مقدمه:
در سرزمین ما، مقوله محیط زیست و در پیوند مستقیم با آن، ضرورت حفاظت از محیط زیست به عنوان دانش، بینش و حرفه از تاریخچه ای بس نوین بر خوردار است و به همین دلیل است که هنوز جایگاه واقعی خود را میان اذهان عمومی باز ننموده است (1) با توجه به رشد روز افزون جمعیت و محدود بودن منابع طبیعی در دسترس، امروزه مسئله حفاظت از محیط زیست به عنوان یکی از مهمترین مسائل جامعه بشری مطرح شده است که لازمه آن آموزش های زیست محیطی به افراد جامعه می باشد. نکته حائز اهمیت این است که حفظ محیط زیست محدود به مرزهای سیاسی و جغرافیایی نبوده و اهتمام جمعی همه ساکنان کره زمین را می طلبد. بنابراین مسائل محیط زیست در اواخر قرن بیستم بعدی جهانی یافت و مورد توجه و رسیدگی جدی کارشناسان قرار گرفته است.
درک عواملی و عواقب دگرگونی جهانی محیط زیست و یافتن راههای مناسب جهت پیشگیری و مقابله با آثار سوء آن بسیار ضروری است. (2) آموزش های زیست محیطی به عنوان یک اولویت مهم و درجه اول برای کلیه جوامع انسانی به خصوص کشورهای در حال توسعه مطرح می شود. در چنین جوامعی توسعه صنایع، کشاورزی و افزایش جمعیت و توسعه شهرها موجب سرازیر شدن انبوهی از آلاینده های مختلف به محیط زندگی انسان و سایر موجودات زنده گردیده و از سوی دیگر و عمدتا به دلیل آگاهی لازم، هنوز راههکارهای جدید برای مهار این قبیل آلودگی ها پیش بینی نشده است و در نتیجه معضلات ناشی از بروز این مسائل هر چه بیشتر خود نمایی می کنند. بنابراین ضروری است که تمهیداتی اندیشیده شود تا بتوان این پدیده خطرناک را که البته هنوز بسیاری از افراد خطر آن را درک نمی نمایند کنترل نمود.
فصل اول
مقدمه 6
بیان اهداف 7
هدفهای کلی واهداف رفتاری آموزش محیط زیست 8
تاریخچه توسعه آموزش زیست محیطی 9
اهداف آموزش محیط زیست 10
انواع برنامه های آموزشی در زمینه آموزش محیط زیست 11
روند تاریخی آموزش محیط زیست 13
در آمدی به مسایل زیست محیطی بین المللی 15
فصل دوم
( تعاریف، مفاهیم، آلودگیها، راهکارها و آموزش ها) 17
هوا 18
آب 26
انرژی و اثرات زیست محیطی نیروگههای حرارتی 32
زباله ها 43
صوت 46
نفت 48
خاک 51
جنگل 54
فصل سوم
( کنفرانسها)
کنفرانس جهانی آموزش محیط زیست- توکیو 61
کنفرانس جهانی محیط زیست استکهلم 62
کنفرانس جهانی محیط زیست برانتلند 63
کنفرانس جهانی محیط زیست- ریو 64
فصل چهارم
( راهکارها)
کجا و چگونه محیط زیست را آموزش دهیم 66
تاریخچه آموزش محیط زیست در سازمان حفاظت محیط زیست 77
راهکارهای حفاظت از محیط زیست 79
آینده نگری و تعهد در قبال نسل های آینده 83
تدوین راهکارهای عملی در آموزش محیط زیست 86
فصل پنجم
نتیجه گیری 88
منابع و ماخذ 89
این فایل به همراه چکیده، فهرست مطالب، متن اصلی و منابع با فرمت docx(قابل ویرایش) در اختیار شما قرار می گیرد.
تعداد صفحات:95
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:147
پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست
فهرست مطالب:
چکیده................................................................................................................1
مقدمه ................................................................................................................2
فصل اول – کلیات
1-1- هدف ........................................................................................................3
1-2- پیشینه مطالعاتی .........................................................................................4
1-3- روش مطالعاتی ..........................................................................................4
فصل دوم – تعاریف و اصطلاحات
2-1- ارزیابی اثرات زیست محیطی چیست؟ 5
2-2- هدف ارزیابی اثرات چیست؟ 6
2-3- انواع روشهای تجزیه و تحلیل 9
2-3-1- روش Ad-Hoc 10
2-3-2- صورت ریزها – فهرست ها 12
2-3-3- ماتریس 13
2-3-4- شبکه ها 15
2-3-5- روی هم گذاری صفحات 15
2-3-6- مبانی انتخاب روش 16
2-4- نحوه تنظیم گزارش ارزیابی اثرات اجمالی 17
2-5- قانون ارزیابی اثرات زیست محیطی در ایران 24
2-5-1- قانون ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه های سد در ایران 24
فصل سوم - مشخصات فنی سد خرسان (2)
3-1- طبقه بندی انواع سد 26
3-2- ویژگی های طراحی، مهندسی و اجرای پروژه ساخت سد خرسان (2) 33
3-3- ویژگی های سدهای بتنی، قوسی 40
فصل چهارم – شناسایی محیط زیست منطقه
مقدمه 42
4-1- محیط زیست فیزیکوشیمیایی 49
4-1-1- وضعیت شرایط آب و هوایی 49
4-1-1-1- اقلیم 50
4-1-1-2- بارندگی 53
4-1-1-3- دما 55
4-1-1-4- روزهای یخبندان 56
4-1-1-5- نم نسبی 56
4-1-1-6- ساعات آفتابی 57
4-1-1-7- باد 58
4-1-1-8- تبخیر 60
4-1-2- هیدرولوژی و رسوب 63
4-1-2-1- مورفولوژی رودخانه 63
4-1-2-2- ایستگاههای آب سنجی منطقه 63
4-1-2-3- مشخصات توپوگرافی و فیزیوگرافی حوزه های آبریز 63
4-1-2-4- آبدهی 64
4-1-2-5- سیلاب 67
4-1-2-6- رسوب 68
4-1-2-7- کیفیت شیمیایی آبهای سطحی 69
4-1-3- زمین شناسی 69
4-1-3-1- موقعیت زمین شناسی 69
4-1-3-2-لرزه خیزی و خطر زمین لرزه 70
4-2- محیط زیست بیولوژیکی 75
4-2-1- آمار و اطلاعات فلور، فون و زیستگاه 76
4-2-1-1- آمار و اطلاعات فلور 76
4-2-1-2- آمار اطلاعات فون 81
4-2-1-3- آمار و اطلاعات زیستگاه 86
4-2-2- فهرست اسامی گونه های حساس در محدوده مطالعاتی 97
4-3- محیط زیست اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی 100
4-3-1- محیط اجتماعی 102
4-3-1-1-تسهیلات عمده مورد استفاده توسط خانوارها 102
4-3-1-1- سکونتگاهها 103
4-3-1-2- ویژگی های جمعیتی 103
4-3-2- فعالیتهای اقتصادی 115
4-3-2-1- اشتغال 118
4-3-3- محیط فرهنگی 122
فصل پنجم - بحث و نتیجه گیری
مقدمه 124
5-1- آشنایی با ارزیابی زیست محیطی با روش ICOLD 126
5-2- پیش بینی اثرات برخی شاخصهای محیط زیستی سد خرسان (2) 133
5-2-1- پیش بینی اثرات بر محیط فیزیکوشیمیایی 133
5-2-1-1- اثرات بر هوا و اقلیم 133
5-2-1-2- اثر بر روی منابع آب 134
5-2-1-3- اثرات بر فرسایش و رسوب 134
5-2-1-4- فشرده شدن خاک 135
5-2-1-5-تغییرات در شکل،زه کشی اراضی و ریخت شناسی 135
5-2-1-6- اثر بر سیلاب 135
5-2-1-7- اثرات سد مخزنی خرسان 2 در ایجاد زلزله های القایی 135
5-2-1-8- آلودگی خاک 135
5-2-2- پیش بینی و تعیین آثار بر محیط بیولوژیکی 136
5-2-2-1- اثر بر گیاهان 136
5-2-2-2- اثرات بر روی حیات وحش 136
5-2-2-3- اثرات بر اکوسیستم ها و زیستگاه ها 139
5-2-3- پیش بینی اثرات بر محیط اجتماعی، اقتصادی 140
5-2-4- جمع بندی اثرات زیست محیطی طرح 144
5-3- پیشنهادات 146
منابع و مأخذ 147
فهرست جداول
جدول شماره (4-1) : وضعیت اقلیمی ایستگاههای منطقه مورد مطالعه در اقلیم نمای آمبرژه 52
جدول شماره (4-2) : متوسط بارندگی سالانه در محل سد 53
جدول شماره (4-3) : متوسط بارندگی ماهانه حوزه آبریز سد خرسان 2 54
جدول شماره (4-4) : حداکثر بارندگی محتمل 24 ساعته در محل سد 55
جدول شماره (4-5) : پارامترهای روزهای یخبندان در محل سد خرسان 2 56
جدول شماره (4-6) : پارامترهای ساعات آفتابی در محل سد خرسان 2 57
جدول شماره (4-7) : متوسط سرعت باد در محل سد خرسان 2 59
جدول شماره (4-8) : حداکثر سرعت باد ممکن به ازای دوره برگشت های مختلف در محل سد خرسان 2 59
جدول شماره (4-9) : خلاصه پارامترهای اقلیمی در محل سد مخزنی خرسان 2 62
جدول شماره (4-10) : نتایج مشخصات فیزیکی و توپوگرافی حوزه های مورد مطالعه 64
جدول شماره (4-11) : متوسط آبدهی ماهیانه و سالیانه ایستگاههای مورد مطالعه و محور سد خرسان 2 66
جدول شماره (4-12) : نتایج محاسبات سیلاب حداکثر یکروزه و لحظه ای ایستگاههای مورد مطالعه 67
جدول شماره (4-13) : مقادیر رسوبات رودخانه خرسان در محل ایستگاه بارز و محور سد مخزنی خرسان 2 68
جدول شماره (4-14) : مشخصات زمین لرزه های روی داده در گستره پیرامون سد خرسان 2 73
جدول شماره (4-15) : ژرفای کانونی چند زمین لرزه مطالعه شده پیرامون ساختگاه در خرسان 2 74
جدول شماره (4-16) : وضعیت حفاظت گونه های جانوری محدوده مطالعاتی 98
جدول شماره (4-17) : وضعیت حفاظت گونه های گیاهی محدوده مطالعاتی 99
جدول شماره (4-18) : مشخصات عمومی شهرستان های منطقه مطالعاتی 101
جدول شماره (4-19) : میزان رشد جمعیت شهرستان های لردگان و بویر احمد 105
جدول شماره (4-20) : میزان رشد جمعیت شهرستان های لردگان و بویر احمد به تفکیک مناطق شهری و روستایی 106
جدول شماره (4-21) : میزان باسوادی در شهرستان های لردگان و بویر احمد 110
جدول شماره (4-22) : درصد واحدهای مسکونی موجود در منطقه بر حسب نوع اسکلت 112
جدول شماره (4-23) : میزان اشتغال و بیکاری در شهرستان های لردگان و بویر احمد 119
جدول شماره (5-1) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط فیزیکی 130
جدول شماره (5-2) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط بیولوژیکی 131
جدول شماره (5-3) : ماتریس اثرات ICOLD در محیط اجتماعی – اقتصادی 132
فهرست نمودارها
نمودار شماره (4-1) : طرح شماتیک سیستم رودخانه ای محدوده طرح خرسان 2 48
نمودار شماره (4-2) : توزیع ماهانه متوسط تبخیر از سطح آزاد آب در محل سد خرسان 2 61
فهرست اشکال
شکل (4-1) موقعیت محل ساخت سد خرسان2 45
چکیده:
سد خرسان 2 بر روی رودخانه خرسان از سر شاخه های رودخانه کارون واقع شده است. منطقه طرح سد مخزنی و نیروگاه برقابی خرسان 2 در جنوب غربی ایران در دامنه رشته کوههای زاگرس قرار دارد. این طرح در شهرستان لردگان و بویر احمد از دو استان چهار محل و بختیاری و کهکیلویه و بویر احمد گسترش یافته است. هدف اصلی احداث سد خرسان 2 تولید انرژی برقابی بوده و کنترل سیلاب از اهداف جانبی آن به شمار می آید. نوع سد بتنی و به ارتفاع 260 متر از پی و تراز حداکثر مخزن سد حدود 1235 متر از سطح دریا خواهد بود.
طبق قوانین موجود در کشور از جمله مصوبه شماره 138 مورخ 23/1/73 شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور، مجریان طرح های بزرگ عمرانی – از جمله سدهای با ارتفاع بالاتر از 15 متر – موظف به تهیه گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه می باشند. با توجه به پیش توجیهی بودن مطالعات در سد خرسان 2 ، بررسی های زیست محیطی حاضر عمدتاً بر روی تبیین و تشریح وضعیت موجود محیط زیست منطقه متمرکز گردیده است. محیط زیست منطقه در ابعاد محیط زیست فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته و ویژگی های وضعیت موجود تشریح شده است. در خاتمه ضمن جمع بندی مطالعات، با استفاده از روش ICOLD اثرات زیست محیطی محتمل طرح پیش بینی و به صورت خلاصه ارائه گردیده است.
مقدمه
آب همیشه به عنوان یک عنصر کلیدی در شکل گیری تمدن ها و استمرار آن ها بوده و همواره عامل اساسی در توسعه کشورها به شمار می رفته است. سد به عنوان سازه ای که حجم و ارتفاع معینی از آب را در یک موقعیت مکانی خاص ذخیره و اهداف متنوعی را دنبال می کند. می تواند مسائل مختلف اکولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... منطقه را تحت تغییرات جدی قرار دهد.
طبیعت در مقابل تغییرات شگرف و سریع محیط اطراف خود واکنش نشان می دهد. گاهی اوقات عواقب این واکنشها به نحوی است که با تغییر محیط، زندگی را بر بشر سخت نموده و یا حتی اهداف یک طرح را به کلی ضایع می کند. در پاره ای از اوقات این تغییرات تدریجی بوده و اثرات نامناسب پس از یک مدت طولانی ظاهر می گردد. بعضاً تغییرات زیست محیطی ناشی از احداث یک سد چنان ناگوار و شدید است که سرمایه ملی را کاملاً ضایع می کند و مشکلات زیادی را برای مردم یک ناحیه پیش می آورد.
شناخت این اثرات می تواند خطوط راهنمایی ارزنده ای برای برنامه ریزان دولتی، طراحان و سازندگان باشد. به همین دلیل ارزیابی زیست محیطی برای حذف یا تقلیل پیامدهای نامطلوب پروژه های بزرگ ضروری تشخیص داده شده است. این مطالعات با کاهش پیامدهای نامطلوب و ارائه راهکارهای مدیریتی زمینه را برای نیل به اهداف زیست محیطی در پروژه های بزرگ را فراهم می کند.
1-1- هدف
هدف از انجام این پروژه بررسی محیط تحت اثر پروژه سد خرسان 2 و ارزیابی و پیش بینی اثرات محیط زیستی این سد که در مرحله مطالعاتی قرار دارد می باشد.
بدین ترتیب خسارات و آسیب های احتمالی بر محیط و فشارهای وارد بر منابع طبیعی، نوع معیشت و فرهنگ مردم منطقه شناسایی می گردد.
در حقیقت ارزیابی اثرات زیست محیطی ابزاری برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب و صحیح یک پروژه، جهت تعیین، پیش بینی و تغییر اثرات زیست محیطی بر کل مجموعه محیط زیست، بهداشت عمومی و سلامت اکوسیستم هایی دانست که حیات و تداوم انسانها به آنها وابسته است. بر اساس موارد فوق، اهداف زیر را برای این مطالعه می توان منظور داشت:
1-2- پیشینه مطالعاتی
با توجه به این که این پروژه در مرحله مطالعاتی می باشد، اطلاعات زمینه ایی موجود از شرکت مهاب قدس که مجری طرح سد خرسان 2 می باشد گرفته شده است.
اما این اطلاعات برای ارزیابی نهایی این پروژه کافی نمی باشد.
1-3- روش مطالعه
روش مطالعه در این پروژه بدین شرح است: ابتدا مطالعه بر روی نحوه کلی ارزیابی، روش های ارزیابی و نحوه ارزیابی در ایران، طبقه بندی انواع سدها، از منابع و کتاب های موجود انجام شده است. سپس مطالعه بر روی ویژگیهای فنی سد خرسان 2 و محیط زیست منطقه (فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی) انجام شده است. در آخر با روش ارزیابی کمیته بین المللی سدهای بزرگ ICOLD به پیش بینی برخی آثار محتمل پروژه پرداخته شده است.
2-1- ارزیابی اثرات زیست محیطی چیست؟
ارزیابی اثرات زیست محیطی جریان یک فرایند رسمی است و نتایج و پیامدهای احتمالی اجرای یک طرح یا پروژه پیشنهادی را به منظور پیش بینی با دیدگاه کاهش اثرات سوء و مهم در محیط زیست بررسی می نماید. (5)
تعاریف مختلفی در ارتباط با ارزیابی اثرات زیست محیطی ارائه شده است. لیکن کلیه آنها بر موارد زیر تأکید دارند:
1- ارزیابی، یک روش است.
2- ارزیابی، یک ابزار مدیریت زیست محیطی است.
3- ارزیابی، برای شناخت اثرات احتمالی پروژه های پیشنهادی به کار می رود.
4- ارزیابی، نتایج احتمالی و پیامدهای اجرای یک پروژه را بر عناصر محیط زیست پیش بینی می کند.
5- ارزیابی، ابزاری برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب و صحیح یک پروژه است.
6- ارزیابی، در پی یافتن راه های کاهش اثرات سوء بر محیط زیست می باشد.
کلیه موارد فوق را می توان در تعاریف مختلفی که برای ارزیابی ارائه شده است جستجو نمود. بر این اساس تعاریف جامع و منتقل از یکدیگر در زیر عنوان می گردد:
2-2- هدف ارزیابی اثرات چیست؟
بررسی سوابق موضوعی اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی در کشور نشان می دهد که در برنامه ریزی های گذشته، به مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، اهمیت و ارزشهای منابع طبیعی و محیط زیست از دیدگاه تصمیم گیران پنهان بوده و بسیاری از آنها بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی طراحی و بهره برداری گردیده اند. حاصل و پیامدهای چنین اقداماتی بروز آلودگی های مختلف و تخریب و تهی سازی شدید منابع محیطی در کشور بوده است.
در حال حاضر، هدف نهایی از حفاظت محیط زیست، دستیابی به توسعه پایدار در قالب برنامه های اقتصادی هماهنگ با اصول حفاظت از محیط زیست و ممانعت از تخریب و تهی سازی منابع تجدید شونده و غیر قابل تجدید می باشد.
از این رو برای حل بنیادی مشکلات بحرانی محیط زیست می باید دیدگاه های کلان و زیربنایی توسعه منطبق با قانون مندی های حفاظت محیط زیست طراحی شود و هر گونه سیاست گذاری و برنامه ریزی های توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آینده کشور بر شالوده حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و بهره وری خردمندانه از این منابع با ایجاد تعادل و تناسب بین قانون مندی های محیط زیست و توسعه پایدار صورت گیرد.
کاربرد ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت محیط زیست، چنان که از سه دهه قبل در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه معمول می باشد، الزام استفاده از این نگرش برای پروژه های بزرگ عمرانی نظیر سد و سازه های آبی جانبی تأکید می نماید. (5)
هدف اولیه از تهیه یک گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی اطمینان یافتن از رعایت سیاست ها و اهداف تعیین شده در برنامه ها و فعالیت های یک پروژه در راستای ضوابط ، معیارها، قوانین و مقررات زیست محیطی دولتی می باشد.
از این رو یک گزارش ارزیابی، شامل کلیه مباحث مربوط به اثرات مهم و برجسته پروژه پیشنهادی بوده و با ارائه گزینه های منطقی و مقبول که دارای حداقل اثرات و دربرگیرنده کلیه شرایط ارتقای کیفیت محیط زیست انسان ها باشد و حداکثر اعتماد و اطمینان را در سطوح تصمیم گیرندگان و مردم ایجاد نماید.
بر اساس موارد فوق اهداف را می توان در زمینه های زیر خلاصه نمود:
10- برقراری تعادل بین جمعیت و منابع طبیعی.
11- حفظ کیفیت منابع تجدید پذیر برای بهره برداری از بیشترین بازده با نگهداشت صحیح چرخه های حیاتی.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:158
فهرست مطالب:
چکیده 4
فصل اول:خواص و کاربرد فلزات نقره،سرب و روی 6
مقدمه 7
کاهش سمیت 8
1-2-اندازهگیری فلزات سنگین 10
1-3-روشهای حذف فلزات سنگین از آبها و فاضلاب 11
1-3-1-روشهای شیمیایی حذف فلزات سنگین 11
1-3-2-روشهای فیزیکی حذف فلزات سنگین 12
1-3-3-روشهای بیولوژیکی حذف فلزات سنگین 12
1-4-نقره 13
1-4-1-معرفی 13
1-4-2-تاریخچه 15
1-4-3-منابع 16
1-4-4-خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر نقره 18
26/1Å : شعاع یونی 19
الکترونگاتیوی:93/1 19
حالت اکسیداسیون: 1 19
3/11Kj/molگرمای فروپاشی : 19
58/250Kj/mol :گرمای تبخیر 19
0000000159/0Ohm. mمقاومت الکتریکی : 19
شکل الکترونی: s14d105 19
1-4-5-ترکیبات نقره 21
1-4-6-کمپلکسهای نقره 22
1-4-7-کاربردها 23
1-4-8-تاثیرات نقره بر محیط زیست و سلامتی انسان 25
1-4-9-ایزوتوپ 27
نیمه عمر ایزوتوپها به صورت زیر میباشد: 27
1-5-سرب 30
1-5-1-معرفی 30
1-5-2-تاریخچـــــــه 31
1-5-3-منابع 32
1-5-4-خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر سرب 34
نام: Lead 34
علامت اختصاری: Pb 34
شماره: 82 34
گروه شیمیایی: فلز ضعیف 34
گروه: 6 34
تناوب: IVA 34
بلوک: بلوک p 34
جرمحجمی: kg/m3 11340 34
سختی: 5/1 موهس 34
رنگ: سفید متمایل به آبی 34
1-5-5-گونههای آلاینده سرب 36
1-5-5-2- Pb4+ 37
1-5-6-ترکیبات آلی سرب 37
میشود. 38
1-5-7-کاربردها 38
1-5-11-تأثیرات سرب روی انسان 44
1-5-14-ایزوتوپهــــــــــــا 46
1-6-1-معرفی 48
1-6-2-تاریخچه 48
1-6-3-منابع 50
1-6-4-خصوصیات فیزیکی و شیمیایی روی 51
عدداتمی: 30 51
جرماتمی: 409/65 51
نقطهذوب: °C 73/419 51
نقطهجوش: °C 907 51
شعاعاتمی: Å 53/1 51
ظرفیت: 2 51
رنگ: سفید مایل به آبی 51
حالت استاندارد: جامد 51
نام گروه: 12 51
انرژی یونیزاسیون: Kj/mol 394/9 51
شکل الکترونی: 1s22s2p63s23 p63d 104s2 51
شعاعیونی: Å 74/0 51
الکترونگاتیوی: 65/1 51
حالت اکسیداسیون:2 51
دانسیته: 13/7 51
گرمای فروپاشی: Kj/mol 322/7 51
گرمای تبخیر: Kj/mol 3/115 52
مقاومت الکتریکی: Ohm m 00000005964/0 52
گرمای ویژه:J/g oK 39/0 52
دوره تناوبی: 4 52
شماره سطح انرژی: 4 52
اولین انرژی: 2 52
دومین انرژی: 8 52
سومین انرژی: 18 52
چهارمین انرژی: 2 52
1-6-5-ترکیبات 53
1-6-6-کاربردها 55
1-6-7- اثرات روی بر روی سلامتی انسان و محیط زیست 58
1-6-8-ایزوتوپها 59
فصل دوم:مزوپورهاوکاربردهای آنها 61
2-1-نانوتکنولوژی و نانومواد 61
2-2-ترکیبات نانومتخلخل 67
2-4-تاریخچه 74
2-5-ترکیبات نانومتخلخل مزوپوری 79
2-6-ترکیبات مزوپوری SBA-15 80
2-6-1-ساختار حفره SBA-15 81
2-7-سیستمهای ناهمگن و بسترها 81
2-8-نانودندریمرها 82
2-8-1-ساختمان و نحوه سنتز نانودندریمرها 83
2-8-2-دندریمر پلیآمید و آمین PAMAM 84
2-8-3-سمیت و زیستسازگاری دندریمرها 85
2-9-سنتز و مکانیسم تشکیل مزوپورها 85
2-9-1-مکانیسم کلی 86
2-9-2-استفاده از قالب کوپلیمرهای غیر یونی در تهیه مواد مزوپور 87
2-9-3-تثبیت کمپلکسهای فلزات واسطه درون مزوپورها 94
2-9-4-مکانیزم قالبگیری کریستال مایع(LCT) یا تجمع میلههای سیلیکاتی 96
2-9-5-مکانیسم چروک خوردن لایه سیلیکاتی 97
2-9-6-مکانیسم جفت شدن دانسیته بار 98
2-9-8-مکانیسم بلور مایع سیلیکاتروپیک(SLC) 100
2-9-9-مسیر سنتز و مورفولوژی ذرات SBA-15 102
2-10-کاربردهای مزوپورها 104
2-10-1-نقش کاتالیزوری 104
2-10-2-کشتی در بطری 104
2-10-3-جذب و جداسازی 105
2-11-کلیات جذباتمی 106
2-11-1-اصول 108
2-11-2-تجهیزات و دستگاهها در جذباتمی شعله 109
2-11-3-منبع تابش 111
2-11-4-اتمکنندهها در جذباتمی 112
2-11-5-مراحل و فرایندهای تشکیل اتم در شعله 114
2-11-6-تکفام سازها یاانتخابگرهای طولموج (MMED) 117
2-11-7-آشکارسازها 119
2-11-8-مزاحمتها در AAS 122
فصل سوم:بخش تجربی 126
3-1-مقدمه 127
3-2-مواد و دستگاههای مورد نیاز 127
3-2-1-تهیه محلولها و استانداردها 127
3-3-بررسی میزان جذب فلزات سنگین مختلف توسط جاذب 128
3-4-استخراج و بازیابی نمونه 129
3-5-بررسی پارامترهای موثر بر استخراج و بازیابی 129
3-6-بررسی اثر مقدار جاذب 130
3-7-بررسی زمان استخراج 132
3-9-بررسی مقدار و نوع محلول بازیابی کننده 136
3-10-تعیین ظرفیت جاذب برای جذب Pb2+ وZn2+ وAg+ 136
3-11-کاربرد جاذب برای پیش تغلیظ 137
3-12-گستره خطی نمودار کالیبراسیون 137
3-13-فاکتور تغلیظ 138
3-14-حد تشخیص (LOD) 139
3-15-بررسی دقت روش 142
3-16-بررسی مزاحمتها 143
3-17-حذف Pb2+ و Zn2+ و Ag+ در نمونههای پساب 144
فصل چهارم:بحث و نتیجهگیری 146
فهرست منابع 150
چکیده
با گسترش صنعت و پیشرفت صنایع، خطر آلودگی فلزات سنگین در طبیعت، روز به روز در حال افزایش است. از آن جهت که امروزه پاکسازی و تصفیه فاضلابها و آبهای طبیعی از فلزات سنگین سمی و استفاده مجدد از پسابها برای مصارف صنعتی و کشاورزی مورد توجه فراوان قرار گرفته است و به لحاظ آنکه روشهای معمول حذف فلزات سنگین نظیر تهنشینی، الکترولیز، جذب سطحی توسط کربن فعال، فرایند تبخیر و بستر سیال ماسهای کارایی لازم را نداشته و هزینه بالایی دارد، استفاده از مواد و روشهای ارزانقیمت و پربازده جزء اولویتهای واحدهای صنعتی بشمار میآید. یکی از روشهایی که امروزه بکار میرود تبادل یونی است. در تبادل یونی، یک ماده جامد طبیعی یا سنتز شده که توانایی ویژهای در تبادل کاتیونهای خود با فلزات دیگر از جمله عناصر سنگین دارد مورد استفاده قرار میگیرد. امروزه بدین منظور از زئولیتها که دارای حجم حفره کمتر و بازدهی کمتری میباشند، استفاده میشود. تحقیقات اخیر نشان میدهد که موادی مشابه با نام مزوپور با حجم حفره بزرگتر و راندمان بالاتر میتواند جایگزین مناسبی برای زئولیتها باشد.
مزوپور عاملدار شدهSBA-15 یک ماده منظم است که دارای آرایش کانالهای ششوجهی دو بعدی با قاعده، سطح ویژه زیاد، سایز حفره یکسان (قطر 7 تا 10 نانومتر) و سطح قابل کنترل میباشد. در این تحقیق، توانایی SBA-15 عاملدارشده با گروههای دندریمری پلیآمید و آمینی G1 به عنوان یک فاز جامد استخراجکننده برای حذف یونهای Pb2+ و Zn2+ از آب و پساب بررسی شد. از اسپکتروفتومتری جذباتمی شعلهای برای تعین غلظت یونها در محلول زیر صافی و محلول بازیابی استفاده شد. اثر چندین متغیر همچون مقدار جاذب، زمان واکنش، pH و اثر یونهای مزاحم در استخراج و بازیابی یونهای مذکور بررسی شد. در ادامه بر روی پارامترهای موثر بر نحوه عملکرد جاذب SBA-15 همچون فاکتور تغلیظ، ظرفیت جاذب، حد تشخیص و دقت روش، منحنی کالیبراسیون بررسیهایی صورت گرفت و در پایان نیز تمامی نتایج حاصله از آزمایشات بر روی یک نمونه حقیقی اعمال و نتایج قابل قبولی بدست آمد.
فصل اول
خواص و کاربرد فلزات
نقره،سرب و روی
1-1- مقدمه
حضور مقادیر هر چند ناچیز فلزات سنگین در آب از قبیل نیکل، مس، سرب، کادمیوم باعث بروز اثرات زیستمحیطی فراوانی خواهد شد که پیشگیری از آنها امری کاملاً بدیهی مینماید. فلزات سنگین که با توجه به توسعه شهرنشینی و صنایع و افزایش میزان فاضلاب و پساب، تولید گردیده است، عمدتاً از طریق دفع نادرست و غیربهداشتی فاضلاب شهری و پساب صنعتی وارد محیط زیست میگردد. وجود فلزات سنگین مانند سرب، جیوه، روی، نیکل، کرم، کادمیوم و غیره در غلظت بیش از استاندارد در آب شرب باعث عوارض مختلف نظیر مسمومیت، حساسیت شدید، ضایعات کروموزومی، عقب افتادگی ذهنی، فراموشی، پارکینسن، سنگکلیه، نرمی استخوان و انواع سرطان از جمله سرطان پروستات میگردد. یکی از کارشناسان محیط زیست، آلودگی محیط خصوصاً آب با فلزات سنگین را به عنوان بزرگترین گناهی که بشر در طبیعت انجام میدهد ارزیابی نموده است(12).
در کتب و مراجع گوناگون، تعاریف و تفسیرهای مختلفی از فلزات سنگین بعمل آمده است. علت اطلاق لفظ سنگین، وزنمخصوص بالاتر از 6 گرم بر سانتیمترمکعب میباشد که این فلزات دارا هستند. این فلزات دارای نقاط ذوب و جوش بسیار متفاوت میباشند بطوریکه در این گروه جیوه (Hg) پایینترین نقطهجوش یعنی 78/38- درجه سانتیگراد و مولیبدن (Mo) بالاترین نقطهجوش معادل 4612 درجه سانتیگراد را دارا میباشد. اکسید فلزات سنگین، در جدول تناوبی، هر چه به طرف گازهای نادر پیش برویم، در طبیعت پایدارتر است. حضور برخی از این عناصر از نظر تغذیه حائز اهمیت میباشد در حالیکه در شرایط مشابه حضور برخی از آنها در بافت زنده مضر است. نیاز پستانداران به روی و مس به مراتب بیشتر از ید و سلنیوم میباشد. فلزات سنگین نظیر آهن، روی و مس برای تعداد زیادی از آنزیمهای فلزی در حکم یک کانون فعال هستند. با وجود اینکه این فلزات در غلظتهای پایین در بدن یافت میشوند ولی اثر فوقالعادهای در بدن دارند. فلزات سنگین نظیر نقره(Ag)، کادمیوم(Cd)، قلع(Sn)، جیوه(Hg)، سرب(Pb) و همچنین فلزاتی که خاصیت الکترونگاتیویته زیادی دارند مانند مس، نیکل و کبالت میل ترکیبی شدیدی با گروههای آمین و سولفیدریل(SH) دارند. آنزیمها به وسیله این فلزات متلاشی شده و قدرت آنزیمی خود را از دست میدهند. بعلاوه فلزات در عمل سوختوساز بدن وارد شده و عمل متابولیزم را مختل مینمایند. درجه سمی بودن فلزات سنگین را، از روی الکترونگاتیویته آنها میتوان طبقهبندی نمود که این ترتیب با پایداری کمپلکسهای مشتق شده از این فلزات هماهنگی میکند. طبقهبندی این فلزات بر حسب سمی بودن از چپ به راست به صورت زیر می باشد:
Hg-Cu- Sn- Pb- Ni- Co- Cd- Fe- Zn- Mn- Mg- Ca- Sr
کاهش سمیت
بطور کلی در جدول تناوبی به آن تعداد از عناصر که وزناتمی بالائی داشته و در درجه حرارت اتاق خاصیت فلزی دارند فلز سنگین اطلاق میشود.از آنجائی که تعاریف مختلفی برای این عناصر ذکر شده و در این طبقه عناصر مختلفی قرار داده شدهاند باید تنها از اصطلاح فلزات و یا شبهفلزات استفاده نمود. بر اساس این تعاریف فلزات مس تا بیسموت در جدول تناوبی که دانستیته بیشتر از 4 دارند به عنوان فلزات سنگین تعریف شدهاند. بعبارت دیگر در جدول تناوبی به فلزات گروه 3 تا 16 در تناوب چهارم و چهارم به بعد فلزات سنگین میگویند.
بر اساس تعریف دیگر فلزات سنگین اصولاًً به دو دسته از عناصر فلزی اطلاق میشوند که دارای وزن مخصوص بزرگتر از 6 گرم بر سانتیمترمکعب و وزناتمی بیشتر از 50 گرم باشند. وجود بعضی از آنها در مقادیر جزئی در جیره غذایی انسان و سایر موجودات لازم است بهمین دلیل به آنها عناصر ضروری گفته میشود. مقدار این عناصر در غلظتهای بیش از حد مجاز عوارض گوناگونی هم برای انسان و هم برای سایر موجودات ایجاد کرده، ضمن آنکه آلودگی و خطرات زیستمحیطی را بهمراه دارد(5). برخی از این عناصر نه تنها برای حیات بیولوژیکی ضروری نیستند بلکه خاصیت سمی هم دارند. ارگانیسمهای زنده به مقادیر بسیار کمی از فلزات سنگین برای ادامه رشد و بقاء نیاز دارند که به اصطلاح به آنها قلزات نادر میگویند مثل آهن، کبالات، مس، منیزیم، مولیبدن، وانادیم، استرنیم و روی و اگر از آن حداقل مورد نیاز و ضروری، افزایش یابند باعث اخلال در رشد میگردند. سایر فلزات سنگین مانند جیوه، سرب و کادمیم عناصر حیاتی نبوده و اثرات سودمندی بر حیات ارگانیسمهای زنده ندارند.
در مبحث حفاظت محیط زیست، بهداشت و سلامت انسانها فلزاتی مانند سرب، جیوه، مس، کادمیوم، نیکل، کروم و غیره جزء گروه فلزات سنگین بوده که این عناصر و بسیاری از ترکیبات آنها به لحاظ اثرات سوء و زیانبارشان بر سلامت انسان و محیطزیست از سموم پرخطر پیرامون ما محسوب میگردند. این سموم در هوای تنفسی، آب آشامیدنی، مصالح ساختمانی، لوازم آشپزخانه و حتی البسه موجود میباشند. یکی از اساسیترین مسائل در ارتباط با فلزات سنگین عدم متابولیزه شدن آنها در بدن میباشد. در واقع فلزات سنگین پس از ورود به بدن دیگر از بدن دفع نشده بلکه در بافتهائی مثل چربی، عضلات، استخوانها و مفاصل رسوب کرده و انباشته میگردند که همین امر موجب بروز بیماریها و عوارض متعددی در بدن میشود. فلزات سنگین همچنین جایگزین دیگر املاح و موادمعدنی مورد نیاز در بدن میگردند(1و5).
این عناصر در واکنشهای بیولوژیک و سلولهای موجودات زنده وارد شده و ایجاد مزاحمت میکنند و یا ممکن است باعث ممانعت برخی واکنشهای بیوشیمیایی سلولها و همچنین باعث کاهش راندمان تصفیه و در موارد حاد باعث توقف فعالیتهای بیولوژیکی سیستمهای تصفیهای شوند(10).
منابع آلاینده محیط زیست در ارتباط با فلزات سنگین عبارتند از: صنایع فلزی، ریختهگری، آبکاری، رنگسازی، باطریسازی، دباغی، نساجی، کاغذسازی و سایر صنایع مشابه که با دفع عناصری چون سرب، نقره، جیوه، نیکل، کرم، مس، کادمیوم و غیره در محیط زیست باعث آلودگی میشوند. فلزات سنگین از اجزاء بیوسفر(کره زیستی) هستند و به طور طبیعی در خاک و گیاهان نیز یافت میشوند(13).
1-2-اندازهگیری فلزات سنگین
با توجه به اینکه فلزات سنگین از جمله آلایندههای زیستمحیطی هستند که مواجهه انسان با آنان از طریق آب و مواد غذایی مسمومیتهای مزمن و بعضاً حاد و خطرناکی را ایجاد میکند، لذا شناسایی و اندازهگیری مقادیر آنها در آب و موادغذایی حائز اهمیت بالایی میباشد. روشهای متعددی برای شناسایی و تعیین مقدار فلزات سنگین وجود دارد که در این رابطه میتوان به جذباتمی، نشراتمی، کروماتوگرافی، ولتامتری، پولاروگرافی و روشهای الکترواسپکتروسکپی، الکتروشیمی و موارد دیگر اشاره نمود.
1-3-روشهای حذف فلزات سنگین از آبها و فاضلاب
بطور کلی روشهای حذف فلزات سنگین عبارتند از:
• روشهای شیمیایی حذف فلزات سنگین
• روشهای فیزیکی حذف فلزات سنگین
• روشهای بیولوژیکی حذف فلزات سنگین
1-3-1-روشهای شیمیایی حذف فلزات سنگین
از روشهای حذف فلزات سنگین میتوان رسوبدهی شیمیایی، اکسیداسیون و احیاء و تبادل یونی را نام برد. اکثر فلزات سنگین در شرایط اسیدی محلول میباشند و تحت شرایط معینی از pH قلیایی به صورت رسوب درمیآیند و میتوان آنها را با تهنشینی یا صاف کردن از پساب جدا نمود. pH بهینه برای تشکیل رسوب به عوامل متعددی از قبیل نوع فلز، نوع رسوب تشکیل شده و حضور مواد کمپلکس دهنده بستگی دارد. علاوه بر این، حلالیت هیدروکسیدهای مختلف متفاوت است. ترکیب شیمیایی فلزات سنگین رسوبدهنده معمولاً به صورت هیدروکسید میباشد که از طریق افزودن آهک یا سود به آنها و با تنظیم pH آنها در حدی که حداقل حلالیت را دارند، صورت میگیرد. همچنین فلزات سنگین ممکن است از فاضلابهای صنعتی به صورت سولفید و در برخی موارد به صورت کربنات مانند کربناتسدیم یافت شوند(13). برخی فلزات برای رسوبدهی نیاز به اکسیداسیون و احیا داشته تا شرایط لازم را برای رسوبدهی بدست آورند. مثل ضرورت احیاء کرم سهظرفیتی به کرم ششظرفیتی قبل از رسوبدهی. برای تشکیل سولفیدهای فلزی میتوان از سولفیدسدیم یا گاز سولفیدهیدروژن استفاده کرد. در عمل ملاحظات اقتصادی و فنی تعیینکننده نوع ماده مناسب رسوبدهنده میباشند.
1-3-2-روشهای فیزیکی حذف فلزات سنگین
روشهای فیزیکی شامل جذبسطحی، اسمز معکوس، تبخیر و موارد دیگر میباشد. جذبسطحی با کربن فعال بیشتر در جهت جذب مواد آلی از فاضلاب بکار رفتهاست، اما حذف فلزات سنگین توسط این ماده در حال پیشرفت است. جهت بکار گرفتن این روش، لازم است که فرایندهای تهنشینی و فیلتراسیون، بمنظور حذف فلزات قابل تهنشینی، انجام پذیرد.
1-3-3-روشهای بیولوژیکی حذف فلزات سنگین
گونههایی از میکروارگانیسمها دارای خاصیت جذب برخی از فلزات سنگین میباشند. از این خاصیت جهت کنترل و بازیافت فلزات سنگین بخصوص در غلظتهای پایین استفاده میشود. بدین صورت میکروارگانیسمها با توجه به فاکتورهای تغلیظ میتوانند غلظت فلزات را در بدن خود به هزاران برابر مقدار موجود در محیط برسانند. ظرفیت طبیعی میکروارگانیسمها در مورد تجمع یونهای فلزی و ذرات از محیط مایع اصطلاحاً جذب بیولوژیکی خوانده میشود. برای جذب فلزات توسط میکروارگانیسمهای زنده یا مرده مکانیسمهای متعددی مورد استفاده قرار میگیرد که عبارتند از:
• خوردن ذرات یا به دام انداختن آنها با کمک خلاء ژله یا تاژکهای خارج سلولی
• جابجایی فعال و تبادل یونی
• ایجاد کمپلکس
• جذب سطحی
• تهنشین کردن مواد معدنی
همچنین بواسطه فعالیت بیولوژیکی گروهی از باکتریها بنام باکتریهای احیاکننده سولفات در فاضلابهای دارای فلزات سنگین که حاوی سولفات و سایر مواد معدنی سولفوره بوده و یا به صورت دستی به آن اضافه میگردند، سولفات و یا سایر ترکیبات سولفوره در اثر فعالیت بیولوژیکی تبدیل به سولفید شده و به صورت شیمیایی با فلزات سنگین ترکیب شده رسوب نامحلول سولفیدفلزی تشکیل داده و از محیط حذف میشوند.
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:68
فهرست مطالب:
مقدمه --------------- 1
بینظمی در گرمشدن جو --------------- 2
مقدار انرژی خورشیدی --------------- 2
ترکیب سطح زمین --------------- 3
آیا گرم شدن زمین در حال اتفاق افتادن است؟ --------------- 4
عوامل موثر در گرم شدن کره زمین --------------- 5
اثر گلخانهای --------------- 7
گازهای گلخانهای و تولید و انتشار آن به جو زمین --------------- 11
تاثیر افزایش دیاکسیدکربن در کشاورزی --------------- 14
متان (CH4) --------------- 17
کلروفلوئوروکربنها (CFCS) --------------- 18
اکسید نیتروژن (N2O) --------------- 19
پیامدها و اثرات زیستمحیطی گرم شدن --------------- 20
رقابت بین گونهای --------------- 29
واکنش PH خاک به تغییر اقلیم --------------- 34
پویایی مواد آلی خاک و تغییر اقلیم --------------- 36
ذوب یخها و بالارفتن سطح دریا --------------- 38
کاهش ازن و افزایش UV-B و پیامدهای آن --------------- 43
پیامدهای افزایش UV-B بر روی موجودات --------------- 44
پیامدهای افزایش UV-B بر گیاهان زراعی -------------- 47
مطالعه عکسالعمل گیاهان زراعی به سطوح بالای O3, UV-B -------------- 51
پیامدهای افزایش UV-B و O3 سطحی بر شیوع آفات گیاهان زراعی --------------- 55
اثرات UV-B یا O3 بالا بر روی رقابت علف هرز با گیاه زراعی --------------- 61
منابع --------------- 65
مقدمه
دهه هشتاد به جهانیان نشان داد که محیط زیست بشر چنان دچار تخریب شده و رشد جمعیت و افزایش روزافزون قدرت تولید بشرآنچنان ابعادی به این تخریب داه است که قابلیت سکونت کره خاکی، مورد تهدید قرار گرفته و حیات افراد بشر به خظر افتاده است.
پژوهشهایی که در این دهه صورت گرفت و تغییرات عظیمی که در شرایط طبیعی کره زمین به وقوع پیوست، بیانگر آن بود که کره زمین در حال گرم شدن است.
گرم شدن کره زمین، به نوبه خود، خشکسالی و قحطی و کمبود آب را را به همراه آورده است. دیگر از زمستانهای سرد و پربرف گذشته خبری نیست، تابستانها، داغ و طولانی شدهاند و میزان بارندگی سالیانه کاهش یافته است. این گرما به محصولات کشاورزی صدمه میزند و موجب کمبود آب مورد نیاز کشاورزی و آب آشامیدنی میشود. به علاوه افزایش درجه حرارت زمین، شرایط زیست بسیاری از گونههای حیوانی و گیاهی را به خطر انداخته است و تا کنون شمار زیادی از آنها از بین رفتهاند. این افزایش، خطر آب شدن یخهای قطبی و کوههای یخی را نیز دربر دارد. اگر این امر واقع شود، سطح آب دریاها بالا خواهد رفت، در نتیجه بسیاری از شهرهای ساحلی و دلتاهای پست جهان به زیر آب خواهد رفت که از جمله آنها میتوان شهر میامی در ایالت متحده آمریکا و دلتای بنگلادش را نام برد.
بینظمی در گرمشدن جو
بیشترین تغییرات و پدیدههای جوی، از این واقعیت نتیجه میشود که سطح زمین و جو که آن را دربرگرفته است، به صورت نامنظم گرم میشود. دلیل بینظمی در گرم شدن جو این است که اولاً عواملی هستند که مقدار انرژی خورشیدی قابل جذب در سطح زمین را ناهمگن ساخته است. ثانیاً تفاوتهای جنس زمین در میزان جذب تابشی خورشید موثر بوده و اختلاف عمده را بوجود میآورد.
مقدار انرژی خورشیدی
عوامل مختلفی در میزان انرژی دریافتی در سطح زمین دخالت دارند که عبارتند از:
1. به علت انحنای سطح کره زمین و انحراف محور زمین در گردش به دور خورشید، تابش خورشید با زوایای مختلف که به زمان و عرضهای جغرافیایی مربوط میشود، به سطح زمین میرسد. هرچه ارتفاع خورشید بالاتر باشد، شدت انرژی خورشید روی سطح بیشتر است.
2. ضخامت لایه جو که تابشی از میان آن عبور میکند، در اثر تغییرات زاویه تابش متغیر است. وقتی انرژی خورشید از ارتفاع پایینتری از داخل لایه جو عبور میکند، مقدار بیشتری انرژی در تماس مولکولهای هوا و ذرات معلق در جو قرار میگیرد.
3. مقدار ذرات و گرد و غبار موجود در هوا، با توجه به زمان و مکان تغییر میکند. مقدار گرد و غبار در وسط اقیانوسها بسیار کمتر از میزان ان بر روی شهرهای صنعتی است. این ذرات در جذب، پخش و بازتاب تابشهای خورشیدی که از میان آنها عبور میکند، موثر میباشد.
4. به ندرت میتوان نقطهای را در روی زمین نشان داد که زمان تابش آفتاب در آن تغییر نکند. علاوه بر ابری بودن آسمان به مدت طولانی که مانع رسیدن تابش به سطح زمین میشود، طول روز نیز در طی فصلها بسیار متغیر است. بلندی روزهای تابستان تقریباً به دو برابر روزهای زمستان میرسد (که به عرض جغرافیایی محل مربوط است) و اثرات زیادی در مقدار انرژی که به هر محل میرسد، میگذارد.
ترکیب سطح زمین
دومین عامل اصلی جذب متفاوت و نامنظم انرژی خورشید توسط زمین، به علت اختلاف ترکیبات تشکیلدهنده سطح زمین است. حتی اگر انرژی خورشید در تمام سطح زمین به صورت مساوی و یکنواخت دریافت میشد، اختلاف زیادتر ترکیبات سطح زمین باعث جذب متفاوت مقادیر انرژی که بعداً هوا را گرم میکند، میگردید. اختلاف ترکیبات زمین، اهمیت بسیار زیادی در تعیین هوا و اقلیم منطقه دارد. قابل توجهترین اختلاف، تفاوت بین زمین و دریاهاست. آب نسبت به زمین، گرما را بیشتر در خود نگه میدارد و همیشه نسبت به زمین با تاخیر زمانی گرما را از دست میدهد و لذا آب دریا در زمستان گرمتر از سطح زمین و در تابستان سردتر از سطح زمین میباشد.
آیا گرم شدن زمین در حال اتفاق افتادن است؟
چند گروه از دانشمندان آمریکا و انگلستان، مجموعههایی از آمار مربوط به متوسط درجه حرارت کره زمین را از صد سال پیش تا کنون جمعآوری کردهاند. اگرچه متخصصین برخی از این ارقام را قبول ندارند، ولی روند کلی آن کاملاً روشن است. درجه حرارت متوسط کره زمین در سالهای دهه نهم قرن 19، حدود 5/14 درجه سانتیگراد بوده و در دهه 80 قرن بیستم، به 2/15 درجه صعود کرده است. میزان درجه حرارت بین سالهای 1940-1970 یکنواخت بوده، اما افزایش شدید آن در خلال دهه 80، چیزی بیش از جبران این آرامش چندساله بوده است. همانطور که متذکر شدیم، 5 سال از گرمترین سالهای قرن گذشته، در این دهه بوده است.
افزایش محدودی که تا کنون در گرمای زمین پیش آمده است، برای دانشمندان اهمیت دارد، اما برای اجتماع، چندان خطرناک نیست. بین سالهای 2030-2050 متوسط درجه حرارت زمین ممکن است 5/1-5/4 درجه سانتیگراد (3-8 درجه فارنهایت) بیش از متوسط حرارت در دهههای اخیر و یا بیش از گرمای متوسط زمین در دو میلیون سال گذشته باشد که این امر به معنای گرم شدن کره زمین با سرعتی مطابق 5-10 برابر سرعتی است که در خلال قرن گذشته داشته است.
اگر فوران حرارت کره زمین که در حدود سال 1970 شروع شده، ادامه یابد، خشکسالی، امواج گرما و سایر پدیدههای غیرعادی جوی ممکن است تا اواخر دهه نود آنقدر افزایش یابند که دیگر حتی اشخاص غیرمتخصص هم دریابند که آب و هوا در حال تغییر است.
دانشمندان معتقدند سرعت تغییر آب و هوا بر روی تغییرپذیری طبیعی آب و هوای کره زمین را، بزودی تحت الشعاع خود خواهد ساخت، در واقع میتوان این تغییر را با جنگ هستهای مقایسه کرد، زیرا تغییر آب و هوا هم مانند جنگ هستهای میتواند باعث ازهم گسیختگی زنجیره وسیعی از نظامهای انسانی و طبیعی شود. وقتی هوا به سرعت گرم شود، تمام کارها از جمله کارهای آبیاری، طرحهای اسکان و تولید مواد غذایی به شکل مصیبتباری صدمه خواهد دید.
عوامل موثر در گرم شدن کره زمین
در واقع، گرم شدن کره زمین عبارت از «روزی است که در طی آن میانگین دمای هوای نزدیک سطح زمین، در اثر فعالیتهای انسانی و یا به طور طبیعی افزایش مییابد.» تشعشعات خورشیدی که به زمین میرسند، از طول موجهای مختلفی تشکیل یافته و هر دامنهای از طول موجها یک مقدار مشخصی از حرارت را به زمین منتقل مینمایند.
میزان گرم شدن هوای نزدیک سطح زمین در اثر تابش تشعشعات خورشید تحت تاثیر 4 عامل اصلی زیر تعیین میگردد:
1. میزان تشعشعات خورشیدی که زمین از خورشید دریافت میکند.
2. میزان تشعشعاتی که از زمین به فضا بازتابش میشود.
3. حبس و نگهداری حرارت بوسیله جو زمین.
4. تبخیر و تراکم بخار آب در جو زمین.
نوری که از خورشید به زمین میرسد، باعث گرم شدن کره زمین و جو آن میگردد. نظام جوی زمین به گونهای است که مقدار زیادی از تشعشعات خورشیدی وارد شده به زمین به صورت امواج با طول موج بلند، مجدداً به فضا بازتابش میشود. بخار آب موجود در جو زمین به همراه گازهایی نظی دیاکسیدکربن و متان باعث گرم شدن جو زمین میگردند، زیرا این گارها امواج حرارتی بازتابش شده از سطح زمین را جذب نموده و مجدداً در محیط اطراف پخش مینماید.
به دام افتادن و حبس حرارت در جو زمین توسط این گازها تا حدودی شبیه به حبس گرما در یک گلخانه میباشد. از این رو چنین پدیدهای به نام اثر گلخانهای شناخته میشود.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:53
فهرست مطالب :
عنوان
چکیده
مقدمه
فصل اول : تأثیر گیاهان در محیط زیست
فصل دوم : ارزیابی آموختههای کلینیک گل و گیاه
8-2 پارکهای مدرسهای
9-2پارکهای موجود در شهر
10-2 خلاصهای از طرح چگونگی خودکفایی اقتصادی پارکهای شهری و جنگلی
فصل سوم : نتیجهگیری و پیشنهادات
فهرست جداول
جدول 1-3
جدول 2-3
فهرست نمودارها
نمودار 1-2
چکیده
با افزایش قیمت انرژی و تأثیر آن در مصرف و آلایندههای موجود در شهرها به خصوص شهر تهران و احتمال به وقوع پیوستن سیلابهای شهری راه کارهایی در جهت کاهش آلودگیها و جلوگیری از سیلابها ارائه شده است .
گیاهان همواره به عنوان جزء بسیار عمدهای در شالوده شهرها محسوب میشوند . امروزه گسترش فضای سبز و تزئین شهر توسط گیاهان زمینی و گیاهان مقاوم در برابر آلودگیها بسیار رایج است . به طوری که گیاهان نقش بسیار مهمی را در کاهش انواع آلایندههای شهری و کنترل سیلابها ، تعدیل میکروکلیما و نیز کاهش انرژی مصرفی ساختمانها و کاهش سرعت باد ایفاء میکنند .
کاشت گیاهان در محلهای مناسب تأثیر مهمی در کاهش سرعت و تغییر جهت و در نتیجه در کمیت تبادلات هوائی و کاهش انرژی مصرفی ساختمانها برای گرمایش دارد . همچنین تأثیر سایه درختان و درختچهها در اطراف منازل در کاهش انرژی مصرفی ثابت شده است .
در جهت استفاده بهینه از گیاهان باید سعی شود گیاهانی که در آپارتمان مورد استفاده قرار میگیرند در محیط مناسب باشند و مناسب آپارتمان باشند . باید درآپارتمانها در گونههای مقاوم در برابر محیط زیست منازل استفاده شود .
یکی از فضاهای سبز شهرها پارکها میباشد که باید در آن گونههای مناسب مثل سرو ، شمشاد ، سیاهآل ، بلوط ، ممرز کاشته شود تا در کاهش آلودگیهای شهری مؤثر واقع شوند .
مقدمه
هزاران سال است که موجودات بر این کره خاکی زندگی میکنند . همه موجودات با تبعیت از قوانین و نظام طبیعت ، خود را با آن سازگار ساختهاند . تنها انسان است که از قوانین سر پیچی کرده با فکر اینکه سلطهی بیشتری بر طبیعت داشته باشد موجب تحولاتی گاه عظیم در آن گشته است . این تغییرات همواره سودمند نبودهاند بلکه در بسیاری موارد باعث آلودگیهای مختلف نیز شده است . حال باید به دنبال راه حلی برای کاهش این آلودگیها و رفع مشکلات به وجود آمده باشیم .
یکی از سودمندترین راه حلها گسترش فضای سبز و پرورش گیاهان مختلف میباشد که نتایج خوبی از آن دیده شده است .
در چند دههی اخیر به تدریج فضای سبز بسیاری از شهرهای کشورمان چهرهای تازه پیدا کردند که غالبأ چندان متناسب با فرهنگ و طبیعت و اقلیم منطقه نبودند . در توسعه فضای سبز شهرها چندان اثری از درختان سنتی که زمانی با صلابت و ابهت سایههای ژرف خود را بر سنگفرشهای خیابانها گسترده بودند باقی نماند . این روند تغییر در سیمای فضای سبز شهرها به طور عمده متأثر از تفکر یک بعدی در ارزیابی درختان مناسب برای شهرها و ندانستن دیدگاههای هنری و زیست محیطی در برنامهریزی فضای سبز شهرهای رو به توسعه در چند دههی اخیر بوده است .
اثرات انکار ناپذیر پوشش گیاهی در بهبود وضعیت زیست محیطی ، تعدیل شرایط اقلیمی و کاهش آلودگیهای گوناگونی که گریبانگیر شهرهای بزرگ شده است ،پیش از پیش اهمیت توسعه هدفدار و برنامهریزی شده فضای سبز را آشکار میسازد .
سازمان پارکها و فضای سبز شهر به همین منظور و به انگیزه تسریع در روند رشد و توسعه کمی و
کیفی فضای سبز همگام با برگزاری دورههای آموزش مستقیم ، به اجرای برنامههای آموزش از طریق
تألیف ، ترجمه و چاپ تازهترین مقالات و مباحث تخصصی مبادرت نموده است .
از دیدگاه شهرسازی ، فضای سبز عبارت است از بخشی از سیمای شهر که از انواع پوشش گیاهی تشکیل شده است . از دیدگاه زیست محیطی فضای سبز شهری عبارت است از فضای نسبتاً وسیع متشکل از پوششهای گیاهان ، با ساختی شبه جنگلی و برخوردار از بازدهی زیست محیطی ،با اکولوژیکی معین و درخور شرایط زیست محیطی حاکم بر شهر .
بدون شناخت شرایط زیست محیطی نمیتوان به بحث درباره فضاهای سبز مبادرت ورزید . از جمله مطالعه اقلیمهای شهری مختلف در این رابطه حائز اهمیت است .
به طور کلی عناصری مانند درختان ، بوتهها و گلها علاوه بر زیبایی ، اثرات مثبت زیادی بر محیط زیست طبیعی دارند که اهم آنها عبارتند از :
- ایجاد سایه
- حفاظ در مقابل باد و باران
- پناهگاه پرندگان و برخی حیوانات
- جذب انرژی و گرمای هوا و سرد نمودن آن توسط تبخیر
- تصفیه هوا و جذب گرد و غبار محیط زیست
- کمک به ثبات خاک و افزایش نفوذپذیری آب و هوا در آن
- تأثیر مثبت در مناظر و دیدگاهها
- حفاظت در مقابل سرو صدا
فضای سبز که بخشی از سیمای شهر را تشکیل میدهد ، به عنوان یکی از پدیدههای واقعی از نخستین مسائلیکه انسان همواره با آن در تماس بوده و خواهد بود .ضروریات زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی فضای سبز ایجاب میکند که در پاسخگوئی به نیازهای مبرم دست به مطالعه زده و در جستجوی راهحلهای مناسب و امکانپذیر باشیم .
هدف از طراحی پارک در حقیقت جستجوی عوامل ضروری در ایجاد فضای سبز مناسب شهری از دیدگاههای زیست محیطی ، اوقات فراغت ، زیبا شناسی ، فرهنگی و غیره میباشد .