مقاله درمورد خاک شناسی

اختصاصی از یارا فایل مقاله درمورد خاک شناسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 35

موضوع تحقیق:

خاک شناسی

فهرست مطالب

عنوان:

تعریف خاک

ساختار خاک

تقسیم بندی خاک از لحاظ سنگهای تشکیل دهنده

فرایند تشکیل انواع خاک

منابع

تعریف خاک

علم خاک شناسی کمتر از صد سال قدمت دارد و همین که به طرف هزاره آینده حرکت می‌کنیم، با مشکلات بزرگی مواجه می‌شود که سابقه نداشتند. نظیر چگونگی تغذیه جمعیت فزاینده جهان ، چگونگی حفاظت از اتمسفر زمین. اینها مسائل محض زیست محیطی نیستند، بلکه تبعاتی هستند که در ارتباط با موجودیت انسان و زمین می‌باشند.کارهای علمی زیادی جهت اصلاح دانستنی‌هایمان در مورد بیولوژی خاک ، باقی مانده است. توسعه سیستمهای تولید غذا با بهره‌گیری وسیع از پروسه‌های بیولوژیکی باید هدف کلی دانشمندان در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه باشد. بدین گونه استفاده از آفت کشها و کودهای غیر آلی که تقریبا ادامه دارد، همراه با عوامل کنترل بیولوژیکی ، سیستمهای کامل کنترل آفات و بیماریها را تشکیل می‌دهد. یک چنین استراتژیهایی در ارتباط با تغییر تکنولوژی انرژی شدید به تکنولوژی دانش شدید می‌باشد.تحقیقات متعدد کشاورزی مدرن سازگار با این اهداف در ارتباط با کشاورزی سازمان یافته یا کشاورزی بیولوژیکی ، است. کشاورزی بیولوژیکی ، سیستمی را آرزو می‌کند که در آن تداوم حاصلخیزی خاک و کنترل آفات و بیماریها بوسیله ترقی یافتن چرخه‌ها و پروسه‌های طبیعی ، تعدیل هزینه‌های انرژی و منابع ، بقا موجه تولید قابل دسترسی باشد.

در نخستین سالهایی که مطالعه خاک در ایالات متحده شروع شده بود. محققین فکر می‌کردند که مواد اولیه و مادر تقریبا تنها عامل تعیین نوع خاک حاصل ، می‌باشد. بنابراین می‌اندیشیدند که از هوازدگی سنگ آهک نوع دیگری از خاک تولید می‌شود. البته این یک واقعیت است که نوع خاک تا حدودی بازتاب موادی است که از آنها تشکیل یافته است. و در برخی موارد حتی از روی نوع خاک پوشاننده سنگها می‌توان نحوه توزیع و گسترش آنها را بر روی نقشه آورد. اما با دستیابی به اطلاعات بیشتر بتدریج مشخص شد که سنگ بستر تنها عامل تعیین کننده نوع خاک نیست.دانشمندان خاکشناس رومی ، به دنبال کار عظیم دوکیوشف (1903-1846) نشان دادند که اگر شرایط اقلیمی از نقطه‌ای به نقطه دیگر تفاوت کند حتی بر روی یک نوع سنگ بستر نیز چندین نوع خاک تشکیل می‌شود. این طرز تفکر که شرایط آب و هوایی تاثیری عمده در تشکیل خاک دارد. برای اولین بار در دهه 1920 توسط ماربوت (1935-1863) در ایالات متحده مطرح گشت. از آن موقع تا کنون دانشمندان خاکشناس دریافته‌اند عوامل دیگری که در نحوه تشکیل خاک نقش حیاتی دارند، وجود دارد.

پاورپوینت جامعه شناسی آموزش وپرورش 140 اسلاید

اختصاصی از یارا فایل پاورپوینت جامعه شناسی آموزش وپرورش 140 اسلاید دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دسته بندی : پاورپوینت 

نوع فایل:  ppt _ pptx

( قابلیت ویرایش )

---

 قسمتی از محتوی متن پاورپوینت : 

تعداد اسلاید : 240 صفحه

جامعه شناسی آموزش وپرورش جایگاه درس درس جامعه شناسی آموزش و پرورش یکی از دروس اصلی رشته علوم تربیتی است که در هر دو گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دبستانی و پیش دبستانی معادل 3واحد درسی است.
در نظام آموزش و پرورش ایران،درس جامعه شناسی آموزش و پرورش از اهمیت چندانی برخوردار نیست. دلایل چندی مثل شمار اندک واحدهای این درس و ... براین واقعیت گواهی دارند. اهداف درس هدف کلی هدف کلی درس آشنایی دانشجویان رشته علوم تربیتی با ضرورت و اهمیت جامعه شناسی در آموزش وپرورش ونقش و اهمیت آن در نظام آموزشی است .
اهداف رفتاری درس دانشجو بعد از مطالعه درس باید بتواند سوالات زیر را پاسخ گوید: ضرورت آموزش جامعه شناسی آموزش و پرورش راتوضیح دهد؟
رابطه بین جامعه و آموزش و پرورش را توضیح دهد؟
ویژگی آموزش و پرورش به عنوان نهاد اجتماعی راتوضیح دهد؟
کارکردهای اجتماعی آموزش و پرورش راشرح دهد؟
رابطه آموزش و پرورش وتغییر اجتماعی را شرح دهد؟
رویکردهای جامعه شناختی به آموزش و پرورش را نام برده و توضیح دهد؟
چگونگی پیدایی و تحول رشته جامعه شناسی آموزش و پرورش را توضیح دهد؟
رویکردهای نوین در جامعه شناسی آموزش و پرورش رابیان کند؟
رویکرد سیستمی به جامعه شناسی آموزش و پرورش را تحلیل کند ؟
فصل یکماهداف رفتاری فصل اول دانشجو بعد از مطالعه فصل باید به سوالات زیر پاسخ گوید: محتوا و روش جامعه شناسی را توضیح دهد؟
رابطه جامعه شناسی و آموزش و پرورش را بیان کند؟
جامعه شناسی آموزش و پرورش را توضیح دهد؟
اصول جامعه شناسی آموزش و پرورش را نام برده و مختصر توضیح دهد؟
ضرورت پرداختن و آموزش جامعه شناسی آموزش و پرورش را تشریح کند؟
اهداف کلی کتاب و طرح آن را بیان کند ؟
پیشگفتار: در برنامه ریزی آموزشی دانشگاه های ایران درس جامعه شناسی آموزش و پرورش اهمیت و اعتبار چندانی ندارد . این درس به عنوان 3 واحد در رشته علوم تربیتی تدریس می شود.
بیش از یک قرن است که امیل دورکیم ضرورت مطالعه جامعه شناسی آموزش و پرورش رامطرح ساخته است.امروزه جامعه شناسی آموزش و پرورش یک شاخه تخصصی در رشته جامعه شناسی محسوب می شود. نیاز به مطالعات جامعه شناسی در آموزش وپرورش کشور ما به شدت محسوس است.در این راستا همکاری مشترک جامعه شناسان ومتخصصان آموزش وپرورش می تواند راه را برای پژوهشگران هموار سازد. پیشگامان جامعه شناسی آموزش و پرورش درایران استاد دکتر غلامحسین صدیقی دکتر عیسی مهدوی دکتر غلام عباس توسلی دکتر شاپور راسخ استاد دکتر امیرحسین آریانپور دکتر منوچهر افضل دکتر علی محمد کاردان دکتر احسان نراقی فصل اول مقدمه آموزش و پرورش فراگردی از گهواره تا گور است. آموزش و پروش یک پدیده ی اجتماعی است. آموزش و پرورش مورد مطالعه جامعه شناسی است.
جامعه شناسی به زبان ساده ،مطالعه پدیده های اجتماعی است علاوه بر جامعه شناسی،رشته های دیگر علوم اجتماعی و رفتاری نیز با زندگی گروهی و اجتماعی انسان سروکار دارند فهم درست تر و سنجیده تر رفتار انسان در موقعیت های اجتماعی مستلزم استفاده از رویکردهای میان رشته ای یا چند رشته ای است Interdisciplinary= میان رشته ای Multi-disciplinary= چن

  متن بالا فقط قسمتی از محتوی متن پاورپوینت میباشد،شما بعد از پرداخت آنلاین ، فایل را فورا دانلود نمایید 

---

  لطفا به نکات زیر در هنگام خرید دانلود پاورپوینت:  توجه فرمایید.

• در این مطلب، متن اسلاید های اولیه قرار داده شده است.
• به علت اینکه امکان درج تصاویر استفاده شده در پاورپوینت وجود ندارد،در صورتی که مایل به دریافت  تصاویری از ان قبل از خرید هستید، می توانید با پشتیبانی تماس حاصل فرمایید
• پس از پرداخت هزینه ،ارسال آنی پاورپوینت خرید شده ، به ادرس ایمیل شما و لینک دانلود فایل برای شما نمایش داده خواهد شد
• در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون بالا ،دلیل آن کپی کردن این مطالب از داخل اسلاید ها میباشد ودر فایل اصلی این پاورپوینت،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
• در صورتی که اسلاید ها داری جدول و یا عکس باشند در متون پاورپوینت قرار نخواهند گرفت.
  
• هدف فروشگاه بانک پاورپوینت کمک به سیستم آموزشی و رفاه دانشجویان و علم آموزان میهن عزیزمان میباشد. 
  

---

دانلود فایل  پرداخت آنلاین 

مقاله درباره گیاه شناسی

اختصاصی از یارا فایل مقاله درباره گیاه شناسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

گیاهان ترکیبی از 3 رشته بافت عظیم هستند .

سه رشته بافت عظیم در تمام اندامک گیاهان یافت می شود.

بافت غشایی بافت ضمیمه ای بافت آوندی

روپوست:

بشره یک بافت غشایی از گیاهان می باشد که رشد نخستین در گیاهان جوان را بر عهده گرفته است. معمولاً از سلولهای تخصص یافته (_ ویژه کار شده) و پهن که در تمام سطح گیاه ظاهر می شوند تشکیل شده است.

معمولاً سطح جوانه ها از ماده ی پرموم پوستیک (کوتیکول) برای جلوگیری از دست دادن آب و همچنین پوششی برای کرک ها ، پوشیده شده است.

به عبارت دیگر تریکوم ها (کرک ها) سلول های اپیدرمال ضمیمه ای می باشند . سلولهای محافظ ، یک جفت سلول اپیدرمی تخصصی هستند که در اطراف منافذ زیر تمامی برگ ها وجود دارند.

سلول ها نگهبان و روزنه ها در مجموعه Stomata خوانده می شوند روزنه ی منحصر به فرد که اجزه ای مبادله ی گازها کلاهش و جذب آب ، CO2 و همچنین رها کردن با جنب کردن O2 میان اتمسفر و درون برگ را می دهند.

ریشه ی اپیدرم برای جذب مواد غذایی و دارو و آب و مواد معدنی سازگار می باشد و سطح دیواری بیرونی آن کوتیکول مومی ندارد.

توسعه ی سلول های اپیدرمی ریشه به کمک ایجاد تارهای کشنده باعث افزایش یافتن عمل جذب می شود.

Ground: سازنده یچشمه ی گیاهان سلول هایی به نام بافت ضمیمه ای می باشند که از 3 نوع بافت ضمیمه ای تشکیل شده است 1 پارانشیم 2- کلانشیم.

3- اسکلرانشیم :

پارانشیم فراوان ترین بافت ضمیمه ای است که دارای دیواره ی نازک می باشد این سلول ها فعالیت های سوخت و سازی دگرگوهرشی در سلول و همچنین عملکردهای گوناگون مانند فتوسنتز، نگهداری و ذخیره سازی در گیاه را انجام می دهتد.

بافت کلانشیم متشکل از مخلوطی از سلولهای بلند و باریک و سلول های دراز شده با دیواره ی اولیه ی ضخیم می باشند.

سلول های کلانشیمی ساختاری برای نگهداری بدنه ی گیاه مخصوصاً اندام هوایی و دیواره های ضخیم آن ها که هنوز چوبی نشده اند تهیه می کنند. بنتابراین آنها می توانند همزمان با طویل شدن گیاه طویل شوند. اسکلرانشیم از 2 نوع سلول تشکیل شده است 1- اسکلروئید 2- فیبرشکل D1-7 هر دو آنها دیواره های دومین ضخیمی دارند غالباً در مرحله ی رشیدگی می برند. اسکلرییدها دارای شکل های گوناگونی هستند مانند رشته های ناصاف و کروی و شاخه ای منشعب و آنها در سرتاسر گیاه پخش می باشند.

در مقابل آن در مقایسه ی ان فیبرها سلول های بلند وب اریک هستند و معمولاً با بافت های اوندی در ارتباط هستند. عملکرد اصلی اسکلرانشیم تأمین کردن حفاظت (پشتیبانی) خود کار از بخش هایی از گیاه مغزو پوسته بافت ضمیمه ای را می سازند . (شکل b 4-1)

مغز واقع شده در بین استوانه ای از بافت آوندی به طور معمول طویل هستنمد و بعد از گسترش یافتن ناحیه ی مذکور شاید رشد ثانویه رخ دهد . رشد ثانویه شامل 2- مریستم جانبی است 1- کلامبیوم آوندی 2- کامبیوم چوبی.

مغز در داخل استوانه ای از بافت آوندی قرار دارد و معمولاً به صورت بافت اسفنجی نمایش داده می شود به خاطر اینکه در آن فضاهای بزرگ هوایی بین سلولی وجود دارد. اگر رشد مغز نتواند متوقف شود به احتمال زیاد بافت های پیرامونی مغز از بین خواهند رفت. در این صورت ساقه های توخالی و پوک ایجاد می کند.

پوست در محلی بین اپیدرم و استوانه ای آوندی حضور دارند و همچنین هم در ساقه و هم در ریشه حصور دارد.

در مرز بین بافت ضمیمه ای و بافت آوندی در ریشه ها و گاهی اوقات در ساقه

مقاله درباره معماری افغانستان رشته باستان شناسی

اختصاصی از یارا فایل مقاله درباره معماری افغانستان رشته باستان شناسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

موضوع تحقیق

معماری افغانستان

جایگاه تمدن و استراتیژیکی هرات در آئینه تاریخ

هرات یکی از قدیمی ترین ولایات افغانستان است که ریشه های آن به آریانای باستان می رسد. برخی منابع غربی هرات باستان را بنام آریا یاد نموده اند. چنانچه در نتیجه تحقیق زنده یاد اکادمیسین داکتر  عبدالاحمد جاوید هرات باستان بگونه های ذیل آمده است:« آریا:  Areia  هرات یا هری، هریوا( هریرود= Arius ) آرییا Areia  یونانی در اوستا Haroiva= Haraevaدر سنگ نوشته نقش رستم هره ایوه Haraiua و هم محل « اسکندر شهر» Alexandria Ariana ».

هرات قبل از کشف بحر هند در گذرگاه راه ابریشم قرار داشت و نقش بزرگ را در تجارت میان نیم قاره هند، شرق میانه ، آسیای مرکزی و اروپا  بازی می کرد. هرات از لحاظ موقعیت جغرافیایی  در طول تاریخ  بستر مناسب تلاقی مدنیت های شرق و غرب نیز به شمار  می رفت. ازینرو هرات یکی از گهواره های تمدنی تاریخ پر بار افغاستان شناخته می شود.  به قول آرنولد توین بی مورخ شهیر بریتانیا طلایی ترین دوران تاریخ افغانستان را عصر کوشانیان تشکیل می دهد که کابل، بلخ و هرات درین درخشش نقش بزرگی تاریخی را بازی می کردند. اما طلایی ترین دوران تاریخ هرات را سده پانزدهم  تشکیل می دهد  هنگامیکه شهر هرات به پایتخت پرجلال شاهان تیموریان مبدل گردیده بود.

جایگاه  تمدنی و  استراتیژیکی هرات به ویژه در عصر تیموریان مشغله فکری بسیاری پژوهش گران تاریخ وکارشناسان خارجی قرار داشته است. احمد رشید ژورنالست و کارشناس امور افغانستان و آسیای مرکزی در مورد عظمت تاریخی هرات در مشهور ترین اثرش« طالبان، اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید» چنین می نویسد: « هرات گهواره تمدن و تاریخ افغانستان محسوب می شود. این شهر واحه ای در میان صحراست که سابقه آن به پنج هزار می رسد. دشت حاصلخیز هرات که 320 کیلومتر مربع وسعت دارد، چون نگینی در میان حلقه  کوه ها قرار گرفته است و گفته می شود حاصلخیز ترین خاک در آسیای مرکزی است. مورخ یونانی  «هرودت» هرات را سبد غذای آسیای مرکزی وصف کرده است.امپراطور بابر در خاطراتش نوشته است:« در تمام نقاط مسکون جهان شهری چون هرات وجود ندارد.». بریتانیا ییها  زیبایی هرات را به بخشی جزیره انگلیس تشبه کرده اند. جاسوس و جهانگرد انگلیس کاپتن« کنولی» در سال 1831 نوشت:« در میان تپه های سرسبز، روستاهای کوچک و زیبا، باغها و تاکستانها، و مزارع گندم قرار دارند. نهر های کوچک و زلال که از هر طرف دشت  حاصلخیز هرات را قطع می کنند، این مناظر دلربا را زیباتر ساخته است»... اولین بنای مسجد اصلی، در مرکز شهر به قرن هفتم میلادی برمی گردد که در سال 1200 میلادی به وسیله غوریان تجدید بنا گردید.

 در عصر های میانه، هرات هم مرکزی برای مسیحیت تحت نفوذ کلیسای« نستوری» و هم پایگاه مهم تصوف، یعنی نظریه زاهدانه اسلام به شمار می رفت. افرادی از پیروان« نقشبندیه» و« چشتیه»، انجمنهای اخوت صوفیه به مقامات وزارت و صدارت عظمی رسیده اند.

خواجه عبدا له انصاری در گذشته به سال 1088« پیر» هرات است. او شاعر، و فیلسوف و صوفی مشهوری بود و تا هنوز پیروان زیاد در افغانستان دارد.

.... شاهرخ فرزند تیمور و همسرش گوهر شاد پایتخت امپراطوری تیمور را در سال 1401 م از سمرقند به هرات منتقل کردند این شهر به اوج شهرتش رسید.

تیموریان اولین چادر نشینان بودند که  فرهنگ صحرا گردی  و چادر نشینی را با فرهنگ شهر نشینی دشتهای هموار فارس در هم آمیخت.آنان با ساختن دها مسجد، مدرسه،کتابخانه وتفریحگاه های عمومی در هرات، این شهر را  به شهر بناهای با شکوه تبدیل کردند.

«بهزاد» نقاش و میناتوریست مشهور در خدمت در بار تیموریان در آمده بود. بازار های هرات تولید کننده ای مرغوب ترین قالین ها، جواهرات، سلاح زره و کاشی بوده است.

علی شیر نوایی وزیر، نویسنده و شاعر شاهرخ می نویسد: « در هرات در هر قدمی که برداری به یک

مقاله درباره معاد شناسی در آمووزه های پیامبران

اختصاصی از یارا فایل مقاله درباره معاد شناسی در آمووزه های پیامبران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

ظهور و سقوط فرهنگ و تمدن اسلامی اندلس¤ بهروز دانشورتاریخ آموزه های بسیاری دارد. به تعبیر حضرت امام خمینی تاریخ معلم انسانهاست از این رو خداوند در قرآن مجید به دفعات از شرح احوال گذشتگان به منظور عبرت آموزی و هدایت انسانها سخن به میان آورده است. از جمله در سوره آل عمران آیه 137 آمده است: «قد خلت من قبلکم سنن فسیروا فی الارض فانظروا کیف کان عاقبه المکذبین» پیش از شما سنت هایی وجود داشت که هر قوم طبق اعمال خود سرنوشت هایی داشتند که شما نیز همانند آن را دارید پس در روی زمین گردش کنید و مشاهده کنید عاقبت تکذیب کنندگان آیات خداوند چگونه بود.بر مسلمانان است که از تاریخ گذشته خود پند بگیرند و از آن عبرت بیاموزند تا دوباره به سرنوشت گذشتگان دچار نشوند. از این جهت تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی اندلس بسیار خواندنی ومفید است. در نوشتار حاضر ضمن بررسی ابعاد گوناگون فرهنگ وتمدن اسلامی اندلس آسیب شناسی و علل افول خورشید تابناک آن تمدن نیز مطرح خواهدشد.موقعیت جغرافیایی اسپانیااسپانیا یکی از مراکز مهم انتقال تمدن اسلامی به اروپا و همچنین پل ارتباطی میان شرق و غرب در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در طول مدت 800 سال بوده است. این کشور در جنوب غرب اروپا با کشور دیگر یعنی پرتغال شبه جزیره ایبری را تشکیل می دهند.ورود مسلمانان به اندلسدرسال 89 هـ.ق ولیدابن عبدالملک خلیفه اموی موسی ابن نصیر را به حکومت آفریقیه (شمال آفریقا) منصوب کرد.در ادامه فتوحات مسلمانان در قرن هفتم و هشتم میلادی در شمال آفریقا با توجه به زمینه های سیاسی اجتماعی و اقتصادی و از جمله کاهش بارندگی و خشکسالی و نیز اختلافات داخلی بربرهای تازه مسلمان شده آن منطقه در صدد برآمدند با کشف مناطق جدید و تصرف آن مشکلات خود را تا حدودی حل نمایند. درهمین ایام اطلاعات و گزارشاتی از ثروت و اقتصاد اسپانیا و خاک حاصلخیز آن به دست مسلمانان رسید و آنان وادار به تسخیر اسپانیا شدند.اوضاع داخلی اسپانیا از جمله بی عدالتی های اجتماعی و فاصله طبقاتی که در یک طبقه عده ای از ویزیگوتها و اشراف محلی و کشیشان کلیسا در رفاه و آسایش کامل بوده و طبقه دیگر یعنی کشاورزان وابسته به زمین و غلامان و بردگان در رنج و مشقت بودند زمینه را برای دخالت یک نیروی خارجی فراهم ساخت. با توجه به زمینه های یادشده درسال 92هـ.ق در زمان خلافت ولید اول سپاهی مرکب از عربها و بربرها به قصد فتح اسپانیا اعزام شدند. طارق سپاهیان خود را که از تنگه میان مراکش و اسپانیا عبور داد و از آن تاریخ به بعد این تنگه به نام جبل الطارق نامیده شد.طارق هنگامی که وارد اسپانیا شد که «رودریک» یا «آذرنیوگ» پادشاه آن سرزمین مشغول فرونشاندن شورش های داخلی کشور خود بود. رودریک با شنیدن خبر حمله مسلمانان به پایتخت بازگشت و به جنگ با مسلمانان پرداخت اما لشکر رودریک شکست خورد و خود نیز به روایتی کشته شد.تاریخ اسپانیای اسلامی در این زمان یعنی از ورود طارق ابن زیاد به اندلس درسال92هـ.ق تا 897هـ.ق که آخرین بازمانده های مسلمانان از اسپانیا اخراج شدند به طور خلاصه به چند دوره به شرح زیر تقسیم می شود.1-ازسال 92 تا 138هـ.ق فتح اسپانیا توسط طارق ابن زیاد تا روی کارآمدن امویان اندلس2- ازسال 138 تا 422هـ.ق حکومت امویان اندلس3- ازسال 422تا 479 دوره ملوک الطوایفی4- ازسال 479تا 543دوره حکومت مرابطون5- ازسال 543 تا 632 دوره حکومت موحدون6- از سال 632 تا 897 حکومت خاندان بنی نصر یعنی ازسقوط موحدون تا حاکمیت مسیحیان بر کل اسپانیاشکوه تمدن اسلامی اندلساسپانیا هشت قرن در دست مسلمانان بود و نور آن تمدن اروپا را نورانی ساخته بوده علم و ادب و صنعت فقط در همین سرزمین اروپای رونق داشت و از همین رهگذر بود که علوم ریاضی- فلکی- گیاه شناسی - تاریخ- فلسفه و قانونگذاری در اسپانیای اسلامی تکمیل شد و به بار نشست.جالب است بدانیم که این تحول وپیشرفت زمانی بود که اروپا گرفتار دوره رکود علمی قرون وسطی بود و از نادانی و جهالت رنج می برد.دراین هشت قرن با برنامه ریزی و ساماندهی در زمینه های مختلف مسلمین به پیشرفتهایی عظیم دست یافتند. از جمله با ایجاد مدارس رایگان، همگانی کردن آموزش و ترویج فرهنگ و علم دوستی و دانش پژوهی در اندلس بزرگانی در میدان علم و اختراع قدم نهادند و تازه هایی را به جهان بشریت عرضه کردند.در پزشکی با ظهور افرادی مانند علی ابن عباس، زهراوی، باهلی، ابن زهره بدان پایه از تخصص علمی رسیدند که جراحیهای دقیق چشم را انجام می دادند.معماری و شهرسازیدر زمینه معماری و شهرسازی مطابق با اصول فنی و مهندسی، مهندسان مسلمان در معماری به قله های رفیع این دانش دست یافتند و چنان آثار ماندگاری از خود به جای گذاشتند که امروزه بیش از 45میلیون نفر جهانگرد سالانه از این آثار بازدید می کنند.(1)از جمله آثار معماری اندلس که می توان به آن اشاره کرد مسجد جامع شهر قرطبه است که از شاهکارهای معماری جهان است. مسجدی با 4868مترمربع فضای سرپوشیده و باز با 1293عدد ستون که ارتفاع آنها گاهی به 9متر می رسد و در همان حال قطر ستونها حدود 25سانتیمتر است. در حالیکه در همان زمان ماهرترین مهندسان برای پیشگیری از سقوط احتمالی چنین سقف های بلندی، قطر پایه های سنگی ساختمان را کمتر از چهارمتر قرارنمی دادند.(2)این موضوع حکایت از توانمندیهای فنی و مهندسی معماران وقت دارد.در توصیف شهر قرطبه سیاحان و جهانگردان مطالب متنوعی مطرح نمودند از جمله جان دراپر در توصیف شهرسازی و زیباسازی شهر قرطبه پایتخت اندلس می نویسد هفتصد سال بعد از این تاریخ یعنی بعد از شکوه اندلس حتی یک چراغ در راههای عمومی لندن و پاریس وجود نداشت و قرنها بعد از آن تاریخ افراد پیاده در شهرهای لندن و پاریس تا قوزک پا در گل فرومی رفتند.(3)تألیفات در زمینه کشاورزیدر نهضت ترجمه تعداد رسالاتی از دیوکریتوس، ارسطو و... در زمینه کشاورزی به عربی ترجمه شد. نخستین تألیفات کشاورزی جهان اسلام توسط یوحنا ابن ماسویه- حنین ابن اسحاق و جابرابن حیان صورت گرفت. در اوایل قرن چهارم هجری کتاب الفلاحه النبظیه توسط ابن وحشیه تألیف شد.در قرن چهارم و پنجم رسالات زیادی توسط علما و دانشمندان اندلس تألیف شد:از جمله کتاب الانوارء تألیف ابواسحاق قرطبی- کتاب الفلاحه نوشته ابوالقاسم زهرای جراح و پزشک معروف- کتاب المقنع از ابوبکر عمرابن حجاج اشبیلی- دیوان الفلاحه و کتاب القصد و البیان از عبداله ابن بصالکتاب دیگر المغنی فی الادویه المفرده و الجامع لمفردات الادویه والاغذیه نوشته ابوعبداله احمد ابن بیطار متولد شهر مالقه اندلس، لازم به یادآوری است شهرت ابوعبداله احمد ابن بیطار بیشتر به داروشناسی می باشد.(4)به طور کلی توجه و عنایت امویان اندلس به کشاورزی آن چنان زیاد بود که تقویم خاصی برای آن ترتیب داده بودند و به تقویم قرطبی معروف شد. این تقویم طریقه و موسم کشت گیاهان مختلف را شرح داده بود به نظر برخی از محققین، ملتهای دیگر نیز تقویم زراعی را به تقلید از امویان اندلس فراهم کردند.(5) موضوعی که در دنیای امروز با عنوان سال زراعی از آن یاد می شود.مسلمانان اسپانیا علاوه بر تجارب شخصی خویش در باب کشاورزی مانند سایر علوم از تجربیات علمی و عملی چند صدساله مالک شرقی بهره فراوانی بردند آنها فن و روش آبیاری مرسوم در سرزمین های خلاف شرقی را در سیستم آبیاری خود به کار گرفتند. حفر قنوات، ایجاد ناعور و استفاده از دولاب از جمله روش های معمول در مصر و شام و ایران برای بیرون آوردن آبهای نهفته در زیر زمین بود که مورد استفاده مسلمین اندلس در آبیاری زمین های کشاورزی و مصارف شهری قرارگرفت.(6)استفاده از روشهای فوق زمانی بود که کشاورزی در اندلس قبل از ورود مسلمانان به آن ناحیه به صورت ابتدایی و دیمی انجام می گرفت. نظام حاکم بر زراعت آن سرزمین هم نظام فئودالی بود و کشاورز کمتر از آن دسترنج خود استفاده می کرد.اما با آمدن مسلمانان سیستم فئودالی که خاص جوامع غربی بود برداشته شد و شیوه زمین داری شرقی رایج شد و در زمینه کشت گیاهان و آبیاری زمین ها تغییر و تحول عمیقی صورت گرفت.مهار آبها و سدسازیسدسازی که از جمله روش های تهیه آب برای مصارف خانگی و کشاورزی در ممالک شرقی بود به وسیله مسلمانان اسپانیا در شبه جزیره ایبریا اقتباس شد.بهترین سندی که می توان درمرد تاثیر روشهای آبیاری مسلمانان مشرق زمین درنوع آبیاری اسپانیا ارائه داد تعداد زیادی از لغات اسپانیایی در فن آبیاری است که مشتق از زبان عربی است.(7)صنایعقبل از ورود مسلمانان به اسپانیا تا دوره امویان اندلس این کشور از رشد چندانی برخوردار نبود. تثبیت حکومت امویان اندلس و حمایت آنها از صنعتگران و هنرمندان مسلمان از یک سو و داد وستد مردم آن کشور با مسلمانان شمال آفریقا از سوی دیگر تحولی عظیم در صنعت اندلس ایجاد کرد و باعث شکوفایی اقتصاد اندلس شد. به نحوی که اثرات آن از مرز اسپانیا گذشت و به دیگر مناطق اروپا راه یافت.دراینجا برخی صنایع مسلمان اندلس را معرفی می نماییم.الف: صنعت شیشه:دراکثر شهرهای اندلس شیشه تولید می شد، اما این صنعت درشهر بالغه به مراتب از رشد بیشتری برخوردار بود، از دانشمندان معروف آن عصر عباس ابن فرناس بود که اختراعات بسیار زیادی را به ویژه در زمینه شیشه سازی به وی نسبت می دهند. می گویند وی نخستین کسی بود که ساخت شیشه را از سنگ اختراع کرد. (8)ب: سفال گری و کاشیکاری:ازدیگر صنایع که در اندلس اسلامی رایج بود صنعت سفالگری و کاشیکاری است. این صنعت در اسپانیای اسلامی از چنان اهمیتی برخوردار بود که توجه ابن بطوطه را به خود جلب کرد.ابن بطوطه که قرن هشتم هجری مصادف با چهاردهم میلادی صنایع مسلمانان اندلس را دیده است می گوید: درشهر مالقه ظرفهای چینی، مذهب« زرنگاری» بسیار عالی می سازند و آنها را به کشورهای دور دست صادر می نمایند.(9)پ:نساجی و پارچه بافی:مسلمانان اندلس در امر صنعت نساجی و پارچه بافی به پیشرفتهای زیادی نائل آمدند به طوری که فیلیپ حتی به ستایش و تمجید آنها در صنعت نساجی می پردازد و می گوید:مسلمان اندلس در قرون وسطی علمداران صنعت پارچه و حریرجهان به شمار می آمدند. (10)دو مسئله عمده سبب رونق نساجی و پارچه بافی در اندلس شد: 1-بالا رفتن رفاه و آسایش عمومی مردم اندلس 2- گسترش تجارت و بازرگانی این کشور با اقصی نقاط عالم، این دو موضوع باعث گردید تا کمیت و کیفیت محصولات نساجی پیشرفت کند.از مراکز مهم پارچه بافی اندلس شهر قرطبه پایتخت آن کشور بود که حدود 1300 بافنده داشت و در اواسط قرن چهارم هجری بیش از دویست کارگاه ریسندگی و بافندگی دراطراف این شهر مشغول فعالیت بودند.ت: صنعت کاغذبا عنایت به اهمیت تاریخی صنعت کاغذ و به دلیل ارتباط نزدیک آن با هرنوع تحقیق و پژوهش نگاهی گذرا به جایگاه این صنعت درتمدن اسلامی و سیر مراحل تاریخی آن می اندازیم:درحقیقت باید گفت اختراع کاغذ یکی از پدیده های مهم جهان بشریت بود که تحول و جهش عظیمی در مسیر تاریخ انسان ایجاد کرد و موجبات پیشرفت جامعه را فراهم نمود. نقش کاغذ درتکامل فرهنگ یک جامعه امری مسلم و روشن است.ویل دورانت اختراع کاغذ را یکی از ارکان تمدن دانسته است. (11)ظاهراً نخستین قومی که کاغذ را اختراع کردند چینی ها بودند و درسال 134هجری قمری جنگ سختی بین چینی ها و مسلمانان خراسان روی داد که مسلمانان پیروز شدند بعد از این پیروزی مسلمانان را طریق صنعتگران چینی با این صنعت آشنا شدند.ابن ندیم در این باره می نویسد:«گویند کارگران چینی کاغذ را درخراسان همانند کاغذ چینی می ساختند.»او همچنین از شش نوع کاغذ که در قرن چهارم هجری که در اقصی نقاط امپراطوری اسلامی تولید می شد سخن می گوید و اسامی آنها را چنین ذکر می کند:کاغذ خراسانی، دیلمانی، طحی، نوحی، جعفری، فرعونی و طاهری (12)مسلمانان اندلس درفن کاغذ سازی نیز همچون صنایع دیگر مهارت خوبی پیدا کردند.آنها از اسلاف خود درسرزمین مشرق فنون تهیه و تکثیر انواع کاغذها را آموخته و در منطقه خویش رایج کردند.منابع اسلامی معروف ترین مرکز کاغذ سازی اندلس را در شهر شاطبه دانسته اند.ادریس درباره نوع کاغذ این شهر گفته است که: درشهر شاطبه اندلس بهترین کاغذ عالم را می ساختند و به شرق و غرب برده می شد. (13)بعد از اینکه این صنعت دراندلس رونق گرفت از طریق همین کشور به اروپا نیز سرایت کرد و در آنجا هم به تقلید از مسلمانان اندلس کارخانه های کاغذ سازی تاسیس شد.فیلیپ حتی در مورد نقش مسلمانان مالک اسلامی بویژه مسلمین اندلس در توسعه و تکامل صنعت کاغذ و نتایج آن در اروپا می گوید:«اگر کاغذسازی یعنی سودمندترین چیزی که مسلمانان به اروپا داده اند در اندلس نبود جمع آوری کتاب میسر نمی شد، اگر کاغذ نبود چاپ با حروف جدا میسر نمی شد و اگر کاغذ و چاپ نبود تعلیمات عمومی