چکیده
مهارت های اجتماعی یکی از عوامل و اجزاء اصلی اجتماعی شدن افراد درهمه ی جوامع انسانی و فرهنگ ها ست. مهارت های اجتماعی مجموعه رفتارهای آموخته شده و مورد پذیرشی است که فرد را توانا می سازد با دیگران رابطه مؤثر و مفید داشته باشد و از رفتار های نامعقول اجتماعی خودداری کند. به طور کلی عوامل مختلفی مانند خانواده، مدرسه، گروه دوستان، رسانه های جمعی و جامعه در یادگیری مهارت های اجتماعی نقش دارند ؛که میزان تآثیر هر کدام از این عوامل متفاوت و از جامعه ای تا جامعه ی دیگر نیز یکسان نمی باشد.
در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر کسب مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه در شهر اصفهان (با تأکید بر خانواده، مدرسه، گروه دوستان و تلویزیون) از طریق یک مطالعه ی توصیفی با استفاده از روش پیمایشی پرداخته شده است .
جامعه آماری، کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه در شهر اصفهان در نظر گرفته شده که تعداد آن ها بر اساس اعلام واحد آمار و بودجه اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان در سال تحصیلی 90- 1389 برابر با 46270 نفر می باشد . با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر انتخاب گردید . دانش آموزان با روش نمونهگیری تصادفی و با توجّه به نواحی و مناطق شش گانه آموزش و پرورش شهر اصفهان ، انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ی محقق ساخته در زمینه ی مهارت های اجتماعی می باشد که از روایی صوری و محتوایی برخوردار بوده و پایایی آن با استفاده از روش ضریب آلفای کرانباخ برابر با 75/0 محاسبه گردیده که در سطح بالایی می باشد. براین اساس پنج فرضیه تدوین شده، که از طریق آزمون تحلیل واریانس (آنوا) و آزمون تحلیل رگرسیون مورد بررسی و آزمون قرارگرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان دهنده این است که بر اساس آزمون تحلیل واریانس متغیرهای خانواده، مدرسه، گروه دوستان و مهارت های اجتماعی ؛ می توان نتیجه گرفت بین این متغیر ها و متغیر مهارت های اجتماعی رابطه ی معنی داری وجود دارد و هر سه متغیر بر کسب مهارت های اجتماعی دختران تأثیر دارد. اما بر اساس آزمون تحلیل واریانس متغیر تلویزیون و مهارت های اجتماعی به این نتیجه می رسیم که بین تماشای تلویزیون و مهارت های اجتماعی دختران رابطه ی معنی داری وجود ندارد و لذا تلویزیون بر کسب مهارت های اجتماعی دختران تأثیر ندارد.
واژگان کلیدی : مهارت های اجتماعی، رشد اجتماعی، تربیت اجتماعی، خانواده، مدرسه، گروه دوستان، رسانه های جمعی، تلویزیون.
مقدمه:
اجتماعی کردن صحیح افراد و کسب مهارت های اجتماعی لازم ، برای زندگی همواره یکی از اهداف اساسی هرجامعه می باشد. چـرا که رشد اجتماعی درجریان اجتمــاعی شدن به وجود می آید، باعث سازگاری و برقــراری ارتباط صحیح افراد با دیگران می شود و آن ها را از این طریق قادر به شکوفایی استعدادهای بالقوه شان می سازد . جریان اجتماعی شدن که در آن مهارت ها، انگیزه ها ، ارزش ها ، هنجارها و رفتارهای فرد شکل می گیرد تا به شکل مطلوب در جامعه رفتار کند ؛ازکودکی آغاز و درطول عمر ادامه می یابد.
بروز برخی از مشکلات درجامعه ناشی از عدم رشد افراد در زمینه ی تربیت اجتماعی است. پرورش بعد اجتماعیِ افراد در توسعه و رشد سایر ابعاد زندگی فرد نیز مؤثر است. نوجوانان وجوانان جهت رسیدن به ارزش ها و به دنبال آن زندگی سالم و لذّت بخش ، سعی درکسب مهارت های اجتماعی دارند. برخی از افراد ، سازمان ها و نهادها در اجتماعی کردن افراد نقش اساسی دارند که خانواده ابتدا به شکل غیر رسمی به این امر می پردازد وسپس مدرسه، گروه دوستان و رسانه های جمعی می توانند در کسب مهارت های اجتماعی کودکان و نوجوانان نقش تعیین کننده ای داشته باشند.
بنابراین بدیهی است که هرگونه تلاشی در جهت پرورش مهارت های اجتماعی افراد بایستی از خانواده شروع و سپس در برنامه رسمی و غیر رسمی مدارس بر اساس رشد دانش آموزان ادامه یافته و در ارتباط با گروه دوستان (به ویژه در دوره ی نوجوانی و جوانی که گرایش به مستقل شدن دارند) ، وسپس رسانه های جمعی زمینه ی کسب مهارت های اجتماعی به شکل مطلوب فراهم آید.
با توجــّه به مطالب فوق این پژوهش ، سعی برآن دارد تا تأثیری که خانواده ، مدرسه ،گروه دوستان و رسانه های جمعی به ویژه تلویزیون درکسب مهارت های اجتماعی ایجاد می کنند را مورد بررسی قرار دهد.
سیستم پخت سیمان مهمترین و اساسیترین بخش یک واحد تولیدی سیمان میباشد، به طوریکه ظرفیت اسمی کارخانههای سیمان براساس میزان تولید روزانه(24 ساعته) کوره بنا نهاده شده و ظرفیت دپارتمانها- تجهیزات و ماشین آلات- سیلوهای ذخیره مواد خام- کلینکر و سیمان نیز بر پایه ظرفیت تولید کوره طراحی و ساخته میشود.
لذا راندمان کوره یکی از پارامترهای مهم در بخش تولید بوده و تلاش در جهت به ظرفیت رساندن و سپس بالا بردن راندمان تولید کوره از مهمترین اهداف تیم مدیریتی و پرسنل فنی کارخانههای سیمان میباشد. در این پروژه سعی بر این است که پس از ارائه شناخت کلی از خط تولید سیمان دو فاکتور بسیار مهم و ارزشمند یعنی عوامل موثر بر راندمان کورههای دوار سیمان از دیدگاه بهرهبرداری و آنالیز شیمیائی خوراک کوره ارزیابی شده و مورد تاثیر هر کدام از دو عامل مذکور پس از شناخت موضوعات و مسائل مطروحه به بررسی مشکلات موجود پرداخته و راهحلهایی صحیح جهت برخورد با این گونه مسائل ارائه شود تا انشاءالله بدین وسیله هدف اصلی از ارائه این پروژه محقق شود.
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
فصل1: طرحی از یک کارخانه سیمان با تکنولوژی روز دنیا 4
فصل دوم: اجزاء سیستم پخت 13
1-2- مشخصههایی از کوره دوار سیمان 14
1-1-2- غلطکها 15
2-1-2- غلطک بالابر 15
3-1-2- سیستم چرخاننده کوره 16
4-1-2- آببندی سر و ته کوره 16
2-2- نسوزکاری کوره 17
3-2- مشخصههایی از پیش گرمکن 18
4-2- مسیر فرعی 20
5-2- سیستم تکلیس(Calciner) 21
6-2- مشخصههایی از خنککن 22
7-2- انواع خنککنها 24
1-7-2- خنککن مشبک 27
8-2- اتاق کنترل 30
9-2- سوخت رسانی و مشعل 30
1-9-2- اصول سوختن و کنترل شعله 32
2-9-2- شعله 33
3-9-2- درجه حرارت شعله 34
فصل 3: پروژه 40
فصل 4: شناخت متغیرهای کنترل سیستم پخت 42
1-4- کنترل کوره 43
2-4- خنک کردن کلینکر 44
3-4- سوخت کوره 45
4-4- تغذیه کوره 46
5-4- متغیرهای راهبری کوره 46
6-4- مکانیک کوره 48
7-4- شرایط خاص راهبری کوره 51
1-7-4- کلیات 51
2-7-4- تجزیه شیمیایی گاز خروجی کوره 51
3-7-4- حجم هوای اولیه 52
4-7-4- درجه حرارت گاز خروجی پیش گرمکن 52
5-7-4- درجه حرارت یاتاقانها 52
6-7-4- الکتروفیلترها 52
7-7-4- گرفتگی سیکلونها 53
8-7-4- گرفتگی در رایزر پایپ و ورودی کوره 53
9-7-4- نسوزکاری کوره 53
8-4- چرخاندن کوره با موتور کمکی 54
9-4- تحلیل گزارشات ساعتی سیستم پخت 54
فصل 5: رعایت اصول کوره بانی 59
1-5- مشخصههایی از سیستم پخت 60
1-5-1- جلو شعله 60
1-5-2- هوای ثانویه 63
2-5- کوره بان وکوتینگ(استر کوره) 65
3-5- عقب کوره 68
1-3-5- درجه حرارت عقب کوره 69
2-3-5- مکش عقب کوره 71
3-3-5- اکسیژن عقب کوره 72
4-5- کنترل مقدار سوخت 73
5-5- کنترل مقدار خوراک کوره و دور کوره 74
6-5- کنترل متغیرهای خنک کن گریت 76
1-6-5- کنترل مکش درب کوره 77
2-6-5- فشار زیر صفحات خنک کن 78
3-6-5- کنترل درجه حرارت هوای ثانویه 78
7-5- بیست و هفت حالت اساسی کوره 79
1-7-5- سه متغیر و کنترل کننده اساسی 81
2-7-5- شرح بیست و هفت حالت- راهحلها و دلایل 85
3-7-5- حالات اضطراری 92
فصل 6: اولین گرم کردن سیستم پخت 102
1-6- خشک کردن پیش گرمکن 103
2-6- خشک کردن درب کوره و کانال هوای سوم و خنک کن 106
1-2-6- مشعل کمکی برای خشک کردن درب کوره 108
2-2-6- مشعل کمکی برای خشک کردن کانال هوای سوم 108
3-2-6- مشعل کمکی برای خشک کردن خنک کن 108
3-6- گرم کردن کوره دوار 113
1-3-6- آماده سازی 113
2-3-6- گرم کردن تمام سیستم پخت 113
3-3-6- کنترل درجه حرارت 115
4-3-6- چرخاندن کوره در مرحله گرم کردن 116
5-3-6- وقفه در گرم کردن 116
4-6- خواباندن کوره 117
5-6- نکات مهم 117
فصل 7: اولین راهاندازی سیستم پخت 119
1-7- اولین باردهی کوره 120
2-7- مقدمات تغذیه کوره 120
3-7- راهاندازی موتور کوره 120
4-7- فراهم کردن شرایط تولید عادی 121
5-7- راهاندازی خنک کن 122
6-7- آماده شدن برای راهاندازی کلساینر 125
7-7- رسیدن به باردهی عادی 125
8-7- حالات غیرعادی خنک کن 126
فصل 8: گرفتگیهای سیستم پخت 130
1-8- قلیائیها 131
2-8- پاک کردن پیش گرمکن 134
3-8- عوامل گرفتگی عقب کوره 134
1-3-8- توازن چسبندگی و فرسایش 134
2-3-8- چسبندگی چیست؟ 136
3-3-8- چسبندگی جامد به جامد 137
4-3-8- جذب سطحی 137
5-3-8- نتیجهگیری 138
4-8- ماهیت جرم گرفتگی عقب کوره 138
1-4-8- مشخصات ظاهری گرفتگی 138
2-4-8- ترکیب شیمیایی 138
3-4-8- ترکیب مینرالوژیکی 144
4-4-8- مکانیزم تشکیل 144
5-8- عوارض گرفتگی عقب کوره 145
1-5-8- عقب کوره 145
2-5-8- عوارض گرفتگی 147
فصل 9: نسوزکاری سیستم پخت سیمان 149
1-9- مواد نسوز در نقاط مختلف سیستم پخت 150
فصل 10: فرسایش مواد نسوز در سیستم پخت 160
1-10- مقدمه 161
2-10- عوامل مختلف فرسایش آجر منطقه پخت 162
1-2-10- زیاد داغ شدن آجر 163
2-2-10- نفوذ املاح قلیائی 167
3-2-10- فرسایش ناشی از احیاء 172
4-2-10- فرسایش مکانیکی 175
3-10- سیکل قلیائی در سیستم پخت سیمان 180
4-10- شکفتگی قلیائی 183
5-10- فرسایش بدنه کوره 185
فصل 11: رعایت نکات ایمنی سیستم پخت 186
1-11- کوره 187
2-11- سیکلونها 187
3-11- الکتروفیلتر 188
فصل 12: عوامل موثر بر راندمان کورههای دوار سیمان از دیدگاه آنالیز شیمیایی خوراک کوره 191
1-12- مقدمه 192
1-1-12- مسئولیت آزمایشگاه کارخانه سیمان 192
2-1-12- سیمان 192
2-12- مشخصات شیمیائی و فیزیکی سیمان 195
1-2-12- آلیت 196
2-2-12- بلیت 198
3-2-12- فاز الومینات 198
4-2-12- فاز فریت 198
5-2-12- ترکیبات فرعی 198
6-2-12- سنگ گچ 202
3-12- محاسبه فازهای سیمان 203
4-12- مشخصات از انواع سیمان 203
5-12- چگونگی پخت مواد 206
1-5-12- فعل و انفعالات مواد در پیش گرمکن 206
2-5-12- فعل و انفعالات مواد در داخل کوره 208
6-12- عوامل موثر در پختن مواد 211
1-6-12- ترکیب شیمیایی مواد اولیه 211
2-6-12- ترکیب مینرالی مواد اولیه و خوراک کوره 217
3-6-12- دانهبندی خوراک کوره 218
4-6-12- همگن بودن مواد خام 218
5-6-12- شرایط پخت 219
7-12- میکروسکوپی کلینکر 219
1-7-12- کلینکر نرمال 219
2-7-12- کلینکر آهسته خنک شده 219
8-12- مراحل فیزیکی و شیمیائی مواد در حین پخت 223
1-8-12- خشک شدن 223
2-8-12- دهیدراته شدن مواد رسی 223
3-8-12- تجزیه کربناتها 223
4-8-12- واکنشهای جامد 223
5-8-12- واکنشهایی که در حضور فاز مایع رخ میدهد 224
9-12- تاثیر نوسانات کیفیت خوراک کوره بر راندمان کوره 224
10-12- اقدامات موردنیاز در جهت کاهش نوسان کیفیت خوراک کوره 226
1-10-12- تدوین استراتژی نمونهگیری 226
2-10-12- مطالعات تفصیلی معادن 227
3-10-12- جلوگیری از عوامل نوسان کاذب در سیستم کنترل کیفی 227
منابع و مراجع 229
چکیده انگلیسی 230
فهرست اشکال
1-1- فلودیاگرام خط تولید سیمان 6
2-1- مشخصات پخت سیمان 7
3-1- خط تولید سیمان به روش خشک 10
4-1- سیستم پخت سیمان 11
5-1- سیستم پخت سیمان با سیکلون 5 مرحلهای 12
1-2- کوره دوار سیمان 14
2-2- بدنه کوره 15
3-2- غلطک مستقر روی پایههای کوره سیمان 15
4-2- سیستم حرکت کوره 16
5-2- نسوزکاری بخشهایی از سیستم پخت 17
7-2- تغییرات حرارت ویژه مصرفی نسبت به ظرفیت کوره 20
8-2- نمونهای از طرح مسیر فرعی 21
11-2- خنک کن دوار به همراه کوره دارای کلساینر طرح همبولت 26
12-2- خنک کن سیارهای 26
13-2- خنک کن مشبک 28
14-2- اتاق کنترل سیمان اکباتان 30
15-2- مقطع انتهای خروجی کوره سیمان 34
24-2- یکی از آخرین طرحهای مشعل و موقعیت آن در سیستم پخت سیمان 39
1-4- محاسبه مقدار هوای نشتی در بخشهای مختلف سیستم پخت و آسیاب مواد 50
2-4- نقاط سنجش متغیرهای مختلف سیستم پخت 55
3-4- نقاط سنجش متغیرهای مختلف خنک کن کلینکر 56
4-4- گزارش ساعتی کارکرد کوره سیمان هگمتان 57
5-4- گزارش ساعتی کارکرد خنک کن کلینکر سیمان هگمتان 58
1-5- موقعیت نقطه تاریک نسبت به شعله 61
2-5- جهت انتقال حرارت از مرکز کوره به بدنه 64
3-5- حالات مختلف منطقه پخت 65
1-6- محل تعبیه حرارت سنجها در نقاط مختلف پیش گرمکن 105
2-6- چگونگی تعبیه سوراخهایی در سقف سیکلونها برای خروج بخار آب 107
3-6- محل تعبیه مشعل برای خشک و گرم کردن کانال هوای سوم 109
4-6- محل تعبیه برای خشک و گرم کردن درب کوره 110
5-6- مشعل کمکی برای خشک کردن خنک کن 111
1-7- موتور کوره 121
3-8- جریان گاز و مواد 136
4-8- جریان گاز و مواد 136
5-8- گرفتگیهای سیستم پخت 146
1-9- تغییرات درجه حرارت در بخشهای مختلف سیستم پخت 151
2-9- نسوزکاری قسمتهای مختلف سیستم پخت 153
3-9- جنس مواد نسوز مورد استفاده در قسمتهای مختلف سیستم پخت 154
4-9- سیکلون پایین پیش گرمکن و نسوزکاری سقف 156
5-9- انتهای پیش گرمکن و ورودی 156
6-9- مناطق مختلف ابتدا تا انتهای کوره 157
1-10- عوامل فرسایش مختلف شیمیایی- مکانیکی و حرارتی موثر روی آجر 162
2-10- الی 24-10- اشکال مختلف آجرهای کوره که دچار فرسایش شدهاند صفحه 164الی صفحه180
25-10- سیکل کلر در سیستم پخت 181
26-10- سیکل قلیائی در سیستم پخت 182
27-10- سیکل سولفور در سیستم پخت 182
28-10- شکفتگی قلیائی 184
30-10- فرسایش بدنه کوره 185
1-12- دیاگرام سه تائی نشاندهنده ترکیبات اکسیدی و مینرالی سیمان پرتلند و موقعیت آن در مقایسه با سایر مصالح و مواد معدنی 193
2-12- تقسیمبندی مناطق مختلف کوره 207
3-12- تغییرات شیمیائی و حرارتی خوراک کوره از ورود به سیستم پخت تا خروج از آن 210
4-12- بلورهای کلینکر عادی 221
5-12- بلورهای کلینکر آهسته خنک شده 221
6-12- توده بلورهای آهک آزاد که توسط الیتها احاطه شدهاند 221
8-12- کلینگر آزمایشگاهی با سولفات زیاد 222
فهرست جداول
1-2- موازنه حرارتی پیش گرمکن اس- اف 22
2-3- موازنه حرارتی خنک کن فولر دارای اندازههای 1050/825 29
3-2- مشخصات فیزیکی شیمیایی انواع سوخت(مأخذ: المان) 31
4-2- مشخصات نفت کوره پالایشگاهی ایران 32
1-4- مشخصهای از سوختهای مصرفی در کوره سیمان 46
1-5- شرح بیست و هفت حالت اساسی- راهحلها و دلایل 85
1-8- مشخصات ظاهری و شیمیایی جرم گرفتگیهای عقب تعدادی از کورههای متعلق به کمپانی holcim 140
2-8- آنالیز شیمیایی نمونههایی از سیلکون 4 142
3-8- آنالیز شیمیایی نمونههای از کوتینگهای مزاحم رایز پایپ ورودی کوره 143
1-9- چرا سیستم پخت سیمان را نسوزکاری میکنیم؟ 152
29-10- واکنشهای مرتبط با ترکیب Na20 و مولایت موجود در آجر آلومینیومی و ترکیبات آلومینو سیلیکات موجود در آجر شاموتی 184
1-12- ترکیب شیمیایی مواد اولیه کارخانجات سیمان ایران 194
2-12- علائم اختصاری برای اجزاء تشکیل دهنده سیمان 197
3-12- ترکیب شیمیائی فازهای یک نمونه کلینگر سیمان پرتلند(برحسب درصد وزنی) 200
4-12- فازهای کلینکر و مشخصات آنها(درصدها وزنی است) 201
5-12- انواع سیمان پرتلند براساس تقسیمبندی انجمن سیمان اروپا 204
6-12- استانداردهای آمریکا(ASTM-C 150) برای سیمان 205
7-12- خلاصه عملیات شیمیائی- حرارتی و نام مناطق کوره 209
8-12- روابط و نسبت مدولهای مورد استفاده برای تنظیم مواد و پختن کلینکر 213
9-12- نمونهای از مشخصات سنگ آهک- خاک رس و کلینکر 214
فهرست منحنیها و نمودارها
7-2- منحنی تغییرات حرارت ویژه مصرفی نسبت به ظرفیت کوره 20
9-2- منحنی قابلیت خرد شدن کلینکر و ارتباط آن با نحوه سرد کردن 24
10-2- منحنی درصد انبساط کلینکر و ارتباط آن با چگونگی سرد شدن 24
16-2- منحنی تغییرات درجه حرارت و طول شعله نسبت به نوع سوخت 35
17-2- منحنی اثر نسبت هوا روی درجه حرارت شعله 35
18-2- منحنی طول نسبی شعله به صورت تابعی از نسبت هوا 36
19-2- منحنی رابطه بین نسبت هوا و فاصله نقطه حداکثر حرارت شعله تا سرمشعل 36
20-2- منحنی تغییرات درجه حرارت نسبی شعله- نسبت هوای اولیه به ثانویه 37
21-2- نمودار تغییرات درجه حرارت شعله- درصد هوای اضافی- درجه حرارت هوای ثانویه برای سوخت 37
22-2- اثر سرعت جریان سوخت روی درجه حرارت شعله و فاصله حداکثر درجه حرارت 38
23-2- اثر سرعت جریان سوخت روی گسترش شعله 39
4-5- رابطه بین درصد هوای اضافی و اکسیژن عقب کوره 72
5-5- سه نمونه از افزایش دور کوره نسبت به زمان 75
5-6- نمودار بیست و هفت حالت اساسی کوره 84
6-6- منحنی ارتباط درجه حرارت بدنه با درجه حرارت سطح داغ آجر و ضخامت آجر 112
7-6- منحنی گرم کردن کوره 114
2-7- منحنی گرم کردن کوره 124
1-8- Relation between removal ratio of volative component and by pass ratio 132
2-8- منحنیهای فشار جزئی ترکیبات مختلف موجود در سیکل قلیائی 133
مقدمه
جامعهی پویا و پرتلاش امروزی یک لحظه درنگ نمی کند تا بتواند به فنون جدید و قدرت والای علمی دست پیدا کند . در چنین عصری که عصر شکوفایی و بهره جستن از نبوغ بزرگان علمی، پژوهندگان ،مخترعین ، مبتکرین، صنعتگران و... است برای اداره سازمانهای اجتماعی ـ فرهنگی ـ اقتصادی و آموزش جامعه به فکر و ذهن افراد خلاق نیاز است ، تا بتوان همگام و همپای پیشرفت جامعه به پرورش افراد خلاق اقدام نمود.
بسیاری بر این عقیدهاند که خلاقیت امری ذاتی است و فقط خداوند این ودیعه خود را به عدهای از انسانها بخشیده و قابل آموزش و آموختنی نیست . عدهای با این عقیده مخالفند و ابراز می دارند خداوند به همه انسانها یکسان نعمت بخشیده این افراد (خلاقان) از این نبوغ خدادادی خود ، بیشترین بهره را بردهاند و نیز معتقدند که خلاقیت صفت مشترک تمامی انسانها است که با پرورش آن می توان آن را از حالت رکود درآورد و از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کرد و بالعکس میتوان خلاقیت را با آموزش ناصحیح و غلط از ریشه خشکاند. تحقیقات ادعای گروه دوم را تصدیق کرده و خلاقیت را صفت مشترک تمام انسانها دانسته ، اما مقدار و نوع خلاقیت از فردی به فرد دیگر متفاوت میدانند و هر انسانی به نوعی از خلاقیت خود بهره میبرد یکی زیاد یکی کم(پیرخایفی،1376). این تحقیقات نشان داده است که رشد و پرورش خلاقیت از همان بدو تولد و دوران کودکی آغاز میشود و در دوران دبیرستان به مرحله شکوفائی خود نزدیک میشود. البته اگر این توانایی در انسان پرورش یابد تا پایان عمر به غنای والای علمی آن افزوده میشود.
پیرخایفی (1376) آموزش خلاقیت را امری حیاتی میداند که باید در سطوح مختلف تحصیلی به صورت همگانی انجام گیرد و این آموزش همگانی متضمن انعطاف پذیری ذهن ، توانمندی شخصیت انسان (پرورش روحیهی استقلال و اعتماد به نفس) و ایجاد زمینه و بسترهای مناسب اجتماعی فردی و خانوادگی است. جدای از آموزش همگانی و عمومی آموزش ویژه نیز از ضروریات است . با آموزش ویژه، فکر به طور خاص در یک زمینه ، مهارت مطلوب و مناسب را کسب میکندو به اصطلاح اهل علم تخصص مییابد. تفاوت اساسی موجود میان آموزش همگانی و آموزش ویژه این است که در آموزش همگانی فرد یاد میگیرد که چگونه در خدمت خود باشد و قابلیتهای خود را بشناسد و به استعدادهایش در زمینههای مختلف پی ببرد، امّا در پرورش ویژه فرد علاوه بر شناخت قابلیتهای خود به خدمات اجتماعی نیز توجه میکند و یاد میگیرد که چگونه در خدمت جامعه باشد و خود را وقف اجتماع نماید . فرد به صرف داشتن اندیشههای خلاق به ما تضمین نمیدهد که حتماً این اندیشه را در هر سطحی از خلاقیت که میخواهد باشد میتواند به مرحله بازدهی و تولید برساند قطعاً در این راه عوامل شخصیتی بسیاری وجود دارند که مانع از به نتیجه رسیدن اندیشه خلاق افراد میشوند. عواملی چون ـ اعتماد به نفس پایین ـ نبود اراده و پشتکار ـ اضطراب ـ تشویش خاطر ـ دل نگرانی ـ وسواس ـ خود کم بینی ـ حساس نبودن نسبت به پدیدهها ـ تمایل به همرنگی و یکنواختی فکر از عواملی به شمار میروند که راه را بر اندیشه خلاق میبندد . از این رو تدارک دیدن زمینهای که باعث برطرف ساختن عوامل شخصیتی ذکر شده میشود ، مهمترین قدم برای رشد اندیشه به شمار میرود. در این میان تأکید ویژه بر نقش خانواده و در مرحلهی دوم مدرسه است .
فهرست
فصل اول : کلیات
1ـ1 مقدمه 2
1ـ2 بیان مسئله 6
1ـ3 اهمیت و ضرورت پژوهش 9
1ـ4 اهداف پژوهش 10
1ـ5 فرضیههای پژوهش 11
1ـ6 تعاریف عملیاتی متغیرها 12
1ـ6 ـ1 نوع متغیرهای تحقیق 12
1ـ6 ـ2 مراحل اندازهگیری متغیرها 13
1ـ6 ـ 3 تعریف متغیرها 13
فصل دوم : ادبیات پژوهش
2ـ1 خلاقیت چیست ؟ 17
2ـ2 تعریف خلاقیت 20
2ـ3 روند شکل گیری خلاقیت 21
2ـ4 خصوصیات افراد خلاق 22
2ـ5 راههای پرورش خلاقیت 25
2ـ6 موانع خلاقیت 27
2ـ7 انگیزه عاملی جهت تحقق خلاقیت نوشتاری 30
2ـ8 نقش آموزش در پرورش نوشتن خلاق 33
2ـ9 محیط خانواده و تأثیر آن بر خلاقیت 36
2ـ10 نقش تکرار و تمرین نوشتن بر نوشتن خلاق 37
2ـ11 تأثیر مطالعه بر نوشتن خلاق 39
2ـ12 نقش قصهگویی در پرورش نوشتن خلاق 41
2ـ13 تشویق عاملی کارساز در پرورش نوشتن خلاق 44
2ـ14 نقش کودکستان و مراکز پیش دبستانی در بروز خلاقیت 46
2ـ15 نقش بازیهای کودکانه در پرورش خلاقیت 47
2ـ16 تأثیر اوقات فراغت بر نوشتن خلاق 49
2ـ17 مروری بر تحقیقات انجام شده 51
فصل سوم : روش پژوهش
3ـ1 نوع تحقیق 71
3ـ2 جامعه آماری و ویژگیهای آن 71
3ـ3 روش نمونهگیری و حجم نمونه 71
3ـ4 ابزار گردآوری دادهها 72
3ـ5 پایایی و روایی پرسشنامهها 72
3ـ5ـ1 پایایی و روایی آزمون خلاقیت 72
3ـ5ـ2 پایایی و روایی آزمون انگیزه پیشرفت 75
3ـ5ـ3 پایایی و روایی پرسشنامه محقق ساخته 75
3 ـ 6 شیوه نمرهگذاری آزمونها 76
3-6-1 نمرهگذاری آزمون خلاقیت 76
2-6-2 نمرهگذاری آزمون انگیزه پیشرفت 76
3ـ7 روش تجزیه و تحلیل دادهها 76
فصل چهارم : یافتههای تحقیق
4ـ1 یافتههای توصیفی 78
4ـ2 یافتههای مربوط به فرضیههای تحقیق (آمار استنباطی) 91
فصل پنجم : بحث و نتیجهگیری
5ـ1 بحث و نتیجهگیری 98
5ـ2 پیشنهاد نظری و علمی پژوهش 102
5ـ3 محدودیتهای پژوهش 105
منابع و مأخذ
منابع و مأخذ 107
پیوستها
پرسشنامه شماره (1) پرسشنامه محقق ساخته 116
پرسشنامه شماره (2) آزمون انگیزه پیشرفت (ACMT) 119
پرسشنامه شماره (3) آزمون خلاقیت جمال عابدی 125
فهرست
دامنه نمره خلاقیت
دامنه نمره انگیزه پیشرفت
توزیع فراوانی میزان خلاقیت آزمودنیها
توزیع فراوانی میزان خلاقیت آزمودنیهای خلاق
توزیع فراوانی میزان خلاقیت آزمودنی های عادی
توزیع فراوانی میزان انگیزه پیشرفت آزمودنی های پسر به تفکیک خلاق و عادی
توزیع فراوانی میزان انگیزه پیشرفت آزمودنیهای دختر به تفکیک خلاق و عادی
توزیع فراوانی میزان علاقهمندی آزمودنیهای به امور فرهنگی هنری
توزیع فراوانی به خاطر آوردن دوران کودکی
توزیع فراوانی تداعی دوران کودکانه توسط بازیهای کودکانه
توزیع فراوانی علاقهمندی پاسخگویان به بازیها
توزیع فراوانی انجام دادن کارهای فرهنگی ـ هنری
توزیع فراوانی وضعیت تحصیلات اولیه آزمودنی ها
میزان علاقهمندی دانشآموزان به مطالعه کتاب و روزنامه
توزیع فراوانی میزان گذران اوقات فراغت آزمودنی ها
میزان علاقهمندی به شنیدن قصه و داستان
میزان خستگی نسبت به نوشتن دفتر خاطرات، یادداشت یا هر گونه تمرین نوشتاری
میزان تشویق پاسخگویان به انجام مهارت نوشتن
در این پایان نامه مطالعه عوامل مؤثر در افزایش مهارت نوشتن خلاق در دانش آموزان متوسطه استان بوشهرمورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است این فایل به همراه چکیده، فهرست مطالب، فهرست جداول, فهرست نمودارها, متن اصلی و منابع با فرمت doc ( قابل ویرایش ) در 200 صفحه در اختیار شما قرار می گیرد.
بخشی از متن اصلی:
در تحقیقی که در یکی از بانکهای دولتی (بانک ملت) انجام شده است تأثیر یک سری از عوامل مؤثر بر رضایت شغلی را مورد بررسی قرار داده و نتایج حاصل از این تحقیق به شرح زیر است.
1- نوع استخدام (رسمی و قرار دادی) بعنوان متغیر مستقل و رضایت شغلی بعنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. تحلیل و واریانس دادهها نشان میدهد که بین دو گروه رسمی و قرار دادی از نظر میزان رضایت شغلی تفاوت معناداری وجود دارد و بطور کلی میانگین رضایت شغلی کارکنان رسمی از کارکنان غیر رسمی بیشتر است.
2-3) چکیده تحقیق دوم
در تحقیقی که توسط یکی از کارمندان کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با مدرک کارشناسی ارشد صورت گرفته است.
عوامل موثر بر میزان رضایت شغلی کارکنان با توجه به متغیرهای مستقلی مانند امنیت شغلی و نحوه مدیریت افراد ملفوق بررسی گردید، و نتایج زیر اخذ گردیده است.
امنیت شغلی که بعنوان یک متغیر مستقل و رضایت شغلی بعنوان یک متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ضریب همبستگی بین آنها مثبت، مستقیم و معنی دار است بعبارتی کسانیکه احساس امنیت شغلی بیشتری اظهار میدارند. همزمان احساس رضایت شغلی بیشتری ابراز میدارند.
یافتههای تحقیق فوق نشان میدهد که کارمندانی که شیوه مدیریت را پدرانه درک مینمایند رضایت شغلی بیشتری دارند و میان مدیریت خود کامه و رضایت شغلی رابطه معکوس و همبستگی منفی وجود دارد.
2-4) چکیده تحقیق سوم
در تحقیقی به منظور مقایسه رضایت شغلی، تعهد سازمانی و همبستگی آنها با منحنی از ویژگیهای فردی در بانک صادرات منطقه شرق تهران نتایجی بدست آمده بشرح زیر است.
در این پژوهش به دو ضرورت اصلی عامل انسانی که امروزه از جمله مسائل اصلی مورد توجه صاحب نظران علوم رفتاری و مدیریت منابع انسانی به شمار میرود یعنی رضایت شغلی و تعهد سازمانی که بعنوان نگرشهای شغلی مطرح هستند پرداخته میشود. این متغیرها در سطح کارمندان حوزه ستادی منطقه شرق تهران صورت گرفته است.
سؤال اصلی این بوده است که: آیا تفاوت معناداری بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی افراد تحت سرپرستی وجود دارد؟
همچنین آیا تفاوت معناداری میان مؤلفههای رضایت شغلی و تعهد سازمانی افراد تحت سرپرستی وجود دارد؟
نتایج نشان داد که در کل نمونه تحت سرپرستی (کارکنان ستادی) ازنظر مقایسه میانگین رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان در سطح بالاتری بودند.
همچنین برای بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل واریانس نتایج زیر بدست آمد:
بین تعهد سازمانی در نمونه تحت سرپرستی تفاوت معناداری وجود نداشت.
بین خرده مقیاسهای تعهد سازمانی در نمونههای تحت سرپرستی تفاوت معناداری مشاهده نشد.
بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی در نمونههای تحت
فهرست مطالب
مقدمه و کلیه واژه
ارائه مدل تحقیق
پیشگفتار
چکیده تحقیق
رئوس مطالب
نتیجه
منابع – مآخذ و پیوستها
این فایل به همراه چکیده، فهرست مطالب، متن اصلی و منابع با فرمت docx(قابل ویرایش) در اختیار شما قرار می گیرد.
تعداد صفحات:45
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:150
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی گرایش مالی
فهرست مطالب:
فصل اول:
مقدمه 2
1-1 بیان مساله 3
1-2 اهمیت وضرورت تحقیق4
1-3 اهداف پژوهش4
1-3-1 اهداف کلی 4
1-3-2 اهداف جزئی 4
1-4 سوالات پژوهش5
1-5 فرضیات پژوهش 5
1-5-1 فرضیه اصلی 5
1-5-2 فرضیات فرعی 5
1-6 قلمرو تحقیق 6
1-7 تعاریف عملیاتی واژه های و اصطلاحات 6
فصل دوم : ادبیات پژوهش و پیشینه تحقیق
بخش اول : فرهنگ سازمانی
مقدمه 10
2-1 تعریف فرهنگ10
2-2 تعریف سازمان12
2-3 حوزه های فرهنگ12
2-4 تاریخچه فرهنگ سازمانی 13
2-5 منشاء و چگونگی شکل گیری فرهنگ سازمان14
2-6 اهمیت فرهنگ سازمانی 16
2-7پویایی فرهنگ سازمانی 17
2-8 تعاریف فرهنگ سازمانی 18
2-9 تقسیم بندی انواع فرهنگ سازمانی 21
2-9- 1دسته بندی رابرت کویین و مایکل مک گارت 21
2-9- 2فرهنگ غالب و خرده فرهنگ ها 22
2-9-2-1 خرده فرهنگ های افقی 23
2-9-2-2 خرده فرهنگ های عمودی 23
2-9-3 دیدگاه جفری سانن فلد 24
2-9-4 انواع فرهنگ سازمانی از طریق شخصیت الگویی25
2-9-5 دیدگاه چارلز هندی 26
2-10 سطوح (لایه های) فرهنگ سازمانی 27
2-11 سطوح فرهنگ سازمانی ازدیدگاه ادگار شاین29
2-12 مدل پویائی فرهنگی مری جوهچ 33
2-13ویژگیهای فرهنگ سازمانی ازدیدگاه نظریه پردازان مدیریت 34
2-13-1ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه رابینز35
2-13-2 ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه آندرو دوبرین 36
3-13-4 ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه گرین برگ و بارون 38
4-13-5 ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه ادگار شاین 38
2-14 ابعاد فرهنگ سازمانی 40
2-15 عوامل موثربرفضای فرهنگی یک سازمان41
2-16 الگوهای شناخت و بررسی فرهنگ سازمانی42
2-16-1 الگوی (AGIL) پارسونز 42
2-16-2الگوی ویلیام اوشی 43
2-16-3 الگوی لیت وین و استرینگر 45
2-16-4 الگوی مبتنی بر هفت S شرکت مشاوره ای مکنزی 46
2-16-5 الگوی کرت لوین 47
2-16-6 مطالعات هافستد در زمینه فرهنگ سازمانی49
2-16-7 مطالعات لامرز و هیکسن در زمینه فرهنگ سازمانی 51
2-16-8 دیدگاه بارون و والترز 52
2-16-9 الگوی پیترز و واترمن 53
2-17 مدیریت فرهنگ سازمانی 54
2-18 فرایند مدیریت فرهنگ سازمانی 54
2-19 مولفه های فرهنگ سازمانی 57
2-19-1خلاقیت فردی57
2-20-2 حمایت مدیریت57
2-19-3 تعلق سازمانی58
2-19-4 سازش با پدیده تعارض 58
2-19-5 سبک رهبری58
بخش دوم: مدیریت مشارکتی
2-2-1مشارکت 61
2-2-2مفهوم مشارکت و مدیریت مشارکتی 62
2-2-3سیر تکوین مدیریت مشارکتی 67
2-2-4سابقه اجرایی سیستم مدیریت مشارکتی در ایران 69
2-2-5مبانی فکری مشارکت 70
2-2-6اهداف مدیریت مشارکتی 71
2-2-7انواع مشارکت 72
2-2-8پیش نیازهای مشارکت 75
2-2-9 درجات مشارکت 76
2-2-10 درجات مشارکت و سلسله مراتب نیازها 79
2-2-11 عوامل اقتضایی موثر بر مدیریت مشارکتی 81
2-2-12 ویژگی های افراد و سازمان مشارکت جو 84
2-2-13 مهارت های لازم برای مدیریت مشارکتی 86
2-2-14فرهنگ مدیریت مشارکتی 87
2-2-15 ابعاد مشارکت 87
2-2-16سطوح مسئولیت بخشی در سازمان مشارکتی 90
2-2-17 اهرم های ضروری برا ی حرکت به سوی مدیریت مشارکتی 92
2-2-18 برنامه ها و فنون مدیریت مشارکتی 98
2-2-19 مهندسی مجدد سازمان ها و مشارکت 101
2-2-20 الگوی مشارکت فراگیر 102
2-2-21 عملکرد مدیریت مشارکتی 103
2-2-22 نقش مدیریت مشارکتی در افزایش اثر بخشی کارکنان 104
2-2-23 مزایای مدیریت مشارکتی 106
2-2-24 دیدگاههای موافقان و مخالفان مشارکت 107
2-2-25 پیش فرضهای نادرست درباره مشارکت کارکنان 110
2-2-26 موانع مشارکت از دیدگاه دانش مدیریت 112
2-2-27 موانع فرهنگی مشارکت 114
2-2-28 موانع مشارکت در بخش دولتی 115
2-2-29 روش های غلبه نمودن بر موانع مشارکتی 117
بخش سوم: پیشینه تحقیق
2-3-1 سابقه تحقیقات و مطالعات انجام شده 118
2-3-2 چهارچوب نظری تحقیق 119
فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه
3-1روش تحقیق123
3-2 چارچوب آماری124
3-3طبقه بندی تحقیقات 124
3-4 تحقیق میدانی 125
3-5 روش تحقیق همبستگی 126
3-6 متغیرهای تحقیق 127
3-7 روش های جمع آوری اطلاعات 127
3-8 روش مقیاس بندی 127
3-9 روایی و پایایی پرسشنامه 128
جامعه و نمونه آماری 129
3-11 روش های نمونه گیری 130
3-12روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات 130
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 134
مقدمه 135
آمار توصیفی 135
آمار استنباطی 139
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات 163
بخش اول : نتیجه گیری و پیشنهادات 163
نتیجه گیری 164
پیشنهادات 170
بخش دوم : پیشنهادات برای تحقیقات آتی و محدودیتهای تحقیق 172
پیشنهادات برای تحقیقات آتی 172
محدودیت های تحقیق 173
منابع و مأخذ 174
فهرست اشکال ، جداول و نمودارها
شکل 2-1 : منابع و منشاء فرهنگ سازمانی 16
شکل 2-2 : ابعاد آشکار و پنهان فرهنگ سازمانی 28
شکل 2-3 : سطوح فرهنگی و تعامل آنها 29
شکل 2-4 : مدل پویایی فرهنگی 33
شکل 2-5 : تاثیر فرهنگ سازمانی بر عملکردو رضایت مندی 48
شکل 2-6 : فرآیند مدیریت فرهنگ سازمانی 55
شکل 2-6 : چارچوب کلی پژوهش 121
جدول 2-1: فرهنگ سازمانی و انواع شخصیت 26
جدول 2-2: مقایسه سه نوع فرهنگ سازمانی متفاوت 45
جدول 2-3: مفهوم مشارکت از دیدگاه های مختلف 66
جدول 2-4: نکات کلیدی در دیدگاه های فکری مشارکت 71
جدول 2-5: مشارکت در ساختارهای پنج گانه مینتزبرگ 83
جدول 2-6: نحوه تاثیر عوامل محیطی بر تصمیم گیری در سازمان 84
جدول 4-1: توزیع فراوانی مربوط به جنسیت افراد 135
جدول 4-2: توزیع فراوانی مربوط به سن افراد 136
جدول 4-3: توزیع فراوانی مربوط به میزان تحصیلات افراد 137
جدول 4-4: توزیع فراوانی مربوط به میزان سابقه خدمت افراد 138
جدول 4-5: جدول توصیفی جنسیت افراد 140
جدول 4-6: جدول آزمون من ویتنی 141
جدول 4-7: جدول توصیفی سن افراد 142
جدول 4-8: جدول آزمون کروسکال والیس 143
جدول 4-9: جدول توصیفی جنسیت 144
جدول 4-10: جدول آزمون کروسکال والیس 145
جدول 4-11: جدول توصیفی جنسیت 146
جدول 4-12: جدول آزمون کروسکال والیس 147
جدول 4-13: جدول مشخصات آماری متغیرها 148
جدول 4-14: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی 149
جدول 4-15: جدول مشخصات آماری متغیرها 150
جدول 4-16: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان حمایت مدیران و مدیریت مشارکتی 150
جدول 4-17: جدول مشخصات آماری متغیرها 152
جدول 4-18: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان سبک رهبری و مدیریت مشارکتی 152
جدول 4-19: جدول مشخصات آماری متغیرها 153
جدول 4-20: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان تعلق سازمانی و مدیریت مشارکتی 154
جدول 4-21: جدول مشخصات آماری متغیرها 155
جدول 4-22: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان سازش با پدیده تعارض و مدیریت مشارکتی 156
جدول 4-23: جدول مشخصات آماری متغیرها 157
جدول 4-24: جدول آزمون همبستگی اسپیرمن میان خلاقیت فردی و مدیریت مشارکتی 157
جدول 4-25: جدول نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن میان مدیریت مشارکتی و عوامل مرتبط با فرهنگ سازمانی 158
جدول 4-26: جدول آزمون وجود همبستگی خطی 159
جدول 4-27: جدول آزمون رگرسیون چند متغیره 160
جدول 4-28: جدول محاسبه ضریب تشخیص 161
جدول 4-29: جدول میانگین رتبه ها در آزمون فریدمن به منظور بررسی عوامل مرتبط با فرهنگ سازمان 162
جدول 4-30: جدول معنی دار بودن آزمون فریدمن 162
نمودار 2-1 :نمودار سیر تحول مدیریت مشارکتی 68
نمودار 2-2 : نمودار درجات مشارکت 77
نمودار 2-3 : نمودار پیوستار درجه مشارکت 78
نمودار 2-4 : نمودار رابطه بین درجات مشارکت و نیازها بر مبنای نظریه رهبری هرسی و بلانچارد 80
نمودار 2-5 : نمودار رابطه درجه مشارکت با نیاز غالب 81
نمودار 2-6 : نمودار ابعاد تصمیم گیری سازمانی 88
نمودار 2-7 : نمودار درجات تصمیم گیری مشارکتی 89
نمودار 2-8 : نمودار الگوی مشارکت فراگیر 102
نمودار 2-9 : نمودار مدل عملکرد مدیریت مشارکتی 104
نمودار 2-10 : نمودار نقش مدیریت مشارکتی در افزایش اثربخشی کارکنان 105
نمودار 2-11 : نمودار ارتباط میان مدیریت مشارکتی و مزایای فردی و سازمانی 109
نمودار 4-1 : نمودار فراوانی بر حسب جمعیت 136
نمودار 4-2 : نمودار فراوانی بر حسب سن 137
نمودار 4-3 : نمودار فراوانی بر حسب سطح تحصیلات 138
نمودار 4-4 : نمودار فراوانی بر حسب میزان سابقه خدمتی 139
نمودار 4-5 : نمودار ضریب همبستگی بین متغیر مستقل و متغیر تابع 159
چکیده :
این پژوهش با هدف کلی بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی و تأثیر آن بر عملکرد نیروهای عملیاتی در سازمان آتش نشانی شهر تهران انجام گرفته است . و علاوه بر این هدف کلی ، اندازه گیری میزان رضایت ، تعیین عوامل تأثیر گذار بر ضایت شغلی از اهداف دیگر این تحقیق می باشد . برای رسیدن به این اهداف ، از بین نیروهای عملیاتی شاغل در ایستگاههای عملیاتی که بالغ بر 3000 نفر می باشند با استفاده از روش نمونه گیری ساده نمونه ای به تعداد تقریبی 95 نفر انتخاب گردید . لذا این تحقیق از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی بشمار می آید و از نظر روش اجرا با استفاده از پرسش نامه ، به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده ، و بعنوان تحقیق توصیفی پیمایشی محسوب می شود و پس از جمع آوری اطلاعات ، با استفاذه از نرم افزا spss و آزمونهای r پیرسون و تحلیل رگرسیون به تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده پرداخته شده و نهایتا" نتایج زیر بعنوان نتایج کلی این تحقیق حاصل شده است . بین رضایت شغلی و عملکرد با ضریب همبستگی ( 48/0 ) رابطه مستقیم و با شدت متوسط وجود دارد . در بین عوامل مؤثر بر رضایت شغلی عوامل سازمانی ( 72/0 ) بیشترین تأثیر را بر عملکرد دارد . در مرتبه دوم عوامل گروهی ( 52/0 ) و در مرتبه سوم عامل مدیریت مشترک با ضریب همبستگی ( 25/0 ) با میزان عملکرد رابطه دارد . با توجه به ابعاد تشکیل دهنده عوامل فوق ؛ بعد حقوق و مزایا بیشترین تأثیر را در رضایت شغلی و همچنین عملکرد نیروها دارد و کمترین تأثیر مربوط به شرایط کار می باشد .
مقدمه:
مطالعه انگیزش ، رضایتمندی و رفتارهای سازمانی جستجویی است برای پاسخ به پرسشهای بیشمار مشکلات سازمانی ، با توجه به اهمیت عناصر انسانی در سازمانها انجام پژوهشهای کاربردی جهت کمک به فهم چرایی رفتار انسانی توسط مدیران ضروری است .
رضایت شغلی بعنوان راهبردی جهت بهبود عملکرد سازمانها مطرح است و بررسی متناوب آن جهت برنامه ریزی مقابله با تغییرات کاهش دهنده آن بکار گرفته می شود .
زمانی که یک سازمان در مسیر تعالی ، ترقی و پیشرفت گام بر می دارد و به اهداف عالیه خویش دست می یابد که دارای منابع انسانی سالم ، شاداب و با نشاط باشد . بهمین علت گفته شده است که توسعه هر سازمان در گرو توسعه و شکوفایی نیروی انسانی آن سازمان خواهد بود .(خسروی ، 1386 ، 1 ) منابع انسانی با ارزشترین منابع برای یک سازمان محسوب می شود که به تمام فعالیتهای سازمان جهت می دهد و فعالیتهای آنرا عینیت می بخشد .
برای ارائه یک رفتار مطلوب و مورد پسند در راستای اهداف سازمان توسط نیروی انسانی ، بایستی عوامل انگیزشی را شناخت و ابزارهای لازم را توسط مدیران لایق و شایسته بکار برد تا رضایت شغلی ، علاقه ، وفاداری فرد به سازمان و بالندگی کارکنان در محیط کار تحقق یابد .
سازمان آتش نشانی از جمله ارگانهایی است که به افراد جامعه خدمات ارائه می دهد و هم اکنون دارای بیش از 81 ایستگاه عملیاتی در سطح شهر تهران می باشد . ارائه خدمات به همشهریان در مواقعی می باشد که بر اثر حادثه یا آتش سوزی جان و یا مال آنها در خطر است و این هنگامی است که نیروهای آتش نشان در محل حاضر شده و با عملیاتهای مخصوص به اطفاء حریق و یا نجات افراد از حادثه می پردازند و این خود برای نیروهای عملیاتی می تواند حادثه آفرین باشد .
از آنجا که نیرو ها در محلی مشغول به کار می باشند که حوادث گوناگون مانند موجهای خروشان به سمت آنها می آید ، لازمه کار آنها رشادت ، شجاعت ، سلامت و انگیزه ای فراوان است تا بتوانند در این چنین محیط وحشتناکی به کار خود مشغول باشند .
از طرف دیگر چون کار این نیرو ها بصورت نوبه ای می باشد و به مدت 24 ساعت در کنار یکدیگر زندگی می کنند باید محیطی برای این افراد فراهم شود تا از هر لحاظ احساس آرامش کرده و نگرانی یا نارضایتی برای آنها ایجاد نشود . چرا که با توجه به مطالعات و بررسیهای دانشمندان نارضایتی بر عملکرد افراد تأثیر گذار است و این نا رضایتی می تواند بصورتهای مختلف بروز کند مانند عدم همکاری در کارهای گروهی در درون ایستگاه ، انجام ناقص فرامین ، غیبت ، جابجایی ، حضور دیر هنگام در محل کار و... و به این ترتیب انجام رسالتی که سازمان برعهده دارد با خدشه مواجه خواهد شد .
در این تحقیق سعی شده تا ضمن بررسی میزان رضایت افراد از عواملی که بصورت فرضیه ارائه شده تأثیر آنها بر عملکرد ایشان نیز اندازه گیری شود تا بتوان با بهبود آنهاعلاو ه بر افزایش رضایتمندی ، روحیه و شادابی ایشان باعث افزایش عملکرد نیرو ها چه در درون ایستگاه و چه در محیط عملیاتی شد
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1 : بیان مسئله
واضح می باشد که کارآمدی نیروی انسانی در نتیجه رضایت شغلی آنها می باشد چرا که اغلب گفته شده « کارمند خوشحال یک کارمند کارآ است » و یک کارمند خوشحال بایستی با شغلش ارضاء شود .
افزایش کارایی و بهره وری هر سازمانی مستلزم استفاده بهینه از همه عوامل مؤثر در تولید یا ارائه خدمات است( زارع حشمت ، 1380 ، 2 ) از آنجا که در هر سازمانی عامل عمده و اساسی نیروی انسانی می باشد لذا بهره وری و کارایی سازمانی نیز وابسته به عملکرد کارکنان آن سازمان است . رضایت شغلی نشان دهنده احساس نسبی ، اندیشه های عینی و نیتهای رفتاری کارکنان آن سازمان می باشد که به پیش بینی رفتار کارکنان کمک می کند ( زارع ، 1380 ، 4 )
بنابر این رضایت شغلی می تواند با ارائه نتایج حاصل از راهبرهای گذشته و پیش بینی های آینده کارکنان بعنوان بخشی از ارزیابیهایی که منتهی به برنامه ریزی برای بهسازی سازمان میشود بکار گرفته شود .نتایج تحقیقات نشان می دهد که کارکنان با رضایت شغلی بالاتر از نظر فیزیک بدنی و توانایی ذهنی در وضعیت خوبی قرار دارند ولی افرادی که از شغل خود رضایت ندارند معمولا افرادی پژمرده و مأیوس و بدبین می باشند .رضایت شغلی از مهمترین متغیرها در حیطه رفتار سازمانی محسوب می شود زیرا هر سازمانی دارای اهداف مشخصی می باشد که فلسفه وجودی آن سازمان را تشکیل می دهد . نیل به هدف سازمان در گرو وجود و بسیج امکانات ( سرمایه ) ، تجهیزات و منابع انسانی می باشد . در این میان نقش منابع انسانی محوری تر و کلیدی تر می باشد زیرا کارکنان سازمان هستند که با ترکیب سرمایه و تجهیزات و نیروی خلاق و ابتکار و برنامه ریزی به گونه عملی در صدد تحقق اهداف سازمانی هستند .
1-2 : هدفهای تحقیق
بنیاد نظری این تحقیق بر این اساس استوار است ، کارکنانی که از شغل خود رضایت کافی داشته باشند قادرند با انجام بهینه مسئولیت اساسی یعنی ایجاد فضای مناسب جهت افزایش عملکرد و تحقق اهداف سازمان اهتمام ورزند . ازسوی دیگر به دنبال کشف عواملی هستیم که موجب می گردد کارکنان از کار کردن در سازمان احساس رضایت نموده و با میل و رغبت ، نیروی فکری و جسمی خود را در راه هدفهای سازمان بکار اندازد وهدف سازمان را هدف خود بشمار آورند .
اهداف تحقیق می تواند به دو صورت کلی و ویژه مطرح شود .
الف : اهداف کلی :
هدف کلی مستقیما از مسئله تحقیق مشتق می شود و معلوم می دارد که تحقیق به دنبال چه چیزی است . اهداف کلی این تحقیق عبارتند از :
ب: اهدف ویژه :
اهداف ویژه تحقیق که از مسئله پژوهش و اهداف کلی آن نشات میگیرد « خرده مسئله پژوهش
» نامیده می شود . این اهداف دقیقا تصریح می کند که در تحقیق چه انجام می شود و چه انجام
نمی شود ( خاکی ، 1378 ، 29 )
اهداف ویژه این تحقیق عبارتند از :
الف : تعیین میزان تأثیر عوامل سازمانی بر سطح عملکرد نیروهای عملیاتی
ب : تعیین میزان تأثیر عوامل گروهی بر سطح نیروهای عملیاتی
ج : تعین میزان تأثیر ایجاد مدیریت مشارکتی بر سطح عملکرد نیروهای عملیاتی
1-3 : اهمیت تحقیق :
طبق دستاوردهای صاحبنظران علم مدیریت برای بقاء نیروی انسانی ( رضایت شغلی ) و بقاء سازمانی ( دسترسی به اهداف سازمانی ) شناخت نیازها ، خواسته ها ، انگیزه ها و عواملی همچون رضایت شغلی ، روحیه کارمندان و اتخاذ خط مشی های مناسب در ایجاد هماهنگی بین اهداف فردی ( رضایت شغلی کارمند ) و اهداف سازمانی بعنوان مهمترین گام در جهت کارایی و اثر بخشی سازمان ضروری می باشد . ( زارعی ، 1384 ، 8 ) از طرف دیگر بیشتر شواهد بیانگر این نکته بوده اندکه زمانیکه موقعیت و شرایط سازمانی بدتر شد میزان رضایت شغلی پائین بوده است . رضایت شغلی موجب ایجاد یک محیط سالم در داخل سازمان می گردد . تحقیقات زیادی نشان داده است که عدم ارضای نیازهای کارکنان در سازمان میتواند بصورت بازدهی کم ، سود دهی پائین ، و هدفهای تحقق نیافته جلوه گر شود زیرا کارکرد کارکنان در رابطه تنگاتنگی با میزان رضایت آنان دارد و در واقع اگر شغلی بتواند شرایطی را فراهم سازد که نیازها ی وی ارضاء شود در بازدهی بسیار مؤثر خواهد بود .( زارع ، 1380 ، 4 ) . اهمیت رضایت شغلی در آتش نشانی از آنجا ناشی می شود که نیروهای آتش نشان 24 ساعت یعنی یک شبانه روز را بطور کامل در محل کار خود بسر می برند و با عواملی مانند دور از خانواده ، استرس ناشی از کار و ... درگیر می باشند بدون شک فرماندهان و مدیران درباره رضایت و عدم رضایت کارکنان که از حساسیت بالائی برخوردار است آگاه هستند . اهمیت رضایت شغلی برای فرماندهان و مدیران حداقل به سه دلیل باید اهمیت داشته باشد:
1- از شواهد چنین پیداست که افراد ناراضی یا کم کاری می کنند یا بی تفاوت هستندو یا سازمان را برای بدست آوردن شغل بهتر ترک می کنند و یا تقاضای استعفاء و باز خریدی و انتقال میکنند.
2- ثابت شده است که کارکنان راضی از سلامت جسمی و روحی بهتری برخوردار هستند و بیشتر عمر می کنند و نسبت به سازمان خود تعصب و اهمیت بیشتری می دهند .
3- رضایت شغلی پدیده ای است که از مرز سازمان گذشته و اثرات آن در زندگی خصوصی و خارج از محیط کار نیز نمایان می شود .
از سوی دیگر رضایت شغلی بالا دلخواه فرماندهان و مدیریت است زیرا ین پدیده با آثار مثبتی که خواست مدیران است همراه می باشد . رضایت شغلی بالا نشاندهنده آشکار سازمانی است که به خوبی اداره می شود و بطور اساسی نتیجه ای است که از مدیریت رفتاری کارآمد سرچشمه می گیرد . ( امتحان ، 1385 ، 4 ) این مطلب در شغلی مانند آتش نشانی می تواند اثرات بسیار زیادی داشته باشد . عدم ارضاء نیازهای کارکنان در این شغل می تواند بصورتهای مختلفی بروز کند از قبیل : کم کاری در ایستگاه ، عدم شرکت در کارهای گروهی ، تشویش و نگرانی ، یأس ، غیبت کاری ، تأخیر در ورود ، ترک زودتر از موعد مقرر محل کار ، بد اخلاقی ، عدم اجرای دستور ، بی تفاوتی در اجرای وظیفه ، و ... و در نهایت می تواند با عملکرد نیز در ارتباط باشد . در این خصوص رضایت شغلی باعث افزایش عملکرد می شود و عده ای نیز معتقدند که عملکرد شغلی موجبات رضایت شغلی را فراهم می آورد .اثرات ناشی از عدم کارایی کافی می تواند بر اثر عدم رضایت از شغل خود باشد که در محل حریق و حادثه می تواند باعث افزایش کارهای محوله بر عهده دیگر نیرو ها گشته و باعث خستگی مفرط و افزایش احتمال آسیب دیدگی آنها گردد و عدم شرکت درست و کار شکنی در کارهای درون ایستگاه باعث بهم خوردن نظم گروه و ایجاد اختلاف و پراکندگی در تیم عملیاتی شودکه آثار آن در روحیه نیروها بسیار منفی خواهد بود .
لذا اهمیت موضوع نگارنده را بر آن داشت تا با بررسی عواملی که منجر به رضایت نیرو ها از شغل خود و همچنین عواملی که باعث ارضاء نیازهای آنان می شود آنها را شناخته و تأثیرش را بر عملکرد نیروها بسنجم و دیگر اینکه این اتفاق در سازمان آتش نشانی چقدر شیوع داشته تا بدین وسیله با ارائه راهکارهای مناسب باعث دلگرمی نیروهای آتش نشانی شده در نتیجه بتوانند در محل کار خود احساس آرامش کرده و همچنین در محل حریق با حداکثر تلاش خود بکار اطفاء بپردازند .