تحقیق در مورد عدل الهی

اختصاصی از یارا فایل تحقیق در مورد عدل الهی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

چکیده :

سر منشأ اصلی مسائل گوناگون عدل قرآن است:

چرا کلام اسلامی بیش از هر چیز به مسأله عدل پرداخته است ؟ و چرا فقه اسلامی قبل از هر چیزی مسأله عدل برایش‏ مطرح شد ؟ و چرا در جهان سیاست اسلامی بیش از هر کلمه ای کلمه عدل به‏ گوش

می‏خورد ؟ اینکه در همه حوزه‏ها سخن از عدل بود باید یک ریشه و سر منشأ خاص داشته باشد. آیا جریان اصلی دیگری در کار بوده که همه این جریانها را او بر می‏انگیخته و تغذیه می‏کرده است ؟
از نظر ما ریشه اصلی و ریشه ریشه‏های طرحهای علمی و عملی مسأله عدل را در جامعه اسلامی ، در درجه اول ، در خود قرآن کریم باید جستجو کرد . قرآن‏ است که بذر اندیشه عدل را در دلها کاشت و آبیاری کرد و دغدغه آن را چه‏ از نظر فکری و فلسفی و چه از نظر علمی و اجتماعی در روحها ایجاد کرد .
این قرآن است که مسأله عدل و ظلم را در چهره‏های گوناگونش : عدل تکوینی‏ ،عدل تشریعی ، عدل اخلاقی ، عدل اجتماعی طرح کرد .
قرآن تصریح می‏کند که نظام هستی و آفرینش ، بر عدل و توازن و بر اساس‏ استحقاقها و قابلیتها است . گذشته از آیات زیادی که صریحا ظلم را از ساحت کبریائی بشدت نفی می‏کند ، و گذشته از آیاتی که ابلاغ و بیان و اتمام حجت را از آن جهت از شؤون پروردگار می‏شمارد که بود اینها نوعی‏
عدل ، و هلاک بشر با نبود آنها نوعی ظلم و ستم است ، و گذشته از آیاتی‏ که اساس خلقت را بر حق – که ملازم با عدل است – معرفی می‏نماید ، گذشته‏ از همه اینها در برخی از آیات ، از مقام فاعلیت و تدبیر الهی بعنوان‏ مقام قیام به عدل یاد می‏کند :
“شهد الله انه لا اله الا هو و الملائکة و اولوا العلم قائما بالقسط ” آل عمران.

و یا عدل را ترازوی خدا در امر آفرینش می‏داند :

و السماء رفعها و وضع المیزان ».
در ذیل همین آیه است که رسول خدا فرمود :
” بالعدل قامت السموات و الارض »
” آسمانها و زمین به عدل برپا است ” .
عدل تشریعی یعنی اینکه در نظام جعل و وضع و تشریع قوانین ، همواره اصل‏ عدل ، رعایت شده و می‏شود نیز صریحا مورد توجه قرآن قرار گرفته است . در قرآن کریم تصریح شده که حکمت بعثت و ارسال رسل این است که عدل و قسط بر نظام زندگانی بشر حاکم باشد :
” لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم‏
الناس بالقسط ».
” همانا فرستادگان خویش را با دلائل روشن فرستادیم و همراه آنها کتاب‏ و مقیاس ( قانون ) فرستادیم تا مردم بدینوسیله عدل را بپا دارند ” .

نوع فایل : Word

اندازه فایل: 31 صفحه

قیمت: رایگان

تحقیق در مورد بررسی مقولات اعیان ثابته،انسان کامل و عدل در قرآن

اختصاصی از یارا فایل تحقیق در مورد بررسی مقولات اعیان ثابته،انسان کامل و عدل در قرآن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

چکیده :

اعیان ثابته یکی از موضوعات در حوزه ی جهان بینی عرفانی است که منشأ تبیین بسیاری از معارف والا و ارزشمند از جمله نحوه ی علم خداوند به جزئیات، مسئله ی قضا و قدر، توحید افعالی و پیدایش کثرت میباشد.
مظاهر علمی اسماء و صفات خداوند را اعیان ثابته مینامند. اسماء و صفات خداوند دو گونه مظهر دارند:
- مظهر علمی که به وجود علمی موجود است. این وجود خارج از تنگنای ماده و خارج از حد زمان و مکان است.
- مظهر عینی که به وجود خارجی موجود است و آثار خارجی بر او مترتب است؛ این موجود اگر جسمانی باشد محدود به حدود زمانی و مکانی بوده و از ماده و قوه برخوردار میباشد.
به مظهر علمی، عین ثابت گفته میشود و جمع آنها را اعیان ثابته مینامند. اطلاق لفظ عین به آنها به دلیل ذات بودن آنها است و به آنها عین ثابت گفته میشود؛ چون فنا و زوال ندارند یعنی از بین رفتنی نیستند و همواره موجودند.
این نوشتار با موضوع «اعیان ثابته» ابتدا این اصطلاح را بر مبنای متون اصلی عرفان اسلامی توضیح و تفسیر کرده و سپس آیاتی از قرآن کریم را به عنوان مؤید ذکر نموده است.

نوع فایل : Word

تعداد صفحات : 26

دانلود تحقیق عدل الهى

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق عدل الهى دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

مساله عدل الهى یکى از اصول بسیار مهم اعتقادى و کلامى است. عدل نیز, همانند توحید, بیانگر یکى از اوصاف الهى است, ولى به دلیل اهمیت وصف ناپذیر آن جایگاه ویژه اى در مباحث اعتقادى و کلامى یافته است. این اهمیت تا آنجا ست که گاه از عدل به عنوان یکى از اصول پنج گانه دین یا مذهب و در کنار اصولى, مانند نبوت و معاد یاد مى شود. بى تردید, این جایگاه رفیع معلول عواملى چند است که در این میان دو عامل نقشى اساسى تر دارند: ۱ـ اصل عدل الهى گستره وسیعى دارد: پذیرش یا رد این اصل نقش مهمى در تصویر ما از خداوند سبحان و به عبارت دیگر در خداشناسى ما ایفا مى کند. از سوى دیگر این اصل با کل نظام تکوینى و تشریعى عالم در ارتباط است و قبول یا رد آن مى تواند کل جهان بینى ما را دگرگون سازد. افزون بر این عدل الهى یکی از پیامدهاى مهم اثبات معاد و پاداش وکیفر اخروى است و سرانجام این اصل صرفاً بعد عقیدتى و نظرى ندارد بلکه ایمان به دادورزى و عدالت پیشگى خداوند آثار تربیتى خاصى در رفتارهاى آدمى و گرایش او به تحقق عدل و ریشه کن ساختن ظلم در روابط اجتماعى و انسانى به جاى مى گذارد. ۲ـ عدل الهى در تاریخ اندیشه کلامى به ویژه در سده هاى نخست تاریخ اسلام بسیار محل گفتگو و نزاع بوده است. امامان معصوم (ع) از همان آغاز بر دادورزى خداوند تاکید ورزیدند تا آن جا که این سخن بر سر زبانها افتاد که: ((التوحید و العدل علویان و التشبیه و الجبر امویان)) ۱ متکلمان امامیه و معزله به پیروى از ائمه اطهار (ع), از اصل عدل طرفدارى کردند و به طایفه ((عدلیه)) معروف شدند از سوى دیگر, اشاعره با ارائه تفسیر خاصى از عدل الهى, عدل به معناى متعارف و معقول آن را انکار کردند. در نظر آنها, ممکن است خداوند, همه موئمنان را به دوزخ برد و تمام کافران و مشرکان را به بهشت وارد سازد, و اگر چنین کند, عمل او عین عدالت است! به هر تقدیر, در اینجا نیز, مانند بحث قضا و قدر و جبر و اختیار, حکومتهاى ستمگر زمان که غاصبانه بر مقام خلافت رسول الله (ص) تکیه زده بودند, براى حفظ منافع نامشروع و توجیه بیعدالتیها و ستمگریهاى خود, با اندیشه عدل به مخالفت برخاستند.  

فهرست

رابطه حکمت و عدل

اتکاى اصل عدل بر حسن و قبح عقلى

معناى عدل

اقسام کلى عدل الهى

استدلال عقلى بر عدل الهى

شبهاتى درباره عدل الهى

عدل الهى و تفاوتها

عدل الهى و درد و رنج انسان

اثبات قیامت از طریق عدل و حکمت الهی

تحقیق درس اندیشه اسلامی : عدل الهی

اختصاصی از یارا فایل تحقیق درس اندیشه اسلامی : عدل الهی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:23

فهرست مطالب:

مقدمه....................................................................................١

عدل چیست؟...........................................................................٢

جبر و اختیار..............................................................................٦

مسئله عدل............................................................................٧

حسن و قبح ذاتی....................................................................٨
غرض و هدف در افعال خدا .........................................................٨
عدل بشری و عدل الهی.......................................................... ١٠
روشها و مشربها……………………….…..…………………………………… ١٢

 
ایرادها و اشکالها.....................................................................١٦


نتیجه گیری ...........................................................................١٧

منابع....................................................................................١٨

مقدمه

عدل یکی از صفات الهی است. خداوند عادل است و جهان را بر عدل استوار ساخته است.

رسول خد (ص) می فرماید :
             
              بالعدل قامت السماوات والارض.      آسمانها و زمین بر اساس عدل پا بر جاست.

زندگی انسانها نیز در داخل این نظام عادلانه قرار دارد . از این رو خداوند وعده داده که هر کس را

به آنچه استحقاق دارد برساند و حق کسی را ضایع نگرداند و به عدل رفتار کند.

اما زندگی انسان به گونه ای است در دنیا که همکان تحقق این وعده را نمیدهد. و همچنین استعداد

بسیاری از مردم به علت ستم دیگران شکوفا نمیگردد.

عصر ما از نظر دینی و مذهبی - خصوصا برای طبقه جوان - عصر اضطراب و دودلی و بحران

است . مقتضیات عصر و زمان ، یک سلسله تردیدها و سؤالها بوجود آورده و سؤالات کهنه و     

فراموش شده را نیز از نو مطرح ساخته است

آیا باید از این شک و تردیدها و پرس وجودها - که گاهی به حد افراط می‏رسد متأسف و ناراحت بود  

شک ، مقدمه یقین ، پرسش ، مقدمه‏ وصول ، و اضطراب ، مقدمه آرامش است . شک ، معبر خوب و

لازمی است هر چند منزل و توقفگاه نامناسبی است . اسلام که اینهمه دعوت به تفکر و ایقان می‏کند  

بطور ضمنی می‏فهماند که حالت اولیه بشر ، جهل و شک و تردید است و با تفکر و اندیشه صحیح

باید به سر منزل ایقان و اطمینان‏ برسد به همین سبب در اینجا به مسئله عدل الهی می پردازیم.




عدل چیست ؟
اولین مسأله‏ای که باید روشن شود این است که عدل چیست ؟ ظلم چیست ؟ تا مفهوم اصلی و دقیق عدل روشن نشود هر کوششی بیهوده است و از اشتباهات‏ مصون نخواهیم ماند . مجموعا چهار معنی و یا چهار مورد استعمال برای این‏ کلمه هست :
                                         الف . موزون بودن :
اگر مجموعه‏ای را در نظر بگیریم که در آن ، اجزاء و ابعاض مختلفی بکار رفته است و هدف خاصی از آن منظور است ، باید شرائط معینی در آن از حیث مقدار لازم هر جزء و از لحاظ کیفیت ارتباط اجزاء با یکدیگر رعایت‏ شود ، و تنها در این صورت است که آن مجموعه می‏تواند باقی بماند و اثر مطلوب خود را بدهد و نقش منظور را ایفا نماید . مثلا یک اجتماع اگر بخواهد باقی و برقرار بماند باید متعادل باشد ، یعنی هر چیزی در آن به‏ قدر لازم ( نه به قدر مساوی ) وجود داشته باشد . یک اجتماع متعادل ، به‏ کارهای فراوان اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی ، قضائی ، تربیتی احتیاج دارد و این کارها باید میان افراد تقسیم می‏شود و برای هر کدام از آن کارها به آن‏ اندازه که لازم و ضروری است افراد گماشته شوند . از جهت تعادل اجتماعی ، آنچه ضروری است این است که میزان احتیاجات در نظر گرفته شود و متناسب‏ با آناحتیاجات ، بودجه و نیرو مصرف گردد .
اینجاست که پای " مصلحت " به‏ میان می‏آید ، یعنی مصلحت کل ، مصلحتی که در آن ، بقاء و دوام " کل " و هدفهایی که از کل منظور است در نظر گرفته می‏شود . از این نظر ، " جزء " فقط وسیله است ، حسابی مستقل و برای خود ندارد.    
همچنین است تعادل فیزیکی ، یعنی مثلا یک ماشین که برای منظوری ساخته‏ می‏شود و انواع نیازمندیها برای ساختمان این ماشین هست ، اگر بخواهد یک‏ مصنوع متعادل باشد باید از هر ماده‏ای به قدری که لازم و ضروری است و احتیاج ایجاب می‏کند در آن بکار برده شود
تعادل شیمیائی نیز چنین است ، هر مرکب شیمیائی فرمول خاصی دارد و نسبت خاصی میان عناصر ترکیب کننده آن هست ، تنها با رعایت آن فرمول و آن نسبتها که متفاوت است تعادل برقرار می‏شود و آن مرکب بوجود می‏آید.    
جهان ، موزون و متعادل است ، اگر موزون و متعادل نبود برپا نبود ، نظم‏ و حساب و جریان معین و مشخصی نبود . در قرآن کریم آمده است : « و السماء رفعها و وضع المیزان » رحمان 7 .    
همانطور که مفسران گفته‏اند مقصود این است که در ساختمان جهان ، رعایت‏ تعادل شده است ، در هر چیز ، از هر ماده ای به قدر لازم استفاده شده است‏ ، فاصله‏ها اندازه‏گیری شده است . در حدیث نبوی آمده است : « بالعدل قامت السموات و الارض »    

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ادبیات فارسی عدل و عدالت اجتماعی در آیینة ادبیات فارسی از آغاز تا قرن نهم

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ادبیات فارسی عدل و عدالت اجتماعی در آیینة ادبیات فارسی از آغاز تا قرن نهم دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پایان نامه آماده 

دانلودپایان نامه کارشناسی ارشد رشته ادبیات فارسی عدل و عدالت اجتماعی در آیینة  ادبیات فارسی  از آغاز تا قرن نهم بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات254

چکیده

با توجه به اینکه بحث عدل و عدالت یکی از مباحث دینی و اجتماعی منعکس شده در متون ادبی است در این راستا سعی شده به بحث و مطالعه تحلیلی و تطبیقی در باره واژه عرفانی اجتماعی عدل و عدالت پرداخته شود. و به زوایای اندیشه اجتماعی پیرامون عدل  مندرج در ادبیات تا قرن نهم هجری دست یابیم. این پایان نامه در سه فصل تنظیم شده است، ابتدا معانی عدل و عدالت با استفاده از فرهنگ‌های لغت معتبر عربی و فارسی و انگلیسی بیان شده، سپس عدل و عدالت از نظر اصطلاحی یعنی در اصطلاح حکما و فلاسفه، دین (قرآن و حدیث)، عرفا و متصوفه مورد بررسی قرار گرفته و در بخش بعدی به انواع و مراتب عدل و عدالت پرداخته شده است. تمامی این موضوعات با شاهد مثال‌هایی از امهات متون سبک خراسانی و عراقی و آثار رودکی، فرخی سیستانی، عنصری، منوچهری، فردوسی، ناصر خسرو، سنایی، خاقانی، نظامی، عطار، مولوی، عراقی، سعدی، خواجوی کرمانی، حافظ، نعمت الله ولی و جامی همراه شده است، که دیدگاه این شاعران برجسته نیز در هریک از موضوعات، در باب عدل و عدالت بین شده است. روش تحقیق این اثر کتابخانه‌ای و بر پایه امهات متون سبک‌های خراسانی و عراقی می‌باشد. در کل پایان نامه سعی شده که عدل و عدالت در ادبیات عرفانی و بر پایه امهات متون خراسانی و عراقی مورد بررسی قرار گیرد و به این نتیجه می‌رسیم که در باب عدل و عدالت از نظر دین، جامعه شناسان، ادیبان ، حکما، و عرفا نقاط مشترک و مشابهی وجود دارد. عدالت باعث خوشنودی خداوند، رضایت مردم، دوام حکومت‌ها و در نهایت رسیدن به وحدت می‌گردد. در نگارش این پایان نامه از حدود صد منبع فارسی و عربی استفاده شده است که بیش از دو سوم از آن منابع اصلی می باشد.        

مقدمه

عدلست و راستی همه آثار عقل پاک         عقلست آفتاب دل و عدل ازو ضیاست                 ناصر خسرو، دیوان، ص 394، ب 13  إِنَّ اللّهَ یأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ وَإِیتَاء ذِی الْقُرْبَى وَینْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنکَرِ وَالْبَغْی یعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ  حمد و سپاس و ستایش مخصوص خدای یکتا و بی همتاست که دو جهان در تصرف قدرت اوست و تمامی موجودات به امر او به وجود می آیند و بازگشت همه به سوی اوست.  وَهُوَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِی الْأُولَى وَالْآخِرَةِ وَلَهُ الْحُکْمُ وَإِلَیهِ تُرْجَعُونَ  اوست که وجود خاکی انسان را به زیور دانش بیاراست. ن وَالْقَلَمِ وَمَا یسْطُرُونَ   سپاس و ستایش رسول خاتم -  صلی الله علیه وآله وسلم -   را که آدمی به وجود او شرف حضور یافت. «کُنْتُ نَبِیاً وَ آدَمُ بَینَ الْمَاءِ وَ الطِّین‏» و سپاس و ستایش ائمه معصومین – علیهم السلام – که بشریت را چراغ هدایت و سراج سعادتند. پژوهش حاضر حاصل تلاش شبانه روزی ماهها مطالعه و تحقیق در رابطه با موضوع «عدل و عدالت و انعکاس آن در ادبیات (تا قرن نهم) می باشد. موضوعی که با همه ی ارتباطش به صورت روزمره با زندگی انسانها نکات مهم و سؤالات بیشماری به همراه دارد و انعکاس این موضوع بر ادبیات و اجتماع چندان مورد کنکاش و بررسی محققان قرار نگرفته و به تعبیر دیگر موضوع مهم و سهل ممتنعی است که عموم مردم دغدغه ی اجرای آن را دارند. مسألة عدالت و اجرای دقیق آن برای جوامع یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و دربارة آن امام علی (ع)  می فرماید: « الْعَدْلُ حَیاةٌ»   یعنی انسان و جامعة بشری با عدل زنده است. و یا حضرت در حدیثی دیگر  می فرماید: «الْعَدْلُ مِلَاکٌ، الْجَوْرُ هَلَاکٌ»  عدل ملاک و علت پیروزی است و ظلم و ستم منشأ هلاک و نابودی است. آنچه در این بحث قابل تأمل است، دیدگاه حکما و عرفا و دین نسبت به این مسأله است اگر چه در تمامی آثار مطالبی به صورت پراکنده و جسته گریخته دیده می شود اما منبع جداگانه ای در دست نیست که بتوان به آن مراجعه نمود. تنها مرجعی که بتوان برای دسترسی مستدل به آن مراجعه نمود قرآن و شریعت محمدی  می باشد. تحقیق در مورد عدالت و جایگاه و نقش آن در جامعة تا قرن نهم اگر چه به ظاهر امری ساده و ملموس، اما هر چه در این راه قدم برداشتیم دریافتیم که موضوع بسیار عمیق و فراگیر و از جامعیت خاصی برخوردار است. سر منشأ اصلی عدل و عدالت، عدالت حاکم بر جهان هستی از سوی حضرت باری تعالی می باشد و به ترتیب سلسله مراتب، پیامبر اکرم -  صلی الله علیه وآله وسلم -   و سپس ائمه اطهار – علیهم السلام – مجریان عدالت در روی زمین می باشند. جهان کنونی هم در انتظار برقراری عدالت از سوی حضرت مهدی (عج)  می باشد. با توجه به این بحث این نکته را  یادآور می شوم که یکی از اهداف این تحقیق عمق و وسعت بخشیدن به اطلاعات شخصی و فردی خود از موضوع و جمع آوری مآخذی مستند و مستدل از ابیات شاعران معروف سبک های عراقی و خراسانی است تا به راحتی در دسترس جویندگان دانش قرار گیرد. از نکات جالب توجه در ارتباط با عدل و عدالت این است که برخی شاعران که گرایش های مذهبی و اجتماعی بیشتری نسبت به دیگر شاعران داشته اند مانند: سعدی، مولوی و شاه نعمت اله ولی در مقام پیام دهندگان اجتماعی سعی به یادآوری مکرر این موضوع دینی به حاکمان و مردم عصر خود و در مرحله بعد به مردم سایر اعصار داشته اند و در این راستا شاعران توانمندی مانند خاقانی با استفاده از آرایه های ادبی به ساختن ترکیبات نو و ابتکاری مانند اسب عدل، بوی عدل، تیغ عدل و غیره دست زده اند. و در نتیجه رعایت عدالت، باعث خشنودی خداوند و قدم برداشتن در مسیر عدالت الهی، دوام حکومت ها، به یادگار ماندن نام حاکمان حامی عدالت در عرصة تاریخ و در نهایت رسیدن به وحدت می گردد. فردوسی در ستایش سلطان محمود می فرماید:  به ایران همه خوبی از داد اوست         کجا هست مردم همه یاد اوست                  شاهنامه فردوسی، ج 5، ص 26 ب 8 و دیگر بار فردوسی با بیتی نتیجه عدالت را به این صورت بیان می نماید: که نپسندد از ما بدی دادگر         نه هر کو بدی کرد بیند گهر                شاهنامه فردوسی، ج 5، ص 407 ب 8 در این پایان نامه سعی شده است تا حدودی عدل و عدالت از نظر حکما و فلاسفه، عرفا و متصوفه و قرآن و حدیث با توجه به امهات متون سبک خراسانی و عراقی بررسی شود. این پایان نامه در سه فصل تدوین شده است که بعد از مقدمه، در فصل اول به معناشناسی عدل و عدالت از نظر لغوی پرداخته شده است. در قسمت معناشناسی عدل و عدالت از نظر لغوی، معانی عدل و عدالت را در لغت نامه های معتبر عربی، فارسی و انگلیسی مورد بررسی قرار داده ایم و دریافتیم که در اغلب این لغت نامه ها ، معانی مشترک برای آن بیان شده است. در قسمت معناشناسی اصطلاحی ، به مسألة عدل در اصطلاح حکما و فلاسفه، دین (قرآن و حدیث) و عرفا و متصوفه پرداخته شده است و همچنین این نظریات مورد مقایسه قرار گرفته است و آیات قرآنی و احادیث و روایات ائمه اطهار (علیهم السلام) و آراء ایشان در مورد عدل و عدالت بیان شده است و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که عدل و عدالت در دیدگاههای مختلف دارای معانی خاصی است، بحث عدالت یکی از بحث های مهم اجتماعی است که باعث استحکام و دوام حکومت ها در هر عصری می باشد. در فصل بعدی که مربوط به انواع و مراتب عدل و عدالت می باشد، به احکام و تفسیر و تأویلات عدل از دیدگاه شاعران برجسته سبک خراسانی و عراقی پرداخته شده است و با بیان نکاتی عدل و تفسیر آن که در ادبیات فارسی و در اشعار شاعران انعکاس یافته به آنها پرداخته شده است. در تمامی این مباحث سعی شده است شاهد مثال هایی از ادبیات مد نظر ذکر گردد.

                           عنوان                                                                                                                    صفحه

مقدمه    1
کلیات    4
بیان مسأله    4
اهداف تحقیق    4
پیشینه تحقیق    4
فرضیه ها    5
نوآوری در پژوهش    5

فصل اول: معنا شناسی لغوی و اصطلاحی «عدل و عدالت»
1- 1- بخش اول: معناشناسی لغوی «عدل و عدالت»    9
1- 1- 2-  تعریف عدل     10
1- 1- 3- عدالت در بلاغت    15
1-1-4- داد    16
1-1-5- انصاف    26
1-1-6- داد به معنی حق    40
1-1-7- دادخواهی    42
1-1-8- عدل به معنی اعتدال    44
1-1-9- عدل به معنای میزان توازن در امور    45
1-1-10- عدل به معنای حکم شرعی    45
1-1-11- نتایج عدالت در شعر دورة اول و دوم    46
1-2- بخش دوم: معناشناسی اصطلاحی «عدل و عدالت»    53
1- 2- 1- «عدل و عدالت» از دیدگاه حکما و فلاسفه    54
1-2-1-1- سر منشأ اصلی مسأله عدل    54
1-2-1-2- مفهوم عدل    55
1-2-1-3- انعکاس مفهوم عدالت در شعر شاعران    56
1-2-1-4- عدل از دیدگاه حاج ملا هادی سبزواری    60
1-2-1-5- عدالت از دیدگاه حکیم عبدالرزاق فیاض لاهیجی    61
1-2-1-6- عدل یکی از ویژگیهای مدینة فاضله    62
1-2-1-7- عدل یکی از ارکان نفس    63
1-2-1-8- فضیلت عدل    64
1-2-1-9- در بیان شرف عدالت بر دیگر فضایل    68
1-2-1-10- عدل و جور، عادل و جائر    70
1-2-1-11- عادل، خلیفة ناموس الهی است    71
1-2-1-12- اشتراک عدالت و حریت    71
1-2-1-13- عادل کامل ولی خدا    72
1-2-1-14- حکمت، عدالت، شجاعت و عفت    73
1-2-1-15- ملکة عدالت    73
1-2-1-16- عقل مصداق عدالت    74
1-2-2- «عدل و عدالت» از دیدگاه متکلمین اسلامی    75
1-2-2- 1- عدل در کلام    76
1-2-2- 2- عدل از دیدگاه علامه حلی    77
1-2-2-3- عدالت در کلام شیخ ابوجعفر (قدس سره)    78
1-2-2-4- عدل و عدالت از نگاه قاضی عبدالنبی    80
1-2-2-5- عدالت و لازمة باور آن (از نگاه قاضی عبدالجبار)    81
1-2-2-6- عدل و عدالت در اعضاء    82
1-2-2-7- مسأله ای در باب عدل و ظلم    83
1-2-2-8- عدالت و امامت    84
1-2- 3- عدل و عدالت از دیدگاه قرآن وحدیث    87
1-2-3-1- صداقت عمل کاتبان    88
1-2-3-2- ظرافت عدالت    89
1-2-3-3- عدالت به تقوی نزدیک است    89
1-2-3-4- نقش گواه و شاهد و عدالت    91
1-2-3-5- شاهد و عدالت    92
1-2-3-6- تفاوت عدالت خواهان و دیگران    93
1-2-3-7- قضاوت در داوری    94
1-2-3-8- انبیاء کتاب و میزان    95
1-2-3-9- عدل در اصطلاح اخلاقی    96
1-2-3-10- عدل در اصطلاح نحوی    96
1-2-3-11- عدل در اصطلاح فقهی    96
1-2-3-12- عیسی و عدالت (در آخر الزمان)    97
1-2-3-13- عدالت به معنی حقیقی آن در اشعار    97
1-2-3-14- عدالت و دین    109
1-2-4- عدل و عدالت از دیدگاه عرفا و متصوفه    112
1-2-4-1- عدل در نگاه ابن عربی    114
1-2-4-2- تمایل به او حق و برگشت از او جور و ستم    115
1-2-4-3- آراء شیخ حیدر آملی در باب عدالت    115
1-2-4-4- عدل یکی از پایه های اصول دین    117

فصل دوم: انواع و مراتب و اقسام عدل
2-1- بخش اول: عدالت الهی    120
2-1-1- عدالت در جهان بینی توحیدی    121
2-1-2- در اثبات عدل از برای واجب الوجود    122
2-1-3- اشاره به برهان تحقق عدل در حضرت قیوم مطلق    123
2-1-4- فعل حق عدل و احسان است (عالم جمع)    124
2-1-5- اسم عدل و جایگاه واقعی هر چیز    125
2-1-6- قیامت و عدالت (از نگاه ابن عربی)    125
2-1-7- مصداق اجرای عدالت در قیامت    126
2-1-8- فرمان خداوند به رعایت عدالت    128
2-1-9- ایمان به کتاب خدا و عدالت    129
2-1-10- عدالت الهی در شعر شاعران    130
2-1-11- انعکاس عدالت در قیامت در ادبیات تا قرن نهم    140
2-2- بخش دوم: عدالت انسانی    142
2-2-1- عدالت فردی    143
2-2-2- اشاره به معنا و اقسام دو گانة عدل (فردی و اجتماعی)    147
2-2-3- عدالت در رفتار با خانواده    149
2-2-4- خطبة حضرت علی (ع)  در باب ایمان و عدالت    150
2-2-5- عدالت و ایمان    151
2-2-6- عدالت در رفتار و گفتار علی (ع)    152
2-2-7- انعکاس عدالت علی (ع)  در شعر شاعران    155
2-2-8- انوشیروان عادل    158
2-3- بخش سوم: عدالت اجتماعی    163
2-3-1- عدالت اجتماعی از نظر جامعه شناسان    164
2-3-2- عدالت و جامعه مدنی    165
2-3-3- عدالت اقتصادی    166
2-3-4- قضاوت به عدالت    166
2-3-5- تأکید به اجرای عدالت    168
2-3-6- عدالت در رفتار با دشمنان    168
2-3-7- پیامبر اکرم - صلی الله علیه وآله وسلم-  و عدالت    169
2-3-8- عمر و انعکاس عدالت    172
2-3-9- عدالت حضرت مهدی (عج)    178
2-3-10- بحث عدالت  و رابطة گرگ و گوسفند در شعر فارسی    181
2-3-11- حکومت و عدالت    185
2-3-12- توصیه به پادشاه در اجرای عدالت    200
2-3-13- پادشاه و عدالت در فضایل دینی    201
2-3-14- تأثیر عدالت پادشاه    203
2-3-15- تأثیر عدل و عدالت    207
2-3-16- مصداق هایی از عدالت اجتماعی حکومت در جامعه    215
2-3-17- توصیه و سفارش به رعایت عدالت    216
2-3-18- اقسام عدالت    221

بخش چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادها
نتیجه گیری    224
پیشنهادها    225
فهرست منابع و مآخذ    226