهار پنج گانه
انهار پنج گانه خوسف بنامهای جومیان، موسیان، نزشت، کلقند و فدشک در قسمت غربی حوضه آبریز بیرجند در ناحیه خوسف و بستر طبیعی رودخانه شاهرود قرار دارد.
از نهر موسیان با حفر چاه و بوسیله موتور پمپ و خط انتقال, معادل 13 لیتر در ثانیه آب استحصال می گردد. میانگین آبدهی 5 ساله نهر جومیان 22 لیتر و نزشت 19 لیتر و فدشک 18 لیتر در ثانیه منتهی به سال 76 بوده است. در حال حاضر انهار پنجگانه بصورت دو نهر جومیان و فدشک اختصاص به روستاهای جومیان و فدشک دارد و سه نهر موسیان، نزشت، کلقند مربوط به خوسف است که کشاورزی بسیار محدودی با استفاده از آنها صورت می گیرد.
قابل به ذکر است سفره آب زیر زمینی در محل خروجی دشت، حوالی خوسف از ضخامت کم و لایه نازک اشباع برخوردار می باشد. بیرون زدگی کف در محل مقبره ابن حسام خوسفی بیانگر مطلب فوق بوده است و بطور طبیعی به شکل سد زیر زمینی عمل می نماید که به همین علت آبدهی انهار فدشک و کلقند تغییرات و کاهش زیادی نداشته و تقریباً طی چند سال گذشته آبدهی ثابتی داشته است.
بهره برداری از آبهای زیر زمینی
در حوضه آبریز دشت بیرجند حدود 90% آب مورد نیاز منطقه توسط چاه, چشمه، قنات، و زهکش و از ذخایر آب زیر زمینی تامین می شود. تا قبل از سال 1335 چاه نقشی در تامین آب منطقه نداشت.
بر پایه آمار برداری از منابع آب زیر زمینی دشت بیرجند در سال 1376 تعداد منابع آب زیر زمینی آن دشت 1005 عدد بوده که توسط آنها معادل 8/128 میلیون متر مکعب در سال از سفره آب زیر زمینی برداشت می گردد.. با توجه به گزارش مطالعات منابع آب زیر زمینی دشت های بیرجند، سر بیشه، مختاران، که در تیر ماه 1380 منتشر شده و توسط شرکت مهندسی مشاور طوس آب انجام گردیده نسبت به بررسی منابع آب زیر زمینی دشت بیرجند که خوسف در خروجی آن قرار دارد، می پردازیم.
بهره برداری توسط چاه
در دشت بیرجند غالب بهره برداری را چاهها تشکیل می دهند. از سفره آب زیر زمینی سالانه 1/69 میلیون متر مکعب توسط 278 حلقه چاه بهره برداری می شود که 53 درصد آب قابل استحصال از سفره می باشد. حفر چاههای عمیق در این دشت از سال 1378 به بعد شروع گردیده است.
عمق برخورد به آب زیر زمینی در سال 1378 در دشت بیرجند, عمق سطح آب زیر زمینی در دامنه شمال ارتفاعات کوه باقران و دشت مرک زیاد بوده و در جهت شمال و غرب دشت از عمق سطح آب کاسته می شود. حداکثر عمق آب در دشت (جنوب علی آباد – مهدی آباد) مرک حدود 185 متر و همچنین در جنوب شهر بیرجند در دامنه ارتفاعات بیشتر از 120 متر می باشد و حداقل سطح آب کمتر از 20 متر در نواحی شمالی روستاهای سیوجان مهدیه و همچنین در خروجی دشت (حوالی خوسف) مشاهده می گردد که به طوز کلی شاهد روند کاهش در امتداد شاهرود به طرف خوسف هستیم.بطور کلی سطح آب زیر زمینی در دشت بیرجند ار حداکثر 1620 تا حداقل 1260 متر متغیر است که ازشزق (حوالی نوفرست و ...) به سمت غرب _(بیرجند) سیوجان و در نهایت بطرف جنوب غربی (خوسف) یک روند کاهشی را نشان می دهد.
محل تامین آب شرب شهر خوسف
در حال حاضر آب آشامیدنی شهر خوسف از دو حلقه چاه که در فاصله 17 کیلومتری خوسف قرار دارد، تامین می شود. چاه شماره یک به شماره پروانه بهره بر داری 78/1779 با عمق 92 متر و سطح ایستایی 55 و سطح دینامیکی 68 متر با دبی بالفعل 2/6 لیتر در ثانیه و چاه شماره 2 با عمق 87 متر و سطح ایستایی 5/67 متر و سطح دینامیکی 80 متر با دبی 5 لیتر هم اکنون بصورت شبانه روزی آب شرب شهر خوسف را تامین می کند.
کیفیت آب شرب این دو حلقه چاه بر اساس مطالعاتی که شرکت مهندسی مشاور طوس آب در گزارشات مطالعات منابع آب بیرجند ( در تاریخ آذرماه 1380)انجام داده آن منطقه را به لحاظ کیفیت مناسب جهت آب شرب بیرجند اعلام نمود که این مطلب پس راه اندازی و تحویل گیری شبکه خوسف توسط آب و فاضلاب شهری توسط مردم منطقه کیفیت آب بدلیل شوری مورد اعتراض قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصله از آزمایشات شیمیایی نمونه های آب شرب در منابع آب شاخص های سولفات کلرور و سختی کل از حد بالایی نسبت به حداکثر مجاز برخوردار می باشد که عمده دلیل طمم نامطلوب آب (بنا به اظهارات مردمی) می باشد. با توجه به افت آب در سفره زیر زمینی منطقه و نتایج تحلیلی آزمایشات حاکی از روند افزایش شاخص های مذکور می باشد که در آینده نیز با کاهش کیفیت آب روبرو خواهیم بود و همچنین کمیت آب با کاهش قابل ملاحظه ای از بدو تأسیس کنترل داشته و مرتباً در حال کاهش می باشد.
اگر از نوسانات سطح آب زیر زمینی نموداری داشته باشیم تا حدودی حالت سینوسی دارد و برای هر سال آبی ماکزیمم و مینیمم سطح آب زیر زمینی کاملاً مشخص است.
ماکزیمم سطح آب در اکثر سالها در اسفند ماه و بعضاً فروردین و مینیمم سطح آب در شهریور ماه اتفاق افتاده است. این وضعیت تابعی از بارندگی منطقه ای و بهره برداری از آب زیر زمینی می باشد و بر اساس جداول اعداد هیدروگراف دشت بیرجند متوسط افت 14 ساله برابر با 22 سانتیمتر در سال می باشد.
کیفیت آب شرب
در دشت بیرجند در دامنه ارتفاعات شمالی بدلایل زمین شناسی و گسترش رسوبات تبخیری نئوژن آب زیر زمینی از کیفیت خوبی برخوردار نبوده و میزان شوری و املاح موجود در آن بیشتر از حد مجاز است. در دشت مراک محدوده شمال شرق و شرقی نیز به دلیل گسترش رطوبات تبخیری نئوژن میزان شوری نسبتاً بالاست و آب زیر زمینی از با کیفیت مطلوبی به لحاظ شرب برخوردار نیست.
در غرب دشت (محدوده تقاب و خوسف) نیز بدلیل نزدیکی به خروجی دشت و همچنین دانه ریز بودن در غرب رسوبات و طی مسافت زیاد آب زیر زمینی، بهره برداری زیاد به ویژه در محدوده تقاب، میزان املاح موجود در آب زیر زمینی بالا بوده در این نواحی نیز آب زیر زمینی از کیفیت خوب به لحاظ شرب برخوردار نیست در نواحی جنوب دشت دار دامنه کوه باقران بعلت تغذیه ارتفاعات به وجود مخروط افکنه های مناسب دارای آب زیر زمینی مطلوب به لحاظ مصارف شرب می باشد.
ناحیه مطالعه شده در این نقشه در شرق ایران، استان خراسان و غرب شهرستان بیرجند واقع شده است و نقشه های مجاور آن عبارتند از قائن، بیرجند، سرچاه شور و سه چنگی به ترتیب در شمال، شرق، جنوب و غرب. این منطقه بلحاظ قرارگیری در بخش شمالی لوت مرکزی شرائط خاص آب و هوایی خشک و کویری آن ناحیه را به ارث برده است.
در این منطقه رخنمونهای گسترده سنگهای رسوبی از کرتاسه پسین تا اوائل ترشیری و نیز سنگهای آتشفشانی سئوزوئیک وجود دارد.
شهر خوسف (مرکز بخش و دارای بیشترین جمعیت) در حدود 35 کیلومتری غرب شهرستان بیرجند واقع شده و راه وصول به آن از طریق بزرگراه های تهران- مشهد و مشهد- بیرجند است. بقیه نقاط منطقه دارای جمعیتی پراکنده در معدودی روستا و دهکده کوچک است. پرورش شتر، بز و کشاورزی کوچک مقیاس، عمده اشتغال منطقه به شمار می آیند. خشکی زیاد و تغییرات شدید درجه حرارت در شبانه روز و فصول مختلف سال از مشخصات آب و هوایی منطقه است. نواحی مرتفع و رشته کوهها در بخش شمالی و شمال شرقی قرار گرفته است و دیگر نقاط، تپه و ماهورهای نامنظم و دشت های آبرفتی محصور شده بین آنها، پستی و بلندیهای منطقه را تشکیل داده اند که در میان آنها مقادیری سنگهای آتشفشانی منفرد، پراکنده و مرتفع تر ممک است دیده شوند. ارتفاع منطقه مابین 2235 متر در بلندترین قله کوه کرونک تا 1042 متر در دشتهای جنوب غربی متغیر است. رودهایی نظیر رودخانه بیرجند، شاهرود، رود شور و رودخانه گاریجگان که غالبا شور هستند تنها در مسافات کوتاهی از طول مسیرشان دارای مختصری آب دائمی در سرتاسر سال هستند.
خلاصه واحدهای سنگی
قدیمی ترین سنگهای رخنموده در این منطقه به سن پالئوزوئیک بالایی می باشد و منحصر به تکه های خرد شده و گسله ای از پلاتفرم موجود در نواحی مرکزی ایران است که به شکل یک تاقدیس در مرز شمال غربی نقشه به شرح ذیل ظاهر شده است.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:22
مقدمه ۱
تاریخچه ۲
انرژی زمین گرمایی ۴
نیروگاه زمین گرمایی با سیال دو فاز ۶
نیروگاه زمین گرمایی با سیال تک فاز ۶
روشهای استفاده مستقیم با غیر نیروگاهی ۷
زمین گرمایی در کشور ایسلند ۱۲
گرمایش ساختمانها کشور ایسلند ۱۴
ذوب برف در معابر کشور ایسلند ۱۵
گلخانه زمین گرمایی در کشور ایسلند ۱۶
حوضچه های پرورش ماهی ۱۶
تولید برق در نیروگاههای زمین گرمایی ۱۷
نیروگاه ۱۷
انرژی زمین گرمایی در ایران ۲۰
انرژی حرارتی که در پوسته جامد زمین وجود دارد، انرژی گرمایی نامیده می شود. مرکز زمین منبع عظیمی از انرژی حرارتی است که به شکلهای گوناگون از جمله فوران های آتشفشانی، آبهای گرم و یا بواسطه خاصیت رسانایی به سطح آن هدایت می شوند. طظبق فرضیه های موجود، زمین توده ای آتشین بوده که بیش از ۴ میلیارد سال پیش شکل گرفته و بتدریج به انجماد و سردی گراییده است و این سرد شدن همچنان نیز ادامه دارد.
در حال حاضر از انرژی زمین گرمایی در بسیاری از نقاط جهان و به صورتهای مختلف ،در سطح وسیعی استفاده می شود . محققین همزمان با بکارگیری تکنولوژی های قدیمی تامین انرژی، شیوههای جدید تامین انرژی را نیز به تکامل رسانیده اند. در آینده نیز تلاش برای توسعه آن، هم در زمینه کشف منابع انرژی و هم در زمینه انتقال تکنولوژی امری اساسی تلقی می شود. بهره برداری از انرژی زمین گرمایی،به عنوان یک منبع انرژی بالقوه در اعماق زمین، مستقل از شرایط جوی بوده و قابلیت جوابگویی به نیاز کنونی و آتی بشر را دارد.
نواحی که دارای پتانسیل انرژی زمین گرمایی می باشد منطبق بر مناطق آتشفضانی و زلزله خیز جهان هستند.
بشر مدتها است که از منابع انرژی گرمایی با درجه حرارتایین (چشمه های آبگرم) ، جهت استحمام و شستشو و همچنین مصارف درمانی استفاده میکند. اخیرا نیز از این انرژی در تامین گرمایش فضا گرمایش گلخانه ها، حوضچه های پرورش ماهی، استخرهای تفریحی، پیشگیری از یخ زدگی معابر در فصل سرما ، پمپهای حرارتی جهت تامین گرمایش و سرمایش ساختمانها و برخی از فرآیندهای صنعتی استفاده می شود. تولید برق با استفاده از منابع انرژی زمین گرمایی با درجه حرارت بالا نیز طی ده سال اخیر رشد قابل ملاحظه ای داشته است.
با مشاهده کوههای آتشفشان، بشر از دیر باز به این حقیقت رسیده بود که در اعماق زمین منبعیداغ وجود دارد. در فاصله زمانی بین قرنهای ۱۶ و ۱۷ میلادی که اولین چاههای زیر زمینی در اعماق چند صد متری حفر شد، این نتیجه حاصل شد که هر چه بطرف مرکز کره زمین نزدیکتر شویم دما افزایش می یابد به گونه ای که بطور طبیعی در ازای هر ۱۰۰ متر افزایش عمق، ۳ درجه سانتی گراد به دمای طبیعی زمین افزوده می شود.
نخستین اندازه گیری ها بوسیله دماسنج در سال ۱۷۴۰ و در معدنی نزدیک به ناحیه بلفورت در کشور فرانسه انجام شد. در سال ۱۸۷۰ با روشهای پیشرفته علمی نوع رفتار حرارتی زمین مورد مطالعه قرار گرفت.
نخستین تلاشها در لاردرلو (ایتالیا) در سال ۱۹۰۴ بریا تولید برق با استفاده از انرژی زمین گرمایی صورت گرفت و از ان زمان تا کنون فعالیتهای زیادی در سراسر دنیا صورت گرفته است که در فصول بعدی به تدریج آنها را بررسی خواهیم کرد.
ساخت نیروگاههای دو مداره باعث پیشرفتهای چشمگیری در تولید برق با استفاده از انرژی زمین گرمایی شده است و در حال حاضر با به تکامل رسیدن این تکنولوژی به طور تجاری از آبهای گرم زیر زمینی با درجه حرارت معمولی
( بیشتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد) برق تولید می شود. در سالهای اخیر در زمینه پمپهای حرارتی گرمایی نیز پیشرفتهای قابل توجه ای صورت گرفته است. در طولانی مدت پیشرفت در ساخت تجهیزات مربوط به استخراج انرژی از سنگهای خشک و داغ، لایه های تحت فشار زمین و منابع گدازه ای می تواند امکان استفاده بیشتر از پتانسیل بالقوه انرژی زمین گرمایی را میسر سازد.