POL-1807 اثرات وعوامل مؤثر بر طلاق در خانواده های شهرستان نیشابور

اختصاصی از یارا فایل POL-1807 اثرات وعوامل مؤثر بر طلاق در خانواده های شهرستان نیشابور دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

37 صفحه

مقدمه

       وقتی که جغد طلاق بر آستانه ی خانه ای نشست و غبار غربت و تنهایی فضای غمگین آشیانه ای را در خود گرفت، جوجه های بی پناه و سرگردان در جستجوی پدر و مادر خویش پرپر می زنند. گاه در دامن مادر می آویزند تا لانه را رها نکند و گاه پدر را صدا می زنند تا برای همیشه ترکشان نگوید، زیرا آنان هنوز در آستانه ی پروازند، هنوز دهان گرسنگی خود را برای غذای محبّت والدین گشوده اند، هنوز گرمای تن مادر را می طلبند تا بال و پر بگشایند و در آسمان پاک و صاف خوشبختی اوج گیرند و زمزمة صدایشان دشت سرسبز زندگیشان را پراکند، ولی اکنون این جغد طلاق است که بر سرشان فرود آمده و کابوس غربت و اندوه بر چشمان منتظرشان نشسته است. اینک پدر یا مادر کدامیک پرواز را تا انتها به آنان خواهند آموخت؟ کدامیک بال نوازش بر سر این جوجگان بی پناه خواهد گسترد؟ کدامیک فروغ محبّت را به لانه ی تاریک هدایت خواهد کرد؟ و اینها پرسشهایی است که کودک در جستجوی پاسخ آنان است.

او قانون نمی داند، او تنها می خواهد به یک اندازه با هر دوتای پدر و مادر باشد و از رنج بی پدری یا بی مادری به یک میزان افسرده و نگران است.

فراموش نکنیم که طلاق یک فاجعه است امّا اگر تنها راه حل موجود باشد وظیفه داریم اثرات مخرب آنرا به حداقل برسانیم. کودکان قربانیان بلافصل طلاق والدین خویشند. اگر نتوانستیم فضای مطلوب و شادی بخش خانوادگی را برایشان فراهم کنیم دست کم باید بیاموزیم که چگونه آنها را از صدمات ناشی از طلاق تا حد امکان در امان داریم.

طلاق یکی از غامض ترین پدیده های اجتماعی عصر ما را از دیدگاه کسانی که بیش از همه آنها لطمه می بینند بررسی می کند. پدیدة طلاق (راه حل) رایج و قانونی، عدم سازش زن و شوهر، فروریختن ساختمان خانواده، قطع پیوند زناشویی و اختلاف ارتباط پدرو مادر با فرزند، توجه اصلی به پیامدهای طلاق و اثرات روحی، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی آن بر فرزند است و در کنار آن به علل و موجبات طلاق اشاره ی کوتاهی کرده، سابقه ی طلاق به 20 قرن می رسد. مذاهب عمده همانگونه که در زمینه ی ازدواج و روابط زن و مرد رهنمودها و معیارهایی مقرّر کرده اند به امکان قطع این رابطه و نحوه ی آن نیز پرداخته اند امّا فقط در چند دهه ی اخیر است که طلاق به عنوان یک مسأله ی جدی اجتماع مطرح است.

بررسی عوامل مؤثر بربهره وری تولید زیره آبی در استان خراسان

اختصاصی از یارا فایل بررسی عوامل مؤثر بربهره وری تولید زیره آبی در استان خراسان دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

چکیده

درکشورهای درحال توسعه از جمله ایران استفاده هر چه بهتر و مؤثرتر از منابع کشاورزی یعنی،نیروی کار،کودشیمیایی، بذر و آب و سایر امکانات تولید از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به ارزآوری محصول زیره در کمک به روند توسعه اقتصادی کشور و اینکه استان خراسان نقش بزرگی در تولید این محصول دارد، افزایش تولید این محصول در این استان از جایگاه خاصی برخوردار است افزایش تولید از طریق افزایش سطح زیر کشت یا افزایش عملکرد امکان پذیر است در خصوص افزایش سطح زیر کشت با محدودیت آب و زمینهای مرغوب و سایر منابع روبرو هستیم و تنها راه باقی مانده این است که از طریقی عملکرد را افزایش دهیم . نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که نیروی کار ، کود شیمیایی و بذر مصرفی رابطه معنی داری از لحاظ آماری با تولید دارند و زارعین زیره کار ترکیب بهینه عوامل تولید را به کار نبرده و از آنها به طور منطقی و دزست استفاده نمی کنند. ترکیب بهینه عوامل تولید در یک هکتار شامل 63/16 روز-نفر نیروی کار ، 747/554 کیلوگرم کود شیمیایی و 2 دفعه آبیاری می باشد، لذا جهت صرفه جویی در مصرف نهاده ها و افزایش تولید بایستی مصرف نهاده هایی که در ناحیه سوم بوده و کشش آنها منفی است ،کاهش یابد و مصرف نهاده هایی که در ناحیه اول بوده و کشش آنها مثبت است، افزایش یابد.

عوامل مؤثر در تربیت کودک از دیدگاه اسلام

اختصاصی از یارا فایل عوامل مؤثر در تربیت کودک از دیدگاه اسلام دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

پایان نامه کارشناسی الهیات

132 صفحه

چکیده:

موضوع پژوهش پیرامون عوامل مؤثر در تربیت کودک از دیدگاه اسلام است.

تربیت در لغت به معنای پروریدن، پروراندن، پرورش دادن می‌باشد و در اصطلاح ایجاد تغییرات مطلوب در کسی یا چیزی و پرورانیدن رفتار شایسته برابر با نظام ارزشی یک جامعه یا محیط پیرامون آن.

تربیت مذهبی به حقیقت مجموعه‌ی دگرگونی‌هایی است که د‌ر فکر و عقیده‌ی فرد به منظور ایجاد نوعی خاص از عمل و رفتار که متکی به ضوابط مذهب باشد انجام می‌شود به عبارت دیگر، آداب و رفتار، روابط فردی و اجتماعی شخص صورت مذهبی و شرعی می‌گیرند و مذهب به عنوان عامل مسلط به زندگی فرد و جنبه‌های آن خودنمایی می‌کند.

 دوره‌ی کودکی که می‌توان گفت طولانی‌ترین و بهترین دوران زندگی بشر است عالی‌ترین فرصت برای بهره‌ور‌ی حیات و زندگی و رشد مذهبی می‌باشد چرا که ارکان و پایه‌های اصلی شخصیت انسان بالغ و رشید، به چگونگی دوران کودکی او بستگی دارد.

 آیاتی از قرآن کریم و احادیثی که در کتب روایی بیان شده منبع اصلی در این تحقیق است. علاوه بر آیات قرآن کریم و کتب روایی، کتب پرورش مذهبی و اخلاقی کودکان از آقای دکتر علی قائمی امیری و تربیت فرزند از نظر اسلام از آقای حسین مظاهری از منابع عمده مورد استفاده در این تحقیق می‌‌باشند.

این پژوهش شامل 3 فصل است. در ابتدا با فصل کلیات آغاز می‌شود و سپس در ادامه به مفهوم‌شناسی تربیت پرداخته و در فصل بعدی با عنوان نقش خانواده در تربیت مذهبی کودک مطالبی بیان شده است و در پایان پژوهش، فصل سوم با عنوان نقش اجتماع در تربیت مذهبی کودک مطالبی آورده شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش روش توصیفی و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری استفاده شده است.

واژه‌های کلیدی: تربیت، کودک، تربیت مذهبی 

پایان نامه بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر گرایش روستاییان به مشارکت اجتماعی (مطالعه موردی : روستای کرفس از توابع شهرستان

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر گرایش روستاییان به مشارکت اجتماعی (مطالعه موردی : روستای کرفس از توابع شهرستان رزن ) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:147

فهرست مطالب:
عنوان                                                                                                                               شماره صفحه
فصل اول- کلیات........................................................................................................................1
مقدمه...................................................................................................................................................2
بیان مسأله.............................................................................................................................................5
اهداف تحقیق......................................................................................................................................9  
اهمیت موضوع وضرورت تحقیق........................................................................................................10
مروری بر مطالعات پیشین...................................................................................................................11
آشنایی با روستای مورد مطالعه...........................................................................................................17
مشخصات اقلیمی و جغرافیایی............................................................................................................17
جمعیت ............................................................................................................................................18
وضعیت فعالیت و معیشت در روستا................................................................................................... 19
منابع آب آشامیدنی و کشاورزی روستا...............................................................................................19
صنایع روستا.......................................................................................................................................20
تأسیسات وتسهیلات عمرانی در روستا................................................................................................20

فصل دوم – مبانی نظری تحقیق..........................................................................................................22
حیطه مفهومی و نظری واژه ی گرایش.............................................................................................. 23   
ویژگی های گرایش ......................................................................................................................... 25  
مشارکت وفضای مفهومی آن............................................................................................................ 27
مشارکت اجتماعی.............................................................................................................................30  
مشارکت ، شرط اساسی توسعه روستایی.............................................................................................33
رویکرد های نظری به مشارکت..........................................................................................................35
رویکرد کارکردی - ساختی .............................................................................................................39
رویکرد تضاد.....................................................................................................................................41
رویکرد تلفیقی...................................................................................................................................43
جورج هومنز......................................................................................................................................44
دانیل لرنر...........................................................................................................................................46    
سی مور مارتین لیپست....................................................................................................................... 47   
دیوید سیلز.........................................................................................................................................48
رابرت دال.........................................................................................................................................49    
ماری لوین.........................................................................................................................................52
دیدگاه نوسازی................................................................................................................................. 54
نظریه پردازان دیدگاه نوسازی........................................................................................................... 56   
دیوید مک للند................................................................................................................................. 57
اینکلس و اسمیت.............................................................................................................................. 60
اورت راجرز......................................................................................................................................62  
سرمایه ی اجتماعی و فضای مفهومی آن.............................................................................................67      دیدگاه های نظری مفهوم سرمایه ی اجتماعی .....................................................................................68
بوردیو...............................................................................................................................................68
جیمز کلمن........................................................................................................................................70
رابرت پاتنام.......................................................................................................................................72
      فرانسیس فوکویاما.............................................................................................................................74

فصل سوم- روش شناسی تحقیق.........................................................................................................78
مقدمه................................................................................................................................................79
روش و تکنیک تحقیق.......................................................................................................................79
اعتبار و روایی....................................................................................................................................80
جامعه ی آماری ................................................................................................................................81
واحد آماری .....................................................................................................................................81    
تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری................................................................................................81
فرضیات تحقیق..................................................................................................................................83  
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها و تعیین شاخص ها........................................................................85
گرایش به مشارکت اجتماعی ............................................................................................................85   
اعتماد اجتماعی .................................................................................................................................87
بیگانگی اجتماعی ..............................................................................................................................88
تقدیرگرایی.......................................................................................................................................89   
تعامل اجتماعی...................................................................................................................................91   
انگیزه پیشرفت ..................................................................................................................................92  
آینده گرایی.......................................................................................................................................94
نوگرایی.............................................................................................................................................95
پایگاه اقتصادی و اجتماعی.................................................................................................................96
فصل چهارم - تجزیه و تحلیل داده ها ................................................................................................98
تجزیه و تحلیل داده ها وآزمون فرضیه ها............................................................................................99
جداول یک بعدی .............................................................................................................................99   
جنس ................................................................................................................................................99
سن .................................................................................................................................................100
شغل ...............................................................................................................................................100
میزان تحصیلات...............................................................................................................................101  
پایگاه اقتصادی- اجتماعی................................................................................................................101   
گرایش به مشارکت اجتماعی...........................................................................................................102
اعتماد اجتماعی ...............................................................................................................................104
بیگانگی اجتماعی ...........................................................................................................................105
تقدیر گرایی....................................................................................................................................107
تعامل اجتماعی................................................................................................................................108
انگیزه پیشرفت.................................................................................................................................109
آینده گرایی....................................................................................................................................111
نوگرایی...........................................................................................................................................112
آزمون فرضیه ها..... .................................................................... ....................................................114
رگرسیون سه متغیره ...................................................... .................................................................125
 تحلیل مسیر.............................................................................. .....................................................126   

فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهاد ها................................ ............................................................. 129
خلاصه و نتیجه گیری.....................................................................................................................  130
 ارائه ی پیشنهاد .............................................................................................................................  137
فهرست منابع و مآخذ ..................................................................................................................... 140
پیوست ها....................................................................................................................................... 147

فهرست جداول و نمودارها
جدول شماره 1-2  :مفاهیم و متغیر های استفاده شده در تحقیق .....................................................................................76
جدول شماره 1-3 : گویه های طیف گرایش به مشارکت اجتماعی ...............................................................................86
جدول شماره 2-3  : گویه های طیف اعتماد اجتماعی...................................................................................................88
جدول شماره 3-3 : گویه های طیف بیگانگی اجتماعی.................................................................................................89
جدول شماره 4-3 : گویه های طیف تقدیرگرایی..........................................................................................................90
جدول شماره 5-3 : گویه های طیف تعامل اجتماعی ....................................................................................................92
جدول شماره 6-3 : گویه های طیف انگیزه پیشرفت......................................................................................................93
جدول شماره 7-3 : گویه های طیف آینده گرایی.........................................................................................................94
جدول شماره 8-3 : گویه های طیف نوگرایی...............................................................................................................96
جدول شماره 1-4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی جنس افراد..........................................................................................99
جدول شماره 2- 4  : توزیع فراوانی مطلق و نسبی سن افراد..........................................................................................100
جدول شماره 3- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی شغل افراد.........................................................................................100
جدول شماره 4- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی میزان تحصیلات فراد........................................................................101
جدول شماره 5- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی پایگاه اقتصادی و اجتماعی افراد........................................................101
جدول شماره 6- 4 : توزیع درصدی پاسخ های افراد به گویه های طیف گرایش به مشارکت اجتماعی.........................102
جدول شماره 7- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی میزان گرایش به مشارکت اجتماعی.................................................. 103
جدول شماره 8- 4 : توزیع درصدی پاسخ های افراد به گویه های طیف اعتماد اجتماعی............................................. 104
جدول شماره 9- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی میزان اعتماد اجتماعی.......................................................................105
جدول شماره 10- 4 : توزیع درصدی پاسخ های افراد به گویه های طیف بیگانگی اجتماعی .......................................105
جدول شماره 11-4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی بیگانگی اجتماعی............................................................................106
 جدول شماره 12- 4 : توزیع درصدی پاسخ های افراد به گویه های طیف تقدیرگرایی................................................107
جدول شماره 13- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی تقدیرگرایی................... ...............................................................107
جدول شماره 14- 4 : توزیع درصدی پاسخ های افراد به گویه های میزان تعامل اجتماعی............................................108
جدول شماره 15- 4  : توزیع فراوانی مطلق و نسبی میزان تعامل اجتماعی................... .................................................109
جدول شماره 16- 4 : توزیع درصدی پاسخ های افراد به گویه های طیف انگیزه پیشرفت.............................................109
جدول شماره 17- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی میزان انگیزه پیشرفت......................................................................110
جدول شماره 18- 4 : توزیع درصدی پاسخ های افراد به گویه های طیف آینده گرایی................................................111
جدول شماره 19- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی میزان آینده گرایی..........................................................................111
جدول شماره 20- 4 : توزیع درصدی پاسخ های افراد به گویه های طیف نوگرایی......................................................112
جدول شماره 21- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی میزان نوگرایی................................................................................113
جدول شماره 22- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین سن و گرایش به مشارکت اجتماعی..............................................114
جدول شماره 23- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین سن و گرایش به مشارکت اجتماعی.................................114
جدول شماره 24 - 4 :آزمون تای کندال بین تحصیلات وگرایش به مشارکت اجتماعی..............................................115
جدول شماره 25- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین میزان تحصیلات و گرایش به مشارکت اجتماعی..... ........115
جدول شماره 26- 4 تحلیل واریانس رابطه بین شغل و گرایش به مشارکت اجتماعی....................................................116
جدول شماره 27- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین شغل و گرایش به مشارکت اجتماعی................................116
جدول شماره 28- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین انگیزه پیشرفت و گرایش به مشارکت اجتماعی.............................117
جدول شماره 29- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین انگیزه پیشرفت و گرایش به مشارکت اجتماعی................117
جدول شماره30- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین اعتماد اجتماعی و گرایش به مشارکت اجتماعی.............................118
جدول شماره 31- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین اعتماد اجتماعی و گرایش به مشارکت اجتماعی ..............118
جدول شماره32- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین تعامل اجتماعی و گرایش به مشارکت اجتماعی.............................119
جدول شماره 33- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین میزان تعامل اجتماعی و گرایش به مشارکت اجتماعی  .....119
جدول شماره34- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین تقدیر گرایی و گرایش به مشارکت اجتماعی.................................120
جدول شماره 35- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین تقدیر گرایی و گرایش به مشارکت اجتماعی...................120
جدول شماره36- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین بیگانگی اجتماعی و گرایش به مشارکت اجتماعی.........................121
جدول شماره 37- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین بیگانگی اجتماعی و گرایش به مشارکت اجتماعی............121
جدول شماره 38- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین پایگاه اقتصادی - اجتماعی و گرایش به مشارکت اجتماعی...........122
جدول شماره 39- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین پایگاه اقتصادی - اجتماعی و گرایش به مشارکت............122
جدول شماره 40- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین آینده گرایی و گرایش به مشارکت اجتماعی................................123
جدول شماره 41- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه بین آینده گرایی و گرایش به مشارکت اجتماعی....................123
جدول شماره 42- 4 :ضریب همبستگی پیرسون بین نوگرایی و گرایش به مشارکت اجتماعی.......................................124
جدول شماره 43- 4 : توزیع فراوانی مطلق و نسبی رابطه نوگرایی و گرایش به مشارکت اجتماعی................................124
جدول شماره 44- 4 :تحلیل رگرسیونی رابطه بین گرایش به مشارکت اجتماعی و متغیر های مستقل.............................125
جدول شماره 45- 4 :همبستگی متغیر های مستقل با گرایش به مشارکت اجتماعی ......................................................127
جدول شماره 46- 4 :همبستگی متغیر های مستقل با آینده گرایی ................................................................................127
جدول شماره 47- 4 :همبستگی میزان تقدیر گرایی با نوگرایی....................................................................................128
 نمودار شماره 1:  مدل نظری تحقیق..............................................................................................................................77
نمودار شماره 2:  مدل تحلیل مسیر..............................................................................................................................128

چکیده
با توجه به سیر تکاملی مشارکت مردمی و قرار گرفتن آن در بطن توسعه به عنوان یک عامل اساسی ، گسترش روحیه مشارکتی در افراد و بسط فرهنگ مشارکت امری معقول و اجتناب ناپذیر می نماید . از این رو جهت انجام این مهم ، شناسایی عوامل مؤثر بر آن و شناخت بنیان های فرهنگی و فکری حاکم بر آن به منظور ایجاد مشارکت بیشتر در خور توجه می باشد . این تحقیق به بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر گرایش روستاییان به مشارکت اجتماعی از بعد ذهنی ، فکری ( روحیه مشارکتی ) پرداخته و با شناسایی متغیرهای مستقل با چارچوب تئوریک مشخص به بررسی رابطه بین آن ها و گرایش به مشارکت اجتماعی پرداخته و سعی در بررسی و ارائه راهکارهایی جهت تحقق و تقویت مشارکت مؤثر روستاییان نموده است .
چارچوب نظری تحقیق شامل حوزه مشارکت اجتماعی که در این حوزه به نظریه های صاحب نظرانی چون هومنز ، لیپست ، رابرت دال ، دیوید سیلز ولوین پرداخته شده است . حوزه نوسازی روانی که در این حوزه به نظریه های صاحب نظرانی چون لرنر ، اینکلس و اسمیت ، مک للند ، راجرز آورده شده است . ودر حوزه سرمایه اجتماعی به دیدگاه های صاحب نظرانی چون بوردیو، کلمن و پاتنام و فوکویاما پرداخته شده است
مطالعه بر روی 130 نفر از سرپرستان خانوار روستای کرفس از توابع شهرستان رزن از استان همدان انجام گرفته است. دراین مطالعه از روش پیمایشی و روش بررسی میدانی با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم و تکمیل پرسشنامه برای شناسایی چگونگی توزیع و سهم روابط متقابل بین متغیرهای مورد نظر استفاده شده است . برای نیل به این هدف پس از تهیه پرسشنامه ، آزمون مقدماتی  و بررسی اعتبارو روایی ، مدل نظری و فرضیه های تحقیق موردآزمون گرفته اند .
با آزمون فرضیه های تحقیق رابطه ی بین متغیرهای میزان تحصیلات ، اعتماد اجتماعی، تعامل اجتماعی، تقدیر گرایی ، بیگانگی اجتماعی ، آینده گرایی ونوگرایی با متغیر وابسته (گرایش به مشارکت اجتماعی) تأیید شد و رابطه ی بین متغیر های سن، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، شغل و انگیزه ی پیشرفت با متغیر وابسته مورد تأیید قرار نگرفت . با استفاده ازگرسیون چند متغیره در مجموع مشخص گردید متغیرهای مستقل این تحقیق می توانند در حدود 35 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین نمایند . روابط علی میان متغیرهای موجود در مدل نظری تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل مسیر مشخص گردید . در این روش اثر مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته نشان داده شد . و با استفاده از مقدار ضریب مسیر که همان وزن بتا محسوب می شود، مقدار تأثیر هر متغیر بر متغیر دیگر تعیین گردید و در نهایت پیشنهاداتی ارائه گردید .

مقاله بررسی احساس امنیت و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی شهر تهران)

اختصاصی از یارا فایل مقاله بررسی احساس امنیت و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی شهر تهران) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:26

فهرست مطالب:

چکیده
مقـدمه
الگوی تحلیلی
1ـ بی‌نظمی اجتماعی و رفتار‌های غیر مدنی
2ـ ریسک و مخاطـره
3ـ حمایت اجتماعی (یاری و امداد)
فرضیه‌های تحقیق
روش تحقیق
یافته‌هـا
نتیجه‌گیری
پی‌نوشت
منابع

چکیده
تحقیق حاضر از نوع تحلیل ثانویه است و احساس امنیت در میان شهروندان را بررسی می‌کند. مراکز مختلف نظرسنجی خصوصاً مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران به بررسی و سنجش امنیت در سالهای اخیر توجه کرده‌اند. این مطالعات که عمدتاً توصیفی هستند، هدفشان این بوده است که چگونگی وضعیت احساس امنیت و یا احساس ناامنی و ترس را که در نقطه مقابل آن قرار دارد، شرح داده و دانش ما را در این زمینه ارتقاء بخشند. این تحقیقات به تبیین مسئله نپرداخته‌اند، ولی یافته‌های آنها که به دقت جمع‌آوری شده است می‌تواند ضمن مشخص ساختن میزان و دامنه احساس ناامنی و ترس، زمینه مناسبی را نیز برای تبیین آن فراهم سازند. در ارتباط با نکته اخیر، تحقیق حاضر تلاش می‌کند بر اساس داده‌های موجود که برای منظور دیگری گردآوری شده‌اند، تحلیل متفاوتی عرضه نماید و به شناختی افزون بر گزارش‌های اولیه دست یابد. تحقیق اولیه از نوع پیمایشی بوده است که  در آن با استفاده از شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای با 1475 نفر از افراد بالای هیجده سال مناطق بیست‌‌و دوگانه تهران مصاحبه شده است. تحلیل ثانوی نشان می‌دهد که متغیر حمایت اجتماعی آثار مؤثر و معنی‌داری بر احساس امنیت دارد. همچنین بی‌نظمی اجتماعی و ریسک و مخاطره تأثیر مؤثر و کاهنده‌ای بر احساس امنیت نشان می‌دهند.

مفاهیم کلیدی: احساس امنیت، بی‌نظمی اجتماعی، ریسک اعتمادکردن، حمایت اجتماعی

 
مقـدمه
در بررسی مفهوم امنیت نکته‌ای که بیش از هر چیز جلب‌نظر می‌کند این است که هرچند تشخیص نمودهای این مفهوم نسبتاً ساده است، اغلب ما در زندگی روزمره با آن مواجه هستیم و آن را تجربه می‌کنیم و بسیاری از اعمال و رفتار ما به امنیت اتکاء داشته و بر مبنای آن تنظیم می‌گردد.
اما با وجود این تعریف مفهومی این اصطلاح کاملاً چالش برانگیز است (کلمنتس، 1384؛ تریف و دیگران، 1383؛ برترتن 1380؛ متیوز، 1380؛ هافندورن، 1380؛ فالک، 1380؛ ماندل، 1379؛ بوزان، 1378؛ سایق، 1377). اختلاف درباره تعریف امنیت عمدتاً از این واقعیت ناشی می‌شود که این مفهوم با تنوعی از معانی و در بسیاری از زمینه‌های متفاوت به کار می‌رود. نسبی‌بودن بدیهی‌ترین ویژگی پدیده «امنیت» است. تعابیر و مصداق‌های بحث امنیت، فوق‌العاده سیال و گوناگون است (ولی‌پور زرومی، 1381: 134؛ همچنین ر. ک. عسگری، 1381: 93؛ نصیری، 1381: 115؛ فلاحی، 1379: 66).
مفهوم‌سازی امنیت هنگامی پیچیده و بغرنج‌تر می‌شود که آن را موضوعی بین رشته‌ای تصور کنیم که مورد توجه روان‌شناسان، جامعه‌شناسان و علمای علم سیاست قرار دارد. زیرا هر یک از دیدگاه خاص خود به بررسی موضوع می‌پردازند.
جالب آنکه در کنار اختلافات بین‌رشته‌ای، در هر کدام از رشته‌های مذکور با توجه به رویکردهای نظری گوناگون، اختلاف‌نظر عمیقی در مورد تعریف مفهومی امنیت و عوامل تأثیرگذار بر آن وجود دارد. عامل اخیر بدون تردید، توافق در مورد مفهوم‌سازی امنیت را مشکل‌تر‌ می‌سازد.
چنان‌که برای مثال ماندل (1379: 48) معتقد است که در رشته علم سیاست و در قلمرو روابط بین‌المللی، عده‌ای به طور کلی مخالف تعریف دقیق امنیت هستند. ولی رهیافت مخالف دیگر، تعریف سنتی و محدودی از امنیت بیان می‌کند. در حالی که در برداشت واقع‌گرایانه از امنیت، موضوع مهم و مورد بررسی، امنیت دولت است. در مقابل برخی دیگر به جای اینکه برای دولت امتیاز خاص قائل باشند از رویکردهای مردم‌محور هواداری می‌کنند (تریف ودیگران، 1383: 46). سایر تحلیل‌گران معتقدند که مراد از امنیت باید امنیت افراد باشد. در این دیدگاه تهدیدهایی چون گرسنگی، بیماری، ناتوانی و انواع مخاطراتی که در سطح فردی مطرح هستند، جدی گرفته می‌شود (همان).
کلودزیج استدلال می‌کند که دامنه مفهوم امنیت ملی، نیاز به گسترش دارد تا بتواند از عهده رویارویی با انواع چالش‌های جهان امروز برآید. حامیان این نظر معمولاً یا ابعاد وسیع‌تری از علوم اجتماعی مانند اقتصاد، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی را وارد مطالعه امنیت ملی می‌کنند یا اینکه دامنة وسیعی از مسایل بین‌المللی را تحت عنوان مطالعات امنیتی قرار می‌دهند (ر. ک. هانت، 1380: 422؛ افتخاری، 1380؛ 14؛ کندی، 1372: 185).
بالدوین برای حل این مشکل، پیشنهاد می‌کند که برای آنکه مفهوم امنیت معنایی دقیق‌تر یابد، لازم است قیدهایی به آن زده شود. بنابراین، چگونگی دریافت ما از امنیت، اینکه چگونه می‌توان آن را درک کرد، بستگی به انواع قیود و چند و چون‌هایی دارد که برای آن قائل می‌شویم. بخش اعظم بحث و مجادله‌ای که این روزها درگرفته است، حول دو پرسش تعیین‌کننده دور می‌زند. نخست، در بحث از امنیت، چه کسی یا چه چیزی باید در کانون توجه باشد: افراد، گروه‌های اجتماعی یا دولت...؟ دوم، چه چیزی یا چه کسی امنیت را تهدید می‌کند (تریف و دیگران، 1383: 12). هر چند طرح این سؤالات و پاسخ به آنها تا حد زیادی به تحدید موضوع کمک می‌کند، با وجود این اختلافات اساسی هنوز در جای خود باقی است. حتی در پاره‌ای اوقات پاسخ دیدگاه‌های مختلف به یک سؤال، تفاوت‌ها را نمایان‌تر می‌سازد. هورل (1380: 126) در این زمینه به تفاوت دو دیدگاه توسعه‌گرایان و واقع‌گرایان اشاره می‌کند. به اعتقاد او از دیدگاه توسعه‌گرایان پاسخ به سؤال اساسی «امنیت چه کسی؟» را دیگر نمی‌توان به طور دقیق در امنیتی که منحصراً به «دولت» مربوط می‌شود و یا اینکه حداقل اولویت اول را در فرآیند تأمین امنیت به دولت می‌دهد (چیزی که مورد تأیید واقع‌گرایان یا دیدگاه سنتی قرار دارد) جست و جو کرد. به عبارت دیگر، موضوع امنیت باید در سطحی پایین‌تر از دولت، یعنی افراد و سایر اجتماعاتی که با تهدیدات برای رفاه و هستی خود مواجه هستند و در سطحی بالاتر از دولت، یعنی انسانیت به طور کلی - مردم در کل و نه شهروندان یک دولت خاص –  بررسی شود.
چنان‌که ملاحظه می‌شود در مورد تعریف امنیت، ماهیت یا سرشت تهدیدات و سطوح مناسب تحلیل حتی در یک رشته خاص (رشته روابط بین‌الملل) توافق چندانی وجود ندارد. این اختلافات ممکن است در میان رشته‌های مختلف نیز بیشتر باشد. ما در اینجا قصد نداریم خود را درگیر مجادلات و بحث‌های مفهومی کنیم که از حوصله این بررسی خارج است. بر این اساس در ادامه به معنای لغوی امنیت که کمتر اختلاف برانگیز است، اشاره خواهیم کرد و در پایان نیز تعریف سرراستی از این مفهوم بیان می‌کنیم.
ریشه لاتین کلمه (security) واژه (securus) است که در لفظ به معنای «بدون دغدغه» است. واژه «امنیت» در کاربرد عام به معنای رهایی از مخاطرات مختلف است. فرهنگ آکسفورد این واژه را با عبارت زیر تعریف کرده است. «شرایطی که در آن ]یک موجود[ در معرض خطر نبوده یا از خطر محافظت می‌شود (کینگ و موری، 1383: 787). تعاریف مندرج در فرهنگ لغات دربارة مفهوم کلی امنیت، بر روی «احساس آزادی از ترس» یا «احساس ایمنی» که ناظر بر امنیت مادی و روانی است، تأکید دارند (ماندل، 1379: 46).
کلمنتس (1384) معانی لغوی امنیت را به شرح زیر جمع‌بندی و خلاصه کرده است: «رهایی از خطر یا مخاطرات و یا لطمات، ایمنی روانی، رهایی از هراس یا تردید، مشوش‌نبودن، نبودن احتمال ناکامی، چیزی که ایمنی می‌دهد و اطمینان می‌بخشد».
بوزان (1378) معتقد است که تعاریف لغوی امنیت عبارت از حفاظت در مقابل خطر (امنیت عینی)، احساس ایمنی (امنیت ذهنی) و رهایی از تردید (اعتماد به دریافت‌های شخصی) است. به اعتقاد بوزان اکثر تهدیداتی که متوجه افراد است، ناشی از این حقیقت است که افراد در محیط انسانی به سر می‌برند و این محیط موجد انواع فشارهای غیرقابل اجتناب اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. تهدیدات موجود در جامعه به اشکال بسیار متنوعی رخ می‌دهد ولی اصولاً سه نوع هستند: تهدیدات فیزیکی یا جسمی (درد، صدمه و مرگ)، تهدیدات اقتصادی (تصرف یا تخریب اموال، عدم دسترسی به کار یا منابع)، تهدیدات نسبت به حقوق (زندانی‌شدن، از بین رفتن آزادی‌های عادی مدنی) همراه با تهدیدات موقعیت یا وضعیت (تنزل رتبه، تحقیر در انظار عامه). غالباً این تهدیدات با هم همبستگی دارند یعنی وقوع یکی از آنها، ممکن است به بروز عواقبی در دیگری منجر شود (بوزان، 1378: 54).
چلبی (1385: 107) به شکل مشابهی استدلال می‌کند که امنیت یکی از اخیار جمعی است که جامعه برای شهروندان خود و هر آن کس که در آن به سر می‌برد، فراهم می‌کند. در بعد عینی، امنیت را می‌توان به عنوان فراغت از تهدید تعریف کرد. در بعد ذهنی مراد از امنیت، احساس آرامش و یا عدم احساس تهدید و عدم احساس ترس ناشی از آن از سوی محیط‌های دور و نزدیک فرد است. البته این دو بعد معمولاً با یکدیگر همبستگی قوی دارند، هر چند در تحلیل‌ نهایی، اولی تا حد زیادی تعیین‌کننده دومی است، با وجود این، درصدی از واریانس متغیر امنیت در بعد ذهنی متأثر از محیط نرم‌افزاری جامعه و نحوة اطلاع‌رسانی و مضامین آن است.
توجه به معانی لغوی واژه امنیت و تعاریف مختلف موجود این نکته را آشکار می‌سازد که «تهدید» هسته مرکزی این مفهوم را تشکیل می‌دهد. تهدید می‌تواند ابعاد عینی و ذهنی داشته باشد. از آنجا که در این بررسی واحد تحلیل فرد است، این تهدیدات متوجه افراد خواهد بود. بنابراین، احساس امنیت را می‌توان در امان‌بودن یا در امان‌ حس‌کردن خود از تهدید، صدمه، آسیب و یا خطر تعریف نمود.